ΙΕΖΕΚΙΗΛ (ΒΙΒΛΙΟ)
Αυτό το σημαντικό βιβλίο φέρει το όνομα του προφήτη που το έγραψε. Ο Ιεζεκιήλ, γιος του Βουζί του ιερέα, πιθανόν να ολοκλήρωσε τη συγγραφή του βιβλίου στη Βαβυλωνία γύρω στο έτος 591 Π.Κ.Χ. Το βιβλίο καλύπτει κατά προσέγγιση περίοδο 22 ετών, από το 613 μέχρι περίπου το 591 Π.Κ.Χ.—Ιεζ 1:1-3· 29:17.
Το βιβλίο του Ιεζεκιήλ διακρίνεται για τα οράματα, τις παρομοιώσεις και τις αλληγορίες ή παραβολές που περιέχει, ιδίως δε για την παρουσίαση συμβολικών σκηνών, όπως όταν ο Θεός είπε στον Ιεζεκιήλ να χαράξει ένα σχέδιο της Ιερουσαλήμ πάνω σε πλίθο και μετά να στήσει εικονική πολιορκία εναντίον της ως σημείο για τον Ισραήλ. (Ιεζ 4:1-17) Άλλες συμβολικές σκηνές ήταν η ένωση δύο ραβδιών, που συμβόλιζαν τους δύο οίκους του Ισραήλ (37:15-23), και το γεγονός ότι ο Ιεζεκιήλ έσκαψε τρύπα σε έναν τοίχο και βγήκε από εκεί με τις αποσκευές του, αναπαριστώντας έτσι την αιχμαλωσία της Ιερουσαλήμ. (12:3-13) Η παραβολή της Οολά και της Οολιβά είναι μία από τις ζωηρές αλληγορίες του βιβλίου. (Κεφ. 23) Ένα άλλο αξιοπρόσεκτο χαρακτηριστικό του βιβλίου του Ιεζεκιήλ είναι η σχολαστικότητα με την οποία εκείνος χρονολόγησε τις προφητείες του, αναφέροντας, όχι μόνο το έτος της εξορίας του Βασιλιά Ιωαχίν, αλλά επίσης το μήνα και την ημέρα του μήνα.—1:1, 2· 29:1· 30:20· 31:1· 32:1· 40:1.
Αυθεντικότητα. Η αυθεντικότητα του βιβλίου αποδεικνύεται από την εκπλήρωση των προφητειών του. (Για παραδείγματα βλέπε ΑΜΜΩΝΙΤΕΣ· ΕΔΩΜ, ΕΔΩΜΙΤΕΣ· ΤΥΡΟΣ.) Η αρχαιολογία πιστοποιεί επίσης την αυθεντικότητά του. Ο διακεκριμένος Αμερικανός αρχαιολόγος Γ. Φ. Όλμπραϊτ έγραψε: «Τα αρχαιολογικά στοιχεία έχουν . . . αποδείξει πέραν πάσης αμφιβολίας την ουσιαστική αυθεντικότητα των βιβλίων Ιερεμίας και Ιεζεκιήλ, Έσδρας και Νεεμίας. Έχουν επιβεβαιώσει την παραδοσιακή εικόνα των γεγονότων, καθώς και τη σειρά με την οποία έλαβαν χώρα».—Η Αγία Γραφή Έπειτα από Είκοσι Χρόνια Αρχαιολογίας (1932-1952) (The Bible After Twenty Years of Archeology [1932-1952]), 1954, σ. 547.
Η αυθεντικότητα του βιβλίου του Ιεζεκιήλ υποστηρίζεται από την αρμονία του με τα άλλα βιβλία της Γραφής. Μολονότι οι συγγραφείς των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών δεν παραθέτουν άμεσα από αυτό το βιβλίο ούτε παραπέμπουν απευθείας σε αυτό, υπάρχουν ωστόσο πολλές έμμεσες αναφορές σε μερικές από τις δηλώσεις του καθώς και παραπλήσιες εκφράσεις. Τόσο ο Ιεζεκιήλ όσο και ο Ιησούς μιλούν για ένα χλωρό δέντρο που ξεραίνεται. (Ιεζ 17:24· Λου 23:31) Επίσης, κάνουν και οι δύο λόγο για κρίση των ανθρώπων παρομοιάζοντάς τους με πρόβατα και κατσίκια. (Ιεζ 34:17· Ματ 25:32, 33) Το βιβλίο της Αποκάλυψης χρησιμοποιεί πολλές παραβολές παρόμοιες με του Ιεζεκιήλ.—Παράβαλε Ιεζ 1:28 με Απ 4:3· Ιεζ 10:3, 4 με Απ 15:8· Ιεζ 12:25 με Απ 10:6· Ιεζ 37:10 με Απ 11:11.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στους Βιβλικούς παπύρους Τσέστερ Μπίτι, που είναι γραμμένοι στην ελληνική, συμπεριλαμβάνεται ένας κώδικας που περιέχει, μεταξύ άλλων τμημάτων της Γραφής, τα βιβλία Ιεζεκιήλ, Δανιήλ και Εσθήρ. Όλα αυτά βρίσκονται στον ίδιο κώδικα, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα αποτελούνταν αρχικά από 118 φύλλα. Πρόκειται για αντίγραφο που παρήγαγαν δύο γραφείς, μάλλον κατά το πρώτο ήμισυ του τρίτου αιώνα, και καταδεικνύει ότι το βιβλίο του Ιεζεκιήλ έχει φτάσει ως εμάς ουσιαστικά ανέπαφο.
Επειδή ο Ιερεμίας και ο Ιεζεκιήλ ήταν σύγχρονοι, οι προφητείες τους έχουν πολλά κοινά στοιχεία. (Παράβαλε Ιεζ 18:2 με Ιερ 31:29· Ιεζ 24:3 με Ιερ 1:13· Ιεζ 34:2 με Ιερ 23:1.) Τα συγγράμματα του Δανιήλ και του Ιεζεκιήλ, οι οποίοι ήταν επίσης σύγχρονοι, παρουσιάζουν εκφραστικές ομοιότητες. Ο Ιεζεκιήλ, ενόσω ήταν δεμένος με σχοινιά, προφήτευσε για το βασίλειο του Ιούδα και όρισε «μία ημέρα για ένα έτος», έτσι ώστε κάθε ημέρα της προφητείας να αντιστοιχεί σε ένα έτος όσον αφορά την εκπλήρωση. (Ιεζ 4:4-8) Ο Δανιήλ μίλησε για το υπόλειμμα του κορμού ενός δέντρου που δέθηκε με δεσμά—προφητεία σχετική με τη Βασιλεία—και καθόρισε τη χρονική περίοδο μέχρι την αφαίρεση των δεσμών. (Δα 4:23) Μια άλλη χρονική προφητεία του Δανιήλ ήταν οι 70 εβδομάδες που σχετίζονταν με την έλευση του Μεσσία του Ηγέτη, όπου και πάλι χρησιμοποιείται μία ημέρα για να συμβολίσει ένα έτος όσον αφορά την εκπλήρωση.—Δα 9:24-27.
Διάταξη της Ύλης. Ως επί το πλείστον, οι προφητείες και τα οράματα του Ιεζεκιήλ ακολουθούν χρονολογική αλλά και θεματική διάταξη. Τα τέσσερα εδάφια Ιεζεκιήλ 29:17-20 βρίσκονται εκτός χρονολογικής σειράς (παράβαλε Ιεζ 29:1· 30:20), αλλά θεματικά ανήκουν εδώ μαζί με την προφητεία κατά της Αιγύπτου. Μέχρι το δέκατο μήνα του ένατου έτους της πρώτης εξορίας, το κεντρικό θέμα γύρω από το οποίο περιστρέφονταν οι προφητείες του Ιεζεκιήλ ήταν η πλήρης πτώση και ερήμωση της Ιερουσαλήμ, με σύντομες μόνο αναφορές στην αποκατάσταση. Αυτή είναι η ουσία των πρώτων 24 κεφαλαίων. Κατά την πολιορκία της Ιερουσαλήμ, ο προφήτης έστρεψε την προσοχή του κυρίως στην εξαγγελία διαφόρων «αλίμονο» εναντίον των ειδωλολατρικών εθνών τα οποία, όπως προείδε ο Ιεχωβά Θεός, θα χαίρονταν για την πτώση της Ιερουσαλήμ. Αφού φτάνουν τα νέα για την πτώση της Ιερουσαλήμ, ο προφήτης διαλαλεί τη μεγαλειώδη αναγγελία της αποκατάστασης, η οποία αποτελεί κυρίαρχο θέμα σε όλο το υπόλοιπο βιβλίο.—33:20, 21
Το βιβλίο του Ιεζεκιήλ αποκαλύπτει ότι η ψεύτικη θρησκεία της Βαβυλώνας είχε εισχωρήσει στον περίβολο του ναού του Ιεχωβά, ιδίως με τη μορφή της λατρείας του βαβυλωνιακού θεού Ταμμούζ. (Ιεζ 8:13, 14) Οι αποστάτες Ιουδαίοι, εκτός από αυτή την απεχθή ψεύτικη λατρεία που απέδιδαν μέσα στον ίδιο το ναό του Ιεχωβά, γέμισαν επίσης τη γη του Ιούδα με βία. Γι’ αυτό, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι στο όραμά του ο Ιεζεκιήλ ακούει να καλούνται οι εντεταλμένοι από τον Ιεχωβά εκτελεστές να έρθουν με τα όπλα τους για συντριβή και να σταθούν δίπλα στο θυσιαστήριο της εσωτερικής αυλής του ναού. Κατόπιν ο Ιεχωβά τούς προστάζει να περάσουν μέσα από την άπιστη Ιερουσαλήμ και να θανατώσουν όλους όσους δεν έχουν το σημάδι που δείχνει ότι είναι λάτρεις του Ιεχωβά: «Γέρο, νέο και παρθένα και μικρό παιδί και γυναίκες, να τους θανατώσετε όλους—μέχρις εξάλειψης. Αλλά σε όποιον άνθρωπο υπάρχει το σημάδι μην πλησιάσετε, και από το αγιαστήριό μου να αρχίσετε». (9:6) Ο Ιεζεκιήλ αναφέρει ότι αυτοί οι εκτελεστές άρχισαν θανατώνοντας πρώτα τους 70 πρεσβυτέρους που λάτρευαν ειδωλολατρικές λαξευτές παραστάσεις πάνω στον τοίχο ενός δωματίου της εσωτερικής αυλής. Θανατώθηκαν επίσης όλες οι γυναίκες που κάθονταν στην πύλη και έκλαιγαν για το βαβυλωνιακό θεό Ταμμούζ, καθώς και οι ηλιολάτρες αποστάτες στα προπύλαια του ναού. (8:7–9:8) Το όραμα του Ιεζεκιήλ δεν ήταν παρά μια πρόγευση του τι επρόκειτο να συμβεί στην Ιερουσαλήμ όταν ο Ιεχωβά θα την ανάγκαζε να πιει από το χέρι Του το ποτήρι με το κρασί της οργής Του μέσω του εκτελεστή υπηρέτη Του, του Βασιλιά Ναβουχοδονόσορα, και των στρατευμάτων του.—Ιερ 25:9, 15-18.
Οι προφητείες αποκατάστασης του Ιεζεκιήλ πρέπει να παρηγόρησαν τους εξόριστους Ιουδαίους. Στο 25ο έτος της εξορίας του (593 Π.Κ.Χ.), ο Ιεζεκιήλ έλαβε ένα σπουδαίο όραμα στο οποίο είδε έναν νέο ναό του Ιεχωβά, το σχέδιο του οποίου προήλθε από τον ίδιο τον Ιεχωβά Θεό, και μια παρακείμενη πόλη που ονομαζόταν Ιεχωβά-Σαμμά, δηλαδή «Ο Ιεχωβά Ο Ίδιος Είναι Εκεί». (Ιεζ 40:1–48:35) Εν μέσω μιας χώρας άκρως ειδωλολατρικής, αυτό το όραμα αναζωπύρωσε την ελπίδα των μετανοημένων Ιουδαίων εξορίστων ότι θα λάτρευαν και πάλι τον αληθινό Θεό, τον Ιεχωβά, στο ναό του.
Η προφητεία του Ιεζεκιήλ τονίζει το θέμα της Αγίας Γραφής, δηλαδή τη δικαίωση της κυριαρχίας του Ιεχωβά και τον αγιασμό του ονόματός του μέσω της Μεσσιανικής Βασιλείας. Επισημαίνει ότι ο Θεός, μολονότι θα επέτρεπε να παραμείνει κενός ο θρόνος του Δαβίδ επί μακρόν, δεν είχε εγκαταλείψει τη διαθήκη που είχε κάνει με τον Δαβίδ για μια βασιλεία. Η Βασιλεία θα δινόταν σε Εκείνον που είχε το νόμιμο δικαίωμα. Άρα, ο Ιεζεκιήλ, όπως και ο Δανιήλ, έστρεψε την προσοχή των Ιουδαίων στην ελπίδα για τον Μεσσία. (Ιεζ 21:27· 37:22, 24, 25) Ο Ιεχωβά υποκίνησε τον Ιεζεκιήλ να πει πάνω από 60 φορές πως οι άνθρωποι «θα γνωρίσουν εξάπαντος ότι εγώ είμαι ο Ιεχωβά». Ο Ιεζεκιήλ μεγαλύνει το μνημειώδες όνομα του Θεού χρησιμοποιώντας την έκφραση «Υπέρτατος Κύριος Ιεχωβά» 217 φορές.—Ιεζ 2:4, υποσ.
[Πλαίσιο στη σελίδα 1220]
ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΙΕΖΕΚΙΗΛ
Προφητείες σχετικά με την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τη Βαβυλώνα και την αποκατάσταση ενός πιστού υπολοίπου. Κεντρικό θέμα είναι ότι οι άνθρωποι «θα γνωρίσουν εξάπαντος ότι εγώ είμαι ο Ιεχωβά»
Γράφτηκε στη Βαβυλώνα—το μεγαλύτερο μέρος του στη διάρκεια των έξι ετών πριν από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 607 Π.Κ.Χ. και ένα άλλο μέρος του μέχρι περίπου το 591 Π.Κ.Χ.
Ο Ιεχωβά διορίζει φρουρό τον Ιεζεκιήλ (τότε εξόριστο στη Βαβυλωνία) (1:1–3:27)
Του δίνεται ένα φοβερό όραμα όπου βλέπει τη δόξα του Ιεχωβά και χερουβείμ με τέσσερα πρόσωπα που συνοδεύονται από τροχούς, των οποίων τα στεφάνια είναι γεμάτα μάτια
Ως φρουρός έχει σοβαρή ευθύνη
Προειδοποιητικές προφητείες εναντίον του άπιστου Ιούδα και της Ιερουσαλήμ (4:1–24:27)
Ο Ιεζεκιήλ παίρνει την εντολή να αναπαραστήσει την επερχόμενη πολιορκία της Ιερουσαλήμ πλαγιάζοντας μπροστά σε έναν χαραγμένο πλίθο 390 ημέρες πάνω στο αριστερό του πλευρό και 40 ημέρες πάνω στο δεξί, ενώ θα συντηρείται με μικρές ποσότητες τροφής και νερού
Η χώρα, περιλαμβανομένων των τόπων που χρησιμοποιούνται για ειδωλολατρία, θα ερημωθεί· οι άπιστοι θα αφανιστούν, ενώ ένα υπόλοιπο θα επιζήσει· ούτε το χρυσάφι ούτε το ασήμι θα έχουν αξία για να προμηθεύσουν διαφυγή
Επειδή εκτελούνται ειδωλολατρικές πράξεις στον περίβολο του ναού, ο Ιεχωβά αποφασίζει να εκφράσει την οργή του χωρίς να δείξει συμπόνια· μόνο εκείνοι στους οποίους έβαλε σημάδι ο γραμματέας με τα λινά θα διαφυλαχτούν
Ο Ιεζεκιήλ αναπαριστά τη φυγή του Βασιλιά Σεδεκία και του λαού βγαίνοντας με τις αποσκευές του μέσα από ένα άνοιγμα που σκάβει σε τοίχο
Η κρίση του Ιεχωβά ενάντια στους ψευδοπροφήτες και στις ψευδοπροφήτισσες
Το αίνιγμα με τον αετό και το κλήμα υποδηλώνει τις ολέθριες συνέπειες που θα υπάρξουν επειδή ο λαός στρέφεται για βοήθεια στην Αίγυπτο
Η κρίση του Ιεχωβά θα είναι ανάλογη με τις πράξεις του κάθε ατόμου και δεν θα επέλθει, όπως εσφαλμένα ισχυρίζονται μερικοί, μόνο για τις αμαρτίες των πατέρων
Το στέμμα του πονηρού Σεδεκία θα αφαιρεθεί και η βασιλική διακυβέρνηση στη γραμμή του Δαβίδ θα πάψει να υπάρχει ώσπου να έρθει Εκείνος που έχει το νόμιμο δικαίωμα
Οι άπιστες πόλεις Σαμάρεια και Ιερουσαλήμ συμβολίζονται από δύο πόρνες, την Οολά και την Οολιβά· οι πρώην εραστές της Ιερουσαλήμ θα την κακομεταχειριστούν
Η πολιορκημένη Ιερουσαλήμ παραβάλλεται με θερμασμένη χύτρα, και οι κάτοικοι, με το κρέας μέσα της
Προφητείες εναντίον των γύρω εθνών, αρκετά από τα οποία, όπως προβλέπει ο Ιεχωβά, θα χαρούν για την πτώση της Ιερουσαλήμ (25:1–32:32)
Ο Αμμών, ο Μωάβ, ο Εδώμ και η Φιλιστία θα ερημωθούν
Η Τύρος θα πολιορκηθεί από τον Ναβουχοδονόσορα και αργότερα θα γίνει ερημότοπος· η καταστροφή της παρομοιάζεται με τη βύθιση ενός ωραίου, φορτωμένου πλοίου· η δυναστεία της Τύρου θα τερματιστεί εξαιτίας της αλαζονείας και της δολιότητάς της
Η Αίγυπτος θα λαφυραγωγηθεί από τον Ναβουχοδονόσορα ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες που πρόσφερε αυτός εκτελώντας τη θεϊκή κρίση εναντίον της Τύρου· ο Φαραώ και το πλήθος του παραβάλλονται με κέδρο που πρόκειται να κοπεί
Προφητείες απελευθέρωσης και αποκατάστασης του λαού του Θεού (33:1–48:35)
Ο Ιεχωβά θα ξανασυγκεντρώσει το λαό του, τα πρόβατά του, και θα εγείρει ως ποιμένα τους τον υπηρέτη του τον Δαβίδ
Ενώ ο Εδώμ θα ερημωθεί, η γη του Ισραήλ θα ανθίσει σαν τον κήπο της Εδέμ
Οι Ισραηλίτες, ως εξόριστοι στη Βαβυλώνα, μοιάζουν με ξερά, νεκρά κόκαλα, αλλά θα εγερθούν σε ζωή
Η ένωση δύο ραβδιών, εκ των οποίων το ένα συμβολίζει τον Ιωσήφ και το άλλο τον Ιούδα, δείχνει παραστατικά την επαναφορά των εξορίστων σε ενότητα υπό τον υπηρέτη του Θεού τον Δαβίδ
Ο αποκαταστημένος λαός του Ιεχωβά θα δεχτεί επίθεση από τον Γωγ, αλλά ο Ιεχωβά υπόσχεται να τους προστατέψει και να καταστρέψει τις δυνάμεις του Γωγ
Ο Ιεζεκιήλ βλέπει σε όραμα έναν ναό και τα χαρακτηριστικά του· υδάτινο ρεύμα ρέει από το ναό ως τη Νεκρά Θάλασσα, όπου γιατρεύονται τα νερά και αναπτύσσεται η αλιεία· παρόχθια δέντρα παράγουν εδώδιμους καρπούς και φύλλα για γιατρειά
Καθορίζονται κληρονομιές γης· περιγράφεται η πόλη «Ο Ιεχωβά Ο Ίδιος Είναι Εκεί»