ΑΒΒΑΚΟΥΜ (ΒΙΒΛΙΟ)

Βιβλίο των Εβραϊκών Γραφών που βρίσκεται στην όγδοη θέση μεταξύ των λεγόμενων μικρών προφητών στο εβραϊκό κείμενο και στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα, καθώς επίσης στις συνήθεις μεταφράσεις της Γραφής. Αποτελείται από δύο μέρη: (1) Έναν διάλογο μεταξύ του συγγραφέα και του Ιεχωβά (κεφ. 1, 2) και (2) μια προσευχή σε μορφή θρηνωδίας.—Κεφ. 3.

Συγγραφέας. Ο συγγραφέας προσδιορίζεται στο ίδιο το βιβλίο. Η σύνθεση και των δύο τμημάτων αποδίδεται στον “Αββακούμ τον προφήτη”.—1:1· 3:1· βλέπε ΑΒΒΑΚΟΥΜ.

Κανονικότητα. Η κανονικότητα του βιβλίου του Αββακούμ επιβεβαιώνεται από αρχαίους καταλόγους των Εβραϊκών Γραφών. Μολονότι δεν μνημονεύουν το βιβλίο ονομαστικά, προφανώς το συμπεριλαμβάνουν στις δηλώσεις τους περί “δώδεκα Μικρών Προφητών”, ειδάλλως ο αριθμός 12 θα ήταν ελλιπής. Οι παραθέσεις από αυτό το βιβλίο οι οποίες υπάρχουν στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές υποστηρίζουν αδιαμφισβήτητα την κανονικότητά του. Παρότι δεν ανέφερε τον Αββακούμ ονομαστικά, ο Παύλος παρέθεσε το εδάφιο Αββακούμ 1:5 (Ο΄) ενώ μιλούσε στους άπιστους Ιουδαίους. (Πρ 13:40, 41) Όταν παρότρυνε τους Χριστιανούς να εκδηλώνουν πίστη, παρέθεσε από το εδάφιο Αββακούμ 2:4 («Αλλά ο δίκαιος θα εξακολουθήσει να ζει μέσω της πιστότητάς του»).—Ρω 1:16, 17· Γα 3:11· Εβρ 10:38, 39.

Μεταξύ των Ρόλων της Νεκράς Θαλάσσης υπάρχει ένα χειρόγραφο του Αββακούμ (κεφ. 1, 2) με προμασοριτικό εβραϊκό κείμενο και συνοδευτικά σχόλια. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι στο κείμενο αναγράφεται το όνομα του Ιεχωβά με αρχαίους εβραϊκούς χαρακτήρες, ενώ στα σχόλια το θεϊκό όνομα αποφεύγεται και στη θέση του χρησιμοποιείται η εβραϊκή λέξη ’Ελ (που σημαίνει «Θεός»).

Οι λόγιοι πιστεύουν ότι αυτός ο ρόλος γράφτηκε προς το τέλος του πρώτου αιώνα Π.Κ.Χ. Αυτό τον καθιστά το αρχαιότερο σωζόμενο εβραϊκό χειρόγραφο του βιβλίου του Αββακούμ. Στο εδάφιο Αββακούμ 1:6 αυτό το χειρόγραφο χρησιμοποιεί τη λέξη «Χαλδαίοι», επιβεβαιώνοντας έτσι την ορθότητα του Μασοριτικού κειμένου που δείχνει ότι οι Χαλδαίοι (Βαβυλώνιοι) ήταν εκείνοι τους οποίους θα ήγειρε ο Ιεχωβά ως εκτελεστικό του όργανο.

Χρονολογία Συγγραφής και Σκηνικό. Η δήλωση: «Ο Ιεχωβά είναι στον άγιο ναό του» (Αββ 2:20) και η σημείωση που ακολουθεί μετά το εδάφιο Αββακούμ 3:19 («Προς τον διευθύνοντα τα έγχορδά μου») υποδεικνύουν ότι ο Αββακούμ έγραψε την προφητεία του πριν από το 607 Π.Κ.Χ., τότε που καταστράφηκε ο ναός ο οποίος χτίστηκε από τον Σολομώντα στην Ιερουσαλήμ. Επίσης, η εξαγγελία του Ιεχωβά: «Εγώ εγείρω τους Χαλδαίους» (1:6) και το γενικό νόημα της προφητείας δείχνουν ότι οι Χαλδαίοι, δηλαδή οι Βαβυλώνιοι, δεν είχαν ακόμη ερημώσει την Ιερουσαλήμ. Αλλά το εδάφιο Αββακούμ 1:17 ίσως υποδηλώνει ότι είχαν ήδη αρχίσει να ανατρέπουν μερικά έθνη. Όταν βασίλευε στον Ιούδα ο καλός βασιλιάς Ιωσίας (659-629 Π.Κ.Χ.), οι Χαλδαίοι και οι Μήδοι κατέλαβαν τη Νινευή (το 632 Π.Κ.Χ.), η δε Βαβυλώνα είχε αρχίσει να ανέρχεται ως παγκόσμια δύναμη.—Να 3:7.

Υπάρχουν μερικοί οι οποίοι, συμφωνώντας με τη ραβινική παράδοση, υποστηρίζουν ότι ο Αββακούμ προφήτευσε νωρίτερα, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μανασσή, βασιλιά του Ιούδα. Πιστεύουν ότι ήταν ένας από τους προφήτες που μνημονεύονται ή εννοούνται στα εδάφια 2 Βασιλέων 21:10 και 2 Χρονικών 33:10. Υποστηρίζουν ότι οι Βαβυλώνιοι δεν αποτελούσαν ακόμη απειλή, γεγονός το οποίο έκανε την προφητεία του Αββακούμ ακόμη πιο απίστευτη στους Ιουδαίους.—Βλέπε Αββ 1:5, 6.

Από την άλλη πλευρά, στο πρώτο μέρος της βασιλείας του Ιωακείμ, ο Ιούδας βρισκόταν εντός της αιγυπτιακής σφαίρας επιρροής (2Βα 23:34, 35), οπότε αυτή η περίοδος θα μπορούσε επίσης να έχει τις προϋποθέσεις ώστε η απόφαση που θα λάβαινε ο Θεός να εγείρει τους Χαλδαίους για να τιμωρήσει τους αχαλίνωτους κατοίκους του Ιούδα να είναι για αυτούς “μια ενέργεια την οποία δεν θα πίστευαν, παρότι τους την αφηγούνταν”. (Αββ 1:5, 6) Ο Βαβυλώνιος Βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ νίκησε τον Φαραώ Νεχώ στη Χαρκεμίς το 625 Π.Κ.Χ., το τέταρτο έτος της βασιλείας του Ιωακείμ. (Ιερ 46:2) Συνεπώς, ο Αββακούμ μπορεί να είχε προφητεύσει και καταγράψει την προφητεία πριν από εκείνο το συμβάν, ολοκληρώνοντας πιθανώς τη συγγραφή περίπου το 628 Π.Κ.Χ. στον Ιούδα. Η χρήση του μελλοντικού χρόνου αναφορικά με τη χαλδαϊκή απειλή υποδεικνύει προφανώς μια χρονολογία προγενέστερη της περιόδου υποτέλειας του Ιωακείμ στη Βαβυλώνα (620-618 Π.Κ.Χ.).—2Βα 24:1.

Ύφος. Το ύφος της συγγραφής είναι και δυναμικό και υποκινητικό. Χρησιμοποιούνται ζωηρά παραδείγματα και παρομοιώσεις. (Αββ 1:8, 11, 14, 15· 2:5, 11, 14, 16, 17· 3:6, 8-11) Σχολιάζοντας το ύφος του Αββακούμ, ο Σ. Ρ. Ντράιβερ είπε: «Η λογοτεχνική δύναμη του Αββακούμ είναι αξιοπρόσεκτη. Μολονότι το βιβλίο του είναι σύντομο, ωστόσο σφύζει από δύναμη, οι περιγραφές του είναι παραστατικές και δυνατές, η σκέψη και η έκφραση είναι εξίσου ποιητικές». Αυτά τα χαρακτηριστικά, βεβαίως, οφείλονται κατά κύριο λόγο στη θεοπνευστία.

Το βιβλίο του Αββακούμ δίνει έμφαση στην ανωτερότητα του Ιεχωβά σε σχέση με όλα τα έθνη (Αββ 2:20· 3:6, 12), τονίζοντας την παγκόσμια κυριαρχία του. Δίνει επίσης έμφαση στο γεγονός ότι οι δίκαιοι ζουν μέσω πίστης. (2:4) Δημιουργεί εμπιστοσύνη προς τον Ιεχωβά, δείχνοντας ότι εκείνος δεν πεθαίνει (1:12), ότι αλωνίζει δίκαια τα έθνη και ότι βγαίνει για τη σωτηρία του λαού του. (3:12, 13) Για όσους αγάλλονται σε σχέση με τον Ιεχωβά, εκείνος αποδεικνύεται ο Θεός της σωτηρίας και η Πηγή του σφρίγους.—3:18, 19.

[Πλαίσιο στη σελίδα 16]

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΑΒΒΑΚΟΥΜ

Απάντηση στο ερώτημα: Θα εκτελέσει ο Θεός τους πονηρούς;

Γράφτηκε προφανώς το 628 Π.Κ.Χ. περίπου, όταν οι Χαλδαίοι είχαν αρχίσει να ανέρχονται αλλά πριν γίνει ο Ιωακείμ υποτελής σε αυτούς

Ο Αββακούμ κραυγάζει για βοήθεια, αναρωτιέται πόσο ακόμη θα επιτρέπει ο Θεός να υπάρχουν οι πονηροί (1:1–2:1)

Όταν ο Ιεχωβά απαντάει ότι θα εγείρει τους Χαλδαίους ως όργανό Του για την τιμωρία, ο Αββακούμ δεν μπορεί να κατανοήσει πώς είναι δυνατόν να επιδοκιμάσει ο Άγιος ένα τέτοιο δόλιο μέσο, κάποιον που θεοποιεί την πολεμική του μηχανή, του οποίου το αλιευτικό δίχτυ μαζεύει τους ανθρώπους σαν ψάρια και ο οποίος σκοτώνει λαούς αμείλικτα

Ο προφήτης προσμένει την απάντηση του Ιεχωβά, αναγνωρίζοντας ότι πρόκειται να δεχτεί έλεγχο

Ο Ιεχωβά αποκρίνεται ότι έχει έναν προσδιορισμένο καιρό, εξαγγέλλει «αλίμονο» κατά του χαλδαϊκού εκτελεστικού οργάνου (2:2-20)

Ο Ιεχωβά δίνει τη διαβεβαίωση πως, μολονότι ίσως φαίνεται ότι υπάρχει καθυστέρηση, το προφητικό όραμα «μένει για τον προσδιορισμένο καιρό και τρέχει ασθμαίνοντας προς το τέλος», προχωρώντας με έντονο ρυθμό προς την εκπλήρωσή του

Εξαγγελίες με «αλίμονο» δείχνουν ότι το χαλδαϊκό εκτελεστικό όργανο δεν θα παραμείνει ατιμώρητο για το ότι λεηλατεί άλλα έθνη, εκκόπτει πολλούς λαούς, χτίζει πόλεις με αιματοχυσία, κάνει τους άλλους να πιουν το ποτήρι της επαίσχυντης ήττας και αναμειγνύεται στην ειδωλολατρία

Ο προφήτης κάνει έκκληση στον Ιεχωβά να δράσει αλλά και να δείξει έλεος στη διάρκεια της επερχόμενης ημέρας της στενοχώριας (3:1-19)

Ανακαλώντας στη μνήμη του περασμένες εκδηλώσεις της δύναμης του Ιεχωβά, ο προφήτης καταλαμβάνεται από φόβο και τρόμο, αλλά είναι αποφασισμένος να περιμένει ήσυχα την ημέρα της στενοχώριας νιώθοντας αγαλλίαση σε σχέση με τον Θεό της σωτηρίας του

Ακόμη και αν τα ίδια τα μέσα για τη συντήρηση της ζωής εκλείψουν, ο Αββακούμ είναι αποφασισμένος να χαίρεται σε σχέση με τον Ιεχωβά ως τον Θεό της σωτηρίας του, Εκείνον που τον ενδυναμώνει