ΦΙΛΙ

Στους Βιβλικούς χρόνους το να φιλάει ή να αγγίζει κανείς με τα χείλη του τα χείλη κάποιου άλλου (Παρ 24:26), το μάγουλό του ή, σε εξαιρετική περίπτωση, ακόμη και τα πόδια του (Λου 7:37, 38, 44, 45) αποτελούσε ένδειξη στοργής ή σεβασμού. Τα φιλιά ήταν συνηθισμένα, όχι μόνο ανάμεσα σε συγγενείς του αντίθετου φύλου (Γε 29:11· 31:28), αλλά και ανάμεσα σε άρρενες συγγενείς. (Γε 27:26, 27· 45:15· Εξ 18:7· 2Σα 14:33) Το φιλί αποτελούσε επίσης εκδήλωση στοργής ανάμεσα σε στενούς φίλους.—1Σα 20:41, 42· 2Σα 19:39.

Το φιλί μπορεί να συνόδευε μια ευλογία. (Γε 31:55) Ο ηλικιωμένος Ισραήλ, δηλαδή ο Ιακώβ, φίλησε και αγκάλιασε τους γιους του Ιωσήφ, τον Εφραΐμ και τον Μανασσή, προτού ευλογήσει τον πατέρα τους και τους ίδιους. (Γε 48:8-20) Όταν αργότερα ο πατριάρχης ολοκλήρωσε τις εντολές που έδωσε στους 12 γιους του και εξέπνευσε, «ο Ιωσήφ έπεσε πάνω στο πρόσωπο του πατέρα του και έκλαψε για αυτόν και τον φίλησε». (Γε 49:33–50:1) Ο Σαμουήλ φίλησε τον Σαούλ όταν τον έχρισε πρώτο βασιλιά του Ισραήλ.—1Σα 10:1.

Ένας εγκάρδιος χαιρετισμός περιλάμβανε φίλημα, ίσως δε επίσης κλάματα και εναγκαλισμό. (Γε 33:4) Ο πατέρας του ασώτου που επέστρεψε, σύμφωνα με την παραβολή του Ιησού Χριστού, έπεσε στο λαιμό του γιου του και «τον φίλησε τρυφερά». (Λου 15:20) Το φίλημα αποτελούσε επίσης μέρος ενός στοργικού αποχαιρετισμού. (Γε 31:55· Ρθ 1:9, 14) Όταν ο απόστολος Παύλος επρόκειτο να αναχωρήσει από τη Μίλητο, οι πρεσβύτεροι της εκκλησίας της Εφέσου συγκινήθηκαν τόσο πολύ ώστε έκλαψαν και «έπεσαν στο λαιμό του Παύλου και τον φιλούσαν τρυφερά».—Πρ 20:17, 37.

Η Αγία Γραφή κάνει σύντομες αναφορές στα ερωτικά φιλιά μεταξύ των δύο φύλων. (Ασμ 1:2· 8:1) Το βιβλίο των Παροιμιών, δίνοντας συμβουλές σχετικά με το πώς μπορεί να προστατευτεί κάποιος από τα τεχνάσματα της πονηρής γυναίκας, προειδοποιεί για το σαγηνευτικό φιλί της πόρνης.—Παρ 7:13.

Υπήρχαν και υποκριτικά φιλιά. Ο Αβεσσαλώμ, επιδιώκοντας με πανουργία την εξουσία, φιλούσε όποιους πλησίαζαν να τον προσκυνήσουν. (2Σα 15:5, 6) Το φιλί του δόλιου Ιωάβ σήμανε θάνατο για τον ανυποψίαστο Αμασά. (2Σα 20:9, 10) Επίσης, ο Ιούδας ο Ισκαριώτης πρόδωσε τον Ιησού Χριστό με ένα απατηλό φιλί.—Ματ 26:48, 49· Μαρ 14:44, 45.

Ψεύτικη Λατρεία. Το φιλί ως πράξη λατρείας προς τους ψεύτικους θεούς απαγορευόταν από τον Ιεχωβά, ο οποίος μνημονεύει 7.000 άτομα που δεν είχαν λυγίσει το γόνατο στον Βάαλ και δεν τον είχαν φιλήσει. (1Βα 19:18) Ο Εφραΐμ ελέγχθηκε επειδή κατασκεύαζε είδωλα και έλεγε: «Αυτοί που θυσιάζουν, οι οποίοι είναι άνθρωποι, ας φιλήσουν μοσχάρια». (Ωσ 13:1-3) Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι είχαν τη συνήθεια να στέλνουν φιλιά με το χέρι στα είδωλά τους, αν δεν μπορούσαν να τα πλησιάσουν, και με αυτή τη χειρονομία χαιρετούσαν επίσης τον ανατέλλοντα ήλιο. Το εδάφιο Ιώβ 31:27 πιθανόν να υπονοεί μια παρόμοια ειδωλολατρική συνήθεια.

Το «Άγιο Φιλί». Μεταξύ των πρώτων Χριστιανών υπήρχε το «άγιο φιλί» (Ρω 16:16· 1Κο 16:20· 2Κο 13:12· 1Θε 5:26), ή αλλιώς «φιλί αγάπης» (1Πε 5:14), το οποίο πιθανόν να δινόταν σε άτομα του ίδιου φύλου. Αυτός ο χαιρετισμός των πρώτων Χριστιανών ίσως αντιστοιχούσε στην αρχαία εβραϊκή συνήθεια του χαιρετισμού με φιλί. Αν και οι Γραφές δεν δίνουν λεπτομέρειες, το «άγιο φιλί», ή αλλιώς «φιλί αγάπης», αντανακλούσε προφανώς την κατάλληλη αγάπη και ενότητα που επικρατούσε στη Χριστιανική εκκλησία.—Ιωα 13:34, 35.

Μεταφορική Χρήση. Το φιλί, ως σύμβολο εκδήλωσης σεβασμού και αφοσίωσης, μνημονεύεται στη θεόπνευστη συμβουλή «υπηρετήστε τον Ιεχωβά με φόβο» και «φιλήστε το γιο, για να μην εξοργιστεί Εκείνος και αφανιστείτε από την οδό». (Ψλ 2:11, 12) Όσοι ανταποκρίνονται ευνοϊκά και υποτάσσονται σε αυτόν που διορίζει ο Θεός Βασιλιά καθώς και στη Βασιλεία του θα γευτούν μεγάλες ευλογίες όταν θα μπορεί να ειπωθεί: «Η δικαιοσύνη και η ειρήνη φιλήθηκαν», διότι η σύνδεση αυτών των δύο θα είναι τόσο φανερή σε όλους όσο είναι και η στενή σχέση μεταξύ αγαπημένων φίλων.—Ψλ 85:10.