ΣΚΟΥΛΗΚΙ

[εβρ. κείμενο, τωλε‛άχ ή τωλά‛αθ, ριμμάχ· ελλ. κείμενο, σκώληξ].

Οποιοδήποτε από τα πολλά και διάφορα λεπτά ζώα που έρπουν, το σώμα των οποίων είναι μαλακό, άποδο—ή σχεδόν άποδο—λεπτό και ενίοτε μεταμεριστικό. Η λέξη «σκουλήκι» υποδηλώνει επίσης την προνύμφη των εντόμων η οποία έχει μόλις εκκολαφτεί. Μερικές φορές αναφέρεται ιδιαίτερα στην προνύμφη των μυγών που εμφανίζεται σε αποσυντιθέμενη φυτική ή ζωική ύλη και σε ζωντανούς ιστούς. Η ζωντανή ή σαπρή ύλη παρέχει θερμότητα για την εκκόλαψη των αβγών και τροφή για αυτά τα σκουλήκια. Σε άλλες περιπτώσεις τα σκουλήκια που αναφέρονται είναι είδη τα οποία τρέφονται με βλάστηση.—Δευ 28:39· Ιων 4:7.

Τέτοιες προνύμφες έχουν άποδο, λεπτό, μεταμεριστικό και φαινομενικά ακέφαλο σώμα. Εντούτοις, σχετικά με το κεφάλι, Οι Σειρές του Σμιθσόνειου Ινστιτούτου ([The Smithsonian Series] Τόμ. 5, σ. 343) αναφέρουν: «Το οξύληκτο άκρο του σώματος είναι το κεφαλικό άκρο, αλλά το πραγματικό κεφάλι του σκουληκιού είναι εξ ολοκλήρου απορροφημένο μέσα στο σώμα. Το άνοιγμα που υπάρχει στο σημείο από όπου έχει εξαφανιστεί το κεφάλι παίζει το ρόλο του στόματος για το σκουλήκι, και από αυτό προβάλλουν δύο αγκιστροειδείς αποφύσεις οι οποίες λειτουργούν τόσο ως σαγόνια όσο και ως συλληπτήρια όργανα».

Οι Γραφές υπαινίσσονται το γεγονός ότι κάποια σκουλήκια τρέφονται με νεκρή οργανική ύλη. (Ιωβ 7:5· 17:14· 21:26· 24:20· Ησ 14:11) Σε περίπτωση που οι Ισραηλίτες κρατούσαν μέχρι το πρωί της επόμενης ημέρας το μάννα που λάβαιναν θαυματουργικά, αυτό ανέδιδε μια αποκρουστική οσμή και έβγαζε σκουλήκια, εκτός από το μάννα το οποίο μάζευαν την έκτη ημέρα και κρατούσαν για το Σάββατο. (Εξ 16:20, 24) Όταν ο Ιησούς συνέδεσε το «σκουλήκι» με τη Γέεννα, προφανώς αναφερόταν έμμεσα στο σκουπιδότοπο έξω από την πόλη της Ιερουσαλήμ όπου φωτιές κατέτρωγαν τα απορρίμματα και όπου τα σκουλήκια τρέφονταν από τη σαπρή ύλη που υπήρχε κοντά στη φωτιά, αλλά όχι μέσα σε αυτήν.—Μαρ 9:48· παράβαλε Ησ 66:24· βλέπε ΓΕΕΝΝΑ.

Η λέξη «σκουλήκι» έχει επίσης αλληγορικές έννοιες. Ο Βιλδάδ αποκάλεσε υποτιμητικά τον άνθρωπο «σκουλήκι» (Ιωβ 25:6), ενώ προειπώθηκε ότι ο Μεσσίας θα θεωρούνταν όνειδος και καταφρονητέος, σαν σκουλήκι. (Ψλ 22:6) Ο Ιεχωβά Θεός χαρακτήρισε τον Ισραήλ σκουλήκι, ένα ταπεινό και αβοήθητο πλάσμα που φαινομενικά βρίσκεται στο έλεος κάθε περαστικού. Αλλά ο Ιεχωβά διαβεβαίωσε τους Ισραηλίτες ότι θα τους βοηθούσε και τους παρότρυνε να μη φοβούνται.—Ησ 41:14.