ΑΜΡΙ

(Αμρί).

1. Ο πέμπτος από τους εννιά γιους ή απογόνους του Βεχέρ, γιου του Βενιαμίν, στη σειρά με την οποία κατονομάζονται.—1Χρ 7:6, 8.

2. Άρχοντας της φυλής του Ισσάχαρ στη διάρκεια της βασιλείας του Δαβίδ, γιος του Μιχαήλ.—1Χρ 27:18, 22.

3. Ο έκτος βασιλιάς του βόρειου δεκάφυλου βασιλείου του Ισραήλ. Δεν υπάρχει κανένα καταγραμμένο στοιχείο αναφορικά με την καταγωγή του Αμρί, ούτε καν το όνομα του πατέρα του ή της φυλής του. Ο Αμρί ίδρυσε την τρίτη δυναστεία του Ισραήλ (οι προηγούμενες ήταν η δυναστεία του Ιεροβοάμ και του Βαασά), δεδομένου ότι τον διαδέχθηκαν ο γιος του ο Αχαάβ και οι εγγονοί του Οχοζίας και Ιωράμ—και οι τέσσερις βασίλεψαν συνολικά γύρω στα 46 χρόνια (περ. 951-905 Π.Κ.Χ.). Η εγγονή του Αμρί η Γοθολία βασίλεψε έξι χρόνια στο θρόνο του Ιούδα. (2Βα 8:26· 11:1-3· 2Χρ 22:2) Ο Ιηού, ο οποίος εξάλειψε τον οίκο του Αχαάβ και ίδρυσε την επόμενη δυναστεία στον Ισραήλ, αποκαλείται «γιος [δηλαδή διάδοχος] του Αμρί» στον Μαύρο Οβελίσκο του Σαλμανασάρ Γ΄. (Αρχαία Κείμενα από την Εγγύς Ανατολή [Ancient Near Eastern Texts], επιμέλεια Τζ. Πρίτσαρντ, 1974, σ. 281) Μάλιστα οι Ασσύριοι εξακολουθούσαν να αποκαλούν τον Ισραήλ «γη του Αμρί» και τους βασιλιάδες του Ισραήλ «οίκο του Αμρί» ακόμη και πολλά χρόνια αφότου οι απόγονοι του Αμρί είχαν πάψει να βασιλεύουν—κάτι που αποτελούσε πιστοποίηση της ισχύος του.

Ο Αμρί ανέβηκε στο θρόνο μέσω του σπαθιού και όχι μέσω κληρονομικού δικαιώματος. Υπήρξε αρχηγός του στρατεύματος του Ισραήλ υπό τον Βασιλιά Ηλά (πιθανώς δε και υπό τον προκάτοχο εκείνου τον Βαασά) όταν ο Ζιμβρί, αρχηγός των μισών αρμάτων, ανέτρεψε τον Ηλά, πήρε τη βασιλεία και εξάλειψε τον οίκο και τους φίλους του Βαασά. Μόλις αναφέρθηκε αυτό στο στρατό του Ισραήλ, ο οποίος εκείνο το διάστημα στρατοπέδευε εναντίον των Φιλισταίων στη Γιββεθών, «όλος ο Ισραήλ», χωρίς αμφιβολία οι κεφαλές των φυλών «στο στρατόπεδο», έκανε τον Αμρί βασιλιά. Αμέσως αποσύρθηκαν από τη Γιββεθών και επιτέθηκαν αστραπιαία στην πρωτεύουσα του Ζιμβρί, τη Θερσά. Ο Ζιμβρί, βλέποντας ότι δεν είχε ελπίδες, έκαψε την κατοικία του βασιλιά όντας ο ίδιος μέσα, δίνοντας έτσι τραγικό τέλος στην εφταήμερη βασιλεία του.—1Βα 16:8-20.

Ωστόσο, παρουσιάστηκε ένας νέος αντίπαλος του Αμρί—ο Θιβνί ο γιος του Γινάθ. Ο λαός παρέμεινε διαιρεμένος επί τέσσερα χρόνια περίπου, στη διάρκεια των οποίων φαίνεται ότι μαινόταν εμφύλιος πόλεμος, μέχρις ότου οι υποστηρικτές του Αμρί νίκησαν τους υποστηρικτές του Θιβνί, εδραιώνοντας την κυριαρχία του Αμρί ως αδιαμφισβήτητη. Ο Ζιμβρί είχε πεθάνει το 27ο έτος του Βασιλιά Ασά του Ιούδα (περ. 951 Π.Κ.Χ.). (1Βα 16:15-18) Τελικά, το 31ο έτος του Ασά (περ. 947 Π.Κ.Χ.), ο Θιβνί πέθανε με τρόπο που δεν διευκρινίζεται, αφήνοντας τον Αμρί μοναδικό κυρίαρχο για περίπου οχτώ χρόνια.—1Βα 16:21-23, 29· βλέπε ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ.

Στον Βασιλιά Αμρί αποδίδεται «κραταιότητα». (1Βα 16:27) Σύμφωνα με τις γραμμές 4-8 της Μωαβιτικής Λίθου, ο Αμρί υπέταξε τον Μωάβ και ο Αχαάβ διατήρησε αυτή την επικυριαρχία. (2Βα 3:4) Στα μέσα της βασιλείας του, ο Αμρί ενεργώντας σοφά μετέφερε την πρωτεύουσά του από τη Θιρσά η οποία, όπως είχε διαπιστώσει προσωπικά, ήταν πολύ ευπόρθητη. Αγόρασε το βουνό που είχε στην κατοχή του ο Σεμέρ, το οποίο ήταν κατάλληλο για οχύρωση, και εκεί έχτισε μια καινούρια πόλη, τη Σαμάρεια, η οποία μπορούσε να αντέξει σε μακρές πολιορκίες. (1Βα 16:23, 24) Σε κάποιες επιγραφές σφηνοειδούς γραφής επίσης, αποκαλείται ιδρυτής της, και μάλιστα θάφτηκε εκεί. (1Βα 16:28) Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, ο Αμρί γνώρισε διάφορες αποτυχίες, όπως όταν αναγκάστηκε να παραδώσει μερικές πόλεις στο βασιλιά της Συρίας (1Βα 20:34) και να καταβάλει φόρο υποτελείας στην Ασσυρία—ήταν μάλιστα ο πρώτος βασιλιάς του Ισραήλ που το έκανε αυτό.

Από θρησκευτική άποψη, ο Αμρί συνέχισε το κατρακύλισμα του βόρειου βασιλείου, επιδιδόμενος στην ειδωλολατρία του Ιεροβοάμ. Μάλιστα, «έπραξε το κακό στα μάτια του Ιεχωβά και έπραξε χειρότερα πράγματα από όλους τους προγενέστερούς του». (1Βα 16:25, 26) Περίπου 200 χρόνια αργότερα, ο Ιεχωβά μέσω του Μιχαία καταδίκασε τον Ισραήλ για το γεγονός ότι ακολουθούσε «τα νομοθετήματα του Αμρί».—Μιχ 6:16.

4. Άτομο από τη φυλή του Ιούδα, του οποίου κάποιος απόγονος έζησε στην Ιερουσαλήμ μετά τη βαβυλωνιακή εξορία.—1Χρ 9:3, 4.