ΦΡΥΓΙΑ
(Φρυγία).
Χώρα ή περιοχή της κεντρικής Μικράς Ασίας. Τα γεωγραφικά όρια της Φρυγίας μεταβάλλονταν σημαντικά στο πέρασμα του χρόνου, γι’ αυτό είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε την περιοχή που περιέκλειαν, εκτός αν αναφερθούμε σε συγκεκριμένη περίοδο. Τον πρώτο αιώνα «Φρυγία» ονομαζόταν μια ηπειρωτική περιοχή στις ρωμαϊκές επαρχίες της Γαλατίας και της Ασίας, η οποία περιλάμβανε το οροπέδιο Β της οροσειράς του Ταύρου, από τον ποταμό Άλυ στα Α ως τα ανάντη των κοιλάδων των ποταμών Έρμου και Μαιάνδρου στα Δ. Ο απόστολος Παύλος πέρασε από περιοχές της Φρυγίας σε τουλάχιστον δύο από τα ταξίδια του.—Πρ 16:6· 18:23· 19:1.
Κατά κοινή άποψη, οι Φρύγες μετανάστευσαν από τη Θράκη στα τέλη της δεύτερης χιλιετίας Π.Κ.Χ. και πήραν υπό τον έλεγχό τους μεγάλο μέρος της κεντρικής και της δυτικής Μικράς Ασίας Β της οροσειράς του Ταύρου, από τον ποταμό Άλυ ως το Αιγαίο Πέλαγος. Αρχαιολογικά στοιχεία υποδεικνύουν ως πρωτεύουσά τους το Γόρδιο και ως έναν από τους σημαντικούς ηγεμόνες τους τον Βασιλιά Μίδα. Μια αξιοσημείωτη πτυχή της θρησκείας που είχε ο λαός της αρχαίας Φρυγίας είναι η λατρεία της μητέρας-θεάς (Ρέας Κυβέλης).
Το δυτικό τμήμα της Φρυγίας περιήλθε υπό την κυριαρχία των Ατταλιδών βασιλιάδων της Περγάμου. Αυτό το βασίλειο έγινε η ρωμαϊκή επαρχία της Ασίας, αλλά το νοτιοανατολικό τμήμα αναφέρεται συχνά ως Ασιατική Φρυγία. (Βλέπε ΑΣΙΑ.) Ο βασιλιάς της Γαλατίας εξουσίαζε το ανατολικότερο τμήμα της Φρυγίας το οποίο τελικά περιλήφθηκε στη ρωμαϊκή επαρχία της Γαλατίας. Αυτό το ανατολικό τμήμα μερικές φορές αποκαλείται Γαλατική Φρυγία. Βρισκόταν Β της Πισιδίας και ΒΔ της Λυκαονίας. Ανάλογα με την οπτική γωνία του συγγραφέα και την εκάστοτε χρονική περίοδο, η Αντιόχεια και το Ικόνιο μπορούν να χαρακτηριστούν φρυγικές πόλεις, παρότι η Αντιόχεια συνδέεται συνήθως με την Πισιδία ενώ το Ικόνιο με τη Λυκαονία.—Πρ 13:14· βλέπε ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ Αρ. 2· ΙΚΟΝΙΟ.
Ο πληθυσμός της Φρυγίας περιλάμβανε πολλούς Ιουδαίους, την παρουσία των οποίων είχαν ενθαρρύνει οι Σελευκίδες ηγεμόνες της Συρίας. Σύμφωνα με τον Ιώσηπο, ο Αντίοχος Γ΄ (223-187 Π.Κ.Χ.) μετέφερε «δύο χιλιάδες Ιουδαϊκές οικογένειες μαζί με τα υπάρχοντά τους από τη Μεσοποταμία και τη Βαβυλωνία» στη Λυδία και στη Φρυγία, ως σταθεροποιητικό παράγοντα ανάμεσα στους στασιαστικούς λαούς που κατοικούσαν εκεί. (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΙΒ΄, 149 [iii, 4]) Μάλιστα και υπό τους Ρωμαίους εξακολουθούσαν προφανώς να υπάρχουν πολλοί Ιουδαίοι στη Μικρά Ασία. Την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ. παρευρίσκονταν στην Ιερουσαλήμ Ιουδαίοι από “την περιφέρεια της Ασίας και της Φρυγίας και της Παμφυλίας”.—Πρ 2:9, 10.
Στη δεύτερη ιεραποστολική περιοδεία του ο Παύλος και οι σύντροφοί του, πηγαίνοντας προς τα ΒΔ μέσω της Κιλικίας και της Λυκαονίας, «πέρασαν από τη Φρυγία και τη χώρα της Γαλατίας, επειδή τους απαγόρευσε το άγιο πνεύμα να αναγγείλουν το λόγο στην περιφέρεια της Ασίας». (Πρ 15:41· 16:1-6) Είχαν μπει, λοιπόν, στο ανατολικό τμήμα της αρχαίας Φρυγίας (που στην εποχή του Παύλου αποτελούσε τη Γαλατική Φρυγία), αλλά αντί να συνεχίσουν Δ διασχίζοντας την επαρχία της Ασίας (η οποία περιλάμβανε την Ασιατική Φρυγία), προχώρησαν Β προς την επαρχία της Βιθυνίας και κατόπιν Δ προς την Τρωάδα.
Στη διάρκεια της τρίτης περιοδείας του ο Παύλος διέσχισε τη Γαλατική και την Ασιατική Φρυγία. Φεύγοντας από την Αντιόχεια της Πισιδίας, «πήγαινε από τόπο σε τόπο μέσα στη χώρα της Γαλατίας και της Φρυγίας». (Πρ 18:23) Το υπόμνημα λέει επίσης ότι «πέρασε μέσα από την ενδοχώρα [και] κατέβηκε στην Έφεσο», στα παράλια του Αιγαίου. (Πρ 19:1) Φαίνεται ότι δεν ταξίδεψε μέσω της κύριας οδού που πήγαινε στην Έφεσο κατηφορίζοντας την κοιλάδα του ποταμού Λύκου δίπλα από τις φρυγικές πόλεις της Λαοδίκειας, των Κολοσσών και της Ιεράπολης (Κολ 2:1· 4:13), αλλά απεναντίας ακολούθησε κάπως βορειότερη, πιο ευθεία διαδρομή.—Βλέπε ΚΟΛΟΣΣΕΣ.