ΤΙΤΟ (ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ)

Επιστολή που έγραψε ο απόστολος Παύλος προς τον Τίτο, έναν συνεργάτη του τον οποίο είχε αφήσει στην Κρήτη για να “διορθώσει τα πράγματα που παρουσίαζαν ελλείψεις και να κάνει διορισμούς πρεσβυτέρων” στις διάφορες εκκλησίες εκεί. (Τιτ 1:1, 4, 5) Η αυθεντικότητα της επιστολής πιστοποιείται από όλους τους σημαντικούς αρχαίους καταλόγους των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών, αρχής γενομένης από το Μουρατόρειο Απόσπασμα του δεύτερου αιώνα Κ.Χ.

Χρόνος και Τόπος Συγγραφής. Εφόσον δεν αναφέρεται πουθενά ότι ο Παύλος είχε Χριστιανική δραστηριότητα στην Κρήτη πριν από την πρώτη του φυλάκιση στη Ρώμη, πρέπει να βρέθηκε εκεί με τον Τίτο στο διάστημα που μεσολάβησε από την απελευθέρωσή του ως την τελική του φυλάκιση. Άρα, ο χρόνος συγγραφής της επιστολής τοποθετείται κάπου ανάμεσα στο 61 και στο 64 Κ.Χ. Η επιστολή μπορεί να στάλθηκε από τη Μακεδονία, όπου προφανώς έγραψε ο Παύλος, περίπου την ίδια γενική περίοδο, την Πρώτη Επιστολή Προς τον Τιμόθεο.—1Τι 1:3.

Σκοπός της Επιστολής. Η επιστολή επρόκειτο προφανώς να αποτελέσει οδηγό για τον Τίτο και του παρείχε αποστολική υποστήριξη για την εκπλήρωση των καθηκόντων του σε σχέση με τις εκκλησίες της Κρήτης. Ο διορισμός του δεν ήταν εύκολος, διότι είχε να αντιμετωπίσει στασιαστικά άτομα. Όπως έγραψε ο Παύλος: «Υπάρχουν πολλοί ανυπότακτοι άνθρωποι που λένε ανώφελα πράγματα και απατούν το νου, ιδιαίτερα εκείνοι που είναι προσκολλημένοι στην περιτομή. Είναι απαραίτητο να κλείνει κανείς τα στόματα αυτών των ανθρώπων, επειδή αυτοί ανατρέπουν ολόκληρα σπιτικά διδάσκοντας πράγματα που δεν πρέπει για χάρη ανέντιμου κέρδους». (Τιτ 1:10, 11) Επίσης, το ψέμα, η λαιμαργία και η τεμπελιά ήταν διαδεδομένα μεταξύ των Κρητικών και, όπως φαίνεται, μερικοί Χριστιανοί αντανακλούσαν αυτά τα άσχημα χαρακτηριστικά. Γι’ αυτόν το λόγο, ο Τίτος έπρεπε να τους ελέγχει με αυστηρότητα και να δείχνει τι απαιτούνταν από τους Χριστιανούς, νέους και ηλικιωμένους, άντρες και γυναίκες, δούλους και ελεύθερους. Σε προσωπικό επίπεδο, έπρεπε να είναι παράδειγμα καλών έργων και να δείχνει αδιαφθορία στη διδασκαλία.—1:12–3:2.

[Πλαίσιο στη σελίδα 1131]

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΤΙΤΟ

Συμβουλές προς έναν πρεσβύτερο για το χειρισμό καταστάσεων σε εξαιρετικά δύσκολο διορισμό

Γράφτηκε από τον απόστολο Παύλο προφανώς μετά την πρώτη φυλάκισή του στη Ρώμη

Διορισμός επισκόπων και χειρισμός σοβαρών προβλημάτων

Ο Τίτος έχει λάβει την εντολή να διορθώσει τα πράγματα που παρουσιάζουν ελλείψεις και να διορίσει επισκόπους σε διάφορες πόλεις της Κρήτης (1:5)

Ο άντρας που διορίζεται επίσκοπος πρέπει να είναι ακατηγόρητος, υποδειγματικός τόσο σε προσωπικό όσο και σε οικογενειακό επίπεδο, φιλόξενος, ισορροπημένος και εγκρατής· πρέπει να αντανακλά ορθά την αλήθεια στη διδασκαλία του ώστε να μπορεί να προτρέπει και να ελέγχει εκείνους που αντιλέγουν (1:6-9)

Οι ανυπότακτοι άνθρωποι στις εκκλησίες πρέπει να αποστομώνονται, ιδιαίτερα εκείνοι που είναι προσκολλημένοι στην περιτομή, οι οποίοι έχουν ανατρέψει ολόκληρα σπιτικά· πρέπει να δίνεται αυστηρός έλεγχος, για να είναι όλοι υγιείς στην πίστη (1:10-16)

Τα ανόητα ερωτήματα, οι γενεαλογίες και οι διαμάχες σχετικά με το Νόμο πρέπει να αποφεύγονται· να απορρίπτεται όποιος προάγει αίρεση αφού του έχει δοθεί δύο φορές νουθεσία (3:9-11)

Ωφέλιμες συμβουλές για κάθε είδους Χριστιανούς

Οι ηλικιωμένοι άντρες παροτρύνονται να είναι υποδειγματικοί σε μετριοπάθεια, σοβαρότητα, σωφροσύνη, πίστη, αγάπη και υπομονή (2:1, 2)

Παρόμοια, οι ηλικιωμένες γυναίκες παρακινούνται να είναι υποδειγματικές· πρέπει να διδάσκουν το καλό ώστε να βοηθούν τις νεότερες να έχουν τη σωστή άποψη για τις υποχρεώσεις τους ως σύζυγοι και μητέρες ώστε να μην ονειδίζεται ο λόγος του Θεού (2:3-5)

Οι νεότεροι άντρες προτρέπονται να είναι σώφρονες (2:6-8)

Οι δούλοι πρέπει να υποτάσσονται στους ιδιοκτήτες τους με τρόπο που θα στολίζει τη διδασκαλία του Θεού (2:9, 10)

Η παρ’ αξία καλοσύνη του Θεού πρέπει να υποκινεί τους Χριστιανούς να αποκηρύττουν την ασέβεια και να ζουν με σωφροσύνη σε αυτό το σύστημα πραγμάτων, ενόσω περιμένουν υπομονετικά την ένδοξη φανέρωση του Θεού και του Ιησού Χριστού (2:11-15)

Να δείχνετε κατάλληλη υποταγή στις εξουσίες, να απορρίπτετε την εριστικότητα και να καλλιεργείτε λογικότητα και πραότητα (3:1, 2)

Ο Παύλος και οι συγχριστιανοί του ζούσαν και αυτοί κάποτε στην κακία· αλλά μέσω της παρ’ αξία καλοσύνης του Θεού σώθηκαν και τώρα έχουν τη βέβαιη ελπίδα της αιώνιας ζωής· αυτά τα γεγονότα πρέπει να τονίζονται συνεχώς ώστε να παροτρύνονται οι πιστοί να κρατούν το νου τους προσηλωμένο σε καλά έργα (3:3-8)