ΖΑΡΕΤΑΝ

(Ζαρετάν).

Η πρώτη μνεία της Ζαρετάν βρίσκεται στο εδάφιο Ιησούς του Ναυή 3:16, όπου περιγράφεται η θαυματουργική αναχαίτιση των νερών του Ιορδάνη «στην Αδάμ, την πόλη δίπλα στη Ζαρετάν». Μεταγενέστερα, το υπόμνημα, αναφερόμενο στον καιρό κατά τον οποίο χυτεύονταν χάλκινα αντικείμενα για το ναό, δηλώνει ότι η χύτευση λάβαινε χώρα στην Περιφέρεια του Ιορδάνη, «σε πήλινα καλούπια, ανάμεσα στη Σοκχώθ και στη Ζαρετάν». (1Βα 7:46) Ο πηλός που υπήρχε στην Κοιλάδα του Ιορδάνη συνέβαλλε στη λειτουργία τέτοιων χυτηρίων χαλκού σε αυτή την περιοχή.

Δεδομένου ότι η Αδάμ εντοπίζεται γενικά στο Τελλ εντ-Νταμίγιε (στην ανατολική όχθη του Ιορδάνη, απέναντι από την είσοδο του Ουάντι Φάρα) και δεδομένου ότι η Σοκχώθ θεωρείται ότι βρισκόταν περίπου 13 χλμ. ΒΒΑ της Αδάμ, τα εδάφια αυτά υποδηλώνουν ότι η Ζαρετάν βρισκόταν στη δυτική όχθη του Ιορδάνη, όχι μακριά από την Αδάμ και τη Σοκχώθ. Το Καρν Σαρτάμπε, μια κορυφή ύψους 82 μ., η οποία αποκαλείται και «το μεγάλο ορόσημο της κοιλάδας του Ιορδάνη», θεωρείται από μερικούς ως η πιθανή θέση της Ζαρετάν. (Εγκυκλοπαίδεια της Βίβλου [Encyclopædia Biblica], επιμέλεια Τ. Τσέιν, Λονδίνο, 1903, Τόμ. 4, στ. 5382) Η τοποθεσία αυτή βρίσκεται απέναντι από την Αδάμ, στην άλλη όχθη του Ιορδάνη, στην είσοδο του Ουάντι Φάρα.

Ωστόσο, αυτή η ταύτιση είναι κάπως δύσκολο να εναρμονιστεί με την περιγραφή που δίνεται για την πέμπτη διοικητική περιφέρεια του Σολομώντα στο εδάφιο 1 Βασιλέων 4:12, το οποίο αναφέρεται «στη Θαανάχ και στη Μεγιδδώ και σε όλη τη Βαιθ-σεάν, που είναι δίπλα στη Ζαρετάν κάτω από την Ιεζραέλ, από τη Βαιθ-σεάν μέχρι την Αβέλ-μεολά μέχρι την περιοχή της Ιοκμεάμ». Το Καρν Σαρτάμπε βρίσκεται πολύ πιο Ν από ό,τι οι άλλες τοποθεσίες που καταχωρίζονται εκεί, και δεν είναι «δίπλα» στη Βαιθ-σεάν με την έννοια της γειτονικής τοποθεσίας. Η Βίβλος της Ιερουσαλήμ επιδιώκει να αναπροσαρμόσει τη γεωγραφική σειρά των τοποθεσιών που αναφέρονται στο εδάφιο 1 Βασιλέων 4:12 λέγοντας «όλη τη Βαιθ-σεάν κάτω από την Ιεζραέλ, από τη Βαιθ-σεάν μέχρι την Αβέλ Μεολά, που είναι δίπλα στη Ζαρετάν», συσχετίζοντας έτσι τη Ζαρετάν με την Αβέλ-μεολά και όχι με τη Βαιθ-σεάν. Ωστόσο, εφόσον εδώ γίνεται λόγος για «όλη τη Βαιθ-σεάν», αναμφίβολα υποδηλώνεται μια περιοχή και όχι η ίδια η πόλη. Αν υπήρχε, όντως, κάποια σύνδεση μεταξύ της Ζαρετάν και της επιβλητικής κορυφής Καρν Σαρτάμπε, τότε πιθανόν η περιοχή της Βαιθ-σεάν να περιλάμβανε το λεκανοπέδιο που την περιέβαλλε και να εκτεινόταν νότια μέχρι κάποιο σημείο από το οποίο ήταν ορατή η Ζαρετάν, οπότε εννοούνταν μια ξεχωριστή, αλλά γειτονική περιοχή.

Άλλες πιθανολογούμενες θέσεις της Ζαρετάν βρίσκονται στα Α του Ιορδάνη και γι’ αυτό δεν φαίνεται να ταιριάζουν με τα συμφραζόμενα. Ανασκαφές σε μία από αυτές, το Τελλ ες-Σαϊντίγιε, έφεραν στο φως ασυνήθιστα μεγάλες ποσότητες αντικειμένων από μπρούντζο (ένα κράμα που αποτελείται κυρίως από χαλκό και κασσίτερο), γεγονός που μπορεί να επιβεβαιώνει το ότι ο Σολομών διατηρούσε χυτήρια χαλκού στην ευρύτερη περιοχή.

Στο υπόμνημα του εδαφίου 2 Χρονικών 4:17, το οποίο είναι παράλληλο με το υπόμνημα του εδαφίου 1 Βασιλέων 7:46, αντί της Ζαρετάν εμφανίζεται το όνομα «Ζερεδά», το οποίο αποτελεί πιθανώς διαφορετικό τύπο αυτού του ονόματος.