Σύγχρονη Ιστορία των Μαρτύρων του Ιεχωβά

Μέρος Ε΄—Το Προειδοποιητικό Έργον (1909-1914)

ΙΣΤΟΡΙΚΩΣ, η δράσις της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά από το 1909 ως το 1914 πρέπει να θεωρηθή ευρέως από την άποψι του προειδοποιητικού έργου διακηρύξεως του μοιραίου έτους 1914. Επί τριάντα δύο ήδη έτη από το 1877 οι ζηλωταί εθελονταί εργάται της Εταιρίας, ως μάρτυρες του Ιεχωβά, εξέθεταν δημοσία τη χρονολογική απόδειξι και τα πραγματικά γεγονότα που κατεδείκνυαν ότι οι «καιροί των Εθνών» επρόκειτο να λήξουν το φθινόπωρο του 1914.a

Στη διάρκεια των δύο δεκαετηρίδων που προηγήθησαν από το 1914 εγεννώντο εκρηκτικές δυνάμεις μεταξύ των εθνών που έγιναν κίνητρα εθνικισμού. Κάτω από ένα φωτισμένο φιλελευθερισμό θα μπορούσε να υπάρξη μια περίοδος μεγάλης προόδου για τη γενική ευημερία με τον έλεγχο και τη χρήσι, όλων των νέων εφευρέσεων από τον άνθρωπο, με τις βιομηχανικές επιτεύξεις, με τις επιστημονικές προόδους, και με την απόκτησι φυσικού πλούτου που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθή για το κοινόν αγαθόν. Και όμως, ο Διάβολος ήταν στο πηδάλιον αυτών των πλοίων της καταστάσεως. Αντί προόδου για την ευημερία της ανθρωπότητος, άρχισε ένας ανταγωνισμός εξοπλισμών μεταξύ των εθνών, και κάθε πλευρά ηγωνίζετο να υπερβή την άλλη και να εξουδετερώση την ισορροπία των δυνάμεων. Η νοοτροπία του παλαιού κόσμου, θρησκευτικού και πολιτικού, εξηναγκάσθη να προσαρμοσθή προς το πρότυπον αυτό των εθνικών ανταγωνισμών. Αληθινά οι μάζες της ανθρωπότητος καθωδηγούντο προς την κατεύθυνσι μιας γενικής καταρρεύσεως των εθνών στον εικοστόν αιώνα. Μέσα σ’ αυτή την πυρετώδη εθνική μανία, οι αφιερωμένοι δούλοι του Ιεχωβά επεδόθησαν στο τελικό τους εντατικό προειδοποιητικό έργον για το 1914.

Για ν’ αναληφθή, όμως, μια εντατική προσπάθεια παγκοσμίων διαστάσεων, το τετραώροφο κέντρον «Βιβλικός Οίκος» της Εταιρίας, ηλικίας είκοσι ετών, στην Αλλεγκένη (Πίτσμπουργκ) της Πενσυλβανίας, είχε γίνει ανεπαρκές, εκτός του ότι δεν έκειτο σε στρατηγικό σημείο για παγκόσμιες αποστολές και συγκοινωνία. Γι’ αυτό, στο 1908, εστάλησαν εκπρόσωποι της Εταιρίας, μαζί με τον νομικό της σύμβουλο, Ι. Φ. Ρόδερφορδ,b στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης, για να διαπραγματευθούν την αγορά ενός προσφορωτέρου κέντρου. Αυτό το κέντρον το είχε βρη ο ίδιος ο Ρώσσελ σ’ ένα προγενέστερο ταξίδι του στη Νέα Υόρκη. Αγόρασαν το παλαιό «Πλύμουθ Μπέθελ», ένα ιεραποστολικό κτίριο που συνεπληρώθη στο 1868 για την παρακείμενη Κογκρεγκασιοναλιστική Εκκλησία της Πλύμουθ. Αυτός ο ιεραποστολικός οίκος, που ευρίσκετο στη Χιξ Στρητ 1317 του Μπρούκλυν, είχε χρησιμοποιηθή για πολύν καιρό σε σύνδεσμο με την Εκκλησία της Πλύμουθ (που ανηγέρθη στο έτος 1849 στην Όραντζ Στρητ, κοντά στη Χιξ Στρητ), όπου εγίνοντο κηρύγματα εναντίον της δουλείας επί μισό περίπου αιώνα ενωρίτερα από τον διάσημο κληρικό του Μπρούκλυν, Χένρυ Βαρντ Μπήχερ.c Ηγοράσθη επίσης η παλαιά κατοικία του Μπήχερ, 124 Κολόμπια Χάιτς, του Μπρούκλυν, όπου και άλλοι διάσημοι, και αυτός ο Αβραάμ Λίνκολν, λέγεται ότι συνδιελέγετο με τον Μπήχερ στο 1860. Στις 31 Ιανουαρίου 1909, περίπου 350 άτομα παρευρέθησαν στα εγκαίνια της Σκηνής του Μπρούκλυν, όπως μετωνομάσθη το ανακαινισμένο πρώην «Πλύμουθ Μπέθελ». Η αίθουσα διαλέξεων του δευτέρου ορόφου, με 800 καθίσματα, έλαμπε μ’ ένα απαλό χρώμα, κυρίως πράσινης εληάς, με φιλόκαλες καλλιτεχνικές διακοσμήσεις των τοίχων που ανέγραφαν εδάφια της Γραφής. Το ισόγειον διεμορφώθη καταλλήλως για να λειτουργήσουν σ’ αυτό τα κεντρικά γραφεία της Εταιρίας. Το μεγάλο υπόγειο πάτωμα μετετράπη σε μικρό τυπογραφείο, αποθήκη και τμήματα αποστολών. Σε λίγο, επίσης, ο οίκος που έκειτο στο 124 Κολόμπια Χάιτς, ήταν έτοιμος να κατοικηθή από τριάντα και πλέον ολοχρόνια μέλη του προσωπικού των αντρικών εγκαταστάσεων. «Τον νέον οίκον θα τον ονομάσωμε ‘Μπέθελ’, το δε νέο γραφείο και την αίθουσα διαλέξεων, ‘Σκηνήν του Μπρούκλυν’· αυτά τα ονόματα θ’ αντικαταστήσουν τον όρον ‘Βιβλικός Οίκος’.»d Στο 1911 συνεπληρώθη μια ευρύχωρη νέα προσθήκη υπνωτηρίου, που προσηρτήθη στο οπίσθιο μέρος του Μπέθελ και, είχε πρόσοψι στη Φούρμαν Στρητ και ηύξησαν έτσι οι ευκολίες.e

Για να διατηρήται αυτή η νέα ιδιοκτησία στην πολιτεία της Νέας Υόρκης και για να διεξάγεται η εργασία ως έργον ενός ανεγνωρισμένου θρησκευτικού σώματος μέσα σ’ αυτή την πολιτεία, απητείτο να σχηματισθή ένα σωματείο της Νέας Υόρκης. Αυτό το σωματείο απέκτησε νομική υπόστασι στις 23 Φεβρουαρίου 1909, όπως απεφασίσθη από τον Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Νέας Υόρκης Ισαάκ Ν. Μίλλερ. ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΑΜΒΩΝΟΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ήταν το όνομά του επί τριάντα έτη. Κατόπιν το 1939 έγινε νόμιμη αλλαγή του ονόματος αυτού στο σημερινό όνομα, ΒΙΒΛΙΚΗ ΚΑΙ ΦΥΛΛΑΔΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΚΟΠΙΑ, ΙΝΚ, που είναι όμοιο με το όνομα του σωματείου της Πενσυλβανίας, ΒΙΒΛΙΚΗ ΚΑΙ ΦΥΛΛΑΔΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΚΟΠΙΑ. Τους σκοπούς του σωματείου της Νέας Υόρκης συνοψίζει το καταστατικό του ως εξής:

«Οι σωματειακοί του σκοποί είναι, Φιλανθρωπικοί, αγαθοεργοί, επιστημονικοί, ιστορικοί, φιλολογικοί και θρησκευτικοί σκοποί· η ηθική και διανοητική βελτίωσις ανδρών και γυναικών, η διάδοσις Γραφικών αληθειών σε διάφορες γλώσσες με την έκδοσι φυλλαδίων, βιβλιαρίων, εφημερίδων και άλλων θρησκευτικών εντύπων, και θρησκευτικό ιεραποστολικό έργον.»f

Από το έτος 1909 και έπειτα, ένα μηνιαίο φυλλάδιο—που ωνομάσθη πρώτα «Άμβων του Λαού», κατόπιν «Εφημερίς Όλων,» και ακόμη αργότερα «Μηνιαίο Περιοδικό Σπουδαστών της Γραφής»—διενέμετο ευρέως κάθε χρόνο σε εκατομμύρια αντίτυπα, επεξηγώντας σαφώς ζωτικές Γραφικές αλήθειες και προειδοποιώντας έθνη για το μοιραίον έτος 1914. Κι έτσι στη διάρκεια μερικών ετών οι πρόθυμοι αυτοί ενωμένοι εργάται εγίνοντο ολοένα ευρύτερα γνωστοί ως Σπουδασταί των Γραφών, ή Διεθνείς Σπουδασταί των Γραφών. Πραγματικά, στο 1914 το ομοιότυπο έργον που εγίνετο στον Βρεττανικό αγρό έλαβε νόμιμη υπόστασι κάτω από τον νόμο της Μεγάλης Βρεττανίας και ανεγνωρίσθη ένα σωματείον υπό το όνομα ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ. Και τα τρία αυτά σωματεία ωργανώθησαν για τους ίδιους ακριβώς σκοπούς και συνεργάζονται αρμονικά.g

Η Εταιρία Σκοπιά τώρα στα κεντρικά της γραφεία του Μπρούκλυν απέκτησε τα εφόδια για να συμβαδίζη με το συνεχώς επεκτεινόμενο γιγαντιαίο εκδοτικό έργο που τότε ήταν εν προόδω. Τα έτη από το 1909 ως το 1914 είδαν μια ολοένα αυξανόμενη παραγωγή φυλλαδίων, βιβλιαρίων και βιβλίων, που ανήρχοντο σε πολλά εκατομμύρια. Το προειδοποιητικό έργον του 1914 ηυξήθη με την οργάνωσι μιας διεθνούς υπηρεσίας συνδικάτου εφημερίδων που απέστελλε την ομιλία του Ρώσσελ κάθε εβδομάδος σε τρεις χιλιάδες περίπου εφημερίδες των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά και της Ευρώπης. Υπελογίσθη ότι μ’ αυτόν τον τρόπο εγίνετο εβδομαδιαία επαφή με δέκα εκατομμύρια άτομα.h

Το δημόσιο βήμα επίσης διερρυθμίσθη σύμφωνα μ’ αυτή την επεκτεινόμενη μαρτυρία για το έτος 1914 που επλησίαζε. Στο 1911 μόνο, όπως ανεφέρθη επισήμως, εδόθησαν 12.113 δημόσιες και ημιδημόσιες διαλέξεις σε όλο τον κόσμο. Πενήντα οκτώ ειδικοί περιοδεύοντες διάκονοι απεστέλλοντο τακτικά με ωρισμένα δρομολόγια από τα κεντρικά γραφεία της Εταιρίας στο Μπρούκλυν για να υπηρετήσουν σ’ αυτή την εκστρατεία δημοσίων ομιλιών, στην οποίαν επίσης πολλές εκατοντάδες επιτοπίων ομιλητών διεξήγον το «Έργον Επεκτάσεως των Τάξεων», προσπαθώντας να οργανώσουν νέες Γραφικές τάξεις.i Προέκυψε μεγάλη αύξησις. Τελικά στο 1914 υπήρχαν 1.200 εκκλησίες ή τάξεις που ειργάζοντο ενωμένα με την Εταιρία Σκοπιά στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Για το 1915 ο μερικός αριθμός παρευρεθέντων που ανεφέρθη για την ετησία τέλεσι της Αναμνήσεως του θανάτου του Χριστού ήταν 15.430, το έτος δε εκείνο υπήρχαν 55.000 συνδρομηταί της Σκοπιάς, που έδειχναν έτσι τον κατά προσέγγισιν αριθμό ατόμων που ήσαν συνταυτισμένα με το έργον προειδοποιήσεων και μαρτυρίας.j

Σ’ αυτή την περίοδο μαρτυρίας η ζήτησις της προσωπικής εμφανίσεως του προέδρου της Εταιρίας Κ. Τ. Ρώσσελ, για ομιλίες σε δημόσιες συναθροίσεις μεγάλων κέντρων ήταν επίσης εξαιρετικά επίμονη. Ο Ρώσσελ, επήγαινε στην Ευρώπη κάθε χρόνο για προσυμφωνημένες ομιλίες· και στη Βόρειο Αμερική εταξίδευε εκτενώς με ειδικούς σιδηροδρομικούς συρμούς «περιοδείας συνελεύσεων», συνοδευόμενος από εικοσάδες (κάποτε 240) εκθύμων συνεργατών, και επεσκέπτετο όλες τις μεγάλες πόλεις των Ηνωμένων Πολιών και του Καναδά.k Έτσι μίλησε προσωπικώς σε χιλιάδες άτομα σε πολλά μέρη του Αγγλοφώνου κόσμου.l Από τον Δεκέμβριο του 1911 ως τον Μάρτιο του 1912, ο Ρώσσελ, ως πρόεδρος επταμελούς επιτροπής, έκαμε μια παγκόσμια περιοδεία, σπέρνοντας σπόρους αληθείας, οι οποίοι εν καιρώ έφεραν σε καρποφόρο ενέργεια κι άλλες ομάδες κεχρισμένων Χριστιανών σε μακρινές περιφέρειες της υδρογείου. Για επιτόπιες διαλέξεις και για μελέτη των ξένων ιεραποστολών, η επιτροπή επεσκέφθη τα εξής μέρη: Χονολουλού, Χαβάης· Υοκοχάμα, Τόκιο, Κόμπε και Ναγκασάκι, Ιαπωνίας· Σαγκάη και Χονγκ-Κονγκ, Κίνας· Μανίλα, Φιλιππίνων Νήσων· Σιγγαπούρη και Πενάγκη, Αποικισμού Στενών· Κολόμπο, Κεϋλάνης· Τριβάντρουμ, Κοτταρακάρα, Ναγκερκόιλ, Πουράμ, Μαντράς, Βιζαγκαπατάμ, Καλκούττα, Μπενάρες, Λουκνόβη και Βομβάη, Ινδιών· Άντεν, Αραβίας· Κάιρο και Αλεξάνδρεια, Αιγύπτου· Πειραιά, Αθήνας, Κόρινθον και Πάτρας, Ελλάδος· Μπρίντιζι και Ρώμην, Ιταλίας· Παρισίους, Γαλλίας· και κατόπιν Λονδίνο, Αγγλίας, και τελικά Νέαν Υόρκην.a Αληθινά αυτό ήταν ένα εκτενές ταξίδι που περιέζωνε τη γη με το προειδοποιητικό άγγελμα του επικειμένου τέλους των «καιρών των Εθνών» στο 1914. Πριν από τον θάνατο του Ρώσσελ στο 1916 (31 Οκτωβρίου) λέγεται ότι αυτός διήνυσε ταξιδεύοντας πάνω από ένα εκατομμύριο μίλια, έκαμε πάνω από 30.000 ομιλίες και συνέγραψε βιβλία που απετελούντο συνολικά από 50.000 σελίδες και πλέον.b Εκείνο τον καιρό τα δημοσιεύματα της Εταιρίας εξεδίδοντο σε 15 γλώσσες.c

Για να εξουδετερώση κάθε ατομική παράλογη θεωρία για το έτος 1914, η Σκοπιά της 1ης Δεκεμβρίου 1912, εδημοσίευσε τα εξής:

«Υπάρχει βέβαια έδαφος για μικρές διαφορές γνώμης πάνω σ’ αυτό το θέμα και είναι πρέπον να παραχωρήσωμε ο ένας στον άλλον το πιο ευρύ περιθώριο. Η διάρκεια της εξουσίας των Εθνών μπορεί να λήγη τον Οκτώβριο του 1914, ή τον Οκτώβριο του 1915. Η δε περίοδος του εντατικού αγώνος και της αναρχίας ‘οποία δεν έγινεν απ’ αρχής κόσμου έως του νυν’ μπορεί να είναι το οριστικό τέλος των Καιρών των Εθνών ή η έναρξις της βασιλείας του Μεσσία. Αλλ’ υπενθυμίζομε πάλι σε όλους τους αναγνώστας μας, ότι εμείς δεν επροφητεύσαμε τίποτε για το ότι οι Καιροί των Εθνών θα λήξουν σε καιρό θλίψεως, ούτε για την ένδοξη εποχή που θα επακολουθήση λίγο μετά την καταστροφή εκείνη. Απλώς υποδείξαμε τι λέγουν οι Γραφές, δίνοντας τις απόψεις μας σχετικά με τη σημασία τους, και παρακαλώντας τους αναγνώστας μας να κρίνουν ο καθείς για τον εαυτό του, τι σημαίνουν. Οι προφητείες αυτές λέγουν ακόμη το ίδιο σε μας. . . . Μολονότι μερικοί μπορεί να κάνουν θετικές δηλώσεις του τι γνωρίζουν και του τι δεν γνωρίζουν, εμείς ποτέ δεν επιδιδόμεθα σ’ αυτό· αλλ’ απλώς δηλώνομε ότι πιστεύομε τούτο και τούτο, γι’ αυτούς και γι’ αυτούς τους λόγους.»d

Για να καταδειχθή περαιτέρω ότι οι ηνωμένοι αυτοί σπουδασταί και εργάται δεν επίστευαν ότι το προφητικό έτος 1914 θα ετερμάτιζε όλες τις ενέργειες των σχετικά με τη γη, από το 1912 ως την αρχή του 1914 η Εταιρία Σκοπιά εδαπάνησε μια περιουσία (πάνω από 300.000 δολλάρια)e για την ετοιμασία του Φωτοδράματος της Δημιουργίας, για τη διάδοσι της Γραφικής γνώσεως στις λαϊκές μάζες στη διάρκεια του έτους 1914 και έπειτα. Αν και η χρήσις ηχογραφημένων ομιλιών και μουσικής συγχρονισμένης με προβολή εικόνων (κινητών και ακινήτων) ήταν μια τέχνη σε νηπιώδη τότε κατάστασι, εν τούτοις η εταιρία με θάρρος προέβη στο να εργασθή εντατικά σ’ αυτόν τον τομέα. Σε πρωτόγονα εργαστήρια της Νέας Υόρκης παρήγαγε ένα συνδυασμένο θέαμα κινηματογραφικής ταινίας και προβολής εικόνων, σπανίας ωραιότητος, ταυτόχρονα δε υπήρχε μια μεγάλη ποικιλία πολύ εκλεκτών μουσικών ηχογραφήσεων και 96 φωνογραφημένες ομιλίες (διαρκείας 4 λεπτών εκάστη) που επεξηγούσαν τα κυριώτερα χαρακτηριστικά τής Γραφής. Η Σκοπιά του 1914 (στην Αγγλική) κάνοντας περιγραφή τούτων, λέγει:

«Ασφαλώς οι αναγνώσται μας ενδιαφέρονται πολύ για το Φωτόδραμα της Δημιουργίας. Όλοι σας λίγο-πολύ ακούσατε για την προπαρασκευή του στα δύο τελευταία χρόνια. Το έργον υπήρξε πολύ πιο κοπιώδες από όσο ανεμέναμε. Όλοι όσοι το είδαν παραδέχονται ότι είναι πολύ ωραίο. Ένας διάκονος, αφού είδε δύο μέρη, είπε, ‘Είδα μόνο το μισό ΔΡΑΜΑ, αλλ’ ήδη έμαθα απ’ αυτό περισσότερα για την Αγία Γραφή από όσα έμαθα στα τριετή μου εκπαιδευτικά μαθήματα της θεολογικής σχολής.’ . . . Αυτό [το ΔΡΑΜΑ] περιέχει κάθε τι που ανάγεται στη δημιουργία της γης—τα ζώα, ο άνθρωπος, οι πείρες της ανθρωπότητος στα περασμένα έξη χιλιάδες χρόνια και το έργον της χιλιετούς βασιλείας του Μεσσία. Τα διαιρεί αυτά σε τέσσερα μέρη—τέσσερες Πράξεις [από δύο ώρες η καθεμιά] με κατάλληλη μουσική, κλπ. Το πρώτο μέρος μάς φέρνει από τον νεφελοειδή αστερισμό ως τη δημιουργία του κόσμου και ως τον Κατακλυσμό—και περαιτέρω ως την εποχή του Αβραάμ. Το δεύτερο μέρος εκτείνεται από την απελευθέρωσι του Ισραήλ από την Αίγυπτο, και τις πείρες της ερήμου, κλπ. και μέσ’ από τις περιόδους των Βασιλέων, ως τον καιρό του προφήτου Ελισσαιέ. Το τρίτο μέρος συνεχίζει την ιστορία από τον καιρό του Δανιήλ ως καιρό που ο Λόγος έγινε σαρξ με τη γέννησι του Ιησού, την παιδική του ηλικία, την ανδρική του ηλικία, το βάπτισμά του, τη διακονία του, τα θαύματά του, τη σταύρωσι, τον θάνατο, την ανάστασι. Το τέταρτο μέρος αρχίζει από την Πεντηκοστή και διαγράφει τις πείρες της Εκκλησίας, στους τελευταίους δεκαεννέα αιώνες και ως την εποχή μας και πέρα ακόμη επί χίλια έτη ως την ένδοξη συντέλεια.»f

Παρήχθησαν πολλές πλήρεις και συντετμημένες σειρές του εγχρώμου αυτού ηχο-δράματος, εκπαιδευμένοι δε περιοδεύοντες επόπται και χειρισταί το έφερναν σε εκατομμύρια ανθρώπων προβάλλοντάς το δωρεάν στις μεγαλύτερες αίθουσες και τους κινηματογραφικούς χώρους της βορείου Αμερικής, της Ευρώπης και της Αυστραλίας. Το νέο αυτό μέσον Γραφικής εκπαιδεύσεως ήταν εγκαίρως έτοιμο να σταλή στη Γερμανία και σε άλλες ξένες χώρες, όπου οι παραστάσεις στη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου έφεραν παρηγορία σε πλήθη ανθρώπων που ευρίσκοντο σε αμηχανία.g Μια αληθινά μεγάλη μαρτυρία εδόθη μ’ αυτόν τον τρόπο. Παρεμπιπτόντως αναφέρομε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο της πολιτείας Ίνταχο έδωσε μια νίκη στην Εταιρία απέναντι των εναντιουμένων, οι οποίοι αντέτειναν στις Κυριακάτικες προβολές αυτού του Φωτο-Δράματος.h

(Ακολουθεί)

[Εικόνα στη σελίδα 225]

Brooklyn Tabernacle

[Υποσημειώσεις]