Η Λατρεία των Ζώων—Αρχαία και Νεώτερη

Ο λόγος του Θεού λέγει ότι μόνον ο Ιεχωβά θεός πρέπει να λατρεύεται. Σε τι βαθμό παρέβη ο άνθρωπος αυτή την εντολή στη λατρεία ζώων, στους αρχαίους χρόνους και στην εποχή μας; Αυτό το θέμα αποδεικνύεται ότι υπερβαίνει το απλό ακαδημαϊκό ενδιαφέρον.

Η ΣΚΗΝΗ είναι μια οδός της αρχαίας Αιγύπτου. Φαίνεται να σχηματίζεται ένας ωργισμένος όχλος· κατέρχεται βιαστικά τον δρόμο και κατευθύνεται προς ένα σπίτι όπου διαμένει ένας ξένος, Ρωμαίος πολίτης, φιλοξενούμενος του βασιλέως. Ο βασιλεύς έμαθε για τον σχηματισμό του όχλου κι έστειλε άρχοντας να προσπαθήσουν να τους διαλύσουν, αλλά ματαίως. Ο μανιασμένος όχλος εισέβαλε στο σπίτι, συνέλαβε τον Ρωμαίο και κυριολεκτικά τον κατακομμάτιασε με μια φρενήρη λύσσα.

Τι είχε κάμει ο Ρωμαίος για να είναι άξιος αυτής της τύχης; Ποιο ήταν το έγκλημά του; Εσκότωσε κατά τύχην μια γάτα του δρόμου! Απίστευτο είναι; Ανόητο; Όχι, διόλου. Λόγω της λατρείας των προς τη γατοθεά Παστ, η οποία ήταν για τους Αιγυπτίους ό,τι η Άρτεμις για τους Έλληνας και η Διάνα για τους Ρωμαίους, όλες οι γάτες ήσαν ιερά ζώα. Όταν πέθαινε μια γάτα, ολόκληρη η οικογένεια πενθούσε, οι δε γάτες εκηδεύοντο μ’ εξαιρετική επιμέλεια.

Το επεισόδιο με τον Ρωμαίο δεν ήταν ασύνηθες, ούτε ήταν η γάτα το μόνο ζώο που ελατρεύετο τόσο. «Το πιο αποκρουστικό πράγμα της Αιγυπτιακής θρησκείας ήταν η λατρεία των ζώων. Σε κάθε θεότητα αφιερώνετο ένα ζώο,» οι δε Αιγύπτιοι υπερείχαν σε αριθμό θεοτήτων. Η γάτα, ο σκύλος, η αγελάδα, ο ταύρος, το πρόβατο, ο λύκος, το λιοντάρι, ο ικτίνος, η ίβις, το γεράκι, ο κροκόδειλος, ο ιπποπόταμος, ο ιχνεύμων, ο βάτραχος, το χέλι, το φίδι, η ενυδρίς, ήσαν όλα αντικείμενα λατρείας. Ο Ηρόδοτος λέγει ότι ένας άνθρωπος που φονεύει εσκεμμένα ένα ιερό ζώο εθανατώνετο· αν ο φόνος έγινε κατά τύχην, οι ιερείς επέβαλλαν ένα πρόστιμο· αλλά στην περίπτωσι μιας ίβιδος ή γερακιού, και κατά τύχην ακόμη φόνος ετιμωρείτο με θάνατο, και τούτο συνήθως από μανιασμένον όχλο. Σε καιρό σιτοδείας, οι άνθρωποι αφήνοντο να πεθαίνουν από την πείνα, εγίνετο δε προσφυγή και στην ανθρωποφαγία ακόμη αντί να φαγωθή ένα ιερό ζώο.

Γιατί αυτή η ζωολατρία, που δεν περιωρίζετο στους Αιγυπτίους, είχε τη μεγαλύτερη επικράτησί της μεταξύ αυτών; Η διδασκαλία της μετεμψυχώσεως, ότι στον θάνατο μια «ψυχή» μεταβιβάζεται σε άλλα πλάσματα, πολύ το δικαιολογούσε αυτό. Οι παραδόσεις και η μυθολογία επίσης έπαιζαν ρόλο, καθώς και το γεγονός ότι μερικά ζώα εξυπηρέτησαν ωφελίμους σκοπούς, όπως ήταν λόγου χάριν η προστασία από έντομα ή η παροχή τροφής και ιματισμού.

Ο ιστορικός Ρόλινσον λέγει: «Η χειρότερη μορφή αυτής της ζωολατρίας ήταν η πεποίθησις ότι μια θεότης ενεσαρκώνετο απόλυτα σε κάθε μεμονωμένο ζώο, και παρέμενε εκεί ως τον θάνατο του ζώου. Τέτοιοι ήσαν οι ταύροι του Άπιος.» Αυτά τα ζώα «ελατρεύοντο αιώνια και απηυθύνοντο προσευχές σ’ αυτά από χιλιάδες ανθρώπους στη διάρκεια της ζωής των, και όταν πέθαιναν ενεταφιάζοντο με τη μεγαλύτερη επιμέλεια μέσα σε πελώριες σαρκοφάγους, ενώ όλη η Αίγυπτος πενθούσε.»

Η πραγματική, εν τούτοις, υποκρυπτόμενη αιτία της ζωολατρίας μάς δίδεται από τον απόστολο Παύλο: «Διότι γνωρίσαντες τον Θεόν, δεν εδόξασαν ως Θεόν, ουδέ ευχαρίστησαν αλλ’ εματαιώθησαν εν τοις διαλογισμοίς αυτών, και εσκοτίσθη η ασύνετος αυτών καρδία. Λέγοντες ότι είναι σοφοί εμωράνθησαν. Και ήλλαξαν την δόξαν του αφθάρτου Θεού εις ομοίωμα εικόνος φθαρτού ανθρώπου, και πετεινών και τετραπόδων και ερπετών.»—Ρωμ. 1:21-23.

Η εκτίμησις των συνθηκών αυτών της αρχαίας Αιγύπτου καθιστά έντονο το μέγεθος της νίκης του Ιεχωβά με την επιβολή πληγών στους Αιγυπτίους και την απελευθέρωσι του λαού του. Εξηγεί επίσης το γιατί οι Ισραηλίται τόσο γρήγορα υπέκυψαν στη μοσχολατρία και στις άλλες μορφές ειδωλολατρίας, όπως ήταν η λατρεία του χαλκίνου όφεως που κατεσκεύασε ο Μωυσής στην έρημο.—Έξοδ. 32:24· 2 Βασ. 18:4.

Η ΖΩΟΛΑΤΡΙΑ ΣΤΙΣ ΙΝΔΙΕΣ ΣΗΜΕΡΑ

Όπως η Αίγυπτος υπερείχε σε ζωολατρία στους αρχαίους χρόνους, έτσι κάνουν και οι Ινδίες στους νεωτέρους χρόνους. Εκεί, ως τότε που η νέα Ινδική κυβέρνησις προεκήρυξε αμοιβή για το φόνο πιθήκων, οι πίθηκοι έτρωγαν τρόφιμα άξιας δύο εκατομμυρίων δολλαρίων την ημέρα και κατέστρεφαν τεράστιες ποσότητες σιτηρών ετησίως. Οι άνθρωποι λιμοκτονούσαν, αλλ’ όχι και οι πίθηκοι, ούτε τα παγώνια, διότι κι αυτά επίσης ήσαν ιερά. Τα φίδια εισπράττουν φόρο ζωής 50.000 ατόμων το έτος διότι θεωρούνται ιερά.

Στις 2 Απριλίου 1955, ο πρωθυπουργός των Ινδιών Νεχρού, αναγκάσθηκε να φθάση στα άκρα και ν’ απειλήση παραίτησι για να παρεμποδίση την ψήφισι νομοσχεδίου που θα εχαρακτήριζε ως παράνομο το να σφάζωνται αγελάδες, νομοσχεδίου το οποίον υπέβαλε ένα μέλος του κόμματος του Κογκρέσσου, που είναι το δικό του κόμμα. Η εφημερίς Τάιμς Νέας Υόρκης 3 Απριλίου 1955, αναγράφοντας το γεγονός αυτό, εξέθετε περαιτέρω τα εξής:

«Το ζήτημα της απαγορεύσεως της σφαγής αγελάδων παραμένει σχεδόν πάντοτε ζωντανό σε πολλά μέρη της χώρας. Σχεδόν κάθε εβδομάδα στο Νέο Δελχί μικρές ομάδες θρησκευόμενων Ινδουιστών παρελαύνουν από τους δρόμους με κίτρινες σημαίες ζητώντας τερματισμό της σφαγής αγελάδων. Εκατομμύρια αγελάδων που λόγω του γήρατός των είναι άχρηστες, περιπλανώνται στους δρόμους και παίρνουν λίγη τροφή στους σταύλους. Πολλοί Ινδουισταί συνηθίζουν να θέτουν κατά μέρος τροφές για να τις δώσουν στις αγελάδες. Οι Ινδικές αγελάδες είναι μεταξύ των πιο πενιχρών γαλακτοφόρων ζώων του κόσμου.» Η κυβέρνησις, επειδή δεν μπορεί να σφάξη τις άχρηστες και αρρωστημένες αγελάδες, κατέφυγε στα κέντρα χωρισμού των αγελάδων αυτών, αλλ’ η πρόοδος υπήρξε βραδεία.

Εκείνο που απεικονίζει τη μωρία αυτής της αγελαδολατρίας και του συστήματος των κοινωνικών τάξεων (κάστας) είναι αυτό: αν ένας βέβηλος χρησιμοποιήση ένα πηγάδι, το πηγάδι αυτό πρέπει ν’ αγιασθή με το ρίψιμο της κόπρου μιας ιερής αγελάδος μέσα σ’ αυτό!

ΛΑΤΡΕΙΑ ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΩΝ ΖΩΩΝ

Στις Δυτικές χώρες, όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η ζωολατρία προσλαμβάνει τη μορφή του αισθηματισμού προς τα κατοικίδια ζώα. Στα περασμένα λίγα χρόνια οι εφημερίδες εδημοσίευσαν αρθρίδια σαν αυτά «Κάτοικος του Κολοράντο Εκήδευσε Σκύλον σε Φέρετρο· Δαπάνη 1.000 Δολλ.» «Εδαπάνησα 200.000 δολλ. στα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια για τα χαϊδεμένα μου ζώα, αλλά δεν λυπούμαι ούτε για ένα σεντ,» είπε ο Τρεντ Σμιτ από το Κολοράντο. «Ένας Πάστωρ Εγκωμιάζει Τελετουργικά τον Οδηγό Σκύλο Τυφλής Γυναικός. Το Χαϊδεμένο Ζώον και Φίλος Συγγραφέως-Ομιλητού Κηδεύεται σε Φέρετρο με Μεταξωτό Φοδράρισμα. Μία γνωστή λειτουργός του Οκ Παρκ, η Δρ Καρλ Σ. Γουΐντερς, μίλησε την Παρασκευή στην κηδεία του Οφθαλμοδηγού σκύλου της.» «Η Γάτα της Λεωφόρου Μπιγκ Στο. Η Μίτζι Είναι Κληρονόμος Σπιτιού Αξίας 9.000 Δολλ. στην Ομάχα.» Στον καιρό του θανάτου του ο 74-ετής Πούτναμ είχε μόνο μια μεσήλικα νοσοκόμο και τη Μίτζι ως συντρόφους. Στη διαθήκη του εκληροδότησε το σπίτι του στη Μίτζι. Η νοσοκόμος του θα αποκτούσε το σπίτι στο θάνατο της Μίτζι, αν εκτελούσε πιστά τις οδηγίες του σχετικά με τη διατροφή και περιποίησι της γάτας!

Σημειώστε επίσης την έκκλησι που κάνει η Αμερικανική Εταιρία Αιλουροειδών, μια διεθνής οργάνωσις που ξοδεύει περίπου 25.000 δολλ. το έτος για να εκλαϊκεύση τη γάτα και να ενθαρρύνη τους ανθρώπους να αναλαμβάνουν φροντίδα για τις αποπλανημένες γάτες: «Χρειαζόμεθα βοήθεια επειγόντως: Περισσοτέρους εθελοντάς—περισσότερα μέλη—περισσότερο σημαντικές εισφορές.» Η Εταιρία επίσης «σας προτρέπει να γίνετε μέλος ή δωρητής, προάγοντας έτσι την υπόθεσι του γατισμού.» Ο πρόεδρος της Εταιρίας δείχνει ζήλο κι ενθουσιασμό για την υπόθεσί του που είναι θετικά θρησκευτική κι επομένως είναι μια μορφή ζωολατρίας.

Υπάρχουν κι άλλοι ζωολάτραι. Εκείνοι που φρονούν ότι πρέπει να υπάρχη μια θέσις στον ουρανό για τα κατοικίδια ζώα· εκείνοι που ενδιαφέρονται τόσο για την κατάστασι των κατωτέρων ζώων ώστε λησμονούν τις Θείες απαιτήσεις ή τις ταλαιπωρίες των συνανθρώπων των. Μεταξύ των τοιούτων περιλαμβάνονται και πολλοί από τους χορτοδιαίτους και τους εχθρούς της ζωοτομίας. Ο ζήλος των μοιάζει με τον ζήλο των αρχαίων Αιγυπτίων.

Η ΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΟΨΙΣ

Ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο κυριαρχία πάνω στα κατώτερα ζώα. Τα ζώα επρόκειτο να είναι προς όφελος του ανθρώπου, όχι ο άνθρωπος προς όφελος των ζώων. Αλλ’ ο άνθρωπος δεν έπρεπε ούτε να κάνη κατάχρησι της θέσεώς του αυτής, όπως κάνουν μερικοί ζωοτόμοι, ούτε να εξοντώνη τα ζώα για φιλαθλητισμό όπως κάνουν πολλοί σύγχρονοι Νεβρώδ. «Ο δίκαιος επιμελείται την ζωήν του κτήνους αυτού.» Ενόσω ο άνθρωπος ήταν ακόμη στην Εδέμ, ο Θεός τού επρομήθευσε δέρματα ζώων ένδυσι και μετά τον Κατακλυσμό έδωσε στον άνθρωπο σάρκα ζώου για τροφή.—Παροιμ. 12:10.

Ο ίδιος ο οργανισμός των κατωτέρων ζώων, και ειδικά ο εγκέφαλός των, είναι πολύ κατώτερα των του ανθρώπου. Τα ζώα δεν έχουν νόησι, δεν λογίζονται, δεν έχουν ηθική αίσθησι, δεν μπορούν να λατρεύσουν τον Ιεχωβά—όλα δε αυτά κάνουν τη λατρεία τους από τον άνθρωπο να φαίνεται ακόμη πιο ανόητη. Μόνον όταν ξεπέση ο άνθρωπος κατέρχεται στο επίπεδο του κτήνους. «Και εγώ ήμην ανόητος, και δεν εγνώριζον· κτήνος ήμην ενώπιόν σου.» Όταν ο Βασιλεύς Ναβουχοδονόσορ παρεφρόνησε ενεργούσε όπως ένα κτήνος.—Ψαλμ. 73:22.

Τα άλογα ζώα δεν έγιναν για να ζουν παντοτινά, αλλά να πεθαίνουν. Γι’ αυτό οι ασεβείς παρομοιάζονται με αυτά: «Ούτοι όμως, ως άλογα φυσικά ζώα, γεγεννημένα δια άλωσιν και φθοράν, . . . θέλουσι καταφθαρή.» «Ο άνθρωπος, ο εν τιμή και μη εννοών, ωμοιώθη με τα κτήνη τα φθειρόμενα.» Η Βίβλος δεν προβλέπει ανάστασι ή ουράνια ελπίδα για την άλογη κτίσι.—2 Πέτρ. 2:12· Ψαλμ. 49:20.

Ο άνθρωπος έγινε για να λατρεύη, όχι τον εαυτό του, όχι τους ίσους με αυτόν, και όχι βέβαια τους κατωτέρους του, αλλ’ έναν μόνο, τον Ιεχωβά Θεό: «Ιεχωβά τον Θεόν σου θέλεις προσκυνήσει, και αυτόν μόνον θέλεις λατρεύσει.» Όσοι υστερούν σε εγκάρδια αφοσίωσι προς τον Δημιουργόν τους θα αποκτήσουν αισθήματα προς τα πλάσματα και θα τα υπηρετούν. Αυτό είναι είδος λατρείας.—Ματθ. 4:10, ΜΝΚ.

Η εκπλήρωσις Γραφικών προφητειών, όπως είναι το Ματθαίος, κεφάλαιον 24, και 2 Τιμόθεον 3:1-5, αποδεικνύει ότι ζούμε στις έσχατες μέρες. Ό,τι πραγματικά ενδιαφέρει τώρα είναι το να υπακούωμε στην εντολή του Ιεχωβά να ‘ζητούμε τον Ιεχωβά, δικαιοσύνη και πραότητα’ και να βοηθούμε τους άλλους να το πράττουν αυτό κηρύττοντας «το ευαγγέλιον της Βασιλείας». Οι Χριστιανοί, αν και δεν κακομεταχειρίζονται ούτε καταστρέφουν χωρίς λόγο τα κατώτερα ζώα για «σπορ», θέτουν τα πρώτα πράγματα πρώτα. Δίνουν την αφοσίωσι της καρδιάς των στον Δημιουργό τους Ιεχωβά Θεό και θα εξακολουθήσουν να ζητούν «πρώτον την βασιλείαν του Θεού, και την δικαιοσύνην αυτού.»—Σοφον. 2:1-3, ΑΣ· Ματθ. 24:14· 6:33.