Η Βίβλος, Οδηγός Ασφαλής για τη Λατρεία Σας
Πρέπει η Βίβλος να είναι ο μόνος σας οδηγός; Έχει θέσι η παράδοσις στη λατρεία σας;
ΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ είναι τόσες πολλές και διάφορες όσοι οι λαοί και οι χώρες. Μπορεί αληθινά να λεχθή ότι οι παραδόσεις σχετικά με την ενδυμασία, τις συνήθειες φαγητού, την αρχιτεκτονική, τα κοινωνικά έθιμα και τα παρόμοια έχουν εμπλουτίσει τη ζωή μας με ποικιλία και χρώμα. Επί πλέον, μερικές παραδόσεις διατηρούν μέσα τους κάποιο σεβασμό για τις βασικές ηθικές αξίες, αν και πολλές απ’ αυτές έχουν ρυθμισθή πλήρως με την ηθική κατάπτωσι του εικοστού αιώνα. Άλλες παραδόσεις είναι, προφανώς, βλαβερές και ασφαλώς η ειδωλοποίησις της παραδόσεως υπήρξε μεγάλο εμπόδιο στην διαφώτισι και στην ευεργετική πρόοδο.
Πολλές παραδόσεις βρίσκονται, επίσης, σε όλες τις θρησκείες, περιλαμβανομένων και των λεγομένων «Χριστιανικών.» Πολλοί, πράγματι πιστεύουν ότι η παράδοσις εμπλουτίζει και προσθέτει ομορφιά στη θρησκεία τους. Συνεπώς, δεν είναι άστοχο να ρωτήσωμε: «Έχει θέσι η παράδοσις στην αληθινή Χριστιανοσύνη; Τι λέει η Γραφή για τις ανθρωποποίητες παραδόσεις; Μπορούμε να φθάσωμε στο σημείο να πούμε ότι υπάρχουν έξω από τη Γραφή παραδόσεις που είναι ισοδύναμες μ’ αυτή και τόσο ουσιώδεις για την αντίληψι του Χριστιανού περί του Θεού και των σκοπών Του για το ανθρώπινο γένος; Σ’ αυτή την τελευταία ερώτησι, μία εξέχουσα θρησκεία έδωσε την απάντησι μ’ ένα αποφασιστικό Ναι! Στη Σύνοδο του Τριδέντου (1545-1564 μ.Χ.), οι ηγέτες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας δήλωσαν ότι «σύμφωνα με τη δοξασία της καθολικής Εκκλησίας, αυτή η υπερφυσική αποκάλυψις περιλαμβάνεται στα γραμμένα βιβλία και στις άγραφες παραδόσεις που έχουν φθάσει σ’ εμάς.» Κατόπιν, στις πρώτες συνεδριάσεις της Δευτέρας Συνόδου του Βατικανού, καταναλώθηκαν σχεδόν δύο βδομάδες σε συζήτησι αυτής της προτάσεως. Μερικοί υποστήριξαν την καθιερωμένη άποψι της Καθολικής εκκλησίας, ότι υπάρχουν αυτές οι δύο χωριστές πηγές αποκαλύψεως—η Βίβλος και η παράδοσις. Άλλοι ήθελαν να δουν την παράδοσι μόνο σαν μία έκθεσι ή εξήγησι της Βίβλου. Έτσι παρουσιάζονται τα ερωτήματα: Είναι και η Βίβλος και η παράδοσις πηγές θείας αποκαλύψεως; Είναι η παράδοσις απαραίτητο συμπλήρωμα της αληθινής λατρείας;
Η παράδοσις μπορεί να ορισθή ως πληροφορία, γνώμη, δοξασία η έθιμο, που διαβιβάσθηκε με προφορικό λόγο ή με παράδειγμα. Από την άποψι αυτή, είναι ασφαλώς δυνατόν να υπάρχουν στη θρησκεία μερικές παραδόσεις, στις οποίες δεν θα ήταν δυνατόν να προβληθή αντίρρησις. Παραδείγματος χάριν, μπορεί να είναι έθιμο ή παράδοσις να διεξάγωνται οι συναθροίσεις για λατρεία και μελέτη της Γραφής σε ωρισμένες ώρες και μέρες. Το ν’ ακολουθή κανείς τέτοιες «παραδόσεις» συντελεί στην καλή τάξι και την ευκολία των άλλων, δίνοντας σ’ αυτούς την ευκαιρία ν’ αναπτύξουν τακτικές συνήθειες όσον αφορά τη λατρεία τους. Αλλ’ αυτό δεν κάνει αυτές τις παραδόσεις απαραίτητες στην αληθινή λατρεία. Οι ώρες τέτοιων συναθροίσεων μπορούν ν’ αλλάξουν χωρίς να μειωθή η λατρεία ενός ατόμου προς τον Θεό.
ΩΦΕΛΙΜΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ
Σχετικά μ’ ένα «έθιμο,» που οφείλεται σε παράδοσι, είναι ενδιαφέρον το ότι ο Ιησούς, «κατά την συνήθεια αυτού,» κήρυξε στη συναγωγή της Ναζαρέτ την ημέρα του σαββάτου. Ο απόστολος Παύλος, χωρίς αμφιβολία, με το παράδειγμα αυτό στο νου του, είχε την ίδια «συνήθεια.» (Λουκ. 4:16· Πράξ. 17:2) Επίσης, αν δούμε την παράδοσι στη βασική της έννοια, δηλαδή ως «πληροφορία, που διαβιβάσθηκε με προφορικό λόγο και με παράδειγμα,» οι πληροφορίες που ο Παύλος είχε λάβει απ’ ευθείας από τον Κύριο Ιησού Χριστό θα μπορούσαν να διαβιβασθούν στις εκκλησίες ως «παράδοσις.» Παρατηρήστε αυτές τις εκφράσεις του αποστόλου: «Κρατείτε τας παραδόσεις, καθώς παρέδωκα εις εσάς.» «Διότι εγώ παρέλαβον από του Κυρίου εκείνο, το οποίον και παρέδωκα εις εσάς,» σχετικά με τον εορτασμό της αναμνήσεως του θανάτου του Χριστού. «Διότι παρέδωκα εις εσάς εν πρώτοις εκείνο, το οποίον και παρέλαβον, ότι ο Χριστός απέθανε δια τας αμαρτίας ημών κατά τας γραφάς.» «Κρατείτε τας παραδόσεις, τας οποίας εδιδάχθητε είτε δια λόγου είτε δι’ επιστολής ημών.»—1 Κορ. 11:2, 23· 15:3· 2 Θεσ. 2:15.
Εκτός από τη διαβίβασι των θεόπνευστων διδασκαλιών του Ιησού Χριστού, ο Παύλος ενεπνεύσθη ο ίδιος να διαβιβάση πολλές εντολές για την οικοδομή της Χριστιανικής εκκλησίας, οι οποίες, ως ευεργετικές παραδόσεις, κατεγράφησαν αργότερα απ’ αυτόν, για ν’ αποτελέσουν μέρος των θεοπνεύστων Γραφών. Έτσι ο Παύλος μπορούσε να γράψη στην εκκλησία της Θεσσαλονίκης: «Σας παραγγέλλομεν δε, αδελφοί, εν ονόματι του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, να απομακρύνησθε από παντός αδελφού ατάκτως περιπατούντος και ουχί κατά την παράδοσιν, την οποίαν παρέλαβε παρ’ ημών.»—2 Θεσ. 3:6.
Στο εδάφιο αυτό, και σ’ άλλες περιπτώσεις στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, η λέξις «παράδοσις» εκφράζει τη σκέψι ότι κάτι καλό ή κακό παραδίδεται και χρησιμοποιείται. Προηγουμένως αναφέρθηκαν περικοπές με ωφέλιμες παραδόσεις. Επί ποιας βάσεως, λοιπόν, μπορούμε να καθορίσωμε πότε μια παράδοσις δεν είναι ωφέλιμη και πρέπει ν’ απορριφθή;
Για να εξακριβώσετε την ορθή άποψι όσον αφορά τις παραδόσεις σχετικά με την Αγία Γραφή, εξετάστε τι έγραψε ο ίδιος απόστολος Παύλος, στα εδάφια 2 Τιμόθεον 3:15-17: «Από βρέφους γνωρίζεις τα ιερά γράμματα, τα δυνάμενα να σε σοφίσωσιν εις σωτηρίαν δια της πίστεως της εν Χριστώ Ιησού. Όλη η γραφή είναι θεόπνευστος και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς εκπαίδευσιν την μετά της δικαιοσύνης δια να ήναι τέλειος ο άνθρωπος του Θεού, ητοιμασμένος εις παν έργον αγαθόν.» Εκτός από τη Γραφή, δεν αναφέρεται εδώ τίποτα για προφορική παράδοσι απαραίτητη για σωτηρία και πίστι και για να είναι κανείς τέλειος και ητοιμασμένος ως Χριστιανός. Τι, λοιπόν, θα συμπεράνωμε, όταν βλέπωμε ότι στην ανθρώπινη παράδοσι αποδίδεται ίση αξία με τον εμπνευσμένο Λόγο του Θεού, κι όταν η παράδοσις μολονότι αντίθετη προς τη Γραφή, γίνεται αποδεκτή κι εφαρμόζεται αντί της Γραφής; Μπορεί μια τέτοια κατάστασις να είναι σε αρμονία με την αληθινή λατρεία;
Η ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ
Ένα τέτοιο ακριβώς ζήτημα ηγέρθη στις ημέρες του Ιησού. Μεταξύ των τελευταίων συγγραμμάτων των Εβραϊκών Γραφών του πέμπτου αιώνα π.Χ. και της ελεύσεως του Ιησού στη γη, οι θρησκευτικοί ηγέτες των Ιουδαίων είχαν προσθέσει στο γραπτό Λόγο πάρα πολλές προφορικές ανθρώπινες παραδόσεις που ισχυρίζονταν ότι ήσαν απαραίτητες στη λατρεία του Θεού και οι οποίες, σε πολλές περιπτώσεις, συγκρούοντο με τις Γραφές.
Σε δύο παράλληλες αφηγήσεις οι συγγραφείς των Ευαγγελίων Ματθαίος και Μάρκος λέγουν για μία συζήτησι που είχε ο Ιησούς με τους γραμματείς και Φαρισαίους πάνω σ’ αυτό ακριβώς το ζήτημα. Αν στραφούμε στην αφήγησι του Ματθαίου, διαβάζομε: «Τότε προσέρχονται προς τον Ιησούν οι από Ιεροσολύμων γραμματείς και Φαρισαίοι, λέγοντες· Δια τι οι μαθηταί σου παραβαίνουσι την παράδοσιν των πρεσβυτέρων; Διότι δεν νίπτονται τας χείρας αυτών όταν τρώγωσιν άρτον. Ο δε αποκριθείς είπε προς αυτούς· Δια τι και σεις παραβαίνετε την εντολήν του Θεού δια την παράδοσίν σας; Διότι ο Θεός προσέταξε, λέγων· Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα· και, Ο κακολογών πατέρα η μητέρα εξάπαντος να θανατόνηται· σεις όμως λέγετε· Όστις είπη προς τον πατέρα ή προς την μητέρα, Δώρον είναι ό,τι ήθελες ωφεληθή εξ εμού, αρκεί, και δύναται να μη τιμήση τον πατέρα αυτού ή την μητέρα αυτού· και ηκυρώσατε την εντολήν του Θεού δια την παράδοσίν σας.»—Ματθ. 15:1-6· Μάρκ. 7:1-13.
Όπως μπορείτε να δήτε, οι γραμματείς και Φαρισαίοι έτρεφαν τον μεγαλύτερο σεβασμό για κάποια παράδοσι, που περιελάμβανε το πλύσιμο των χεριών σχετικά με τα γεύματα. Αυτό δεν ήταν ένα συνηθισμένο πλύσιμο των χεριών για λόγους υγιεινής. Ο Ιησούς δεν θα αντιστεκόταν σ’ αυτό. Εκείνο, στο οποίον οι Φαρισαίοι αναφέροντο, ήταν μία τυπική τελετουργία πλυσίματος των χεριών με ειδικό νερό πριν από το γεύμα, στη διάρκεια και μετά απ’ αυτό. Πραγματικά, αυτό ήταν τόσο σοβαρό ζήτημα, ώστε το Ταλμούδ, που ενσωμάτωσε αυτή την παράδοσι, έλεγε: «Εκείνος που εκτιμά ελαφρά το πλύσιμο των χεριών, θα απολεσθή από τη γη.»a
Μήπως, όμως, θεώρησε ο Ιησούς την παράδοσι αυτή σαν κάτι απαραίτητο στην αληθινή λατρεία; Αντιθέτως, προχώρησε για να δείξη πώς μία τέτοια άποψις μπορούσε να είναι πάρα πολύ βλαβερή, δίνοντας για παράδειγμα μια περίπτωσι στην οποία η παράδοσις ακύρωσε στην πραγματικότητα το Λόγο του Θεού. Η τιμή που ωφείλετο στον πατέρα και στη μητέρα περιελάμβανε υλική υποστήριξι, όταν ήταν ανάγκη, αλλ’ η παράδοσις των γραμματέων και Φαρισαίων την καταργούσε, επιτρέποντας στα άτομα να ξεφύγουν απ’ αυτή την ευθύνη με το να προσφέρουν αυτό το ποσόν στο ναό. Εφόσον ενδιαφέρονταν για το «δώρο» αυτού του είδους και προσκολλώντο στο όφελος με μια τέτοια ερμηνεία, δεν είναι δύσκολο να διακρίνωμε το ελατήριό τους σχετικά μ’ αυτό. Έτσι, όπως ετόνισε ο Ιησούς, η παράδοσις παρήγαγε σ’ αυτόν το λαό μια υποκριτική μορφή λατρείας που ερχόταν από τα χείλη και όχι από την καρδιά.—Ματθ. 15:7-9.
Ούτε μία φορά στη διακονία του ο Ιησούς δεν παρέθεσε από τις προφορικές παραδόσεις για να υποστηρίξη τις διδασκαλίες του, αλλά πάντοτε στρεφόταν στο γραπτό Λόγο του Θεού με εκφράσεις όπως αυτές, «Είναι γεγραμμένον,» «Ουδέ την γραφήν ταύτην δεν ανεγνώσατε;» και «Εν τω νόμω τι είναι γεγραμμένον;» (Ματθ. 4:4-10· Μάρκ. 12:10· Λουκ. 10:26) Ο απόστολος του Ιησού Ιωάννης μάς λέει ότι υπήρξαν πράγματα που έκαμε ο Ιησούς, τα οποία δεν κατεγράφησαν, αλλά δείχνει ότι τα πράγματα τα ζωτικά για την αιώνια ζωή έχουν καταγραφή. (Ιωάν. 20:30, 31) Ο Ιεχωβά Θεός δεν άφησε τη διαφύλαξι του ‘λόγου της ζωής’ στα μη ασφαλή χέρια της προφορικής παραδόσεως, αλλά με την έμπευσι του αγίου πνεύματος έκανε να ‘γραφή’ ο λόγος αυτός της ζωής ‘δια την διδασκαλίαν ημών,’ ώστε «να έχωμεν την ελπίδα δια . . . της παρηγορίας των γραφών.»—Φιλιπ. 2:16· Ρωμ. 15:4.
Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΗΣ ΓΡΑΠΤΗΣ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΩΣ
Οι παραδόσεις ή κανόνες, που διαβιβάσθηκαν προφορικά πρώτα από τον Ιησού και τους αποστόλους και που επρόκειτο να θεωρηθούν ως μέρος της από τον Θεό αποκαλύψεως της αληθείας για τη χρήσι των επομένων γενεών, καταγράφθηκαν κάτω από την κατεύθυνσι του αγίου πνεύματος, ώστε πριν από το θάνατο του Ιωάννου, του τελευταίου από τους δώδεκα αποστόλους, ο κανόνας των Γραφών είχε συμπληρωθή. Κατάλληλα ο Ιωάννης λίγο πριν από το θάνατό του έγραψε: «Εάν τις επιθέση εις ταύτα, ο Θεός θέλει επιθέσει εις αυτόν τας πληγάς τας γεγραμμένας εν τω βιβλίω τούτω.»—Αποκ. 22:18.
Ο Δημιουργός σοφά διευθέτησε ώστε η αλήθεια να καταγραφή για να μας προφυλάξη από την πλάνη και τα λάθη της ατελούς ανθρώπινης μνήμης. Ακόμη και λεπτομέρειες πραγματικών συμβάντων γρήγορα λησμονούνται και διαστρέφονται με την πάροδο του χρόνου, αν αφεθούν στην προφορική μετάδοσι. Ενώ παραδόσεις για έναν παγκόσμιο κατακλυσμό βρίσκονται σε όλους τους αρχαίους πολιτισμούς, οι λεπτομέρειες αυτών των παραδόσεων είναι αντιφατικές και συχνά φανταστικές. Αλλ’ η Γραφή έχει διαφυλάξει μία πραγματική αφήγησι αυτοπτών στη ‘γενεαλογία των υιών του Νώε, Σημ, Χαμ, και Ιάφεθ.’ (Γέν. 10:1) Αν ο κίνδυνος της ανακρίβειας υπάρχη στην προφορική μεταβίβασι των πραγματικών, φυσικών ορατών συμβάντων, πόσο περισσότερο μπορεί να συμβαίνη αυτό, όταν πρόκειται για μεταβίβασι ιδεών, που είναι καθαρά πνευματικές και αναφέρονται σε πράγματα αόρατα στον άνθρωπο. Σ’ αυτόν τον τομέα ιδιαίτερα θα βρεθούν πολλές παραδόσεις των θρησκειών του «Χριστιανικού κόσμου,» που όχι μόνο είναι αντίθετες με τον γραπτό Λόγο του Θεού, αλλ’ είναι, μάλιστα, ειδωλολατρικής πράγματι προελεύσεως. Μπορούν ιδέες και δοξασίες, που από χρόνια έχετε αποδεχθή ως Γραφική αλήθεια, να μη βρεθούν πράγματι στην Αγία Γραφή; Τι θα πήτε για τη διδασκαλία της Τριάδας—τριών θεών σ’ ένα—για την αθανασία της ανθρώπινης ψυχής, για το καθαρτήριο, για μία κόλασι που βασανίζονται οι πονηροί; Είναι αυτά Γραφικές διδασκαλίες ή ανθρώπινες παραδόσεις;
Έχετε καθήκον απέναντι του εαυτού σας και της οικογένειάς σας να είσθε σε θέσι ν’ απαντήσετε σ’ αυτές τις ερωτήσεις με πεποίθησι και σωστά. Ο Λόγος του Θεού τονίζει μία επίκαιρη προειδοποίησι: «Βλέπετε μη σας εξαπατήση τις δια της φιλοσοφίας και της ματαίας απάτης, κατά την παράδοσιν των ανθρώπων, κατά τα στοιχεία του κόσμου και ουχί κατά Χριστόν.» (Κολ. 2:8) Για ν’ αποφύγετε να σας συμβή αυτό, κάμετε έλεγχο με τη Γραφή σας, τον εμπνευσμένο γραπτό οδηγό του Θεού για την αληθινή λατρεία. Αυτό θα σας βοηθήση γρήγορα να καθορίσετε κατά πόσον οποιεσδήποτε εκ παραδόσεως ιδέες ή συνήθειες, που δεν είναι σε αρμονία με την αλήθεια, έχουν συσχετισθή με τη λατρεία σας. Και να είσθε βέβαιοι ότι οποιοσδήποτε από τους μάρτυρες του Ιεχωβά θα είναι ευτυχής να σας βοηθήση να κάνετε αυτή την έρευνα της Γραφής προς το συμφέρον της αληθινής λατρείας.
Τι ευλογία είναι που ο Ιεχωβά Θεός μάς έχει εφοδιάσει με ακριβή γνώσι σε γραπτή μορφή! Κάτω από το φως των αποδείξεων, που εξετάσθηκαν παραπάνω, είναι φανερό ότι η Βίβλος είναι ο μόνος ασφαλής οδηγός. Είναι πλήρης και δεν έχει ανάγκη από προσθήκες. Αποκτήστε την πολύτιμη γνώσι της με το να μελετάτε τακτικά τις σελίδες της. Αυτό σημαίνει ζωή!
[Υποσημειώσεις]
a Η Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια, Τόμ. I, σελ. 68, 69· Κώδιξ του Ιουδαϊκού Νόμου, 1927, υπό Ραββίνου Σ. Γκάντσφριντ, σελίδες 125-129