Περιορίζετε τη Συνεργασία στους Δικούς σας Όρους;
ΕΙΝΑΙ φυσικό ν’ αγαπά ο άνθρωπος την ελευθερία. Αλλά δεν είναι σοφό να ενεργή πάρα πολύ ανεξάρτητα. Πρέπει να υπάρχη ένα «δούναι-λαβείν», διότι έχομε ανάγκη ο ένας από τον άλλον. Αυτές οι ίδιες οι συνθήκες της ζωής απαιτούν τη συνεργασία όλων μας.
Την ανάγκη της συνεργασίας περιέγραφε ένα άρθρο, που εδημοσιεύθη στην εφημερίδα Τάιμς Νέας Υόρκης, της 12ης Οκτωβρίου 1965, με επικεφαλίδα, «Η Ελβετία Απελαύνει Πολίτη των Η.Π. για Φιλονεικία σχετικά με την Κατοικία Του.» Απηλάθη επειδή φιλονεικούσε συχνά με τις τοπικές αρχές για μικροπράγματα, όπως η επιμονή του να οικοδομήση την κατοικία του κατά είκοσι τρία εκατοστά του μέτρου υψηλότερα από ό,τι επέτρεπε ο νόμος. Η κυβέρνησις διεπίστωσε ότι ήταν ένας ταραχοποιός, ο οποίος ήταν ή ανίκανος ή απρόθυμος να συμμορφωθή με τις τοπικές συνθήκες. Απηλάθη και άφησε πίσω τη σύζυγό του με τέσσερα μικρά παιδιά.
Πόσο ανόητο είναι να δημιουργούνται ζητήματα για ασήμαντα πράγματα, και να επιφέρη κανείς θλίψεις στον εαυτό του και σε άλλους! Τι τον ώθησε να ενεργήση έτσι; Μια στάσις υπερβολικού πνεύματος ανεξαρτησίας. Προφανώς εστερείτο κατανοήσεως· του ήταν αδύνατο να θέση τον εαυτό του στη θέσι των Ελβετών που τον φιλοξενούσαν. Ήθελε κάθε τι σύμφωνα με τον ιδικό του τρόπο, κι έτσι απηλάθη επειδή δεν μπορούσε να προσαρμοσθή, με το ν’ αρνήται να συνεργασθή με τις τοπικές αρχές. Ήταν μια υπερβολική περίπτωσις, η οποία τονίζει ένα σημείο αποτυχίας κοινό σε όλους τους ανθρώπους.
Δεν μπορούμε να το αποφύγωμε: Η συνεργασία είναι η σοφή πορεία. Όπως παρετήρησε πριν από πολύν καιρό ένας σοφός βασιλεύς: «Καλήτερον οι δύο υπέρ τον ένα· επειδή αυτοί έχουσι καλήν αντιμισθίαν εν τω κόπω αυτών. Διότι, εάν πέσωσιν, ο είς θέλει σηκώσει τον σύντροφον αυτού· . . . και το τριπλούν σχοινίον δεν κόπτεται ταχέως.»—Εκκλησ. 4:9-12.
Πραγματικά, θα μπορούσε να λεχθή ότι τα ζώα μάς διδάσκουν τη σοφία αυτής της πορείας—μολονότι η τιμή δεν οφείλεται σ’ αυτά, διότι ενεργούν από ένστικτο και όχι από δική τους εκλογή. Έτσι ένας γνωστός βιολόγος, ο Ουίλλιαμ Α. Ουήλερ, τονίζει στο βιβλίο του Φιλοσοφική Βιολογία ότι υπάρχει κάτι το θεμελιωδώς κοινωνικό σε όλα τα ζώντα πράγματα, και ότι «αυτό πρέπει να είναι ένα χαρακτηριστικό κάθε ζωής, εφόσον κάθε οργανισμός είναι τουλάχιστον προσωρινώς συνταυτισμένος με άλλους οργανισμούς.» Γράφει ότι αυτό αληθεύει ακόμη «και για υποτιθέμενα ακοινώνητα πλάσματα όπως οι λέοντες, οι αετοί, οι καρχαρίαι, οι τίγρεις, οι κάνθαροι και οι αράχνες. Δεν υπάρχουν, στην πραγματικότητα, αληθινά μονήρεις οργανισμοί.» Σύμφωνα με ένα διακεκριμένο ανθρωπολόγο της Αμερικής, τον Άσλεϋ-Μόνταγκιου, μεταξύ των κατωτέρων ζώων η συνεργασία είναι πολύ πιο έκδηλη και σπουδαιότερη από τον ανταγωνισμό για επιβίωσι· και, μολονότι ο ίδιος είναι πιστός οπαδός της εξελίξεως, αναφέρεται στη θεωρία του Δαρβίνου περί επιβιώσεως του καταλληλοτέρου ως την «Πλάνη του Δαρβίνου.»a
Ενώ τα κατώτερα ζώα συνεργάζονται από ένστικτο, αποτελεί δόξα του ανθρώπου το ότι μπορεί να συνεργάζεται εκουσίως, κατόπιν εκλογής. Η συνεργασία έχει ορισθή ως ‘η πράξις τού να εργάζεται ένας μαζί με άλλον ή άλλους για ένα κοινό σκοπό.’ Μέσα στην έννοια της συνεργασίας, επομένως, υπάρχει ένας αντικειμενικός σκοπός που αξίζει να προσπαθούν να τον φθάσουν, και απαιτεί να είμεθα πρόθυμοι να προσφέρωμε ή να ‘δίδωμε’ χάριν της πραγματοποιήσεως αυτού του σκοπού. Με άλλα λόγια, αυτό σημαίνει να παραιτούμεθα από μικρά πράγματα χάριν μεγαλυτέρων πραγμάτων.
Παραδείγματος χάριν, ένας άνδρας και μια γυναίκα νυμφεύονται με σκοπό τους την ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή. Για να πραγματοποιήσουν, όμως, αυτό τον αντικειμενικό σκοπό, ο καθένας οφείλει να κάνη θυσίες χάριν του άλλου. Το να επιμένη ο καθένας να γίνωνται όλα με τον ιδικό του τρόπο, ή να περιορίζη τη συνεργασία στους δικούς του όρους, θα μπορούσε να ματαιώση τον σκοπό και ν’ αποκλείση την οικογενειακή ευτυχία. Και όμως πόσο συχνά συναντούμε νυμφευμένα άτομα να κάνουν ακριβώς αυτό, να κλέπτουν από τον εαυτό τους και από τον σύντροφό τους την ευτυχία με το ν’ αρνούνται συνεργασία με όρους άλλους εκτός από τους ιδικούς των!
Παραδείγματος χάριν, μια σύζυγος μπορεί να πείση τον σύζυγό της να πάνε να επισκεφθούν τους συγγενείς της, αλλά αν αυτός δεν τρέφη ιδιαίτερη συμπάθεια γι’ αυτούς, πολύ λίγα θα προσφέρη, αν προσφέρη καν κάτι, για να κάμη την επίσκεψι πραγματικά απολαυστική. Ή, πάλι, ένας σύζυγος μπορεί να θέλη να φέρη μερικούς φίλους στο σπίτι για το δείπνο, ή πιθανόν να θέλη κάποια συγκεκριμένα φαγητά. Αν, όμως, η σύζυγός του δεν τρέφη ιδιαίτερη συμπάθεια σ’ αυτούς τους φίλους ή σ’ εκείνο το φαγητό, μπορεί να προβή στην ετοιμασία του γεύματος μ’ ένα αδιάφορο, μηχανικό τρόπο, αρνούμενη να προσφέρη ολοκάρδια συνεργασία, κάνοντας έκδηλα τα αισθήματά της γι’ αυτό. Πόσο υστερεί ο καθένας τους με το να κάνη στον άλλο αυτό που δεν θα ήθελε να κάνουν σ’ αυτόν! Ναι, κι επίσης πόσο ανόητο είναι! Διότι, όπως ακριβώς δεν μπορούμε να κάνωμε άλλους ευτυχείς δίχως να κάνωμε τον εαυτό μας ευτυχή, έτσι δεν μπορούμε να κάνωμε άλλους δυστυχείς με το ν’ αρνούμεθα συνεργασία δίχως να κάνωμε τον εαυτό μας δυστυχή.—Λουκ. 6:31.
Ή πιθανόν να παρουσιασθή στον τόπο της εργασίας σας το ζήτημα της συνεργασίας. Ο τρόπος, με τον οποίο γίνεται ένα ωρισμένο πράγμα, πιθανόν να μην έχη νόημα για σας, αλλ’ αυτό δεν αποτελεί λόγο για να μη κάμετε σεις το μέρος σας, και μάλιστα να κάμετε το καλύτερο που μπορείτε. Αν η πορεία που ακολουθείται δεν είναι σοφή, πολύ προφανώς ο χρόνος θα το δείξη, στο μεταξύ, όμως, συμβάλλετε στην επιτυχία με το να κάνετε ό,τι μπορείτε για να επιτύχη. Όπως συνεβούλευσε ο απόστολος Παύλος τους πρώτους Χριστιανούς: «Παν ό,τι αν πράττητε, εκ ψυχής εργάζεσθε, ως εις τον Ιεχωβά, και ουχί εις ανθρώπους.»—Κολ. 3:23, ΜΝΚ.
Ειδικά σπουδαίο είναι το ζήτημα της συνεργασίας, όταν πρόκειται για εθελοντική εργασία. Εκεί όπου υπάρχει αμοιβαία προσπάθεια για το κοινό καλό και ο καθένας προσφέρει ελεύθερα τις υπηρεσίες ή τα πράγματά του, υπάρχει συχνά η τάσις να πάρη κανείς πολύ σοβαρά τον εαυτό του και να αισθάνεται ελεύθερος να περιορίση τη συνεργασία του, όταν τα πράγματα δεν γίνωνται όπως αυτός θα ήθελε να γίνουν, ή όταν νομίζη ότι δεν του δίδεται ένας αρκετά εξέχων ρόλος. Εδώ θα μπορούσε να λεχθή ότι τίθεται ζήτημα πιστότητος στην υπόθεσι, στον όμιλο ή στην οργάνωσι.
Ναι, το να περιορίσετε τη συνεργασία σας στους δικούς σας όρους μπορεί να προκαλέση απώλεια πολλών ευλογιών. Πραγματικά, εκεί όπου δεν υπάρχει παραβίασις αρχών δικαιοσύνης, προκύπτει πάντοτε ευλογία με το να παραιτηθούμε από τις προτιμήσεις μας για το καλό των άλλων ή για το κοινό καλό. Αποτελεί δόξα του ανθρώπου το ότι μπορούμε να συνεργαζώμεθα από δική μας θέλησι, λόγω σοφίας, λόγω συνειδήσεως και λόγω αγάπης. Αποτελεί πραγματικά ένα τρόπο του να δίνωμε, σχετικά με το οποίο ο Ιησούς Χριστός, ο Υιός του Θεού, είπε ότι «μακάριον είναι να δίδη τις μάλλον παρά να λαμβάνη.» Ώστε μη περιορίζετε τη συνεργασία σας στους δικούς σας όρους. Να είσθε πρόθυμος να θυσιάζετε την ισχυρογνωμοσύνη σας χάριν της αμοιβαίας ευημερίας και ευτυχίας.—Πράξ. 20:35.
[Υποσημειώσεις]
a Δαρβίνος: Ανταγωνισμός και Συνεργασία (1950).