Ερωτήσεις από Αναγνώστας

● Όταν ο Ιησούς Χριστός ήταν άνθρωπος στη γη, έφερε γένειον;—Κ. Α., Η.Π.Α.

Η Γραφική απόδειξις είναι η πιο αξιόπιστη μαρτυρία που μπορεί να υπάρχη σ’ αυτό το ζήτημα, και μια πρόσφατη προσεκτική εξέτασις του τι λέγει δείχνει ότι ο Ιησούς έφερε πράγματι γένειον.

Ο Ιησούς, γεννημένος Ιουδαίος, «υπετάγη εις τον νόμον» κι εξεπλήρωσε τον Νόμον. (Γαλ. 4:4· Ματθ. 5:17) Αυτό έγινε για να προετοιμάση την οδό για την κατάργησι του Νόμου και την απελευθέρωσι των Ιουδαίων από την κατάρα του Νόμου, την καταδίκη του θανάτου την οποία έφερε εναντίον των. (Εφεσ. 2:15· Γαλ. 3:13) Όπως όλοι οι άλλοι Ιουδαίοι, ο Ιησούς ευρίσκετο κάτω από την υποχρέωσι να τηρή ολόκληρο τα νόμο. Μια από τις εντολές του Νόμου ήταν: «Δεν θέλετε κουρεύσει κυκλοειδώς την κόμην της κεφαλής σας, ουδέ θέλετε φθείρει τα άκρα των πωγώνων σας.» (Λευιτ. 19:27) Ο Θεός χωρίς αμφιβολία έδωσε στον Ισραήλ αυτόν τον νόμο διότι μεταξύ μερικών ειδωλολατρών υπήρχε η συνήθεια να κουρεύουν τα γένεια των κατά ένα ειδικό τρόπο για τη λατρεία των θεών των. (Ιερεμ. 9:26· 25:23) Εν τούτοις, ο νόμος εκείνος δεν εννοούσε ότι μια γενειάς δεν έπρεπε να τυγχάνη περιποιήσεως, διότι, στην Εγγύς Ανατολή μια καλοσυντηρημένη γενειάς εθεωρείτο σύμβολο αξιοπρεπείας και σεβασμιότητος.—2 Σαμ. 19:24.

Στη διάρκεια μεγάλης θλίψεως, αισχύνης ή ταπεινώσεως, μαδούσε ένας τις τρίχες από τον πώγωνά του ή άφηνε το γένειο ή τον μύστακα του απεριποίητα. (Εσδρας 9:3) Σε διάφορες προφητικές καταστάσεις, το ξύρισμα του πώγωνος εχρησιμοποιείτο αλληγορικώς για να εξεικονίση μεγάλη θλίψι λόγω συμφοράς. (Ησ. 7:20· 15:2· Ιερεμ. 48:37· Ιεζ. 5:1) Είναι χαρακτηριστικό ότι μια προφητεία σχετικά με τα παθήματα του Ιησού λέγει: «Τον νώτόν μου έδωσα εις τους μαστιγούντας, και τας σιαγόνας μου εις τους μαδίζοντας.» (Ησ. 50:6) Ο βασιλεύς του Αμμών Ανούν προσέβαλε χονδροειδώς τους πρέσβεις, που είχε αποστείλει από έλεος ο Δαβίδ, με το να ξυρίση το ήμισυ του πώγωνός των. Εξαιτίας της μεγάλης ταπεινώσεως που υπέστησαν, ο Δαβίδ είπε σ’ αυτούς τους άνδρας να παραμείνουν στην Ιεριχώ ωσότου μεγαλώσουν άφθονα οι πώγωνές των. Αυτή η πράξις του Ανούν ήταν, φυσικά, προσβολή κατά του Δαβίδ, και προκάλεσε πόλεμο.—2 Σαμ. 10:1-8· 1 Χρον. 19:1-7.

Επίσης, γενικώς ήταν συνήθεια στους άνδρας να φέρουν γένειον, ακόμη και προτού γίνη η διαθήκη του νόμου. Ενώ οι Εβραίοι δεν ανήγειραν μνημεία με απεικονίσεις του εαυτού των, πολλά αναμνηστικά μνημεία και επιγραφές ευρέθησαν στην Αίγυπτο, την Μεσοποταμία και σε άλλες χώρες της Εγγύς Ανατολής όπου Ασσύριοι, Βαβυλώνιοι και, Χαναναίοι απεικονίζονται με γένειον, και μερικές αναπαραστάσεις, που χρονολογούνται, από την τρίτη χιλιετηρίδα π.Χ., δείχνουν γενειάδες διαφόρων τόπων. Μεταξύ των ανωτέρω αναφερόμενων λαών οι ευνούχοι ήσαν οι μόνοι οι οποίοι απεικονίζονται χωρίς γένειο. Συχνά αγόρια εγίνοντο ευνούχοι, ώστε αργότερα να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο να φροντίζουν για τα χαρέμια του βασιλέως. (Ματθ. 19:12) Αυτή η συνήθεια να ευνουχίζουν άνδρες δεν υπήρχε, εν τούτοις, στον Ισραήλ, διότι, ο Νόμος απέκλειε τους ευνούχους από τη συναγωγή του Ισραήλ. (Δευτ. 23:1) Την εποχή που ήταν ο Ιησούς στη γη, η Ρωμαϊκή συνήθεια ήταν να μη φέρουν γένειον. Επομένως, αν ο Ιησούς ήταν χωρίς γένειον, θα μπορούσαν να τον εκλάβουν είτε ως ευνούχο είτε ως Ρωμαίο.

Άνδρες αρχαίων Σημιτικών ομάδων, καθώς έχομε παρατηρήσει εξετάζοντας αρχαία μνημεία, έφεραν γένειο, πριν ακόμη από τον καιρό του Μωσαϊκού νόμου. Εφόσον είναι φυσικό να βγάζουν γένεια οι περισσότεροι άνδρες, είναι λογικό να συμπεράνωμε ότι και οι προπάτορές των είχαν γένειο. Συνεπώς, είναι πρόδηλο ότι ο Νώε, ο Σηθ και ο πατέρας του Σηθ Αδάμ ήταν, επίσης, άνδρες με γένειον.

Είναι κατάλληλο, εν τούτοις, να εξετάσωμε τα επιχειρήματα που είχαν οδηγήσει στη σκέψι ότι ο Ιησούς ήταν χωρίς γένειο. Αυτή η σκέψις είχε βασισθή κατά μεγάλο βαθμό σε θεωρίες που προέβαλαν μερικοί αρχαιολόγοι σχετικά με τον λεγόμενο «Κάλυκα της Αντιοχείας.» Είναι ένα αργυρό μεγάλο κύπελλο ή ποτήρι πλαισιωμένο από ένα αργυρό κέλυφος που απεικονίζει κλήματα και ανθρώπινα πρόσωπα. Στη μια πλευρά του κυπέλλου υπάρχει ένα αγόρι, που απέναντι του έχει πέντε άνδρες, και στην άλλη πλευρά ένας νεαρός αλλά ωριμότερος άνδρας, χωρίς γένειο, με πέντε άλλους που τον αντικρύζουν. Όλοι φαίνονται να είναι καθισμένοι. Το κύπελλο, που υποτίθεται ότι ευρέθη από κάποιους γηγενείς στην Αντιόχεια της Συρίας, χαρακτηρίσθηκε ως του δευτέρου ημίσεος του πρώτου αιώνος μ.Χ, κι επομένως ως η παλαιοτέρα απεικόνισις του Χριστού.

Εν τούτοις, η ανάλυσις των γεγονότων καθιστά τώρα σαφές ότι η ταυτότης των προσώπων, τα οποία βρίσκονται επάνω στο κύπελλο, έχει προσδιορισθή σύμφωνα με τη φαντασία εκείνων οι οποίοι τα ερμήνευσαν. Το αγόρι εθεωρήθη ότι ήταν ο Ιησούς σε ηλικία δώδεκα ετών και το άλλο κεντρικό πρόσωπο εθεωρήθη ως ο Ιησούς, πιθανόν μετά την ανάστασί του, ή, ίσως ότι ήταν ο Ιωάννης ο Βαπτιστής. Τα άλλα δέκα πρόσωπα ερμηνεύθησαν ποικιλοτρόπως ως δέκα από τους αποστόλους· ή οι απόστολοι και ευαγγελισταί· ή, στη μια πλευρά οι τέσσερες ευαγγελισταί μαζί με τον Ιάκωβο τον υιόν του Ζεβεδαίου, και στην άλλη πλευρά ο Πέτρος, ο Σαούλ, ο Ιάκωβος, ο Ιούδας και ο Ανδρέας.

Υπάρχουν σοβαρές αντιρρήσεις από πολλούς αρχαιολόγους όσον αφορά αυτούς τους καθορισμούς ταυτότητος. Πράγματι αυτά ήσαν εικασίες, και είναι αδύνατον να λεχθή τι αντιπροσωπεύουν αυτά τα πρόσωπα. Μερικοί αμφιβάλλουν ακόμη και για την αυθεντικότητα αυτού του κυπέλλου, και πιστεύουν ότι πιθανόν να πρόκειται για παραποίησι. Πλείστοι, όμως, το παραδέχονται ως αυθεντική ανακάλυψι αλλά του αποδίδουν πολύ μεταγενεστέρα χρονολογία, από τον τέταρτο ως τον έκτο αιώνα. Έτσι είναι πολύ αμφίβολο αν το κύπελλο είναι μια πρώτη απεικόνισις του Χριστού και μάλιστα αν αυτό είχε καν την πρόθεσι να απεικονίση καθόλου τον Χριστό.—Βλέπε Ο Βιβλικός Αρχαιολόγος, Δεκεμβρίου 1941 και Φεβρουαρίου 1942.

Κάτι που έχει άμεση σχέσι με το ερώτημα είναι το γεγονός ότι οι πρώτοι Χριστιανοί συγγραφείς, Ιουστίνος Μάρτυς, Ωριγένης, Κλήμης Αλεξανδρείας και άλλοι, δείχνουν σαφώς ότι στην εποχή των δεν υπήρχε κανένα ικανοποιητικό υπόμνημα του σωματικού παρουσιαστικού του Ιησού και των αποστόλων. Ο Αυγουστίνος, γράφοντας το 400 περίπου μ.Χ. ( Ντε Τρινιτάτε, VIII, 4) είπε ότι κάθε άνθρωπος είχε τη δική του γνώμη όσον αφορά το παρουσιαστικό του Χριστού, και οι αντιλήψεις ήσαν άπειρες.

Αποδείξεις από τις Ρωμαϊκές κατακόμβες εθεωρήθησαν ότι βαρύνουν επί του θέματος. Σε κατακόμβες που θεωρούνται από μερικούς ότι χρονολογούνται από τον δεύτερο αιώνα μ.Χ., αλλά από άλλους ότι δεν είναι παλαιότερες του τρίτου αιώνος, ευρέθησαν απεικονίσεις. Η ασυνήθως εκτεταμένη κατακόμβη που ονομάζεται η Κατακόμβη της Πρίσκιλλας περιέχει τοιχογραφίες, μια από τις οποίες υποτίθεται ότι απεικονίζει την ανάστασί του Λαζάρου. Είναι σχεδόν σβησμένη και είναι δύσκολο ν’ αναγνωρισθή, αλλά στο κέντρο υπάρχει ένα πρόσωπο το οποίο ελήφθη ότι είναι ο Χριστός, και παρουσιάζεται ως ένας νέος χωρίς γένειον. Αλλά στις κατακόμβες, υπάρχουν άφθονες αναπαραστάσεις αποκρύφων και ψευδών θρησκευτικών ιδεών. Παραδείγματος χάριν, στην Κατακόμβη της Πρίσκιλλας, και της ιδίας περίπου χρονολογίας, είναι μια σκηνή της απόκρυφου Αφηγήσεως της Σωσάννης. Μια τοιχογραφία της οροφής λίγο μεταγενεστέρας χρονολογίας παρουσιάζει μια Μαντόννα με το βρέφος, μ’ ένα άστρο επάνω από την κεφαλή της. Στις Κρύπτες της Λουτσίνα μια τοιχογραφία της οροφής που χρονολογείται από τα μέσα του δευτέρου αιώνος περιλαμβάνει ένα μικρό πτερωτό άτομο, γνωστό ως Έρως ή Αμορέττι, το οποίον, επάνω σε ειδωλολατρικούς τάφους, αντιπροσώπευε τις ψυχές που ανεχώρησαν. Επομένως, κατέστη σαφές σ’ εμάς ότι οι παραστάσεις του Ιησού που είναι στις κατακόμβες είναι σοβαρά αμφισβητήσιμες όσον αφορά την αυθεντικότητά των.

Είναι αλήθεια ότι, από την αρχή του τετάρτου αιώνος, η πλειονότης των προσωπογραφιών δείχνουν τον Χριστό και τους αποστόλους του με γένειο με αδυνατισμένη, περίλυπη, ασθενική και θηλυπρεπή «καλογηρική» εμφάνισι, συνήθως μ’ ένα ειδωλολατρικό φωτοστέφανο. Αυτές δεν είναι ασφαλώς αληθινές αναπαραστάσεις του ανθρώπου Ιησού Χριστού, για τον οποίο ο Πόντιος Πιλάτος είπε: «Ίδε ο άνθρωπος!» ή εκείνου ο οποίος ανέτρεψε τις τράπεζες των αργυραμοιβών στο ναό, και εξεδίωξε τα κοπάδια των ζώων των, ούτε των αποστόλων, οι οποίοι σθεναρά εκήρυξαν τον Λόγο του Θεού ωσότου εξηπλώθη σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. (Ιωάν. 19:1, 5· 2:14-17) Όχι, αυτοί ήσαν δυνατοί, δραστήριοι και ευτυχείς άνδρες, δούλοι του μακαρίου Θεού Ιεχωβά. (1 Τιμ. 1:11· 6:14, 15· Πράξ. 20:35) Οι μελαγχολικές θρησκευτικές εικόνες είναι προϊόν της αποστασίας, η οποία από τον τέταρτο αιώνα ήταν σε πλήρη άνθησι, όταν ο ειδωλολάτρης Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος είχε κάμει συγχώνευσι της αποστατημένης Χριστιανοσύνης με την ειδωλολατρική θρησκεία, την Κρατική θρησκεία.

Ωστόσο, όπως απεδείχθη ήδη, είναι καταφανές ότι ο Ιησούς έφερε πράγματι γένειον, γι’ αυτό καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις του σε μελλοντικές εκδόσεις της Σκοπιάς θα είναι σε αρμονία με τη Γραφική απόδειξι όσον αφορά αυτό.

Χωρίς αμφιβολία οι πρώτοι Χριστιανοί ακλουθούσαν τη συνήθεια της εποχής και του τόπου στον οποίο ζούσαν, όσον αφορά το να φέρουν γένειον. Η Ρωμαϊκή συνήθεια ήταν να μη φέρουν γένειον. Οι Ρωμαίοι, οι οποίοι είχαν μεταστραφή στη Χριστιανοσύνη, είναι πολύ πιθανόν ότι θα συνέχιζαν την Ρωμαϊκή συνήθεια, ενώ οι προσήλυτοι από την Ιουδαϊκή κοινότητα θα συνέχιζαν την Ιουδαϊκή συνήθεια να φέρουν γένειον.

Σήμερα οι Χριστιανοί διάκονοι, όπως οι πρώτοι Χριστιανοί, ενδιαφέρονται για την περιποιημένη εμφάνισι και την καθαρότητα, αλλά προσπαθούν να ντύνωνται σεμνά, ώστε η εμφάνισίς των να μη υποβιβάζη με κανένα τρόπο την αξιοπρέπεια ή την αποτελεσματικότητα του αγγέλματος που φέρουν. (2 Κορ. 6:3, 4) Τα πρόσφατα χρόνια σε πολλές χώρες ένα γένειον ή μακριά μαλλιά σ’ ένα άνδρα ελκύει αμέσως την προσοχή και μπορεί, στις διάνοιες των περισσοτέρων ανθρώπων, να κατατάσση ένα τέτοιο άτομο με ανεπιθύμητο τρόπο μαζί με τους εξτρεμιστάς ή τους στασιαστικούς κατά της κοινωνίας. Οι διάκονοι του Θεού θέλουν ν’ αποφεύγουν να κάμουν οποιαδήποτε εντύπωσι η οποία θα είλκυε την προσοχή μακριά από τη διακονία των ή θα εμπόδιζε οποιονδήποτε από το να προσέξη την αλήθεια. Γνωρίζουν ότι οι άνθρωποι προσέχουν τους αληθινούς Χριστιανούς με πνεύμα αυστηράς κριτικής και ότι κατά ένα μεγάλο βαθμό κρίνουν ολόκληρη την εκκλησία καθώς και τ’ αγαθά νέα από την εμφάνισι του διακόνου ως ενός εκπροσώπου της εκκλησίας.

Στον παράδεισο που θ’ αποκατασταθή στη γη δεν είναι άτοπο, αν οι άνδρες επανέλθουν στη συνήθεια να φέρουν γένειο, σε τέλειο σχήμα, όπως ο Αδάμ στην Εδέμ.