Προφυλαχθήτε από Υπερβολική Αυτοπεποίθησι!
ΚΑΛΑ τοποθετημένη αυτοπεποίθησις είναι ένα καλό και χρήσιμο πράγμα, αλλά τόσο η κοσμική όσο και η ιερή ιστορία μάς προειδοποιούν εναντίον της παγίδος της υπερβολικής αυτοπεποιθήσεως. Η αρχαία Βαβυλών είχε υπερβολική αυτοπεποίθησι, αλλά μόνο για να καταληφθή από τις στρατιές του Κύρου. Και ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο διάσημος Γάλλος συγγραφεύς και ιστορικός του περασμένου αιώνος, ομιλεί για την υπερβολική αυτοπεποίθησι, που επεδείκνυε ο Ναπολέων πριν από τη μάχη του Βατερλώ:
«Ο αυτοκράτωρ δεν είχε ποτέ τόσο καλή διάθεσι όσο σήμερα. . . . Ο άνθρωπος ο οποίος ήταν τόσο μελαγχολικός στο Άουστερλιτς [όπου πριν από χρόνια ο Ναπολέων είχε κερδίσει την πιο αξιοσημείωτη νίκη του] ήταν εύθυμος στο Βατερλώ. Κάποια στιγμή, όταν ο Ουέλλιγκτων οπισθοχώρησε, ο Ναπολέων αισθάνθηκε ζωηρή συγκίνησι. Δεν έμενε παρά το έργο της συμπληρώσεως της υποχωρήσεως με καταστροφή. Ο Ναπολέων εστράφη απότομα κι έστειλε μια είδησι στο Παρίσι για ν’ αναγγείλη ότι η μάχη είχε κερδηθή.»
Αλλά είχε κερδηθή τότε η μάχη; Ήταν πράγματι η νίκη στα χέρια του; Η υπερβολική του αυτοπεποίθησις τον έκαμε να σπεύση να βγάλη αυτό το συμπέρασμα, αλλά η ιστορία επρόκειτο να καταγράψη το αντίθετο. Τόσο μάλιστα, πραγματικά, ώστε η λέξις «Βατερλώ» έχει γίνει παροιμιώδης για «μια αποφασιστική ή καταστρεπτική ήττα ή αντιστροφή πραγμάτων.»
Υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να συμπεράνη ένας ότι η ήττα του Ναπολέοντος στο Βατερλώ ωφείλετο τουλάχιστον εν μέρει στην υπερβολική του αυτοπεποίθησι. Έτσι, συζητώντας το ζήτημα, μια αυθεντία μάς λέγει ότι «ο Γάλλος αυτοκράτωρ δεν έδειξε τη συνήθη του φροντίδα και επιμέλεια στις διαταγές του, ούτε τη συνήθη του ευρεία κρίσι στην εκτέλεσι.» Όση αυτοπεποίθησι κι αν είχε, έπρεπε να ενθυμήται ότι υπήρχαν πολλά πράγματα, όπως ο καιρός, που δεν μπορούσε να έχη κάτω από τον έλεγχόν του. Και ήσαν πράγματι αυτά που επέφεραν την πτώσι του.
Η ιερή ιστορία, επίσης, τονίζει τις παγίδες της υπερβολικής αυτοπεποιθήσεως. Η Γραφή λέγει ότι κάποτε ο Σύριος βασιλεύς Βεν-αδάδ, εζήτησε από τον βασιλέα του Ισραήλ, «Το αργύριόν σου και το χρυσίον σου . . . αι γυναίκες σου και τα τέκνα σου τα ωραία.»
Ο βασιλεύς του Ισραήλ εθεώρησε φρόνιμο να υποκύψη κι έτσι απήντησε: «Κατά τον λόγον σου, κύριε μου βασιλεύ, σου είμαι εγώ, και πάντα όσα έχω.» Αλλά χωρίς να υπολογίση αρκετά, ο Βασιλεύς Βεν-αδάδ έδειξε υπερβολική αυτοπεποίθησι και αύξησε πολύ τις απαιτήσεις του. Τώρα απαιτούσε να επιτραπή στους δούλους του να ερευνήσουν προσεκτικά τους οίκους του βασιλέως του Ισραήλ καθώς και τους οίκους των δούλων του και να παραλάβη «ό,τι είναι επιθυμητόν εις τους οφθαλμούς σου.» Αλλά αυτό ήταν εντελώς πάρα πολύ κι έτσι ο βασιλεύς τους Ισραήλ διεμήνυσε σ’ αυτόν, «Τούτο . . . το πράγμα δεν δύναμαι να κάμω.»
Τότε ο Βεν-αδάδ καυχήθηκε για το τι θα έκανε στη Σαμάρεια. Σ’ αυτή την καυχησιολογία ο βασιλεύς του Ισραήλ απήντησε: «Όστις περιζώννυται τα όπλα, ας μη μεγαλαυχή ως ο εκδυόμενος» την πανοπλία του ύστερ’ από μια νικηφόρο επιστροφή από μάχη. Όταν οι δύο βασιλείς και οι στρατιές των ενεπλάκησαν στη μάχη, ο Ιεχωβά Θεός εφρόντισε να έχη ο βασιλεύς του Ισραήλ τη νίκη εναντίον ισχυρότερων δυνάμεων.—1 Βασ. 20:1-21.
Ο Χριστιανός απόστολος Πέτρος αντιμετώπισε, επίσης, δυσκολίες λόγω υπερβολικής αυτοπεποιθήσεως. Ο Ιησούς είχε πει στους ένδεκα πιστούς αποστόλους του τη νύχτα που επρόκειτο να προδοθή: «Πάντες υμείς θέλετε σκανδαλισθή εν εμοί την νύκτα ταύτην.» Αλλά ο Πέτρος με υπερβολική αυτοπεποίθησι είπε: «Και αν πάντες σκανδαλισθώσιν εν σοι, εγώ ποτέ δεν θέλω σκανδαλισθή. . . . Και αν γείνη χρεία να αποθάνω μετά σου, δεν θέλω σε απαρνηθή.» Εν τούτοις, πώς η υπερβολική αυτοπεποίθησις του Πέτρου μετεστράφη σε θλίψι! Σε λίγο αρνήθηκε τον Κύριο του τρεις φορές.—Ματθ. 26:31-35, 69-75.
Δεν μπορούμε να το αποφύγωμε, η υπερβολική αυτοπεποίθησις είναι κάτι από το οποίο πρέπει να προφυλάσσεται ένας. Όχι μόνο διότι το μέλλον είναι πάντοτε αβέβαιο, αλλά, επίσης, διότι η δική μας υπερβολική αυτοπεποίθησις μπορεί να μας κάμη να ενεργήσωμε με πτωχή κρίσι κι έτσι να μας φέρη θλίψι. Γι’ αυτό ο απόστολος Παύλος, αφού δίνει παραδείγματα σοβαρών σφαλμάτων που είχαν διαπράξει οι αρχαίοι Ισραηλίτες, προχωρεί για να παρατηρήση ότι αυτά «εγράφησαν προς νουθεσίαν ημών . . . Ώστε ο νομίζων ότι ίσταται, ας βλέπη μη πέση.»—1 Κορ. 10:5-12.
Αντί να έχωμε υπερβολική αυτοπεποίθησι όσον αφορά το μέλλον, η σοφία υπαγορεύει να πούμε: «Εάν ο Ιεχωβά θελήση, και ζήσωμεν, θέλομεν κάμει τούτο ή εκείνο.» Σε κάθε περίπτωσι και σ’ όλες τις αποφάσεις μας είναι ανάγκη να λαμβάνωμε υπ’ όψιν τον Ιεχωβά.—Ιάκ. 4:15, ΜΝΚ· Παροιμ. 3:6.
Αντιμετωπίζετε ένα νέο καθήκον, μια εργασία ή διορισμό; Τότε φυλαχθήτε από την τάσι της υπερβολικής αυτοπεποιθήσεως, με το να λάβετε τη στάσι, «Αυτό είναι εύκολο!» ή ότι γνωρίζετε πολύ καλύτερα τι θα έπρεπε να γίνη σ’ αυτό το ζήτημα παρά εκείνοι που έχουν πολλή πείρα. Είναι πράγματι αληθινή η παροιμία: «Η . . . σοφία είναι μετά των ταπεινών.» Ώστε να είσθε ταπεινοί.—Παροιμ. 11:2.
Ειδικά η νεολαία έχει ανάγκη να φυλάγεται από την παγίδα της υπερβολικής αυτοπεποιθήσεως. Είναι πιθανόν να έχουν αποκτήσει κάποια γνώσι, αλλά είναι ικανοί να την εφαρμόζουν πάντοτε; Έχουν διακαή επιθυμία να οδηγήσουν αυτοκίνητο, αλλά πόσο καλή είναι η κρίσις των; Η διακαής των επιθυμία να νυμφευθούν είναι δυνατόν, τουλάχιστον εν μέρει, να οφείλεται σε υπερβολική αυτοπεποίθησι. Πολλοί απ’ αυτούς βλέπουν μ’ ελαφρότητα τις ευθύνες και τα φορτία που συνοδεύουν τον γάμο. Και αυτά αυξάνουν όταν υπάρχη συγκινησιακή ανωριμότης. Δεν είναι περίεργο ότι ένας σε κάθε δύο γάμους μεταξύ νέων της προ-εφηβικής ηλικίας καταλήγει σε διαζύγιο!
Ιδιαιτέρως πρέπει να φυλάγεται ένας από υπερβολική αυτοπεποίθησι όσον αφορά το κήρυγμα του Λόγου από το δημόσιο βήμα. Η υπερβολική αυτοπεποίθησις κάνει ένα να μη προετοιμασθή κατάλληλα. Ως αποτέλεσμα ο ομιλητής μπορεί να γίνη ένοχος παρουσιάσεως γενικοτήτων και ανακριβειών. Ειδικά εκείνοι, που έχουν το «δώρον της ευφραδείας,» έχουν ανάγκη να φυλάγωνται και να έχουν υπ’ όψιν ότι δεν ομιλούν απλώς για να προσφέρουν αναψυχή αλλά για να εποικοδομήσουν πνευματικώς τους ακροατάς των. Ο απόστολος Παύλος έδωσε ένα καλό παράδειγμα σ’ αυτό το ζήτημα διότι παρεκάλεσε τους Χριστιανούς αδελφούς του να προσεύχωνται γι’ αυτόν, για να μπορέση να εξαγγείλη όπως ώφειλε το ευαγγέλιον με παρρησία.—Εφεσ. 6:18-20.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, η υπερβολική αυτοπεποίθησις είναι πάντοτε κακός σύμβουλος. Προσοχή και ταπεινοφροσύνη και προσφυγή στον Ιεχωβά Θεό για βοήθεια αποτελούν την σοφή πορεία. Αυτό το συμπέρασμα εξάγεται, καθώς είδαμε, τόσο από την κοσμική όσο και από την ιερή ιστορία.