Τι ο Σοφός Ανήρ Εννοούσε;
Η Αξία ενός Φίλου
Ο «μοναχικός άνθρωπος» που εργάζεται σκληρά για να συσσωρεύση πλούτη διάγει ασφαλώς μια κενή ζωή. Ο σοφός Βασιλεύς Σολομών έγραψε: «Υπάρχει τις [δηλαδή ένας μοναχικός άνθρωπος χωρίς κάποιο φίλο ή συντροφιά] και δεν έχει δεύτερον· ναι, δεν έχει ούτε υιόν ούτε αδελφόν και όμως δεν παύει από παντός του μόχθου αυτού· μάλιστα ο οφθαλμός αυτού δεν χορταίνει πλούτου· και δεν λέγει, Δια τίνα εγώ κοπιάζω και στερώ την ψυχήν μου από αγαθών; Και τούτο είναι ματαιότης και περισπασμός λυπηρός.» (Εκκλησ. 4:8) Πόσο κενή και άσκοπη είναι η ζωή ενός φιλάργυρου που δεν έχει κάποιον φίλο, γιο ή αδελφό και δεν λαμβάνει ούτε τα οφέλη της σκληρής εργασίας του! Συνεχώς συσσωρεύει πλούτη και δεν θέλει να δαπανήση χρήματα για πράγματα που θα έκαναν τη ζωή του πιο άνετη και απολαυστική. Στον θάνατο, όμως, εξαναγκάζεται ν’ αφήση τα πάντα πίσω του. Τι ματαιότης!
Πολύ πιο καλά ζη εκείνος που αγωνίζεται μαζί μ’ ένα καλό φίλο. Ο σοφός άνδρας συνεχίζει: «Καλήτεροι οι δύο υπέρ τον ένα· επειδή αυτοί έχουσι καλήν αντιμισθίαν εν τω κόπω αυτών.» (Εκκλησ. 4:9) Η συνεργασία των φέρνει οφέλη, μια ‘καλήν αντιμισθίαν’ υπό μορφή βοηθείας, ανέσεως και προστασίας. Ο Βασιλεύς Σολομών λέγει: «Διότι, εάν πέσωσιν, ο είς θέλει σηκώσει τον σύντροφον αυτού [αυτό συμβαίνει επειδή δεν είναι πιθανόν να πέσουν και οι δύο μαζί]· αλλ’ ουαί εις τον ένα, όστις πέση και δεν έχη δεύτερον να σηκώση αυτόν. Πάλιν, εάν δύο πλαγιάσωσιν ομού, [όπως όταν πρέπει να διανυκτερεύσουν μια νύχτα μέσα στο κρύο] τότε θερμαίνονται· ο είς όμως πώς θέλει θερμανθή; Και εάν τις υπερισχύση κατά του ενός [όταν αυτός ταξιδεύη σ’ έναν επικίνδυνο δρόμο], οι δύο θέλουσιν αντισταθή εις αυτόν και το τριπλούν σχοινίον [το οποίο είναι ισχυρότερο από ένα σχοινί που αποτελείται από ένα ή δύο κλώνους] δεν κόπτεται ταχέως.»—Εκκλησ. 4:10-12.
Ζήτε σεις σε αρμονία αυτών των λόγων; Χωρίς καμμιά αμφιβολία υπάρχει μεγάλη αξία στο να έχωμε αξιόπιστους φίλους.
Ακόμη και η Ανώτερη Θέσις Είναι Ματαιότης
Μεταξύ των ανθρώπων η δημοτικότης είναι που συχνά ξεθωριάζει. Το φημισμένο άτομο γρήγορα λησμονείται όταν κάποιος άλλος αιχμαλωτίση την καρδιά του λαού. Ακόμη κι εκείνοι που φθάνουν στην ανώτατη θέσι, δεν αποτελούν εξαίρεσι.
Ο σοφός Βασιλεύς Σολομών ρεαλιστικά περιέγραψε τι μπορεί να συμβή στους άρχοντες. Διαβάζομε τα εξής: «Καλύτερον πτωχόν και σοφόν παιδίον παρά βασιλεύς γέρων και άφρων, όστις δεν είναι πλέον επιδεκτικός νουθεσίας· διότι το μεν [προφανώς το παιδίον] εξέρχεται εκ του οίκου των δεσμίων δια να βασιλεύση· ο δε και βασιλεύς γεννηθείς καθίσταται πένης.»—Εκκλησ. 4:13, 14.
Ένας άνθρωπος μπορεί να πιστεύη ότι με το να κατέχη την ανώτατη θέσι, τη θέσι του βασιλέως, και να υποστηρίζεται από την ηλικία και την πείρα του, θα του εξασφαλίση τον δημόσιο σεβασμό ή την υποστήριξι. Αλλά, παρά τη θέσι του και την ηλικία του, ένας βασιλεύς δεν θ’ απολαμβάνη εγκάρδια τιμή αν οι πράξεις του είναι ασύνετες και αν αρνήται να προσέξη τη συνετή συμβουλή των άλλων. Η θέσις και η ηλικία καθ’ εαυτά δεν εγγυώνται σεβασμό. Γι’ αυτό και ένα πτωχό αλλά συνετό παιδί περνά καλύτερα από ένα βασιλέα που άλλοτε βασίλευε με σύνεσι αλλά στο γήρας του γίνεται πείσμων και δεν ακούη τις καλές συμβουλές. Μέσω κακής διοικήσεως, ο γέρος βασιλεύς μπορεί να βυθίση ολόκληρο το βασίλειο σε χάος, ν’ αποξενώση τους υπηκόους του, ακόμη και να εκθρονισθή και να πεθάνη σε δυσμένεια. Ο νέος όμως που συνεχώς ενεργεί με σύνεσι, μπορεί να κερδίση τον σεβασμό που δεν παρέχεται σ’ ένα γέρο αλλά άφρονα βασιλιά.
Όπως ετόνισε ο Σολομών, ένας τέτοιος συνετός νεανίας θα μπορούσε να εξυψωθή από τη φυλακή ως τη βασιλεία. Αυτό συνέβη και στον Ιωσήφ. Ο Φαραώ της Αιγύπτου τόσο εντυπωσιάσθηκε ώστε του είπε: «Δεν είναι ουδείς τόσον συνετός και φρόνιμος όσον συ. Συ θέλεις είσθαι επί του οίκου μου και εις τον λόγον του στόματός σου θέλει υπακούει πας ο λαός μου· μόνον κατά τον θρόνον θέλω είσθαι ανώτερός σου.» (Γέν. 41:39, 40) Έτσι, ο Ιωσήφ εξυψώθηκε και έγινε δεύτερος άρχων της Αιγύπτου.
Κατόπιν, συγκεντρώνοντας την προσοχή του στην ιδιότροπη αντίδρασι του λαού για μια αλλαγή αρχόντων, ο Σολομών έγραψε τα εξής: «Είδον πάντας τους ζώντας τους περιπατούντας υπό την ήλιον, μετά του υιού, του δευτέρου, όστις θέλει σταθή αντ’ αυτού. Δεν υπάρχει τέλος εις πάντα τον λαόν, εις πάντας τους προϋπάρξαντας αυτών· αλλ’ ουδέ οι μετά ταύτα θέλουσιν ευφρανθή εις αυτόν· λοιπόν και τούτο ματαιότης, και θλίψις πνεύματος.»—Εκκλησ. 4:15, 16.
Τι εννοούσε ο Σολομών με τη φράσι «του υιού, του δευτέρου;» Προφανώς ανεφέρετο στον διάδοχο του Βασιλέως. Οι ‘ζώντες’ συγκινούνται όλοι όταν έχουν ένα νέο άρχοντα. «Δεν υπάρχει τέλος εις πάντα τον λαόν,» ενώπιον του οποίου αυτός στέκει ως βασιλεύς. Αυτό σημαίνει ότι όλοι είναι πίσω απ’ αυτόν, υποστηρίζοντας τη βασιλεία του. Αλλά η δημοτικότης του δεν συνεχίζεται επ’ άπειρον. Γρήγορα έρχεται ο καιρός οπότε εκείνος τον οποίο οι άνθρωποι επευφημούσαν πολύ δεν ανταποκρίνεται πια στις ιδιοτροπίες τους. Απογοητευμένοι τώρα, παύουν ν’ αποβλέπουν σ’ αυτόν.
Ομοίως, στους συγχρόνους καιρούς, η μια σειρά πολιτικών ανδρών αντικαθίσταται από άλλη. Μπορεί να υπάρχη στην αρχή ενθουσιασμός για κάποιον κυβερνήτη, πρωθυπουργό ή πρόεδρο. Αλλά μετά από λίγο καιρό οι άνθρωποι δυσαρεστούνται με το άτομο και την πολιτική του. Σύντομα αρχίζουν ν’ αναζητούν κάποιον άλλο για ν’ αναλάβη τα ηνία της κυβερνήσεως.
Είναι αλήθεια, λοιπόν, ότι και η ανώτατη θέσις ακόμη αποδεικνύεται ότι δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα μάταιο κόσμημα, μια «ματαιότης,» Πόσο έντονα γίνεται φανερό σ’ αυτόν τον κόσμο, ότι το πιο ικανοποιητικό απόκτημα δεν είναι η θέσις, αλλά μια καλή σχέσις με τον αιώνιο Θεό, τον Ιεχωβά!