Ο Απόστολος Πέτρος—Γιατί Τόσο Αγαπήθηκε από Πολλούς

«Ό,τι υπήρχε στον νου του, το έλεγε αυθόρμητα, με τέτοια παρρησία που ελκύει πολλούς. Και πρέπει να λεχθή επίσης ότι μιλούσε επί του σημείου.»

ΣΤΟΥΣ πιο ευνοημένους ανθρώπους που περπάτησαν ποτέ στη γη, πρέπει να περιληφθούν και οι δώδεκα απόστολοι του Ιησού Χριστού, του Υιού του Θεού.

Τι ευλογίες απελάμβαναν αυτοί οι δώδεκα καθώς συνώδευαν τον Κύριό τους! Τον άκουσαν να εκθέτη τις δίκαιες αρχές του Θεού, όπως στην επί του Όρους Ομιλία του, τον άκουσαν να εξηγή τις παραβολές του, τον είδαν ν’ αποστομώνη τους θρησκευτικούς εχθρούς του και να τους καυτηριάζη για την υποκρισία τους. Και, τι προνόμιο είχαν να παρατηρούν τον Ιησού κάθε μέρα καθώς θεράπευε ασθενείς, χωλούς, έκανε τυφλούς να βλέπουν και ήγειρε ακόμη και νεκρούς!

Το θεόπνευστο υπόμνημα για τον Ιησού και τους αποστόλους του δεν περιλαμβάνει πλήρεις βιογραφίες και για τους δώδεκα. Αν γνωρίζωμε κάτι γι’ αυτούς, αυτό προέρχεται μόνο από λίγα γεγονότα ή μερικά εξέχοντα χαρακτηριστικά. Επί παραδείγματι, ο Ναθαναήλ ήταν ο Ισραηλίτης ‘εις τον οποίον δόλος δεν υπήρχε.’ (Ιωάν. 1:47) Ο Ματθαίος είναι γνωστός επειδή ήταν ένας φοροσυλλέκτης, πράγμα το οποίο, παρεμπιπτόντως, αποκαλύπτει μόνο η δική του αφήγησις. Το χαρακτηριστικό που γνωρίζομε για τον Θωμά ήταν αυτό που έδωσε την αφορμή για να δημιουργηθή η έκφρασις «άπιστος Θωμάς.» Και ο Ιωάννης είναι πολύ γνωστός ως ο απόστολος για τον οποίο ο Ιησούς είχε ιδιαίτερη στοργή. Αλλ’ ο Πέτρος είναι η εξαίρεσις. Επανειλημμένως, τα λόγια του, οι πράξεις του και η προσωπικότης του ελκύουν την προσοχή μας μέσω των Ευαγγελικών αφηγήσεων.

Κατ’ αρχήν, ο Πέτρος αναφέρεται ονομαστικά περισσότερο και από όλους τους αποστόλους μαζί, δηλαδή 180 και πλέον φορές. Επί πλέον, οποτεδήποτε κατονομάζεται αυτός μαζί με άλλους αποστόλους, το όνομά του πάντοτε αναφέρεται πρώτο. Και αυτό συμβαίνει είτε αναφέρονται όλοι οι απόστολοι είτε μόνο τρεις, δύο ή ένας.

Χωρίς αμφιβολία, υπάρχουν αρκετοί λόγοι που συμβαίνει αυτό. Τα Ευαγγέλια δείχνουν ότι ο Πέτρος ήταν πολύ πιο θαρραλέος από τους υπολοίπους και ότι ενεργούσε συχνά ως εκπρόσωπος των συντρόφων του.

Ο Πέτρος αναφέρεται στην Αγία Γραφή με πέντε διαφορετικούς τρόπους. Το όνομά του «Πέτρος» (που μόνο αυτός φέρει) του εδόθη από τον Κύριό του και σημαίνει «πέτρα, ένα κομμάτι βράχου.» Το όνομα «Συμεών» (στην Εβραϊκή), «Σίμων» (στην Ελληνική), έχει την έννοια του «ακούω.» (Γέν. 29:33) Ονομάζεται, επίσης, «Κηφάς,» που είναι το Σημιτικό αντίστιχο του «Πέτρος,» και πολλές φορές συναντάται με τον συνδυασμό «Σίμων Πέτρος.»

Ο πατέρας του ωνομάζετο Ιωάννης (Ιωνάς). Ο Πέτρος κατήγετο από την πόλι της Βηθσαϊδά, η οποία βρισκόταν στην ακτή της θαλάσσης της Γαλιλαίας. Στην άνω κοιλάδα του Ιορδάνου Ποταμού ο αδελφός του ο Ανδρέας, ένας μαθητής του Ιωάννου του Βαπτιστού, παρουσίασε στον Πέτρο τον Ιησού ως τον Μεσσία. Τότε ακριβώς ο Ιησούς έδωσε στον Σίμωνα το όνομα Πέτρος και από τότε έγινε μαθητής, ακόλουθος του Ιησού.—Ιωάν. 1:35-42.

Προφανώς μερικούς μήνες αργότερα ο Ιησούς εκάλεσε τον Πέτρο και τον αδελφό του, καθώς εψάρευαν, να εγκαταλείψουν τα δίκτυα τους και να τον ακολουθήσουν ως ‘αλιείς ανθρώπων.’ (Λουκ. 5:1-11) Κατόπιν, το επόμενο έτος και μετά από μια ολονύχτια προσευχή, ο Ιησούς εξέλεξε τον Πέτρο και ένδεκα άλλους να γίνουν απόστολοί του.—Λουκ. 6:12-16.

ΠΕΤΡΟΣ Ο ΑΥΘΟΡΜΗΤΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Γιατί τόσοι πολλοί από μας αγαπούμε ιδιαίτερα τον Πέτρο; Μπορεί να λεχθή ότι αυτό συμβαίνει λόγω της τόσο ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας του Πέτρου. Ίσως κάτι που συμβάλλει σ’ αυτό είναι το ότι γνωρίζομε περισσότερες λεπτομέρειες για τον Πέτρο παρά για οποιονδήποτε άλλο απόστολο. Αυτό που μας ελκύει σ’ αυτόν είναι η ζεστή, γεμάτη ζήλο φύσις του. Μ’ αυτή συνεβάδιζε ο αυθορμητισμός του, που κατέληγε καμμιά φορά σε παραφορά των αισθημάτων του. Ήταν ταχύς στο να μετατρέπη τις σκέψεις και τα αισθήματα σε πράξεις, κάτι που πολλοί από εμάς έχουν την τάσι να κάνουν.

Έτσι, όταν ο Ιησούς εβοήθησε τον Πέτρο και τους συντρόφους του να πιάσουν πολλά ψάρια μετά από μόχθο ολόκληρης νύχτας, ο Πέτρος αισθάνθηκε τόσο καταπονημένος ώστε έπεσε στα πόδια του Ιησού και είπε: «Έξελθε απ’ εμού, διότι είμαι άνθρωπος αμαρτωλός, Κύριε.» (Λουκ. 5:8) Όταν ο Πέτρος είδε τον Ιησού να περιπατή στην κορυφή των κυμάτων, του εζήτησε να τον βοηθήση να κάνη κι αυτός το ίδιο και, πραγματικά, ο Πέτρος μπόρεσε να το κάνη αυτό ενόσω ασκούσε επαρκή πίστι. (Ματθ. 14:25-32) Αργότερα, όταν ο όχλος ήλθε για να συλλάβη τον Κύριό του, μερικοί από τους άλλους αποστόλους ερώτησαν: «Κύριε, να κτυπήσωμεν με την μάχαιραν;» (Λουκ. 22:49) Ο Πέτρος όμως δεν περίμενε να ρωτήση. Έβγαλε αμέσως το ξίφος του και κτύπησε, αλλά με τόση αστοχία ώστε έκοψε μόνο το αυτί του δούλου του αρχιερέως.—Ιωάν. 18:10.

Υπήρχε επίσης και η περίπτωσις όταν, μετά την ανάστασι, ο Ιησούς εμφανίσθηκε ως ξένος σε αρκετούς αποστόλους καθώς εψάρευσαν. Και πάλι τους εβοήθησε να πιάσουν πολλά ψάρια. Από αυτό ο απόστολος Ιωάννης ανεγνώρισε τον Ιησού και είπε ότι αυτός ήταν ο Κύριός τους. Ακούγοντάς το αυτό ο Πέτρος, δεν περίμενε μέχρις ότου η βάρκα, που ήταν φορτωμένη με τα ψάρια φθάση στην ακτή. Αμέσως ο Πέτρος εβούτηξε στο νερό και κολύμπησε μέχρι την ακτή για να πάη στον Κύριό του. (Ιωάν. 21:1-8) Χωρίς καμμιά αμφιβολία, αυτός ο αυθορμητισμός βρίσκει μια ανταπόκρισι σε πολλούς αναγνώστες της Βίβλου.

ΕΠΙΣΗΣ ΘΑΡΡΑΛΕΟΣ

Ο Πέτρος ήταν τόσο πρόθυμος να ομιλή όσο και να ενεργή. Ό,τι υπήρχε στο νου του, το έλεγε αυθόρμητα, με τέτοια παρρησία που ελκύει πολλούς. Και πρέπει να λεχθή επίσης ότι επανειλημμένως μιλούσε επί του σημείου. Μπορεί να μην είχε υψηλή μόρφωσι, αλλά ήταν έξυπνος άνθρωπος ένας άνθρωπος που έκανε στοχασμούς. Ένας άνθρωπος που έκανε στοχασμούς; Ναι, διότι τον βρίσκομε επανειλημμένως να κάνη ερωτήσεις που είχαν σημασία. Απαιτείται ικανότης σκέψεως για να το κάνη κανείς αυτό. Έτσι, σε μια περίπτωσι, όταν ο Ιησούς χρησιμοποίησε μια παραβολή, ο Πέτρος εζήτησε από τον Ιησού να τους διευκρινίση την παραβολή. (Ματθ. 15:15) Σε μια άλλη περίπτωσι, όταν ο Ιησούς είχε πει κάποια προειδοποίησι σχετικά με την έλευσί του, ο Πέτρος ήταν εκείνος που ερώτησε, «Κύριε, προς ημάς λέγεις την παραβολήν ταύτην ή και προς πάντας;» (Λουκ. 12:41) Και ήταν ο Πέτρος εκείνος που ερώτησε εκ μέρους τόσο του εαυτού του όσο και των συντρόφων του: «Ιδού, ημείς αφήκαμεν πάντα και σοι ηκολουθήσαμεν· τι λοιπόν θέλει είσθαι εις ημάς;» Ο Ιησούς τούς διαβεβαίωσε ότι ο Ιεχωβά θα τους αντήμειβε πλούσια τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον.—Ματθ. 19:27· Μάρκ. 10:29, 30.

Με την ειλικρινή του στάσι, ο Πέτρος απεκάλυψε επίσης ότι είχε μεγάλη εκτίμησι για τον Κύριό του. Όταν ο Ιησούς κατηράσθη κάποια συκιά, ο Πέτρος ήταν εκείνος ο οποίος επέστησε την προσοχή στην αποτελεσματικότητα της κατάρας του Ιησού: «Ραββί, ίδε, η συκή, την οποίαν κατηράσθης, εξηράνθη.» (Μάρκ. 11:21) Όταν ο Ιησούς ερώτησε τους αποστόλους του ποιος επίστευαν ότι είναι, ο Πέτρος ήταν εκείνος που έκαμε αυτήν την έντονη, γεμάτη εμπιστοσύνη ομολογία: «Συ είσαι ο Χριστός ο Υιός του Θεού του ζώντος.» (Ματθ. 16:16) Πάλι, όταν ο Ιησούς ερώτησε τους αποστόλους του αν θα τον εγκατέλειπαν, όπως είχαν κάνει και άλλοι μαθηταί ο Πέτρος ήταν εκείνος που είπε: «Κύριε, προς τίνα θέλομεν υπάγει; λόγους ζωής αιωνίου έχεις· και ημείς επιστεύσαμεν και εγνωρίσαμεν ότι συ είσαι ο Χριστός ο Υιός του Θεού του ζώντος.» (Ιωάν. 6:68, 69) Οπωσδήποτε όλη αυτή η εκτίμησις και η πιστότης εκ μέρους του Πέτρου μάς κάνει να τον αγαπούμε.

ΔΙΟΡΘΩΝΕΤΑΙ ΚΑΤ’ ΕΠΑΝΑΛΗΨΙΝ

Εν τούτοις, και ο Πέτρος κατά καιρούς μιλούσε χωρίς να σταθμίση τα πράγματα ή από απερισκεψία, κι αυτό έκανε τον Ιησού να τον διορθώνη. Εν τούτοις, ο Πέτρος ποτέ δεν διαμαρτύρετο σ’ αυτές τις περιπτώσεις, αλλά ταπεινά εδέχετο τη διόρθωσι, κι αυτό είναι κάτι που μας κάνει να αισθανώμεθα μια ομοιότητα μ’ αυτόν. Έτσι, όταν ο Ιησούς είπε στους αποστόλους του τι ευρίσκετο ενώπιόν του, ότι δηλαδή θα υπέφερε πολλά, θα εφονεύετο και ότι την τρίτη ημέρα θα ανεσταίνετο από τους νεκρούς, ο Πέτρος τον πήρε παράμερα και, επιπλήττοντάς τον, είπε: «Γενού ίλεως εις σεαυτόν, Κύριε· δεν θέλει γίνει τούτο εις σε.» Ναι, αυτό που έλεγε το έλεγε με καλό κίνητρο, αλλά πόσο λάθος ήταν! Τόσο λάθος που ο Ιησούς βρέθηκε στην ανάγκη να του πη: «Ύπαγε οπίσω μου, Σατανά· σκάνδαλόν μου είσαι· διότι δεν φρονείς τα του Θεού, αλλά τα των ανθρώπων.» (Ματθ. 16:21-23) Και εδώ, επίσης, πόσο συχνά κι εμείς είπαμε κάτι από καλό ελατήριο μόνο για να διαπιστώσωμε τελικά ότι ήταν μια εσφαλμένη καλωσύνη!

Σε μια άλλη περίπτωσι, ο Πέτρος εζήτησε να μάθη πόσο συχνά θα έπρεπε να συγχωρή τους αδελφούς του. Θα έπρεπε να συγχωρή «έως επτάκις;» Ο Ιησούς τον διώρθωσε: «Δεν σοι λέγω έως επτάκις, αλλ’ έως εβδομηκοντάκις επτά.» Πόσο εύκολο είναι για μας ν’ αντιληφθούμε το πώς αισθάνθηκε ο Πέτρος, ιδιαίτερα αν κάποιος πολύ γνωστός μας κάνη επανειλημμένα σφάλματα εις βάρος μας.—Ματθ. 18:21, 22.

Κάποτε, ο Ιησούς αισθάνθηκε δύναμι να φεύγη από επάνω του με την οποία κάποια γυναίκα θεραπεύθηκε, λόγω της πίστεώς της. Γι’ αυτό ο Ιησούς ερώτησε: «Τις μου ήγγισε;» Ο Πέτρος απηύθυνε ένα είδος επιπλήξεως στον Ιησού λέγοντας: «Επιστάτα, οι όχλοι σε συμπιέζουσι και σε συνθλίβουσι.» Με άλλα λόγια ήταν σαν να του έλεγε: ‘Ιησού, τι ανόητο ερώτημα είναι αυτό!’ Αλλ’ ο Ιησούς διώρθωσε τον Πέτρο, λέγοντας, στην πραγματικότητα, ‘Ξέρω τι λέγω!’ Τότε φανερώθηκε η γυναίκα, οπότε ο Ιησούς τής είπε: «Θάρρει, θύγατερ, η πίστις σου σε έσωσεν· ύπαγε εις ειρήνην.» Δεν ήταν ο Πέτρος σαν κι εμάς που μερικές φορές φέρνομε μια αντίρρησι επειδή δεν γνωρίζομε όλα τα γεγονότα;—Λουκ. 8:43-48.

Ομοίως, ο Πέτρος μίλησε χωρίς περίσκεψι όταν ο Ιησούς, αφού εώρτασε το τελευταίο Πάσχα με τους αποστόλους του, άρχισε να πλένη τα πόδια τους. Ο Πέτρος είχε δει τον Ιησού να πλένη και να σκουπίζη τα πόδια μερικών άλλων αποστόλων. Έτσι, ο Πέτρος είπε στον Ιησού, «Δεν θέλεις νίψει τους πόδας μου εις τον αιώνα.» Στην πραγματικότητα, ο Ιησούς χρειάσθηκε να τον συμβουλεύση δύο φορές σ’ εκείνη την περίπτωσι. Ο Πέτρος το είπε αυτό από καλό ελατήριο, αλλά έκανε λάθος.—Ιωάν. 13:5-10.

Εκείνο το ίδιο βράδυ ο Πέτρος μίλησε πάλι απερίσκεπτα. Ο Ιησούς είπε στους αποστόλους του ότι θα εσκανδαλίζοντο όλοι εκείνη την νύχτα. Αλλά ο Πέτρος αισθανόταν τόσο βέβαιος για την πιστότητά του προς τον Κύριό του, ώστε δεν μπορούσε να διανοηθή ότι αυτός θα εγκατέλειπε τον Κύριό του. Οι άλλοι μπορεί να το έκαναν, αλλ’ εκείνος όχι! Όταν ο Ιησούς προσέθεσε ότι ο Πέτρος θα τον αρνιόταν τρεις φορές, ο Πέτρος έκαμε τη διαβεβαίωσί του ακόμη ισχυρότερη: «Και αν γείνη χρεία να αποθάνω μετά σου, δεν θέλω σε απαρνηθή.»—Ματθ. 26:31-35.

Εν τούτοις, ο Πέτρος επρόκειτο να μάθη πόσο ισχυρή ήταν η αδυναμία του. Χωρίς αμφιβολία, αν τον είχαν οδηγήσει ενώπιον ενός δικαστού που θα τον ρωτούσε για τον Ιησού, ο Πέτρος θα εχειρίζετο το ζήτημα μ’ ένα κατάλληλο τρόπο. Αλλά όσα συνέβησαν εκείνο το βράδυ ήσαν πολύ απροσδόκητα. Εννέα από τους αποστόλους είχαν εγκαταλείψει τον Ιησού. Μόνο ο Ιωάννης και ο Πέτρος είχαν ακολουθήσει τον Ιησού μέχρι την αυλή του οίκου του αρχιερέως, και εκεί μια δούλη του είπε: «Και συ ήσο μετά Ιησού του Γαλιλαίου.» Κατόπιν, τον κατηγόρησαν και άλλοι. Οι περιστάσεις, ο χρόνος, το ποιος το είπε και, το πιο πιθανόν, πώς το είπε, όλα συνδυάσθηκαν για να κάνουν τον Πέτρο να εκτραπή και να τον αναγκάσουν, όχι μόνο ν’ αρνηθή τον Κύριό του τρεις φορές, αλλά και να ορκισθή ακόμη ότι ‘δεν εγνώριζε τον άνθρωπο.’ Ακριβώς εκείνη τη στιγμή ελάλησε ο αλέκτωρ. Είχαν συμβή όλα όπως είχε προείπει ο Ιησούς. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, όπως μας λέγει ο Λουκάς, «στραφείς ο Κύριος ενέβλεψεν εις τον Πέτρον.» Και ο Πέτρος «εξελθών έξω . . . έκλαυσε πικρώς.» Ο Πέτρος δεν προσπάθησε να πη ότι δεν έφταιγε, ούτε επεδίωξε να εφεύρη δικαιολογίες, αλλά με συντριβή έδειξε τη μετάνοιά του. Οπωσδήποτε, όλοι αυτοί που έχουν στενοχωρηθή λόγω κάποιας αδικοπραγίας εκ μέρους των αισθάνονται να μοιάζουν με τον Πέτρο και μπορούν να κατανοήσουν πώς εκείνος θα αισθάνθηκε εκείνη τη στιγμή.—Λουκ. 22:61, 62· Ματθ. 26:69-75.

ΔΥΝΑΜΙΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΜΕ ΑΔΥΝΑΜΙΑ

Πράγματι, η περιγραφή που δίνει η Αγία Γραφή για τον Πέτρο αποτελεί μια ελκυστική ανάγνωσι. Το υπόμνημά του είναι μια θαυμάσια αποκάλυψις της ανθρωπίνης φύσεως και του τι μπορεί να κάνη το πνεύμα του Θεού για τους ατελείς ανθρώπους. Όσο σοβαρό και αν ήταν το σφάλμα του Πέτρου, αυτό δεν τον απεθάρρυνε στον βαθμό που να τον κάνη να παύση να είναι μαθητής του Ιησού. Διεκράτησε την ταπεινοφροσύνη του και την αγάπη του για τον Κύριό του. Αυτό γίνεται περισσότερο φανερό με τα όσα συνέβησαν μετά την ανάστασι του Ιησού και την εμφάνισί του στον Πέτρο και σε μερικούς άλλους στην ακτή της Θάλασσας της Γαλιλαίας. Ο Πέτρος ταπεινά δέχθηκε την έμμεση επίπληξι που έκανε ο Ιησούς όταν τον ρώτησε τρεις φορές αν τον αγαπούσε και κατόπιν του παρήγγειλε ‘να βόσκη τα αρνία του.’—Ιωάν. 21:15-17.

Πολλές φορές ο Πέτρος έλαβε την ηγεσία ανάμεσα στους δώδεκα. Έτσι, μετά την ανάληψι του Ιησού στους ουρανούς, ο Πέτρος ήταν εκείνος που έλαβε την πρωτοβουλία για ν’ αντικατασταθή ο Ιούδας από τον Ματθία. Την ημέρα της Πεντηκοστής, ο Πέτρος ήταν εκείνος που εξεπροσώπευσε τους δώδεκα χρησιμοποιώντας έτσι ένα από τα ‘κλειδία της βασιλείας’ που ο Ιησούς είχε προηγουμένως εμπιστευθή σ’ αυτόν. Αργότερα αυτός έκανε και άλλη χρήσι αυτών των κλειδιών για να φέρη τα αγαθά νέα στους πρώτους απερίτμητους εθνικούς προσηλύτους τον Κορνήλιο και τον οίκο του.—Πράξ. 1:15-26· 2:14-40· 10:1-48· Ματθ. 16:19.

Βρίσκομε τον Πέτρο να ομιλή με παρρησία σχετικά μ’ ένα θαύμα με το οποίο αυτός και ο Ιωάννης εθεράπευσαν ένα άνθρωπο χωλό εκ γενετής. (Πράξ. 3:12-26) Όταν τους έφεραν ενώπιον των αρχόντων, ο Πέτρος και ο Ιωάννης ήσαν τόσο θαρραλέοι ώστε οι δικασταί άρχισαν να τους θαυμάζουν. Τότε «ανεγνώριζον αυτούς ότι ήσαν μετά του Ιησού.» (Πράξ. 4:13) Και, επανειλημμένως, ο Πέτρος και οι σύντροφοί του υπενθύμισαν στους άρχοντες ότι ώφειλαν την πρώτιστη υπακοή των στον Θεό. Πράγματι, στα πρώτα ένδεκα κεφάλαια του βιβλίου των Πράξεων βρίσκομε τον Πέτρο να δίνη έξη ομιλίες. Δεν ήταν, επομένως, εκπληκτικό το ότι ο Ηρώδης ο Αγρίππας ο Α΄ τον συνέλαβε με την πρόθεσι να τον φονεύση! Αλλ’ ο Θεός είχε κατά νου άλλα πράγματα για τον Πέτρο και, έτσι, έστειλε άγγελο για να τον ελευθερώση.—Πράξ. 12:3-17.

Ο Πέτρος έπαιξε επίσης ένα εξέχοντα ρόλο στη συνάθροισι του κυβερνώντος σώματος της Χριστιανικής εκκλησίας σχετικά με το ζήτημα της περιτομής για τους Εθνικούς. (Πράξ. 15:7-11) Εν τούτοις, λίγο αργότερα, παρατηρούμε ότι ο Πέτρος επέτρεψε στον φόβο των ανθρώπων, ωρισμένων εξ Ιουδαίων Χριστιανών από την Ιερουσαλήμ, να τον κάνη να συμβιβάση τις αρχές του με το να μην κάνη συντροφία με τους εξ Εθνών Χριστιανούς. Αυτή η αδυναμία παρεκίνησε τον απόστολο Παύλο να κάνη μια σοβαρή επίπληξι στον Πέτρο, προφανώς ενώπιον ολοκλήρου της εκκλησίας όπου συνέβη αυτό. (Γαλ. 2:11-14) Κι εδώ, πάλι παρατηρούμε την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία του Πέτρου. Όλοι εκείνοι που, κατά κάποιο τρόπο, υπεχώρησαν στον φόβο των ανθρώπων, μπορούν να καταλάβουν το παράδειγμα του Πέτρου και να λάβουν παρηγοριά και όφελος από αυτό.

Τελειώνοντας, δεν πρέπει να παραβλέψωμε τις δύο θαυμάσιες επιστολές που έγραψε ο Πέτρος και οι οποίες περιέχουν τόσο πολύτιμες πληροφορίες και ενθαρρυντικές συμβουλές, ιδιαίτερα για όλους όσοι υποφέρουν χάριν της δικαιοσύνης. Αυτές οι επιστολές μάς κάνουν να εκτιμούμε τον Πέτρο ακόμη περισσότερο. Πράγματι, ο απόστολος Πέτρος ήταν πολύ αγαπητό πρόσωπο και χρησιμοποιήθηκε από τον Θεό του και τον Κύριό του παρά τις αδυναμίες του. Τι ενθάρρυνσι είναι η ζωή του για όλους όσους προσπαθούν σκληρά ν’ ακολουθήσουν τον Κύριό τους, όπως έκανε και ο Πέτρος!—1 Πέτρ. 2:21.