Ένας Σεμνός Κριτής που Ήθελε να Είναι Βέβαιος
ΣΥΝΕΒΗ στη διάρκεια του δεκάτου τρίτου αιώνος π.Χ., περίπου 200 χρόνια μετά τον θάνατο του διαδόχου του Μωυσέως, Ιησού του Ναυή. Η τοποθεσία ήταν η πεδιάς της Ιεζραέλ στο βόρειο μέρος της χώρας που ο Θεός είχε υποσχεθή στους Ισραηλίτες.
Τι συνέβη εκείνο τον καιρό που μας ενδιαφέρει σήμερα; Ένας κριτής του Ισραήλ μ’ ένα στράτευμα από 300 μονάχα άνδρες, ενίκησε έναν εχθρό που αριθμούσε 135.000 άνδρες.
Πώς μπόρεσε να συμβή αυτό το πράγμα; Ένας αποφασιστικός παράγων ήταν η απόφασις του κριτού να βεβαιωθή ότι τον υπεστήριζε ο Θεός.
Η Βιβλική αφήγησις αυτού του εκπληκτικού γεγονότος βρίσκεται στο βιβλίο των κριτών, κεφάλαια 6 έως 8, όπου αρχίζει: «Και έπραξαν οι υιοί Ισραήλ πονηρά ενώπιον του Ιεχωβά· και παρέδωκεν αυτούς ο Ιεχωβά εις την χείρα του Μαδιάμ επτά έτη. Και κατίσχυσεν η χειρ του Μαδιάμ επί τον Ισραήλ.» (Κριτ. 6:1, 2 ΜΝΚ) Αν οι Ισραηλίται έσπερναν σπόρο, οι Μαδιανίται «στρατοπεδεύοντες εναντίον αυτών διέφθειρον τα γεννήματα της γης, έως της εισόδου Γάζης, και δεν άφινον ζωοτροφίαν εις τον Ισραήλ, ούτε πρόβατον, ούτε βουν, ούτε όνον.»—Κριτ. 6:4.
Ο ΘΕΟΣ ΕΚΛΕΓΕΙ ‘ΤΟΝ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΝ’
Με απόγνωσι, ο Ισραήλ «εβόησεν προς τον Ιεχωβά. . . . δια τους Μαδιανίτας.» (Κριτ. 6:7, ΜΝΚ) Γι’ αυτό ο Θεός ήγειρε ως κριτή και απελευθερωτή έναν άνθρωπο από την οικογένεια του Αβί-εζέρ (μια υποδιαίρεσι της φυλής του Μανασσή), δηλαδή τον Γεδεών, τον υιόν του Ιωάς. Ενώ ο Γεδεών κρυφά κοπάνιζε σίτον στο ληνόν για να μην γίνη αντιληπτός από τους εχθρούς, ένας άγγελος εμφανίσθηκε σ’ αυτόν, λέγοντας: «Ο Ιεχωβά μετά σου, δυνατέ εν ισχύι.» Έκπληκτος ο Γεδεών ερώτησε, πώς ο Θεός μπορεί να ήταν με τον Ισραήλ, αφού επέτρεπε να συμβαίνουν αυτά τα πράγματα. «Και εμβλέψας προς αυτόν ο Ιεχωβά (δια του αγγέλου του) είπεν, Ύπαγε εν τη δυνάμει σου ταύτη, και θέλεις σώσει τον Ισραήλ εκ της χειρός του Μαδιάμ· δεν σε απέστειλα εγώ;»—Κριτ. 6:11-14, ΜΝΚ.
Η απάντησις του Γεδεών σ’ αυτή την αποστολή από τον Θεό αποκαλύπτει μετριοφροσύνη. Απήντησε: «Ω κύριέ μου, με τι θέλω σώσει τον Ισραήλ; ιδού, η οικογένειά μου είναι η ταπεινοτέρα μεταξύ του Μανασσή, και εγώ ο μικρότερος εν τω οίκω του πατρός μου.» Εν τούτοις, ο Θεός τον διεβεβαίωσε: «Αλλ’ εγώ θέλω είσθαι μετά σου και θέλεις πατάξει τους Μαδιανίτας ως άνδρα ένα.»—Κριτ. 6:15, 16.
Ωστόσο, ο Γεδεών εγνώριζε τις δυσκολίες που περιλαμβάνοντο στο να κάνη μάχη με τους Μαδιανίτας και άλλα έθνη που θα συμμαχούσαν μαζί τους. Γι’ αυτό, εζήτησε να έχη ένα ‘σημείο,’ ώστε να βεβαιωθή ότι η αποστολή του ήταν πραγματικά από τον Θεό. Έφερε μια προσφορά από κρέας, άζυμο ψωμί και ζωμό, τοποθέτησε αυτά τα πράγματα σ’ ένα μεγάλο βράχο και τα περιέχυσε με τον ζωμό. Ο άγγελος άγγιξε το κρέας και τα άζυμα με τη ράβδο του. Φωτιά ξεχύθηκε πάνω στο βράχο και κατηνάλωσε την προσφορά οπότε και ο άγγελος εξαφανίσθηκε. Τότε ‘ο Γεδεών είδεν ότι ήτο άγγελος Ιεχωβά.’—Κριτ. 6:17-22.
Εκείνη τη νύχτα ο Ιεχωβά έθεσε τον εκλεκτό του κριτή σε δοκιμασία. Ο Θεός του εζήτησε να κατακρημνίση το θυσιαστήριο του πατέρα του προς τον θεό Βάαλ, να κατακόψη το άλσος που ήταν δίπλα σ’ αυτό, να κτίση στον τόπο του ένα θυσιαστήριο προς τον Ιεχωβά και να προσφέρη επάνω σ’ αυτό τον νεαρό βουν του πατρός του που ήταν ηλικίας επτά ετών (προφανώς επρόκειτο για έναν βουν που εθεωρείτο ιερός για τον Βάαλ). Το άλσος επρόκειτο να εξυπηρετήση για να προσφέρη καύσιμα. Με θάρρος ο Γεδεών δέχθηκε αυτό τον διορισμό. Αλλά δείχνοντας φρόνησι το έκαμε αυτό τη νύχτα.—Κριτ. 6:25-27.
Όταν οι άνθρωποι της πόλεως ξύπνησαν την επομένη μέρα και είδαν τι είχε συμβή εζήτησαν τη ζωή του Γεδεών. Εν τούτοις, ο πατέρας του ο Ιωάς παρενέβη λέγοντας ότι αν ο Βάαλ ήταν πραγματικός θεός θα έπρεπε να υπερασπισθή μόνος του τον εαυτό του.—Κριτ. 6:28-32.
ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΕΣ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ
Στη συνέχεια η Γραφική αφήγησις αναφέρει ότι «συνήχθησαν ομού πάντες οι Μαδιανίται και οι Αμαληκίται και οι κάτοικοι της ανατολής και διέβησαν και εστρατοπέδευσαν εν τη κοιλάδι Ιεζραέλ.» Τότε το πνεύμα του Ιεχωβά επήλθε στον Γεδεών. Αυτός συγκέντρωσε τους Αβί-εζερίτας για μάχη και έστειλε επίσης αγγελιαφόρους στον Μανασσή και στον Ασήρ, στον Ζαβουλών και στον Νεφθαλί ζητώντας τους να ενωθούν μαζί του. (Κριτ. 6:33-35) Αυτοί που συμμάχησαν μαζί του ήταν 32.000. Αυτοί όμως που ήσαν στο εχθρικό στρατόπεδο αριθμούσαν 135.000 οπότε η αναλογία ήταν 4 εχθροί προς 1 Ισραηλίτη.
Τότε ο Γεδεών εζήτησε από τον Θεό να επιτελέση δύο θαύματα, ώστε να βεβαιωθή για μια ακόμη φορά ότι ο Θεός θα τον υπεστήριζε να εκδιώξη τους Μαδιανίτας. Εζήτησε να γίνη δρόσος μόνο σ’ έναν πόκον μαλλιού, που είχε αφεθή όλη τη νύχτα σ’ ένα αλώνι, ενώ σ’ ολόκληρο το πάτωμα που θα το περιέβαλλε θα υπήρχε ξηρασία και την επομένη νύχτα να είναι ο πόκος στεγνός, ενώ το πάτωμα υγρό. Ο Θεός πραγματοποίησε και τα δύο αυτά αιτήματα.—Κριτ. 6:36-40.
Όταν ο Γεδεών και τα στρατεύματά του στρατοπέδευσαν προετοιμαζόμενοι ν’ αντιμετωπίσουν τον εχθρό, ο Ιεχωβά έδωσε μια απροσδόκητη διαταγή: «Και είπεν ο Ιεχωβά προς τον Γεδεών, Πολύς είναι ο λαός ο μετά σου ώστε να παραδώσω τους Μαδιανίτας εις την χείραν αυτού, μήπως ο Ισραήλ καυχηθή εναντίον μου, λέγων, Η χειρ μου με έσωσε· τώρα λοιπόν κήρυξον εις επήκοον του λαού, λέγων, Όστις είναι δειλός και φοβούμενος, ας στρέψη και ας σπεύση από του όρους Γαλαάδ. Και επέστρεψαν εκ του λαού εικοσιδύο χιλιάδες· και έμειναν δέκα χιλιάδες.» (Κριτ. 7:2, 3, ΜΝΚ) Η αναλογία τώρα ανήλθε κατά του Ισραήλ σε 13 εναντίον 1.
Κατόπιν, ο Ιεχωβά καθωδήγησε τον Γεδεών να φέρη τους υπολοίπους δέκα χιλιάδες στον ποταμό για άλλη προετοιμασία. Η πλειονότης απ’ αυτούς παρέλειψαν να είναι σε επιφυλακή και με απληστία έσκυψαν στα γόνατά τους για να πιουν νερό. Εν τούτοις, 300 άνδρες παρέμειναν άγρυπνοι σκύβοντας τόσο μόνο, όσο για να πάρουν με το χέρι τους λίγο νερό να πιουν. Ο Θεός τότε είπε: «Δια των τριακοσίων ανδρών, . . . θέλω σώσει υμάς, και θέλω παραδώσει τους Μαδιανίτας εις την χείρα σου.» (Κριτ. 7:4-7) Αυτό ανεβίβασε την αναλογία εναντίον του Ισραήλ σε 450 εναντίον 1.
Ο Θεός είπε στον Γεδεών ότι, αυτός μαζί με έναν ακόλουθό του έπρεπε να εισχωρήσουν στο στρατόπεδο του εχθρού τη νύχτα. Ο Γεδεών το έκαμε αυτό και άκουσε έναν άνδρα που έλεγε ένα όνειρο στον σύντροφό του. Ο άνδρας είχε ονειρευθή ότι ένα ψωμί κρίθινο εκυλίετο στο στρατόπεδο των Μαδιανιτών και κατέστρεψε τας σκηνάς. Ο σύντροφός του τού εξήγησε: «Τούτο δεν είναι, ειμή η ρομφαία του Γεδεών, υιού του Ιωάς, ανδρός Ισραηλίτου· ο Θεός παρέδωκεν εις την χείρα αυτού τον Μαδιάμ και άπαν το στρατόπεδον.»—Κριτ. 7:9-14.
Ενισχυμένος ο Γεδεών επέστρεψε στο στρατόπεδο του Ισραήλ και διωργάνωσε την επίθεσι εναντίον του εχθρού. Αλλά πώς θα μπορούσε μια ομάδα από 300 ανθρώπους να νικήση 135.000;
«ΡΟΜΦΑΙΑ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΕΔΕΩΝ!»
Ο συνετός κριτής συνέταξε τις δυνάμεις του σε τρεις ομάδες που κάθε μια περιελάμβανε εκατό άνδρες. Αυτό έκαμε δυνατόν να πλησιάσουν τον εχθρό από τρεις πλευρές. Έδωσε στον καθένα από ένα κέρας, μια μεγάλη υδρία και μια δάδα η οποία ήταν μέσα στην υδρία εξηγώντας: «Όταν σαλπίσω δια της σάλπιγγος, εγώ και πάντες οι μετ’ εμού, τότε θέλετε σαλπίσει και σεις δια των σαλπίγγων κύκλω παντός του στρατοπέδου και θέλετε ειπεί, ‘Ρομφαία του Ιεχωβά και του Γεδεών.’ (Κριτ. 7:16-18) Ποιο ήταν το αποτέλεσμα αυτής της στρατηγικής; Η Γραφική αφήγησις συνεχίζει για να μας πη:
«Ο Γεδεών λοιπόν και οι εκατόν άνδρες οι μετ’ αυτού ήλθον εις τον άκρον του στρατοπέδου περί τας αρχάς της μέσης φυλακής· μόλις είχον καταστήσει φύλακας· και εσάλπισαν δια των σαλπίγγων και συνέτριψαν τας υδρίας τας εις τας χείρας αυτών. Και τα τρία σώματα εσάλπισαν δια των σαλπίγγων και συνέτριψαν τας υδρίας και εκράτουν τας λαμπάδας εις τας αριστεράς αυτών χείρας και τας σάλπιγγας εις τας δεξιάς αυτών χείρας δια να σαλπίζωσι· και ανέκραζον, Ρομφαία του Ιεχωβά και του Γεδεών. Και εστάθη έκαστος εν τω τόπω αυτού κύκλω του στρατοπέδου· και άπαν το στράτευμα διέτρεχε, και εφώναζε και έφευγε. Και οι τριακόσιοι εσάλπισαν δια των σαλπίγγων· και έστρεψεν ο Ιεχωβά καθ’ όλον το στρατόπεδον την ρομφαίαν εκάστου εναντίον του πλησίον αυτού· και το στράτευμα έφυγεν εις Βαιθ-ασεττά προς Ζερεράθ, έως του χείλους του Αβέλ-μεολά προς Ταβάθ.»—Κριτ. 7:19-22, ΜΝΚ.
Πραγματικά ήταν ερημωτικό το αποτέλεσμα αυτής της στρατηγικής! Ο ήχος των σαλπίγγων, το σπάσιμο των υδριών, η ανύψωσις των δαυλών και οι φωνές προφανώς έκαμαν τους Μαδιανίτας να πιστεύσουν ότι περιεβάλλοντο από ένα τεράστιο στρατιωτικό πλήθος. Πιθανόν πίστεψαν ότι κάθε δάδα αντιπροσώπευε όχι μόνο έναν άνθρωπο, αλλά ένα ολόκληρο σώμα στρατιωτών. Επειδή τους κατέλαβε πανικός, προσπάθησαν να διαφύγουν ακόμη και ‘στρέφοντας ο ένας την ρομφαίαν εναντίον του πλησίον αυτού.’
Αποφασισμένος να επιτύχη μια ολοκληρωτική καταστροφή του εχθρού του, ο Γεδεών εφώναξε για βοήθεια τις φυλές του Μανασσή, του Ασήρ, του Νεφθαλί, και του Εφραΐμ. Αυτοί επέπεσαν στους Μαδιανίτας που έφευγαν εμποδίζοντάς τους να διαφύγουν. Άνδρες από τη φυλή του Εφραΐμ συνέλαβαν και εξετέλεσαν τον Ωρήβ και τον Ζηβ, τους δύο άρχοντας των Μαδιανιτών.—Κριτ. 7:23-25.
Κατόπιν, συνέβη κάτι που για μια φορά ακόμη δείχνει την καλή διάθεσι του Γεδεών. Διαβάζομε: «Είπον προς αυτόν οι άνδρες Εφραΐμ, Τι είναι το πράγμα τούτο, το οποίον έκαμες εις ημάς, ότι δεν εκάλεσας ημάς ότε υπήγες να πολεμήσης εναντίον του Μαδιάμ; και ελογομάχησαν σφόδρα μετ’ αυτού.» Ο γενναίος κριτής, εν τούτοις, απήντησε με μετριοφροσύνη: «Τι έκαμα τώρα ως προς εσάς; . . . παρέδωκεν ο Θεός εις τας χείρας σας τους αρχηγούς του Μαδιάμ, τον Ωρήβ και τον Ζηβ· και τι ηδυνάμην να κάμω ως προς εσάς;» Αυτή η ήπια απόκρισις απέτρεψε οποιαδήποτε άλλη λογομαχία.—Κριτ. 8:1-3· Παροιμ. 15:1.
Μολονότι ήταν κουρασμένος, αυτός ο θαρραλέος κριτής μαζί με τους τριακοσίους άνδρες του, διέσχισαν τον Ιορδάνη για να καταδιώξουν τον Ζεδεέ και τον Σαλμανά, τους βασιλείς του Μαδιάμ. Στο δρόμο ο Γεδεών ζήτησε τροφή από τους άνδρες της Σοκχώθ, αλλά οι άρχοντες της Σοκχώθ αρνήθηκαν λέγοντας: «Μήπως οι χείρες του Ζεδεέ και του Σαλμανά είναι τώρα εις την χείρα σου, ώστε να δώσωμε άρτους εις το στράτευμα σου;» Το ίδιο συνέβη και στην πόλι της Φανουήλ.—Κριτ. 8:4-9.
Παρά τις δυσκολίες τους, ο Γεδεών και οι άνδρες του συνέχισαν την καταδίωξι. Τελικά βρήκαν τον Ζεδεέ και τον Σαλμανά μαζί με τους υπολοίπους δεκαπέντε χιλιάδες από τους άνδρες τους. Για μια ακόμη φορά, αυτός ο εκ Θεού διωρισμένος κριτής έδειξε προφύλαξι διότι «επάταξε το στρατόπεδον· ήτο δε το στρατόπεδον εν αφοβία» (χωρίς φρουρά, ΜΝΚ). (Κριτ. 8:10, 11) Ο Ζεδεέ και ο Σαλμανά απέδρασαν, αλλά συνελήφθησαν και εξετελέσθησαν από τον Γεδεών.—Κριτ. 8:12, 18-21.
Τόσο πολύ εξετίμησαν οι άνδρες του Ισραήλ την πλήρη νίκη του Γεδεών ώστε του εζήτησαν να γίνη άρχοντάς τους. Αλλ’ αυτός δεν επιθυμούσε κανένα από τα χαρακτηριστικά της πομπώδους λατρείας που αποδίδεται σε ανθρώπινη βασιλεία. «Δεν θέλω γείνει άρχων εφ’ υμάς εγώ, αλλ’ ουδέ ο υιός μου θέλει γείνει άρχων εφ’ υμάς. Ο Ιεχωβά θέλει εισθαι άρχων εφ’ υμάς.»—Κριτ. 8:22, 23, ΜΝΚ.
Ο Γεδεών κατόπιν εζήτησε να γίνουν εισφορές από τα χρυσά κοσμήματα που είχαν πάρει ως λάφυρα. Από αυτά έφτιαξε ένα δαπανηρό εφόδ ή ιερατικό ένδυμα, το οποίο ίσως διεκόσμησε με πολύτιμες πέτρες. Πιθανώς είχε ένα καλό ελατήριο που το έκαμε αυτό, βλέποντας το ίσως σαν κάτι αναμνηστικό για τη νίκη του κατά των Μαδιανιτών. Εν τούτοις, αυτό απεδείχθη ότι ήταν παγίδα γι’ αυτόν διότι «επόρνευσε πας ο Ισραήλ οπίσω αυτού εκεί· και έγεινε παγίς εις τον Γεδεών και εις τον οίκον αυτού.» (Κριτ. 8:27) Προφανώς οι Ισραηλίται χρησιμοποίησαν αυτό το δαπανηρό ένδυμα για κάποιο τύπο ψευδούς λατρείας.
ΑΞΙΟΛΟΓΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ
Η Βιβλική αφήγησις σχετικά με τον Γεδεών περιέχει πολύτιμα μαθήματα για τους ανθρώπους που ζουν σήμερα. Ας εξετάσωμε επί παραδείγματι, την προφύλαξί του. Παρατηρήσατε πώς αυτός ο κριτής επανειλημμένως εζήτησε θαυματουργική απόδειξι ότι ο Θεός τον υπεστήριζε; Αυτό δεν ήταν μια ένδειξις ελλείψεως πίστεως. Απαιτείτο μεγάλη πίστις για να δείξη προθυμία να κάμη πόλεμο με αναλογία 4 προς 1, πολύ δε περισσότερο όταν αυτή αυξήθηκε σε 13 προς 1, και τελικά 450 προς 1. Αλλά μολονότι ήταν πλήρης πίστεως, ο Γεδεών ήθελε να βεβαιωθή για την υποστήριξι εκ μέρους του Θεού για ένα ανθρωπίνως αδύνατο έργο. Ακόμη και όταν έλαβε αυτή τη διαβεβαίωσι, ο Γεδεών προχώρησε με προφύλαξι, κινούμενος εναντίον του εχθρού μόνον όταν αυτοί δεν ήσαν σε επιφυλακή.
Με όμοιο τρόπο σήμερα οι Χριστιανοί βρίσκουν τους εαυτούς των να περιστοιχίζωνται από ένα πολυάριθμο κόσμο, εχθρικό απέναντι στους αληθινούς δούλους του Ιεχωβά. (Ιωάν. 15:18, 19) Αυτοί που θέλουν να ευαρεστήσουν τον Θεό σ’ αυτή την περίοδο του χρόνου, πρέπει συνεχώς να εξετάζουν την Αγία Γραφή για να βεβαιώνωνται ότι η δική τους υπηρεσία συμμορφώνεται μ’ αυτήν και έχει την υποστήριξι του Θεού. (2 Κορ. 13:5) Όπως ο Γεδεών με προφύλαξι κατεδάφισε το θυσιαστήριο του Βάαλ την νύχτα, έτσι και οι Χριστιανοί πρέπει να είναι «φρόνιμοι ως οι όφεις» και διακριτικοί όταν κάνουν το έργο της μαρτυρίας και της μαθητεύσεως, το οποίο ανατρέπει θρησκευτικά ψεύδη. (Ματθ. 10:16· 24:14· 28:19, 20) Αυτοί αναζητούν κατάλληλο χρόνο και μεθόδους που θα επιτρέψουν στο Χριστιανικό τους άγγελμα να έχη επωφελή επίδρασι σ’ αυτούς που έχουν δίκαιη καρδιά.
Ένα άλλο θαυμάσιο μάθημα περιλαμβάνεται στην ταπεινοφροσύνη του Γεδεών. Οι Γραφές συμβουλεύουν τους Χριστιανούς να αναπτύσσουν μια παρόμοια ιδιότητα «μη κάνοντας μηδέν εξ αντιζηλίας ή κενοδοξίας, αλλ’ εν ταπεινοφροσύνη.»—Φιλιπ. 2:3.
Επίσης, αυτή η Βιβλική αφήγησις είναι προφητική. Ο κριτής Γεδεών προεσκίαζε τον Ιησού Χριστό στον οποίο ο Θεός «έδωκε πάσαν την κρίσιν.» (Ιωάν. 5:22) Οι Γραφές προλέγουν ότι σύντομα ο Ιησούς μαζί με τις αγγελικές του δυνάμεις θα κάνη μάχη με «τους βασιλείς της γης και τα στρατεύματα αυτών.» (Αποκάλ. 19:11, 14, 19) Το αποτέλεσμα θα είναι σύμφωνο με την προσευχή του ψαλμωδού ο οποίος αναφέρθηκε στην απελευθέρωσι που έκαμε ο Γεδεών: «Κάμε εις αυτούς ως εις τους Μαδιανίτας, . . . Κάμε τους άρχοντας αυτών ως τον Ωρήβ και ως τον Ζηβ· και ως τον Ζεβεέ και ως τον Σαλμανάν . . . Και ας γνωρίσωσιν ότι συ, του οποίου το όνομα είναι Ιεχωβά, είσαι ο μόνος Ύψιστος επί πάσαν την γην.»—Ψαλμ. 83:9-18, ΜΝΚ.