Η Επί του Όρους Ομιλία—“Να Μη Ομόσητε Μηδόλως”

Ο ΙΗΣΟΥΣ, αφού μίλησε για τη μοιχεία και το διαζύγιο, κατηύθυνε την Επί του Όρους Ομιλία του στο θέμα των ενόρκων δηλώσεων. Είπε τα εξής: «Πάλιν ηκούσατε ότι ερρέθη εις τους αρχαίους, Μη επιορκήσης, αλλά εκπλήρωσον εις τον Κύριον τους όρκους σου.»—Ματθ. 5:33.

Οι Ιουδαίοι οι οποίοι άκουσαν τον Ιησού, εγνώριζαν ότι οι προπάτορές τους είχαν ακούσει πολλά από τον Μωσαϊκό νόμο σχετικά με τις ένορκες δηλώσεις. Σε μερικές περιπτώσεις, ο όρκος ήταν υποχρεωτικός. (Έξοδ. 22:10, 11· Αριθμ. 5:21, 22) Επανειλημμένως, ο Λόγος του Θεού τονίζει τη σπουδαιότητα της εκπληρώσεως των όρκων.—Αριθμ. 30:2, 3· Δευτ. 23:21-23· Εκκλησ. 5:4, 5.

«Εγώ όμως σας λέγω,» συνέχισε ο Ιησούς, «να μη ομόσητε μηδόλως· μήτε εις τον ουρανόν, διότι είναι θρόνος του Θεού· μήτε εις την γην, διότι είναι υποπόδιον των ποδών αυτού· μήτε εις τα Ιεροσόλυμα, διότι είναι πόλις του μεγάλου βασιλέως· μήτε εις την κεφαλήν σου να ομόσης, διότι δεν δύνασαι μίαν τρίχα να κάμης λευκήν ή μέλαιναν.»—Ματθ. 5:34-36.

Μήπως ο Ιησούς είχε πρόθεσι να ακυρώση όλους τους όρκους και τις ευχές; Όχι, διότι ο νόμος του Θεού που επέβαλε την ορκωμοσία σε ωρισμένες περιπτώσεις ίσχυε ακόμη. (Γαλ. 4:4) Ο ίδιος ο Ιησούς, όταν εδικάζετο ενώπιον του αρχιερέως, δεν έφερε αντίρρησι να ορκισθή. (Ματθ. 26:63, 64) Όταν ο Ιησούς είπε ότι οι άνθρωποι πρέπει να ‘μη ορκίζωνται μηδόλως,’ ανεφέρετο σε μια χειροτέρευσι και διαστροφή του όρκου. Πώς μπορούσε να συμβαίνη αυτό;

Οι ένορκες δηλώσεις που αναφέρονται ευνοϊκά στην Αγία Γραφή πάντοτε αφωρούσαν ζητήματα μεγάλης σπουδαιότητος, όπως αποφάσεις σχετικά με την αληθινή λατρεία, τη σύναψι διαθηκών και τη μαρτυρία σε δικαστικές ακροάσεις. (Γέν 24:2-4, 9· 31:44, 50, 53· Έξοδ. 22:10, 11) Με την πάροδο του χρόνου, όμως οι Ιουδαίοι συνήθισαν να ορκίζωνται σχετικά με ευρεία ποικιλία καθημερινών υποθέσεων. Παραδείγματος χάριν, αρχαία ραββινικά συγγράμματα αναφέρουν για άτομα που ωρκίζοντο να μην κοιμηθούν, να μη μιλήσουν, να μη περπατήσουν και να μην έχουν σεξουαλικές σχέσεις με τις συζύγους των. Πολλοί όρκοι εγίνοντο με τη χρήσι της λέξεως «κορβάν,» που σημαίνει «δώρο αφιερωμένο στον Θεό.» Επιστεύετο ότι με την προφορά αυτής της λέξεως, το άτομο μπορούσε να δηλώση ωρισμένα πράγματα που ήσαν τόσο απαγορευμένα σ’ αυτούς ή σε άλλους όπως και οι θυσίες στον ναό. Σχετικά μ’ αυτό, ο Ιησούς είπε στους Φαρισαίους:

«Καλώς αθετείτε την εντολήν του Θεού, δια να φυλάττητε την παράδοσίν σας. Διότι ο Μωυσής είπε· Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου· και ο κακολογών πατέρα ή μητέρα εξάπαντος να θανατόνηται· σεις όμως λέγετε· Εάν ο άνθρωπος είπη προς τον πατέρα ή προς την μητέρα, Κορβάν, τουτέστιν δώρον, είναι ό,τι ήθελες ωφεληθή εξ εμού, αρκεί, και δεν αφίνετε πλέον αυτόν να κάμη ουδέν εις τον πατέρα αυτού ή εις την μητέρα αυτού, ακυρούντες τον λόγον του Θεού χάριν της παραδόσεώς σας, την οποία παρεδώκατε.»—Μάρκ. 7:9-13a

Και η μέθοδος με την οποία ελαμβάνοντο οι όρκοι είχε διαφθαρή επίσης. Αντί ν’ ακολουθούν Γραφικά παραδείγματα ενόρκων δηλώσεων που εγίνοντο στο όνομα του Θεού, ήταν δημοφιλές να ορκίζωνται «στον ουρανό,» «στη γη,» «στην Ιερουσαλήμ» ακόμη και στο «κεφάλι» (ή ζωή) ενός άλλου ατόμου. (Δευτ. 6:13· Δαν. 12:7) Υπήρχε μια αντιλογία μεταξύ των Ιουδαίων ειδικών σχετικά με την αξιοπιστία πολλών όρκων που είχαν γίνει στο όνομα αυτών των δημιουργημένων πραγμάτων. Προφανώς, ωρισμένα άτομα πίστευαν ότι μπορούσαν να πάρουν πίσω ένορκες δηλώσεις χωρίς να τιμωρηθούν.—Παράβαλε με Ματθαίον 23:16-22.

Ο Ιησούς έδειξε, όμως, ότι επειδή οι ουρανοί ήταν ‘θρόνος του Θεού,’ η γη ‘το υποπόδιον των ποδών του’ και η Ιερουσαλήμ ‘η πόλις του μεγάλου Βασιλέως,’ το να ορκίζεται κανείς στο όνομα αυτών ήταν το ίδιο με το να ορκίζεται στο όνομα του Θεού. (Ησ. 66:1· Ψαλμ. 48:2) Ομοίως, το να ορκισθή κανείς στην ‘κεφαλήν’ ή ζωή κάποιου ήταν το ίδιο σαν να ωρκίζετο στο όνομα του Θεού, διότι εκείνος ήταν η Πηγή και ο Συντηρητής της ζωής· και κανένας δεν μπορεί να ελέγξη τη ζωή του στο βαθμό του να ‘κάνη μια τρίχα λευκή ή μέλαινα.’—Ψαλμ. 36:9.

Ο Ιησούς, αφού απεθάρρυνε την χωρίς λόγο ανάληψι όρκων, εδήλωσε περαιτέρω: «Αλλ ας ήναι ο λόγος σας Ναι ναι, Ου ου· το δε πλειότερον τούτων είναι εκ του πονηρού.»—Ματθ. 5:37.

Η συχνή ανάληψις όρκων για να δοθή αξιοπιστία στα λόγια ενός ατόμου έγινε δημοφιλής λόγω της επικρατήσεως ψεύδους και απάτης. Ο Ιησούς έδειξε όμως ότι στην καθημερινή ζωή ένα απλό Ναι ή Όχι έπρεπε να είναι εξ ίσου αξιόπιστο και να μη χρειάζωνται περαιτέρω υποστηρίξεις με ένορκες δηλώσεις. Εκείνοι που αισθάνονται υποχρεωμένοι να κάνουν κάτι «πλειότερον τούτων,» με το να ορκίζωνται συνέχεια για ό,τι λέγουν, αποκαλύπτουν ότι είναι βασικά αναξιόπιστοι. Εκδηλώνουν το πνεύμα του ‘πονηρού,’ του Σατανά ή Διαβόλου, τον οποίο η Αγία Γραφή αποκαλεί ‘πατέρα του ψεύδους.’—Ιωάν. 8:44· Ιακ. 5:12.

[Υποσημειώσεις]