Το Όνομα του Θεού στην Αρχαία Ιστορία

Ο ΘΕΟΣ, η Δύναμις που βρίσκεται πίσω από το σύμπαν, είναι ένα πραγματικό Πρόσωπο. Επίσης, έχομε διαπιστώσει ότι έχει ένα αποκλειστικό, προσωπικό όνομα—Ιεχωβά (ή, Γιαχβέ—στην Εβραϊκή ΓΧΒΧ).

Αλλά τι θα λεχθή για το ιστορικό παρελθόν αυτού του ονόματος; Πώς η ιστορία ρίχνει φως στο θείο όνομα;

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

Ας επιστρέψωμε στον 16ο αιώνα π.Χ. Οι Ισραηλίτες βρίσκονται στην Αίγυπτο και υποφέρουν κάτω από τη σκληρή διακυβέρνησι του Φαραώ. Ο Μωυσής εντέλλεται από τον Ιεχωβά να ζητήση την ελευθερία του Ισραήλ. Ο Θεός, για να δείξη στο Μωυσή σε τίνος το όνομα έπρεπε να ενεργή και να μιλά, του λέει: «Ούτω θέλεις ειπεί προς τους υιούς Ισραήλ· Ιεχωβά ο Θεός των πατέρων σας, . . . με απέστειλε προς εσάς· τούτο θέλει είσθαι το όνομά μου εις τον αιώνα.».Έξοδ. 3:15, ΜΝΚ.

Αλλά ο ίδιος ο Φαραώ αρνείται να υπακούση, λέγοντας: «Τις είναι ο Ιεχωβά. . . ; Δεν γνωρίζω τον Ιεχωβά.» (Έξοδ. 5:2) Ο Θεός, μετά από αρκετές πληγές, λέει στο Φαραώ: «Δια τούτο βεβαίως σε διετήρησα, δια να δείξω εν σοι την δύναμίν μου και να κηρυχθή το όνομά μου εν πάσι τη γη.»—Έξοδ. 9:16.

Τα πρώτα πέντε βιβλία της Αγίας Γραφής, τα οποία περιέχουν την προηγούμενη αφήγησι είναι γεμάτα από μνείες του προσωπικού ονόματος του Θεού. Στο Εβραϊκό κείμενο του Δευτερονομίου μόνο απαντάται 550 φορές. Το όνομα δεν το χρησιμοποιούσαν μόνο οι ιερείς και οι Λευίτες. Ο Μωυσής έγραψε: «Άκουε, Ισραήλ· Ιεχωβά ο Θεός ημών είναι εις Ιεχωβά. Και θέλεις αγαπά Ιεχωβά τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνάμεώς σου. Και ούτοι οι λόγοι, τους οποίους εγώ σε προστάζω σήμερον, θέλουσιν είσθαι εν τη καρδία σου· και θέλεις διδάσκει αυτούς επιμελώς εις τα τέκνα σου, και περί αυτών θέλεις ομιλεί καθήμενος εν τη οικία σου και περιπατών εν τη οδώ και πλαγιάζων και εγειρόμενος.» (Δευτ. 6:4-7, ΜΝΚ) Χωρίς αμφιβολία, το εξυψωμένο όνομα του Θεού χρησιμοποιείτο ελεύθερα στην οικογενειακή λατρεία εκείνες τις μέρες.

Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΑ ΔΑΒΙΔ

Στη διάρκεια της βασιλείας του Βασιλέα Δαβίδ, η χρήσις του ονόματος Ιεχωβά έφθασε σε καινούργια και ένδοξα ύψη. Κάτω από θεία έμπνευσι, ο Δαβίδ έγραψε πολλούς ωραίους ψαλμούς, ή άσματα αίνου, στον Ιεχωβά. Ο Δαβίδ, επίσης, ωργάνωσε μια μεγάλη ορχήστρα και χορωδία στο ναό, που περιελάμβαναν χιλιάδες άδοντες και οργανοπαίκτες. Αυτοί ταχτικά έπαιζαν και έψαλλαν ωραία, συγκινητικά άσματα προς αίνο του Ιεχωβά, «ψαλμωδώντας εις το όνομα αυτού.»—Ψαλμ. 68:4.

Δυσαρεστήθηκε μήπως ο Ιεχωβά με όλη αυτή τη δημόσια και οικογενειακή χρήσι του ονόματός του; Μήπως καταδίκασε τον Δαβίδ και τους συγχρόνους του με βάσι την τρίτη εντολή: «Μη λάβης το όνομα Ιεχωβά του Θεού σου επί ματαίω»; (Έξοδ. 20:7, ΜΝΚ) Προφανώς όχι! Ο Δαβίδ ευλογήθηκε πλούσια από τον Θεό και η βασιλεία του ήταν πολύ επιτυχής.

ΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟΨΕΩΝ

Πριν από πέντε αιώνες περίπου, ο πιστός προφήτης του Ιεχωβά Μαλαχίας χρησιμοποίησε το Τετραγράμματο (τα τέσσερα Εβραϊκά γράμματα του ονόματος του Θεού) 48 φορές στην προφητεία του, που αποτελείται από τέσσερα μικρά κεφάλαια. Εν μέρει, ο λόγος του Ιεχωβά μέσω του Μαλαχία ήταν: «Από ανατολών ηλίου έως δυσμών αυτού το όνομά μου θέλει είσθαι μέγα μεταξύ των εθνών.» Και το σημείο αυτό επαναλαμβάνεται για έμφασι—«Μέγα θέλει είσθαι το όνομά μου μεταξύ των εθνών, λέγει ο Ιεχωβά των δυνάμεων.»—Μαλ. 1:1, 11,

Παρατηρήστε, επίσης, τι έγραψε ο Μαλαχίας σχετικά με μερικούς από τους ιερείς των ημερών του: «Ο υιός τιμά τον πατέρα και ο δούλος τον κύριον αυτού· αν λοιπόν εγώ ήμαι πατήρ, πού είναι η τιμή μου; και αν κύριος εγώ, πού ο φόβος μου; λέγει ο Ιεχωβά των δυνάμεων προς εσάς, ιερείς, οίτινες καταφρονείτε το όνομά μου.»—Μαλ. 1:6. ΜΝΚ.

Τα συμφραζόμενα δείχνουν ότι οι ιερείς δεν ήσαν ένοχοι μη χρησιμοποιήσεως του ονόματος του Θεού, αλλά έδειξαν έλλειψι σεβασμού γι’ αυτό το όνομα, προσφέροντας θυσίες που δεν ήσαν ευπρόσδεκτες. Οι Εβραϊκές Γραφές και άλλα συγγράμματα αυτής της περιόδου δείχνουν ότι το όνομα του Ιεχωβά χρησιμοποιείτο ευρέως. Παραδείγματος χάρι, έγγραφα (οι λεγόμενοι Ελεφαντίνοι Πάπυροι) που χρονολογούνται από τον πέμπτο αιώνα π.Χ. και από μια Ιουδαϊκή αποικία στην Άνω Αίγυπτο περιέχουν το θείο όνομα. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές ενδείξεις που δείχνουν ότι πριν από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τους Ρωμαίους, είχε αναπτυχθή μια δεισιδαιμονική τάσις ν’ αποφεύγουν τη χρήσι του θείου ονόματος.a Αυτό μπορεί να ωφειλόταν σε μια εξτρεμιστική, φανατική ερμηνεία της τρίτης εντολής—να μη λάβης το όνομα του Θεού επί ματαίω. (Έξοδ. 20:7) Αλλ’ όταν ο Θεός έδωσε αυτή την εντολή, μήπως εννοούσε ότι το όνομά του δεν θάπρεπε ποτέ να χρησιμοποιήται εκτός από σπάνιες, ειδικές περιπτώσεις, ίσως μόνο στο αγιαστήριο; Δεν θα μπορούσε να συμβαίνη αυτό, διότι όταν το θείο όνομα χρησιμοποιείτο ευρέως (όπως στις μέρες του Δαβίδ), η ευλογία του Θεού ήταν πολύ έκδηλη στον Ισραήλ. Αλλά η θεία ευλογία έλειπε μ’ ένα καταφανή τρόπο από κείνο το έθνος γενικά στη διάρκεια της ζωής και της διακονίας του Ιησού Χριστού στη γη, όταν το όνομα του Θεού δεν χρησιμοποιείτο λόγω της θρησκευτικής παραδόσεως των Ιουδαίων. Οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες εκείνης της εποχής είχαν αποξενωθή τόσο πολύ από τον Θεό και τις αρχές του, ώστε όχι μόνο απέκρυπταν το όνομά του αλλά έγιναν, επίσης, και ένοχοι για το θάνατο του αγαπητού του Υιού. Λίγα χρόνια αργότερα, το 70 μ.Χ., οι Ιουδαίοι πλήρωσαν ένα τρομακτικό τίμημα γι’ αυτό, όταν ο ναός τους και η αγία πόλις της Ιερουσαλήμ καταστράφηκαν από τα Ρωμαϊκά στρατεύματα.

ΤΙ ΕΚΑΝΑΝ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ;

Ακολούθησε ο Ιησούς Χριστός και οι μαθητές του την Ιουδαϊκή παράδοσι σχετικά με το όνομα του Θεού; Μ’ ένα άφοβο τρόπο, ο Ιησούς καταδίκασε την παράδοσι των Φαρισαίων και γραμματέων, απελευθερώνοντας τους μαθητές του από τέτοιες πνευματικά θανατηφόρες επιρροές. Είπε σ’ εκείνους τους «υποκριτές»: «Δια τι και σεις παραβαίνετε την εντολήν του Θεού δια την παράδοσίν σας; . . . Ηκυρώσατε την εντολήν του Θεού δια την παράδοσίν σας.»—Ματθ. 15:3-9.

Χρησιμοποιούσαν ο Ιησούς και οι μαθητές του, λοιπόν, το όνομα του Θεού ελεύθερα; Ασφαλώς, διότι όλοι παρέθεταν συχνά από τις Γραφές που περιείχαν το όνομα του Ιεχωβά. Συχνά χρησιμοποιούσαν τη Μετάφρασι των Εβδομήκοντα, μια μετάφρασι των Εβραϊκών Γραφών στην Ελληνική, που άρχισε να προετοιμάζεται στην Αλεξάνδρεια τον τρίτο αιώνα περίπου π.Χ., αντίγραφα της οποίας περιείχαν ακόμη το Τετραγράμματο. Είναι αλήθεια ότι αντίγραφα της Μεταφράσεως των Εβδομήκοντα, που έγιναν αιώνες αργότερα, ακολούθησαν την Ιουδαϊκή παράδοσι παραλείποντας το όνομα του Θεού. Αλλά ρόλοι ή τμήματα της Μεταφράσεως των Εβδομήκοντα, που χρονολογούνται από την εποχή του Ιησού στη γη, περιέχουν το Τετραγράμματο με Εβραϊκούς χαρακτήρες.—Βλέπε Σκοπιά 1ης Αυγούστου 1978, σελ. 6-8.

Ο ίδιος ο Ιησούς έδειξε καθαρά ότι χρησιμοποιούσε το θείο όνομα. Παραδείγματος χάρι, είπε προσευχόμενος στον Πατέρα του: «Εφανέρωσα το όνομά σου εις τους ανθρώπους, τους οποίους μοι έδωκας εκ του κόσμου. . . . Εφανέρωσα εις αυτούς το όνομά σου και θέλω φανερώσει.» (Ιωάν. 17:6, 26) Επίσης, ο Ιησούς δίδαξε τους ακολούθους του να προσεύχωνται: «Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοις· αγιασθήτω το όνομά σου.» (Ματθ. 6:9) Πώς θα μπορούσε ο Ιησούς να κάνη αυτές τις δηλώσεις αν δεν χρησιμοποιούσε το όνομα του Θεού;

Έτσι, το όνομα του Θεού χρησιμοποιείτο ευρέως από τον νέο εκλεκτό του λαό, τον πνευματικό Ισραήλ, τη Χριστιανική εκκλησία. (Γαλ. 6:16) Γι’ αυτό, ωρισμένες μεταφράσεις των Ελληνικών Γραφών (της «Καινής Διαθήκης») περιέχουν το όνομα του Ιεχωβά. Παραδείγματος χάρι, αυτό αληθεύει για τις Ελληνικές Γραφές στην Εβραϊκή, υπό Φρανς Ντέλιτς (1877)· Το Εμφατικό Δίγλωττο, υπό Βενιαμίν Ουίλσον (1864)· Η Βίβλος του Χριστιανού—Καινή Διαθήκη, υπό Ζωρζ Ν. Λεφέβρ (1928), και η Μετάφρασις Νέου Κόσμου των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών (1950), καθώς επίσης και από άλλες μεταφράσεις. Σε αντίθεσι, η πλειονότητα των μεταφράσεων ακολούθησε την παράδοσι των Ιουδαίων και έχουν παραλείψει το όνομα του Θεού.

Λίγο μετά την εποχή του Ιησού, η προλεχθείσα αποστασία άρχισε να διαφθείρη την αληθινή Χριστιανική διδασκαλία και το πνεύμα. (2 Θεσ. 2:3· 2 Πέτρ. 2:1-3) Καθώς άρχισε η μακρά νύχτα των «Σκοτεινών Αιώνων,» η χρήσις του θείου ονόματος εξέλιπε.b Για πολλούς αιώνες, η ίδια η γνώσις του ονόματος του Θεού περιωρίσθηκε κυρίως στο μοναστήρι—και ήταν διαθέσιμο μόνο σε λόγιους όπως οι μοναχοί.

Πώς, λοιπόν, έγινε το θείο όνομα γνωστό παγκοσμίως, όπως είναι σήμερα;

[Υποσημειώσεις]