Γιατί να Φορέσουμε την Ταπεινοφροσύνη;
Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ συγγραφέας Έντγκαρ Άλαν Πόε μόλις είχε διαβάσει το νέο του διήγημα σε μερικούς φίλους. Εκείνοι είπαν αστειευόμενοι ότι είχε χρησιμοποιήσει το όνομα του ήρωα πολύ συχνά. Πώς αντέδρασε ο Πόε; Ένας από τους φίλους του θυμάται: «Το υπερήφανο πνεύμα του δεν ανεχόταν τέτοια δημόσια επίπληξη, γι’ αυτό, μέσα σ’ ένα ξέσπασμα θυμού και πριν μπορέσουν να τον εμποδίσουν οι φίλοι του, πέταξε όλες τις σελίδες στη φωτιά». Έτσι χάθηκε ένα διήγημα που ήταν «πολύ διασκεδαστικό και εντελώς απαλλαγμένο από τη συνηθισμένη . . . μελαγχολία του». Η ταπεινοφροσύνη ίσως να το είχε σώσει.
Μολονότι η υπερηφάνεια οδηγεί τους ανθρώπους να κάνουν άσοφα πράγματα, είναι πολύ διαδεδομένη σήμερα. Όμως, οι δούλοι του Ιεχωβά πρέπει να είναι διαφορετικοί. Πρέπει να φοράνε το καλοσχεδιασμένο ένδυμα της ταπεινοφροσύνης.
Τι Είναι Ταπεινοφροσύνη;
Ο απόστολος Παύλος αναφέρθηκε στο όμορφο Χριστιανικό ένδυμα της ταπεινοφροσύνης όταν έγραψε σε ομοπίστους του στην αρχαία πόλη των Κολοσσών. Ο ίδιος παρότρυνε: «Ενδύθητε . . . ως εκλεκτοί του Θεού άγιοι και ηγαπημένοι, σπλάγχνα οικτιρμών, χρηστότητα, ταπεινοφροσύνην, πραότητα, μακροθυμίαν».—Κολοσσαείς 3:12.
Ναι, ταπεινοφροσύνη σημαίνει «ταπεινότητα του νου· έλλειψη υπερηφάνειας· πραότητα». Ο άνθρωπος που είναι ταπεινόφρων έχει «μετριόφρον πνεύμα· δεν είναι υπερήφανος». Δείχνει «βαθύ και ευγενικό σεβασμό». (Το Παγκόσμιο Λεξικό του Βιβλίου [The World Book Dictionary], Τόμος 1, σελίδα 1030) Η ταπεινοφροσύνη δεν είναι δειλία ούτε αδυναμία. Στην πραγματικότητα, η υπερηφάνεια αντανακλά δειλία, ενώ η εκδήλωση ταπεινοφροσύνης συχνά απαιτεί θάρρος και δύναμη.
Στις Γραφές, μια εβραϊκή λέξη που αποδίδεται «ταπεινώνομαι» κατά γράμμα σημαίνει «ποδοπατώ τον εαυτό μου». Γι’ αυτό, ο σοφός συγγραφέας των Παροιμιών συμβούλεψε: ‘Γιε μου, αν παγιδεύτηκες από τα λόγια του στόματός σου, . . . απελευθέρωσε τον εαυτό σου, επειδή έχεις πέσει στο χέρι του συνανθρώπου σου: Να πας να ταπεινώσεις τον εαυτό σου [να ποδοπατήσεις τον εαυτό σου] και να κατακτήσεις το συνάνθρωπό σου χρησιμοποιώντας έντονα αιτήματα’. (Παροιμίαι 6:1-3, ΜΝΚ) Να παραμερίσεις δηλαδή την υπερηφάνεια, να αναγνωρίσεις το λάθος σου, να τακτοποιήσεις τα ζητήματα.
Πρέπει να Είναι Γνήσια
Δεν έχουν γνήσια ταπεινοφροσύνη όλοι όσοι δείχνουν ταπεινόφρονες. Μερικοί, που φαινομενικά είναι ταπεινόφρονες, μπορεί στην πραγματικότητα να είναι υπερήφανοι και θα έκαναν οτιδήποτε για να γίνει το δικό τους. Έπειτα υπάρχουν εκείνοι που χρησιμοποιούν το προσωπείο της ψεύτικης ταπεινοφροσύνης για να εντυπωσιάζουν τους άλλους. Για παράδειγμα, ο απόστολος Παύλος γνώρισε μερικούς που εκδήλωναν ‘προσποιητή ταπεινοφροσύνη’, και είπε ότι όποιος ενεργούσε έτσι ήταν στην πραγματικότητα ‘φουσκωμένος από το σαρκικό τρόπο σκέψης του’. Ένα τέτοιο άτομο νόμιζε λανθασμένα ότι το αν θα είχε την εύνοια του Θεού ή όχι εξαρτιόταν από το αν έτρωγε, έπινε ή άγγιζε ορισμένα πράγματα ή από το αν τηρούσε διάφορες μέρες που είχαν θρησκευτική σπουδαιότητα. Είναι αλήθεια ότι μπορεί να φαινόταν ευσεβής και ταπεινόφρων, όμως η ψεύτικη ταπεινοφροσύνη του ήταν άχρηστη. (Κολοσσαείς 2:18, 23, ΜΝΚ) Μάλιστα, τον έκανε να νομίζει ότι το βραβείο της ζωής απονέμεται σ’ εκείνους που αποκηρύσσουν τα υλικά πράγματα. Επίσης, αυτή η ψεύτικη ταπεινοφροσύνη υποδαύλιζε μια ύπουλη μορφή υλισμού, επειδή οι ασκητικές απαγορεύσεις έστρεφαν την προσοχή του σε υλικά πράγματα τα οποία ισχυριζόταν ότι απεχθανόταν.
Από την άλλη πλευρά, η γνήσια ταπεινοφροσύνη εμποδίζει το άτομο να δείχνει με το ντύσιμό του, την εμφάνισή του και τον τρόπο ζωής του ότι θεωρεί τον εαυτό του σπουδαίο. (1 Ιωάννου 2:15-17) Αυτός που φοράει το ένδυμα της ταπεινοφροσύνης δεν ελκύει αδικαιολόγητη προσοχή στον εαυτό του ή στις ικανότητές του. Απεναντίας, η ταπεινοφροσύνη τον βοηθάει να φέρεται με λεπτότητα στους άλλους και να βλέπει τον εαυτό του όπως τον βλέπει ο Θεός. Και πώς τον βλέπει ο Θεός;
Η Άποψη του Ιεχωβά
Όταν ο προφήτης Σαμουήλ επρόκειτο να χρίσει ένα νέο βασιλιά για το έθνος Ισραήλ, πίστευε ότι ο Ιεχωβά είχε εκλέξει τον Ελιάβ, γιο του Ιεσσαί. Αλλά ο Θεός είπε στον Σαμουήλ: ‘Μη επιβλέψης εις την όψιν αυτού ή εις το ύψος του αναστήματος αυτού, επειδή απεδοκίμασα [απέρριψα, ΜΝΚ] αυτόν· διότι δεν βλέπει ο Ιεχωβά καθώς βλέπει ο άνθρωπος· διότι ο άνθρωπος βλέπει το φαινόμενον, ο δε Ιεχωβά βλέπει την καρδίαν’. Απορρίφθηκαν εφτά από τους γιους του Ιεσσαί. Ο Θεός έκλεξε τον Δαβίδ, ο οποίος αποδείχθηκε ότι ήταν άνθρωπος πιστότητας και ταπεινοφροσύνης.—1 Σαμουήλ 13:14· 16:4-13.
Το ένδυμα της ταπεινοφροσύνης μάς περιφρουρεί ώστε να μη γίνουμε υπερήφανοι, υπερόπτες—και χάσουμε έτσι την επιδοκιμασία του Θεού. «Ο Θεός εις τους υπερηφάνους αντιτάσσεται, εις δε τους ταπεινούς δίδει χάριν». (Ιακώβου 4:6) Η άποψή του φανερώνεται στα λόγια του ψαλμωδού: ‘Ο Ιεχωβά είναι υψηλός και επιβλέπει επί τον ταπεινόν· τον δε υψηλόφρονα γινώσκει μακρόθεν [τον γνωρίζει μόνο από μακριά, ΜΝΚ]’. (Ψαλμός 138:6· 1 Πέτρου 5:5, 6) Αυτό που περιμένει ο Θεός από τους δούλους του φαίνεται στην εξής ερώτηση, η οποία υποβάλλεται στο εδάφιο Μιχαίας 6:8: ‘Τι ζητεί ο Ιεχωβά παρά σου, ειμή να πράττης το δίκαιον και να αγαπάς έλεος και να περιπατής ταπεινώς μετά του Θεού σου;’
Εκδηλώνεται από τον Θεό και τον Χριστό
Δεν είναι άξιο απορίας το γεγονός ότι ο Ιεχωβά αναμένει να δείχνουμε ταπεινοφροσύνη! Πρόκειται για μια από τις ιδιότητες που κατέχει ο ίδιος. Όταν ο Θεός απελευθέρωσε τον Δαβίδ από τους εχθρούς του, αυτός έψαλε: ‘Εσύ [Ιεχωβά] θα μου δώσεις την ασπίδα της σωτηρίας, και η δική σου ταπεινοφροσύνη θα με μεγαλύνει’. (Ψαλμός 18:35, ΜΝΚ· 2 Σαμουήλ 22:1, 36, ΜΝΚ) Μολονότι ο Ιεχωβά βρίσκεται στους ύψιστους ουρανούς, αυτός είναι «ο συγκαταβαίνων δια να επιβλέπη τα εν τω ουρανώ και τα εν τη γη· ο εγείρων από του χώματος τον πτωχόν και από της κοπρίας ανυψών τον πένητα, δια να καθίση αυτόν μετά των αρχόντων». (Ψαλμός 113:5-8) Ο Θεός δείχνει ταπεινοφροσύνη με το να εκδηλώνει έλεος προς το αμαρτωλό ανθρώπινο γένος. Η πολιτεία του με αμαρτωλούς και το ότι έδωσε τον Γιο του ως θυσία για τις αμαρτίες είναι εκφράσεις της ταπεινοφροσύνης του, της αγάπης του, καθώς και άλλων ιδιοτήτων του.—Ρωμαίους 5:8· 8:20, 21.
Ο Ιησούς Χριστός, ο οποίος ήταν «πράος . . . και ταπεινός την καρδίαν», έδωσε το μεγαλύτερο παράδειγμα ανθρώπου που εκδήλωσε ταπεινοφροσύνη. (Ματθαίος 11:29) Ο ίδιος είπε στους μαθητές του: «Όστις δε υψώση εαυτόν θέλει ταπεινωθή, και όστις ταπεινώση εαυτόν θέλει υψωθή». (Ματθαίος 23:12) Αυτά τα λόγια δεν αποτελούσαν απλή ρητορεία. Το βράδυ πριν από το θάνατό του, ο Ιησούς έπλυνε τα πόδια των αποστόλων του, κάνοντας έτσι μια υπηρεσία την οποία συνήθως εκτελούσαν οι δούλοι. (Ιωάννης 13:2-5, 12-17) Ο Ιησούς υπηρετούσε ταπεινά τον Θεό πριν έρθει στη γη και εκδηλώνει την ίδια ταπεινοφροσύνη από τότε που αναστήθηκε και απέκτησε μια εξυψωμένη θέση στον ουρανό. Γι’ αυτό πρότρεψε ο Παύλος τους ομοπίστους του να ‘θεωρούν τους άλλους υπερέχοντες εαυτών’ και να έχουν την ίδια ταπεινή στάση που έχει ο Ιησούς Χριστός.—Φιλιππησίους 2:3, 5-11.
Εφόσον ο Θεός και ο Χριστός εκδηλώνουν ταπεινοφροσύνη, κι εκείνοι που επιθυμούν να έχουν την επιδοκιμασία του Θεού πρέπει να εκδηλώνουν αυτή την ιδιότητα. Αν, κατά καιρούς, έχουμε δείξει υψηλοφροσύνη, θα ήταν σοφό να ταπεινωθούμε και να προσευχηθούμε στον Θεό για συγχώρηση. (Παράβαλε 2 Χρονικών 32:24-26.) Και αντί να έχουμε πολύ μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μας, χρειάζεται να εφαρμόζουμε τη συμβουλή του Παύλου: «Μη υψηλοφρονείτε, αλλά συγκαταβαίνετε εις τους ταπεινούς». (Ρωμαίους 12:16) Όμως, πώς μπορεί η ταπεινοφροσύνη να ωφελήσει τόσο εμάς όσο και άλλους;
Τα Οφέλη της Ταπεινοφροσύνης
Ένα από τα οφέλη της ταπεινοφροσύνης είναι ότι μας εμποδίζει να καυχιόμαστε για τον εαυτό μας. Έτσι, δεν ενοχλούμε τους άλλους και γλιτώνουμε την ντροπή που θα νιώσουμε αν εκείνοι δεν κατενθουσιαστούν με τα επιτεύγματά μας. Θα πρέπει να καυχιόμαστε για τον Ιεχωβά, και όχι για τον εαυτό μας.—1 Κορινθίους 1:31.
Η ταπεινοφροσύνη μάς βοηθάει να παίρνουμε θεϊκή καθοδηγία. Ο Ιεχωβά έστειλε στον Δανιήλ έναν άγγελο μ’ ένα όραμα, επειδή ο προφήτης ‘κακουχήθηκε [ταπείνωσε τον εαυτό του, ΜΝΚ]’ ενώπιον του Θεού όταν έψαχνε για καθοδηγία και κατανόηση. (Δανιήλ 10:12) Όταν ο Έσδρας επρόκειτο να οδηγήσει το λαό του Ιεχωβά, ο οποίος θα έφευγε από τη Βαβυλώνα μαζί με πολύ χρυσάφι και ασήμι, πράγματα που θα χρησιμοποιούσε για να ομορφύνει το ναό στην Ιερουσαλήμ, κήρυξε νηστεία ώστε να ταπεινωθούν ενώπιον του Θεού. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Ο Ιεχωβά τούς προστάτεψε από εχθρικές επιδρομές στη διάρκεια του επικίνδυνου ταξιδιού. (Έσδρας 8:1-14, 21-32) Σαν τον Δανιήλ και τον Έσδρα, ας δείχνουμε κι εμείς ταπεινοφροσύνη και ας ζητούμε την καθοδηγία του Ιεχωβά αντί να προσπαθούμε να εκπληρώνουμε τις θεόδοτες ευθύνες μας με τη δική μας σοφία και δύναμη.
Αν φοράμε το ένδυμα της ταπεινοφροσύνης, θα σεβόμαστε τους άλλους. Για παράδειγμα, τα παιδιά που έχουν ταπεινοφροσύνη σέβονται τους γονείς τους και τους υπακούν. Οι Χριστιανοί που είναι ταπεινόφρονες σέβονται επίσης τους ομοπίστους τους οι οποίοι διαφέρουν σε ό,τι αφορά την εθνικότητα, τη φυλή και το παρελθόν τους, επειδή η ταπεινοφροσύνη μάς κάνει να μην έχουμε προσωποληψία.—Πράξεις 10:34, 35· 17:26.
Η ταπεινοφροσύνη προάγει την αγάπη και την ειρήνη. Ο άνθρωπος που είναι ταπεινόφρων δεν μάχεται με τους ομοπίστους του προσπαθώντας να κατοχυρώσει τα υποτιθέμενα δικαιώματά του. Ο Παύλος έκανε μόνο όσα ήταν εποικοδομητικά και όσα δεν θα ενοχλούσαν τη συνείδηση κάποιου αδελφού. (Ρωμαίους 14:19-21· 1 Κορινθίους 8:9-13· 10:23-33) Η ταπεινοφροσύνη μάς βοηθάει επίσης να προάγουμε την αγάπη και την ειρήνη με το να συγχωρούμε τους άλλους για τα αμαρτήματα που διαπράττουν εναντίον μας. (Ματθαίος 6:12-15· 18:21, 22) Μας υποκινεί να πάμε στο άτομο που έχουμε βλάψει, να παραδεχτούμε το λάθος μας, να του ζητήσουμε να μας συγχωρήσει, καθώς και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να επανορθώσουμε κάθε τυχόν σφάλμα που έχουμε διαπράξει. (Ματθαίος 5:23, 24· Λουκάς 19:8) Αν μας πλησιάσει κάποιο άτομο που έχουμε βλάψει, η ταπεινοφροσύνη μάς ωθεί να διευθετήσουμε τα ζητήματα ειρηνικά και με πνεύμα αγάπης.—Ματθαίος 18:15· Λουκάς 17:3.
Η σωτηρία εξαρτάται από την εκδήλωση ταπεινοφροσύνης. Για παράδειγμα, σχετικά με τον Θεό έχει ειπωθεί: «Θέλεις σώσει λαόν τεθλιμμένον [ταπεινόφρονα, ΜΝΚ]· επί δε τους υπερηφάνους οι οφθαλμοί σου είναι, δια να ταπεινώσης αυτούς». (2 Σαμουήλ 22:28) Όταν ο Βασιλιάς Ιησούς Χριστός ‘θα ιππεύσει υπέρ της αλήθειας, της ταπεινοφροσύνης και της δικαιοσύνης’, θα σώσει εκείνους που ταπεινώνονται μπροστά σ’ αυτόν και στον Πατέρα του. (Ψαλμός 45:4, ΜΝΚ) Εκείνοι που εκδηλώνουν ταπεινοφροσύνη μπορούν να βρουν παρηγοριά στα λόγια: ‘Ζητείτε τον Ιεχωβά, πάντες οι πραείς της γης, οι εκτελέσαντες τας κρίσεις αυτού· ζητείτε δικαιοσύνην, ζητείτε πραότητα, ίσως σκεπασθήτε εν τη ημέρα της οργής του Ιεχωβά’.—Σοφονίας 2:3.
Η Ταπεινοφροσύνη και η Οργάνωση του Θεού
Η ταπεινοφροσύνη κάνει τα μέλη του λαού του Θεού να δείχνουν εκτίμηση για την οργάνωσή του και να παραμένουν σ’ αυτήν ως τηρητές ακεραιότητας. (Παράβαλε Ιωάννης 6:66-69.) Αν δεν μας δοθεί κάποιο προνόμιο υπηρεσίας που ελπίζαμε ότι θα λαβαίναμε, η ταπεινοφροσύνη θα μας βοηθήσει να συνεργαστούμε μ’ εκείνους οι οποίοι επωμίζονται τις ευθύνες μέσα στην εκκλησία. Και η ταπεινή μας συνεργασία θέτει ένα καλό παράδειγμα.
Εξάλλου, η ταπεινοφροσύνη μάς εμποδίζει να εκδηλώσουμε αλαζονεία σε σχέση με τα προνόμια υπηρεσίας που έχουμε μέσα στο λαό του Ιεχωβά. Μας αποτρέπει από το να επιζητούμε επαίνους για κάποιο έργο που είχαμε το προνόμιο να κάνουμε μέσα στην οργάνωση του Θεού. Επιπλέον, αν υπηρετούμε ως πρεσβύτεροι, η ταπεινοφροσύνη μάς βοηθάει να συμπεριφερόμαστε στο ποίμνιο του Θεού με τρυφερότητα.—Πράξεις 20:28, 29· 1 Πέτρου 3:8, ΝΔΜ.
Η Ταπεινοφροσύνη και η Διαπαιδαγώγηση
Το ένδυμα της ταπεινοφροσύνης μάς βοηθάει να δεχόμαστε διαπαιδαγώγηση. Οι ταπεινόφρονες δεν είναι σαν ένα βασιλιά του Ιούδα, τον Οζία, του οποίου η καρδιά έγινε τόσο επηρμένη ώστε έφτασε στο σημείο να σφετεριστεί ιερατικά καθήκοντα. Αυτός ‘ησέβησεν εις Ιεχωβά τον Θεόν αυτού και εισήλθεν εις τον ναόν του Ιεχωβά δια να θυμιάση επί το θυσιαστήριον του θυμιάματος’. Όταν ο Οζίας εξοργίστηκε με τους ιερείς που τον διόρθωσαν, πατάχθηκε με λέπρα. Τι τίμημα πλήρωσε για την έλλειψη ταπεινοφροσύνης! (2 Χρονικών 26:16-21· Παροιμίαι 16:18) Μη γίνετε ποτέ σαν τον Οζία αφήνοντας την υπερηφάνεια να σας εμποδίσει να δεχτείτε διαπαιδαγώγηση από τον Θεό μέσω του Λόγου Του και της οργάνωσής Του.
Σχετικά μ’ αυτό, ο Παύλος είπε στους χρισμένους Εβραίους Χριστιανούς: ‘Ελησμονήσατε την νουθεσίαν, που σας απευθύνεται σαν σε παιδιά: Παιδί μου, μη περιφρονήσης την διαπαιδαγώγησιν του Ιεχωβά και μη χάσης το θάρρος σου, όταν ελέγχεσαι από αυτόν, διότι εκείνον που αγαπά ο Ιεχωβά τον παιδαγωγεί, και μαστιγώνει κάθε παιδί, το οποίον δέχεται. Καμμία δε διαπαιδαγώγησις δεν φαίνεται να προξενή, εις την αρχήν, χαράν αλλά λύπην, αργότερα όμως αποφέρει καρπόν ειρηνικόν δικαιοσύνης εις εκείνους οι οποίοι εγυμνάσθησαν δι’ αυτής’. (Εβραίους 12:5-11, ΚΔΤΚ) Να θυμάστε, επίσης, ότι ‘οι έλεγχοι της παιδείας [διαπαιδαγώγησης, ΜΝΚ] είναι οδός ζωής’.—Παροιμίαι 6:23.
Συνεχίστε να Φοράτε την Ταπεινοφροσύνη
Πόσο σημαντικό είναι για τους Χριστιανούς να φοράνε πάντα το ένδυμα της ταπεινοφροσύνης! Αυτό μας υποκινεί να εγκαρτερούμε ως διαγγελείς της Βασιλείας και να δίνουμε με ταπεινοφροσύνη μαρτυρία από σπίτι σε σπίτι καθώς ψάχνουμε για εκείνους που ‘έχουν τη σωστή διάθεση για την αιώνια ζωή’. (Πράξεις 13:48, ΜΝΚ· 20:20) Πράγματι, η ταπεινοφροσύνη μάς βοηθάει να συνεχίσουμε να υπακούμε στον Θεό σε καθετί, μολονότι οι υπερήφανοι ενάντιοι μισούν τη δίκαιη πορεία μας.—Ψαλμός 34:21.
Επειδή η ταπεινοφροσύνη μάς υποκινεί να ‘εμπιστευόμαστε στον Ιεχωβά με όλη μας την καρδιά’, εκείνος ισιώνει το δρόμο μας. (Παροιμίαι 3:5, 6, ΜΝΚ) Στην πραγματικότητα, μόνο αν φοράμε αυτή τη θαυμάσια ιδιότητα μπορούμε στ’ αλήθεια να βαδίζουμε με τον Θεό και να απολαμβάνουμε την επιδοκιμασία και την ευλογία του. Όπως έγραψε ο μαθητής Ιάκωβος: ‘Ταπεινώθητε ενώπιον του Ιεχωβά, και θέλει σας υψώσει’. (Ιακώβου 4:10) Ας φοράμε, λοιπόν, την ταπεινοφροσύνη, αυτό το πανέμορφο ένδυμα που έχει σχεδιάσει ο Ιεχωβά Θεός.