Ερωτήσεις από Αναγνώστες

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν γιορτάζουν γενέθλια επειδή αυτή η συνήθεια είχε κάποια θρησκευτική σημασία στους αρχαίους καιρούς;

Ο εορτασμός γενεθλίων έχει τις ρίζες του στη δεισιδαιμονία και στην ψεύτικη θρησκεία, αλλά αυτός δεν είναι ο μοναδικός ή ο πρωταρχικός λόγος για τον οποίο οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν τηρούν αυτή τη συνήθεια.

Μερικά έθιμα που ήταν κάποτε θρησκευτικής φύσης δεν έχουν πια τέτοιο χαρακτήρα σε πολλά μέρη. Για παράδειγμα, οι βέρες είχαν κάποτε θρησκευτική σημασία, αλλά στα περισσότερα μέρη σήμερα δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Συνεπώς, πολλοί αληθινοί Χριστιανοί δέχονται το τοπικό έθιμο να φοράει ένα άτομο βέρα ως απόδειξη του γεγονότος ότι είναι παντρεμένο. Σε τέτοια ζητήματα, εκείνο που γενικά έχει σημασία είναι το αν κάποια συνήθεια σχετίζεται τώρα με την ψεύτικη θρησκεία.—Βλέπε «Ερωτήσεις Από Αναγνώστες» στη Σκοπιά 15 Απριλίου 1972 και 15 Οκτωβρίου 1991.

Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλά εγκυκλοπαιδικά συγγράμματα αποκαλύπτουν τη δεισιδαιμονική και θρησκευτική προέλευση του εορτασμού γενεθλίων. Η Αμερικανική Εγκυκλοπαίδεια (The Encyclopedia Americana, έκδοση 1991) σημειώνει: «Ο αρχαίος κόσμος της Αιγύπτου, της Ελλάδας, της Ρώμης και της Περσίας γιόρταζε τα γενέθλια θεών, βασιλιάδων και ευγενών». Λέει ότι οι Ρωμαίοι τηρούσαν τη γέννηση της Άρτεμης και την ημέρα του Απόλλωνα. Αντίθετα, «ενώ οι αρχαίοι Ισραηλίτες κρατούσαν αρχεία σχετικά με την ηλικία των αρρένων πολιτών τους, δεν υπάρχει καμιά απόδειξη ότι έκαναν εορταστικές εκδηλώσεις στην επέτειο της ημέρας της γέννησης».

Άλλα εγκυκλοπαιδικά συγγράμματα παρουσιάζουν αρκετές λεπτομέρειες σχετικά με την προέλευση του εορτασμού των γενεθλίων: ‘Τα πάρτι γενεθλίων άρχισαν πριν από πολλά χρόνια στην Ευρώπη. Οι άνθρωποι πίστευαν σε καλά και κακά πνεύματα, που μερικές φορές τα έλεγαν καλές και κακές νεράιδες. Όλοι φοβούνταν ότι αυτά τα πνεύματα θα έκαναν κακό στον άνθρωπο που γιόρταζε τα γενέθλια, και έτσι αυτός περιστοιχιζόταν από φίλους και συγγενείς των οποίων οι καλές ευχές, και η ίδια η παρουσία τους, θα τον προστάτευαν από τους άγνωστους κινδύνους που επιφύλασσαν τα γενέθλια. Η προσφορά δώρων παρείχε ακόμη μεγαλύτερη προστασία. Το ότι έτρωγαν μαζί πρόσφερε επιπρόσθετη προστασία και συνέβαλλε στο να έρθουν οι ευλογίες των καλών πνευμάτων. Το πάρτι γενεθλίων, λοιπόν, είχε αρχικά σκοπό να προστατέψει κάποιον από το κακό και να του εξασφαλίσει μια καλή χρονιά’.—Τα Πάρτι Γενεθλίων σε Όλο τον Κόσμο (Birthday Parties Around the World), 1967.

Το βιβλίο, επίσης, εξηγεί την προέλευση πολλών εθίμων που σχετίζονται με τα γενέθλια. Για παράδειγμα: «Ο λόγος [για τη χρήση κεριών] ανάγεται στους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους, οι οποίοι νόμιζαν ότι τα κεριά είχαν μαγικές ιδιότητες. Αυτοί έκαναν προσευχές και ευχές οι οποίες θα ανέβαιναν στους θεούς με τις φλόγες των κεριών. Οι θεοί θα έστελναν τότε τις ευλογίες τους και πιθανόν θα απαντούσαν στις προσευχές τους». Επιπρόσθετες κατατοπιστικές πληροφορίες βρίσκονται στις σελίδες 126 και 127 του βιβλίου Πώς να Συζητάτε Λογικά από τις Γραφές, που είναι έκδοση της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά.

Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε, σε αυτό το ζήτημα περιλαμβάνονται περισσότερα πράγματα από το αν ο εορτασμός γενεθλίων είχε ή έχει ακόμα θρησκευτικό χαρακτήρα. Η Αγία Γραφή φέρνει στην προσοχή μας το ζήτημα των γενεθλίων, και οι ώριμοι Χριστιανοί, δείχνοντας σοφία, είναι ευαίσθητοι σε όποιες ενδείξεις δίνει αυτή.

Οι δούλοι του Θεού στην αρχαία εποχή σημείωναν τις ημερομηνίες γέννησης, πράγμα που τους επέτρεπε να υπολογίζουν την ηλικία. Διαβάζουμε: «Ο Νώε ήτο ηλικίας πεντακοσίων ετών· και εγέννησεν ο Νώε τον Σημ, τον Χαμ, και τον Ιάφεθ». «Το εξακοσιοστόν έτος της ζωής του Νώε, . . . εσχίσθησαν πάσαι αι πηγαί της μεγάλης αβύσσου».—Γένεσις 5:32· 7:11· 11:10-26.

Όπως ανέφερε ακόμη και ο Ιησούς, για το λαό του Θεού η γέννηση ενός παιδιού ήταν ένα ευλογημένο, ευτυχές γεγονός. (Λουκάς 1:57, 58· 2:9-14· Ιωάννης 16:21) Ωστόσο, ο λαός του Ιεχωβά δεν τηρούσε κάποια αναμνηστική γιορτή για την ημέρα της γέννησης· τηρούσε άλλες επετείους αλλά όχι τα γενέθλια. (Ιωάννης 10:22, 23, ΝΔΜ) Η Ιουδαϊκή Εγκυκλοπαίδεια (Encyclopaedia Judaica) λέει: «Ο εορτασμός των γενεθλίων είναι άγνωστος στις παραδοσιακές τελετουργίες των Ιουδαίων». Το έντυπο Έθιμα και Παραδόσεις του Ισραήλ (Customs and Traditions of Israel) παρατηρεί: «Τον εορτασμό των γενεθλίων τον δανείστηκαν από τις συνήθειες άλλων εθνών, μια και δεν υπάρχει καμιά αναφορά για αυτό το έθιμο μεταξύ των Ιουδαίων είτε στην Αγία Γραφή είτε στο Ταλμούδ είτε στα συγγράμματα των μεταγενέστερων Σοφών. Στην πραγματικότητα, ήταν ένα αρχαίο αιγυπτιακό έθιμο».

Αυτή η σχέση με την Αίγυπτο γίνεται φανερή από έναν εορτασμό γενεθλίων που αναφέρεται στην Αγία Γραφή, τον οποίο δεν τηρούσαν οι αληθινοί λάτρεις. Ήταν η γιορτή των γενεθλίων του Φαραώ που κυβερνούσε όταν ο Ιωσήφ βρισκόταν σε μια αιγυπτιακή φυλακή. Μερικοί από εκείνους τους ειδωλολάτρες μπορεί να ήταν χαρούμενοι για αυτή τη γιορτή, ωστόσο αυτά τα γενέθλια συνδέθηκαν με τον αποκεφαλισμό του «αρχισιτοποιού» του Φαραώ.—Γένεσις 40:1-22.

Με έναν παρόμοιο δυσμενή τρόπο παρουσιάζεται και ο άλλος εορτασμός γενεθλίων που περιγράφεται στις Γραφές—εκείνος του Ηρώδη Αντίπα, γιου του Ηρώδη του Μέγα. Αυτός ο εορτασμός γενεθλίων παρουσιάζεται στην Αγία Γραφή ως μια κάθε άλλο παρά αθώα εορταστική εκδήλωση. Αντίθετα, έγινε αιτία να αποκεφαλιστεί ο Ιωάννης ο Βαφτιστής. Κατόπιν, «προσελθόντες οι μαθηταί αυτού εσήκωσαν το σώμα και έθαψαν αυτό, και ελθόντες απήγγειλαν τούτο εις τον Ιησούν», ο οποίος «ανεχώρησεν εκείθεν . . . εις έρημον τόπον κατ’ ιδίαν». (Ματθαίος 14:6-13) Νομίζετε ότι εκείνοι οι μαθητές ή ο Ιησούς ελκύστηκαν από τη συνήθεια του εορτασμού γενεθλίων;

Έχοντας υπόψη τη γνωστή προέλευση του εορτασμού γενεθλίων, και, ακόμα πιο σπουδαίο, το δυσμενή τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται αυτά στην Αγία Γραφή, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν αρκετούς λόγους να απέχουν από αυτή τη συνήθεια. Δεν χρειάζεται να ακολουθούν αυτό το κοσμικό έθιμο, επειδή μπορούν να συμμετέχουν, όπως και κάνουν, σε χαρούμενα γεύματα οποιαδήποτε στιγμή στη διάρκεια του χρόνου. Δεν δίνουν δώρα από υποχρέωση ή επειδή γίνεται κάποιο πάρτι· δίνουν δώρα αυθόρμητα σε οποιαδήποτε στιγμή από γενναιοδωρία και γνήσια στοργή.—Παροιμίαι 17:8, ΜΝΚ· Εκκλησιαστής 2:24· Λουκάς 6:38· Πράξεις 9:36, 39, ΜΝΚ· 1 Κορινθίους 16:2, 3.