Καλό Εναντίον Κακού—Μια Μακραίωνη Μάχη

ΣΤΙΣ κινηματογραφικές ταινίες του παρελθόντος, ο «καλός» νικούσε πάντοτε τις δυνάμεις του κακού. Αλλά η πραγματικότητα δεν είναι ποτέ τόσο απλή. Πολύ συχνά στον πραγματικό κόσμο, φαίνεται πως το κακό υπερισχύει.

Οι κακές πράξεις είναι κάτι το κοινό στα νυχτερινά δελτία ειδήσεων. Στα βόρεια των Ηνωμένων Πολιτειών, ένας άντρας από το Μιλγουόκι δολοφονεί 11 ανθρώπους και αποθηκεύει τα κομμάτια από τα ακρωτηριασμένα σώματά τους στην κατάψυξή του. Νοτιότερα, άγνωστος εισβάλλει σε καφετέρια στο Τέξας και αρχίζει να πυροβολεί αδιακρίτως επί δέκα λεπτά, σκοτώνοντας 23 ανθρώπους, περιλαμβανομένου και του εαυτού του. Ένας δυσαρεστημένος εναντιούμενος στην Κορέα βάζει φωτιά σε μια Αίθουσα Βασιλείας των Μαρτύρων του Ιεχωβά σκοτώνοντας 14 λάτρεις.

Δεν υπάρχουν μόνο αυτά τα σποραδικά ξεσπάσματα κακού, αλλά υπάρχει άλλο ένα φρικιαστικό κακό που πλήττει τον κόσμο—η γενοκτονία. Υπολογίζεται ότι έχουν εξολοθρευτεί ένα εκατομμύριο Αρμένιοι, έξι εκατομμύρια Ιουδαίοι και πάνω από ένα εκατομμύριο Καμποτζιανοί σε φυλετικές και πολιτικές εκκαθαρίσεις μόνο σε αυτόν τον αιώνα. Οι αποκαλούμενες εθνικές εκκαθαρίσεις έχουν πλήξει πολλά άτομα στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Κανείς δεν γνωρίζει πόσα εκατομμύρια αθώοι άνθρωποι έχουν υποβληθεί σε φρικτά βασανιστήρια σε όλο τον κόσμο.

Τραγωδίες όπως αυτές μας αναγκάζουν να αντιμετωπίσουμε το ενοχλητικό ερώτημα: Γιατί οι άνθρωποι ενεργούν με τέτοιον τρόπο; Δεν μπορούμε να διώξουμε από τη σκέψη μας αυτές τις ωμότητες σκεφτόμενοι ότι είναι προϊόντα λίγων παράφρονων διανοιών. Η απερίγραπτη έκταση του κακού που έχει λάβει χώρα στον αιώνα μας αντικρούει μια τέτοια εξήγηση.

Κακή πράξη ορίζεται η πράξη που είναι ηθικά εσφαλμένη. Είναι μια πράξη που διαπράττεται από κάποιον ο οποίος μπορεί να διαλέξει ανάμεσα στο να κάνει το καλό και στο να κάνει το κακό. Με κάποιον τρόπο η ηθική του κρίση διαστρεβλώνεται και το κακό θριαμβεύει. Αλλά γιατί και πώς συμβαίνει αυτό;

Οι θρησκευτικές εξηγήσεις για το κακό συχνά δεν είναι ικανοποιητικές. Ο Καθολικός φιλόσοφος Θωμάς Ακινάτης ισχυρίστηκε ότι «πολλά καλά πράγματα θα εξαλείφονταν αν ο Θεός επέτρεπε να μην υπάρχει το κακό». Πολλοί Προτεστάντες φιλόσοφοι έχουν παρόμοιες απόψεις. Για παράδειγμα, όπως δηλώνεται στην Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The Encyclopædia Britannica), ο Γκότφριτ Λάιμπνιτς θεωρούσε ότι το κακό ήταν «ένα απλό αντιστάθμισμα στο καλό που υπάρχει στον κόσμο, το οποίο καλό, όμως, φαίνεται πιο έντονο αν συγκριθεί με το κακό». Με άλλα λόγια, πίστευε ότι χρειαζόμαστε το κακό για να μπορούμε να εκτιμήσουμε το καλό. Ένας τέτοιος τρόπος σκέψης μοιάζει σαν να λέμε σε έναν άρρωστο που πάσχει από καρκίνο ότι η αρρώστια του είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεται προκειμένου να κάνει κάποιον άλλον να νιώσει ότι είναι πράγματι ζωντανός και υγιής.

Οι κακές προθέσεις πρέπει να προέρχονται από κάπου αλλού. Μήπως έμμεσα ευθύνεται ο Θεός; Η Αγία Γραφή απαντάει: «Μηδείς πειραζόμενος ας λέγη ότι από του Θεού πειράζομαι· διότι ο Θεός είναι απείραστος κακών και αυτός ουδένα πειράζει». Αν δεν είναι υπεύθυνος ο Θεός, τότε ποιος είναι; Τα ακόλουθα εδάφια δίνουν την απάντηση: «Πειράζεται δε έκαστος υπό της ιδίας αυτού επιθυμίας, παρασυρόμενος και δελεαζόμενος· έπειτα η επιθυμία αφού συλλάβη, γεννά την αμαρτίαν». (Ιακώβου 1:13-15) Συνεπώς μια κακή πράξη γεννιέται όταν μια κακή επιθυμία καλλιεργείται αντί να απορριφτεί. Εντούτοις, περιλαμβάνονται ακόμα περισσότερα.

Οι Γραφές εξηγούν ότι οι κακές επιθυμίες εγείρονται επειδή η ανθρωπότητα έχει ένα βασικό ελάττωμα—την κληρονομημένη ατέλεια. Ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Καθώς δι’ ενός ανθρώπου η αμαρτία εισήλθεν εις τον κόσμον και δια της αμαρτίας ο θάνατος, και ούτω διήλθεν ο θάνατος εις πάντας ανθρώπους, επειδή πάντες ήμαρτον». (Ρωμαίους 5:12) Εξαιτίας της κληρονομημένης αμαρτίας, η ιδιοτέλεια μπορεί κάλλιστα να παραμερίσει την καλοσύνη στον τρόπο σκέψης μας, και η σκληρότητα μπορεί να υπερισχύσει της συμπόνιας.

Φυσικά, οι περισσότεροι άνθρωποι ξέρουν ενστικτωδώς ότι μια ορισμένη συμπεριφορά είναι εσφαλμένη. Η συνείδησή τους—δηλαδή ‘ο νόμος που είναι γραμμένος στην καρδιά τους’, όπως την ονομάζει ο Παύλος—τους αποτρέπει από το να κάνουν κάποια κακή πράξη. (Ρωμαίους 2:15) Ωστόσο, το απάνθρωπο περιβάλλον μπορεί να καταπνίξει τέτοια αισθήματα, και η συνείδηση μπορεί να νεκρωθεί αν αγνοείται επανειλημμένα.a—Παράβαλε 1 Τιμόθεον 4:2.

Μπορεί η ανθρώπινη ατέλεια από μόνη της να εξηγήσει το οργανωμένο κακό που υπάρχει στην εποχή μας; Ο ιστορικός Τζέφρι Μπάρτον Ράσελ παρατήρησε: «Είναι αλήθεια ότι το κακό υπάρχει στον καθένα μας, αλλά ακόμα και αν συσσωρεύαμε τα κακά που υπάρχουν σε κάθε άτομο, αυτό δεν εξηγεί ένα Άουσβιτς . . . Το κακό σε αυτή την κλίμακα φαίνεται ότι είναι ποιοτικά καθώς επίσης και ποσοτικά διαφορετικό». Εκείνος που επισήμανε αυτή την ποιοτικά διαφορετική πηγή του κακού δεν ήταν άλλος από τον Ιησού Χριστό.

Λίγο πριν από το θάνατό του, ο Ιησούς εξήγησε ότι οι άνθρωποι που σχεδίαζαν να τον σκοτώσουν δεν ενεργούσαν πλήρως με τη δική τους βούληση. Μια αόρατη δύναμη τους καθοδηγούσε. Ο Ιησούς είπε σε αυτά τα άτομα: «Σεις είσθε εκ πατρός του διαβόλου και τας επιθυμίας του πατρός σας θέλετε να πράττητε. Εκείνος ήτο απ’ αρχής ανθρωποκτόνος και δεν μένει εν τη αληθεία». (Ιωάννης 8:44) Είναι σαφές ότι ο Διάβολος, τον οποίο ο Ιησούς αποκάλεσε ‘άρχοντα του κόσμου τούτου’, παίζει πρωτεύοντα ρόλο στην υποκίνηση του κακού.—Ιωάννης 16:11· 1 Ιωάννου 5:19.

Τόσο η ανθρώπινη ατέλεια όσο και η σατανική επιρροή έχουν επιφέρει πολλά παθήματα επί χιλιάδες χρόνια. Επίσης, δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι η επιρροή τους στην ανθρωπότητα μειώνεται. Θα υπάρχει για πάντα το κακό; Ή οι δυνάμεις του καλού τελικά θα ξεριζώσουν το κακό;

[Υποσημειώσεις]

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 2]

Cover: U.S. Army Photo

[Ευχαριστία για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 3]

U.S. Army photo