Φυσικές Καταστροφές—Ευθύνεται ο Θεός;
«ΘΕΕ, τι μας έκανες;»
Αυτή, όπως την κατέγραψε κάποιο ρεπορτάζ, ήταν η αντίδραση ενός ανθρώπου που επέζησε από την έκρηξη του χιονοσκεπούς Νεβάδο δελ Ρουίς στην Κολομβία, στις 13 Νοεμβρίου 1985, όταν αντίκρισε την καταστροφή που είχε προκληθεί. Η συνακόλουθη κατολίσθηση λάσπης έθαψε ολόκληρη την πόλη Αρμέρο και σκότωσε πάνω από 20.000 ανθρώπους μέσα σε μια νύχτα.
Εύλογα αυτός που επέζησε αντέδρασε κατ’ αυτόν τον τρόπο. Αβοήθητοι μπροστά στις φυσικές δυνάμεις, δυνάμεις που προκαλούν δέος, οι άνθρωποι από πολύ παλιά απέδιδαν αυτά τα καταστροφικά γεγονότα στον Θεό. Οι πρωτόγονοι λαοί έκαναν προσφορές, ως και ανθρωποθυσίες, για να εξευμενίσουν τους θεούς τους, τους θεούς της θάλασσας, του ουρανού, της γης, των βουνών, των ηφαιστείων και άλλων πρόξενων κινδύνου. Ακόμη και σήμερα, μερικοί απλώς αποδέχονται τις επιπτώσεις των καταστροφικών φυσικών γεγονότων ως πεπρωμένο ή ως «θεομηνία».
Ευθύνεται πράγματι ο Θεός για τις καταστροφές που προκαλούν τόσο πολλά ανθρώπινα παθήματα και απώλειες σε όλη την υφήλιο; Φταίει εκείνος; Για να βρούμε τις απαντήσεις, χρειάζεται να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά σε όσα περιλαμβάνονται στις καταστροφές αυτές. Χρειάζεται, μάλιστα, να επανεξετάσουμε κάποια γνωστά γεγονότα.
Τι Είναι «Φυσική Καταστροφή»;
Όταν ένας σεισμός έπληξε την Τάνγκσαν, στην Κίνα, και, σύμφωνα με επίσημες κινεζικές εκθέσεις, σκότωσε 242.000 ανθρώπους, και όταν ο τυφώνας Άντριου ξεχύθηκε μανιασμένα στη νότια Φλόριντα και στη Λουιζιάνα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, και προκάλεσε ζημιές ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων, αυτές οι φυσικές καταστροφές αποτέλεσαν κύριες ειδήσεις διεθνώς. Αλλά, τι θα είχε συμβεί αν εκείνος ο σεισμός είχε πλήξει την ακατοίκητη έρημο Γκόμπι, 1.100 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Τάνγκσαν, ή αν ο τυφώνας Άντριου είχε ακολουθήσει διαφορετική πορεία και είχε ξεσπάσει στη θάλασσα, χωρίς να περάσει καθόλου από στεριά; Ούτε που θα θυμόταν κανείς τώρα τα γεγονότα αυτά.
Είναι σαφές, λοιπόν, ότι, όταν μιλάμε για φυσικές καταστροφές, δεν αναφερόμαστε απλώς σε εντυπωσιακές επιδείξεις των δυνάμεων της φύσης. Κάθε χρόνο γίνονται χιλιάδες σεισμοί, μικροί και μεγάλοι, και δεκάδες θύελλες, κυκλώνες, τυφώνες, ηφαιστειακές εκρήξεις και άλλα βίαια φαινόμενα που απλώς μετατρέπονται σε στατιστικά στοιχεία σε κάποιο αρχείο. Ωστόσο, όταν τέτοιου είδους γεγονότα προκαλούν μεγάλες απώλειες σε ζωές και περιουσίες και διακόπτουν το φυσιολογικό ρυθμό της ζωής, μετατρέπονται σε καταστροφές.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι ζημιές και οι συνακόλουθες απώλειες δεν είναι πάντοτε ανάλογες με τις δυνάμεις της φύσης που περιλαμβάνονται. Η μεγάλη καταστροφή δεν προκαλείται κατ’ ανάγκη από την πλέον ισχυρή επίδειξη των δυνάμεων της φύσης. Για παράδειγμα, το 1971, ένας σεισμός 6,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έπληξε το Σαν Φερνάντο της Καλιφόρνιας, στις Ηνωμένες Πολιτείες, και σκότωσε 65 ανθρώπους. Ένα χρόνο αργότερα, ένας σεισμός 6,2 Ρίχτερ στη Μανάγκουα της Νικαράγουας σκότωσε 5.000 ανθρώπους!
Συνεπώς, όταν τίθεται θέμα για την αυξανόμενη ερήμωση που επιφέρουν οι φυσικές καταστροφές, πρέπει να ρωτήσουμε: Έχουν γίνει πιο βίαια τα στοιχεία της φύσης; Ή μήπως συντελούν ανθρώπινοι παράγοντες στο πρόβλημα;
Ποιος Ευθύνεται;
Η Αγία Γραφή προσδιορίζει τον Ιεχωβά Θεό ως τον Μεγαλειώδη Δημιουργό των πάντων, περιλαμβανομένων και των δυνάμεων της φύσης σε αυτή τη γη. (Γένεσις 1:1· Νεεμίας 9:6· Εβραίους 3:4· Αποκάλυψη 4:11) Αυτό δεν σημαίνει ότι εκείνος προκαλεί κάθε πνοή του ανέμου ή κάθε βροχόπτωση. Όχι, αλλά έχει ενεργοποιήσει ορισμένους νόμους που διέπουν τη γη και το περιβάλλον της. Για παράδειγμα, στα εδάφια Εκκλησιαστής 1:5-7, διαβάζουμε σχετικά με τρεις από τις θεμελιώδεις λειτουργίες που καθιστούν δυνατή τη ζωή στη γη—την ανατολή και τη δύση του ήλιου καθημερινά, το αναλλοίωτο μοντέλο συμπεριφοράς των ανέμων και τον κύκλο του νερού. Ανεξάρτητα από το αν ο άνθρωπος τα έχει υπόψη του ή όχι, αυτά τα συστήματα της φύσης, και άλλα σαν αυτά, που έχουν σχέση με το κλίμα, τη γεωλογία και την οικολογία της γης, λειτουργούν επί χιλιάδες χρόνια. Στην πραγματικότητα, ο συγγραφέας του βιβλίου Εκκλησιαστής έστρεφε την προσοχή στη μεγάλη αντίθεση που υπάρχει ανάμεσα στις αναλλοίωτες και ατέλειωτες οδούς της δημιουργίας και στην εφήμερη και προσωρινή φύση της ανθρώπινης ζωής.
Ο Ιεχωβά, όχι μόνο είναι ο Δημιουργός των δυνάμεων της φύσης, αλλά έχει επίσης την ισχύ να ασκεί έλεγχο επάνω τους. Σε όλη την Αγία Γραφή βρίσκουμε αφηγήσεις σχετικά με το πώς ο Ιεχωβά ασκεί έλεγχο ή χειρίζεται τέτοιες δυνάμεις προκειμένου να εκπληρώνει το σκοπό του. Οι αφηγήσεις αυτές περιλαμβάνουν το διαχωρισμό των υδάτων της Ερυθράς Θάλασσας στις μέρες του Μωυσή και την ακινητοποίηση του ήλιου και της σελήνης σε σχέση με την πορεία τους στους ουρανούς τον καιρό του Ιησού του Ναυή. (Έξοδος 14:21-28· Ιησούς του Ναυή 10:12, 13) Ο Ιησούς Χριστός, ο Γιος του Θεού και υποσχεμένος Μεσσίας, κατέδειξε επίσης την ισχύ του πάνω στις δυνάμεις της φύσης, όπως, για παράδειγμα, τότε που γαλήνεψε μια θύελλα στη Θάλασσα της Γαλιλαίας. (Μάρκος 4:37-39) Αφηγήσεις όπως αυτές δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για το ότι ο Ιεχωβά Θεός και ο Γιος του, ο Ιησούς Χριστός, μπορούν να ασκούν πλήρη έλεγχο σε οτιδήποτε επηρεάζει τη ζωή εδώ στη γη.—2 Χρονικών 20:6· Ιερεμίας 32:17· Ματθαίος 19:26.
Εφόσον έτσι έχουν τα πράγματα, μπορούμε, άραγε, να θεωρήσουμε τον Θεό υπεύθυνο για τον αυξανόμενο όλεθρο και την ερήμωση που έχουν προέλθει από τις φυσικές καταστροφές τα πρόσφατα χρόνια; Για να απαντήσουμε αυτό το ερώτημα, πρέπει να εξετάσουμε πρώτα αν υπάρχουν αποδείξεις που να πιστοποιούν ότι πρόσφατα οι δυνάμεις της φύσης έγιναν συγκλονιστικά πιο βίαιες, ίσως μάλιστα και ανεξέλεγκτες.
Σε σχέση με αυτό, παρατηρήστε τι έχει να πει το βιβλίο Φυσικές Καταστροφές—Πράξεις του Θεού ή του Ανθρώπου; (Natural Disasters—Acts of God or Acts of Man?): «Δεν υπάρχουν αποδείξεις για το ότι οι κλιματολογικοί μηχανισμοί που συνδέονται με τις ξηρασίες, τις πλημμύρες και τους κυκλώνες αλλάζουν. Επίσης, κανένας γεωλόγος δεν ισχυρίζεται ότι οι κινήσεις της γης που σχετίζονται με τους σεισμούς, τα ηφαίστεια και τα τσουνάμι (σεισμικά κύματα) γίνονται πιο βίαιες». Παρόμοια, το βιβλίο Η Γη Σείεται (Earthshock) παρατηρεί: «Τα πετρώματα κάθε ηπείρου περιέχουν ένα αρχείο αναρίθμητων μεγάλων και μικρών γεωλογικών γεγονότων, καθένα από τα οποία θα αποτελούσε καταστροφική συμφορά για το ανθρώπινο γένος αν συνέβαινε σήμερα—και είναι επιστημονικά βεβαιωμένο ότι αυτά τα γεγονότα θα συμβούν ξανά και ξανά στο μέλλον». Με άλλα λόγια, η γη και οι ισχυρές δυνάμεις της έχουν λίγο πολύ παραμείνει ίδιες διαμέσου των αιώνων. Έτσι, ανεξάρτητα από το αν μερικές στατιστικές υποδεικνύουν ή όχι κάποια αύξηση μερικών μορφών γεωλογικών ή άλλων δραστηριοτήτων, η γη δεν έχει γίνει ανεξέλεγκτα βίαιη τα πρόσφατα χρόνια.
Σε τι οφείλεται λοιπόν η αύξηση της συχνότητας και των ερημωτικών επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών για τις οποίες διαβάζουμε; Εφόσον δεν φταίνε οι δυνάμεις της φύσης, τα ενοχοποιητικά στοιχεία φαίνεται πως βαρύνουν το ανθρώπινο στοιχείο. Πράγματι, αυθεντίες έχουν αναγνωρίσει το γεγονός ότι οι δραστηριότητες των ανθρώπων έχουν κάνει το περιβάλλον μας και πιο επιρρεπές στις φυσικές καταστροφές και πιο ευάλωτο σε αυτές. Στα αναπτυσσόμενα έθνη, η αυξανόμενη ανάγκη για τροφή αναγκάζει τους αγρότες να κάνουν κατάχρηση στην καλλιέργεια της γης που διαθέτουν ή να εκχερσώνουν γη εξαφανίζοντας το ζωτικό δασώδες κάλυμμα. Αυτό οδηγεί σε σοβαρή διάβρωση του εδάφους. Ο πολλαπλασιασμός του πληθυσμού επιταχύνει επίσης την αύξηση των εξαθλιωμένων οικισμών και των συνοικιών με παράγκες που δημιουργούνται πρόχειρα σε επισφαλείς περιοχές. Ακόμη και στα πιο αναπτυγμένα έθνη, ορισμένοι άνθρωποι, όπως είναι τα εκατομμύρια εκείνων που ζουν κατά μήκος του Ρήγματος Σαν Αντρέας στην Καλιφόρνια, εκθέτουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο παρά τις ξεκάθαρες προειδοποιήσεις. Υπό αυτές τις συνθήκες, όταν κάποια ασυνήθιστη τροπή των γεγονότων—μια θύελλα, μια πλημμύρα ή ένας σεισμός—λαβαίνει χώρα, μπορεί πράγματι το καταστροφικό αποτέλεσμα να ονομαστεί «φυσικό»;
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ξηρασία στο Σαχέλ της Αφρικής. Κανονικά, όταν αναφερόμαστε σε ξηρασία, ο νους μας πηγαίνει στην έλλειψη βροχής ή νερού, πράγμα που οδηγεί σε πείνα, λιμοκτονία και θάνατο. Αλλά οφείλεται η μεγάλη πείνα και η λιμοκτονία σε εκείνη την περιοχή απλώς στην έλλειψη νερού; Το βιβλίο Η Αφηνιασμένη Φύση (Nature on the Rampage) λέει: «Αποδείξεις που έχουν συγκεντρώσει επιστημονικά ιδρύματα καθώς και ιδρύματα παροχής βοήθειας δείχνουν ότι η πείνα στην εποχή μας επιμένει όχι τόσο λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας όσο λόγω της παρατεταμένης κατάχρησης στις πλουτοπαραγωγικές πηγές της γης και του νερού. . . . Η συνεχιζόμενη ερημοποίηση στο Σαχέλ είναι κατά μεγάλο μέρος ανθρωποποίητο φαινόμενο». Μια εφημερίδα της Νότιας Αφρικής, η Δε Νατάλ Γουίτνες (The Natal Witness), επισημαίνει τα εξής: «Η πείνα δεν έχει σχέση με την έλλειψη τροφής· έχει σχέση με την έλλειψη πρόσβασης στην τροφή. Με άλλα λόγια έχει σχέση με τη φτώχεια».
Το ίδιο μπορεί να λεχτεί για μεγάλο μέρος της ερήμωσης που προέρχεται από άλλες καταστροφές. Μελέτες δείχνουν ότι τα φτωχότερα έθνη έχουν δυσανάλογα υψηλότερα ποσοστά θανάτων από φυσικές καταστροφές σε σχέση με τα πλουσιότερα έθνη του κόσμου. Για παράδειγμα, από το 1960 ως το 1981, σύμφωνα με μια μελέτη, η Ιαπωνία υπέστη 43 σεισμούς και άλλες καταστροφές και έχασε 2.700 ζωές, δηλαδή, κατά μέσο όρο 63 θανάτους σε κάθε καταστροφή. Την ίδια περίοδο, το Περού είχε 31 καταστροφές με 91.000 θανάτους, ή 2.900 σε κάθε καταστροφή. Γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά; Οι δυνάμεις της φύσης μπορεί να δίνουν το έναυσμα, αλλά οι ανθρώπινες δραστηριότητες—κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές—είναι αυτές στις οποίες πρέπει να επιρριφθεί η ευθύνη για τη μεγάλη διαφορά σε ό,τι αφορά τις απώλειες σε ζωές και την καταστροφή της περιουσίας που προέκυψαν.
Τι Λύσεις Υπάρχουν;
Οι επιστήμονες και οι ειδικοί προσπαθούν εδώ και πολλά χρόνια να επινοήσουν τρόπους για να αντεπεξέλθουν στις φυσικές καταστροφές. Διερευνούν σε βάθος τη γη επιζητώντας να κατανοήσουν τη λειτουργία των σεισμών και των ηφαιστειακών εκρήξεων. Με διαστημικούς δορυφόρους παρατηρούν τα κλιματολογικά μοντέλα για να ανιχνεύσουν τις διαδρομές των κυκλώνων και των τυφώνων ή να προβλέψουν τις πλημμύρες και την ξηρασία. Όλη αυτή η έρευνα τους έχει δώσει πληροφορίες που, όπως ελπίζουν, θα τους καταστήσουν ικανούς να μειώσουν τον αντίκτυπο αυτών των δυνάμεων της φύσης.
Έχουν αποδώσει αυτές οι προσπάθειες; Αναφορικά με αυτό το είδος των δαπανηρών μέσων υψηλής τεχνολογίας, μια οργάνωση που επαγρυπνεί για το περιβάλλον παρατηρεί: «Παίζουν και αυτά το ρόλο τους. Αλλά αν απορροφούν ένα δυσανάλογο ποσό χρημάτων και προσπαθειών—αν χρησιμεύουν ως δικαιολογία για να αγνοούνται οι κίνδυνοι που ήδη καραδοκούν στις κοινωνίες των θυμάτων και οι οποίοι επιδεινώνουν τις καταστροφές—τότε μπορούν να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό». Για παράδειγμα, αν και είναι χρήσιμο να γνωρίζει κανείς ότι το παράκτιο δέλτα του Μπαγκλαντές απειλείται συνεχώς από πλημμύρες και παλιρροϊκά κύματα, αυτή η γνώση δεν εμποδίζει εκατομμύρια ανθρώπους στο Μπαγκλαντές από το να είναι αναγκασμένοι να ζουν εκεί. Το αποτέλεσμα είναι επανειλημμένες καταστροφές στις οποίες ο αριθμός των θανάτων ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες.
Είναι φανερό ότι οι τεχνικές πληροφορίες μπορούν να χρησιμεύσουν μόνο μέχρι ενός σημείου. Κάτι άλλο που χρειάζεται είναι το να έχει κάποιος την ικανότητα να ελαφρύνει τις πιέσεις που δεν αφήνουν στους ανθρώπους πολλά περιθώρια εκλογής εκτός από το να ζουν σε περιοχές που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες σε κίνδυνο ή να ζουν με τρόπους που ερημώνουν το περιβάλλον. Με άλλα λόγια, για να μετριαστούν οι ζημιές που προκαλούν τα στοιχεία της φύσης, χρειάζεται διεξοδική αναμόρφωση του κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού συστήματος υπό το οποίο ζούμε. Ποιος μπορεί να επιτελέσει μια τέτοια αποστολή; Μόνο Εκείνος ο οποίος μπορεί να ελέγχει ως και τις δυνάμεις που πυροδοτούν τις φυσικές καταστροφές.
Μελλοντικές Πράξεις του Θεού
Ο Ιεχωβά Θεός δεν θα ασχοληθεί μόνο με τα συμπτώματα, αλλά θα φτάσει στη ρίζα της ανθρώπινης δυστυχίας. Θα τερματίσει τα άπληστα και καταπιεστικά πολιτικά, εμπορικά και θρησκευτικά συστήματα που ‘εξουσιάζουν τον άνθρωπο προς βλάβη του’. (Εκκλησιαστής 8:9) Όποιος είναι εξοικειωμένος με την Αγία Γραφή δεν μπορεί παρά να παρατηρήσει ότι στις σελίδες της υπάρχουν πολυάριθμες προφητείες που αναφέρονται στον καιρό κατά τον οποίο ο Θεός θα αναλάβει δράση για να απαλλάξει τη γη από την πονηρία και τα παθήματα και να αποκαταστήσει έναν επίγειο παράδεισο ειρήνης και δικαιοσύνης.—Ψαλμός 37:9-11, 29· Ησαΐας 13:9· 65:17, 20-25· Ιερεμίας 25:31-33· 2 Πέτρου 3:7· Αποκάλυψη 11:18.
Αυτά, στην πραγματικότητα, είναι εκείνα για τα οποία ο Ιησούς Χριστός δίδαξε όλους τους ακολούθους του να προσεύχονται, συγκεκριμένα: «Ας έρθει η βασιλεία σου. Ας γίνει το θέλημά σου, όπως στον ουρανό, έτσι και πάνω στη γη». (Ματθαίος 6:10) Η Μεσσιανική Βασιλεία θα απομακρύνει και θα αντικαταστήσει όλες τις ατελείς ανθρώπινες κυβερνήσεις, όπως προείπε ο προφήτης Δανιήλ: «Εν ταις ημέραις των βασιλέων εκείνων θέλει αναστήσει ο Θεός του ουρανού βασιλείαν, ήτις εις τον αιώνα δεν θέλει φθαρή· και η βασιλεία αύτη δεν θέλει περάσει εις άλλον λαόν· θέλει κατασυντρίψει και συντελέσει πάσας ταύτας τας βασιλείας, αυτή δε θέλει διαμένει εις τους αιώνας».—Δανιήλ 2:44.
Τι θα επιτελέσει η Βασιλεία του Θεού που δεν μπορούν να επιτελέσουν τα έθνη σήμερα; Η Αγία Γραφή παρέχει μια συναρπαστική πρόγευση του τι πρόκειται να έρθει. Αντί για συνθήκες σαν αυτές που απεικονίζονται σε τούτες τις σελίδες, όπως η πείνα και η φτώχεια, ‘θα υπάρχει αφθονία σιτηρών στη γη· οι κορυφές των βουνών θα ξεχειλίζουν’, και «τα δένδρα του αγρού θέλουσιν αποδίδει τον καρπόν αυτών και η γη θέλει δίδει το προϊόν αυτής και θέλουσιν είσθαι ασφαλείς εν τη γη αυτών». (Ψαλμός 72:16, ΜΝΚ· Ιεζεκιήλ 34:27) Αναφορικά με το φυσικό περιβάλλον, η Αγία Γραφή μάς λέει: «Η έρημος και η άνυδρος θέλουσιν ευφρανθή δι’ αυτά, και η ερημία θέλει αγαλλιασθή και ανθήσει ως ρόδον. . . . Διότι εν τη ερήμω θέλουσιν αναβλύσει ύδατα και ρεύματα εν τη ερημία. Και η ξηρά γη θέλει κατασταθή λίμνη και η διψώσα γη πηγαί ύδατος». (Ησαΐας 35:1, 6, 7) Επίσης, δεν θα υπάρχουν πια πόλεμοι.—Ψαλμός 46:9.
Η Αγία Γραφή δεν λέει πώς θα τα επιτελέσει όλα αυτά ο Ιεχωβά Θεός και πώς θα χειριστεί όλες τις δυνάμεις της φύσης ώστε να μην προξενούν πλέον βλάβη. Το βέβαιο, όμως, είναι ότι όλοι όσοι ζουν υπό τη δίκαιη εκείνη κυβέρνηση ‘δεν θέλουσι κοπιάζει εις μάτην ουδέ θέλουσι τεκνοποιεί δια καταστροφήν· διότι είναι σπέρμα των ευλογημένων του Ιεχωβά και οι έκγονοι αυτών μετ’ αυτών’.—Ησαΐας 65:23.
Μέσα από τις σελίδες αυτού του περιοδικού, καθώς και άλλων εντύπων της Εταιρίας Σκοπιά, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά επανειλημμένα έχουν καταδείξει ότι η Βασιλεία του Θεού εγκαθιδρύθηκε στον ουρανό το έτος 1914. Υπό την κατεύθυνση εκείνης της Βασιλείας, δίνεται επί 80 σχεδόν χρόνια παγκόσμια μαρτυρία, και σήμερα βρισκόμαστε στα πρόθυρα των υποσχεμένων ‘νέων ουρανών και της νέας γης’. Το ανθρώπινο γένος θα απελευθερωθεί, όχι μόνο από την ερήμωση που φέρνουν οι φυσικές καταστροφές, αλλά και από όλο τον πόνο και τα παθήματα που πλήττουν την ανθρωπότητα τα τελευταία έξι χιλιάδες χρόνια. Σε σχέση με τον καιρό εκείνο μπορεί να λεχτεί πραγματικά ότι «τα παλιά έχουν παρέλθει».—2 Πέτρου 3:13· Αποκάλυψη 21:4.
Τι μπορεί να λεχτεί σχετικά με το παρόν; Ενεργεί ο Θεός υπέρ εκείνων που αντιμετωπίζουν συμφορές εξαιτίας φυσικών συνθηκών ή άλλων παραγόντων; Βέβαια ενεργεί, αλλά όχι κατ’ ανάγκη με τον τρόπο που ίσως θα περίμεναν οι περισσότεροι άνθρωποι.
[Εικόνες στις σελίδες 8, 9]
Οι δραστηριότητες των ανθρώπων έχουν κάνει το περιβάλλον μας πιο επιρρεπές στις φυσικές καταστροφές
[Ευχαριστίες]
Laif/Sipa Press
Chamussy/Sipa Press
Wesley Bocxe/Sipa Press
Jose Nicolas/Sipa Press