Το Δείπνο του Κυρίου—Πόσο Συχνά θα Πρέπει να Τηρείται;

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, Πάσχα, γιορτές διαφόρων «αγίων». Πολλές άγιες ημέρες και γιορτές τηρούνται από τις εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου. Αλλά γνωρίζετε πόσες γιορτές έδωσε εντολή ο Ιησούς Χριστός στους ακολούθους του να τηρούν; Η απάντηση είναι: Μόνο μία! Καμία από τις άλλες γιορτές δεν καθιερώθηκε από τον Ιδρυτή της Χριστιανοσύνης.

Ασφαλώς, αν ο Ιησούς θέσπισε μόνο μία γιορτή, τότε αυτή είναι πολύ σημαντική. Οι Χριστιανοί θα έπρεπε να την τηρούν ακριβώς όπως παρήγγειλε ο Ιησούς. Ποια ήταν αυτή η μοναδική γιορτή;

Η Μόνη Γιορτή

Αυτή η γιορτή εγκαινιάστηκε από τον Ιησού την ημέρα κατά την οποία πέθανε. Εκείνος είχε τηρήσει την Ιουδαϊκή γιορτή του Πάσχα με τους αποστόλους του. Κατόπιν πρόσφερε λίγο από το άζυμο ψωμί του Πάσχα σε αυτούς, λέγοντας: «Αυτό σημαίνει το σώμα μου, το οποίο θα δοθεί για χάρη σας». Στη συνέχεια, ο Ιησούς πρόσφερε ένα ποτήρι με κρασί, λέγοντας: «Αυτό το ποτήρι σημαίνει τη νέα διαθήκη με βάση το αίμα μου, το οποίο θα χυθεί για χάρη σας». Επίσης είπε: «Εξακολουθήστε να το κάνετε αυτό σε ανάμνησή μου». (Λουκάς 22:19, 20· 1 Κορινθίους 11:24-26) Αυτή η γιορτή ονομάζεται το Δείπνο του Κυρίου, ή αλλιώς, η Ανάμνηση. Αυτή είναι η μοναδική γιορτή την οποία ο Ιησούς έδωσε εντολή στους ακολούθους του να τηρούν.

Πολλές εκκλησίες ισχυρίζονται ότι διεξάγουν αυτή τη γιορτή σε συνδυασμό με όλες τις άλλες γιορτές τους, αλλά οι περισσότερες την τηρούν με διαφορετικό τρόπο από εκείνον τον οποίο παράγγειλε ο Ιησούς. Πιθανόν η πιο αξιοσημείωτη διαφορά να είναι η συχνότητα του εορτασμού. Μερικές εκκλησίες τη γιορτάζουν κάθε μήνα, κάθε εβδομάδα, ακόμη και καθημερινά. Αυτό άραγε είχε κατά νου ο Ιησούς όταν είπε στους ακολούθους του: «Εξακολουθήστε να το κάνετε αυτό σε ανάμνησή μου»; Η Νέα Αγγλική Βίβλος (The New English Bible) αναφέρει: «Κάνετέ το αυτό ως αναμνηστικό γεγονός για εμένα». (1 Κορινθίους 11:24, 25) Πόσο συχνά γιορτάζεται κάποιο αναμνηστικό γεγονός ή μια επέτειος; Συνήθως, μόνο μία φορά το χρόνο.

Να θυμάστε επίσης ότι ο Ιησούς εγκαινίασε αυτή τη γιορτή, και λίγο αργότερα, στις 14 Νισάν του Ιουδαϊκού ημερολογίου πέθανε.a Αυτή ήταν η ημέρα του Πάσχα, μια γιορτή η οποία υπενθύμιζε στους Ιουδαίους τη μεγάλη απελευθέρωσή τους στην Αίγυπτο το 16ο αιώνα Π.Κ.Χ. Εκείνον τον καιρό, η θυσία ενός αρνιού είχε ως αποτέλεσμα τη σωτηρία των πρωτοτόκων των Ιουδαίων, ενώ ο άγγελος του Ιεχωβά θανάτωσε όλα τα πρωτότοκα της Αιγύπτου.—Έξοδος 12:21, 24-27.

Πώς μας βοηθάει αυτό να καταλάβουμε το ζήτημα; Ο Χριστιανός απόστολος Παύλος έγραψε: «Ο Χριστός, το πάσχα μας, έχει θυσιαστεί». (1 Κορινθίους 5:7) Ο θάνατος του Ιησού ήταν μια μεγαλύτερη Πασχαλινή θυσία, αφού έδωσε στο ανθρώπινο γένος την ευκαιρία για μια κατά πολύ σπουδαιότερη σωτηρία. Για τους Χριστιανούς λοιπόν, η Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού έχει αντικαταστήσει το Ιουδαϊκό Πάσχα.—Ιωάννης 3:16.

Το Πάσχα ήταν μια ετήσια γιορτή. Είναι λογικό, λοιπόν, ότι το ίδιο συμβαίνει και με την Ανάμνηση. Το Πάσχα—η ημέρα κατά την οποία πέθανε ο Ιησούς—έπεφτε πάντοτε τη 14η ημέρα του Ιουδαϊκού μήνα Νισάν. Επομένως, ο θάνατος του Χριστού θα πρέπει να γιορτάζεται μία φορά το χρόνο, την ημερομηνία η οποία αντιστοιχεί στη 14η Νισάν. Για το έτος 1994, αυτή η ημέρα θα είναι το Σάββατο 26 Μαρτίου, μετά τη δύση του ήλιου. Γιατί, όμως, οι εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου δεν την έχουν καθιερώσει αυτή ως μια ειδική ημέρα που πρέπει να τηρείται; Μια σύντομη ματιά στην ιστορία θα δώσει απάντηση σε αυτό το ερώτημα.

Μια Αποστολική Συνήθεια Κινδυνεύει

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, στη διάρκεια του πρώτου αιώνα Κ.Χ., εκείνοι που καθοδηγούνταν από τους αποστόλους του Ιησού γιόρταζαν το Δείπνο του Κυρίου ακριβώς όπως είχε παραγγείλει εκείνος. Ωστόσο, στη διάρκεια του δεύτερου αιώνα, μερικοί άρχισαν να αλλάζουν το χρόνο του εορτασμού του. Διεξήγαν την Ανάμνηση την πρώτη ημέρα της εβδομάδας (η οποία τώρα ονομάζεται Κυριακή), όχι την ημέρα που αντιστοιχούσε στη 14η Νισάν. Γιατί έγινε αυτό;

Για τους Ιουδαίους, η ημέρα άρχιζε περίπου στις έξι η ώρα το βράδυ και διαρκούσε μέχρι την ίδια ώρα της επόμενης ημέρας. Ο Ιησούς πέθανε στις 14 Νισάν του 33 Κ.Χ., η οποία διήρκεσε από την Πέμπτη το βράδυ μέχρι την Παρασκευή το βράδυ. Αναστήθηκε την τρίτη ημέρα, νωρίς το πρωί της Κυριακής. Μερικοί ήθελαν να τηρείται η γιορτή του θανάτου του Ιησού σε κάποια καθορισμένη ημέρα της εβδομάδας κάθε χρόνο, αντί να γιορτάζεται την ημέρα με την οποία συνέπιπτε η 14η Νισάν. Επίσης θεωρούσαν την ημέρα της ανάστασης του Ιησού ως πιο σημαντική από την ημέρα του θανάτου του. Έτσι λοιπόν, καταστάλαξαν στην Κυριακή.

Ο Ιησούς έδωσε εντολή να γιορτάζεται ο θάνατός του, όχι η ανάστασή του. Αφού δε το Ιουδαϊκό Πάσχα πέφτει σε διαφορετική ημέρα κάθε χρόνο σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο το οποίο χρησιμοποιούμε τώρα, είναι πολύ φυσικό ότι το ίδιο θα έπρεπε να αληθεύει σχετικά με την Ανάμνηση. Συνεπώς πολλοί προσκολλήθηκαν στην αρχική διευθέτηση και τηρούσαν το Δείπνο του Κυρίου στις 14 Νισάν κάθε χρόνο. Αργότερα ονομάστηκαν Τεσσαρεσκαιδεκατίτες, που σημαίνει «Οπαδοί της δεκάτης τετάρτης».

Μερικοί λόγιοι αναγνώρισαν ότι αυτοί οι «Οπαδοί της δεκάτης τετάρτης» ακολουθούσαν το αρχικό υπόδειγμα των αποστόλων. Κάποιος ιστορικός είπε: «Σχετικά με την ημέρα της τήρησης του Πάσχα [το Δείπνο του Κυρίου], το πρότυπο το οποίο ακολουθούσαν οι εκκλησίες των Τεσσαρεσκαιδεκατιτών της Μικράς Ασίας αποτελούσε συνέχεια εκείνου το οποίο είχε η εκκλησία της Ιερουσαλήμ. Το 2ο αιώνα, αυτές οι εκκλησίες, στο Πάσχα τους που τηρούσαν τη 14η Νισάν, γιόρταζαν την απολύτρωση η οποία επιτεύχθηκε με το θάνατο του Χριστού».—Πατρολογική Μελέτη (Studia Patristica), Τόμος V, 1962, σελίδα 8.

Ξεσπάει Αντιλογία

Ενώ πολλοί στη Μικρά Ασία ακολούθησαν την αποστολική τακτική, στη Ρώμη ξεχώρισαν την Κυριακή ως ημέρα για τη γιορτή. Περίπου το έτος 155 Κ.Χ., ο Πολύκαρπος της Σμύρνης, ως εκπρόσωπος των εκκλησιών της Ασίας, επισκέφτηκε τη Ρώμη για να συζητήσει αυτό και άλλα προβλήματα. Δυστυχώς, δεν επιτεύχθηκε συμφωνία σχετικά με αυτό το ζήτημα.

Ο Ειρηναίος της Λυών έγραψε σε κάποιο γράμμα: «Ούτε ο Ανίκητος [της Ρώμης] μπόρεσε να πείσει τον Πολύκαρπο να μην τηρεί αυτό το οποίο πάντοτε τηρούσε με τον Ιωάννη, το μαθητή του Κυρίου μας, και με τους άλλους αποστόλους με τους οποίους συναναστρεφόταν· ούτε και ο Πολύκαρπος όμως έπεισε τον Ανίκητο να το τηρήσει, επειδή εκείνος είπε ότι όφειλε να συνεχίσει τη συνήθεια την οποία είχαν οι πρεσβύτεροι πριν από αυτόν». (Ευσέβιος [Eusebius], Βιβλίο 5, κεφάλαιο 24) Σημειώστε πως ο Πολύκαρπος αναφέρεται ότι βάσισε τη θέση του στην εξουσία των αποστόλων, ενώ ο Ανίκητος επικαλέστηκε τη συνήθεια των προηγούμενων πρεσβυτέρων στη Ρώμη.

Αυτή η αντιλογία εντάθηκε προς το τέλος του δεύτερου αιώνα Κ.Χ. Περίπου το 190 Κ.Χ., κάποιος Βίκτωρ εκλέχτηκε επίσκοπος της Ρώμης. Αυτός πίστευε ότι το Δείπνο του Κυρίου θα έπρεπε να τηρείται την Κυριακή, και ζήτησε την υποστήριξη και άλλων ηγετών, όσο το δυνατόν περισσότερων. Ο Βίκτωρ πίεσε τις εκκλησίες της Ασίας να στραφούν προς τη διευθέτηση της Κυριακής.

Απαντώντας εκ μέρους εκείνων που βρίσκονταν στη Μικρά Ασία, ο Πολυκράτης της Εφέσου αρνήθηκε να υποκύψει σε αυτή την πίεση. Είπε: «Τηρούμε την ημέρα χωρίς παραποιήσεις, χωρίς να προσθέτουμε ή να αφαιρούμε κάτι». Κατόπιν απαρίθμησε πολλές αυθεντίες περιλαμβανομένου και του αποστόλου Ιωάννη. «Όλοι αυτοί», ισχυρίστηκε, «τηρούσαν τη δέκατη τέταρτη ημέρα για το Πάσχα σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, και με κανέναν τρόπο δεν παρέκκλιναν από αυτό». Ο Πολυκράτης πρόσθεσε: «Εγώ από τη δική μου πλευρά, αδελφοί, . . . δεν τρομοκρατούμαι από απειλές. Επειδή εκείνοι που είναι καλύτεροι από εμένα έχουν πει: Πρέπει να υπακούμε στον Θεό μάλλον παρά στους ανθρώπους».—Ευσέβιος, Βιβλίο 5, κεφάλαιο 24.

Ο Βίκτωρ δυσαρεστήθηκε με αυτή την απάντηση. Κάποιο ιστορικό έργο αναφέρει ότι αυτός «αφόρισε όλες τις Εκκλησίες της Ασίας και έστειλε τις εγκυκλίους του σε όλες τις Εκκλησίες οι οποίες συμφωνούσαν με την άποψή του, αναφέροντας ότι δεν θα έπρεπε να συνεχίζουν την επικοινωνία με αυτές». Ωστόσο, «αυτή η απερίσκεπτη και παράτολμη ενέργειά του προκάλεσε μεγάλη δυσφορία σε όλους τους σοφούς και σοβαρούς άντρες της δικής του παράταξης, αρκετοί από τους οποίους έγραψαν σε αυτόν με έντονο ύφος, συμβουλεύοντάς τον . . . να διατηρήσει την αγάπη, την ενότητα και την ειρήνη».—Αρχαιότητες της Χριστιανικής Εκκλησίας (Antiquities of the Christian Church) του Μπίνγκαμ, Βιβλίο 20, κεφάλαιο 5.

Η Αποστασία Καθιερώνεται

Άσχετα με αυτές τις διαμαρτυρίες, οι Χριστιανοί στη Μικρά Ασία απομονώνονταν ολοένα και περισσότερο σχετικά με το ζήτημα του πότε έπρεπε να γιορτάζεται το Δείπνο του Κυρίου. Αλλού είχαν εισχωρήσει αθόρυβα παραλλαγές. Μερικοί γιόρταζαν όλη την περίοδο η οποία ξεκινούσε από τη 14η Νισάν μέχρι και την επόμενη Κυριακή. Άλλοι τηρούσαν τη γιορτή πιο συχνά—κάθε Κυριακή.

Το 314 Κ.Χ., η Σύνοδος της Αρλ (Γαλλία) προσπάθησε να επιβάλει τη διευθέτηση της Ρώμης και να καταστείλει οποιαδήποτε εναλλακτική λύση. Όσοι απέμειναν από τους Τεσσαρεσκαιδεκατίτες αρνήθηκαν να συμφωνήσουν. Με σκοπό να τακτοποιήσει αυτό και άλλα ζητήματα τα οποία διαιρούσαν τους καθ’ ομολογία Χριστιανούς στην αυτοκρατορία του, το 325 Κ.Χ. ο ειδωλολάτρης αυτοκράτορας Κωνσταντίνος συγκάλεσε οικουμενική σύνοδο, τη Σύνοδο της Νίκαιας. Αυτή εξέδωσε διάταγμα το οποίο παράγγελλε σε όλους όσους βρίσκονταν στη Μικρά Ασία να συμμορφωθούν με το πρότυπο της Ρώμης.

Είναι ενδιαφέρον να προσέξει κανείς ένα από τα κυριότερα επιχειρήματα τα οποία πρόβαλαν προκειμένου να σταματήσει η τήρηση της Ανάμνησης του θανάτου του Χριστού σύμφωνα με την ημερομηνία του Ιουδαϊκού ημερολογίου. Η Ιστορία των Χριστιανικών Συμβουλίων (A History of the Christian Councils), από τον Κ. Τζ. Χεϊφέλε, αναφέρει: «Δηλώθηκε ότι δεν ανταποκρινόταν καθόλου στην αξία αυτής, της αγιότερης από όλες τις γιορτές, το να ακολουθείται η συνήθεια (ο υπολογισμός) των Ιουδαίων, οι οποίοι είχαν λερώσει τα χέρια τους με το πιο φοβερό έγκλημα, και των οποίων οι διάνοιες είχαν τυφλωθεί». (Τόμος 1, σελίδα 322) Το να βρεθεί κάποιος σε μια τέτοια θέση θεωρήθηκε ως «‘ταπεινωτική υποταγή’ στη Συναγωγή η οποία ταλαιπώρησε την Εκκλησία», αναφέρει ο Τζ. Τζάστερ, όπως παρατίθεται στην Πατρολογική Μελέτη, Τόμος IV, 1961, σελίδα 412.

Αυτό ήταν αντισημιτισμός! Εκείνοι οι οποίοι γιόρταζαν την Ανάμνηση του θανάτου του Ιησού την ίδια ημέρα κατά την οποία πέθανε θεωρούνταν Ιουδαΐζοντες. Είχε ξεχαστεί το ότι ο Ιησούς ο ίδιος ήταν Ιουδαίος και το ότι εκείνος είχε κάνει σημαντική αυτή την ημέρα προσφέροντας τότε τη ζωή του για χάρη του ανθρωπίνου γένους. Από τότε, οι Τεσσαρεσκαιδεκατίτες αποδοκιμάζονταν ως αιρετικοί και σχισματικοί, και διώκονταν. Η Σύνοδος της Αντιόχειας το 341 Κ.Χ. αποφάσισε ότι αυτοί έπρεπε να αφοριστούν. Ωστόσο, υπήρχαν ακόμη πολλοί από αυτούς το 400 Κ.Χ., και ενέμειναν αποτελώντας μικρές ομάδες για πολύ καιρό αργότερα.

Από εκείνες τις ημέρες και έπειτα, ο Χριστιανικός κόσμος έχει αποτύχει να επιστρέψει στην αρχική διευθέτηση του Ιησού. Ο καθηγητής Γουίλιαμ Μπράιτ παραδέχτηκε: «Όταν τελικά αφιερώθηκε μια ειδική ημέρα στον εορτασμό των Παθών, δηλαδή η Μεγάλη Παρασκευή, ήταν πολύ αργά για να περιορίσουν σε αυτήν τους ‘πασχαλινούς’ συσχετισμούς τους οποίους ο Άγιος Παύλος είχε συνδέσει με το θυσιαστικό θάνατο: αυτοί είχαν εφαρμοστεί χωρίς ενδοιασμούς στην ίδια τη γιορτή της Ανάστασης, και ένας κυκεώνας ιδεών εδραιώθηκε στην τελετουργική γλώσσα του Ελληνικού και του Λατινικού Χριστιανικού κόσμου».—Η Εποχή των Πατέρων (The Age of the Fathers), Τόμος 1, σελίδα 102.

Τι θα Λεχτεί για τις Ημέρες Μας;

‘Έπειτα από όλα αυτά τα χρόνια’, ίσως ρωτήσετε, ‘έχει πραγματική σημασία πότε τηρείται η Ανάμνηση;’ Ναι, έχει. Οι αλλαγές έγιναν από ισχυρογνώμονες άντρες οι οποίοι αγωνίζονταν για την απόκτηση δύναμης. Οι άνθρωποι ακολούθησαν τις δικές τους ιδέες αντί να υπακούσουν στον Ιησού Χριστό. Ήταν φανερή η εκπλήρωση της προειδοποίησης του αποστόλου Παύλου: «Γνωρίζω ότι μετά την αναχώρησή μου θα μπουν ανάμεσά σας [στους Χριστιανούς] καταπιεστικοί λύκοι και δεν θα συμπεριφέρονται στο ποίμνιο με τρυφερότητα, και από εσάς τους ίδιους θα σηκωθούν άντρες και θα λένε διεστραμμένα πράγματα για να αποσπούν τους μαθητές πίσω τους».—Πράξεις 20:29, 30.

Πρόκειται για το ζήτημα της υπακοής. Ο Ιησούς καθιέρωσε την τήρηση μίας μόνο γιορτής για τους Χριστιανούς. Η Αγία Γραφή εξηγεί ξεκάθαρα πότε και πώς θα πρέπει να τηρείται αυτή. Ποιος, επομένως, έχει το δικαίωμα να το αλλάξει αυτό; Οι πρώτοι Τεσσαρεσκαιδεκατίτες υπέμειναν διωγμό και αφορισμό αντί να συμβιβαστούν σχετικά με αυτό το ζήτημα.

Ίσως ενδιαφέρεστε να μάθετε ότι υπάρχουν ακόμη Χριστιανοί στη γη οι οποίοι σέβονται τις επιθυμίες του Ιησού και γιορτάζουν την Ανάμνηση του θανάτου του την ημερομηνία την οποία εκείνος καθιέρωσε. Αυτό το έτος, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα συναθροιστούν στις Αίθουσές τους Βασιλείας, σε όλη τη γη, μετά τις 6:00 μ.μ. το Σάββατο 26 Μαρτίου—όταν αρχίζει η 14η ημέρα του μήνα Νισάν. Έπειτα θα κάνουν ακριβώς εκείνο το οποίο είπε ο Ιησούς ότι πρέπει να γίνεται σε αυτή την εξαιρετικά σημαντική περίσταση. Γιατί να μην τηρήσετε το Δείπνο του Κυρίου μαζί τους; Με το να παρευρεθείτε, μπορείτε και εσείς επίσης να δείξετε το σεβασμό σας για τις επιθυμίες του Ιησού Χριστού.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

‘ΕΚΕΙΝΟ ΤΟ ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΛΥΤΡΟ’

Η λυτρωτική θυσία του Ιησού Χριστού είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα δόγμα. Ο Ιησούς είπε σχετικά με τον εαυτό του: «Ο Γιος του ανθρώπου ήρθε, όχι για να τον διακονήσουν, αλλά για να διακονήσει και να δώσει την ψυχή του λύτρο σε αντάλλαγμα για πολλούς». (Μάρκος 10:45) Επίσης εξήγησε: «Ο Θεός αγάπησε τον κόσμο [του ανθρωπίνου γένους] τόσο πολύ που έδωσε τον μονογενή του Γιο, ώστε ο καθένας που ασκεί πίστη σε αυτόν να μην καταστραφεί, αλλά να έχει αιώνια ζωή». (Ιωάννης 3:16) Για τους νεκρούς, το λύτρο ανοίγει το δρόμο για την ανάσταση και την προοπτική της αιώνιας ζωής.—Ιωάννης 5:28, 29.

Ο εξαιρετικά σημαντικός θάνατος του Ιησού Χριστού είναι αυτό που γιορτάζεται όταν τηρείται το Δείπνο του Κυρίου. Η θυσία του επιτελεί τόσο πολλά! Κάποια γυναίκα η οποία εκπαιδεύτηκε από θεοσεβείς γονείς και η οποία βαδίζει στην οδό της αλήθειας του Θεού επί δεκαετίες εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της με αυτά τα λόγια:

«Περιμένουμε με ανυπομονησία την ημέρα της Ανάμνησης. Αυτή αποκτά περισσότερο νόημα χρόνο με το χρόνο. Θυμάμαι που στεκόμουν στην αίθουσα κηδειών πριν από 20 χρόνια, και καθώς κοίταζα τον αγαπημένο μου πατέρα, τότε απέκτησα αληθινή, εγκάρδια εκτίμηση για το λύτρο. Το λύτρο αποτελούσε ακαδημαϊκό θέμα πριν από εκείνο το γεγονός. Γνώριζα όλα τα εδάφια και πώς να τα εξηγώ! Αλλά μόνο όταν συνειδητοποίησα την ψυχρή πραγματικότητα του θανάτου η καρδιά μου πραγματικά σκίρτησε από χαρά για τα όσα θα επιτελεστούν για εμάς μέσω εκείνου του πολύτιμου λύτρου».