«Δίδαξέ μας Πώς να Προσευχόμαστε»

«ΚΥΡΙΕ, δίδαξέ μας πώς να προσευχόμαστε». Αυτό το αίτημα το υπέβαλε ένας από τους μαθητές του Ιησού Χριστού. (Λουκάς 11:1) Ο ανώνυμος μαθητής ήταν προφανώς άνθρωπος με βαθιά εκτίμηση για την προσευχή. Παρόμοια, οι αληθινοί λάτρεις σήμερα αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητά της. Στο κάτω κάτω, η προσευχή είναι το μέσο με το οποίο μας δέχεται σε ακρόαση η Ύψιστη Προσωπικότητα στο σύμπαν! Απλώς σκεφτείτε το! Ο «ακούων προσευχήν» δίνει προσωπική προσοχή στις ανησυχίες και στις αγωνίες μας. (Ψαλμός 65:2) Κάτι ακόμη πιο σπουδαίο είναι ότι μέσω της προσευχής αποδίδουμε ευχαριστίες και αίνο στον Θεό.—Φιλιππησίους 4:6.

Ωστόσο, τα λόγια «δίδαξέ μας πώς να προσευχόμαστε» εγείρουν μερικά σοβαρά ερωτήματα. Σε όλο τον κόσμο, οι διάφορες θρησκείες χρησιμοποιούν πολλές μεθόδους για να πλησιάσουν τον Θεό. Υπάρχει, όμως, σωστός και εσφαλμένος τρόπος προσευχής; Για να απαντήσουμε, ας ρίξουμε πρώτα μια ματιά σε μερικά από τα δημοφιλή θρησκευτικά έθιμα που περιλαμβάνουν την προσευχή. Θα επικεντρώσουμε την προσοχή μας σε εκείνα που ακολουθούνται στη Λατινική Αμερική.

Εικόνες και «Προστάτες Άγιοι»

Γενικά, στις λατινοαμερικανικές χώρες το θρησκευτικό αίσθημα είναι βαθύ. Για παράδειγμα, σε ολόκληρο το Μεξικό μπορεί κανείς να παρατηρήσει τη δημοφιλή συνήθεια να προσεύχονται οι άνθρωποι σε «προστάτες αγίους». Μάλιστα, αποτελεί έθιμο για τις μεξικανικές πόλεις να έχουν «προστάτες αγίους» προς τιμήν των οποίων διεξάγονται γιορτές σε συγκεκριμένες ημέρες. Οι Μεξικανοί Καθολικοί προσεύχονται επίσης σε πολλές και διάφορες εικόνες. Το ποιον «άγιο», όμως, θα επικαλεστούν εξαρτάται από το είδος του αιτήματος που επιθυμεί να υποβάλει ο λάτρης. Αν κάποιος ψάχνει να βρει άτομο να παντρευτεί, θα μπορούσε να ανάψει ένα κερί στον «Άγιο» Αντώνιο. Κάποιος που πρόκειται να ταξιδέψει με αυτοκίνητο θα μπορούσε να εμπιστευτεί τον εαυτό του στον «Άγιο» Χριστόφορο, τον προστάτη των ταξιδιωτών, και ιδιαίτερα εκείνων που ταξιδεύουν με αυτοκίνητο.

Αλλά από πού προήλθαν αυτά τα έθιμα; Η ιστορία δείχνει πως, όταν οι Ισπανοί έφτασαν στο Μεξικό, βρήκαν ένα λαό που ήταν αφοσιωμένος στη λατρεία ειδωλολατρικών θεών. Στο βιβλίο του Οι Αζτέκοι, ο Άνθρωπος και η Φυλή (Los Aztecas, Hombre y Tribu), ο Βίκτορ Βόλφγκανγκ φον Χάγκεν λέει: «Υπήρχαν προσωπικοί θεοί, το κάθε φυτό είχε το θεό του, η κάθε δραστηριότητα είχε το θεό της ή τη θεά της, ακόμη και οι αυτοκτονίες είχαν θεό. Ο Γιακατεκούχτλι ήταν ο θεός των εμπόρων. Σε αυτόν τον πολυθεϊστικό κόσμο, όλοι οι θεοί είχαν σαφώς καθορισμένες τάσεις και ρόλους».

Η ομοιότητα αυτών των θεών με τους «αγίους» των Καθολικών ήταν τόσο χτυπητή, ώστε, όταν οι Ισπανοί κατακτητές προσπάθησαν να «εκχριστιανίσουν» τους ντόπιους, αυτοί απλώς μετέφεραν την αφοσίωσή τους από τα είδωλά τους στους «αγίους» της εκκλησίας. Κάποιο άρθρο στην εφημερίδα Δε Γουόλ Στριτ Τζέρναλ (The Wall Street Journal) παραδέχτηκε ότι ο Καθολικισμός που ακολουθείται σε ορισμένα μέρη του Μεξικού έχει ειδωλολατρικές ρίζες. Το άρθρο σημείωνε ότι, σε κάποια περιοχή, οι περισσότεροι από τους 64 «αγίους» τους οποίους λατρεύουν οι άνθρωποι αντιστοιχούν σε «συγκεκριμένους θεούς των Μάγια».

Η Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (New Catholic Encyclopedia) ισχυρίζεται ότι «μεταξύ του αγίου και εκείνων που βρίσκονται στη γη έχει εδραιωθεί ένας δεσμός που χαρακτηρίζεται από εμπιστοσύνη και οικειότητα, . . . ένας δεσμός, ο οποίος, αντί να υπονομεύει τη σχέση με τον Χριστό και τον Θεό, την εμπλουτίζει και τη βαθαίνει». Πώς μπορεί, όμως, ένας δεσμός που ξεκάθαρα αποτελεί απομεινάρι της ειδωλολατρίας να βαθαίνει τη σχέση κάποιου με τον αληθινό Θεό; Θα μπορούσαν οι προσευχές που αναπέμπονται σε τέτοιους «αγίους» να ευαρεστούν πραγματικά τον Θεό;

Η Προέλευση του Ροζαρίου

Ένα άλλο δημοφιλές έθιμο περιλαμβάνει τη χρήση του ροζαρίου. Το Ισπανοαμερικανικό Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό (Diccionario Enciclopédico Hispano-Americano) περιγράφει το ροζάριο ως μια «σειρά από πενήντα ή εκατόν πενήντα χάντρες, που χωρίζονται ανά δέκα από άλλες χάντρες μεγαλύτερου μεγέθους και ενώνονται στις άκρες με έναν εσταυρωμένο, πριν από τον οποίο υπάρχουν προς το παρόν τρεις χάντρες».

Εξηγώντας πώς χρησιμοποιείται το ροζάριο, ένα Καθολικό έντυπο αναφέρει: «Το Άγιο Ροζάριο είναι μια μορφή προφορικής και διανοητικής προσευχής γύρω από τα Μυστήρια της απολύτρωσής μας. Απαρτίζεται από δεκαπέντε δεκάδες χάντρες. Κάθε δεκάδα αποτελείται από μία επανάληψη της Κυριακής Προσευχής, δέκα του Χαίρε Μαρία και μία του Δόξα Πατρί. Σε κάθε δεκάδα γίνεται στοχασμός γύρω από ένα μυστήριο». Τα μυστήρια είναι δόγματα, δηλαδή διδασκαλίες, που οι Καθολικοί πρέπει να γνωρίζουν, και τα οποία στην προκειμένη περίπτωση αναφέρονται στη ζωή, στα πάθη και στο θάνατο του Χριστού Ιησού.

Η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου (The World Book Encyclopedia) λέει: «Παλιότερες μορφές προσευχής με ροζάριο εμφανίστηκαν στη Χριστιανοσύνη στη διάρκεια του Μεσαίωνα, αλλά δεν διαδόθηκαν παρά μόνο το 14ο και το 15ο αιώνα». Μήπως περιορίζεται αποκλειστικά στον Καθολικισμό η χρήση του ροζαρίου; Όχι. Το Ισπανοαμερικανικό Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό αναφέρει: «Παρόμοιες χάντρες χρησιμοποιούνται στην Ισλαμική, στη Λαμαϊστική και στη Βουδιστική λατρεία». Μάλιστα, η Εγκυκλοπαίδεια της Θρησκείας και των Θρησκειών (Encyclopedia of Religion and Religions) επισημαίνει: «Θεωρείται ότι οι Μωαμεθανοί πήραν το Ροζάριο από τους Βουδιστές, και ότι οι Χριστιανοί το πήραν από τους Μωαμεθανούς την εποχή των Σταυροφοριών».

Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι το ροζάριο απλώς χρησιμεύει ως βοήθημα για τη μνήμη όταν απαιτείται επανάληψη μιας σειράς προσευχών. Αλλά ευαρεστείται ο Θεός με τη χρησιμοποίησή του;

Δεν χρειάζεται να κάνουμε εικασίες ούτε να λογομαχούμε για το πόσο κατάλληλα ή έγκυρα είναι τέτοια έθιμα. Ο Ιησούς απάντησε με εξουσία στο αίτημα που του υποβλήθηκε να διδάξει τους ακολούθους του πώς να προσεύχονται. Τα όσα είπε θα διαφωτίσουν και ίσως θα εκπλήξουν μερικούς αναγνώστες.

[Εικόνες στη σελίδα 3]

Οι Καθολικοί συνήθως χρησιμοποιούν τις χάντρες του ροζαρίου. Ποια είναι η προέλευσή τους;