Ο Νόμος Πριν από τον Χριστό
«Πόσον αγαπώ τον νόμον σου· όλην την ημέραν είναι μελέτη μου».—ΨΑΛΜΟΣ 119:97.
1. Τι διέπει τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων;
ΑΠΟ την παιδική του ηλικία, ο Ιώβ πιθανώς ατένιζε τα άστρα με θαυμασμό. Προφανώς, οι γονείς του τού είχαν μάθει διάφορα ονόματα για τους μεγάλους αστερισμούς, καθώς και όσα γνώριζαν για τους νόμους που διέπουν την κίνηση των αστερισμών στον ουρανό. Εξάλλου, οι άνθρωποι στους αρχαίους καιρούς χρησιμοποιούσαν τις σταθερές κινήσεις αυτών των τεράστιων, κομψών αστρικών συστημάτων για να ξεχωρίζουν τις εναλλασσόμενες εποχές. Παρότι, όμως, ο Ιώβ τα ατένιζε με δέος, δεν γνώριζε ποιες κραταιές δυνάμεις συγκρατούσαν μαζί αυτούς τους αστρικούς σχηματισμούς. Έτσι, δεν έβρισκε λόγια για να αρθρώσει μια απάντηση όταν ο Ιεχωβά Θεός τον ρώτησε: «Γνωρίζεις τους νόμους του ουρανού;» (Ιώβ 38:31-33) Ναι, τα άστρα διέπονται από νόμους—νόμους τόσο ακριβείς και περίπλοκους που οι σημερινοί επιστήμονες δεν τους κατανοούν πλήρως.
2. Γιατί μπορεί να ειπωθεί ότι όλη η δημιουργία διέπεται από νόμους;
2 Ο Ιεχωβά είναι ο Υπέρτατος Νομοθέτης στο σύμπαν. Όλα τα έργα του διέπονται από νόμους. Ο αγαπητός του Γιος, «ο πρωτότοκος όλης της δημιουργίας», υπάκουε πιστά στο νόμο του Πατέρα του προτού έρθει σε ύπαρξη το φυσικό σύμπαν! (Κολοσσαείς 1:15) Οι άγγελοι κατευθύνονται και αυτοί από νόμους. (Ψαλμός 103:20) Ακόμη και τα ζώα κυριαρχούνται από νόμους καθώς υπακούν στις ενστικτώδεις εντολές που έχει προγραμματίσει ο Δημιουργός τους μέσα τους.—Παροιμίαι 30:24-28, ΜΝΚ· Ιερεμίας 8:7.
3. (α) Γιατί χρειάζεται νόμους η ανθρωπότητα; (β) Με ποιο μέσο κυβερνούσε ο Ιεχωβά το έθνος Ισραήλ;
3 Τι θα πούμε για την ανθρωπότητα; Αν και έχουμε ευλογηθεί με δώρα όπως η ευφυΐα, η ηθική και η πνευματικότητα, εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε σε κάποιο βαθμό το θεϊκό νόμο για να μας κατευθύνει στο πώς να χρησιμοποιούμε αυτά τα προσόντα. Οι πρώτοι μας γονείς, ο Αδάμ και η Εύα, ήταν τέλειοι, και έτσι μόνο λίγοι νόμοι χρειάζονταν για να τους κατευθύνουν. Η αγάπη για τον ουράνιο Πατέρα τους θα έπρεπε να τους είχε δώσει άφθονους λόγους ώστε να υπακούν χαρωπά. Αλλά εκείνοι έδειξαν ανυπακοή. (Γένεσις 1:26-28· 2:15-17· 3:6-19) Ως αποτέλεσμα, οι απόγονοί τους ήταν αμαρτωλά πλάσματα τα οποία χρειάζονταν πολύ περισσότερους νόμους για να τους παρέχουν κατεύθυνση. Με το πέρασμα του χρόνου, ο Ιεχωβά κάλυψε στοργικά αυτή την ανάγκη. Έδωσε στον Νώε συγκεκριμένους νόμους τους οποίους εκείνος έπρεπε να μεταδώσει στην οικογένειά του. (Γένεσις 9:1-7) Αιώνες αργότερα, μέσω του Μωυσή, ο Θεός έδωσε στο νέο έθνος Ισραήλ ένα λεπτομερή, γραπτό κώδικα Νόμου. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ο Ιεχωβά κυβερνούσε ένα ολόκληρο έθνος μέσω θεϊκού νόμου. Η εξέταση εκείνου του Νόμου θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε το ζωτικό ρόλο που παίζει ο θεϊκός νόμος στη ζωή των Χριστιανών σήμερα.
Ο Μωσαϊκός Νόμος—Ο Σκοπός Του
4. Γιατί θα ήταν δύσκολο για τους εκλεγμένους απογόνους του Αβραάμ να παραγάγουν το υποσχεμένο Σπέρμα;
4 Ο απόστολος Παύλος, ένας βαθυστόχαστος μελετητής του Νόμου, ρώτησε: «Γιατί, λοιπόν, ο Νόμος;» (Γαλάτες 3:19) Για να απαντήσουμε, χρειάζεται να θυμηθούμε ότι ο Ιεχωβά υποσχέθηκε στο φίλο του τον Αβραάμ πως η οικογενειακή του γραμμή θα παρήγε ένα Σπέρμα το οποίο θα έφερνε μεγάλες ευλογίες σε όλα τα έθνη. (Γένεσις 22:18) Εδώ, όμως, υπήρχε μια δυσκολία: Οι εκλεγμένοι απόγονοι του Αβραάμ, οι Ισραηλίτες, δεν ήταν όλοι τους άτομα που αγαπούσαν τον Ιεχωβά. Στο διάβα του χρόνου, οι περισσότεροι αποδείχτηκαν σκληροτράχηλοι, στασιαστικοί—μερικοί ήταν σχεδόν αδύνατον να κυβερνηθούν! (Έξοδος 32:9· Δευτερονόμιον 9:7) Για τέτοια άτομα, το ότι αποτελούσαν μέρος του λαού του Θεού ήταν απλώς ζήτημα γέννησης, όχι επιλογής.
5. (α) Τι δίδαξε ο Ιεχωβά στους Ισραηλίτες μέσω του Μωσαϊκού Νόμου; (β) Πώς αποσκοπούσε ο Νόμος να επηρεάσει τη διαγωγή εκείνων που θα προσκολλούνταν σε αυτόν;
5 Πώς θα μπορούσε ένας τέτοιος λαός να παραγάγει το υποσχεμένο Σπέρμα και να ωφεληθεί από αυτό; Αντί να τους ελέγχει σαν ρομπότ, ο Ιεχωβά τούς δίδαξε μέσω του νόμου. (Ψαλμός 119:33-35· Ησαΐας 48:17) Μάλιστα, η εβραϊκή λέξη που αποδίδεται «νόμος», τορά, σημαίνει «εκπαίδευση». Τι δίδασκε αυτός ο Νόμος; Κατά κύριο λόγο δίδασκε τους Ισραηλίτες σχετικά με την ανάγκη που είχαν για τον Μεσσία, ο οποίος θα τους απολύτρωνε από την αμαρτωλή τους κατάσταση. (Γαλάτες 3:24) Ο Νόμος δίδασκε επίσης το θεοσεβή φόβο και την υπακοή. Σε αρμονία με την Αβραμιαία υπόσχεση, οι Ισραηλίτες έπρεπε να υπηρετούν ως μάρτυρες του Ιεχωβά σε όλα τα άλλα έθνη. Επομένως, ο Νόμος έπρεπε να τους διδάξει έναν εξυψωμένο, ανώτερο κώδικα διαγωγής ο οποίος θα είχε θετικό αντίκτυπο στον Ιεχωβά· θα βοηθούσε τον Ισραήλ να παραμένει χωρισμένος από τις διεφθαρμένες συνήθειες των γύρω εθνών.—Λευιτικόν 18:24, 25· Ησαΐας 43:10-12.
6. (α) Πόσα διατάγματα περίπου περιέχει ο Μωσαϊκός Νόμος, και γιατί δεν θα πρέπει να θεωρηθεί υπερβολικό αυτό; (Βλέπε υποσημείωση.) (β) Τι είδους ενόραση μπορούμε να αποκτήσουμε μέσω μελέτης του Μωσαϊκού Νόμου;
6 Δεν είναι και τόσο παράξενο, λοιπόν, το ότι ο Μωσαϊκός Νόμος περιέχει πολλά διατάγματα—600 και πλέον.a Αυτός ο γραπτός κώδικας ρύθμιζε τους τομείς της λατρείας, της διακυβέρνησης, της ηθικής, της δικαιοσύνης, ακόμη και της διατροφής και της υγιεινής. Μήπως σημαίνει αυτό, όμως, ότι ο Νόμος ήταν απλώς ένα πλήθος από ψυχρές διατάξεις και ξερές εντολές; Όχι, βέβαια! Η μελέτη αυτού του κώδικα Νόμου προσφέρει πλούτο ενόρασης όσον αφορά τη γεμάτη αγάπη προσωπικότητα του Ιεχωβά. Εξετάστε μερικά παραδείγματα.
Ένας Νόμος που Ξεχείλιζε από Έλεος και Συμπόνια
7, 8. (α) Πώς έδινε έμφαση ο Νόμος στο έλεος και στη συμπόνια; (β) Πώς εφάρμοσε ο Ιεχωβά το Νόμο με έλεος στην περίπτωση του Δαβίδ;
7 Ο Νόμος έδινε έμφαση στο έλεος και στη συμπόνια, ιδιαίτερα για τους ταπεινούς και τους αβοήθητους. Παρεχόταν ιδιαίτερη προστασία στις χήρες και στα ορφανά. (Έξοδος 22:22-24) Τα ζώα που χρησιμοποιούνταν για εργασία προστατεύονταν από τη σκληρότητα. Τα στοιχειώδη περιουσιακά δικαιώματα γίνονταν σεβαστά. (Δευτερονόμιον 24:10· 25:4) Αν και ο Νόμος απαιτούσε την ποινή του θανάτου για ανθρωποκτονία, παρείχε έλεος στις περιπτώσεις ακούσιου φόνου. (Αριθμοί 35:11) Προφανώς, οι Ισραηλίτες κριτές είχαν τα περιθώρια να αποφασίζουν σχετικά με την ποινή που θα επιβαλλόταν για μερικά αδικήματα, ανάλογα με τη στάση του παραβάτη.—Παράβαλε Έξοδος 22:7 και Λευιτικόν 6:1-7.
8 Ο Ιεχωβά έθεσε το παράδειγμα για τους κριτές εφαρμόζοντας το Νόμο με σταθερότητα όπου ήταν αναγκαίο, αλλά και με έλεος όπου ήταν δυνατόν. Στον Βασιλιά Δαβίδ, ο οποίος είχε διαπράξει μοιχεία και φόνο, δείχτηκε έλεος. Αυτό δεν σημαίνει ότι έμεινε ατιμώρητος, διότι ο Ιεχωβά δεν τον προφύλαξε από τις τρομερές συνέπειες του αμαρτήματός του. Εντούτοις, λόγω της διαθήκης για τη Βασιλεία, και επειδή ο Δαβίδ ήταν ελεήμων άνθρωπος από τη φύση του και είχε στην καρδιά του στάση βαθιάς μετάνοιας, δεν θανατώθηκε.—1 Σαμουήλ 24:5-8· 2 Σαμουήλ 7:16· Ψαλμός 51:1-4· Ιακώβου 2:13.
9. Ποιο ρόλο έπαιζε η αγάπη στο Μωσαϊκό Νόμο;
9 Επιπλέον, ο Μωσαϊκός Νόμος έδινε έμφαση στην αγάπη. Φανταστείτε κάποιο από τα σημερινά έθνη να έχει ένα νομικό κώδικα που στην πραγματικότητα να απαιτεί την αγάπη! Έτσι, ο Μωσαϊκός Νόμος όχι μόνο απαγόρευε το φόνο· πρόσταζε: «Θέλεις αγαπά τον πλησίον σου ως σεαυτόν». (Λευιτικόν 19:18) Όχι μόνο δεν επέτρεπε την άδικη μεταχείριση του πάροικου· πρόσταζε: «Θέλεις αγαπά αυτόν ως σεαυτόν· διότι ξένοι εστάθητε εν γη Αιγύπτου». (Λευιτικόν 19:34) Όχι μόνο έθετε εκτός νόμου τη μοιχεία· πρόσταζε το σύζυγο να κάνει τη δική του σύζυγο να χαίρεται! (Δευτερονόμιον 24:5) Στο βιβλίο του Δευτερονομίου και μόνο, οι εβραϊκές λέξεις που υποδηλώνουν την ιδιότητα της αγάπης χρησιμοποιούνται περίπου 20 φορές. Ο Ιεχωβά διαβεβαίωσε τους Ισραηλίτες για τη δική του αγάπη—κατά το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. (Δευτερονόμιον 4:37· 7:12-14) Στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη εντολή του Μωσαϊκού Νόμου ήταν: ‘Θέλεις αγαπά Ιεχωβά τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνάμεώς σου’. (Δευτερονόμιον 6:5) Ο Ιησούς είπε ότι όλος ο Νόμος κρέμεται σε αυτή την εντολή, καθώς και στην εντολή που επιβάλλει την αγάπη προς τον πλησίον. (Λευιτικόν 19:18· Ματθαίος 22:37-40) Δεν είναι παράξενο το ότι ο ψαλμωδός έγραψε: «Πόσον αγαπώ τον νόμον σου· όλην την ημέραν είναι μελέτη μου».—Ψαλμός 119:97.
Η Κακή Χρήση του Νόμου
10. Πώς μεταχειρίστηκαν, ως επί το πλείστον, οι Ιουδαίοι το Μωσαϊκό Νόμο;
10 Πόσο τραγικό ήταν, λοιπόν, το γεγονός ότι ο Ισραήλ σε μεγάλο βαθμό δεν έδειξε εκτίμηση για το Μωσαϊκό Νόμο! Ο λαός παρήκουε το Νόμο, τον αγνοούσε ή τον ξεχνούσε. Μόλυναν την αγνή λατρεία με τις απεχθείς θρησκευτικές συνήθειες των άλλων εθνών. (2 Βασιλέων 17:16, 17· Ψαλμός 106:13, 35-38) Επίσης, πρόδωσαν το Νόμο και με άλλους τρόπους.
11, 12. (α) Πώς προξένησαν ζημιά διάφορες ομάδες θρησκευτικών ηγετών μετά τις ημέρες του Έσδρα; (Βλέπε πλαίσιο.) (β) Γιατί πίστευαν οι αρχαίοι ραβίνοι ότι ήταν αναγκαίο να ‘κάνουν ένα φραγμό γύρω από το Νόμο’;
11 Μέρος της χειρότερης ζημιάς αναφορικά με το Νόμο έγινε από εκείνους ακριβώς που ισχυρίζονταν ότι τον δίδασκαν και τον προστάτευαν. Αυτό συνέβη μετά τις ημέρες του πιστού γραμματέα Έσδρα του πέμπτου αιώνα Π.Κ.Χ. Ο Έσδρας αγωνίστηκε σκληρά ενάντια στις φθοροποιές επιρροές των άλλων εθνών και έδωσε έμφαση στην ανάγνωση και στη διδασκαλία του Νόμου. (Έσδρας 7:10· Νεεμίας 8:5-8) Μερικοί δάσκαλοι του Νόμου ισχυρίζονταν ότι ακολουθούσαν τα βήματα του Έσδρα και σχημάτισαν αυτό που ονομάστηκε «Μεγάλη Συναγωγή». Ανάμεσα στα λεγόμενά της ήταν και η οδηγία: «Κάντε ένα φραγμό γύρω από το Νόμο». Ο συλλογισμός αυτών των δασκάλων ήταν ότι ο Νόμος έμοιαζε με έναν πολύτιμο κήπο. Προκειμένου να μην καταπατήσει κανένας αυτόν τον κήπο με το να παραβεί τους νόμους του, εκείνοι δημιούργησαν και άλλους νόμους, τον «Προφορικό Νόμο», ώστε να εμποδίσουν τους ανθρώπους να πλησιάσουν σε ένα τέτοιο σφάλμα.
12 Μερικοί μπορεί να υποστηρίξουν ότι οι Ιουδαίοι ηγέτες είχαν δίκιο να αισθάνονται με αυτόν τον τρόπο. Μετά τις ημέρες του Έσδρα, οι Ιουδαίοι εξουσιάζονταν από ξένες δυνάμεις, κυρίως από την Ελλάδα. Προκειμένου να καταπολεμήσουν την επιρροή της ελληνικής φιλοσοφίας και του ελληνικού πολιτισμού, εμφανίστηκαν διάφορες ομάδες θρησκευτικών ηγετών ανάμεσα στους Ιουδαίους. (Βλέπε πλαίσιο, σελίδα 10.) Με τον καιρό, μερικές από αυτές τις ομάδες έφτασαν στο σημείο να ανταγωνίζονται, ακόμη και να υποσκελίζουν, το Λευιτικό ιερατείο ως δάσκαλοι του Νόμου. (Παράβαλε Μαλαχίας 2:7.) Το 200 Π.Κ.Χ., ο προφορικός νόμος είχε ήδη διεισδύσει στην Ιουδαϊκή ζωή. Στην αρχή, αυτοί οι νόμοι δεν έπρεπε να γράφονται, ώστε να μην εκληφθούν ως ίσοι με το γραπτό Νόμο. Βαθμιαία, όμως, η ανθρώπινη σκέψη τοποθετήθηκε πάνω από τη θεϊκή, με αποτέλεσμα, τελικά, να καταστρέψει στην πραγματικότητα αυτός ο ‘φραγμός’ τον ίδιο τον «κήπο» που υποτίθεται ότι προστάτευε.
Η Μόλυνση του Φαρισαϊσμού
13. Πώς δικαιολογούσαν μερικοί Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες τη δημιουργία πολλών κανόνων;
13 Οι ραβίνοι θεωρούσαν ότι, εφόσον η Τορά, δηλαδή ο Μωσαϊκός Νόμος, ήταν τέλεια, έπρεπε να περιέχει μια απάντηση σε κάθε ερώτηση που μπορούσε να ανακύψει. Αυτή η αντίληψη δεν ήταν αληθινά ευλαβική. Στην πραγματικότητα, έδινε στους ραβίνους την άδεια να χρησιμοποιούν ευφυή ανθρώπινη λογίκευση, κάνοντας να φαίνεται ότι ο Λόγος του Θεού ήταν η βάση για κανόνες γύρω από κάθε είδους ζητήματα—μερικά προσωπικά, άλλα απλώς ασήμαντα.
14. (α) Πώς τράβηξαν οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες σε αντιγραφικά άκρα τη Γραφική αρχή περί αποχωρισμού από τα έθνη; (β) Τι δείχνει ότι οι ραβινικοί κανόνες δεν προστάτεψαν τον Ιουδαϊκό λαό από τις ειδωλολατρικές επιρροές;
14 Επανειλημμένα, οι θρησκευτικοί ηγέτες πήραν Γραφικές αρχές και τις τράβηξαν στα άκρα. Για παράδειγμα, ο Μωσαϊκός Νόμος προωθούσε τον αποχωρισμό από τα έθνη, αλλά οι ραβίνοι κήρυτταν ένα είδος παράλογης περιφρόνησης για οτιδήποτε μη Ιουδαϊκό. Δίδασκαν ότι ο Ιουδαίος δεν έπρεπε να αφήνει τα βόδια του σε πανδοχείο Εθνικού, διότι οι Εθνικοί «είναι ύποπτοι κτηνοβασίας». Μια Ιουδαία δεν επιτρεπόταν να βοηθήσει κάποια Εθνική που γεννούσε, επειδή με αυτόν τον τρόπο θα «βοηθούσε να έρθει στον κόσμο ένα παιδί για ειδωλολατρία». Εφόσον οι ραβίνοι ορθά έβλεπαν με καχυποψία τα ελληνικά γυμναστήρια, απαγόρευαν όλες τις αθλητικές ασκήσεις. Η ιστορία αποδεικνύει ότι όλα αυτά δεν συνέβαλαν και πολύ στο να προστατευτούν οι Ιουδαίοι από τις πεποιθήσεις των Εθνικών. Μάλιστα, οι ίδιοι οι Φαρισαίοι κατέληξαν να διδάσκουν την ειδωλολατρική ελληνική δοξασία περί αθανασίας της ψυχής!—Ιεζεκιήλ 18:4.
15. Πώς διαστρέβλωσαν οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες τούς νόμους περί εξαγνισμού και αιμομειξίας;
15 Οι Φαρισαίοι διαστρέβλωσαν επίσης τους νόμους περί εξαγνισμού. Αναφερόταν ότι οι Φαρισαίοι θα εξάγνιζαν και τον ίδιο τον ήλιο αν τους δινόταν η ευκαιρία. Ο νόμος τους υποστήριζε ότι το να καθυστερήσει κάποιος να «ικανοποιήσει τη φυσική του ανάγκη» θα τον μόλυνε! Το πλύσιμο των χεριών έγινε μια περίπλοκη τελετουργία, με κανόνες όσον αφορά το ποιο χέρι θα έπρεπε να πλένεται πρώτο και πώς. Οι γυναίκες θεωρούνταν ιδιαίτερα ακάθαρτες. Με βάση τη Γραφική εντολή σύμφωνα με την οποία δεν έπρεπε κάποιος να ‘πλησιάζει’ σε οποιονδήποτε σαρκικό συγγενή του (στην πραγματικότητα επρόκειτο για νόμο κατά της αιμομειξίας), οι ραβίνοι αποφάνθηκαν ότι ο σύζυγος δεν έπρεπε να περπατάει πίσω από τη σύζυγό του· ούτε θα έπρεπε να μιλάει μαζί της στην αγορά.—Λευιτικόν 18:6.
16, 17. Πώς επεκτάθηκε ο προφορικός νόμος στην εντολή περί τήρησης εβδομαδιαίου Σαββάτου, και με ποιο αποτέλεσμα;
16 Ιδιαίτερα διαβόητη είναι η πνευματική γελοιοποίηση στην οποία υπέβαλε ο προφορικός νόμος το νόμο του Σαββάτου. Ο Θεός έδωσε στον Ισραήλ μια απλή εντολή: Μην κάνεις καμιά εργασία την έβδομη ημέρα της εβδομάδας. (Έξοδος 20:8-11) Ωστόσο, ο προφορικός νόμος προχώρησε για να ορίσει κάπου 39 διαφορετικές μορφές απαγορευμένης εργασίας, στις οποίες περιλαμβανόταν το να δένει κάποιος ή να λύνει έναν κόμπο, να περνάει δύο βελονιές, να γράφει δύο εβραϊκά γράμματα, και ούτω καθεξής. Κατόπιν, η καθεμιά από αυτές τις μορφές απαιτούσε ατέλειωτους άλλους κανόνες. Ποιοι κόμποι απαγορεύονταν και ποιοι επιτρέπονταν; Ο προφορικός νόμος απαντούσε με αυθαίρετες διατάξεις. Η θεραπεία κατέληξε να θεωρείται απαγορευμένη εργασία. Παραδείγματος χάρη, απαγορευόταν η ανάταξη ενός σπασμένου άκρου το Σάββατο. Ο άνθρωπος που είχε πονόδοντο μπορούσε να χρησιμοποιήσει ξίδι για να καρυκεύσει το φαγητό του, αλλά δεν έπρεπε να ρουφήξει το ξίδι μέσα από τα δόντια του. Αυτό θα μπορούσε να θεραπεύσει το δόντι του!
17 Έτσι, θαμμένος κάτω από εκατοντάδες ανθρωποποίητους κανόνες, ο νόμος του Σαββάτου έχασε το πνευματικό του νόημα τουλάχιστον για την πλειονότητα των Ιουδαίων. Όταν ο Ιησούς Χριστός, ο «Κύριος του σαββάτου», εκτέλεσε θεαματικά, συγκινητικά θαύματα το Σάββατο, οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι έμειναν ασυγκίνητοι. Αυτοί ενδιαφέρονταν μόνο για το ότι εκείνος φαινόταν να αγνοεί τις διατάξεις τους.—Ματθαίος 12:8, 10-14.
Διδασκόμαστε από την Ανοησία των Φαρισαίων
18. Ποιο αποτέλεσμα είχε η προσθήκη προφορικών νόμων και παραδόσεων στο Μωσαϊκό Νόμο; Δείξτε το με παράδειγμα.
18 Συνοψίζοντας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτοί οι επιπρόσθετοι νόμοι και παραδόσεις κόλλησαν στο Μωσαϊκό Νόμο όπως κολλάνε οι πεταλίδες στο κύτος ενός πλοίου. Ο πλοιοκτήτης καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για να ξύσει και να αφαιρέσει αυτά τα ενοχλητικά πλάσματα από το πλοίο του, επειδή επιβραδύνουν το σκάφος και καταστρέφουν την ανοξείδωτη μπογιά του. Παρόμοια, οι προφορικοί νόμοι και παραδόσεις παραφόρτωσαν το Νόμο και τον άφησαν εκτεθειμένο σε κακή χρήση που ήταν διαβρωτική. Εντούτοις, αντί να αφαιρέσουν αυτούς τους νόμους που αποτελούσαν ξένο σώμα, οι ραβίνοι συνέχισαν να προσθέτουν και άλλους. Όταν ήρθε ο Μεσσίας για να εκπληρώσει το Νόμο, το «πλοίο» είχε καλυφτεί τόσο πολύ με «πεταλίδες» ώστε μόλις που επέπλεε! (Παράβαλε Παροιμίαι 16:25.) Αντί να προστατέψουν τη διαθήκη του Νόμου, αυτοί οι θρησκευτικοί ηγέτες διέπραξαν την ανοησία να την προδώσουν. Γιατί, όμως, απέτυχε ο ‘φραγμός’ των κανόνων που είχαν φτιάξει;
19. (α) Γιατί απέτυχε ο ‘φραγμός που υπήρχε γύρω από το Νόμο’; (β) Τι δείχνει ότι από τους Ιουδαίους θρησκευτικούς ηγέτες έλειπε η γνήσια πίστη;
19 Οι ηγέτες του Ιουδαϊσμού δεν κατανόησαν ότι η μάχη κατά της διαφθοράς διεξάγεται στην καρδιά και όχι στις σελίδες νομικών βιβλίων. (Ιερεμίας 4:14) Το κλειδί για τη νίκη είναι η αγάπη—αγάπη για τον Ιεχωβά, για το νόμο του και για τις δίκαιες αρχές Του. Αυτή η αγάπη παράγει αντίστοιχο μίσος για ό,τι μισεί ο Ιεχωβά. (Ψαλμός 97:10· 119:104) Εκείνοι των οποίων η καρδιά είναι με αυτόν τον τρόπο γεμάτη αγάπη παραμένουν πιστοί στους νόμους του Ιεχωβά μέσα σε αυτόν το διεφθαρμένο κόσμο. Οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες είχαν το μεγάλο προνόμιο να διδάσκουν το λαό έτσι ώστε να προάγουν και να εμπνέουν αυτή την αγάπη. Γιατί απέτυχαν να το κάνουν αυτό; Προφανώς τους έλειπε η πίστη. (Ματθαίος 23:23, υποσημείωση στη ΜΝΚ) Αν έδειχναν πίστη στη δύναμη που έχει το πνεύμα του Ιεχωβά να επενεργεί στην καρδιά των πιστών ανθρώπων, δεν θα ένιωθαν την ανάγκη να ασκούν άκαμπτο έλεγχο στη ζωή των άλλων. (Ησαΐας 59:1· Ιεζεκιήλ 34:4) Εφόσον τους έλειπε η πίστη, δεν μετέδιδαν πίστη· φόρτωναν το λαό με ανθρωποποίητες εντολές.—Ματθαίος 15:3, 9· 23:4.
20, 21. (α) Ποιο γενικό αποτέλεσμα είχε στον Ιουδαϊσμό η προσηλωμένη στην παράδοση νοοτροπία; (β) Ποιο μάθημα παίρνουμε εμείς από αυτό που συνέβη στον Ιουδαϊσμό;
20 Εκείνοι οι Ιουδαίοι ηγέτες δεν προήγαν την αγάπη. Οι παραδόσεις τους παρήγαγαν μια θρησκεία που ήταν παθιασμένη με τα επιφανειακά πράγματα, με μηχανική υπακοή «για τα μάτια των άλλων»—ένα γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη υποκρισίας. (Ματθαίος 23:25-28) Οι διατάξεις τους δημιούργησαν αναρίθμητους λόγους για να κρίνονται οι άλλοι. Έτσι, οι υπερήφανοι, αυταρχικοί Φαρισαίοι πίστευαν ότι ήταν δικαιολογημένοι να κατακρίνουν ακόμη και τον ίδιο τον Ιησού Χριστό. Τους διέφυγε ο κύριος σκοπός του Νόμου και απέρριψαν τον μοναδικό αληθινό Μεσσία. Με τη σειρά του, εκείνος χρειάστηκε να πει στο Ιουδαϊκό έθνος: «Να! Ο οίκος σας εγκαταλείπεται σε εσάς».—Ματθαίος 23:38· Γαλάτες 3:23, 24.
21 Ποιο είναι το μάθημα για εμάς; Σαφώς, μια άκαμπτη, προσηλωμένη στην παράδοση νοοτροπία δεν προάγει την αγνή λατρεία του Ιεχωβά! Μήπως, όμως, σημαίνει αυτό ότι οι λάτρεις του Ιεχωβά σήμερα δεν πρέπει να έχουν καθόλου κανόνες εκτός αν αυτοί διατυπώνονται συγκεκριμένα και ρητά στην Αγία Γραφή; Όχι. Για μια πλήρη απάντηση, ας εξετάσουμε κατόπιν τον τρόπο με τον οποίο αντικατέστησε ο Ιησούς Χριστός το Μωσαϊκό Νόμο με ένα νέο και καλύτερο νόμο.
[Υποσημείωση]
a Φυσικά, αυτός δεν παύει να είναι πολύ μικρός αριθμός σε σύγκριση με τα νομικά συστήματα των σύγχρονων εθνών. Λόγου χάρη, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι ομοσπονδιακοί νόμοι των Ηνωμένων Πολιτειών γέμιζαν πάνω από 125.000 σελίδες, ενώ χιλιάδες νέοι νόμοι προστίθενται κάθε χρόνο.
Μπορείτε να Εξηγήσετε;
◻ Πώς διέπεται όλη η δημιουργία από το θεϊκό νόμο;
◻ Ποιος ήταν ο κύριος σκοπός του Μωσαϊκού Νόμου;
◻ Τι δείχνει ότι ο Μωσαϊκός Νόμος έδινε έμφαση στο έλεος και στη συμπόνια;
◻ Γιατί πρόσθεσαν οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες αναρίθμητους κανόνες στο Μωσαϊκό Νόμο, και με ποιο αποτέλεσμα;
[Πλαίσιο στη σελίδα 10]
Οι Ιουδαίοι Θρησκευτικοί Ηγέτες
Γραμματείς: Θεωρούσαν τους εαυτούς τους διαδόχους του Έσδρα και ερμηνευτές του Νόμου. Σύμφωνα με το βιβλίο Ιστορία των Ιουδαίων (A History of the Jews), «οι γραμματείς δεν είχαν όλοι τους ανώτερο τρόπο σκέψης, και οι προσπάθειες που κατέβαλλαν για να αντλήσουν κρυμμένες έννοιες μέσα από το νόμο πολλές φορές εκφυλίζονταν σε ανούσια στερεότυπα λόγια και ανόητους περιορισμούς. Αυτά μετατρέπονταν σε άκαμπτα έθιμα, τα οποία σύντομα γίνονταν αδυσώπητοι τύραννοι».
Χασιδείμ: Το όνομα σημαίνει «ευσεβείς» ή «άγιοι». Αυτοί, οι οποίοι αναφέρονται για πρώτη φορά ως τάξη γύρω στο 200 Π.Κ.Χ., ήταν πολιτικά ισχυροί, φανατικοί υπερασπιστές της αγνότητας του Νόμου ενάντια στην τυραννία της ελληνικής επιρροής. Οι Χασιδείμ χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: στους Φαρισαίους, στους Σαδδουκαίους και στους Εσσαίους.
Φαρισαίοι: Μερικοί λόγιοι πιστεύουν ότι το όνομα προέρχεται από τις λέξεις που αποδίδονται «Αποχωρισμένοι» ή «Υπέρμαχοι του Αποχωρισμού». Αυτοί ήταν πραγματικά φανατικοί στη συστηματική προσπάθεια που κατέβαλλαν προκειμένου να είναι αποχωρισμένοι από τους Εθνικούς, αλλά έβλεπαν επίσης την αδελφότητά τους ως αποχωρισμένη—και ανώτερη—από τον κοινό Ιουδαϊκό λαό, ο οποίος είχε άγνοια των περίπλοκων στοιχείων του προφορικού νόμου. Κάποιος ιστορικός είπε για τους Φαρισαίους: «Συνολικά, συμπεριφέρονταν στους ανθρώπους σαν σε παιδιά, τυποποιώντας και καθορίζοντας και την παραμικρή λεπτομέρεια των τελετουργικών υποχρεώσεων». Κάποιος άλλος λόγιος είπε: «Ο Φαρισαϊσμός παρήγαγε ένα πλήθος νομικών κανόνων που κάλυπταν όλες τις καταστάσεις, με την αναπόφευκτη συνέπεια να μεγαλοποιούν τα ασήμαντα πράγματα και, κάνοντάς το αυτό, να μικροποιούν τα σημαντικά (Ματ 23:23)».
Σαδδουκαίοι: Μια ομάδα που συνδεόταν στενά με την αριστοκρατία και το ιερατείο. Εναντιώνονταν σθεναρά στους γραμματείς και στους Φαρισαίους, λέγοντας ότι ο προφορικός νόμος δεν είχε το κύρος του γραπτού Νόμου. Το γεγονός ότι έχασαν αυτή τη μάχη καταδεικνύεται από το ίδιο το Μισνά: «Με μεγαλύτερη αυστηρότητα πρέπει [να τηρούνται] τα λόγια των Γραμματέων παρά τα λόγια του [γραπτού] Νόμου». Το Ταλμούδ, το οποίο περιλάμβανε πολλά σχόλια γύρω από τον προφορικό νόμο, έφτασε αργότερα μέχρι του σημείου να αναφέρει: «Τα λόγια των γραμματέων είναι . . . πιο πολύτιμα από τα λόγια της Τορά».
Εσσαίοι: Μια ομάδα ασκητών οι οποίοι απομονώνονταν σε ξεχωριστές κοινότητες. Σύμφωνα με Το Βιβλικό Λεξικό του Ερμηνευτή (The Interpreter’s Dictionary of the Bible), οι Εσσαίοι ήταν ακόμη πιο κλειστή ομάδα από ό,τι οι Φαρισαίοι, και «μερικές φορές μπορούσαν να γίνουν πιο Φαρισαίοι ακόμη και από τους ίδιους τους Φαρισαίους».
[Εικόνα στη σελίδα 8]
Οι γονείς του Ιώβ προφανώς τον δίδαξαν σχετικά με τους νόμους που διέπουν τους αστερισμούς