Λυδία—Μια Φιλόξενη Γυναίκα που Λάτρευε τον Θεό

ΑΠΟ τους αρχαίους χρόνους, οι υπηρέτες του αληθινού Θεού ξεχώριζαν για τη φιλοξενία τους. (Γένεσις 18:1-8· 19:1-3) Η φιλοξενία που πηγάζει από ειλικρινή καρδιά, και η οποία ορίζεται ως «αγάπη, συμπάθεια ή καλοσύνη προς τους ξένους», εξακολουθεί και σήμερα να αποτελεί σημάδι της αληθινής Χριστιανοσύνης. Στην πραγματικότητα, είναι απαίτηση για όλους όσους λατρεύουν τον Θεό με αποδεκτό τρόπο.—Εβραίους 13:2· 1 Πέτρου 4:9.

Ένα άτομο που εκδήλωσε φιλοξενία με υποδειγματικό τρόπο ήταν η Λυδία. Εκείνη «ανάγκασε» τους Χριστιανούς ιεραποστόλους που επισκέφτηκαν τους Φιλίππους να μείνουν στο σπίτι της. (Πράξεις 16:15) Μολονότι οι Γραφές κάνουν μόνο μια σύντομη αναφορά στη Λυδία, τα λίγα που λέγονται για αυτήν μπορούν να μας ενθαρρύνουν. Με ποιον τρόπο; Ποια ήταν η Λυδία; Ποια πράγματα γνωρίζουμε για εκείνη;

«Πωλήτρια Πορφύρας»

Η Λυδία ζούσε στους Φιλίππους, την εξέχουσα πόλη της Μακεδονίας. Εντούτοις, καταγόταν από τα Θυάτειρα, μια πόλη της περιοχής της Λυδίας, στη δυτική Μικρά Ασία. Γι’ αυτόν το λόγο, μερικοί υποθέτουν ότι η ονομασία «Λυδία» ήταν ένα παρωνύμιο που της δόθηκε στους Φιλίππους. Με άλλα λόγια, ήταν «η Λυδή», ακριβώς όπως η γυναίκα στην οποία έδωσε μαρτυρία ο Ιησούς Χριστός μπορούσε να αποκληθεί «η Σαμαρείτισσα γυναίκα». (Ιωάννης 4:9) Η Λυδία πουλούσε «πορφύρα» ή διάφορα είδη που είχαν βαφτεί με αυτή την ουσία. (Πράξεις 16:12, 14) Η ύπαρξη βαφέων τόσο στα Θυάτειρα όσο και στους Φιλίππους επιβεβαιώνεται από επιγραφές που έφεραν στο φως αρχαιολόγοι. Πιθανόν η Λυδία να είχε μετακομίσει εκεί λόγω της εργασίας της, είτε για να ασχοληθεί με τη δική της επιχείρηση είτε ως αντιπρόσωπος κάποιας εταιρίας βαφέων από τα Θυάτειρα.

Η πορφύρα μπορούσε να προέλθει από διάφορες πηγές. Η πιο ακριβή εξαγόταν από ορισμένα είδη μαλάκιων της θάλασσας. Σύμφωνα με τον Ρωμαίο ποιητή του πρώτου αιώνα Μαρτιάλη, ένα ένδυμα βαμμένο με την καλύτερη πορφύρα της Τύρου (ένα άλλο κέντρο παραγωγής αυτής της ουσίας) μπορούσε να κοστίζει μέχρι και 10.000 σηστέρτιους, ή 2.500 δηνάρια, ποσό αντίστοιχο με 2.500 ημερομίσθια ενός εργάτη. Ασφαλώς, αυτά τα ενδύματα ήταν είδη πολυτελείας τα οποία μόνο ελάχιστοι μπορούσαν να αγοράσουν. Έτσι, η Λυδία θα πρέπει να ήταν ευκατάστατη. Όπως και να είχαν τα πράγματα, μπόρεσε να προσφέρει φιλοξενία στον απόστολο Παύλο και στους συντρόφους του—τον Λουκά, τον Σίλα, τον Τιμόθεο, ίσως και άλλους.

Το Κήρυγμα του Παύλου στους Φιλίππους

Γύρω στο έτος 50 Κ.Χ., ο Παύλος πάτησε για πρώτη φορά το πόδι του στην Ευρώπη και άρχισε να κηρύττει στους Φιλίππους.a Όταν έφτανε σε κάποια καινούρια πόλη, ο Παύλος συνήθιζε να επισκέπτεται τη συναγωγή για να κηρύξει πρώτα στους Ιουδαίους και στους προσηλύτους που συγκεντρώνονταν εκεί. (Παράβαλε Πράξεις 13:4, 5, 13, 14· 14:1.) Εντούτοις, σύμφωνα με μερικούς, η ρωμαϊκή νομοθεσία απαγόρευε στους Ιουδαίους να ασκούν τη θρησκεία τους μέσα στα «ιερά όρια» των Φιλίππων. Γι’ αυτό, αφού οι ιεραπόστολοι πέρασαν εκεί «μερικές ημέρες», την ημέρα του Σαββάτου βρήκαν κάποιο μέρος δίπλα σε έναν ποταμό έξω από την πόλη, όπου ‘νόμιζαν ότι υπήρχε ένας τόπος προσευχής’. (Πράξεις 16:12, 13) Προφανώς, αυτός ήταν ο ποταμός Γαγγίτης. Εκεί οι ιεραπόστολοι βρήκαν μόνο γυναίκες, μία από τις οποίες ήταν η Λυδία.

«Λάτρευε τον Θεό»

Η Λυδία «λάτρευε τον Θεό», αλλά πιθανώς ήταν προσήλυτη στον Ιουδαϊσμό αναζητώντας τη θρησκευτική αλήθεια. Αν και είχε καλή εργασία, η Λυδία δεν ήταν υλιστικό άτομο. Αντίθετα, διέθετε χρόνο για πνευματικά ζητήματα. «Ο Ιεχωβά άνοιξε διάπλατα την καρδιά της για να προσέχει τα όσα έλεγε ο Παύλος», και η Λυδία δέχτηκε την αλήθεια. Μάλιστα, «βαφτίστηκε αυτή και το σπιτικό της».—Πράξεις 16:14, 15.

Η Αγία Γραφή δεν αναφέρει συγκεκριμένα ποια ήταν τα άλλα μέλη του σπιτικού της Λυδίας. Εφόσον δεν γίνεται αναφορά σε κάποιο σύζυγο, πιθανόν να ήταν άγαμη ή χήρα. Ίσως «το σπιτικό της» να αποτελούνταν από συγγενείς, αλλά ο όρος θα μπορούσε επίσης να υποδηλώνει δούλους ή υπηρέτες. Ανεξάρτητα από αυτό, η Λυδία μετέδωσε με ζήλο όσα έμαθε σε εκείνους που ζούσαν μαζί της. Πόση χαρά θα πρέπει να ένιωσε όταν αυτοί πίστεψαν και ασπάστηκαν την αληθινή πίστη!

«Μας Ανάγκασε να Πάμε»

Προτού συναντήσουν τη Λυδία, οι ιεραπόστολοι πιθανώς έπρεπε να αρκεστούν στα καταλύματα που είχαν εξασφαλίσει με δική τους δαπάνη. Αλλά εκείνη με χαρά τούς πρόσφερε μια εναλλακτική λύση. Εντούτοις, το γεγονός ότι χρειάστηκε να επιμείνει δείχνει ότι ο Παύλος και οι σύντροφοί του πρόβαλαν κάποιες αντιρρήσεις. Γιατί; Ο Παύλος ήθελε να ‘προσφέρει τα καλά νέα δωρεάν, προκειμένου να μην καταχραστεί την εξουσία του’ και να μη γίνει βάρος σε κανέναν. (1 Κορινθίους 9:18· 2 Κορινθίους 12:14) Αλλά ο Λουκάς προσθέτει: «Αφού, λοιπόν, βαφτίστηκε αυτή και το σπιτικό της, είπε ικετεύοντας: ‘Αν έχετε κρίνει ότι είμαι πιστή στον Ιεχωβά, μπείτε στο σπίτι μου και μείνετε’. Και μας ανάγκασε να πάμε». (Πράξεις 16:15) Τη Λυδία την ενδιέφερε πάνω από όλα να είναι πιστή στον Ιεχωβά, και η προσφορά φιλοξενίας προφανώς ήταν απόδειξη της πίστης της. (Παράβαλε 1 Πέτρου 4:9.) Τι εξαιρετικό παράδειγμα! Χρησιμοποιούμε και εμείς επίσης τα αποκτήματά μας για να προωθούμε τα συμφέροντα των καλών νέων;

Οι Αδελφοί στους Φιλίππους

Όταν ο Παύλος και ο Σίλας απελευθερώθηκαν από τη φυλακή έπειτα από το επεισόδιο με τη δαιμονισμένη δούλη, επέστρεψαν στο σπίτι της Λυδίας, όπου βρήκαν μερικούς αδελφούς. (Πράξεις 16:40) Οι πιστοί που ανήκαν στη νεοσχηματισμένη εκκλησία των Φιλίππων ίσως να χρησιμοποιούσαν τακτικά το σπίτι της Λυδίας ως τόπο συνάθροισης. Είναι λογικό να σκεφτούμε ότι το σπίτι της συνέχισε να είναι κέντρο θεοκρατικής δράσης σε εκείνη την πόλη.

Η θερμή φιλοξενία που έδειξε αρχικά η Λυδία αποδείχτηκε χαρακτηριστικό ολόκληρης της εκκλησίας. Παρά τη φτώχεια τους, οι Φιλιππήσιοι σε πολλές περιπτώσεις έστειλαν στον Παύλο ό,τι είχε ανάγκη, και ο απόστολος ήταν ευγνώμων.—2 Κορινθίους 8:1, 2· 11:9· Φιλιππησίους 4:10, 15, 16.

Στην επιστολή που έστειλε ο Παύλος στους Φιλιππησίους γύρω στο 60-61 Κ.Χ. δεν γίνεται λόγος για τη Λυδία. Οι Γραφές δεν αποκαλύπτουν τι της συνέβη μετά τα γεγονότα που περιγράφονται στο 16ο κεφάλαιο των Πράξεων. Ωστόσο, η σύντομη αναφορά σε αυτή τη δυναμική γυναίκα μάς κάνει να θέλουμε να ‘ακολουθούμε την πορεία της φιλοξενίας’. (Ρωμαίους 12:13) Πόσο ευγνώμονες είμαστε που έχουμε ανάμεσά μας Χριστιανούς όπως η Λυδία! Το πνεύμα τους συμβάλλει πολύ στο να είναι οι εκκλησίες ένθερμες και φιλικές, προς δόξα του Ιεχωβά Θεού.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο στη σελίδα 28]

Η Ζωή των Ιουδαίων στους Φιλίππους

Η ζωή στους Φιλίππους δεν πρέπει να ήταν εύκολη για τους Ιουδαίους και για όσους ήταν προσήλυτοι στον Ιουδαϊσμό. Ίσως να υπήρχαν αντιιουδαϊκά αισθήματα, επειδή, λίγο πριν από την επίσκεψη του Παύλου, ο Αυτοκράτορας Κλαύδιος είχε διώξει τους Ιουδαίους από τη Ρώμη.—Παράβαλε Πράξεις 18:2.

Είναι σημαντικό το γεγονός ότι ο Παύλος και ο Σίλας σύρθηκαν ενώπιον των διοικητών όταν θεράπευσαν τη δούλη που είχε ένα πνεύμα μαντείας. Οι ιδιοκτήτες της, οι οποίοι στερήθηκαν έτσι μια επικερδή πηγή εισοδήματος, εκμεταλλεύτηκαν τις προκαταλήψεις των συμπολιτών τους, ισχυριζόμενοι: «Αυτοί οι άνθρωποι, οι οποίοι είναι Ιουδαίοι, αναστατώνουν την πόλη μας πάρα πολύ, και διαγγέλλουν έθιμα που δεν είναι νόμιμο να δεχόμαστε ή να ακολουθούμε εμείς, εφόσον είμαστε Ρωμαίοι». Ως αποτέλεσμα, ο Παύλος και ο Σίλας ραβδίστηκαν και ρίχτηκαν στη φυλακή. (Πράξεις 16:16-24) Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, το να λατρεύει κάποιος ανοιχτά τον Ιεχωβά, τον Θεό των Ιουδαίων, απαιτούσε θάρρος. Αλλά, όπως φαίνεται, τη Λυδία δεν την απασχολούσε το γεγονός ότι ήταν διαφορετική.

[Εικόνες στη σελίδα 27]

Ερείπια στους Φιλίππους