Μπορεί η Αγία Γραφή να σας Βοηθήσει στην Εκπαίδευση των Παιδιών Σας;
Η ΟΡΧΙΔΕΑ είναι ένα πολύ όμορφο λουλούδι, αλλά καλλιεργείται δύσκολα. Για να τα καταφέρει κάποιος, χρειάζεται να ρυθμίζει τη θερμοκρασία και το φωτισμό, και να χρησιμοποιεί το σωστό μέγεθος γλάστρας. Η ορχιδέα επηρεάζεται πολύ από το χώμα και το λίπασμα και προσβάλλεται εύκολα από τις αρρώστιες και τα έντομα. Κατά συνέπεια, η πρώτη απόπειρα για την καλλιέργεια ορχιδέας είναι πολλές φορές αποτυχημένη.
Η ανατροφή παιδιών είναι πολύ πιο δύσκολη και περίπλοκη, και επίσης απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Έτσι λοιπόν, είναι σύνηθες να νιώθουν οι γονείς αμηχανία όσον αφορά την ανατροφή παιδιών. Πολλοί καταλαβαίνουν ότι χρειάζονται βοήθεια, όπως κάποιος που καλλιεργεί ορχιδέες και χρειάζεται τη συμβουλή ενός ειδικού. Προφανώς, κάθε γονέας θέλει να λάβει την καλύτερη καθοδήγηση. Πού μπορεί να βρεθεί αυτή;
Αν και η Αγία Γραφή δεν είναι εγχειρίδιο ανατροφής παιδιών, ο Δημιουργός ενέπνευσε τους συγγραφείς της να περιλάβουν σε αυτήν πολλές πρακτικές συμβουλές γύρω από το εν λόγω θέμα. Η Γραφή δίνει έμφαση στην ανάπτυξη επιθυμητών ιδιοτήτων οι οποίες, όπως πιστεύουν πολλοί, συχνά παραμελούνται. (Εφεσίους 4:22-24) Από αυτή την άποψη, οι Γραφικές συμβουλές παρέχουν ένα βασικό στοιχείο της ισορροπημένης εκπαίδευσης. Αυτές οι συμβουλές έχουν ήδη ωφελήσει χιλιάδες άτομα που τις εφάρμοσαν, ανεξάρτητα από την εποχή στην οποία έζησαν ή τις πολιτιστικές τους καταβολές. Γι’ αυτό, το να ακολουθείτε τις Γραφικές συμβουλές μπορεί να σας βοηθήσει να πετύχετε στην εκπαίδευση των παιδιών σας.
Το Παράδειγμα των Γονέων—Η Καλύτερη Εκπαίδευση
«Εσύ, ωστόσο, που διδάσκεις κάποιον άλλον, δεν διδάσκεις τον εαυτό σου; Εσύ, που κηρύττεις “Μην κλέψεις”, κλέβεις; Εσύ, που λες “Μη μοιχεύσεις”, μοιχεύεις;»—Ρωμαίους 2:21, 22.
Ένας από τους ιθύνοντες της Σχολικής Επιθεώρησης της Σεούλ είπε: «Το παράδειγμα με λόγια και έργα είναι η καλύτερη εκπαίδευση για τα παιδιά». Αν οι γονείς δεν θέτουν το καλό παράδειγμα με τα λόγια και τη διαγωγή τους ενώ συγχρόνως δίνουν στο παιδί τους συγκεκριμένες οδηγίες, το παιδί γρήγορα θα συμπεράνει ότι είναι υποκριτές. Τα λόγια των γονέων θα χάσουν την αποτελεσματικότητά τους. Για παράδειγμα, αν οι γονείς θέλουν να διδάξουν στο παιδί τους την εντιμότητα, πρέπει να είναι οι ίδιοι έντιμοι. Πολλές φορές, μερικοί γονείς, όταν δεν θέλουν να μιλήσουν σε κάποιον στο τηλέφωνο, βάζουν το παιδί τους να πει: «Λυπάμαι, ο μπαμπάς μου (ή η μαμά μου) δεν είναι εδώ». Το παιδί που έλαβε αυτή την οδηγία θα έρθει σε δύσκολη θέση και θα μπερδευτεί. Με τον καιρό, ίσως αρχίσει να λέει ψέματα χωρίς ενοχές, αν βρεθεί σε μια δύσκολη κατάσταση. Επομένως, αν οι γονείς θέλουν ειλικρινά να είναι έντιμο το παιδί τους, θα πρέπει οι ίδιοι να μιλούν με εντιμότητα και να ενεργούν ανάλογα.
Θέλετε να εκπαιδεύσετε το παιδί σας να μιλάει με ωραίο τρόπο; Τότε θα πρέπει να θέσετε το καλό παράδειγμα. Το παιδί σας σύντομα θα σας μιμηθεί. Ο Σονγκ-σικ, πατέρας τεσσάρων παιδιών, λέει: «Η σύζυγός μου και εγώ αποφασίσαμε να μη χρησιμοποιούμε απρεπή γλώσσα. Δείχναμε σεβασμό ο ένας στον άλλον και δεν υψώναμε τις φωνές μας ακόμα και όταν ήμασταν αναστατωμένοι ή θυμωμένοι. Το καλό παράδειγμα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό από τα λόγια και μόνο. Χαιρόμαστε που τα παιδιά μας δείχνουν σεβασμό και ευγένεια όταν μιλούν στους άλλους». Η Αγία Γραφή λέει στο εδάφιο Γαλάτες 6:7: «Ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει». Όσοι γονείς επιθυμούν να έχουν τα παιδιά τους υψηλά πρότυπα ηθικής πρέπει να δείχνουν οι ίδιοι πρώτα ότι ζουν σύμφωνα με αυτά τα πρότυπα.
Κρατήστε Ανοιχτές τις Γραμμές Επικοινωνίας
“Πρέπει να ενσταλάζεις [τις εντολές του Θεού] στους γιους σου και να μιλάς για αυτές όταν κάθεσαι στο σπίτι σου και όταν περπατάς στο δρόμο και όταν ξαπλώνεις και όταν σηκώνεσαι”.—Δευτερονόμιο 6:7.
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι κάνουν υπερωρίες. Όταν εργάζονται και οι δύο σύζυγοι, αυτό έχει σοβαρό αντίκτυπο στα παιδιά. Ο χρόνος που δαπανούν πολλοί γονείς με τα παιδιά τους ελαττώνεται. Ενόσω βρίσκονται στο σπίτι, οι γονείς πρέπει να φροντίζουν για το νοικοκυριό και άλλες δουλειές, γι’ αυτό και μπορεί κάλλιστα να είναι κουρασμένοι ή εξουθενωμένοι. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, πώς μπορείτε εσείς να διατηρήσετε καλή επικοινωνία με τα παιδιά σας; Ίσως προκύψουν ευκαιρίες για συζήτηση αν κάνετε μαζί με τα παιδιά σας τις δουλειές του σπιτιού. Μάλιστα, ένας οικογενειάρχης απαλλάχτηκε από την τηλεόραση, κυρίως για να έχει περισσότερο χρόνο για συζήτηση με τα παιδιά του. Ο ίδιος παρατήρησε: «Αρχικά τα παιδιά έπλητταν, αλλά καθώς έπαιζα μαζί τους διάφορες σπαζοκεφαλιές και συζητούσαμε γύρω από ενδιαφέροντα βιβλία, τελικά αποδέχτηκαν την αλλαγή».
Είναι σημαντικό να συνηθίζουν τα παιδιά από νωρίς να επικοινωνούν με τους γονείς τους. Διαφορετικά, όταν τα παιδιά γίνουν έφηβοι και ίσως αντιμετωπίζουν προβλήματα, δεν θα θεωρούν τους γονείς τους φίλους στους οποίους μπορούν να μιλήσουν. Πώς μπορείτε να τα βοηθήσετε να ανοίγουν την καρδιά τους; Το εδάφιο Παροιμίες 20:5 λέει: «Η βουλή που υπάρχει στην καρδιά του ανθρώπου είναι σαν βαθιά νερά, αλλά ο άνθρωπος που έχει διάκριση θα την ανασύρει». Χρησιμοποιώντας ερωτήσεις κρίσης, όπως «Τι πιστεύεις;», οι γονείς μπορούν να παρακινούν τα παιδιά τους να εκφράζουν τις σκέψεις και τα αισθήματά τους.
Πώς θα ενεργήσετε αν το παιδί σας κάνει κάποιο σοβαρό λάθος; Ακριβώς μια τέτοια στιγμή το παιδί χρειάζεται στοχαστικό ενδιαφέρον. Να ελέγχετε τα συναισθήματά σας ενόσω ακούτε το παιδί σας. Κάποιος πατέρας λέει σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται μια τέτοια κατάσταση: «Όταν τα παιδιά κάνουν λάθη, προσπαθώ να μην αντιδρώ υπερβολικά. Κάθομαι και ακούω τι έχουν να πουν. Προσπαθώ να αντιληφθώ την κατάσταση. Όταν δυσκολεύομαι να ελέγξω τα νεύρα μου, περιμένω λίγο να ηρεμήσω». Αν ελέγχετε τα συναισθήματά σας και ακούτε, η διόρθωση που θα δίνετε θα γίνεται πιο εύκολα αποδεκτή.
Η Διαπαιδαγώγηση που Βασίζεται στην Αγάπη Είναι Ουσιώδης
«Εσείς, πατέρες, μην παροξύνετε τα παιδιά σας, αλλά να τα ανατρέφετε με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά».—Εφεσίους 6:4.
Για να έχετε καλά αποτελέσματα, παίζει σπουδαίο ρόλο ο τρόπος με τον οποίο παρέχετε στοργική διαπαιδαγώγηση. Πώς είναι δυνατόν να “παροξύνουν τα παιδιά τους” οι γονείς; Αν η διαπαιδαγώγηση είναι δυσανάλογη με τη σοβαρότητα του λάθους ή αν παρέχεται με πολύ επικριτικό τρόπο, τα παιδιά θα κρατήσουν αμυντική στάση. Σε κάθε περίπτωση, η διαπαιδαγώγηση πρέπει να παρέχεται με αγάπη. (Παροιμίες 13:24) Αν συζητάτε λογικά με τα παιδιά σας, θα συνειδητοποιήσουν ότι τα διαπαιδαγωγείτε από αγάπη.—Παροιμίες 22:15· 29:19.
Από την άλλη πλευρά, είναι καλό να υφίστανται τα παιδιά τις δυσάρεστες συνέπειες της εσφαλμένης συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, αν το παιδί αδικήσει κάποιο άτομο, θα μπορούσατε να επιμείνετε να ζητήσει συγνώμη. Όταν παραβιάζει κάποιους οικογενειακούς κανόνες, θα μπορούσατε να επιβάλετε περιορισμούς σε ορισμένα προνόμια που απολαμβάνει ώστε να τονίσετε τη σπουδαιότητα της τήρησης των κανόνων.
Είναι καλό να παρέχετε τη διαπαιδαγώγηση την κατάλληλη στιγμή. Το εδάφιο Εκκλησιαστής 8:11 τονίζει: «Επειδή η ποινή εναντίον ενός κακού έργου δεν εκτελείται γοργά, γι’ αυτό η καρδιά των γιων των ανθρώπων είναι μέσα τους πλήρως δοσμένη στο να κάνει το κακό». Παρόμοια, πολλά παιδιά δοκιμάζουν να δουν αν μπορούν να γλιτώσουν την τιμωρία αφού κάνουν κάτι κακό. Επομένως, όταν έχετε προειδοποιήσει ότι θα επακολουθήσει τιμωρία έπειτα από κάποιο συγκεκριμένο παράπτωμα, μην παραλείψετε να την επιβάλετε.
Η Ωφέλιμη Ψυχαγωγία Έχει Αξία
«Υπάρχει . . . καιρός να γελάει [κανείς] . . . και καιρός να χοροπηδάει».—Εκκλησιαστής 3:1, 4.
Για να αναπτυχθεί η διάνοια και το σώμα ενός παιδιού, είναι απαραίτητο να υπάρχει χρόνος για χαλάρωση και ωφέλιμη, ισορροπημένη ψυχαγωγία. Όταν οι γονείς απολαμβάνουν την ψυχαγωγία μαζί με τα παιδιά τους, οι οικογενειακοί δεσμοί ενισχύονται και τα παιδιά αποκτούν ένα αίσθημα ασφάλειας. Τι είδους ψυχαγωγία μπορούν να απολαμβάνουν μαζί τα μέλη μιας οικογένειας; Αν καθήσετε να το σκεφτείτε, θα μπορέσετε να βρείτε πολλές ευχάριστες δραστηριότητες. Υπάρχουν υπαίθρια αθλήματα, όπως η ποδηλασία, και παιχνίδια με την μπάλα, όπως το τένις και το βόλεϊ. Φανταστείτε επίσης πόσο ευχάριστο είναι όταν τα μέλη της οικογένειας παίζουν μαζί μουσικά όργανα. Οι εκδρομές σε κοντινές τοποθεσίες για να απολαύσετε τη φύση μπορούν να σας αφήσουν όμορφες αναμνήσεις.
Σε τέτοιες περιστάσεις, οι γονείς μπορούν να ενσταλάζουν στα παιδιά τους ισορροπημένη άποψη για την ψυχαγωγία. Ένας Χριστιανός ο οποίος έχει τρεις γιους είπε: «Συμμετέχω στην ψυχαγωγία των παιδιών μου όταν αυτό είναι δυνατόν. Για παράδειγμα, όταν παίζουν παιχνίδια για κομπιούτερ, ρωτάω πώς παίζονται. Καθώς μου εξηγούν με ενθουσιασμό, χρησιμοποιώ την ευκαιρία για να τους μιλήσω σχετικά με τον κίνδυνο της επιβλαβούς ψυχαγωγίας. Παρατήρησα ότι απορρίπτουν την ακατάλληλη ψυχαγωγία». Ναι, τα παιδιά που είναι ικανοποιημένα με την οικογενειακή ψυχαγωγία έχουν μικρότερη τάση να καταφεύγουν σε τηλεοπτικά προγράμματα, βιντεοταινίες, κινηματογραφικά έργα και παιχνίδια του Ιντερνέτ που προβάλλουν βία, ανηθικότητα και χρήση ναρκωτικών.
Βοηθήστε τα Παιδιά σας να Κάνουν Καλούς Φίλους
«Αυτός που περπατάει με σοφούς θα γίνει σοφός, αλλά αυτός που έχει δοσοληψίες με τους άφρονες θα έχει κακή κατάληξη».—Παροιμίες 13:20.
Ένας Χριστιανός πατέρας ο οποίος ανέθρεψε με επιτυχία τέσσερα παιδιά είπε: «Όσα και να πει κανείς για το πόση σημασία έχει η επιλογή των φίλων δεν είναι αρκετά. Ένας και μόνο κακός φίλος μπορεί να καταστρέψει όση δουλειά έχεις κάνει». Για να βοηθήσει τα παιδιά του να κάνουν καλούς φίλους, ενεργούσε σοφά θέτοντάς τους ερωτήσεις όπως: Ποιος είναι ο στενότερος φίλος σου; Γιατί τον συμπαθείς; Σε τι θέλεις να του μοιάσεις; Κάποιος άλλος γονέας κανονίζει να καλούν τα παιδιά του τους στενούς τους φίλους στο σπίτι. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να τους παρατηρεί και να δίνει στα παιδιά του την απαραίτητη καθοδήγηση.
Είναι επίσης σημαντικό να διδάξετε στα παιδιά ότι μπορούν να κάνουν φίλους τους τόσο άτομα μεγαλύτερης ηλικίας όσο και συνομηλίκους τους. Ο Μπαμ-σαν, πατέρας τριών γιων, λέει: «Βοηθώ τα παιδιά μου να αντιληφθούν ότι οι φίλοι δεν χρειάζεται να είναι συνομήλικοι, όπως στην περίπτωση του Δαβίδ και του Ιωνάθαν στη Γραφή. Μάλιστα, προσκαλώ Χριστιανούς διαφόρων ηλικιών να απολαύσουν συναναστροφή με τα παιδιά μου. Ως αποτέλεσμα, τα παιδιά συναναστρέφονται με πολλά άτομα τα οποία δεν είναι συνομήλικά τους». Η συναναστροφή με υποδειγματικά, μεγαλύτερα άτομα δίνει στα παιδιά το πλεονέκτημα να μάθουν πολλά πράγματα.
Μπορείτε να Πετύχετε στην Εκπαίδευση των Παιδιών
Σύμφωνα με μια έρευνα που διεξάχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, πολλοί γονείς οι οποίοι προσπάθησαν να ενσταλάξουν στα παιδιά τους ιδιότητες όπως εγκράτεια, αυτοπειθαρχία και εντιμότητα είχαν σχετικά μικρή επιτυχία. Γιατί είναι αυτό τόσο δύσκολο; Μια μητέρα η οποία συμμετείχε στην έρευνα είπε: “Το δυσάρεστο είναι ότι ο μόνος τρόπος για να προστατέψουμε τα παιδιά μας είναι να τα κλειδώσουμε σε ένα δωμάτιο και να μην τα αφήσουμε να βγουν έξω στον κόσμο ποτέ”. Αυτό που είχε κατά νου ήταν ότι το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουν τώρα τα παιδιά είναι χειρότερο από ποτέ άλλοτε. Εφόσον έτσι έχουν τα πράγματα, είναι στ’ αλήθεια εφικτό να αναθρέψετε παιδιά με επιτυχία;
Αν θέλατε να καλλιεργήσετε μια ορχιδέα, αλλά ανησυχούσατε μήπως μαραθεί, αυτό ίσως να σας αποθάρρυνε. Αν κάποιος που είναι αυθεντία στην καλλιέργεια ορχιδέας ερχόταν και σας έδινε μερικές καλές ιδέες, λέγοντάς σας με βεβαιότητα: «Θα τα καταφέρεις αν κάνεις αυτό και αυτό», πόση ανακούφιση θα νιώθατε! Ο Ιεχωβά, η Υπέρτατη Αυθεντία στη φύση του ανθρώπου, παρέχει συμβουλή σχετικά με την καλύτερη μέθοδο ανατροφής παιδιών, λέγοντας: «Εκπαίδευσε το αγόρι σύμφωνα με την οδό που είναι κατάλληλη για αυτό· ακόμη και όταν γεράσει δεν θα απομακρυνθεί από αυτήν». (Παροιμίες 22:6) Καθώς εκπαιδεύετε τα παιδιά σύμφωνα με τις συμβουλές της Γραφής, θα έχετε πιθανότατα τη χαρά να δείτε τα παιδιά σας να μεγαλώνουν και να γίνονται υπεύθυνοι ενήλικοι, στοχαστικοί προς τους άλλους, με αίσθηση της ηθικής. Τότε, θα τα αγαπούν οι άνθρωποι, αλλά πάνω από όλα θα τα αγαπάει ο Ιεχωβά, ο ουράνιος Πατέρας μας.