Πώς Ωφελούμαστε Όταν Κάνουμε Ειρήνη

Ο ΕΝΤ ήταν ετοιμοθάνατος και ο Μπιλ τον μισούσε. Δύο δεκαετίες νωρίτερα, ο Εντ είχε πάρει μια απόφαση που στοίχισε στον Μπιλ την εργασία του, και αυτό επέφερε ρήξη μεταξύ εκείνων των άλλοτε στενών φίλων. Τώρα ο Εντ προσπάθησε να ζητήσει συγνώμη ώστε να μπορέσει να πεθάνει με ειρήνη. Ο Μπιλ, όμως, αρνήθηκε να τον ακούσει.

Σχεδόν 30 χρόνια αργότερα, καθώς ο Μπιλ κόντευε να πεθάνει, εξήγησε το λόγο για τον οποίο δεν έδωσε συγχώρηση. «Ο Εντ δεν έπρεπε να το κάνει αυτό στον καλύτερό του φίλο. Απλώς δεν ήθελα να συμφιλιωθώ μαζί του ύστερα από είκοσι χρόνια. . . . Μπορεί να έσφαλα, αλλά έτσι αισθανόμουν».a

Οι προσωπικές διαφορές δεν έχουν συνήθως τέτοια τραγική κατάληξη, αλλά κάνουν συχνά τους ανθρώπους να αισθάνονται πληγωμένοι ή πικραμένοι. Σκεφτείτε κάποιον που νιώθει όπως ο Εντ. Συνειδητοποιώντας ότι η απόφασή του προκάλεσε βλάβη, ένα τέτοιο άτομο ίσως να ζει με ένοχη συνείδηση και με ένα αίσθημα απώλειας που τον συντρίβει. Ωστόσο, νιώθει πληγωμένος όταν σκέφτεται πώς πέταξε ο προσβεβλημένος σύντροφός του τη φιλία τους σαν σκουπίδι.

Κάποιος, όμως, που συμμερίζεται την άποψη του Μπιλ βλέπει τον εαυτό του ως ανύποπτο θύμα και μπορεί να είναι βαθιά πικραμένος και δυσαρεστημένος. Για εκείνον, ο πρώην φίλος του ήξερε πολύ καλά τι έκανε και μπορεί να τον έβλαψε σκόπιμα. Συνήθως, όταν υπάρχει κάποια διαφορά μεταξύ δύο ανθρώπων, ο καθένας είναι πεπεισμένος ότι έχει δίκιο και ότι ο άλλος φέρει όλη την ευθύνη. Ως αποτέλεσμα, δύο πρώην φίλοι βρίσκονται σε πόλεμο, σαν να λέγαμε.

Συνεχίζουν να μάχονται με σιωπηλά όπλα—ο ένας αλλάζει δρόμο όταν συναντάει τον άλλον και αγνοούν ο ένας τον άλλον όταν βρεθούν σε παρέα. Από απόσταση, παρακολουθούν ο ένας τον άλλον με πλάγιες ματιές ή κοιτάζονται επίμονα με ψυχρό, εχθρικό βλέμμα. Όταν μιλάνε, χρησιμοποιούν απότομα λόγια ή εκτοξεύουν προσβολές που κόβουν σαν μαχαίρια.

Ωστόσο, παρότι φαίνεται να έχουν πλήρη διάσταση μεταξύ τους, πιθανώς συμφωνούν σε κάποια ζητήματα. Ίσως αναγνωρίζουν ότι έχουν σοβαρά προβλήματα και ότι η ρήξη με κάποιον στενό φίλο προκαλεί θλίψη. Ο καθένας τους πιθανώς νιώθει τον πόνο της ανοιχτής πληγής, ενώ γνωρίζουν και οι δύο ότι κάτι πρέπει να κάνουν για να τη γιατρέψουν. Αλλά ποιος θα κάνει το πρώτο βήμα προκειμένου να αποκαταστήσει την τραυματισμένη σχέση και να πετύχει την ειρήνη; Κανένας από τους δυο δεν είναι διατεθειμένος.

Πριν από δύο χιλιάδες χρόνια, οι απόστολοι του Ιησού Χριστού ενεπλάκησαν μερικές φορές σε έντονες λογομαχίες. (Μάρκος 10:35-41· Λουκάς 9:46· 22:24) Ύστερα από μια φιλονικία που είχαν, ο Ιησούς ρώτησε: «Για ποιο πράγμα λογοφέρνατε στο δρόμο;» Μένοντας σιωπηλοί από ντροπή, κανένας τους δεν απάντησε. (Μάρκος 9:33, 34) Οι διδασκαλίες του Ιησού τούς βοήθησαν να συμφιλιωθούν. Οι δικές του συμβουλές, καθώς και οι συμβουλές κάποιων από τους μαθητές του, συνεχίζουν να βοηθούν ανθρώπους να διευθετούν προστριβές και να αποκαθιστούν διαλυμένες φιλίες. Ας δούμε πώς.

Να Αγωνίζεστε να Κάνετε Ειρήνη

«Δεν θέλω να μιλήσω σε αυτό το άτομο. Δεν θέλω να την ξαναδώ ποτέ». Αν έχετε πει και εσείς τέτοια λόγια για κάποιον, χρειάζεται να αναλάβετε δράση, όπως δείχνουν οι παρακάτω Γραφικές περικοπές.

Ο Ιησούς δίδαξε: «Αν, λοιπόν, φέρνεις το δώρο σου στο θυσιαστήριο και εκεί θυμηθείς ότι ο αδελφός σου έχει κάτι εναντίον σου, άφησε το δώρο σου εκεί, μπροστά στο θυσιαστήριο, και φύγε· πρώτα κάνε ειρήνη με τον αδελφό σου». (Ματθαίος 5:23, 24) Επίσης είπε: «Αν ο αδελφός σου διαπράξει αμαρτία, πήγαινε και έκθεσε ξεκάθαρα το σφάλμα του ανάμεσα σε εσένα και σε αυτόν μόνο». (Ματθαίος 18:15) Είτε έχετε προσβάλει εσείς κάποιον είτε κάποιος έχει προσβάλει εσάς, τα λόγια του Ιησού τονίζουν ότι είναι ανάγκη να ξεκαθαρίσετε εσείς το ζήτημα αμέσως με το άλλο άτομο. Πρέπει να το κάνετε αυτό «με πνεύμα πραότητας». (Γαλάτες 6:1) Ο στόχος αυτής της συζήτησης είναι, όχι να περισώσετε το γόητρό σας προβάλλοντας δικαιολογίες ούτε να αναγκάσετε τον άλλον να ζητήσει συγνώμη, αλλά να κάνετε ειρήνη. Έχει επιτυχία αυτή η Γραφική συμβουλή;

Ο Έρνεστ είναι προϊστάμενος σε κάποιο μεγάλο γραφείο.b Επί πολλά χρόνια, η εργασία του απαιτεί να χειρίζεται ευαίσθητα ζητήματα με κάθε είδους ανθρώπους καθώς και να διατηρεί καλές εργασιακές σχέσεις μαζί τους. Έχει δει πόσο εύκολα μπορούν να δημιουργηθούν προσωπικές προστριβές και λέει: «Κατά καιρούς έχω διαφορές με τους άλλους. Αλλά όταν συμβαίνει αυτό, κάθομαι με το άτομο και συζητάω το πρόβλημα. Πηγαίνετε απευθείας στους άλλους. Μιλήστε τους με στόχο την ειρήνη. Αυτό έχει επιτυχία πάντοτε».

Η Αλίσια έχει φίλους με ποικίλο πολιτιστικό υπόβαθρο και αναφέρει τα εξής: «Μερικές φορές λέω κάτι και κατόπιν αντιλαμβάνομαι ότι μπορεί να έχω προσβάλει κάποιον. Πηγαίνω και ζητώ συγνώμη από αυτό το άτομο. Ίσως να ζητώ συγνώμη πιο συχνά από όσο χρειάζεται επειδή, ακόμη και αν το άλλο άτομο δεν προσβλήθηκε, νιώθω καλύτερα έτσι. Τότε ξέρω ότι δεν έχει συμβεί καμία παρεξήγηση».

Υπερνίκηση Εμποδίων

Ωστόσο, όταν προκύπτουν προσωπικές διενέξεις, ο δρόμος προς την ειρήνη φράζεται συχνά από εμπόδια. Έχετε πει ποτέ: «Γιατί πρέπει να κάνω πρώτος εγώ ειρήνη; Αυτός προκάλεσε το πρόβλημα». Ή, έχετε πάει ποτέ σε κάποιον για να λύσετε ένα πρόβλημα και απλώς τον ακούτε να λέει: «Δεν έχω τίποτα να σου πω»; Μερικοί άνθρωποι αντιδρούν με αυτούς τους τρόπους επειδή έχουν πληγωθεί συναισθηματικά. Το εδάφιο Παροιμίες 18:19 λέει: «Ο αδελφός σε βάρος του οποίου έγινε παράβαση υποχωρεί δυσκολότερα από ισχυρή πόλη· και υπάρχουν φιλονικίες που είναι σαν την αμπάρα πυργωτής κατοικίας». Γι’ αυτό, να λαβαίνετε υπόψη τα αισθήματα του άλλου ατόμου. Αν αντιδράσει αρνητικά απέναντί σας, να περιμένετε λίγο καιρό και να ξαναπροσπαθήσετε. Τότε η «ισχυρή πόλη» μπορεί να ανοίξει και η «αμπάρα» μπορεί να αποσυρθεί από την πόρτα που οδηγεί στη συμφιλίωση.

Κάποιο άλλο εμπόδιο για την ειρήνη μπορεί να περιλαμβάνει τον αυτοσεβασμό ενός ατόμου. Για μερικούς ανθρώπους, το να ζητούν συγνώμη ή ακόμη και το να μιλούν σε κάποιον με τον οποίο έχουν διαφορές είναι ταπεινωτικό. Το ενδιαφέρον για τον αυτοσεβασμό είναι κατάλληλο, αλλά η άρνηση ενός ατόμου να κάνει ειρήνη αυξάνει ή μειώνει τον αυτοσεβασμό του; Μήπως θα μπορούσε αυτό το ενδιαφέρον για τον αυτοσεβασμό να κρύβει υπερηφάνεια;

Ο Βιβλικός συγγραφέας Ιάκωβος δείχνει ότι το εριστικό πνεύμα σχετίζεται με την υπερηφάνεια. Αφού εκθέτει τους “πολέμους” και τις «διαμάχες» που είχαν μεταξύ τους μερικοί Χριστιανοί, λέει στη συνέχεια: «Ο Θεός εναντιώνεται στους υπερηφάνους αλλά δίνει παρ’ αξία καλοσύνη στους ταπεινούς». (Ιακώβου 4:1-3, 6) Πώς εμποδίζει η υπερηφάνεια την επίτευξη ειρήνης;

Η υπερηφάνεια παροδηγεί τους ανθρώπους, κάνοντάς τους να πιστεύουν ότι είναι καλύτεροι από τους άλλους. Τα υπερήφανα άτομα νομίζουν ότι έχουν την εξουσία να κρίνουν την ηθική αξία των συνανθρώπων τους. Με ποιον τρόπο; Όταν εγείρονται διαφωνίες, βλέπουν συνήθως τους ανταγωνιστές τους ως χαμένη υπόθεση, ως άτομα δίχως ελπίδα βελτίωσης. Η υπερηφάνεια υποκινεί μερικούς ανθρώπους να κρίνουν όσους διαφέρουν από αυτούς ως ανάξιους προσοχής, πόσο μάλλον άξιους ειλικρινούς αίτησης για συγνώμη. Επομένως, όσοι οδηγούνται από την προσωπική υπερηφάνεια αφήνουν συνήθως τις προστριβές να υφίστανται αντί να τις διευθετούν κατάλληλα.

Όπως ένα οδόφραγμα που ανακόπτει την κυκλοφορία σε μια λεωφόρο, η υπερηφάνεια συνήθως ανακόπτει τα βήματα που οδηγούν στην ειρήνη. Συνεπώς, αν διαπιστώσετε ότι αντιστέκεστε στις προσπάθειες για ειρήνευση με κάποιον, ίσως παλεύετε με την υπερηφάνεια. Πώς μπορείτε να υπερνικήσετε την υπερηφάνεια; Αναπτύσσοντας το αντίθετό της—την ταπεινοφροσύνη.

Να Κάνετε Ακριβώς το Αντίθετο

Η Αγία Γραφή συστήνει έντονα την ταπεινοφροσύνη. «Το αποτέλεσμα της ταπεινοφροσύνης και του φόβου του Ιεχωβά είναι πλούτος και δόξα και ζωή». (Παροιμίες 22:4) Στο εδάφιο Ψαλμός 138:6, διαβάζουμε την άποψη του Θεού για τα ταπεινά και για τα υπερήφανα άτομα: «Ο Ιεχωβά είναι υψηλός, και όμως βλέπει τον ταπεινό· αλλά τον επηρμένο τον γνωρίζει μόνο από μακριά».

Πολλοί άνθρωποι εξισώνουν την ταπεινοφροσύνη με την ταπείνωση. Οι άρχοντες του κόσμου φαίνεται πως το πιστεύουν αυτό. Παρότι ολόκληρα κράτη υποτάσσονται στο θέλημά τους, οι πολιτικοί ηγέτες διστάζουν να παραδεχτούν ταπεινά τα λάθη τους. Αν ακουστεί κάποιος πολιτικός να λέει: «Ζητώ συγνώμη», αυτό γίνεται είδηση. Όταν ένας πρώην κυβερνητικός αξιωματούχος ζήτησε πρόσφατα συγνώμη για την αποτυχία του σε κάποια ολέθρια συμφορά, τα λόγια του έγιναν πρωτοσέλιδο.

Προσέξτε πώς ορίζει κάποιο λεξικό την ταπεινοφροσύνη: «Η ιδιότητα τού να είναι κανείς ταπεινός ή να μην έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του . . . το αντίθετο της υπερηφάνειας ή της υπεροψίας». Επομένως, η ταπεινοφροσύνη περιγράφει την άποψη που έχει κάποιος για τον εαυτό του, όχι τη γνώμη που έχουν οι άλλοι για εκείνον. Το να παραδέχεται ταπεινά τα λάθη του και να ζητάει ειλικρινά συγχώρηση δεν ταπεινώνει τον άνθρωπο. Αντίθετα, βελτιώνει την υπόληψή του. Η Αγία Γραφή αναφέρει: «Πριν από τη συντριβή η καρδιά του ανθρώπου είναι επηρμένη, και πριν από τη δόξα υπάρχει η ταπεινοφροσύνη».—Παροιμίες 18:12.

Αναφορικά με τους πολιτικούς οι οποίοι δεν ζητούν συγνώμη για τα λάθη τους, ένας σχολιαστής είπε: «Δυστυχώς φαίνεται να πιστεύουν ότι μια τέτοια παραδοχή είναι σημάδι αδυναμίας. Οι αδύναμοι και ανασφαλείς άνθρωποι σχεδόν ποτέ δεν λένε: “Συγνώμη”. Οι μεγαλόκαρδοι και θαρραλέοι άνθρωποι είναι εκείνοι που δεν μειώνονται λέγοντας: “Έκανα λάθος”». Το ίδιο ισχύει και για όσους δεν έχουν πολιτική εξουσία. Αν καταβάλετε προσπάθεια να αντικαταστήσετε την υπερηφάνεια με την ταπεινοφροσύνη, οι πιθανότητες να ειρηνεύσετε σε κάποια προσωπική διένεξη αυξάνονται πολύ. Προσέξτε πώς μια οικογένεια διαπίστωσε ότι αληθεύει αυτό.

Κάποια παρεξήγηση προκάλεσε εντάσεις μεταξύ της Τζούλι και του αδελφού της, του Γουίλιαμ. Ο Γουίλιαμ θύμωσε τόσο πολύ με την Τζούλι και το σύζυγό της, τον Τζόζεφ, ώστε διέκοψε κάθε επαφή μαζί τους. Μάλιστα επέστρεψε όλα τα δώρα που του είχαν κάνει η Τζούλι και ο Τζόζεφ στο διάβα των ετών. Καθώς περνούσαν οι μήνες, η πικρία αντικατέστησε τη στενή σχέση που απολάμβαναν κάποτε αυτά τα αδέλφια.

Ο Τζόζεφ, όμως, αποφάσισε να εφαρμόσει τα εδάφια Ματθαίος 5:23, 24. Προσπάθησε να πλησιάσει τον κουνιάδο του με πνεύμα πραότητας και του έστειλε προσωπικές επιστολές στις οποίες ζητούσε συγνώμη που τον πρόσβαλε. Παρότρυνε τη σύζυγό του να συγχωρήσει τον αδελφό της. Με τον καιρό, ο Γουίλιαμ διέκρινε ότι η Τζούλι και ο Τζόζεφ ήθελαν ειλικρινά να κάνουν ειρήνη και η στάση του μαλάκωσε. Ο Γουίλιαμ και η σύζυγός του συναντήθηκαν με την Τζούλι και τον Τζόζεφ. Ζήτησαν όλοι συγνώμη, αγκαλιάστηκαν και αποκατέστησαν τη σχέση τους.

Αν λαχταράτε να διευθετήσετε μια προσωπική προστριβή με κάποιον, εφαρμόστε υπομονετικά τις Γραφικές διδασκαλίες και αγωνιστείτε για να κάνετε ειρήνη με το άτομο. Ο Ιεχωβά θα σας βοηθήσει. Αυτό που είπε ο Θεός στον αρχαίο Ισραήλ θα αποδειχτεί αληθινό στην περίπτωσή σας: «Είθε να πρόσεχες τις εντολές μου! Τότε η ειρήνη σου θα γινόταν σαν ποταμός».—Ησαΐας 48:18.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στη σελίδα 7]

Το να ζητάμε συγνώμη αποκαθιστά συνήθως τις ειρηνικές σχέσεις