Συμβιβάζεται ο Πόλεμος με τη Χριστιανοσύνη;
«Ποιον ηθικό κανόνα παραβιάζει ο πόλεμος ώστε να θεωρείται έγκλημα ή αμαρτία; Αυτό, όντως, αποτελεί αίνιγμα».—Όλιβερ Ο’ Ντόνοβαν, καθηγητής Χριστιανικής Ηθικής
ΕΝΑΣ πίνακας ζωγραφικής, που ονομάζεται Θυσία και είναι εμπνευσμένος από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκτίθεται στο Πολεμικό Μουσείο του Καναδά. Απεικονίζει σφαγιασμένους στρατιώτες, καταβεβλημένους από τη μάχη επιζώντες, καθώς και τις οικογένειές τους πίσω στην πατρίδα. Πάνω από αυτή τη σκηνή, δεσπόζει ο Ιησούς Χριστός καρφωμένος στο σταυρό. Παρατηρώντας τον πίνακα, ορισμένοι μένουν κατάπληκτοι με το ότι ο Ιησούς, ο «Άρχοντας Ειρήνης», τοποθετείται δίπλα σε πολεμικές σκηνές. (Ησαΐας 9:6) Άλλοι, ευγνώμονες για τις θυσίες που έκαναν οι συμπατριώτες τους, πιστεύουν ότι ο Θεός και ο Γιος του αναμένουν από τους Χριστιανούς να διεξάγουν μάχες οι οποίες προστατεύουν την ασφάλεια και την ελευθερία του έθνους τους.
Οι θρησκευτικοί ηγέτες υποστηρίζουν τον πόλεμο με τα όσα κηρύττουν εδώ και αιώνες. Το έτος 417 Κ.Χ., ο εκκλησιαστικός θεολόγος Αυγουστίνος έγραψε: «Μη νομίζετε ότι δεν μπορεί να είναι ευπρόσδεκτος στον Θεό όποιος υπηρετεί ως στρατιώτης, χρησιμοποιώντας όπλα πολέμου. . . . Άλλοι, για το δικό σας καλό, πολεμούν αόρατους εχθρούς προσευχόμενοι, ενώ εσείς, για το δικό τους καλό, μάχεστε εναντίον ορατών βαρβάρων πολεμώντας». Το 13ο αιώνα, ο Θωμάς ο Ακινάτης εξήγησε ότι «οι πόλεμοι είναι έννομοι και δίκαιοι με την προϋπόθεση ότι προστατεύουν τους φτωχούς και το έθνος ως σύνολο από τη δολιότητα του εχθρού».
Τι πιστεύετε εσείς; Όταν ξεκινούν κάποιες στρατιωτικές επιχειρήσεις για έναν φαινομενικά ευγενή σκοπό—την υπεράσπιση της ελευθερίας του έθνους ή την απελευθέρωση των καταδυναστευμένων—έχουν άραγε την ευλογία του Θεού; Σε ποιον «ηθικό κανόνα» πρέπει να στραφούν οι Χριστιανοί για να διακρίνουν το θέλημα του Θεού σχετικά με αυτό το ζήτημα;
Το Παράδειγμα του Ιησού Χριστού
Είναι δυνατόν να γνωρίζουμε την άποψη του Θεού, ή αλλιώς το «νου» του, σε ένα περίπλοκο ζήτημα όπως είναι οι πόλεμοι των ημερών μας; Ο απόστολος Παύλος αναγνώρισε ότι θα αντιμετωπίζαμε αυτή τη δυσκολία, γι’ αυτό και ρώτησε: «“Ποιος έχει γνωρίσει το νου του Ιεχωβά, ώστε να τον διδάξει;” Εμείς όμως έχουμε το νου του Χριστού». (1 Κορινθίους 2:16) Για να μας βοηθήσει σε αυτόν τον τομέα, ο Ιεχωβά Θεός έστειλε τον Ιησού στη γη ως Υπόδειγμα για εμάς. Όσα είπε και έκανε ο Ιησούς αντανακλούσαν τις σκέψεις και τις οδούς του ίδιου του Ιεχωβά. Τι είπε, λοιπόν, ο Ιησούς για τον πόλεμο; Ποια στάση κράτησε απέναντι σε αυτόν;
Φαίνεται ότι δεν θα μπορούσε να υπάρχει πιο αξιόλογη αιτία για ένοπλη άμυνα από την υπεράσπιση της ζωής και της ασφάλειας του Ιησού Χριστού. Ένας από τους αποστόλους του είχε αυτή την άποψη. Όταν ο Ιησούς προδόθηκε, με αποτέλεσμα να συλληφθεί από έναν οπλισμένο όχλο μέσα στη νύχτα, ο φίλος του ο Πέτρος «άπλωσε το χέρι του και τράβηξε το σπαθί του και χτύπησε το δούλο του αρχιερέα και του έκοψε το αφτί». Ήταν δικαιολογημένη η χρήση όπλου σε μια τέτοια περίπτωση; Ο Ιησούς είπε στον Πέτρο: «Επίστρεψε το σπαθί σου στη θέση του, γιατί όλοι εκείνοι που παίρνουν σπαθί θα αφανιστούν από σπαθί».—Ματθαίος 26:47-52.
Η αντίδραση του Ιησού δεν μας εκπλήσσει. Δύο χρόνια νωρίτερα, είχε πει: «Ακούσατε ότι ειπώθηκε: “Πρέπει να αγαπάς τον πλησίον σου και να μισείς τον εχθρό σου”. Ωστόσο, εγώ σας λέω: Να αγαπάτε τους εχθρούς σας και να προσεύχεστε για εκείνους που σας διώκουν· ώστε να αποδειχτείτε γιοι του Πατέρα σας που είναι στους ουρανούς, επειδή αυτός κάνει τον ήλιο του να ανατέλλει σε πονηρούς και αγαθούς και φέρνει βροχή σε δικαίους και αδίκους». (Ματθαίος 5:43-45) Είναι άραγε λογικό να πιστεύουμε ότι ο Χριστιανός μπορεί να αγαπάει τους εχθρούς του και να προσεύχεται για αυτούς ενώ διεξάγει πόλεμο εναντίον τους;
Η ιστορία αποκαλύπτει ότι οι Χριστιανοί είχαν πολλούς εχθρούς. Για παράδειγμα, οι Ρωμαίοι καταδίκασαν και εκτέλεσαν τον Ιησού Χριστό. Λίγο αργότερα, το να πει κάποιος ότι ήταν Χριστιανός αρκούσε για να καταδικαστεί σε θάνατο. Ο Ιησούς διέβλεψε ότι οι Χριστιανοί μπορεί να έμπαιναν στον πειρασμό να πάρουν όπλα και να εξεγερθούν κατά της ρωμαϊκής καταδυνάστευσης, όπως είχαν κάνει κάποιοι Ιουδαίοι. Γι’ αυτό, είπε σχετικά με τους ακολούθους του: «Δεν είναι μέρος του κόσμου, όπως εγώ δεν είμαι μέρος του κόσμου». (Ιωάννης 17:16) Οι Χριστιανοί επέλεγαν να παραμένουν πολιτικά ουδέτεροι. Καμιά αδικία ή απειλή με στόχο τους ίδιους ή τη χώρα στην οποία ζούσαν δεν δικαιολογούσε τη συμμετοχή σε στρατιωτική δράση.
Υπέρμαχοι της Βασιλείας του Θεού
Οι γνήσιοι Χριστιανοί σεβάστηκαν τις επιθυμίες του Ιησού και παρέμειναν ουδέτεροι. Εξετάστε τι συνέβη στο Ικόνιο, μια αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας. «Όταν . . . έγινε βίαιη απόπειρα από εθνικούς και Ιουδαίους, μαζί με τους άρχοντές τους, να συμπεριφερθούν [στον Παύλο και στον Βαρνάβα] με θρασύτητα και να τους λιθοβολήσουν, εκείνοι, μόλις το πληροφορήθηκαν, κατέφυγαν στις πόλεις της Λυκαονίας, στα Λύστρα και στη Δέρβη και στη γύρω περιοχή· και εκεί συνέχισαν να διακηρύττουν τα καλά νέα». (Πράξεις 14:5-7) Προσέξτε πως, όταν αντιμετώπισαν βίαιη εναντίωση, οι Χριστιανοί δεν πήραν όπλα για να αμυνθούν ούτε προέβησαν σε αντίποινα. Αντιθέτως, συνέχισαν να κηρύττουν «τα καλά νέα». Τι είδους καλά νέα είχαν να μεταδώσουν;
Το άγγελμα που κήρυτταν οι Χριστιανοί ήταν το ίδιο με του Ιησού, ο οποίος είπε: «Πρέπει να διακηρύξω τα καλά νέα της βασιλείας του Θεού». (Λουκάς 4:43) Ο Ιησούς και οι ακόλουθοί του ήταν υπέρμαχοι της Βασιλείας του Θεού. Ο Χριστός δεν χρησιμοποίησε ποτέ κάποια εθνική στρατιωτική δύναμη για να υπερασπιστεί αυτή τη Βασιλεία. «Η βασιλεία μου δεν είναι μέρος αυτού του κόσμου», είπε. «Αν η βασιλεία μου ήταν μέρος αυτού του κόσμου, οι υπηρέτες μου θα είχαν αγωνιστεί για να μην παραδοθώ στους Ιουδαίους. Τώρα όμως, η βασιλεία μου δεν έχει αυτή την προέλευση».—Ιωάννης 18:36.
“Να Έχετε Αγάπη Μεταξύ Σας”
Η ουδετερότητα σε καιρό πολέμου αποτελεί χαρακτηριστικό της αληθινής λατρείας. Ο Ιησούς είπε: «Από αυτό θα γνωρίσουν όλοι ότι είστε μαθητές μου, αν έχετε αγάπη μεταξύ σας». (Ιωάννης 13:35) Εκατομμύρια άνθρωποι χαίρονται γιατί έχουν ανακαλύψει μια ομάδα Χριστιανών που εκδηλώνουν τέτοια αγάπη, ακόμη και όταν η άρνησή τους να πάρουν όπλα έχει ως αποτέλεσμα χλευασμό, φυλάκιση ή θανάτωση.
Στην κατεχόμενη από τους Ναζί Ευρώπη, υπολογίζεται ότι οι αρχές φυλάκισαν 10.000 Μάρτυρες του Ιεχωβά λόγω της Χριστιανικής τους ουδετερότητας, από τους οποίους περίπου 3.000 στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στο μεταξύ, την ίδια περίοδο, πάνω από 4.300 Μάρτυρες στις Ηνωμένες Πολιτείες φυλακίστηκαν επειδή αρνήθηκαν να καταταχτούν στο στρατό. Ούτε οι Γερμανοί ούτε οι Αμερικανοί Μάρτυρες πήραν όπλα για να πολεμήσουν ενάντια στους Χριστιανούς αδελφούς τους ή ενάντια σε οποιονδήποτε άλλον. Πώς θα μπορούσαν να κάνουν κάτι τέτοιο και παράλληλα να ισχυρίζονται ότι έχουν αγάπη μεταξύ τους και προς το συνάνθρωπό τους;
Πολλοί πιστεύουν ότι η στρατιωτική δράση είναι αναγκαία μορφή αυτοάμυνας. Αλλά σκεφτείτε: Μολονότι οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνα αντιμετώπισαν σφοδρό διωγμό και αρνήθηκαν να ανταποδώσουν, επιβίωσαν. Η πανίσχυρη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν κατάφερε να εξαλείψει τη Χριστιανοσύνη. Οι αληθινοί Χριστιανοί ευημερούν ακόμη και σήμερα, και συνεχίζουν να κρατούν ουδέτερη στάση. Αντί να παίρνουν τα ζητήματα στα δικά τους χέρια, αποβλέπουν με εμπιστοσύνη στον Θεό για βοήθεια. Ο Λόγος του Θεού, η Αγία Γραφή, αναφέρει: «Να μην παίρνετε εκδίκηση για τον εαυτό σας, αγαπητοί, αλλά να αφήνετε τόπο για την οργή του Θεού· διότι είναι γραμμένο: “Η εκδίκηση είναι δική μου· εγώ θα ανταποδώσω, λέει ο Ιεχωβά”».—Ρωμαίους 12:19.
[Πλαίσιο στη σελίδα 30]
ΠΟΛΕΜΟΙ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΤΗΝ ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Ο αρχαίος Ισραήλ, ένα έθνος που είχε εκλέξει ο Θεός με μοναδικό τρόπο αιώνες πριν από την ίδρυση της Χριστιανοσύνης, λάβαινε κατά καιρούς την εξουσιοδότηση να συγκεντρώσει στρατό και να διεξαγάγει πόλεμο. Προτού οι Ισραηλίτες μπουν στη Χαναάν, τη γη που είχε υποσχεθεί ο Θεός στον Αβραάμ, τους ειπώθηκε: «Ο Ιεχωβά ο Θεός σου θα παραδώσει [εφτά έθνη] σε εσένα και θα τους νικήσεις. Πρέπει εξάπαντος να τους αφιερώσεις στην καταστροφή. Δεν πρέπει να συνάψεις διαθήκη με αυτούς ούτε να τους δείξεις εύνοια». (Δευτερονόμιο 7:1, 2) Έτσι λοιπόν, ο Ισραηλίτης στρατηγός Ιησούς του Ναυή νίκησε εκείνα τα εχθρικά έθνη «ακριβώς όπως είχε διατάξει ο Ιεχωβά, ο Θεός του Ισραήλ».—Ιησούς του Ναυή 10:40.
Μήπως ήταν αυτή μια αμείλικτη εκστρατεία κατά την οποία ο Ισραήλ κατακτούσε με απληστία ξένες χώρες; Σε καμία περίπτωση. Εκείνα τα έθνη έβριθαν από ειδωλολατρία, αιματοχυσία και εξαχρειωτικές σεξουαλικές συνήθειες. Ακόμη και παιδιά θανατώνονταν στην πυρά ως θυσία. (Αριθμοί 33:52· Ιερεμίας 7:31) Η αγιότητα, η δικαιοσύνη, καθώς και η αγάπη του Θεού για το λαό του τον ώθησαν να απαλείψει όλη την ακαθαρσία από εκείνη τη γη. Ωστόσο, ο Ιεχωβά ερευνούσε τις καρδιές όλων—κάτι που δεν μπορεί να επιτύχει κανένας στρατιωτικός διοικητής σήμερα—και διαφύλαξε εκείνους που ήταν πρόθυμοι να εγκαταλείψουν τις πονηρές οδούς τους και να τον υπηρετούν.
[Εικόνα στη σελίδα 31]
Ανέμενε ο Ιησούς να πολεμήσουν οι ακόλουθοί του υπέρ εκείνου ή των συγχριστιανών τους;
[Εικόνα στη σελίδα 31]
Μάρτυρες του Ιεχωβά μετά την απελευθέρωσή τους από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ το 1945