Υποσημείωση
a Βλέπε Μηνιαία Έκδοση των Σπουδαστών της Γραφής (The Bible Students Monthly ), Τόμος ΣΤ΄, Αρ. 7, η οποία υπό τον τίτλο «Ο Ραβίνος Γουάιζ Κατηγορεί τις Εκκλησίες για τον Πόλεμο» έλεγε τα ακόλουθα: «“Αιτία του τωρινού πολέμου ήταν η αποτυχία των εκκλησιών και των συναγωγών να διατηρήσουν την ηγεσία τους στο λαό”, είπε χθες ο Ραβίνος Στίβεν Σ. Γουάιζ στην Ελεύθερη Συναγωγή στο Κάρνεγκι Χολ. Ο Ραβίνος Γουάιζ χαρακτήρισε την τωρινή στάση των εκκλησιών “αδύναμη, υποχωρητική, διστακτική και δειλή”. Είπε ότι το Κράτος έχει νικήσει την εκκλησία και ότι η τελευταία έχει γίνει ακόλουθος αντί για ηγέτης της κοινής γνώμης.
»“Στη θέση του Θεού”, είπε, “έχουν ενθρονίσει το δαίμονα του πολέμου. Οι εκκλησίες δεν παίρνουν τον εαυτό τους στα σοβαρά. Αρκούνται στο να αποτελούν ένα απλό στοιχείο της κοινωνικής οργάνωσης και να υπερασπίζουν τις χώρες τους και τους κυβερνήτες τους—δίκαιους ή άδικους. Η εκκλησία έχει φιμωθεί και εξαναγκαστεί σε υποταγή. Είναι σαν ένα μουγκό, γέρικο σκυλί που δεν έχει δόντια και δεν μπορεί να δαγκώσει πια.
»”Πολλοί από εμάς περιμέναμε ότι οι σοσιαλιστικές δυνάμεις θα απέτρεπαν έναν πόλεμο σαν αυτόν, και απογοητευτήκαμε πικρά από τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές που απέτυχαν να το κάνουν αυτό. Ποτέ όμως δεν αποβλέπαμε στις εκκλησίες, στα Μουσουλμανικά τεμένη και στις συναγωγές ελπίζοντας ότι θα απέτρεπαν τον πόλεμο. Κανείς από εμάς δεν περίμενε κάτι τέτοιο, και γνωρίζουμε τι θα συνέβαινε σε οποιονδήποτε ηγέτη της Εκκλησίας της Αγγλίας ο οποίος θα τολμούσε να υψώσει τη φωνή του ενάντια στη συμμετοχή της χώρας του στην τωρινή σύρραξη.
»”Κάθε Πάσχα ο Φραγκίσκος Ιωσήφ διεξάγει την ανούσια εθιμοτυπική τελετή κατά την οποία πλένει τα πόδια δεκάδων προσκυνητών, και η εκκλησία είναι ικανοποιημένη μαζί του. Ο τσάρος είναι επικεφαλής της εκκλησίας του την Κυριακή και επικεφαλής του στρατεύματός του την υπόλοιπη εβδομάδα.
»”Και όταν τα έθνη προετοιμάζονταν για αυτόν τον πόλεμο, δεν συμβουλεύτηκαν σε καμιά περίπτωση τις εκκλησίες, επειδή γνώριζαν ότι, όπως βασίζονταν στις ιατρικές μονάδες τους και στις μονάδες τροφοδοσίας, το ίδιο μπορούσαν να βασίζονται και στις εκκλησίες για να τους προσφέρουν υποστήριξη.
»”Θα ήταν προτιμότερο να διδάσκουν οι ιεραπόστολοι τη Χριστιανοσύνη πρώτα στις χώρες τους”.
»Ο ραβίνος ολοκλήρωσε:
»“Πληγωνόμαστε κατάβαθα όταν διαβάζουμε για την καταστροφή των καθεδρικών ναών στη Ρενς και αλλού, όμως αυτοί οι καθεδρικοί ναοί είχαν καταστραφεί πολύ νωρίτερα, και τώρα έπεσαν μόνο οι εξωτερικοί τους τοίχοι.
»”Στο πέρασμα των αιώνων, οι θεοί του πολέμου, οι θεοί του χρήματος και οι θεοί της εξουσίας έχουν καταστρέψει σιγά σιγά αυτά τα κτίρια”».—Αμέρικαν (American) της Νέας Υόρκης, 12 Οκτωβρίου 1914, σελίδα 4.