Η Έλξις της Εντιμότητος

Η ΑΠΛΗ και ειλικρινής εντιμότης προκαλεί έλξι. Φαίνεται μάλιστα να συνοδεύεται από τη δύναμι μιας προσωπικής αναπτύξεως, ακόμη κι αν το άτομο που την κατέχει δεν είναι πολύ μορφωμένο ή εύπορο.

Αυτό φαίνεται από εκείνο που συνέβη πριν από δύο έτη. Ένας πολύ μορφωμένος γιατρός στις Ηνωμένες Πολιτείες υπέδειξε σαν παράδειγμα εντιμότητος για τα παιδιά του έναν οδηγό ταξί! Ο γιατρός διάβασε ότι ο οδηγός επέστρεψε στον κάτοχό του δύο τσάντες με κοσμήματα που τα είχε αφήσει στο ταξί του. Έτσι έγραψε στα παιδιά του οδηγού: «Έχω τρεις γιους. Ελπίζω να τους κάμω κι εγώ να είναι υπερήφανοι για μένα με την επαγγελματική μου διαγωγή.»

Τέτοια εντιμότης είναι πραγματικά ευχάριστη να την βλέπη κανείς και είναι αξιέπαινη. Αφ’ ετέρου, τα άτομα που σέβονται τον εαυτό τους είναι πρόθυμα να καταδικάζουν τις έκδηλες παραβιάσεις της εντιμότητος. Σιχαίνονται την κλοπή και δεν βρίσκουν τίποτε το ελκυστικό σε μια τέτοια συνήθεια.

Αν τους ρωτήσετε, πιθανόν να μη μπορούν να σας πουν γιατί η κλοπή δεν τους ελκύει—απλώς φαίνεται ότι είναι κατά φύσιν άδικη. Αλλά γνωρίζουν, επίσης, ότι η ληστεία, η κλοπή από τα καταστήματα, οι φορολογικές απάτες και τα παρόμοια στοιχίζουν στους «έντιμους» ανθρώπους δισεκατομμύρια δολλάρια κάθε χρόνο υπό μορφήν αστυνομικής προστασίας και επιπλέον επιβαρύνσεων στα προϊόντα και στις διάφορες υπηρεσίες. Η ανεντιμότης δημιουργεί κλίμα φόβου εκεί όπου κανείς δεν γνωρίζει ποιον μπορεί να εμπιστευθή. Καταλαβαίνει κανείς, λοιπόν, ότι η κατάφωρη ανεντιμότης δεν ελκύει τα αξιοπρεπή άτομα.

Αλλά αυτά είναι όλα που μπορούν να λεχθούν για το θέμα της εντιμότητος—ότι δηλαδή δεν πρέπει κανείς να παίρνη τα προσωπικά πράγματα των άλλων χωρίς την άδειά τους, ότι είναι κακό να εξαπατά την κυβέρνησι, και ότι ένα άτομο οφείλει να επιστρέψη στον κάτοχό του ό,τι αντικείμενα μπορεί να βρη; Όχι, περιλαμβάνονται πολύ περισσότερα.

Κάτι που Αντανακλάται σ’ Ολόκληρη τη Ζωή

Κάποιος μπορεί να μη κλέβη τα υπάρχοντα κάποιου άλλου, αλλά είναι εξίσου «έντιμος» και σε άλλα ζητήματα; Παραδείγματος χάριν, είναι ευθύς, «ανώτερος πάσης υποψίας,» και ειλικρινής στις δοσοληψίες του με τους άλλους ανθρώπους; Ή μήπως είναι δόλιος; Μήπως χρησιμοποιεί πονηρές και ύπουλες μεθόδους, διαδίδοντας ίσως φήμες και ψεύδη διά να δυσφημήση άλλους, σαν μέσον για να προάγη τις δικές του φιλοδοξίες; Είναι έντιμες στη διαγωγή του με το αντίθετο φύλο; Ένα άτομο που ερωτοτροπεί με τα αισθήματα των άλλων δεν είναι έντιμο. Έτσι, η εντιμότης, όπως βλέπει κανείς, περιλαμβάνει περισσότερα από το πώς χειρίζεται κανείς χρήματα και εμπορεύματα· περιλαμβάνει κάθε μέρος της ζωής ενός ατόμου.

Το γεγονός αυτό επίσης καταδεικνύεται από την Ελληνική λέξι της Γραφής, που μερικές φορές μεταφράζεται «τιμιότης» στην Αγγλική γλώσσα. Ο Χριστιανός απόστολος Παύλος λέγει: «Προσεύχεσθε περί ημών· διότι είμεθα πεπεισμένοι ότι έχομεν καλήν [τιμίαν] συνείδησιν, θέλοντες να πολιτευώμεθα κατά πάντα καλώς.» (Εβρ. 13:18) Η Ελληνική λέξις που χρησιμοποιείται εδώ σημαίνει κατά γράμμα ‘εσωτερικά καλό,’ όμορφο και άξιο.

Ο απόστολος Παύλος ήταν ευσυνείδητος στις δοσοληψίες του με τους Χριστιανούς αδελφούς του σε χρηματικές υποθέσεις· μόνον έντιμοι άνθρωποι χρησιμοποιήθηκαν απ’ αυτόν σε οικονομικές συναλλαγές, ώστε κανείς δεν μπορούσε να βρη σφάλμα στη διακονία του Παύλου. (2 Κορ. 8:16-21) Όταν, όμως, έγραφε στους Εβραίους ο Παύλος, συνιστούσε την όλη πορεία της ζωής του σ’ αυτούς. Είχε αποφύγει την απάτη και την πονηρία. Λόγω αυτής της έντιμης, πιστής υπηρεσίας, ήταν βέβαιος ότι θα μπορούσε να ζητήση τις προσευχές τους προς χάριν του. Σήμερα, δεν διαπιστώνομε ότι αποτελεί ευχαρίστησι να έχη να κάνη κανείς με τέτοιους ανθρώπους; Δεν είναι άνθρωποι για τους οποίους αισθανόμεθα τη διάθεσι να «προσευχώμεθα;»

Αν οι άνθρωποι θεωρούν ένα άτομο επιθυμητό επειδή δεν διαπράττει απάτες και είναι πραγματικά έντιμο, σκεφθήτε πώς ο Θεός βλέπει ένα τέτοιο άτομο. Ο Βιβλικός συγγραφεύς Δαβίδ προσευχήθηκε στον Ιεχωβά: «Ιδού, ηγάπησας αλήθειαν εν τη καρδία, και εις τα ενδόμυχα θέλεις με διδάξει σοφίαν.» (Ψαλμ. 51:6) Ναι, η «αλήθεια,» δηλαδή η εντιμότης πρέπει να προέρχωνται από την «καρδιά» ή τα «ενδόμυχα»· πρέπει ν’ αντιπροσωπεύη εκείνο που είναι στην πραγματικότητα ένα άτομο. Ο Δαβίδ εδώ παραδέχεται ότι ακόμη κι αυτός έπρεπε να διδαχθή να είναι αληθινά έντιμος από τα «ενδόμυχά» του, γιατί η εντιμότης δεν ήταν έμφυτο χαρακτηριστικό.

Όταν η ειλικρίνεια και η εντιμότης χαρακτηρίζουν τη ζωή ενός ατόμου, τα αποτελέσματα είναι πάντα ευνοϊκά και αποφέρουν διαρκές καλό. Καταλαβαίνει κανείς γιατί ο Δαβίδ ήθελε να εκδηλώνεται αυτό το ωραίο χαρακτηριστικό με πρακτικό τρόπο σε κάθε πλευρά της ζωής του και, επίσης, προσευχήθηκε παράλληλα για «σοφίαν.» Πώς μπορεί, κανείς σήμερα ν’ ακολουθήση μια ευθεία πορεία και να είναι αληθινά «σοφός»;

Αναπτύσσοντας Αληθινή Εντιμότητα

Πρώτα πρώτα, με τη μελέτη του Λόγου του Θεού της Αγίας Γραφής. Επίσης, με το να σκέπτεται τα θαυμάσια έργα και τις πράξεις του Θεού. Σαν αποτέλεσμα, ένα άτομο γίνεται μέσα του, στα ‘ενδόμυχά του,’ πιο ευαίσθητο ως προς το τι είναι άδικο. Βάζει μέσα στην καρδιά του τη συμβουλή της Γραφής: «Ο κλέπτων ας μη κλέπτη πλέον.» (Εφεσ. 4:28) Κάθε μέρος του εαυτού του διακατέχεται σιγά-σιγά από μια επιθυμία να είναι αγνό, αληθινά τίμιο.

Αυτή είναι μια όμορφη διαδικασία. Έχει παρατηρηθή σε χιλιάδες άτομα που ήσαν πριν ανέντιμα. Μερικοί ήσαν απροκάλυπτοι λωποδύτες και κλέφτες καταστημάτων· άλλοι ήσαν περισσότερο ύπουλοι, παρουσιάζοντας υπερβολικά αυξημένους λογαριασμούς εξόδων και τα παρόμοια. Αλλά ήλθαν σε επαφή με την Αγία Γραφή—και μ’ αυτούς που πραγματικά την πιστεύουν, τους μάρτυρας του Ιεχωβά. Σε παγκόσμια κλίμακα οι Μάρτυρες είναι γνωστοί σαν μια κοινωνία εντίμων ανθρώπων από όλα τα στρώματα της ζωής· ο οδηγός του ταξί που αναφέραμε προηγουμένως είναι ένας Μάρτυς στην πόλι της Νέας Υόρκης.

Ένας δημοσιογράφος των Τάιμς του Σηάττλ της πολιτείας Ουάσιγκτον επεσκέφθη μια συνέλευσι των μαρτύρων του Ιεχωβά πριν από λίγον καιρό και έγραψε:

«Φαντασθήτε, αν μπορήτε, 40.000 επισκέπτες σε μια πόλι και όλοι αυτοί να είναι νομοταγείς πολίτες. . .

»Είδα δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να σηκώνωνται από τα καθίσματά τους στο στάδιο στο μεσημεριανό διάλειμμα φαγητού και να κρατούν τα καθίσματά τους για την απογευματινή συνεδρίασι αφήνοντας επάνω σ’ αυτά τα μαγνητόφωνά τους, τα κιάλια τους, τις ομπρέλλες τους, τα πορτοφόλια τους, τα πουλόβερ τους, τις φωτογραφικές μηχανές τους και να φεύγουν για ν’ απουσιάσουν μιάμισυ ώρα περίπου χωρίς ν’ ανησυχούν ή να νοιάζωνται μήπως τα κλέψη κανείς. . .

»Με τις υψηλές τους ηθικές αρχές με την ευγένεια και την εντιμότητά τους δεν φέρνουν παρά μόνον καλό σε όποια πόλι επιλέγουν για τη συνέλευσί τους.»

Ακόμη και μακρυά από τα σπίτια τους, όταν δεν τους παρατηρή κάποιος από τους στενούς συντρόφους των, οι Χριστιανοί αυτοί είναι έντιμοι. Δεν συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων των επισκεπτών μοτέλ και ξενοδοχείων που ένας στους τρεις κλέβει κάτι απ’ αυτά τα κτίρια, όπως δείχνουν οι ειδήσεις των εφημερίδων. Οι Τάιμς της Νέας Υόρκης γράφουν: «Η υπεξαίρεσις . . . ‘ενθυμίων’ από τα ξενοδοχεία και τα μοτέλ σ’ όλη τη χώρα έχει λάβει απόλυτα τρομακτικές διαστάσεις . . . είναι αδύνατον να υπολογισθή η ακριβής αξία των κλεπτομένων αντικειμένων.»

Δεν μας εκπλήσσει, λοιπόν, ότι ένα από τα μεγάλα μοτέλ στο Σαν Μπερναντίνο της Καλιφόρνιας, έγραψε για να ευχαριστήση μια γυναίκα, μια μάρτυρα του Ιεχωβά, επειδή έστειλε, μια πετσέτα που είχε κατά λάθος πάρει μαζί με τα πράγματά της. Το γράμμα του πανδοχέως περιελάμβανε τα εξής:

«Σε όλη την εμπειρία μου ποτέ δεν γνώρισα κάποιον που επέστρεψε μια πετσέτα. Η απογραφή μας αποκαλύπτει ότι πάνω από 500 πετσέτες ‘χάθηκαν’ τον περασμένο χρόνο. Χάρηκα που μου γράψατε και θα περιμένω με χαρά να σας ξαναδώ.»

Τι ωραία μαρτυρία για την εντιμότητα αυτής της Χριστιανής! Εν τούτοις, χιλιάδες αληθινών Χριστιανών έχουν αναπτύξει, σαν κι αυτήν, την επιθυμία ν’ είναι έντιμοι σε τέτοια ζητήματα.

Σε κάθε πλευρά της ζωής του, ένα άτομο πρέπει ν’ αφήση την εντιμότητα ν’ αποτελή παράγοντα ελέγχου. Και καθώς κάποιος γίνεται πιο ευαίσθητος σε ζητήματα εντιμότητος, πρέπει, επίσης, να μάθη και κάτι άλλο. Ποιο είναι αυτό; Η ισορροπία.

Μια Ισορροπημένη Άποψις

Ένα άτομο που σέβεται τον εαυτό του δεν θέλει να έχη φήμη κλέπτου—μεγάλου ή μικρού. Αλλά, από την άλλη πλευρά, δεν θέλει να είναι, ακόμη και μεταξύ των Χριστιανών αδελφών του, όπως ένας φανατικός. Έτσι, διαπιστώνει ότι εκείνο που συνιστά μια «κλοπή» δεν είναι πάντοτε μια ανοικτή ή κλειστή υπόθεσις, όπως την ονομάζουν. Καθώς εφαρμόζει αρχές στην καθημερινή ζωή του γρήγορα ανακαλύπτει ότι υπάρχουν πολλές περιοχές, που δεν δείχνουν το πράγμα καθαρά.

Ο Χριστιανός γνωρίζει ότι η ογδόη από τις Δέκα Εντολές λέγει απλώς: «Μη κλέψης.» (Έξοδ. 20:15· Ματθ. 19:18· Ρωμ. 13:9) Σε πολλούς τομείς της ζωής αυτά τα λόγια είναι εύκολο να κατανοηθούν και να εφαρμοσθούν, όπως στην περίπτωσι του οδηγού ταξί που βρήκε τα κοσμήματα. Αλλ’ ας υποθέσωμε ότι ένα άτομο βρίσκεται σ’ ένα δημόσιο τηλεφωνικό θάλαμο· όταν τελειώνη τη συνδιάλεξί του, το νόμισμά του, αντί να πέση μέσα στο κιβώτιο κερμάτων, επιστρέφει σ’ αυτόν. Τώρα τι θα γίνη; Θα ήταν ανέντιμο να κρατήση το νόμισμα;

Μήπως ένα «Ναι» ή ένα «Όχι» μπορεί να καλύψη όλες τις περιστάσεις; Πολλοί μπορούν να πουν ότι δεν πρέπει να κρατήση το νόμισμα. Αλλά κάποιος άλλος μπορεί να θυμηθή ότι πολλές φορές η ίδια τηλεφωνική συσκευή τού κράτησε τα χρήματα χωρίς να πραγματοποιήση συνδιάλεξι. Το αν θα κρατήση το νόμισμα ή όχι—δεν θα ήταν κάτι που το ίδιο το άτομο, που γνωρίζει τις περιστάσεις, πρέπει ν’ αποφασίση;

Ή, ας εξετάσωμε μια άλλη περίπτωσι. Θα ήταν εύκολο να κατηγορήση κανείς κάποιον επειδή «παίρνει» μολύβια από το γραφείο όπου εργάζεται. Αλλά μερικές εταιρίες ενθαρρύνουν τους υπαλλήλους να μοιράζουν μολύβια και στυλό που φέρουν το όνομα της εταιρίας υπό μορφή διαφημίσεως.

Και τι θα πούμε για την περίπτωσι που ένας αγοραστής και ένας πωλητής παζαρεύουν; Σε μερικές χώρες το άτομο που πουλά ένα εμπόρευμα, ας πούμε, μια κουβέρτα, ορίζει μια τιμή που είναι σκοπίμως πιο υψηλή από την πραγματική αξία. Ο αγοραστής, από την άλλη μεριά, μπορεί να πιστεύη ότι η κουβέρτα αξίζει κάποιο ωρισμένο ποσόν. Αλλά γνωρίζει ότι θα ήταν ανόητο να προσφέρη αυτή την τιμή αμέσως, εφόσον η διαδικασία της αγοραπωλησίας απαιτεί το δώσε και πάρε: ο πωλητής συνήθως κατεβάζει την τιμή του μόνον όταν ο αγοραστής υψώνη την δική του μέχρι να επιτύχουν μια τιμή που συμφέρει και τους δύο.

Αν είσθε σεις ο αγοραστής, θα θεωρούσατε τον εαυτό σας ανέντιμο επειδή η πρώτη σας προσφορά είναι χαμηλότερη από εκείνη που γνωρίζετε ότι είναι η πραγματική αξία της κουβέρτας; Μήπως είναι κάπως «τιμιώτερο» να αρχίσετε με την τιμή που γνωρίζετε ότι είναι η αξία του είδους και κατόπιν να υποχρεωθήτε να πληρώσετε περισσότερα; Ή, αν είσθε σεις ο πωλητής, πρέπει ν’ αναμένετε να αγοράζουν οι άλλοι με ζημία δική σας επειδή αρνείσθε να αρχίσετε με μια υψηλότερη τιμή; Αυτά δεν θα ήταν λογικό. Συνήθως ούτε ο αγοραστής ούτε ο πωλητής γνωρίζει εκ των προτέρων ποια θα είναι η τελική τιμή που θα γίνη αποδεκτή και από τα δυο μέρη. Η διαδικασία του παζαρέματος είναι απλώς ο συνηθισμένος τρόπος που αποφασίζει την τιμή.

Όπως δείχνουν αυτά τα λίγα παραδείγματα, η ισορροπία είναι επιτακτική. Ένας ώριμος Χριστιανός γνωρίζει ότι η Γραφή λέγει: «Μη κλέψης.» Συγχρόνως γνωρίζει τις περιστάσεις που πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν καθώς επιζητεί με επιμέλεια να εφαρμόση εκείνο το νόμο στη ζωή του. Πρέπει να γνωρίζη, επίσης, ότι ο καθένας ‘θερίζει εκείνο που σπείρει.’ (Γαλ. 6:7) Αν κάποιος παίρνη κάποιο σημείο πολύ ελεύθερα, μερικοί πιθανόν ν’ αρχίσουν να αμφιβάλλουν για την αξιοπρέπειά του σε μια δύσκολη περίστασι. Και αν είναι πολύ άκαμπτος, μπορεί να μην είναι ρεαλιστικός.

Από τις πείρες της δικής του ζωής ένας Χριστιανός γνωρίζει ότι μερικοί παράγοντες που οι άλλοι γνωρίζουν, μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις του σε ζητήματα που περιλαμβάνουν εντιμότητα. Έτσι, δεν θα σπεύδη να καταδικάση εκείνο που οι άλλοι κάνουν σε παρόμοιες προσωπικές περιστάσεις. Μάλλον, θα δείχνη εμπιστοσύνη στους συγχριστιανούς του ότι έχουν μια διακαή επιθυμία να φέρουν εις πέρας όλες τις υποθέσεις τους με έντιμο τρόπο. Αυτή η συνετή στάσις είναι συνεπής μ’ εκείνο που είπε ο Ιησούς: «Λοιπόν πάντα όσα δε θέλητε να κάμνωσιν εις εσάς οι άνθρωποι, ούτω και σεις κάμνετε εις αυτούς.»—Ματθ. 7:12.

Οι μάρτυρες του Ιεχωβά διαφέρουν από τον κόσμο. Ενώ ο κόσμος έχει φήμη ανεντιμότητος, οι Μάρτυρες αγωνίζονται ακριβώς για το αντίθετο. Η γενική εικόνα που παρουσιάζουν στον κόσμο είναι η εικόνα της εντιμότητος. Το γεγονός ότι, ανόμοια με τους περισσοτέρους ανθρώπους του συγχρόνου κόσμου που ρέπουν προς την ανεντιμότητα, είναι πρόθυμοι να σταθμίζουν αρχές στη ζωή τους, σαν αυτές που ανεφέρθησαν πιο πάνω, είναι αυτό καθ’ εαυτό ένα θαυμάσιο πράγμα.

Πόσα άτομα γνωρίζετε που ειλικρινά αγωνίζονται να είναι έντιμα σε όλα τα ζητήματα; Φαντασθήτε μόνον να συναναστρέφεσθε με 50, 100 ή 200 άτομα που είναι έντιμα. Αυτή είναι η χαρούμενη εμπειρία των μαρτύρων του Ιεχωβά που γνωρίζονται στις τοπικές των Αίθουσες Βασιλείας σε όλο τον κόσμο. Θεωρούν ο ένας τον άλλον σαν αδελφούς και αδελφές και έχουν την ίδια εμπιστοσύνη σαν να ήσαν μέλη μιας και μόνον θερμής οικογένειας. Δεν σας ελκύει αυτό;

Αν ναι, γιατί να μη συναναστραφήτε μαζί τους στις Αίθουσες Βασιλείας των; Παρατηρήστε μόνος σας τι είναι εκείνο που τους κάνει διαφορετικούς.