Επιτυχία Μόνο μ’ Εμπιστοσύνη στον Ιεχωβά
ΤΕΛΕΙΑ αγιωσύνη, σταθερότης υπέρ αυτού που είναι ορθό, μαζί με έλεος και μακροθυμία—αυτές είναι οι εξέχουσες ιδιότητες του Θεού που τονίζονται στο Γραφικό βιβλίο των Κριτών. Και το κύριο μάθημα που διδάσκεται εδώ είναι το γεγονός ότι επιτυχία δεν μπορεί να προέλθη αν δεν αναγνωρίζη το άτομο με όλη του την καρδιά τον Θεό και δεν βασίζεται σ’ αυτόν. Το υπόμνημα συνδέει την κάπως ασταθή περίοδο της Ισραηλιτικής ιστορίας μεταξύ του θανάτου του Ιησού του Ναυή και των γεγονότων που ωδήγησαν στην ίδρυσι του βασιλείου υπό τον Σαούλ.
Η ιστορία της περιόδου των κριτών περιγράφει εναλλάξ πώς ο Ισραήλ έπεφτε στην ειδωλολατρία και στην καταπίεσι από τους εχθρούς του και κατόπιν πώς επέστρεφε στον Ιεχωβά και ελευθερωνόταν. Κάτω από τον ισχυρό και πιστό ηγέτη Ιησού του Ναυή και τους άνδρες της γενεάς του, οι οποίοι ήσαν αυτόπτες μάρτυρες της μεγαλειώδους δυνάμεως που ήσκησε ο Θεός υπέρ εκείνων που τον ελάτρευαν, ο λαός απήλαυσε ημέρες επιτυχίας. Αλλά τώρα «εσηκώθη άλλη γενεά μετ’ αυτούς, ήτις δεν εγνώρισε τον Κύριον ουδέ τα έργα, τα οποία έκαμε υπέρ του Ισραήλ. Και έπραξαν οι υιοί Ισραήλ πονηρά ενώπιον του Κυρίου και ελάτρευσαν τους Βααλείμ.»—Κριτ. 2:10, 11.
ΠΩΣ Ο ΙΣΡΑΗΛ ΠΑΓΙΔΕΥΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑ
Μολονότι δεν είχαν δει προσωπικά όλα τα έργα του Θεού, γιατί ένα έθνος με το παρελθόν του έθνους Ισραήλ και με τη γνώσι που είχαν σχετικά με τον νόμο του Θεού και το μίσος του για την ειδωλολατρία, έπεσαν σε μια τέτοια παγίδα; Όπως εξηγούν οι λόγιοι της Βίβλου Κέιλ και Ντελίτζ:a
« Όσον αφορά τη φύσι της λατρείας του Βάαλ και της Αστάρτης, . . . είναι φανερό από τους πιο ακριβείς υπαινιγμούς που περιέχονται στην ιστορία του Γεδεών, ότι η λατρεία αυτή δεν ευρίσκετο σε άμεση αντίθεσι με τη λατρεία του Ιεχωβά, . . . αλλά ήταν απλώς ένα μίγμα λατρείας του Ιεχωβά και ειδωλολατρικής Χαναανικής λατρείας της φύσεως.»
Η λατρεία του Βάαλ-βερείθ στη Συχέμ, στην οποία παγιδεύθησαν οι Ισραηλίται μετά τον θάνατο του Γεδεών ήταν, σύμφωνα μ’ αυτό το σχολιολόγιο,
«απλώς μια διαφορά της λατρείας του Ιεχωβά, στην οποία ο Βάαλ ετίθετο στη θέσι του Ιεχωβά και ελατρεύετο με παρόμοιο τρόπο . . . Ο Ιεχωβά θα μπορούσε να λατρεύεται επιφανειακά εν σχέσει μ’ αυτή την ειδωλολατρία. . . . Αυτό μπορεί να εξηγήση την ταχεία και διαρκώς επαναλαμβανόμενη πτώσι των Ισραηλιτών από τη λατρεία του Ιεχωβά στη Βααλολατρία, τον ίδιο καιρό που η λατρεία του Ιεχωβά σταθερά εξακολουθούσε στη σκηνή σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου.»
Παρ’ όλα αυτά, αν τα ανωτέρω είναι αληθινά, παρά το ότι εξωτερικά έμοιαζε με τη λατρεία του Ιεχωβά, αυτή η συνήθεια, που είναι όμοια με τη σύγχρονη «μίξι των θρησκειών,» αποτελούσε εγκατάλειψι και απόρριψι του Ιεχωβά. Καθ’ ολοκληρίαν, διέστρεφε την αγιωσύνη του Θεού και ήταν μια αηδιαστική υποβίβασις όπως ακριβώς λέγει ο συγγραφεύς του βιβλίου των Κριτών (πιθανώς ο Σαμουήλ): «Εγκατέλιπον τον Ιεχωβά και ελάτρευσαν τον Βάαλ και τας Ασταρώθ.»—Κριτ. 2:13, ΜΝΚ.
Ο Θεός δεν μπορούσε να εξακολουθή να προστατεύη αυτόν τον λαό ο οποίος αντιπροσώπευε το όνομά του και την κυριαρχία του. Επέτρεψε στα εχθρικά έθνη να παραμείνουν στη γη και τα χρησιμοποίησε ως όργανα τιμωρίας του απίστου Ισραήλ. Χάριν του ονόματός του και για να τους εκπαιδεύση στην πειθαρχία—για να διατηρήση τον Ισραήλ έτσι ώστε να διατηρηθή και ο νόμος του και η αλήθειά του—ο Θεός τους άφηνε να υποδουλώνωνται σε διάφορα έθνη. Όταν συνήρχοντο και εγκατέλειπαν τους ειδωλολατρικούς των θεούς και προσήρχοντο σ’ αυτόν με ειλικρίνεια, εκείνος τους ελευθέρωνε. (Νεεμ. 9:26-28) Αυτό το έκανε με το να εγείρη κριτάς.
ΚΡΙΤΑΙ ΠΟΥ ΕΚΛΗΘΗΣΑΝ ΑΠ’ ΕΥΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ
Ο Ιεχωβά καλούσε τους κριτάς απ’ ευθείας και τους έδινε θαυματουργικές δυνάμεις έτσι ώστε να μπορούν να ελευθερώνουν τον Ισραήλ. Συχνά εξακολουθούσαν επί αρκετά χρόνια να κρίνουν σε περιόδους ειρήνης. Δεν ακολουθούσαν γραμμή διαδοχής, αλλά εγείροντο ατομικώς όταν εχρειάζοντο. Μερικοί από τους Κριτάς προφανώς είχαν περιωρισμένη δραστηριότητα πάνω σ’ ένα τμήμα του Ισραήλ. Το Λεξικόν της Βίβλου του Ερμηνευτού (1962, Τόμ. 1, σ. 584) λέγει: «Είναι, χωρίς αμφιβολία, αναγκαίο ν’ αναγνωρίσωμε ότι σε πολλές περιπτώσεις οι Κριταί ήσαν σύγχρονοι μεταξύ τους και ασκούσαν εξουσία σε περιωρισμένη περιοχή φυλών.»
Δεκατρείς κριταί κατονομάζονται, περιλαμβανομένης και της Δεβόρρας, μιας προφήτιδος και κριτού. Ο Αβιμέλεχ, ο πονηρός γιος του Γεδεών, προσπάθησε να κυβερνήση τη χώρα επί τρία χρόνια, αλλά δεν ήταν κριτής του Ισραήλ. (Κριτ. 9:22) Μολονότι ένα σύνολο χρονικών περιόδων που αναφέρονται φθάνουν τα 410 χρόνια, η Γραφή φαίνεται ότι επιτρέπει μόνο 350 περίπου χρόνια για την περίοδο των κριτών μέχρι την ίδρυσι της μοναρχίας στις ημέρες του Σαμουήλ.
Αυτή η 350ετής περίοδος υπολογίζεται ως εξής, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι υπήρχαν και περίοδοι που κυβερνούσαν συγχρόνως αρκετοί κριταί: 479 πλήρη έτη από την Έξοδο μέχρι την οικοδομή του ναού. Από το χρονικό αυτό διάστημα αφαιρούμε 129 χρόνια, δηλαδή: 40 χρόνια περιπλανήσεως στην έρημο, 6 χρόνια κατακτήσεως της Χαναάν υπό τον Ιησού του Ναυή, 40 χρόνια βασιλείας του Σαούλ, 40 χρόνια βασιλείας του Δαβίδ και 3 χρόνια βασιλείας του Σολομώντος, πριν από την έναρξι της κατασκευής του ναού. Το εδάφιο Πράξεις 13:20 που περιέχει η Εξουσιοδοτημένη Μετάφρασις δεν βρίσκεται στα αρχαιότερα Ελληνικά χειρόγραφα.—Δευτ. 2:7· Ιησ. Ναυή 14:7, 10· Πράξ. 13:20· 2 Σαμ. 5:4· 1 Βασ. 6:1.
ΘΑΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΞΕΤΕΛΕΣΘΗΣΑΝ ΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΙ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ
Είναι συγκινητικό να διαβάζη κανείς τις αφηγήσεις των κατορθωμάτων του Γεδεών, του Βαράκ, του Σαμψών, του Ιεφθάε και των άλλων κριτών. Ο Βαράκ με 10.000 άνδρες κατέστρεψε τελείως μια μεγάλη εχθρική δύναμι που είχε 900 πολεμικά άρματα, ωπλισμένα με σιδερένια δρέπανα που εξείχαν από τις πλευρές τους ή από τους άξονες των τροχών τους. (Κριτ. 4:3, 16) Ο Γεδεών, με 300 άνδρες, κατετρόπωσε ένα στράτευμα 135.000 Μαδιανιτών. (Κριτ. 7:19-22· 8:10) Ο Ιεφθάε κατενίκησε 20 πόλεις των καταπιεστικών Αμμωνιτών. (Κριτ. 11:32, 33) Ο Σαμψών μετέφερε τις πελώριες πύλες της πόλεως Γάζας των Φιλισταίων αρκετά μίλια μακρυά μέχρι την κορυφή ενός όρους και τις τοποθέτησε εκεί. Εφόνευσε χίλιους απ’ αυτούς τους σκληρούς εχθρούς του Ισραήλ σε μια μάχη, ολομόναχος. Τελικά, φόνευσε περισσότερους κατά τον θάνατό του παρ’ όσους στη διάρκεια της ζωής του, όταν κατεκρήμνισε τον μεγάλο ναό του Θεού Δαγών των Φιλισταίων, όταν οι Φιλισταίοι προσέφεραν τις ειδωλολατρικές τους θυσίες και τους αίνους τους επειδή είχαν αιχμαλωτίσει τον ισχυρό άνδρα του Θεού. Τρεις χιλιάδες πέθαναν.—Κριτ. 15:14, 15· 16:1-3, 28-30.
Το έργο του Σαμψών είναι πολύ σπουδαίο, διότι ο Σαμψών ανέλαβε την ηγεσία και άρχισε να ελευθερώνη τον Ισραήλ από την χείρα των Φιλισταίων σ’ ένα καιρό που ακόμη και η ηγετική φυλή του Ιούδα έτρεμε και συνεστέλλετο από φόβο ενώπιόν τους. (Κριτ. 13:5· 15:9-13) Υπό τον προφήτη Σαμουήλ, αυτή η εξολόθρευσις των Φιλισταίων εξακολούθησε και ο Βασιλεύς Δαβίδ τελικά τους υπέταξε καθ’ ολοκληρίαν.
Μερικά άτομα μπορεί να διερωτώνται γιατί μια γυναίκα, η Δεβόρρα, έγινε κριτής του έθνους. Ο τόπος απ’ όπου έκρινε ήταν κάτω από ένα φοίνικα, όπου οι άνθρωποι την πλησίαζαν ώστε να μπορή να κρίνη τα προβλήματά τους και τις υποθέσεις τους σύμφωνα με τον Μωσαϊκό νόμο. Ήταν κι αυτή μια προφήτις. Ποτέ δεν ωδήγησε τον στρατό του Ισραήλ σε μάχη, αλλά ενεθάρρυνε και ενεδυνάμωσε τον Βαράκ, έναν άνδρα από τη φυλή Νεφθαλείμ, ν’ αναλάβη την ηγεσία στη μάχη εναντίον του Βασιλέως Ιαβείν από την Ασώρ, ο οποίος κατεπίεζε τον Ισραήλ επί είκοσι χρόνια. Και ήταν πρόθυμη να συνοδεύση τον Βαράκ στην επίθεσι. (Κριτ. 4:4-9) Το γεγονός ότι μια γυναίκα χρησιμοποιήθηκε μ’ αυτό τον τρόπο φαίνεται ν’ αντανακλά τη χαμηλή πνευματική κατάστασι στην οποία είχε εκπέσει εκείνο τον καιρό ο Ισραήλ. Φαίνεται ότι δεν υπήρχε κανένας άνδρας στο βόρειο μέρος του Ισραήλ που να έχη τη δυνατή πίστι και την υπεροχή να λάβη εξουσία. Αλλά το πνεύμα του Θεού που επήλθε στον Βαράκ, μαζί με τη διαβεβαίωσι που του έδωσε η Δεβόρρα, η οποία ήταν θεόπνευστη προφήτις, τον έκαμε να συνάξη ένα στρατό από 10.000 άνδρες και να επιτύχη μια εκπληκτική νίκη.—Κριτ. 4:10.
ΝΙΚΗ ΜΟΝΟ ΜΕΣΩ ΑΓΝΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ
Τα τελευταία πέντε κεφάλαια του βιβλίου των Κριτών δεν μπορούν να τοποθετηθούν κάπου χρονολογικώς. Αυτά τα κεφάλαια είναι, στην πραγματικότητα, ανακεφαλαιώσεις στο βιβλίο των Κριτών. Τα κεφάλαια 17 18 καταγράφουν την αρχή της ειδωλολατρίας λίγο μετά τον θάνατο του Ιησού του Ναυή και την αμαρτία και την αδικία που την συνώδευαν από την ίδια την αρχή της. Τα τελευταία τρία κεφάλαια δείχνουν πόσο βαθιά ριζωμένη ήταν η διαφθορά που επέφερε αυτή η επιρροή των Χαναναίων σ’ εκείνη την πρώτη περίοδο. Κι’ αυτό μας βοηθεί να διακρίνωμε γιατί ο Θεός διέταξε την εξολόθρευσι των κατοίκων της Χαναάν.
Εν τούτοις, αυτό το τελευταίο υπόμνημα, το οποίο περιγράφει τον πόλεμο που διεξήγαν εναντίον του Βενιαμίν οι άλλες φυλές λόγω της υπερβολικής ηθικής καταπτώσεως του Βενιαμίν, δείχνει επίσης πώς ο Ισραήλ σαν σύνολο είχε κρατηθή μακρυά από τη διαφθορά. Οι φυλές έδειξαν μεγάλο ζήλο για ό,τι ήταν ορθό. Αλλά προφανώς είχαν βασισθή στον εαυτό τους και οι πράξεις τους δεν προήρχοντο κυρίως από ενδιαφέρον να εξαλείψουν το όνειδος που είχε προσαφθή στο όνομα του Ιεχωβά. Εδώ, όπως και σ’ όλες τις αφηγήσεις του βιβλίου των Κριτών, τονίζεται η απόλυτη ανάγκη να βασίζεται κανείς καθ’ ολοκληρίαν στον Ιεχωβά μ’ αυτόν τον τρόπο: Ακόμη και με τον ζήλο τους για την αγνή λατρεία, οι 11 φυλές εφαίνετο ότι εβασίζοντο στη δική τους δύναμι στις πρώτες δύο προσπάθειες που έκαναν για να τιμωρήσουν τον Βενιαμίν. Νικήθησαν σ’ αυτές τις μάχες και υπέστησαν απώλεια 40.000 ανδρών. Ο Αρχιερεύς Φινεές ήταν με την Ιερή Κιβωτό η οποία είχε μεταφερθή από τη Σηλώ στην Βαιθήλ, όπου είχε στρατοπεδεύσει ο στρατός. Αλλά μετά από τις δύο ήττες, νήστευσαν και προσέφεραν ολοκαυτώματα και προσφορές κοινωνίας και έτσι ανεγνώρισαν την ανάγκη να διεξάγη ο Ιεχωβά τη μάχη γι’ αυτούς. Μόνο τότε ο Ιεχωβά παρέδωσε τους Βενιαμίτες στα χέρια τους.—Κριτ. 20:20-29.
Είναι πράγματι ενισχυτική για την πίστι η ανάγνωσις του βιβλίου των Κριτών. Είναι μια ισχυρή μαρτυρία της αγιότητος του Ιεχωβά Θεού και της επιμονής στην αγνή λατρεία και του μεγάλου του ελέους προς εκείνους οι οποίοι τον επικαλούνται με ειλικρίνεια και αλήθεια. Το βιβλίο εμπνέει εμπιστοσύνη στους αναγνώστες του ότι κι εκείνοι μπορούν να εξέλθουν νικητές αν αφιερώνουν τα έργα τους εις τον Κύριο. Μέσω του κεχρισμένου Ηγέτου του και Μεγάλου Κριτού του Ιησού Χριστού, θα έλθη απελευθέρωσις σ’ εκείνους οι οποίοι εναποθέτουν την εμπιστοσύνη τους στον Ιεχωβά, άσχετα με το πόσο μεγάλα είναι τα εμπόδια.—Παροιμ. 16:3. Ρωμ. 8:35-39.
[Υποσημειώσεις]
a Σχολιολόγιο υπό Κέιλ και Ντελίτζ για το βιβλίο των Κριτών, σελίς 269, 270 (Εκδοτική Εταιρία Έρντμανς, Γκραντ Ράπιντς, Μίσιγκαν)