Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Πώς Μπορώ να Αποφύγω την Απογοήτευση;

‘ΟΛΟ ΕΚΕΙΝΟ που κάνω είναι να μελετώ για εξετάσεις’ λέει ο Κέννη. ‘Είναι μια συνεχής πίεση, και οι γονείς μου με πιέζουν κάθε λεπτό’. Χειρότερο όμως από την πίεση για επιτυχία, είναι η απογοήτευση της αποτυχίας. Όπως το είπε η 12χρονη Ντέμπυ: «Εάν αποτύχω σε κάποιο μάθημα, αυτό είναι αρκετό για να με κάνει να κλαίω.»

Αλλά η αποτυχία σ’ ένα μάθημα προφανώς δεν θα είναι η πρώτη σου—ούτε η τελευταία σου—μεγάλη απογοήτευση. Μπορεί για παράδειγμα, να προσπαθείς να πεις μια καλή σκέψη κι ένας μεγαλύτερος σε αποπαίρνει βλέποντάς σε σαν «παιδάκι». Μπορεί να θέλεις μια φορεσιά της μόδας που φορούν όλα τα παιδιά στο σχολείο αλλά βλέπεις ότι οι δικοί σου δεν μπορούν να σου την πάρουν.

Τίποτα όμως, δεν δείχνει πιο καθαρά ποιος είναι ο πραγματικός εαυτός σου όσο μια μεγάλη απογοήτευση. Η απογοήτευση μπορεί να είναι μια σκληρή δοκιμασία η οποία σφυρηλατεί τη δυναμικότητα της χριστιανικής προσωπικότητας. Αλλά, όταν έχεις ‘κατακαεί’, είναι πολύ δύσκολο να δείξεις ψυχραιμία. Η Γραφή λέει ότι « Η ελπίς αναβαλλομένη, ατονίζει την καρδίαν.» (Παροιμίαι 13:12). Και όταν καμιά προσδοκία δεν εκπληρώνεται το ηθικό σου και η αυτοπεποίθησή σου μπορούν να γκρεμιστούν.

Πάρε για παράδειγμα τον Βασιλιά Αχαάβ του αρχαίου Ισραήλ. Κοντά στο σπίτι του υπήρχε ένα αμπέλι που το ήθελε να το μετατρέψει σε κήπο. Πλησίασε τον ιδιοκτήτη, και του είπε: «Δος μοι τον αμπελώνα σου, . . . και θέλω σοι δώσει αντ’ αυτού αμπελώνα καλύτερον παρ’ αυτόν· ή, αν είναι αρεστόν εις σε, θέλω σοι δώσει το αντίτιμον αυτού εις αργύριον» .Ο ιδιοκτήτης απάντησε: «Μη γένοιτο εις εμέ παρά Θεού, να δώσω την κληρονομιαν των πατέρων μου εις σε.» Βλέπεις, η γη στον Ισραήλ θεωρούνταν ως ιερή κληρονομιά από τον Θεό. Δεν έπρεπε ποτέ να πουληθεί για πάντα.—Βλέπε Λευιτικόν 25:23-28.

Αλλά προφανώς ο βασιλιάς είχε συνηθίσει στο να ικανοποιούνται οι ιδιοτροπίες του και όταν δεν μπόρεσε να το επιτύχει αυτό, ήρθε στο σπίτι του σκυθρωπός και αποθαρρυμένος. Και σαν ένα παιδάκι «επλάγιασεν επί της κλίνης αυτού και απέστρεψε το πρόσωπον αυτού και δεν έφαγεν άρτον.»—1 Βασιλέων 21:1-4.

Ενώ ο τρόπος που «αντιμετώπισε» ο Αχαάβ το ζήτημα δεν είναι προφανώς ο καλύτερος, κάποια απογοήτευση είναι αναπόφευκτη για όλους μας. Ωστόσο, με λίγη προνοητικότητα μπορείς να αποφύγεις μερικές απογοητεύσεις! Πώς;

Επιδίωξη Μεγάλων Πραγμάτων

Η απογοήτευση δεν προκαλείται συνήθως από ελπίδες που χάθηκαν όσο από την επιδίωξη μεγάλων πραγμάτων. Μερικές φορές είναι καλό να έχεις υψηλούς στόχους, «να θες να φτάσεις ως τα άστρα». Αλλά το να περιμένεις πάντοτε να βγεις πρώτος είναι ένας βέβαιος τρόπος να απογοητευτείς. «Καιρός και περίστασις» μας αφαιρούν πολλή από τη χαρά μας. (Εκκλησιαστής 9:11) Επιπλέον ο Σολομών είπε ότι «η δε σοφία είναι μετά των ταπεινών.» (Παροιμίαι 11:2) Ένα ταπεινό άτομο συχνά αποφεύγει τον πόνο της αποτυχίας γιατί γνωρίζει τους περιορισμούς του. Βάζει για τον εαυτό του απλούς, πρακτικούς στόχους.

Για παράδειγμα, το να βρεις δουλειά μπορεί να είναι καλός στόχος. Αλλά στη σημερινή αγορά που δεν υπάρχει πολλή εργασία είναι καλό να είσαι πρόθυμος να δεχτείς τις λιγότερο δημοφιλείς δουλειές. Ένας νεαρός, που δεν μπορούσε να βρει μια τακτική δουλειά ανέλαβε να κόβει το γρασίδι και να φτυαρίζει το χιόνι. Ναι, ακόμη λέει, «Επιθυμώ να είχα μια καλή δουλειά!» Αλλά τα χρήματα που κερδίζει είναι αρκετά και η πείρα ανεκτίμητη .

Και τι θα πούμε για τα ρούχα; Μερικοί νεαροί επιμένουν να θέλουν ρούχα μιας ορισμένης φίρμας ή τα ρούχα της πιο τελευταίας μόδας. Αλλά αλήθεια, μήπως θα πρέπει να είσαι ντυμένος με την τελευταία λέξη της μόδας για να είσαι ντυμένος με ευπρέπεια; Έτσι γιατί να παραπονιέσαι αν οι γονείς σου δεν μπορούν να πληρώσουν υπερβολικές τιμές για τα ρούχα σου; Ψωνίζοντας με σύνεση, μπορείς να ντυθείς αρκετά καλά και συγχρόνως ν’ αποφύγεις—και συ και οι δικοί σου—πολλή στενοχώρια.

Ένας νεαρός, ο Παύλος, αναφέρει μια άλλη κοινή απογοήτευση. «Μερικές φορές όταν αρχίζεις να μιλάς σ’ έναν ενήλικα,» λέει, «είναι σαν να μιλάς στον τοίχο.» Είναι ευνόητο ότι πιθανόν και συ να αισθάνεσαι ότι σε περιφρονούν οι μεγάλοι και ειδικά οι γονείς σου—φαίνεται να μη σε παίρνουν στα σοβαρά. Είναι αλήθεια ότι μερικές φορές οι γονείς δεν δίνουν προσοχή για να ακούσουν. Έτσι αφήνουν να αναπτυχθεί ένα χάσμα επικοινωνίας. Αλλά εσύ τους προσέχεις πάντοτε όταν μιλούν; Αποκλείεται σ’ αυτό το σημείο να φταίτε και οι δύο;

Η Γραφή περιγράφει έναν άντρα που λεγόταν Τιμόθεος, πιθανόν λίγο μεγαλύτερος από 30 ετών ηλικίας, που του ειπώθηκε, «Μηδείς ας μη καταφρονή την νεότητά σου.» Ακόμη και στην ηλικία του αυτή, δεν σήμαινε ότι μπορούσε να απαιτήσει αυτόματα το σεβασμό των πιο ηλικιωμένων. Έπρεπε να «γίνη τύπος των πιστών εις λόγον, εις συναναστροφήν, εις αγάπην, .. .εις πίστιν, εις καθαρότητα.» (1 Τιμόθεον 4:12) Αλλά μπορούσε να τον κερδίσει με το να ακολουθήσει τη συμβουλή του Παύλου. Έτσι αναγνώρισε πού βρίσκεσαι στη ζωή και εργάσου ν’ αναπτύξεις ορθή κρίση και καλή διαγωγή. Έτσι μ’ αυτόν τον τρόπο θα κερδίσεις και εσύ την εκτίμηση των μεγαλυτέρων.

« . . . Προηγείται του Ολέθρου»

Το Παροιμίαι 16:18 λέει: «Η υπερηφανία προηγείται του ολέθρου και υψηλοφροσύνη του πνεύματος προηγείται της πτώσεως.» Οι νεαροί, όμως, συχνά προκαλούν οι ίδιοι πικρή απογοήτευση με το να αγωνίζονται να προεξέχουν στα μαθήματα ή στον αθλητισμό. Η σκέψη να είσαι «πρώτος» είναι μια πραγματική ώθηση για μερικούς.

Αλλά ο Δρ Τζέημς Π. Κόμερ παρατηρεί ότι οι νεαροί έφηβοι «πολύ πιθανόν έχουν την τάση, να νομίζουν ότι για να θεωρηθεί κανείς αξιόλογος άνθρωπος θα πρέπει να κατορθώνει μεγάλα επιτεύγματα. Αυτή η παρανόηση μπορεί να οδηγήσει σε αλαζονεία, ή σε απογοήτευση, ή σε άλλες ενοχλητικές διαθέσεις.» Ένα έφηβο κορίτσι, για παράδειγμα, ήταν αριστούχος. Σύντομα, όμως, κουράστηκε από τον απάνθρωπο ανταγωνισμό για βαθμούς στο σχολείο της. Χωρίς καμιά υποκίνηση για μάθηση πια άρχισε να γίνεται μέτρια και ακόμη να παίρνει μέτριους ή και κάτω από τη βάση βαθμούς. Προφανώς, ο φόβος της αποτυχίας ήταν πολύ μεγάλο φορτίο γι’ αυτήν. Αλλά δεν θα μπορούσε να γλιτώσει από πολλές αγωνίες με το να προσπαθεί να μάθει, μάλλον, παρά να πιέζει τον εαυτό της να υπερέχει από τους άλλους;

Ο ανταγωνισμός στα σπορ μπορεί να έχει παρόμοιες συνέπειες. Ο Γκέρυ ήταν ένας ενθουσιώδης αθλητής στο Ράγκμπι και στο ποδόσφαιρο και ονειρευόταν να γίνει ακόμη κι ένας επαγγελματίας αθλητής. Λέει ο ίδιος: «Ακολούθησα το παράδειγμα του πατέρα μου και των αδελφών μου. Ο πατέρας ήταν ο καλύτερος πλασιέ της εταιρίας του και δεν μπορούσε να ανεχθεί την αποτυχία. Τα αδέλφια μου επίσης, ήταν σπουδαίοι αθλητές. Επηρεασμένος πολύ από τους προπονητές μου που μου έλεγαν ότι μπορούσα να γίνω καλύτερος από εκείνους, ανέπτυξα και εγώ την έμμονη ιδέα να είμαι ο «πρώτος.» Γεμάτος από υπερήφανες προσδοκίες ο Γκέρυ προσέκρουσε στην πραγματικότητα. Ακόμη και με την πιο καλή προπόνηση είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, πραγματικά να είσαι ο «πρώτος.» Και πόσο απογοητεύτηκε όταν έμαθε ότι ο αθλητισμός δεν ήταν όλο δόξα και θαυμασμό! Σοβαροί τραυματισμοί, βία, σεξουαλική ανηθικότητα ακόμη και ναρκωτικά περιλαμβάνονταν σ’ αυτόν τον τρόπο ζωής. Ο Γκέρυ επίσης παρατήρησε πώς το ανταγωνιστικό πνεύμα επηρέαζε και το γάμο ορισμένων αθλητών και προκαλούσε προβλήματα. Και τι απογοήτευση να ξέρεις ότι μόνο λίγες εκατοντάδες από τις χιλιάδες ταλαντούχων αθλητών μπορούν πραγματικά να εξοικονομήσουν αυτά που χρειάζονται για να ζήσουν από την εργασία τους. Έτσι ο Γκέρυ πήρε μια μεγάλη απόφαση: Εγκατέλειψε τα ανταγωνιστικά σπορ. Ο Γκέρυ «απολαμβάνει ακόμη τα σπορ αλλά τώρα νομίζει «πως είναι απλώς παιχνίδια κι έτσι πρέπει να τα βλέπουμε.»

Η Γραφή συμβουλεύει: «Μη γινώμεθα κενόδοξοι, αλλήλους ερεθίζοντες, αλλήλους φθονούντες.» (Γαλάτας 5:26) Ο αχαλίνωτος ανταγωνισμός κάνει τους ανθρώπους να εκδηλώνουν ότι το χειρότερο έχουν μέσα τους. Αληθεύει ότι αισθάνεσαι πολύ ωραία το να είσαι ο «πρώτος» σε κάτι. Αλλά μπορεί επίσης να είναι κατόρθωμα να είσαι στους πρώτους 10 ή ακόμη και στους πρώτους 100. Ο Σολομών τας είπε ακόμη: «Προσέτι εγώ εθεώρησα πάντα μόχθον και πάσαν επίτευξιν έργου, ότι δια τούτο ο άνθρωπος φθονείται υπό του πλησίον αυτού· και τούτο ματαιότης και θλίψις πνεύματος.»—Εκκλησιαστής 4:4.

Βέβαια, είναι αναπόφευκτη κάποια απογοήτευση. Το πώς να την αντιμετωπίσεις θα είναι το θέμα σ’ ένα μελλοντικό άρθρο.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 17]

Οι νεαροί έφηβοι «έχουν την τάση να νομίζουν ότι για να θεωρηθεί κανείς αξιόλογος άνθρωπος θα πρέπει να κατορθώνει μεγάλα επιτεύγματα. Αυτή η παρανόηση μπορεί να οδηγήσει σε αλαζονεία, ή σε απογοήτευση ή σε άλλες ενοχλητικές τάσεις.»—Δρ. Τζ. Π. Κόμερ

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Να είσαι πρόθυμος να εκτελείς ταπεινές δουλειές

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Ο σκληρός ανταγωνισμός συχνά οδηγεί σε πικρή απογοήτευση