Πρωτοχρονιά—Πόσο Καινούργια Είναι;

ΕΙΝΑΙ νωρίς, παραμονή της Πρωτοχρονιάς, καθώς ο Τζο κάθεται στο τιμόνι του αυτοκινήτου του και φεύγει από το σπίτι για να πάη να πάρη τη φίλη του. Αργότερα, καθώς στρίβει στο δρόμο της, ο Τζο χαμογελά, κάνοντας σκέψεις για τα μεσάνυχτα, όταν με φωνές και γέλια θα καλωσορίσουν τον καινούργιο χρόνο, και στο χορό θα μπορή κανείς να φιλήση κάθε όμορφο κορίτσι.

Αλλά σκέπτεται ότι πρέπει να προσέξη πόσο θα πιη, επειδή δεν θέλει να πάθη κανένα ατύχημα όταν επιστρέφη στο σπίτι. Αυτό όμως δεν θα είναι εύκολο· σχεδόν όλοι πίνουν πάρα πολύ στα πάρτυ της Πρωτοχρονιάς.

Το να επιστρέψη αργά σπίτι δεν παρουσιάζει κανένα πρόβλημα. Στο κάτω-κάτω, ο Τζο δεν έχει σχεδιάσει τίποτα για την Πρωτοχρονιά εκτός από το να κοιμηθή έως αργά και να παρακολουθήση ποδόσφαιρο το απόγευμα.

Ο Τζο δεν θεωρεί τον εαυτό του θρησκευόμενο. Έτσι, μπορεί να εκπλαγή μαθαίνοντας ότι, κάθε τι που σκέπτεται—οι φωνές και τα γέλια, τα φιλιά στα όμορφα κορίτσια, το ποτό—προέρχονται από τις τελετές αρχαίων θρησκειών στις οποίες ο Τζο δεν θα ήθελε να λάβη μέρος.

Άτομα σαν τον Τζο στην Ιαπωνία, το Μεξικό, την Κίνα, τη Γερμανία και οπουδήποτε αλλού γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά διαφορετικά από τον Τζο και από τους άλλους. Ωστόσο, κι αυτοί υποστηρίζουν τους ίδιους αρχαίους μύθους, συνήθως χωρίς να το ξέρουν. Ποιοι είναι αυτοί οι μύθοι; Γιατί η Πρωτοχρονιά είναι η πιο παλιά, η πιο παγκόσμια και η λιγώτερο κατανοητή από τις γιορτές του ανθρώπου;

Οι Πρώτοι Εορτασμοί της Πρωτοχρονιάς

Για να καταλάβωμε το πάρτυ της Πρωτοχρονιάς του Τζο, ας στραφούμε στην αρχαία Μεσοποταμία, εκεί όπου εγίνοντο οι πρώτες γιορτές της Πρωτοχρονιάς.

Οι κάτοικοι της Μεσοποταμίας πίστευαν ότι το σύμπαν δημιουργήθηκε μετά από ένα τεράστιο αγώνα μεταξύ του θεού τους Μαρδώκ και της Τιαμάτ, θεάς του χάους. Ο Μαρδώκ έφερε με τη βία, τάξι από το χάος. Κάθε χρόνο γιορταζόταν η ανάμνησις του άθλου του όταν άρχιζαν να πέφτουν οι ζωογόνες βροχές.

Επειδή ο βασιλιάς αντιπροσώπευε την τάξι, απομακρυνόταν από τον κόσμο για αρκετές μέρες, στη διάρκεια των οποίων ο πληθυσμός κατά γράμμα αναδημιουργούσε το χάος πίνοντας, επιτρέποντας στους δούλους να βρίζουν τους κυρίους τους, και διαπράττοντας σεξουαλική ανηθικότητα. Οι αρχαίοι Ρωμαίοι υιοθέτησαν την ίδια ιδέα στη γιορτή τους, τα Κρόνια, το Δεκέμβριο.

Δεν σας θυμίζει αυτό λίγο το πάρτυ του Τζο; Ασφαλώς. Όπως αναφέρεται σ’ ένα βιβλίο του 1972 σχετικά με τις γιορτές: «Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς παρατηρείται σ’ όλο τον κόσμο υπερβολική οινοποσία. Αυτή η μέθη είναι ένα κοσμικό κατάλοιπο μιας τελετής που κάποτε είχε θρησκευτικό χαρακτήρα· μια επαναφορά του ατόμου στον χαώδη κόσμο που υπήρχε προτού δημιουργήση ο Θεός τον εύτακτο κόσμο,» δηλαδή, η άποψις της θρησκείας της αρχαίας Βαβυλώνας.

Στη Βαβυλώνα, όπου η γιορτή της Πρωτοχρονιάς απλώθηκε πάρα πολύ, περιελάμβανε επίσης μια περίπλοκη τελετή εξορκισμού, για την εκβολή των ‘δαιμόνων του χάους’ έξω από την πόλι καθώς έμπαινε το Νέο Έτος. Στο πάρτυ του Τζο αυτό γίνεται με τις φωνές και τα γέλια, τις σειρήνες και τις σφυρίχτρες των πλοίων. Οι Κινέζοι, που πήραν πολλές από τις θρησκευτικές τους δοξασίες από τη Βαβυλώνα, καταδιώκουν τους δαίμονες με πυροτεχνήματα.

Τελετουργική Μάχη

Φυσικά, οι αρχαίοι Βαβυλώνιοι δεν είχαν ποδόσφαιρο την Πρωτοχρονιά. Αλλά για τη γιορτή τους, όλοι οι θεοί των πόλεων που ήταν γύρω από τη Βαβυλώνα εισέβαλλαν στην πόλι και συμμετείχαν σε μια εντυπωσιακή παρέλασι, για να βοηθήσουν τον Μαρδώκ να κερδίση τη μάχη του με την Τιαμάτ. Η μεγάλη μάχη ξαναζωντάνευε με τη δημόσια ανάγνωσι του Ενούμα ελίς, του έπους της δημιουργίας που έλεγε την ιστορία.

Σήμερα, στην Πασαντένα της Καλιφόρνια, γίνεται μια μεγάλη παρέλασις πριν από το ετήσιο ποδοσφαιρικό παιγνίδι Ρόουζ Μπώουλ του Καινούργιου Χρόνου. Είναι το παιγνίδι αυτό η σύγχρονη απόδοσις αυτής της αρχαίας τελετουργικής μάχης; Η Βρεταννική Εγκυκλοπαίδεια λέει τα εξής: «Οι ποδοσφαιρικοί αγώνες στις Η.Π. έχουν όλα τα εξωτερικά χαρακτηριστικά των θρησκευτικών γιορτών . . . η μια πλευρά αντιπροσωπεύει το κακό και η άλλη το καλό, ανάλογα με την άποψι των μελών του ακροατηρίου. Επί κεφαλής του εκκλησιάσματος είναι οι ιέρειες (αρχηγοί κλάκας) . . . Βάσει της αρχής της συμπαθητικής μαγείας, οι ιέρειες προσπαθούν να μεταφέρουν τον ενθουσιασμό του πλήθους στους μαχητές.»—Μακροπαιδεία 1976, Τόμ. 7, σ. 202.

Είτε προέρχεται από μια αρχαία τελετή ή όχι, το παιγνίδι έχει πάρει θρησκευτική σημασία για μερικούς οπαδούς.

Μαντεία

Σε πολλές Γερμανικές χώρες, συνηθίζεται να λειώνουν μολύβι ή κασσίτερο και να το βυθίζουν στο νερό τα μεσάνυχτα, ακριβώς όταν έρχεται ο Καινούργιος Χρόνος. Έπειτα, κοιτάζοντας το σχήμα που δημιουργήθηκε ή τη σκιά που έρριξε αυτό το σχήμα, ο καθένας προσπαθεί να μαντέψη τι επιφυλάσσει το Νέο Έτος.

Στο Μεξικό, πλήθη ανθρώπων επισκέπτονται την αρχαία πόλι Μίτλα των Μάγιας την 1η Ιανουαρίου. Ανάμεσα στα ερείπιά της υπάρχει ο λίθος ‘Στήλη της Ζωής.’ Ενώ κάποιος προσπαθεί να αγκαλιάση τελείως τη στήλη, κάποιος άλλος μετράει το διάστημα που παραμένει μεταξύ των απλωμένων χεριών. Υποτίθεται ότι αυτό ανταποκρίνεται στον αριθμό των ετών που θα ζήση το άτομο που αγκαλιάζει τη στήλη.

Οι Ιάπωνες ενδιαφέρονται πολύ για το πρώτο όνειρο που θα δουν το Νέο Έτος, το οποίο, όπως πιστεύουν, θα αποκαλύψη την τύχη τους για το ερχόμενο έτος. Οι άνθρωποι αγοράζουν ειδικά χαρτιά και φυλακτά καλής τύχης για να εξασφαλίσουν ένα ευχάριστο όνειρο.

Όλα αυτά μας θυμίζουν τις προσπάθειες των αρχαίων Βαβυλωνίων να μαντέψουν το μέλλον. Η γιορτή του Νέου Έτους ήταν ιδιαίτερα σημαντική στη Βαβυλωνιακή μαντεία, διότι τότε συνέβαινε ο «καθορισμός της μοίρας» για το επόμενο έτος.

Πολλοί άνθρωποι ακολουθούν την παράδοσι σήμερα. Ο Τζο δεν το ξέρει αυτό, αλλά το να φιλήση κάποιος ένα κορίτσι κάτω από το γκι, ήταν αρχικά ένας τρόπος να μαντέψης τόν μελλοντικό γαμήλιο σύντροφο. Σκεφθήτε την τύχη του Τζο αν πράγματι, έπρεπε να παντρευτή κάθε κορίτσι που φιλούσε κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες!

«Απλώς για Διασκέδασι;»

«Όλα αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα,» μπορεί να πη ο Τζο, «αλλά για μένα, ο ερχομός του Νέου Έτους είναι μια ευκαιρία για να διασκεδάσω.» Πολλοί άνθρωποι έτσι πιστεύουν. Αν αγνοήσωμε τη θρησκευτική ιστορία, είναι η γιορτή της Πρωτοχρονιάς αθώα;

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου 400 άτομα πεθαίνουν σε τροχαία δυστυχήματα στη διάρκεια κάθε Πρωτοχρονιάς, και οι μισοί απ’ αυτούς τους θανάτους συνδέονται με το αλκοόλ. Ενώ η κίνησις των οχημάτων αυξάνει κατά 4 τοις εκατό στη διάρκεια των περιόδων των γιορτών, οι θάνατοι από τροχαία αυξάνουν κατά 24 τοις εκατό. Τι θανατώνει αυτούς τους ανθρώπους; Η «διασκέδασις» που συνδέεται με το αλκοόλ.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι η μόνη χώρα που αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα. Η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία, ο Καναδάς και η Πορτογαλία δεν είναι παρά ελάχιστες από τις Χώρες με μεγαλύτερες αναλογίες τροχαίων θανάτων από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η σύγχρονη «αναδημιουργία του χάους» την παραμονή της Πρωτοχρονιάς οδηγεί και σ’ άλλα προβλήματα επίσης, όπως είπε ένας υπαρχηγός της αστυνομίας στην Πόλι της Νέας Υόρκης, «Η Πρωτοχρονιά είναι καιρός που οι άνθρωποι πίνουν, και όταν οι άνθρωποι πιουν χάνουν τον έλεγχο.» Στη διάρκεια των πρώτων λίγων ωρών του 1980, στην πόλι της Νέας Υόρκης 6 άνθρωποι δολοφονήθηκαν, 30 κακουργήματα διαπράχθηκαν σε υπόγεια τραίνα, και στο Τάιμς Σκουέαρ 50 άνθρωποι τραυματίσθηκαν και 51 συνελήφθησαν. Εν τω μεταξύ, στο Ρένο της Νεβάδα, χιλιάδες άνθρωποι σε κατάστασι ευθυμίας συμπεριφέρονταν σαν μανιακοί επί τρεις ώρες, πετώντας πέτρες σε αστυνομικούς και σπάζοντας τα παράθυρα των καταστημάτων. Ήταν αυτό ‘διασκέδασις’;

Τι Θα Κάνετε Σεις;

Είτε θεωρείτε τον εαυτό σας Χριστιανό είτε όχι, πιθανώτατα θα διακρίνετε την πρακτική αξία της Βιβλικής συμβουλής στις Παροιμίες 22:3: «Ο φρόνιμος προβλέπει το κακόν και κρύπτεται.» Αν προβλέπετε κίνδυνο στα σχέδιά σας για την Πρωτοχρονιά—από την υπερβολική οινοποσία, τις επικίνδυνες συντροφιές, τους μεθυσμένους οδηγούς στους δρόμους—γιατί να μην αλλάξετε τα σχέδιά σας; Μπορεί να σώσετε τη ζωή σας και τη ζωή εκείνων που είναι μαζί σας.

Αν πάλι θεωρήτε τον εαυτό σας Χριστιανό—θα επηρεάση αυτό την άποψί σας για τις γιορτές της Πρωτοχρονιάς; Μπορείτε να φαντασθήτε τον απόστολο Πέτρο να πηγαίνη σ’ ένα πάρτυ Πρωτοχρονιάς; Προσέξτε τι έγραψε στην πρώτη του επιστολή, κεφάλαιο τέσσερα, εδάφιο 3: «Αρκετός είναι εις ημάς ο παρελθών καιρός του βίου, ότε επράξαμεν το θέλημα των εθνών (ζούσαμε το είδος της ζωής που ζουν οι ειδωλολάτρες, Η Βίβλος της Ιερουσαλήμ), περιπατήσαντες εν ασελγείαις, επιθυμίαις, οινοποσίαις, κώμοις, συμποσίοις και αθεμίτοις ειδωλολατρείαις.»

Έχοντας υπ’ όψιν την προέλευσι των εορτασμών της Πρωτοχρονιάς, δεν θα θεωρούσε πιθανόν ο Πέτρος τα σημερινά πάρτυ της Πρωτοχρονιάς σαν «το είδος της ζωής που ζουν οι ειδωλολάτρες;»

«Μα δεν πηγαίνω σε τρελλά πάρτυ κάθε βράδυ!» μπορεί να πη κάποιος. «Αυτή είναι μια ιδιαίτερη περίπτωσις—μια φορά το χρόνο.»

Σχετικά μ’ αυτό, μπορείτε να ρωτήσετε τον εαυτό σας πόσο κακό μπορεί να κάνη «αυτή η μοναδική» κατάχρησις στην υπόληψί σας, και ενώπιον του Θεού και ενώπιον των ανθρώπων.

«Μυίαι αποθνήσκουσαι κάμνουσι το μύρον του μυρεψού να βρωμά, να αναβράζη· και μικρά αφροσύνη ατιμάζει τον εν υπολήψει επί σοφία και τιμή.» (Εκκλ. 10:1) Όπως ακριβώς ένα πανάκριβο μύρο μπορεί να καταστραφή από μια και μόνη βρώμικη μύγα, έτσι και το καλό όνομα μπορεί να καταστραφή από την απερισκεψία μιας μόνο βραδυάς. Γιατί να το ριψοκινδυνεύσετε;—Εκκλ. 7:1.

Συνήθως την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, χιλιάδες άνθρωποι ‘περνούν καλά’ σ’ ένα πάρτυ, και ύστερα προσπαθούν να οδηγήσουν επιστρέφοντας στο σπίτι, και βλάπτουν ή σκοτώνουν τον εαυτό τους ή άλλους. Χιλιάδες άλλοι ταπεινώνονται ή ταπεινώνουν τους συντρόφους τους με το να συμπεριφερθούν απερίσκεπτα σε μια ατμόσφαιρα που βαρύνεται από το πολύ αλκοόλ. Άλλοι αδυνατούν ν’ αντισταθούν στους ανήθικους πειρασμούς λόγω του περιβάλλοντός τους.

Αυτοί είναι μερικοί από τους κινδύνους που αντιμετωπίζει κανείς την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Εσείς τι λέτε για όλα αυτά;

[Εικόνα στη σελίδα 23]

«Οι ποδοσφαιρικοί αγώνες . . . έχουν όλα τα εξωτερικά των θρησκευτικών γιορτών.»—Βρεταννική Εγκυκλοπαίδεια