Μπορείτε να Εμπιστευτείτε τη Συνείδησή Σας;

ΥΠΟ κανονικές συνθήκες, η πυξίδα είναι αξιόπιστο όργανο. Η βελόνα της, που ο προσανατολισμός της οφείλεται στο μαγνητικό πεδίο της γης, δείχνει διαρκώς στο βορρά. Έτσι, οι ταξιδιώτες μπορούν να βασιστούν στην πυξίδα για να βρουν τη σωστή κατεύθυνση όταν δεν υπάρχουν άλλες ενδείξεις που να τους οδηγούν. Αλλά τι συμβαίνει αν τοποθετήσει κάποιος ένα μαγνήτη κοντά στην πυξίδα; Η βελόνα θα κουνηθεί δείχνοντας προς το μαγνήτη και όχι στο βορρά. Δεν είναι πλέον αξιόπιστος οδηγός.

Κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί και με τη συνείδηση του ανθρώπου. Ο Δημιουργός εμφύτευσε μέσα μας αυτόν το μηχανισμό για να χρησιμεύει ως αξιόπιστος οδηγός. Εφόσον είμαστε πλασμένοι κατά την εικόνα του Θεού, η συνείδηση θα έπρεπε με συνέπεια να μας δείχνει τη σωστή κατεύθυνση όταν χρειάζεται να παίρνουμε αποφάσεις. Θα έπρεπε να μας υποκινεί να αντανακλούμε τους ηθικούς κανόνες του Θεού. (Γένεση 1:27) Συχνά το κάνει αυτό. Λόγου χάρη, ο Χριστιανός απόστολος Παύλος έγραψε ότι ακόμη και μερικοί που δεν έχουν τον αποκαλυμμένο νόμο του Θεού «κάνουν από τη φύση τους τα πράγματα του νόμου». Γιατί; Διότι «η συνείδησή τους δίνει μαρτυρία μαζί με αυτούς».—Ρωμαίους 2:14, 15.

Εντούτοις, η συνείδηση δεν φωνάζει πάντα όταν θα έπρεπε. Εξαιτίας της ανθρώπινης ατέλειας, έχουμε την τάση να κάνουμε πράγματα τα οποία γνωρίζουμε ότι είναι εσφαλμένα. «Βρίσκω ευχαρίστηση στο νόμο του Θεού σύμφωνα με τον άνθρωπο ο οποίος είμαι εσωτερικά», παραδέχτηκε ο Παύλος, «αλλά βλέπω στα μέλη μου έναν άλλον νόμο που πολεμάει ενάντια στο νόμο της διάνοιάς μου και με οδηγεί αιχμάλωτο στο νόμο της αμαρτίας ο οποίος υπάρχει στα μέλη μου». (Ρωμαίους 7:22, 23) Αν ενδίδουμε σε εσφαλμένες τάσεις αρκετά συχνά, η συνείδησή μας μπορεί σταδιακά να εξασθενήσει και τελικά να πάψει να μας λέει ότι αυτού του είδους η διαγωγή είναι εσφαλμένη.

Παρά την ατέλεια, όμως, μπορούμε να ευθυγραμμίσουμε τη συνείδησή μας με βάση τους κανόνες του Θεού. Μάλιστα, είναι ουσιώδες να το κάνουμε αυτό. Μια καθαρή, κατάλληλα εκπαιδευμένη συνείδηση όχι μόνο οδηγεί σε ένθερμη, προσωπική σχέση με τον Θεό αλλά είναι και απαραίτητη για τη σωτηρία μας. (Εβραίους 10:22· 1 Πέτρου 1:15, 16) Επιπλέον, μια καλή συνείδηση θα μας βοηθάει να παίρνουμε σοφές αποφάσεις στη ζωή, οι οποίες θα οδηγούν στην ειρήνη και στην ευτυχία μας. Ο ψαλμωδός είπε σχετικά με το άτομο που έχει μια τέτοια συνείδηση: «Ο νόμος του Θεού του βρίσκεται στην καρδιά του· τα βήματά του δεν θα κλονιστούν».—Ψαλμός 37:31.

Εκπαίδευση της Συνείδησης

Η εκπαίδευση της συνείδησης περιλαμβάνει περισσότερα από το να απομνημονεύσει κανείς απλώς έναν κατάλογο νόμων και κατόπιν να προσκολλάται αυστηρά σε αυτούς. Αυτό έκαναν οι Φαρισαίοι των ημερών του Ιησού. Εκείνοι οι θρησκευτικοί ηγέτες γνώριζαν το Νόμο και είχαν διαμορφώσει μια παράδοση γεμάτη λεπτομέρειες, η οποία υποτίθεται ότι θα βοηθούσε τους ανθρώπους να μην παραβιάζουν το Νόμο. Γι’ αυτό, έσπευσαν να διαμαρτυρηθούν όταν οι μαθητές του Ιησού απέσπασαν στάχυα το Σάββατο και έφαγαν τους σπόρους. Επίσης δυσανασχέτησαν με τον Ιησού όταν θεράπευσε το ξεραμένο χέρι ενός ανθρώπου το Σάββατο. (Ματθαίος 12:1, 2, 9, 10) Και οι δύο αυτές πράξεις, σύμφωνα με την παράδοση των Φαρισαίων, παραβίαζαν την τέταρτη εντολή.—Έξοδος 20:8-11.

Σαφώς, οι Φαρισαίοι μελετούσαν το Νόμο. Αλλά ήταν η συνείδησή τους ευθυγραμμισμένη με βάση τους κανόνες του Θεού; Κάθε άλλο! Μάλιστα, όταν κατέκριναν την κατάφωρη, όπως πίστευαν, παραβίαση της διάταξης του Σαββάτου, αμέσως μετά οι Φαρισαίοι συνεννοήθηκαν εναντίον του Ιησού «για να τον θανατώσουν». (Ματθαίος 12:14) Φανταστείτε—αυτοί οι αυτοδικαιούμενοι θρησκευτικοί ηγέτες εξοργίζονταν με την ιδέα ότι θα μπορούσε κανείς να φάει φρεσκοκομμένα σιτηρά ή να κάνει κάποια θεραπεία το Σάββατο· αλλά δεν είχαν καθόλου τύψεις για το ότι συνωμοτούσαν να θανατώσουν τον Ιησού!

Οι πρωθιερείς εκδήλωσαν έναν παρόμοιο, διεστραμμένο τρόπο σκέψης. Αυτοί οι διεφθαρμένοι άντρες δεν ένιωσαν ούτε ίχνος ενοχής όταν πρόσφεραν στον Ιούδα 30 ασημένια νομίσματα από το θησαυροφυλάκιο του ναού για να προδώσει τον Ιησού. Όταν όμως ο Ιούδας τούς επέστρεψε απροσδόκητα τα χρήματα, ρίχνοντάς τα στο ναό, οι συνειδήσεις των πρωθιερέων βρέθηκαν μπροστά σε ένα νομικό δίλημμα. «Δεν είναι νόμιμο», είπαν, «να τα βάλουμε στο ιερό θησαυροφυλάκιο, επειδή είναι τιμή αίματος». (Ματθαίος 27:3-6) Προφανώς, οι πρωθιερείς ανησυχούσαν μήπως τα χρήματα του Ιούδα ήταν τώρα ακάθαρτα. (Παράβαλε Δευτερονόμιο 23:18.) Ωστόσο, αυτή η ίδια ομάδα αντρών δεν έβλεπαν τίποτα το εσφαλμένο στο να δώσουν χρήματα για να εξαγοράσουν την προδοσία του Γιου του Θεού!

Εναρμόνιση με τον Τρόπο Σκέψης του Θεού

Τα παραπάνω παραδείγματα δείχνουν ότι η εκπαίδευση της συνείδησης απαιτεί κάτι περισσότερο από το να γεμίσει κάποιος το νου του με έναν κατάλογο του τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει. Ομολογουμένως, η γνώση των νόμων του Θεού είναι ουσιώδης και η υπακοή σε αυτούς είναι απαραίτητη για σωτηρία. (Ψαλμός 19:7-11) Εντούτοις, εκτός από το να μάθουμε τους νόμους του Θεού, πρέπει να διαμορφώνουμε την καρδιά μας έτσι ώστε να εναρμονίζεται με τον τρόπο σκέψης του Θεού. Τότε θα μπορούμε να δούμε να εφαρμόζεται στην περίπτωσή μας η προφητεία που είπε ο Ιεχωβά μέσω του Ησαΐα, η οποία αναφέρει: «Τα μάτια σου θα βλέπουν τον Μεγάλο Εκπαιδευτή σου. Και τα αφτιά σου θα ακούν έναν λόγο πίσω σου που θα λέει: “Αυτή είναι η οδός. Περπατάτε σε αυτήν”, σε περίπτωση που πάτε δεξιά ή σε περίπτωση που πάτε αριστερά».—Ησαΐας 30:20, 21· 48:17.

Ασφαλώς αυτό δεν σημαίνει πως, όποτε πρέπει να πάρουμε κάποια βαρυσήμαντη απόφαση, μια κατά γράμμα φωνή θα μας λέει τι πρέπει να κάνουμε. Εντούτοις, όταν ο τρόπος σκέψης μας εναρμονίζεται με τον τρόπο σκέψης του Θεού στα διάφορα ζητήματα, η συνείδησή μας θα είναι πιο καλά εξοπλισμένη ώστε να μας βοηθάει να παίρνουμε αποφάσεις που θα τον ευαρεστούν.—Παροιμίες 27:11.

Σκεφτείτε το παράδειγμα του Ιωσήφ, ο οποίος έζησε το 18ο αιώνα Π.Κ.Χ. Όταν η σύζυγος του Πετεφρή τον παρότρυνε να διαπράξει μοιχεία μαζί της, ο Ιωσήφ αρνήθηκε λέγοντας: «Πώς . . . θα μπορούσα να διαπράξω αυτό το μεγάλο κακό και να αμαρτήσω εναντίον του Θεού;» (Γένεση 39:9) Στις ημέρες του Ιωσήφ, δεν υπήρχε κάποιος γραπτός νόμος από τον Θεό ο οποίος να καταδικάζει τη διάπραξη μοιχείας. Επιπλέον, ο Ιωσήφ ζούσε στην Αίγυπτο, μακριά από την οικογενειακή του διαπαιδαγώγηση ή τους πατριαρχικούς κανόνες. Τι βοήθησε, λοιπόν, τον Ιωσήφ να αντισταθεί στον πειρασμό; Με απλά λόγια, η εκπαιδευμένη συνείδησή του. Ο Ιωσήφ ενστερνιζόταν την άποψη του Θεού ότι ο σύζυγος και η σύζυγος έπρεπε να είναι «μία σάρκα». (Γένεση 2:24) Γι’ αυτόν το λόγο, διέκρινε ότι θα ήταν εσφαλμένο να πάρει τη σύζυγο ενός άλλου άντρα. Ο τρόπος σκέψης του Ιωσήφ εναρμονιζόταν με τον τρόπο σκέψης του Θεού γύρω από αυτό το θέμα. Η μοιχεία παραβίαζε την αντίληψή του περί ηθικής.

Σήμερα, λίγοι άνθρωποι είναι σαν τον Ιωσήφ. Η σεξουαλική ανηθικότητα είναι ευρέως διαδεδομένη και πολλοί αισθάνονται ότι, απέναντι στον Δημιουργό τους, στον εαυτό τους ή ακόμη και στο σύντροφό τους, δεν έχουν καμιά ευθύνη να παραμείνουν ηθικά καθαροί. Η κατάσταση μοιάζει πολύ με αυτήν που περιγράφεται στο βιβλίο του Ιερεμία: «Κανένας άνθρωπος δεν μετανοούσε για την κακία του, λέγοντας: “Τι έκανα;” Ο καθένας γυρίζει πίσω στη δημοφιλή πορεία, σαν το άλογο που ορμάει στη μάχη». (Ιερεμίας 8:6) Επομένως, η ανάγκη για εναρμόνιση με τον τρόπο σκέψης του Θεού είναι μεγαλύτερη από κάθε άλλη φορά. Έχουμε μια θαυμάσια προμήθεια που μας βοηθάει προς αυτόν το σκοπό.

Ένα Βοήθημα για την Εκπαίδευση της Συνείδησης

Οι θεόπνευστες Γραφές είναι “ωφέλιμες για διδασκαλία, για έλεγχο, για τακτοποίηση ζητημάτων, για διαπαιδαγώγηση στη δικαιοσύνη, ώστε ο άνθρωπος του Θεού να είναι πλήρως ικανός, απόλυτα εξοπλισμένος για κάθε καλό έργο”. (2 Τιμόθεο 3:16, 17) Η μελέτη της Αγίας Γραφής θα μας βοηθάει να εκπαιδεύουμε αυτό που η Αγία Γραφή αποκαλεί «δυνάμεις της αντίληψής» μας, ώστε να μπορούμε να διακρίνουμε το ορθό από το εσφαλμένο. (Εβραίους 5:14) Θα μας καθιστά ικανούς να καλλιεργούμε αγάπη για όσα αγαπάει ο Θεός και απέχθεια για όσα μισεί.—Ψαλμός 97:10· 139:21.

Συνεπώς, ο στόχος της μελέτης της Αγίας Γραφής είναι να καταλάβουμε το πνεύμα και την ουσία της αλήθειας και όχι απλώς να αποκτήσουμε εγκεφαλική γνώση. Στο τεύχος της με ημερομηνία 1 Δεκεμβρίου 1976, Η Σκοπιά δήλωνε: “Στη μελέτη της Αγίας Γραφής πρέπει να προσπαθούμε να συλλάβουμε το νόημα της δικαιοσύνης, της αγάπης και της ευθύτητας του Θεού και να τα εμφυτεύσουμε βαθιά μέσα στην καρδιά μας έτσι ώστε αυτά να αποτελέσουν μέρος του εαυτού μας, όπως είναι το φαγητό και η αναπνοή. Πρέπει να προσπαθούμε να αφυπνίσουμε πληρέστερα τον εαυτό μας όσον αφορά το αίσθημα ηθικής ευθύνης με το να καλλιεργούμε ένα ζωηρό ενδιαφέρον για το τι είναι ορθό και τι είναι εσφαλμένο. Και, περισσότερο μάλιστα, πρέπει να κάνουμε τη συνείδησή μας να αισθάνεται έντονα την ευθύνη της απέναντι στον τέλειο Νομοθέτη και Κριτή. (Ησ. 33:22) Καθώς, λοιπόν, μαθαίνουμε πράγματα σχετικά με τον Θεό, πρέπει να προσπαθούμε να τον μιμούμαστε σε κάθε άποψη της ζωής”.

Απόκτηση “του Νου του Χριστού”

Η μελέτη της Αγίας Γραφής θα μας βοηθήσει επίσης να αποκτήσουμε «το νου του Χριστού», τη διανοητική διάθεση υπακοής και ταπεινοφροσύνης που εκδήλωνε ο Ιησούς. (1 Κορινθίους 2:16) Η εκτέλεση του θελήματος του Πατέρα του ήταν χαρά του, όχι απλώς μια ρουτίνα την οποία έπρεπε να ακολουθεί μηχανικά, χωρίς να σκέφτεται. Η στάση του περιγράφτηκε προφητικά από τον ψαλμωδό Δαβίδ, ο οποίος έγραψε: «Το να κάνω το θέλημά σου, Θεέ μου, είναι ευχαρίστησή μου, και ο νόμος σου είναι μέσα στα σπλάχνα μου».a—Ψαλμός 40:8.

Το να αποκτήσει κάποιος «το νου του Χριστού» είναι ζωτικό προκειμένου να εκπαιδεύσει τη συνείδησή του. Όταν βρισκόταν στη γη ως τέλειος άνθρωπος, ο Ιησούς αντανακλούσε τις ιδιότητες και την προσωπικότητα του Πατέρα του στον πληρέστερο δυνατό βαθμό μέσα στα πλαίσια των ανθρώπινων περιορισμών. Γι’ αυτόν το λόγο, μπορούσε να πει: «Αυτός που έχει δει εμένα έχει δει και τον Πατέρα». (Ιωάννης 14:9) Σε κάθε κατάσταση που αντιμετώπισε στη γη, ο Ιησούς έκανε ό,τι ακριβώς ήθελε ο Πατέρας του. Επομένως, όταν μελετάμε τη ζωή του Ιησού, αποκτούμε μια καθαρή εικόνα τού τι είναι ο Ιεχωβά Θεός.

Διαβάζουμε ότι ο Ιεχωβά είναι «ελεήμων και φιλεύσπλαχνος, . . . μακρόθυμος και αφθονεί σε στοργική καλοσύνη». (Έξοδος 34:6) Πολλές φορές ο Ιησούς εκδήλωσε αυτές τις ιδιότητες στις σχέσεις του με τους αποστόλους του. Επανειλημμένα, όταν διαπληκτίζονταν για το ποιος ήταν μεγαλύτερος, ο Ιησούς τούς δίδασκε υπομονετικά με τα λόγια και με το παράδειγμά του ότι «όποιος θέλει να γίνει μεγάλος μεταξύ σας πρέπει να είναι διάκονός σας, και όποιος θέλει να είναι πρώτος μεταξύ σας πρέπει να είναι δούλος σας». (Ματθαίος 20:26, 27) Αυτό είναι ένα μόνο παράδειγμα που δείχνει ότι μπορούμε να εναρμονιστούμε με τον τρόπο σκέψης του Θεού αναλογιζόμενοι τη ζωή του Ιησού.

Όσο περισσότερα μαθαίνουμε για τον Ιησού, τόσο καλύτερα εξοπλισμένοι θα είμαστε για να μιμούμαστε τον ουράνιο Πατέρα μας, τον Ιεχωβά. (Εφεσίους 5:1, 2) Αν η συνείδησή μας εναρμονίζεται με τον τρόπο σκέψης του Θεού, θα μας οδηγεί στη σωστή κατεύθυνση. Ο Ιεχωβά υπόσχεται σε εκείνους που εμπιστεύονται σε αυτόν: «Θα σου δώσω ενόραση και θα σε διδάξω την οδό στην οποία πρέπει να πηγαίνεις. Θα δώσω συμβουλή έχοντας το μάτι μου στραμμένο πάνω σου».—Ψαλμός 32:8.

Οφέλη που Προέρχονται από μια Εκπαιδευμένη Συνείδηση

Γνωρίζοντας την τάση που έχουν οι ατελείς άνθρωποι να παραστρατούν, ο Μωυσής προειδοποίησε τους Ισραηλίτες: «Προσηλώστε τις καρδιές σας σε όλα τα λόγια που σας λέω για προειδοποίηση σήμερα, ώστε να διατάξετε τους γιους σας να φροντίζουν να εκτελούν όλα τα λόγια αυτού του νόμου». (Δευτερονόμιο 32:46) Και εμείς επίσης πρέπει να γράψουμε το νόμο του Θεού στην καρδιά μας. Αν το κάνουμε αυτό, η συνείδησή μας θα είναι πιο πιθανό να κατευθύνει τα βήματά μας και να μας βοηθάει να παίρνουμε σωστές αποφάσεις.

Ασφαλώς, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Η παροιμία της Αγίας Γραφής μάς προειδοποιεί: «Υπάρχει οδός που φαίνεται ορθή στον άνθρωπο, έπειτα όμως το τέλος της είναι οδοί θανάτου». (Παροιμίες 14:12) Γιατί συμβαίνει συνήθως αυτό; Επειδή, όπως λέει η Αγία Γραφή: «Η καρδιά είναι πιο δόλια από οτιδήποτε άλλο και βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση. Ποιος μπορεί να τη γνωρίσει;» (Ιερεμίας 17:9) Επομένως, όλοι μας είναι ανάγκη να ακολουθούμε τη νουθεσία των εδαφίων Παροιμίες 3:5, 6: «Να εμπιστεύεσαι στον Ιεχωβά με όλη σου την καρδιά και να μη στηρίζεσαι στη δική σου κατανόηση. Σε όλες σου τις οδούς αυτόν να λαβαίνεις υπόψη, και αυτός θα κάνει ευθείς τους δρόμους σου».

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Όπως μια πυξίδα, η συνείδηση που έχει εκπαιδευτεί με βάση την Αγία Γραφή μπορεί να μας δείχνει τη σωστή κατεύθυνση

[Ευχαριστίες]

Πυξίδα: Ευγενής παραχώρηση από Peabody Essex Museum, Salem, Mass.