Αβραάμ—Προφήτης και Φίλος του Θεού — ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς

Αβραάμ—Προφήτης και Φίλος του Θεού

ΤΑ ΕΝΩΜΕΝΑ στρατεύματα τεσσάρων βασιλιάδων της Ανατολής διασχίζουν τον Ευφράτη Ποταμό. Επελαύνουν περνώντας από τη Βασιλική Λεωφόρο προς τα ανατολικά της κοιλάδας του Ιορδάνη Ποταμού. Καθ’ οδόν, νικούν τους Ραφαείμ, τους Ζουζείμ, τους Εμμαίους και τους Χορραίους. Κατόπιν οι εισβολείς αλλάζουν κατεύθυνση και νικούν όλους τους κατοίκους της Νότιας Νεγκέβ.

Ποιος είναι ο σκοπός αυτής της εκστρατείας; Η λεία βρίσκεται ανάμεσα στις περιοχές της Υπεριορδανίας και της Νεγκέβ, στις οποίες γίνεται η εισβολή. Πρόκειται για μια περιζήτητη κοιλάδα που ονομάζεται Περιφέρεια του Ιορδάνη. (Γένεσις 13:10, ΜΝΚ) Εδώ, οι κάτοικοι πέντε πόλεων-κρατών, των Σοδόμων, των Γομόρρων, της Αδαμά, της Σεβωείμ και της Βελά, ζουν μια ανέμελη ζωή που χαρακτηρίζεται από οικονομική άνεση. (Ιεζεκιήλ 16:49, 50) Παλιότερα, αυτοί ήταν υποτελείς στον Χοδολλογομόρ, το βασιλιά του Ελάμ, που φαίνεται πως είναι ο αρχηγός των ενωμένων στρατευμάτων. Αλλά έχουν στασιάσει εναντίον του. Τώρα που δεν έχουν υποστήριξη από τους γείτονες, αντιμετωπίζουν μια αναμέτρηση. Γίνεται τελικά μάχη, ο Χοδολλογομόρ και οι σύμμαχοί του την κερδίζουν, και ξεκινούν το μακρύ δρόμο της επιστροφής, φορτωμένοι λάφυρα.

Ανάμεσα στους αιχμαλώτους είναι κι ένας δίκαιος άντρας, ο Λωτ. Αυτός είναι ο ανιψιός του Αβραάμ, που κατασκηνώνει στα γειτονικά βουνά της Χεβρών. Όταν ο Αβραάμ ακούει τα θλιβερά νέα, καλεί αμέσως 318 από τους άντρες του. Με θάρρος και με την υποστήριξη μερικών γειτόνων, αυτοί καταδιώκουν τους τέσσερις βασιλιάδες και αιφνιδιάζουν τα στρατεύματά τους τη νύχτα. Οι εισβολείς τρέπονται σε φυγή. Ο Λωτ και η οικογένειά του διασώζονται, μαζί με τους άλλους αιχμαλώτους και τα αγαθά.

Τι λόγους έχουμε για να πιστεύουμε αυτή την αφήγηση του 14ου κεφαλαίου της Γένεσης; Μήπως επινοήθηκε αυτή η ιστορία με σκοπό να κάνει εθνικό ήρωα τον προπάτορα αρκετών εθνών, περιλαμβανομένων και των Εβραίων; Τι θα πούμε για άλλα συμβάντα της ζωής του Αβραάμ;

Τι Έχουν Πει οι Κληρικοί

Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο Λουθηρανός θεολόγος Πέτερ φον Μπόλεν ισχυρίστηκε ότι ο Αβραάμ ήταν μύθος και ότι η αφήγηση για την εισβολή του Χοδολλογομόρ δεν είχε ιστορικό θεμέλιο. Κάποιος άλλος, ο καθηγητής Γιούλιους Βελχάουζεν, δήλωσε: «Δεν έχουμε αποκτήσει καθόλου ιστορική γνώση για τους πατριάρχες». Ο ίδιος υποστήριξε: «Είναι πιο πιθανό ότι [ο Αβραάμ] θα μπορούσε να θεωρηθεί αποκύημα της φαντασίας».

Οι Άγγλοι θεολόγοι ακολούθησαν την πορεία που χάραξαν οι Γερμανοί συνάδελφοί τους. «Οι μεγάλες ιστορίες για τους πατριάρχες που αναφέρονται στο βιβλίο της Γένεσης είναι προϊστορικές· από ιστορικής πλευράς, δεν είναι περισσότερο αληθινές από τις ιστορίες για το . . . Βασιλιά Αρθούρο», έγραψε ο κληρικός Στόπφορντ Μπρουκ, στο βιβλίο του The Old Testament and Modern Life (Η Παλαιά Διαθήκη και η Σύγχρονη Ζωή). «Από . . . τη Γένεση . . . δεν παίρνουμε παρά μια κατακερματισμένη και διαστρεβλωμένη άποψη της ζωής και του χαρακτήρα οποιουδήποτε από τους πατριάρχες», έγραψε ο Τζον Κολένσο, Αγγλικανός επίσκοπος της πρώην βρετανικής αποικίας του Νατάλ. «Είναι αδύνατο», πρόσθεσε ο ίδιος, «να θέσουμε ανεπιφύλακτα την εμπιστοσύνη μας σε οποιαδήποτε απ’ αυτές τις αφηγήσεις».

Αυτού του είδους η κριτική εξαπλώθηκε σαν γάγγραινα. (2 Τιμόθεον 2:17) Σήμερα, εκατομμύρια εκκλησιαζόμενοι δεν παίρνουν πια στα σοβαρά τη ζωή των πατριαρχών. Ωστόσο, προς καταισχύνην των θεολόγων του Χριστιανικού κόσμου, άθεα άτομα δηλώνουν τώρα ότι η Βιβλική κριτική έχει προχωρήσει υπερβολικά. Για παράδειγμα, η Bol’shaia Sovetskaia Entsiklopediia (Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια) δηλώνει: «Τα πρόσφατα χρόνια, αρκετοί ισχυρισμοί της βιβλικής κριτικής επανεξετάστηκαν στο φως των νέων ερευνών, κυρίως με βάση τα στοιχεία της αποκαλούμενης βιβλικής αρχαιολογίας. Μερικές βιβλικές παραδόσεις που θεωρούνταν μύθοι . . . φαίνεται πως έχουν έναν ιστορικό πυρήνα». Εξετάστε πώς η αρχαιολογία έχει ρίξει φως στην αφήγηση σχετικά με τον Αβραάμ.

Η Ουρ των Χαλδαίων

Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, ο Αβραάμ ανατράφηκε στην «Ουρ των Χαλδαίων». (Γένεσις 11:27-31· 15:7) Επί αιώνες, η τοποθεσία της Ουρ αποτελούσε μυστήριο. Οι κριτικοί πίστευαν ότι, αν υπήρξε καν, θα ήταν ένα ασήμαντο, υπανάπτυκτο μέρος. Κατόπιν, βρέθηκαν σε δύσκολη θέση όταν ορισμένα ερείπια που κείτονται ανάμεσα στη Βαβυλώνα και στον Περσικό Κόλπο ταυτίστηκαν αλάνθαστα μ’ εκείνα της Ουρ. Χιλιάδες πήλινες πλάκες, που ανασκάφθηκαν σ’ αυτό το μέρος, αποκάλυψαν ότι η Ουρ ήταν κέντρο παγκόσμιου εμπορίου και είχε μεγάλο και κοσμοπολίτικο πληθυσμό. Τον καιρό του Αβραάμ, η πόλη είχε ακόμη και σχολεία όπου διδάσκονταν τα αγόρια γραφή και αριθμητική.

Επιπλέον, ανασκαφές που έγιναν στην Ουρ αποκάλυψαν ότι οι αρχιτέκτονές της χρησιμοποιούσαν τον κίονα, την αψίδα, το θόλο και τον τρούλο. Οι τεχνίτες της Ουρ παρήγαν εξαίσια κοσμήματα, άρπες με περίτεχνη διακόσμηση και στιλέτα με ολόχρυσες λεπίδες. Σε αρκετά σπίτια, οι αρχαιολόγοι ανέσκαψαν αποχετευτικούς σωλήνες, φτιαγμένους από ψημένο πηλό, που κατέληγαν σε μεγάλους βόθρους, οι οποίοι είχαν βάθος μέχρι και 12 μέτρα.

Αυτές οι ανακαλύψεις έκαναν πολλούς λόγιους να αποκτήσουν καινούρια άποψη για τον Αβραάμ. «Συνηθίζαμε να σκεφτόμαστε τον Αβραάμ σαν έναν απλό άνθρωπο που κατοικούσε σε σκηνές, και διαπιστώνουμε πως μπορεί να έμενε σ’ ένα πολύπλοκο σπίτι, φτιαγμένο από τούβλα, μέσα σε μια πόλη», έγραψε ο Σερ Λέναρντ Γούλεϊ, στο βιβλίο του Digging Up the Past (Ανασκαφές στο Παρελθόν). «Ο Αβραάμ», δήλωσε ο αρχαιολόγος Άλαν Μίλαρντ, στο βιβλίο του Treasures From Bible Times (Θησαυροί από τους Βιβλικούς Χρόνους), «άφησε μια αναπτυγμένη πόλη, μαζί μ’ όλη την ασφάλεια και τις ανέσεις της, για να γίνει ένας από τους καταφρονημένους νομάδες!»

Η Εισβολή του Χοδολλογομόρ

Τι θα πούμε για τη νίκη του Αβραάμ επί του Χοδολλογομόρ, του βασιλιά του Ελάμ; Στις αρχές του 19ου αιώνα, ελάχιστα πράγματα ήταν γνωστά σχετικά με τους Ελαμίτες. Οι κριτικοί της Αγίας Γραφής απέρριπταν την ιδέα ότι το Ελάμ ασκούσε επιρροή στη Βαβυλωνία, για να μην αναφέρουμε καν την Παλαιστίνη. Τώρα, επικρατεί διαφορετική άποψη για τους Ελαμίτες. Η αρχαιολογία αποκαλύπτει ότι αυτοί ήταν ένα ισχυρό πολεμοχαρές έθνος. Η εγκυκλοπαίδεια Funk & Wagnalls Standard Reference Encyclopedia δηλώνει: «Οι Ελαμίτες κατέστρεψαν την πόλη Ουρ γύρω στο 1950 π.Χ. . . . Στη συνέχεια άσκησαν αξιοσημείωτη επιρροή στους κυβερνήτες της Βαβυλωνίας».

Επιπρόσθετα, έχουν βρεθεί τα ονόματα Ελαμιτών βασιλιάδων σε αρχαιολογικές επιγραφές. Μερικά απ’ αυτά αρχίζουν με τη λέξη «Κουδούρ», που είναι παρόμοια με το «Χοδό». Μια σπουδαία ελαμιτική θεά ήταν η Λαγαμάρ, λέξη παρόμοια με το «λογομόρ». Έτσι, τον Χοδολλογομόρ τον αποδέχονται τώρα μερικές κοσμικές πηγές ως ιστορικό κυβερνήτη, και το όνομά του είναι πιθανό να σημαίνει «Υπηρέτης της Λαγαμάρ». Μια σειρά βαβυλωνιακών επιγραφών έχουν ονόματα παρόμοια μ’ εκείνα τριών από τους εισβολείς βασιλιάδες—Τουντούλα (Θαργάλ [Τάινταλ, ΜΝΚ]), Έρι-άκου (Αριώχ) και Κουδούρ-λαχμίλ (Χοδολλογομόρ). (Γένεσις 14:1) Στο βιβλίο Hidden Things of God’s Revelation (Κρυμμένα Πράγματα της Αποκάλυψης του Θεού), ο Δρ Α. Κάστανς προσθέτει: «Εκτός απ’ αυτά τα ονόματα, υπήρχαν και λεπτομέρειες που φαινόταν ότι αναφέρονταν στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στη Βαβυλωνία όταν οι Ελαμίτες εδραίωσαν την κυριαρχία τους στη χώρα. . . . Αυτές οι πλάκες επιβεβαίωναν τόσο πολύ τη Γραφή, ώστε οι Ανώτεροι Κριτικοί άρχισαν ξαφνικά να τους βρίσκουν λάθη και έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να μειώσουν εσκεμμένα τη σημασία τους».

Τι θα πούμε για την εισβολή των τεσσάρων βασιλιάδων; Υπάρχουν αρχαιολογικές αποδείξεις στην Υπεριορδανία και στη Νεγκέβ που να την υποστηρίζουν; Ναι. Στο βιβλίο του The Archaeology of the Land of Israel (Η Αρχαιολογία της Χώρας του Ισραήλ), ο καθηγητής Γιοχάναν Αχαρόνι αναφέρεται στην εξαφάνιση ενός προϊσραηλιτικού πολιτισμού, που είχε «εντυπωσιακούς» οικισμούς στην Υπεριορδανία και στη Νεγκέβ, «γύρω στο 2000 πριν από την Κοινή μας Χρονολογία (Π.Κ.Χ.)». Άλλοι αρχαιολόγοι λένε ότι αυτό συνέβη γύρω στο 1900 πριν από την Κοινή μας Χρονολογία (Π.Κ.Χ.). «Τα πήλινα αγγεία αυτής της περιόδου, τόσο στη Νεγκέβ όσο και στην Υπεριορδανία, είναι εντελώς όμοια και φανερώνουν και τα δυο τον απότομο, καταστροφικό τερματισμό αυτού του πολιτισμού», δηλώνει ο Δρ Χάρολντ Στάιγκερς, στο σύγγραμμά του Commentary on Genesis (Σχολιολόγιο της Γένεσης). Ακόμη και κριτικοί της Αγίας Γραφής, όπως ο Τζον Βαν Σέτερς, αποδέχονται τις αποδείξεις που υπάρχουν γι’ αυτό. «Ένα άλυτο πρόβλημα είναι το πού πήγαν εκείνοι οι άνθρωποι, αν πήγαν κάπου, στο τέλος αυτής της περιόδου», δηλώνει ο ίδιος, στο βιβλίο του Abraham in History and Tradition (Ο Αβραάμ στην Ιστορία και στην Παράδοση).

Το 14ο κεφάλαιο της Γένεσης παρέχει μια πιθανή λύση σ’ αυτό το πρόβλημα. Σύμφωνα με τη Βιβλική χρονολόγηση, ο Αβραάμ έφτασε στη Χαναάν το 1943 πριν από την Κοινή μας Χρονολογία (Π.Κ.Χ.). Η καταστροφική εισβολή του Χοδολλογομόρ πρέπει να έγινε λίγο μετά απ’ αυτό. Αργότερα, τον ίδιο εκείνο αιώνα, ο Θεός έφερε πύρινη καταστροφή στις ανήθικες πόλεις Σόδομα και Γόμορρα. Αυτό άλλαξε μόνιμα την οικολογία της άλλοτε εύφορης χαμηλότερης Κοιλάδας του Ιορδάνη. (Γένεσις 13:10-13· 19:24, 25) Αυτή δεν αποτελούσε πια λεία για τους ξένους εισβολείς.

Υπάρχουν πολλά άλλα παραδείγματα του πώς η αρχαιολογία συμφωνεί με τις Γραφές, προκειμένου να ρίξει φως σε γεγονότα της ζωής του Αβραάμ. Αλλά η αρχαιολογία έχει και τους περιορισμούς της. Οι αποδείξεις που παρέχει είναι συχνά έμμεσες, και υπόκεινται στις ερμηνείες ατελών ανθρώπων.

Η Πιο Αξιόπιστη Μαρτυρία

Η ισχυρότερη απόδειξη για το ότι ο Αβραάμ υπήρξε πράγματι είναι η μαρτυρία του Δημιουργού του ανθρώπου, του Ιεχωβά Θεού. Στα εδάφια Ψαλμός 105:9-15, ο Θεός μίλησε με επιδοκιμασία για τον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ, αποκαλώντας τους ‘προφήτες’ του. Πάνω από χίλια χρόνια μετά το θάνατο του Αβραάμ, ο Ιεχωβά Θεός αναφέρθηκε στον Αβραάμ δια στόματος τουλάχιστον τριών προφητών, αποκαλώντας τον ακόμη και ‘φίλο’ του. (Ησαΐας 41:8, ΜΝΚ· 51:2· Ιερεμίας 33:26· Ιεζεκιήλ 33:24) Παρόμοια, ο Ιησούς Χριστός παρουσίασε τον Αβραάμ ως παράδειγμα. Στη διάρκεια της προανθρώπινης ύπαρξής του στον ουρανό, ο Γιος του Θεού είχε παραστεί ο ίδιος μάρτυρας της πολιτείας που είχε ο Πατέρας του με τον πατριάρχη. Μπορούσε λοιπόν να πει στους Ιουδαίους:

«Εάν ήσθε τέκνα του Αβραάμ, τα έργα του Αβραάμ ηθέλετε κάμνει. Τώρα δε ζητείτε να με θανατώσητε, άνθρωπον όστις σας ελάλησα την αλήθειαν, την οποίαν ήκουσα παρά του Θεού· τούτο ο Αβραάμ δεν έκαμε. Ο Αβραάμ ο πατήρ σας είχεν αγαλλίασιν να ίδη την ημέραν την εμήν· και είδε και εχάρη. Είπον λοιπόν οι Ιουδαίοι προς αυτόν· Πεντήκοντα έτη δεν έχεις έτι, και είδες τον Αβραάμ; Είπε προς αυτούς ο Ιησούς· Αληθώς, αληθώς σας λέγω· Πριν γείνη ο Αβραάμ, εγώ είμαι».—Ιωάννης 8:39, 40, 56-58.

Με τη μαρτυρία και την ενθάρρυνση των δύο μεγαλύτερων Προσώπων του σύμπαντος, έχουμε τους πιο βάσιμους λόγους να δεχτούμε το καθετί που δηλώνει η Αγία Γραφή σχετικά με τον Αβραάμ. (Ιωάννης 17:5, 17) Μολονότι η Αγία Γραφή παρουσιάζει τον Αβραάμ ως παράδειγμα, δεν τον εξυψώνει αδικαιολόγητα, κάνοντάς τον εθνικό ήρωα. Αυτό μπορεί να φανεί από την αφήγηση της νίκης του επί των τεσσάρων συμμάχων βασιλιάδων. Όταν ο Αβραάμ γύρισε από τη μάχη, τον χαιρέτισε ο Μελχισεδέκ, ο βασιλιάς της Σαλήμ, ο οποίος είπε: «Ευλογητός ο Θεός ο Ύψιστος όστις παρέδωκε τους εχθρούς σου εις την χείρα σου»! Τον Ιεχωβά ύμνησε γι’ αυτή την απελευθέρωση.—Γένεσις 14:18-20.

Εντούτοις, πλησιάζει μια πολύ πιο μεγαλειώδης νίκη! Σύντομα, αυτός ο ίδιος ένδοξος Θεός θα νικήσει «τους βασιλείς της γης και της οικουμένης όλης» στον παγγήινο πόλεμο που ονομάζεται Αρμαγεδδών. (Αποκάλυψις 16:14, 16) Τότε, η υπόσχεση που έδωσε ο Θεός στον Αβραάμ, τον προφήτη και φίλο του, θα βρει πλήρη εκπλήρωση: «Εν τω σπέρματί σου θέλουσιν ευλογηθή πάντα τα έθνη της γης». Εκατομμύρια άτομα απολαμβάνουν μια πρόγευση αυτών των ευλογιών. Μπορείτε να συμπεριληφθείτε κι εσείς ανάμεσά τους, όπως θα δείξουν τα άρθρα που εμφανίζονται στις σελίδες 18-28 αυτού του περιοδικού.—Γένεσις 22:18.

[Χάρτης/Εικόνες στη σελίδα 7]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

Μεγάλη Θάλασσα

ΝΕΓΚΕΒ

Δαμασκός

Χαράν

Ευφράτης Ποταμός

Τίγρις Ποταμός

Ουρ

ΕΛΑΜ

Περσικός Κόλπος

[Χάρτης]

Δαμασκός

Δαν

ΡΑΦΑΕΙΜ

ΖΟΥΖΕΙΜ

Συχέμ

Βαιθήλ

Περιφέρεια του Ιορδάνη

Αλμυρή Θάλασσα

Χεβρών

ΝΕΓΚΕΒ

Βασιλική Λεωφόρος

ΕΜΜΑΙΟΙ

Γόμορρα

Σόδομα

ΧΟΡΡΑΙΟΙ

[Εικόνες]

Ο Αβραάμ υπήκουσε και έφυγε από την Ουρ, μια πολύ πλούσια πόλη

Δείγματα έργων τέχνης από την Ουρ:

1. Χρυσό στιλέτο με τη θήκη του

2. Το ‘Έμβλημα’ της Ουρ

3. Χρυσό κεφάλι ταύρου από ηχείο άρπας

4. Κοσμήματα

5. Κάλυμμα του κεφαλιού διακοσμημένο με πετράδια

[Ευχαριστίες]

Photos: Courtesy of the British Museum