Παγιδευμένοι σε έναν Γάμο Χωρίς Αγάπη

«Σε μια κοινωνία όπου υπάρχουν υψηλά ποσοστά διαζυγίων, είναι πολύ πιθανό ότι, όχι μόνο θα καταλήξουν σε διαζύγιο περισσότεροι δυστυχισμένοι γάμοι, αλλά και ότι περισσότεροι γάμοι θα γίνουν δυστυχισμένοι».​—ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ.

ΕΧΕΙ λεχθεί ότι μεγάλο μέρος της ευτυχίας αλλά και της δυστυχίας στη ζωή κάποιου προέρχεται από την ίδια πηγή​—το γάμο του. Μάλιστα, λίγα πράγματα στη ζωή έχουν τη δυνατότητα να φέρουν τόσο μεγάλη ευτυχία​—ή τόσο μεγάλη οδύνη. Όπως δείχνει το συνοδευτικό πλαίσιο, η ζωή πολλών ζευγαριών κυριαρχείται από την οδύνη.

Ωστόσο, οι στατιστικές σχετικά με τα διαζύγια αποκαλύπτουν μόνο ένα μέρος του προβλήματος. Για κάθε γάμο που ναυαγεί, αμέτρητοι άλλοι εξακολουθούν να «επιπλέουν», αλλά παραμένουν ακινητοποιημένοι μέσα σε στάσιμα νερά. «Ήμασταν μια ευτυχισμένη οικογένεια, αλλά τα τελευταία 12 χρόνια είναι φρικτά», εξομολογήθηκε μια γυναίκα που είναι παντρεμένη επί 30 και πλέον χρόνια. «Ο σύζυγός μου δεν ενδιαφέρεται για τα αισθήματά μου. Είναι στ’ αλήθεια ο χειρότερος εχθρός μου από συναισθηματική άποψη». Παρόμοια, ένας σύζυγος, έπειτα από σχεδόν 25 χρόνια γάμου, ανέφερε με θλίψη: «Η σύζυγός μου μού είπε ότι δεν με αγαπάει πια. Λέει ότι αν μπορούμε απλώς να συγκατοικούμε και ο καθένας να τραβάει το δικό του δρόμο στον ελεύθερο χρόνο του, τότε μπορεί να ανεχτεί την κατάσταση».

Βέβαια, μερικοί που βρίσκονται σε τέτοια δυσχερή θέση τερματίζουν το γάμο τους. Πολλοί, όμως, δεν επιλέγουν το διαζύγιο. Γιατί; Σύμφωνα με τη Δρ Κάρεν Κάιζερ, παράγοντες όπως τα παιδιά, ο κοινωνικός στιγματισμός, τα οικονομικά, οι φίλοι, οι συγγενείς και τα θρησκευτικά πιστεύω ίσως κάνουν δυο συζύγους να παραμένουν μαζί, ακόμη και όταν δεν υπάρχει αγάπη. «Αντί να πάρουν νομικό διαζύγιο», λέει, «αυτοί οι σύζυγοι επιλέγουν να παραμείνουν με έναν σύντροφο τον οποίο έχουν ήδη διαζευχθεί συναισθηματικά».

Πρέπει άραγε ένα ζευγάρι του οποίου η σχέση έχει ψυχρανθεί να συμβιβαστεί με μια ζωή γεμάτη δυσαρέσκεια; Μήπως η μόνη λύση αντί του διαζυγίου είναι ένας γάμος από τον οποίο λείπει η αγάπη; Η πείρα δείχνει ότι πολλοί προβληματικοί γάμοι μπορούν να σωθούν​—όχι μόνο από τη θλίψη που προκαλεί η διάλυση αλλά και από τη δυστυχία που φέρνει η έλλειψη αγάπης.

[Πλαίσιο στη σελίδα 3]

ΤΑ ΔΙΑΖΥΓΙΑ ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

• Αυστραλία: Το ποσοστό διαζυγίων έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1960.

• Βρετανία: Σύμφωνα με προβλέψεις, 4 στους 10 γάμους θα καταλήξουν σε διαζύγιο.

• Ζιμπάμπουε: Το διαζύγιο τερματίζει περίπου 2 στους 5 γάμους.

• Ηνωμένες Πολιτείες: Από το 1970, οι πιθανότητες να παραμείνουν μαζί τα ζευγάρια που παντρεύονται είναι μισές μισές.

• Ιαπωνία και Καναδάς: Το διαζύγιο επηρεάζει περίπου το ένα τρίτο των γάμων.

Γιατί Σβήνει η Αγάπη;

«Φαίνεται ότι είναι πολύ πιο εύκολο να ερωτευτείς από το να παραμείνεις ερωτευμένος».​—ΔΡ ΚΑΡΕΝ ΚΑΪΖΕΡ.

Η ΑΥΞΗΣΗ των γάμων από τους οποίους λείπει η αγάπη πιθανώς δεν προκαλεί εντύπωση. Ο γάμος είναι μια περίπλοκη ανθρώπινη σχέση και πολλοί την ξεκινούν χωρίς να έχουν προετοιμαστεί αρκετά. «Απαιτείται από εμάς να δείξουμε κάποια επιδεξιότητα όταν παίρνουμε άδεια οδήγησης», παρατηρεί ο Δρ Ντιν Σ. Ίντελ, «αλλά τις άδειες γάμου μπορούμε να τις πάρουμε μόνο με μια υπογραφή».

Γι’ αυτόν το λόγο, ενώ πολλοί γάμοι ευημερούν και είναι πραγματικά ευτυχισμένοι, σε αρκετούς άλλους υπάρχει ένταση. Ίσως ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι ξεκίνησαν το γάμο με μεγάλες προσδοκίες αλλά δεν έχουν τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για μια διαρκή σχέση. «Όταν οι άνθρωποι έρχονται κοντά για πρώτη φορά», εξηγεί ο Δρ Χάρι Ράις, «νιώθουν μια φοβερή αίσθηση σιγουριάς ο ένας για τον άλλον». Νιώθουν σαν να είναι ο σύντροφός τους «το μόνο πρόσωπο πάνω στη γη που βλέπει τα πράγματα όπως εκείνοι. Αυτό το αίσθημα μερικές φορές σβήνει, και όταν συμβεί κάτι τέτοιο, μπορεί να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις στο γάμο».

Ευτυχώς, πολλοί γάμοι δεν φτάνουν σε αυτό το σημείο. Αλλά ας εξετάσουμε σύντομα μερικούς από τους παράγοντες οι οποίοι σε κάποιες περιπτώσεις έχουν κάνει την αγάπη να σβήσει.

Απογοήτευση​—«Δεν Είναι Αυτό που Περίμενα»

«Όταν παντρεύτηκα τον Τζιμ», λέει η Ρόουζ, «νόμιζα ότι θα ήμασταν σαν την Ωραία Κοιμωμένη και τον Πρίγκιπα του παραμυθιού​—γεμάτοι ρομαντισμό, τρυφερότητα και ενδιαφέρον ο ένας για τον άλλον». Ωστόσο, έπειτα από λίγο, ο «πρίγκιπας» της Ρόουζ δεν φαινόταν και τόσο παραμυθένιος. «Στο τέλος, ένιωθα φοβερά απογοητευμένη μαζί του», λέει η ίδια.

Πολλές ταινίες, βιβλία και δημοφιλή τραγούδια περιγράφουν την αγάπη με έναν μη ρεαλιστικό τρόπο. Προτού παντρευτούν, ο άντρας και η γυναίκα μπορεί να νιώθουν ότι ζουν ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα, αλλά έπειτα από μερικά χρόνια γάμου συμπεραίνουν ότι πράγματι ονειρεύονταν! Ακόμη και ένας γάμος που λειτουργεί ομαλά μπορεί να φαίνεται εντελώς αποτυχημένος αν υστερεί έστω και λίγο από τα ειδύλλια των ρομαντικών μυθιστορημάτων.

Φυσικά, ορισμένες προσδοκίες όσον αφορά το γάμο είναι απόλυτα λογικές. Λόγου χάρη, είναι κατάλληλο να αναμένει κάποιος αγάπη, προσοχή και υποστήριξη από το σύντροφό του. Ωστόσο, ακόμη και αυτές οι επιθυμίες μπορεί να μείνουν ανεκπλήρωτες. «Νιώθω σχεδόν ότι δεν είμαι παντρεμένη», λέει η Μίνα, μια νεαρή σύζυγος από την Ινδία. «Νιώθω μόνη και παραμελημένη».

Ασυμφωνία​—«Δεν Έχουμε Τίποτα Κοινό»

«Ουσιαστικά σε καθετί, ο σύζυγός μου και εγώ διαφέρουμε σχεδόν ολοκληρωτικά», λέει μια γυναίκα. «Δεν περνάει ούτε μία ημέρα που να μη μετανιώσω πικρά για την απόφαση που πήρα να τον παντρευτώ. Είμαστε πολύ αταίριαστοι».

Συνήθως δεν περνάει πολύς καιρός για να ανακαλύψει ένα αντρόγυνο ότι δεν ταιριάζουν τόσο όσο νόμιζαν προτού παντρευτούν. «Ο γάμος συχνά φέρνει στην επιφάνεια χαρακτηριστικά τα οποία οι σύντροφοι είχαν καταφέρει να κρύψουν από τον εαυτό τους όσο διάστημα ζούσαν μόνοι», γράφει η Δρ Νίνα Σ. Φιλντς.

Ως αποτέλεσμα, μετά το γάμο μερικά ζευγάρια μπορεί να συμπεράνουν ότι είναι εντελώς αταίριαστα. «Αν και έχουν μερικές ομοιότητες στις προτιμήσεις και στην προσωπικότητα, οι περισσότεροι άνθρωποι ξεκινούν το γάμο με μεγάλες διαφορές στο στιλ, στις συνήθειες και στη νοοτροπία», λέει ο Δρ Άαρον Τ. Μπεκ. Πολλά ζευγάρια δεν ξέρουν πώς να συμβιβάσουν αυτές τις διαφορές.

Συγκρούσεις​—«Συνεχώς Καβγαδίζουμε»

«Μέναμε κατάπληκτοι με το πόσες φορές μαλώναμε​—φτάνοντας στο σημείο να ξεσπάμε σε φωνές ή, ακόμη χειρότερα, να μένουμε σιωπηλοί επί ημέρες ενώ βράζαμε από θυμό», λέει η Σίντι, συλλογιζόμενη τις πρώτες ημέρες του γάμου της.

Στο γάμο, οι διαφωνίες είναι αναπόφευκτες. Αλλά πώς αντιμετωπίζονται; «Σε έναν υγιή γάμο», γράφει ο Δρ Ντάνιελ Γκόλμαν, «ο σύζυγος και η σύζυγος νιώθουν ελεύθεροι να εκφράσουν κάποιο παράπονο. Αλλά πολύ συχνά, πάνω στην έξαψη του θυμού, κάποια παράπονα εκφράζονται με καταστροφικό τρόπο, ως επίθεση στο χαρακτήρα του άλλου συντρόφου».

Όταν συμβαίνει αυτό, η συζήτηση γίνεται πεδίο μάχης όπου ο καθένας υπερασπίζεται τις απόψεις του πεισματικά και οι λέξεις είναι όπλα αντί να είναι μέσα επικοινωνίας. Μια ομάδα ειδικών αναφέρει: «Ένα από τα πιο καταστροφικά πράγματα όσον αφορά τους καβγάδες που ξεφεύγουν από τον έλεγχο είναι ότι οι σύντροφοι λένε λόγια τα οποία απειλούν το ίδιο το θεμέλιο του γάμου τους».

Απάθεια​—«Έχουμε Πάψει να Προσπαθούμε»

«Έχω πάψει να προσπαθώ για την επιτυχία του γάμου μας», παραδέχτηκε μια γυναίκα έπειτα από πέντε χρόνια γάμου. «Ξέρω ότι δεν υπάρχει περίπτωση να πετύχει τώρα. Έτσι λοιπόν, το μόνο που με ενδιαφέρει είναι τα παιδιά μας».

Έχει λεχθεί ότι το αντίθετο της αγάπης στην πραγματικότητα δεν είναι το μίσος αλλά η απάθεια. Όντως, η αδιαφορία μπορεί να αποβεί τόσο καταστροφική για έναν γάμο όσο και η εχθρότητα.

Δυστυχώς, όμως, μερικοί σύντροφοι έχουν συνηθίσει τόσο πολύ σε έναν γάμο από τον οποίο λείπει η αγάπη, ώστε παύουν εντελώς να ελπίζουν ότι μπορεί να γίνει οποιαδήποτε αλλαγή. Για παράδειγμα, ένας σύζυγος είπε ότι τα 23 χρόνια του γάμου του έμοιαζαν σαν «να έχεις μια εργασία που δεν σου αρέσει», και πρόσθεσε: «Κάνεις το καλύτερο που μπορείς για να τα βγάλεις πέρα». Παρόμοια, μια σύζυγος, η Γουέντι, έχει πάψει να ελπίζει ότι θα βελτιωθεί η σχέση της με το σύζυγό της με τον οποίο είναι παντρεμένη εδώ και εφτά χρόνια. «Προσπάθησα πάρα πολλές φορές», λέει, «και εκείνος πάντα με απογοητεύει. Τελικά έπαθα κατάθλιψη. Δεν θέλω να περάσω πάλι τα ίδια. Αν αρχίσω να ελπίζω, το μόνο που θα καταφέρω είναι να πληγωθώ. Καλύτερα να μην περιμένω τίποτα​—δεν θα απολαμβάνω τη ζωή, αλλά τουλάχιστον δεν θα νιώθω καταθλιμμένη».

Η απογοήτευση, η ασυμφωνία, οι συγκρούσεις και η απάθεια είναι μερικοί μόνο από τους παράγοντες που ίσως συντελούν σε έναν γάμο από τον οποίο λείπει η αγάπη. Προφανώς, υπάρχουν και άλλοι​—μερικοί από τους οποίους επισημαίνονται στο πλαίσιο στη σελίδα 5. Άσχετα με την αιτία, υπάρχει ελπίδα για τους συντρόφους που φαίνεται ότι είναι παγιδευμένοι σε έναν γάμο από τον οποίο λείπει η αγάπη;

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 5]

ΓΑΜΟΙ ΧΩΡΙΣ ΑΓΑΠΗ​—ΜΕΡΙΚΟΙ ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

• Χρήματα: «Ίσως κάποιος σκεφτεί ότι ο προϋπολογισμός θα συνέβαλλε στην ενότητα ενός ζευγαριού καθώς καθιστά αναγκαίο το να συνεργάζονται, να συνεισφέρουν από κοινού τους πόρους τους για την κάλυψη των βασικών εξόδων και να απολαμβάνουν τους καρπούς των κόπων τους. Αλλά και σε αυτό το ζήτημα επίσης, ό,τι θα μπορούσε να ενώσει ένα ζευγάρι σε μια κοινή προσπάθεια συνήθως το χωρίζει».​—Δρ Άαρον Τ. Μπεκ.

• Τεκνοποίηση: «Έχουμε διαπιστώσει ότι, στο 67 τοις εκατό των ζευγαριών, μειώνεται σημαντικά η ικανοποίηση που βρίσκουν στο γάμο όταν γεννηθεί το πρώτο τους παιδί, και οι διαμάχες οχταπλασιάζονται. Κατά ένα μέρος αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι γονείς κουράζονται και δεν έχουν πολύ χρόνο για τον εαυτό τους».​—Δρ Τζον Γκότμαν.

• Απάτη: «Η συζυγική απιστία συνήθως περιλαμβάνει απάτη, και η απάτη απλούστατα προδίδει την εμπιστοσύνη. Με δεδομένο το γεγονός ότι η εμπιστοσύνη είναι βασικό συστατικό όλων των επιτυχημένων μακρόβιων γάμων, υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η απάτη μπορεί να αποδειχτεί ολέθρια σε μια γαμήλια σχέση;»​—Δρ Νίνα Σ. Φιλντς.

• Σεξ: «Η μακροχρόνια σεξουαλική αποστέρηση είναι ένα κοινό στοιχείο που έχει προηγηθεί στις περιπτώσεις ενός εκπληκτικά μεγάλου αριθμού ζευγαριών από εκείνα που υποβάλλουν αίτηση διαζυγίου. Σε μερικές από αυτές δεν υπήρξαν ποτέ ουσιαστικές σεξουαλικές σχέσεις, ενώ σε άλλες το σεξ ήταν κάτι μηχανικό, ένας τρόπος ικανοποίησης των σωματικών αναγκών του ενός συντρόφου και τίποτα παραπάνω».​—Τζούντιθ Σ. Γουόλερσταϊν, ψυχολόγος.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 6]

ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;

Μπορεί η ποιότητα του γάμου σας να επηρεάσει τα παιδιά σας; Σύμφωνα με τον Δρ Τζον Γκότμαν, ο οποίος διεξάγει έρευνες σε παντρεμένα ζευγάρια περίπου 20 χρόνια, η απάντηση είναι ναι. «Σε δύο δεκαετείς έρευνες που κάναμε», λέει, «διαπιστώσαμε ότι τα μωρά δυστυχισμένων γονέων έχουν υψηλότερη καρδιακή συχνότητα όταν παίζουν με άλλους, και δεν ηρεμούν τόσο εύκολα. Με το πέρασμα του χρόνου, οι γαμήλιες διαμάχες οδηγούν σε χαμηλότερες επιδόσεις του παιδιού στο σχολείο, ανεξάρτητα από το δείκτη νοημοσύνης του». Αντίθετα, λέει ο Δρ Γκότμαν, τα παιδιά των αρμονικών ζευγαριών «τα πάνε καλύτερα στα μαθήματά τους και στην κοινωνική συμπεριφορά τους, επειδή οι γονείς τους τούς έχουν δείξει πώς να φέρονται στους άλλους ανθρώπους με σεβασμό και πώς να αντιμετωπίζουν τη συναισθηματική αναστάτωση».

Υπάρχει Βάση για Ελπίδα;

«Ένα πρόβλημα στους διαταραγμένους γάμους είναι η ισχυρή πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν μπορούν να βελτιωθούν. Μια τέτοια πεποίθηση αποτρέπει την πιθανότητα αλλαγής επειδή σου αποστερεί το κίνητρο να κάνεις οποιαδήποτε εποικοδομητική προσπάθεια».​—ΔΡ ΑΑΡΟΝ Τ. ΜΠΕΚ.

ΦΑΝΤΑΣΤΕΙΤΕ ότι νιώθετε έναν πόνο και πηγαίνετε στο γιατρό για εξετάσεις. Ανησυχείτε, και δικαιολογημένα. Άλλωστε, ίσως κινδυνεύει η υγεία σας​—ακόμη και η ζωή σας. Αλλά υποθέστε ότι, μετά την εξέταση, ο γιατρός σάς λέει τα καλά νέα πως, αν και το πρόβλημά σας δεν είναι σε καμία περίπτωση ασήμαντο, μπορεί να θεραπευτεί. Στην πραγματικότητα, ο γιατρός σάς λέει ότι, αν ακολουθήσετε πιστά ένα λογικό πρόγραμμα διατροφής και άσκησης, μπορείτε να αναμένετε πλήρη αποθεραπεία. Αναμφίβολα θα νιώθατε μεγάλη ανακούφιση και θα ακολουθούσατε τη συμβουλή του ευχαρίστως!

Συγκρίνετε αυτή την υποθετική περίπτωση με το θέμα που μας απασχολεί. Αντιμετωπίζετε εσείς κάποιον «πόνο» στο γάμο σας; Βέβαια, σε κάθε γάμο θα υπάρχουν προβλήματα και διαφωνίες. Συνεπώς, αν αντιμετωπίζετε απλώς κάποιες δύσκολες στιγμές στη σχέση σας, αυτό δεν σημαίνει ότι λείπει η αγάπη από το γάμο σας. Αλλά τι γίνεται αν αυτή η επώδυνη κατάσταση παραμένει επί εβδομάδες, μήνες ή ακόμη και χρόνια; Αν έχουν έτσι τα πράγματα, ανησυχείτε δικαιολογημένα, επειδή δεν πρόκειται για ασήμαντο ζήτημα. Πράγματι, η ποιότητα του γάμου σας μπορεί να επηρεάσει σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής σας​—καθώς και της ζωής των παιδιών σας. Για παράδειγμα, πιστεύεται ότι η δυστυχία στο γάμο μπορεί να είναι μια κύρια αιτία για προβλήματα όπως η κατάθλιψη, η χαμηλή παραγωγικότητα στην εργασία και η αποτυχία των παιδιών στο σχολείο. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Οι Χριστιανοί αναγνωρίζουν ότι η σχέση που έχουν με το σύντροφό τους μπορεί να επηρεάσει την ίδια τη σχέση τους με τον Θεό.​—1 Πέτρου 3:7.

Το γεγονός ότι υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα σε εσάς και στο σύντροφό σας δεν σημαίνει ότι η κατάσταση είναι ανεπανόρθωτη. Το να δεχτεί ένα ζευγάρι την πραγματικότητα του γάμου​—ότι δηλαδή θα υπάρξουν δυσκολίες—​μπορεί να το βοηθήσει να βάλει τα προβλήματά του στη θέση που τους αρμόζει και να προσπαθήσει να βρει λύσεις. Ένας σύζυγος ονόματι Άιζακ λέει: «Δεν ήξερα ότι ήταν φυσιολογικό να υπάρχουν διακυμάνσεις στην ευτυχία των ζευγαριών καθώς συνεχίζεται ο γάμος. Νόμιζα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με εμάς!»

Ακόμη και αν ο γάμος σας έχει φθαρεί σε τέτοιον βαθμό ώστε να λείπει η αγάπη, μπορεί να σωθεί. Είναι αλήθεια ότι οι πληγές που προέρχονται από μια προβληματική σχέση ίσως να είναι βαθιές, ιδιαίτερα αν τα προβλήματα επιμένουν επί χρόνια. Εντούτοις, υπάρχει ισχυρός λόγος για ελπίδα. Το κίνητρο είναι αποφασιστικός παράγοντας. Ακόμη και δυο άνθρωποι που αντιμετωπίζουν σοβαρά γαμήλια προβλήματα μπορούν να κάνουν βελτιώσεις αν αυτό είναι αρκετά σημαντικό και για τους δυο τους.a

Ρωτήστε, λοιπόν, τον εαυτό σας: “Πόσο ισχυρή είναι η επιθυμία που έχω να αποκτήσω μια ικανοποιητική σχέση;” Είστε εσείς και ο σύντροφός σας πρόθυμοι να καταβάλετε προσπάθειες ώστε να βελτιώσετε το γάμο σας; Ο Δρ Μπεκ, που αναφέρθηκε προηγουμένως, λέει: «Συχνά εκπλήσσομαι βλέποντας πόσο μπορεί να βοηθηθεί μια φανερά κακή σχέση όταν οι σύντροφοι εργάζονται μαζί με σκοπό να διορθώσουν τις ελλείψεις και να ενισχύσουν τα θετικά σημεία του γάμου τους». Αλλά τι θα γίνει αν ο σύντροφός σας είναι απρόθυμος να συνεργαστεί; Ή αν φαίνεται ότι δεν συναισθάνεται το γεγονός πως υπάρχει πρόβλημα; Είναι μάταιο να πασχίζετε μόνος σας να βελτιώσετε το γάμο; Σε καμία περίπτωση! «Αν κάνετε εσείς μερικές αλλαγές», λέει ο Δρ Μπεκ, «αυτό από μόνο του μπορεί να παρακινήσει και το σύντροφό σας να κάνει αλλαγές, πράγμα που συμβαίνει πολύ συχνά».

Μη σπεύσετε να συμπεράνετε ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει στη δική σας περίπτωση. Μια τέτοια ηττοπαθής σκέψη ίσως από μόνη της να είναι η μεγαλύτερη απειλή για το γάμο σας! Ο ένας από τους δύο πρέπει να κάνει το πρώτο βήμα. Θα μπορούσατε να το κάνετε εσείς; Από τη στιγμή που θα γίνουν οι πρώτες κινήσεις, ο σύντροφός σας ίσως διακρίνει το όφελος που θα προκύψει αν συνεργαστεί μαζί σας με στόχο την οικοδόμηση ενός πιο ευτυχισμένου γάμου.

Τι μπορείτε να κάνετε λοιπόν​—είτε ως άτομο είτε ως ζευγάρι—​για να σώσετε το γάμο σας; Η Αγία Γραφή αποτελεί ισχυρό βοήθημα στο να δοθεί απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Ας δούμε πώς.

[Υποσημειώσεις]

Ο Γάμος σας Μπορεί να Σωθεί!

Η Αγία Γραφή είναι γεμάτη από πρακτικές συμβουλές οι οποίες μπορούν να ωφελήσουν τους συζύγους, άντρες και γυναίκες. Αυτό δεν μας εκπλήσσει, εφόσον Εκείνος που ενέπνευσε τη συγγραφή της είναι επίσης ο Πρωτουργός της γαμήλιας διευθέτησης.

Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ περιγράφει το γάμο με ρεαλιστικό τρόπο. Αναγνωρίζει ότι ο σύζυγος και η σύζυγος θα έχουν «θλίψη» ή, σύμφωνα με την απόδοση της Νέας Αγγλικής Βίβλου (New English Bible), «πόνο και λύπη». (1 Κορινθίους 7:28) Ωστόσο, η Γραφή λέει επίσης ότι ο γάμος μπορεί και πρέπει να φέρνει χαρά, ακόμη και έκσταση. (Παροιμίες 5:18, 19) Αυτές οι δύο σκέψεις δεν είναι αντιφατικές. Απλώς δείχνουν ότι παρά τα σοβαρά προβλήματα, ένα ζευγάρι μπορεί να έχει στενή και στοργική σχέση.

Μήπως αυτό είναι που λείπει από το γάμο σας; Μήπως ο πόνος και η απογοήτευση έχουν επισκιάσει την ευχαρίστηση και τη χαρά που κάποτε χαρακτήριζαν τη σχέση σας; Ακόμη και αν η αγάπη λείπει από το γάμο σας εδώ και πολλά χρόνια, αυτό που χάθηκε μπορεί να βρεθεί. Βέβαια, πρέπει να είστε ρεαλιστές. Κανένας ατελής άντρας ή γυναίκα δεν μπορεί να επιτύχει τον τέλειο γάμο. Ωστόσο, υπάρχουν βήματα που μπορείτε να κάνετε ώστε να αντιστρέψετε τις αρνητικές τάσεις.

Καθώς θα διαβάζετε την ύλη που ακολουθεί, προσπαθήστε να προσδιορίσετε ποια σημεία εφαρμόζονται ιδιαίτερα στο δικό σας γάμο. Αντί να εστιάσετε την προσοχή στα ελαττώματα του συντρόφου σας, επιλέξτε μερικές εισηγήσεις τις οποίες μπορείτε εσείς να κάνετε πράξη, και θέστε σε εφαρμογή τις Γραφικές συμβουλές. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι υπάρχει περισσότερη ελπίδα για το γάμο σας από ό,τι νομίζατε.

Ας ασχοληθούμε πρώτα με τη στάση, επειδή η άποψή σας σχετικά με τη δέσμευση και τα αισθήματά σας απέναντι στο σύντροφό σας έχουν πολύ μεγάλη σημασία.

Η Άποψή σας για τη Δέσμευση

Είναι ουσιώδες να βλέπετε μακριά στο μέλλον αν πρόκειται να εργαστείτε με σκοπό να βελτιώσετε το γάμο σας. Εξάλλου, η γαμήλια διευθέτηση θεσπίστηκε από τον Θεό προκειμένου να ενώσει άρρηκτα δύο ανθρώπους. (Γένεση 2:24· Ματθαίος 19:4, 5) Συνεπώς, η σχέση σας με το σύντροφό σας δεν είναι όπως μια εργασία από την οποία μπορείτε να παραιτηθείτε ή όπως ένα διαμέρισμα από το οποίο μπορείτε να φύγετε αν απλώς διακόψετε το συμβόλαιο και μετακομίσετε. Αντίθετα, όταν παντρευτήκατε, υποσχεθήκατε επίσημα να είστε προσκολλημένοι στο σύντροφό σας, ό,τι και αν συμβεί. Η βαθιά αίσθηση της δέσμευσης είναι σε αρμονία με αυτό το οποίο ανέφερε ο Ιησούς Χριστός πριν από περίπου 2.000 χρόνια: «Αυτό που ο Θεός συνέζευξε, άνθρωπος να μην το χωρίζει».​—Ματθαίος 19:6.

Μερικοί μπορεί να πουν: “Είμαστε ακόμη μαζί. Δεν είναι αυτό απόδειξη ότι έχουμε την αίσθηση της δέσμευσης;” Ίσως. Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε στην αρχή αυτής της σειράς των άρθρων, μερικά ζευγάρια που μένουν μαζί βρίσκονται ακινητοποιημένα μέσα σε στάσιμα νερά, παγιδευμένα σε έναν γάμο από τον οποίο λείπει η αγάπη. Ο στόχος σας είναι να κάνετε το γάμο σας απολαυστικό, όχι απλώς υποφερτό. Η δέσμευση πρέπει να αντανακλά ένθερμη προσκόλληση όχι μόνο στο θεσμό του γάμου αλλά επίσης στο πρόσωπο το οποίο έχετε υποσχεθεί να αγαπάτε και να περιθάλπετε.​—Εφεσίους 5:33.

Αυτά που λέτε στο σύντροφό σας μπορούν να αποκαλύψουν πόσο ουσιαστική είναι πράγματι η δέσμευσή σας. Για παράδειγμα, όταν έχουν εξαφθεί τα πνεύματα, κάποιοι σύζυγοι, άντρες και γυναίκες, λένε απερίσκεπτα λόγια όπως: «Φεύγω!» ή «Θα βρω κάποιον που να με εκτιμάει!» Ακόμη και αν δεν τα εννοούν, τέτοια σχόλια υπονομεύουν τη δέσμευση υπονοώντας ότι η πόρτα είναι πάντα ανοιχτή και ότι αυτός που τα λέει είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμος και διατεθειμένος να τη διαβεί.

Για να επαναφέρετε την αγάπη στο γάμο σας, εξαφανίστε τέτοιου είδους απειλές από τις συζητήσεις σας. Εξάλλου, θα διακοσμούσατε ένα διαμέρισμα αν γνωρίζατε ότι μπορεί να φύγετε από αυτό οποιαδήποτε ημέρα; Γιατί, λοιπόν, να περιμένετε από το σύντροφό σας να προσπαθεί να βελτιώσει έναν γάμο που μπορεί και να μη διαρκέσει; Να είστε αποφασισμένοι ότι θα προσπαθήσετε ένθερμα να εργαστείτε με σκοπό να βρείτε λύσεις.

Αυτό έκανε κάποια σύζυγος έπειτα από μια πολυτάραχη περίοδο που έζησε με το σύζυγό της. «Όσο και αν τον αντιπαθούσα μερικές φορές, δεν σκεφτόμουν να διακόψω τη σχέση», λέει. «Αν ράγιζε κάτι, θα το διορθώναμε με κάποιον τρόπο. Και τώρα, έπειτα από δύο πολύ δύσκολα χρόνια, μπορώ να πω με ειλικρίνεια ότι είμαστε και πάλι αρκετά ευτυχισμένοι μαζί».

Ναι, δέσμευση σημαίνει συνδυασμένη προσπάθεια​—όχι απλώς συνύπαρξη αλλά εργασία για την επίτευξη ενός κοινού στόχου. Ωστόσο, ίσως νιώθετε ότι αυτή τη στιγμή μόνο το αίσθημα της υποχρέωσης κρατάει το γάμο σας ενωμένο. Αν είναι έτσι, μην απελπίζεστε. Ίσως η αγάπη μπορεί να ξαναζωντανέψει. Πώς;

Τιμώντας το Σύντροφό Σας

Η Αγία Γραφή αναφέρει: «Ο γάμος ας είναι άξιος τιμής μεταξύ όλων». (Εβραίους 13:4· Ρωμαίους 12:10) Ορισμένοι τύποι της λέξης του Κειμένου που αποδίδεται εδώ «άξιος τιμής» αποδίδονται σε άλλα μέρη της Γραφής ως “πολύτιμος” και “αυτός που τον εκτιμούν”. Όταν θεωρούμε εξαιρετικά πολύτιμο κάτι, κάνουμε φιλόπονες προσπάθειες για να το φροντίζουμε. Ίσως να έχετε παρατηρήσει πόσο αληθινό είναι αυτό στην περίπτωση κάποιου ανθρώπου ο οποίος έχει ένα ακριβό καινούριο αυτοκίνητο. Το θεωρεί πολύτιμο και το διατηρεί αστραφτερό και σε καλή κατάσταση. Για αυτόν ακόμη και μια μικρή γρατσουνιά είναι μεγάλη καταστροφή! Άλλοι άνθρωποι φροντίζουν με παρόμοιο τρόπο την υγεία τους. Γιατί; Επειδή θεωρούν πολύτιμη την ευεξία τους και ως εκ τούτου θέλουν να τη διαφυλάξουν.

Να δείχνετε την ίδια προστατευτική φροντίδα για το γάμο σας. Η Αγία Γραφή λέει ότι η αγάπη «ελπίζει τα πάντα». (1 Κορινθίους 13:7) Αντί να ενδώσετε σε έναν ηττοπαθή τρόπο σκέψης​—ίσως με το να αποκλείσετε το ενδεχόμενο βελτίωσης λέγοντας: «Ποτέ δεν ερωτευτήκαμε πραγματικά ο ένας τον άλλον», «Παντρευτήκαμε πολύ νέοι» ή «Δεν ξέραμε τι κάναμε»​—γιατί να μην ελπίζετε ότι τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα και να εργαστείτε με σκοπό τη βελτίωση, περιμένοντας υπομονετικά τα αποτελέσματα; «Ακούω πολλούς από τους πελάτες μου να λένε: “Δεν μπορώ πια!”» λέει μια σύμβουλος γάμου. «Αντί να αναλύσουν τη σχέση τους για να διαπιστώσουν ποιες πτυχές της χρειάζονται βελτίωση, διαλύουν βιαστικά το γάμο τους και μαζί με αυτόν εγκαταλείπουν τις αξίες που έχουν κοινές, την ιστορία που έγραψαν μαζί βήμα βήμα, καθώς και οποιαδήποτε προοπτική για το μέλλον».

Τι είδους ιστορία έχετε γράψει εσείς μαζί με το σύντροφό σας; Άσχετα με τις δυσκολίες που υπάρχουν στη σχέση σας, σίγουρα μπορείτε να θυμηθείτε ευχάριστες στιγμές, επιτεύγματα και προκλήσεις που ζήσατε μαζί. Να συλλογίζεστε αυτές τις περιστάσεις, και να δείχνετε ότι τιμάτε το γάμο σας και το γαμήλιο σύντροφό σας προσπαθώντας ειλικρινά να βελτιώσετε τη σχέση σας. Η Αγία Γραφή δείχνει ότι ο Ιεχωβά Θεός ενδιαφέρεται έντονα για το πώς συμπεριφέρονται οι γαμήλιοι σύντροφοι ο ένας στον άλλον. Για παράδειγμα, στις ημέρες του προφήτη Μαλαχία, ο Ιεχωβά επέκρινε τους Ισραηλίτες συζύγους οι οποίοι φέρονταν δόλια στις συζύγους τους με το να τις χωρίζουν για ασήμαντους λόγους. (Μαλαχίας 2:13-16) Οι Χριστιανοί θέλουν να δίνει ο γάμος τους τιμή στον Ιεχωβά Θεό.

Συγκρούσεις​—Πόσο Σοβαρές;

Ένας κύριος παράγοντας που συντελεί στο να υπάρχουν γάμοι από τους οποίους λείπει η αγάπη φαίνεται να είναι το γεγονός πως ο σύζυγος και η σύζυγος δεν έχουν την ικανότητα να χειρίζονται κατάλληλα τις συγκρούσεις. Εφόσον ούτε δύο άνθρωποι δεν είναι ακριβώς ίδιοι, σε όλους τους γάμους περιστασιακά θα υπάρχουν διαφωνίες. Αλλά τα ζευγάρια που έχουν διαρκώς διαφορές ίσως ανακαλύψουν ότι καθώς περνάνε τα χρόνια η αγάπη τους ψυχραίνεται. Ίσως και να συμπεράνουν: “Απλώς δεν ταιριάζουμε. Συνεχώς μαλώνουμε!”

Ωστόσο, η ύπαρξη και μόνο των συγκρούσεων δεν προμηνύει κατ’ ανάγκην το τέλος ενός γάμου. Το ερώτημα είναι: Πώς χειρίζεστε τις συγκρούσεις; Σε έναν επιτυχημένο γάμο, ο σύζυγος και η σύζυγος έχουν μάθει να μιλούν για τα προβλήματά τους χωρίς να γίνονται, όπως το αποκάλεσε ένας καθηγητής, «στενοί εχθροί».

“Η Δύναμη της Γλώσσας”

Ξέρετε εσείς και ο σύντροφός σας πώς να μιλάτε για τα προβλήματά σας; Πρέπει να είστε και οι δύο πρόθυμοι να τα συζητάτε διεξοδικά. Πράγματι, πρόκειται για ικανότητα​—η οποία μάλιστα μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αποκτηθεί. Γιατί; Ένας λόγος είναι ότι όλοι μας κάπου κάπου “σφάλλουμε σε λόγο” εξαιτίας της ατέλειάς μας. (Ιακώβου 3:2) Επίσης, μερικοί ανατράφηκαν σε σπίτια όπου κάποιος από τους γονείς άφηνε τακτικά το θυμό του να ξεσπάει. Από μικρή ηλικία, είχαν κατά κάποιον τρόπο εκπαιδευτεί να πιστεύουν ότι τα έντονα ξεσπάσματα και τα υβριστικά λόγια είναι φυσιολογικά. Ένα αγόρι που μεγαλώνει σε τέτοιο περιβάλλον μπορεί να γίνει «θυμώδης άνθρωπος» και «οργίλος». (Παροιμίες 29:22) Παρόμοια, ένα κορίτσι με τέτοια ανατροφή μπορεί να γίνει «γυναίκα πικρόγλωσση και οξύθυμη». (Παροιμίες 21:19, Η Βίβλος στη Βασική Αγγλική [The Bible in Basic English]) Μπορεί να είναι δύσκολο να ξεριζωθούν ισχυρά εδραιωμένα πρότυπα σκέψης και ενέργειας.a

Έτσι λοιπόν, ο χειρισμός των συγκρούσεων περιλαμβάνει το να μάθει κάποιος νέους τρόπους για να εκφράζει τις σκέψεις του. Αυτό δεν είναι κάτι ασήμαντο, εφόσον μια Βιβλική παροιμία αναφέρει: «Θάνατος και ζωή είναι στη δύναμη της γλώσσας». (Παροιμίες 18:21) Ναι, όσο απλό και αν ακούγεται, ο τρόπος με τον οποίο μιλάτε στο σύντροφό σας έχει τη δυνατότητα να καταστρέψει τη σχέση σας ή να την αναζωογονήσει. «Υπάρχει εκείνος που μιλάει αστόχαστα σαν να δίνει χτυπήματα με σπαθί», λέει μια άλλη Βιβλική παροιμία, «αλλά η γλώσσα των σοφών είναι γιατρειά».​—Παροιμίες 12:18.

Ακόμη και αν φαίνεται ότι ο κύριος υπαίτιος σε σχέση με αυτό είναι ο σύντροφός σας, αναλογιστείτε τα πράγματα που λέτε εσείς όταν υπάρχει μια διαφωνία. Πληγώνουν ή γιατρεύουν τα λόγια σας; Εξάπτουν την οργή ή την κατευνάζουν; «Ο λόγος που προξενεί πόνο διεγείρει θυμό», λέει η Αγία Γραφή. Αντίθετα, «η απάντηση που δίνεται με πραότητα απομακρύνει την οργή». (Παροιμίες 15:1) Τα λόγια που προξενούν πόνο​—ακόμη και αν λέγονται ήρεμα—​θα κάνουν πιο τεταμένη την ατμόσφαιρα.

Βέβαια, αν σας ενοχλεί κάτι, έχετε το δικαίωμα να εκφραστείτε. (Γένεση 21:9-12) Αλλά μπορείτε να το κάνετε αυτό χωρίς να καταφύγετε στο σαρκασμό, στις προσβολές και στα υποτιμητικά σχόλια. Να θέσετε σταθερά όρια στον εαυτό σας​—κάποια πράγματα που θα αποφασίσετε να μην πείτε στο σύντροφό σας, όπως: «Σε μισώ» ή «Μακάρι να μην είχαμε παντρευτεί ποτέ». Επίσης, είναι σοφό να αποφεύγετε να εμπλέκεστε σε «διαφωνίες γύρω από λέξεις» και σε «βίαιες λογομαχίες για επουσιώδη πράγματα»,b όπως είπε ο Χριστιανός απόστολος Παύλος, μολονότι δεν αναφερόταν συγκεκριμένα στο ζήτημα του γάμου. (1 Τιμόθεο 6:4, 5) Αν ο σύντροφός σας χρησιμοποιεί τέτοιες μεθόδους, εσείς δεν χρειάζεται να αντιδράτε με τον ίδιο τρόπο. Όσο εξαρτάται από εσάς, να επιδιώκετε την ειρήνη.​—Ρωμαίους 12:17, 18· Φιλιππησίους 2:14.

Ομολογουμένως, όταν οξύνονται τα πνεύματα, είναι δύσκολο να ελέγξει κάποιος αυτά που λέει. «Η γλώσσα είναι φωτιά», δηλώνει ο Βιβλικός συγγραφέας Ιάκωβος. «Κανείς από τους ανθρώπους δεν μπορεί να τη δαμάσει. Είναι ανυπότακτο, βλαβερό πράγμα, γεμάτη θανατηφόρο δηλητήριο». (Ιακώβου 3:6, 8) Τι μπορείτε να κάνετε, λοιπόν, όταν αρχίζει να φουντώνει ο θυμός; Πώς μπορείτε να μιλήσετε στο σύντροφό σας με τρόπο που θα κατασιγάσει τη σύγκρουση αντί να ρίξει λάδι στη φωτιά;

Πώς να Καταπραΰνετε τα Οξυμένα Πνεύματα

Μερικοί έχουν διαπιστώσει ότι είναι ευκολότερο να καταστείλουν το θυμό και να ασχοληθούν με την ουσία των ζητημάτων αν δώσουν έμφαση στα δικά τους αισθήματα παρά στις ενέργειες του συντρόφου τους. Για παράδειγμα, το να πείτε: «Νιώθω πληγωμένος (ή πληγωμένη) με αυτό που είπες» είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από το να πείτε: «Με πλήγωσες» ή «Θα έπρεπε να ήξερες καλύτερα τα πράγματα αντί να μιλήσεις έτσι». Βέβαια, όταν εκφράζετε τα αισθήματά σας, ο τόνος της φωνής σας δεν πρέπει να δείχνει πικρία ή καταφρόνηση. Ο στόχος σας πρέπει να είναι να στρέψετε την προσοχή στο πρόβλημα αντί να επιτεθείτε στο άτομο.​—Γένεση 27:46–28:1.

Επιπρόσθετα, να θυμάστε πάντα ότι υπάρχει «καιρός να σωπαίνει [κανείς] και καιρός να μιλάει». (Εκκλησιαστής 3:7) Όταν μιλάνε δύο άνθρωποι την ίδια στιγμή, κανένας τους δεν ακούει και τίποτα δεν επιτυγχάνεται. Γι’ αυτό όταν έρθει η σειρά σας να ακούσετε με προσοχή, να είστε “γρήγοροι στο να ακούτε, αργοί στο να μιλάτε”. Εξίσου σημαντικό είναι το να είστε “αργοί σε οργή”. (Ιακώβου 1:19) Μην παίρνετε τοις μετρητοίς κάθε σκληρό λόγο που εκστομίζει ο σύντροφός σας ούτε να “βιάζεστε στο πνεύμα σας να προσβάλλεστε”. (Εκκλησιαστής 7:9) Αντίθετα, να προσπαθείτε να αντιλαμβάνεστε τα αισθήματα που βρίσκονται πίσω από τα λόγια του συντρόφου σας. «Η ενόραση του ανθρώπου ασφαλώς καταστέλλει το θυμό του», λέει η Γραφή, «και είναι ωραίο το να παραβλέπει την παράβαση». (Παροιμίες 19:11) Η ενόραση μπορεί να βοηθήσει έναν σύζυγο ή μια σύζυγο να δει κάτω από την επιφάνεια όταν υπάρχει διαφωνία.

Για παράδειγμα, όταν μια σύζυγος παραπονιέται ότι ο σύζυγός της δεν της αφιερώνει χρόνο, πιθανώς δεν αναφέρεται απλώς στις ώρες και στα λεπτά. Ίσως να αναφέρεται περισσότερο στο γεγονός ότι νιώθει πως την παραμελεί ή πως δεν την εκτιμάει. Παρόμοια, ένας σύζυγος που δυσανασχετεί για μια παρορμητική αγορά της συζύγου του πιθανώς δεν το κάνει αυτό απλώς για τα χρήματα που δαπανήθηκαν. Ίσως το κάνει περισσότερο επειδή ένιωσε ότι παραμερίστηκε εφόσον δεν ζητήθηκε η γνώμη του για αυτή την αγορά. Ο σύζυγος ή η σύζυγος που έχει ενόραση θα ψάξει κάτω από την επιφάνεια και θα φτάσει στη ρίζα του προβλήματος.​—Παροιμίες 16:23.

Μήπως πιστεύετε ότι είναι πιο εύκολο να το λέει κανείς αυτό παρά να το κάνει; Έτσι ακριβώς είναι! Μερικές φορές, παρά τις καλύτερες προσπάθειες, θα λεχθούν άστοργα λόγια και θα οξυνθούν τα πνεύματα. Όταν διακρίνετε ότι αρχίζει να συμβαίνει αυτό, ίσως χρειαστεί να ακολουθήσετε τη συμβουλή που αναφέρεται στο εδάφιο Παροιμίες 17:14: «Προτού ξεσπάσει ο καβγάς, σήκω και φύγε». Δεν υπάρχει τίποτε το εσφαλμένο στο να αναβάλετε τη συζήτηση μέχρι να ηρεμήσουν τα πνεύματα. Αν είναι δύσκολο να κάνετε μια συζήτηση χωρίς αυτή να ξεφύγει από τον έλεγχο, θα ήταν καλό να προσκαλέσετε έναν ώριμο φίλο να καθήσει μαζί και με τους δυο σας και να σας βοηθήσει να λύσετε τις διαφορές σας.c

Να Έχετε Ρεαλιστική Άποψη

Μην απογοητεύεστε αν ο γάμος σας δεν είναι όπως τον φανταζόσασταν προτού παντρευτείτε. Μια ομάδα ειδικών λέει: «Η αδιατάρακτη ευτυχία δεν είναι ακριβώς αυτό που χαρακτηρίζει το γάμο των περισσότερων ανθρώπων. Μερικές φορές ο γάμος είναι θαυμάσιος και κάποιες άλλες είναι πολύ δύσκολος».

Ναι, ο γάμος μπορεί να μην είναι όπως τα ειδύλλια των ρομαντικών μυθιστορημάτων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είναι τραγωδία. Αν και θα υπάρξουν στιγμές κατά τις οποίες εσείς και ο σύντροφός σας θα πρέπει απλώς να ανέχεστε ο ένας τον άλλον, θα υπάρξουν επίσης περιστάσεις κατά τις οποίες θα μπορείτε να παραμερίζετε τις διαφορές σας και να απολαμβάνετε απλώς την παρέα, να γελάτε και να συζητάτε σαν φίλοι. (Εφεσίους 4:2· Κολοσσαείς 3:13) Αυτές είναι οι στιγμές κατά τις οποίες θα μπορέσετε ίσως να αναζωπυρώσετε την αγάπη που έχει σβήσει.

Να θυμάστε ότι δυο ατελείς άνθρωποι δεν μπορούν να έχουν τέλειο γάμο. Αλλά μπορούν να βρουν ευτυχία σε κάποιον βαθμό. Πράγματι, ακόμα και αν υπάρχουν δυσκολίες, η σχέση που έχετε με το σύντροφό σας μπορεί να αποδειχτεί αστείρευτη πηγή εξαιρετικής ευχαρίστησης. Ένα πράγμα είναι σίγουρο: Αν εσείς και ο σύντροφός σας καταβάλλετε προσπάθειες και είστε πρόθυμοι να δείχνετε ευελιξία και να επιζητείτε το όφελος του άλλου, έχετε βάσιμο λόγο να πιστεύετε ότι ο γάμος σας μπορεί να σωθεί.​—1 Κορινθίους 10:24.

[Υποσημειώσεις]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 12]

Πληγώνουν ή γιατρεύουν τα λόγια σας;

[Πλαίσιο/Εικόνες στη σελίδα 10]

ΠΕΤΑΞΤΕ ΤΗΝ ΜΠΑΛΑ ΑΠΑΛΑ

Η Αγία Γραφή αναφέρει: «Ο λόγος σας ας είναι πάντοτε με χάρη, καρυκευμένος με αλάτι, για να γνωρίζετε πώς πρέπει να απαντάτε στον καθένα». (Κολοσσαείς 4:6) Δίχως άλλο, αυτή η συμβουλή όντως εφαρμόζεται στο γάμο! Για παράδειγμα, όταν παίζετε κάποιο παιχνίδι με μπάλα, την πετάτε με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορεί να την πιάσει εύκολα ο άλλος. Δεν την πετάτε με τόση δύναμη ώστε να χτυπήσετε το συμπαίκτη σας. Να εφαρμόζετε την ίδια αρχή όταν μιλάτε με το σύντροφό σας. Το να εκστομίζετε πικρά σχόλια μόνο κακό μπορεί να προκαλέσει. Αντιθέτως, να μιλάτε «απαλά», με χάρη, ώστε να μπορεί ο σύντροφός σας να «πιάσει» το σημείο.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 11]

ΝΑ ΑΝΑΠΟΛΕΙΤΕ ΤΑ ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ!

Να διαβάζετε παλιά σας γράμματα και κάρτες. Να βλέπετε φωτογραφίες. Να ρωτάτε τον εαυτό σας: “Τι με έλκυσε στο σύντροφό μου; Ποιες ιδιότητές του εκτιμούσα περισσότερο; Σε ποιες δραστηριότητες συμμετείχαμε μαζί; Τι μας έκανε να γελάμε;” Έπειτα να συζητάτε αυτές τις αναμνήσεις με το σύντροφό σας. Μια συζήτηση που αρχίζει με τη φράση: «Θυμάσαι τότε . . . ;» μπορεί να βοηθήσει εσάς και το σύντροφό σας να αναζωπυρώσετε τα αισθήματα που είχατε κάποτε ο ένας για τον άλλον.

[Πλαίσιο στη σελίδα 12]

ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΣ ΣΥΝΤΡΟΦΟΣ, ΙΔΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Μερικοί σύζυγοι οι οποίοι νιώθουν παγιδευμένοι σε έναν γάμο από τον οποίο λείπει η αγάπη μπαίνουν στον πειρασμό να ξεκινήσουν από την αρχή με έναν καινούριο σύντροφο. Αλλά η Αγία Γραφή καταδικάζει τη μοιχεία, λέγοντας ότι εκείνος που ενδίδει σε αυτή την αμαρτία «στερείται καρδιάς [«είναι ανόητος», Νέα Αγγλική Βίβλος]» και «φέρνει καταστροφή στην ίδια του την ψυχή». (Παροιμίες 6:32) Τελικά, ο αμετανόητος μοιχός χάνει την επιδοκιμασία του Θεού​—η χειρότερη συμφορά που μπορεί να υπάρξει.​—Εβραίους 13:4.

Το μέγεθος της ανοησίας μιας μοιχικής πορείας φαίνεται επίσης και με άλλους τρόπους. Για παράδειγμα, ο μοιχός ο οποίος παντρεύεται έναν καινούριο σύντροφο είναι πιθανό να αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα που έπληξαν τον πρώτο γάμο του. Η Δρ Νταϊάν Μέντβεντ φέρνει στο προσκήνιο έναν άλλον παράγοντα ο οποίος πρέπει να ληφθεί υπόψη. «Το πρώτο πράγμα που έμαθε ο καινούριος ή η καινούρια σύντροφός σας για εσάς», λέει, «ήταν ότι ήσασταν διατεθειμένος να φανείτε άπιστος. Γνωρίζει ότι μπορείτε να φερθείτε δόλια σε αυτόν που έχετε υποσχεθεί να τιμάτε. Ότι τα πάτε πολύ καλά με τις δικαιολογίες. Ότι μπορείτε να απομακρυνθείτε από τη δέσμευση. Ότι η αισθησιακή απόλαυση ή η ικανοποίηση του εαυτού σας είναι ένα δέλεαρ που θα σας ελκύσει. . . . Πώς μπορεί ο υπ’ αριθμόν δύο σύντροφός σας να ξέρει ότι δεν θα παρασυρθείτε και πάλι;»

[Πλαίσιο στη σελίδα 14]

ΣΟΦΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΙΒΛΙΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ

• Παροιμίες 10:19: «Στην πολυλογία δεν λείπει η παράβαση, αλλά αυτός που κρατάει τα χείλη του υπό έλεγχο ενεργεί φρόνιμα».

Όταν είστε αναστατωμένοι, ίσως να πείτε περισσότερα από όσα θα θέλατε​—και αργότερα να το μετανιώσετε.

• Παροιμίες 15:18: «Ο εξοργισμένος άνθρωπος διεγείρει φιλονικία, αλλά ο μακρόθυμος κατασιγάζει τον καβγά».

Οι σαρκαστικές κατηγορίες είναι πιθανό ότι θα κάνουν το σύντροφό σας να πάρει αμυντική στάση, ενώ το να ακούτε υπομονετικά θα βοηθήσει και τους δυο σας να βρείτε λύση.

• Παροιμίες 17:27: «Όποιος συγκρατεί τα λόγια του κατέχει γνώση και ο άνθρωπος που έχει διάκριση είναι ψύχραιμος στο πνεύμα».

Όταν νιώθετε ότι ο θυμός φουντώνει, είναι καλύτερο να παραμένετε σιωπηλοί ώστε να αποτρέψετε μια έντονη αντιπαράθεση.

• Παροιμίες 29:11: «Ο άφρονας αφήνει να εκδηλωθεί όλο του το πνεύμα, αλλά ο σοφός το διατηρεί ήρεμο ως το τέλος».

Η αυτοκυριαρχία είναι ζωτική. Το μόνο που θα καταφέρει ένα έντονο ξέσπασμα με σκληρά λόγια είναι να σας αποξενώσει από το σύντροφό σας.