ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19

Πώς Μπορώ να Διαχειρίζομαι τα Χρήματά μου Σωστά;

Πόσο συχνά σκέφτεσαι ότι δεν έχεις αρκετά χρήματα για να αγοράσεις πράγματα;

□ Ποτέ

□ Μερικές φορές

□ Αρκετά συχνά

Πόσο συχνά αγοράζεις πράγματα που υπερβαίνουν τις δυνατότητές σου;

□ Ποτέ

□ Μερικές φορές

□ Αρκετά συχνά

Πόσο συχνά αγοράζεις κάτι που δεν το χρειάζεσαι απλώς και μόνο επειδή είναι σε προσφορά;

□ Ποτέ

□ Μερικές φορές

□ Αρκετά συχνά

ΜΗΠΩΣ νιώθεις ότι δεν έχεις ποτέ αρκετά χρήματα; Αν είχες περισσότερα, θα μπορούσες να αγοράσεις εκείνο το ηλεκτρονικό παιχνίδι που σου αρέσει. Αν έπαιρνες μεγαλύτερο μισθό, θα μπορούσες να αγοράσεις εκείνα τα παπούτσια που «χρειάζεσαι». Ή ίσως αντιμετωπίζεις το ίδιο δίλημμα με την Τζόαν, η οποία λέει: «Μερικές φορές οι φίλοι μου με προσκαλούν σε κοινωνικές δραστηριότητες που είναι πολυέξοδες. Θέλω να είμαι με τους φίλους μου, να περνάω καλά. Κανένας δεν θέλει να λέει: “Λυπάμαι, δεν έχω χρήματα να πάω”».

Αντί να ανησυχείς για τα χρήματα που σου λείπουν, γιατί να μη μάθεις να διαχειρίζεσαι καλά τα χρήματα που περνάνε από τα χέρια σου; Βέβαια, θα μπορούσες να περιμένεις να φύγεις πρώτα από τους δικούς σου και έπειτα να μάθεις να διαχειρίζεσαι τα χρήματα. Αλλά για σκέψου: Θα πηδούσες από ένα αεροσκάφος χωρίς να έχεις μάθει προηγουμένως να χρησιμοποιείς αλεξίπτωτο; Είναι αλήθεια ότι κάποιος ίσως να μπορούσε να καταλάβει τι πρέπει να κάνει ενώ κατευθύνεται ταχύτατα προς το έδαφος. Πόσο καλύτερα θα ήταν, όμως, αν μάθαινε τις βασικές αρχές χρήσης του αλεξίπτωτου προτού πηδήξει από την πόρτα!

Παρόμοια, ο καλύτερος καιρός για να μάθεις να διαχειρίζεσαι τα χρήματα είναι ενόσω ζεις με τους δικούς σου, προτού αντιμετωπίσεις τις σκληρές οικονομικές απαιτήσεις της ζωής. «Τα χρήματα είναι για προστασία», έγραψε ο Βασιλιάς Σολομών. (Εκκλησιαστής 7:12) Αλλά θα σε προστατέψουν μόνο αν μάθεις να ελέγχεις τα έξοδά σου. Κάνοντάς το αυτό, θα ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή σου και θα αυξηθεί ο σεβασμός των γονέων σου για εσένα.

Μάθε τα Βασικά

Έχεις ζητήσει ποτέ από τους γονείς σου να σου εξηγήσουν τι περιλαμβάνεται στην όλη διαχείριση του σπιτιού σας; Παραδείγματος χάρη, ξέρεις πόσο κοστίζει το φως, η θέρμανση και το νερό κάθε μήνα ή πόσο κοστίζει η συντήρηση ενός αυτοκινήτου, η αγορά των τροφίμων και η πληρωμή του ενοικίου ή του δανείου; Να θυμάσαι ότι αυτοί οι λογαριασμοί καλύπτουν και δικά σου έξοδα​—οπότε αν φύγεις από το σπίτι, εσύ θα πρέπει να πληρώνεις τους λογαριασμούς. Επομένως, είναι καλό να ξέρεις τι περίπου θα πληρώνεις στους λογαριασμούς σου. Ρώτησε τους γονείς σου αν θα μπορούσες να δεις μερικούς από τους λογαριασμούς του σπιτιού και άκουσέ τους προσεκτικά καθώς θα εξηγούν πώς προγραμματίζουν τις πληρωμές.

«Ο σοφός θα ακούσει και θα λάβει περισσότερη εκπαίδευση, και ο άνθρωπος που έχει κατανόηση αποκτάει επιδέξια κατεύθυνση», λέει μια Γραφική παροιμία. (Παροιμίες 1:5) Η Άννα, η οποία ζήτησε «επιδέξια κατεύθυνση» από τους γονείς της, λέει: «Ο πατέρας μου με δίδαξε πώς να κάνω προϋπολογισμό, και μου έδειξε πόσο σπουδαία είναι η οργάνωση για τη διαχείριση των οικογενειακών πόρων».

Στο μεταξύ, η μητέρα της Άννας τη δίδαξε άλλα πρακτικά μαθήματα. «Μου έδειξε πόσο σημαντικό είναι να συγκρίνω τιμές προτού αγοράσω κάτι», λέει η Άννα, προσθέτοντας: «Η μαμά μπορούσε με λίγα χρήματα να κάνει θαύματα». Πώς έχει ωφελήσει αυτό την Άννα; «Τώρα μπορώ να φροντίζω μόνη μου τα οικονομικά μου», λέει. «Ελέγχω προσεκτικά τα έξοδά μου, και έτσι έχω την ελευθερία και την ειρήνη διάνοιας που απολαμβάνει κάποιος όταν αποφεύγει τα άσκοπα χρέη».

Εντόπισε τις Προκλήσεις

Ομολογουμένως, το να ελέγχεις τα έξοδά σου είναι ευκολότερο στη θεωρία παρά στην πράξη, ιδιαίτερα αν ζεις με τους δικούς σου και οι γονείς σου σού δίνουν χαρτζιλίκι ή βγάζεις χρήματα από κάποια εργασία. Γιατί; Επειδή το πιθανότερο είναι ότι τους περισσότερους λογαριασμούς τούς πληρώνουν οι γονείς σου. Έτσι λοιπόν, μεγάλο μέρος των χρημάτων σου μπορείς να το διαθέτεις όπως θέλεις εσύ. Και το να ξοδεύεις χρήματα μπορεί να είναι διασκεδαστικό.

Ωστόσο, ίσως δημιουργηθεί πρόβλημα αν οι συνομήλικοί σου σε πιέζουν να ξοδεύεις χρήματα πέρα από κάποια λογικά όρια. Η Έλενα, η οποία είναι 21 ετών, λέει: «Για τους συνομηλίκους μου, οι αγορές έχουν γίνει βασική μορφή διασκέδασης. Όταν βγαίνω μαζί τους, φαίνεται πως υπάρχει ένας άγραφος νόμος που λέει ότι για να διασκεδάσεις πρέπει να ξοδέψεις χρήματα».

Είναι φυσιολογικό να θέλεις να σε αποδέχονται οι φίλοι σου. Αλλά ρώτησε τον εαυτό σου: “Ξοδεύω χρήματα με τους φίλους μου επειδή μπορώ να τα ξοδέψω ή επειδή νιώθω ότι πρέπει;” Πολλοί ξοδεύουν χρήματα για να «ανέβουν» στα μάτια των φίλων και της παρέας τους. Προσπαθούν να εντυπωσιάσουν τους άλλους με ό,τι έχουν και όχι με ό,τι είναι. Αυτή η τάση μπορεί να σου δημιουργήσει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, ιδιαίτερα αν έχεις πιστωτική κάρτα. Πώς μπορείς να το αποτρέψεις αυτό;

Ανάλαβε τον Έλεγχο

Αντί να φτάνεις την πιστωτική σου κάρτα στα όριά της ή να ξοδεύεις όλα σου τα χρήματα σε μια βραδινή έξοδο, γιατί να μη δοκιμάσεις τη λύση που προτείνει η Έλενα; «Όταν βγαίνω έξω με φίλους», λέει, «σκέφτομαι εκ των προτέρων και βάζω όριο στο πόσα θα ξοδέψω. Ο μισθός μου κατατίθεται αυτομάτως στον τραπεζικό μου λογαριασμό, και παίρνω μόνο τα χρήματα που χρειάζομαι για τη συγκεκριμένη έξοδο. Επίσης, διαπιστώνω ότι είναι σοφό να βγαίνω για ψώνια μόνο με φίλους που είναι προσεκτικοί ως προς το πώς ξοδεύουν τα χρήματά τους και οι οποίοι με παροτρύνουν να κάνω έρευνα αντί να αγοράζω το πρώτο πράγμα που βλέπω μπροστά μου».

Ακολουθούν μερικές ακόμα εισηγήσεις που θα μπορούσες να εφαρμόσεις αν έχεις πιστωτική κάρτα.

● Να καταγράφεις τις αγορές σου και να τις συγκρίνεις προσεκτικά με τη μηνιαία αναλυτική κατάσταση για να βεβαιώνεσαι ότι έχεις χρεωθεί μόνο για αγορές που έχεις κάνει.

● Να πληρώνεις αμέσως το λογαριασμό της πιστωτικής σου κάρτας. Αν είναι δυνατόν, να πληρώνεις όλο το οφειλόμενο ποσό.

● Να προσέχεις πάρα πολύ πού δίνεις τον αριθμό και την ημερομηνία λήξης της πιστωτικής σου κάρτας μέσω του τηλεφώνου ή του διαδικτύου.

● Να αποφεύγεις να χρησιμοποιείς την πιστωτική σου κάρτα για άμεση ανάληψη μετρητών. Αυτή η συναλλαγή έχει συνήθως μεγαλύτερο επιτόκιο.

● Μη δανείζεις ποτέ την πιστωτική σου κάρτα σε κανέναν, ούτε καν σε κάποιον φίλο σου.

Αλλά αν απλώς είχες περισσότερα χρήματα, δεν θα λυνόταν το πρόβλημα των εξόδων σου; Μάλλον όχι! Για παράδειγμα: Αν οδηγούσες χωρίς να έχεις τον έλεγχο του αυτοκινήτου σου ή αν είχες τη συνήθεια να οδηγείς με κλειστά μάτια, μήπως το να βάλεις περισσότερα καύσιμα στο ρεζερβουάρ θα σου έδινε περισσότερες πιθανότητες να φτάσεις με ασφάλεια στον προορισμό σου; Παρόμοια, αν δεν μάθεις να ελέγχεις τα έξοδά σου, η εξασφάλιση περισσότερων χρημάτων δεν θα βελτιώσει την κατάστασή σου.

Ίσως πιστεύεις ότι έχεις ήδη τον έλεγχο των χρημάτων σου. Αλλά αναρωτήσου: “Πόσα χρήματα ξόδεψα τον περασμένο μήνα; Πού τα ξόδεψα;” Μήπως δεν μπορείς να απαντήσεις με βεβαιότητα; Ακολουθούν μερικές υποδείξεις σχετικά με το πώς μπορείς να ελέγχεις τα έξοδά σου προτού αρχίσουν να σε ελέγχουν αυτά.

1. Κράτησε στοιχεία. Επί τουλάχιστον έναν μήνα, κατάγραψε πόσα χρήματα παίρνεις και την ημερομηνία στην οποία τα παίρνεις. Κατάγραψε κάθε είδος που αγοράζεις και πόσο κοστίζει. Στο τέλος του μήνα, πρόσθεσε τα ποσά που έλαβες και τα ποσά που ξόδεψες.

2. Κάνε προϋπολογισμό. Κοίταξε τον πίνακα στη σελίδα 163. Στην πρώτη στήλη, γράψε όλα τα έσοδα που αναμένεις ότι θα έχεις στη διάρκεια του μήνα. Στη δεύτερη στήλη, γράψε πώς σκοπεύεις να ξοδέψεις τα χρήματά σου. Χρησιμοποίησε ως οδηγό τα στοιχεία που έχεις καταγράψει (βήμα 1). Καθώς προχωράει ο μήνας, να γράφεις στην τρίτη στήλη το πραγματικό ποσό που δαπανάς για καθένα από τα προγραμματισμένα έξοδα. Να καταγράφεις επίσης όλες τις έκτακτες δαπάνες.

3. Κάνε προσαρμογές στις συνήθειές σου. Αν ξοδεύεις για μερικά είδη περισσότερα από όσα είχες υπολογίσει και δημιουργείς χρέη, κάνε προσαρμογές στο τι συνηθίζεις να ξοδεύεις. Πλήρωσε τα χρέη σου. Διατήρησε τον έλεγχο.

Το χρήμα μπορεί να είναι χρήσιμος υπηρέτης αν χρησιμοποιείται κατάλληλα. Μάλιστα, στους περισσότερους πολιτισμούς η απόκτηση και η διαχείριση των χρημάτων αποτελούν σημαντικό μέρος της ζωής. Αλλά προσπάθησε να έχεις ισορροπημένη άποψη. «Το χρήμα έχει τη θέση του, αλλά δεν είναι το παν», λέει ο νεαρός Μάθιου. «Δεν πρέπει ποτέ να το βάζουμε πάνω από την οικογένειά μας και από τον Ιεχωβά».

ΒΑΣΙΚΟ ΕΔΑΦΙΟ

«Τα χρήματα είναι για προστασία· αλλά το πλεονέκτημα της γνώσης είναι ότι η σοφία διατηρεί στη ζωή τους κατόχους της». ​—Εκκλησιαστής 7:12.

ΕΙΣΗΓΗΣΗ

Κάνε έναν κατάλογο με τα πράγματα που θέλεις να αγοράσεις προτού βγεις για ψώνια. Πάρε μαζί σου μόνο τα χρήματα που χρειάζεσαι και περιόρισε τις αγορές σου στα πράγματα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο.

ΓΝΩΡΙΖΕΣ ΟΤΙ . . . ;

Αν έχεις χρεωστικό υπόλοιπο 2.000 ευρώ στην πιστωτική σου κάρτα με επιτόκιο 18,5 τοις εκατό και πληρώνεις μόνο την ελάχιστη καταβολή κάθε μήνα, θα χρειαστούν 11 χρόνια για να εξοφλήσεις το χρέος σου και θα πληρώσεις επιπλέον 1.934 ευρώ ως επιτόκιο.

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ!

Μπορώ να ελέγχω τα έξοδά μου με το να ․․․․․

Αυτό που θα κάνω προτού αγοράσω κάτι με πιστωτική κάρτα είναι ․․․․․

Αυτό που θα ήθελα να ρωτήσω το γονέα (τους γονείς) μου σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα είναι ․․․․․

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΨΗ ΣΟΥ;

● Γιατί πρέπει να μάθεις να διαχειρίζεσαι τα χρήματα ενόσω μένεις ακόμη με τους δικούς σου;

● Γιατί μπορεί να δυσκολεύεσαι να διαχειριστείς τα χρήματά σου;

● Με ποιους τρόπους μπορείς να χρησιμοποιείς τα χρήματά σου για να βοηθάς άλλους;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 162]

«Όταν βαδίζω σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, μπορώ πιο εύκολα να κάνω οικονομία. Δεν αγοράζω πράγματα που δεν χρειάζομαι».​—Λία

[Πλαίσιο στη σελίδα 158]

Τα Χρήματα «Μιλούν»

Πού ξοδεύεις τα χρήματά σου; Αν συνηθίζεις να ξοδεύεις χρήματα για να βοηθάς άλλους, τότε όχι μόνο τα λόγια σου αλλά και τα χρήματά σου θα λένε πως ενδιαφέρεσαι γνήσια για τους άλλους. (Ιακώβου 2:14-17) Αν συνηθίζεις να συνεισφέρεις χρήματα για την υποστήριξη της αληθινής λατρείας, “τιμάς τον Ιεχωβά με τα πολύτιμα πράγματά σου”. (Παροιμίες 3:9) Από την άλλη μεριά, αν ξοδεύεις πάντα τα χρήματά σου για τις δικές σου ανάγκες και επιθυμίες, τότε τι λένε αυτά για εσένα;

[Πίνακας/​Εικόνες στη σελίδα 163]

Φύλλο Εργασίας

Ο Μηνιαίος Προϋπολογισμός Μου

Κάνε αντίγραφα αυτής της σελίδας!

Έσοδα

ΧΑΡΤΖΙΛΙΚΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

ΑΛΛΑ

Σύνολο

€․․․․․

Προϋπολογισμός Εξόδων

ΦΑΓΗΤΟ

․․․․․

ΡΟΥΧΑ

․․․․․

ΤΗΛΕΦΩΝΟ

․․․․․

ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

․․․․․

ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΕΣ

․․․․․

ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗ

․․․․․

ΑΛΛΑ

․․․․․

Σύνολο

€․․․․․

Πραγματικά Έξοδα

ΦΑΓΗΤΟ

․․․․․

ΡΟΥΧΑ

․․․․․

ΤΗΛΕΦΩΝΟ

․․․․․

ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

․․․․․

ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΕΣ

․․․․․

ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗ

․․․․․

ΑΛΛΑ

․․․․․

Σύνολο

€․․․․․

[Εικόνα στη σελίδα 160]

Το να ξοδεύεις χρήματα ανεξέλεγκτα είναι σαν να οδηγείς με κλειστά μάτια