ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22

Γιατί Τόσο Πολλοί Κανόνες;

Ανάφερε μερικούς κανόνες που υπάρχουν στην οικογένειά σου. ․․․․․

Πιστεύεις ότι οι οικογενειακοί κανόνες είναι πάντα σωστοί;

□ Ναι □ Όχι

Σε ποιον κανόνα δυσκολεύεσαι περισσότερο να υπακούσεις; ․․․․․

ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ του σπιτιού, όπως αποκαλούνται μερικές φορές, είναι αυτά που ορίζουν οι γονείς σου ότι πρέπει ή δεν πρέπει να κάνεις. Τέτοιοι κανόνες ίσως περιλαμβάνουν απαιτήσεις σχετικά με το διάβασμα των μαθημάτων σου, τις δουλειές του σπιτιού και την ώρα επιστροφής το βράδυ στο σπίτι, καθώς και περιορισμούς στη χρήση του τηλεφώνου, της τηλεόρασης ή του κομπιούτερ. Μερικοί κανόνες μπορεί να επεκτείνονται και έξω από το σπίτι και να περιλαμβάνουν τη διαγωγή σου στο σχολείο και την επιλογή φίλων.

Μήπως νιώθεις ότι ασφυκτιάς από αυτούς τους περιορισμούς; Ίσως αισθάνεσαι όπως οι νεαροί που αναφέρονται στη συνέχεια:

«Όταν μου έλεγαν να γυρίσω στο σπίτι μέχρι κάποια συγκεκριμένη ώρα γινόμουν έξω φρενών! Εκνευριζόμουν όταν άλλοι μπορούσαν να μένουν έξω αργότερα από εμένα».​—Άλεν.

«Είναι φρικτό να ελέγχουν τις κλήσεις σου στο κινητό τηλέφωνο. Νιώθω ότι μου συμπεριφέρονται σαν να είμαι παιδί!»​—Ελίζαμπεθ.

«Ένιωθα ότι οι γονείς μου προσπαθούσαν να καταστρέψουν την κοινωνική μου ζωή, λες και δεν ήθελαν να έχω φίλους!»​—Νικόλ.

Αν και συχνά οι νεαροί παραβιάζουν τους κανόνες που θέτουν οι γονείς τους, οι περισσότεροι από αυτούς αναγνωρίζουν ότι χρειάζονται κάποιοι κανονισμοί για να αποφευχθεί το πλήρες χάος. Αλλά αν οι κανόνες του σπιτιού είναι απαραίτητοι, γιατί ορισμένοι είναι τόσο εκνευριστικοί;

«Δεν Είμαι Μωρό Πια!»

Μπορεί να ενοχλείσαι από τους κανόνες επειδή νιώθεις ότι οι γονείς σου σού συμπεριφέρονται σαν να είσαι παιδί. Θέλεις να φωνάξεις: «Δεν είμαι μωρό πια!» Φυσικά, οι γονείς σου πιστεύουν πιθανότατα ότι οι κανόνες τους είναι απαραίτητοι για να σε προστατέψουν και να σε προετοιμάσουν για τις ευθύνες της ενήλικης ζωής.

Ωστόσο, ίσως φαίνεται ότι οι κανόνες στο σπίτι σου δεν έχουν προσαρμοστεί ώστε να συμβαδίζουν με την ανάπτυξή σου. Ίσως νιώθεις ότι σε περιορίζουν, όπως πίστευε και η νεαρή Μπρίελ, η οποία είπε για τους γονείς της: «Έχουν ξεχάσει εντελώς πώς νιώθει κανείς στην ηλικία μου. Δεν θέλουν να έχω δική μου άποψη, δεν θέλουν να κάνω επιλογές, δεν θέλουν να μεγαλώσω». Μια νεαρή ονόματι Άλισον έχει παρόμοια αισθήματα. «Οι γονείς μου δεν φαίνεται να καταλαβαίνουν ότι είμαι 18 χρονών, και όχι 10», λέει. «Πρέπει να μου έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη!»

Οι κανόνες του σπιτιού μπορεί να σου είναι ιδιαίτερα δυσβάσταχτοι αν φαίνεται ότι οι γονείς σου συμπεριφέρονται στα αδέλφια σου με περισσότερη επιείκεια. Για παράδειγμα, αναλογιζόμενος τα εφηβικά του χρόνια, κάποιος νεαρός άντρας ονόματι Μάθιου λέει για τη μικρότερη αδελφή του και τις ξαδέλφες του: «Όσο σοβαρό και αν ήταν αυτό που έκαναν, τα κορίτσια πάντα τη γλίτωναν!»

Αν Δεν Υπήρχαν Κανόνες;

Είναι κατανοητό ότι μπορεί να αποζητάς την αποδέσμευση από την εξουσία των γονέων σου. Θα ήταν, όμως, όντως καλύτερα για εσένα αν δεν είχες τους περιορισμούς που σου θέτουν; Πιθανώς γνωρίζεις συνομηλίκους σου οι οποίοι μπορούν να μένουν έξω όσο αργά θέλουν, μπορούν να φοράνε ό,τι τους αρέσει και μπορούν να πηγαίνουν με τους φίλους τους οπουδήποτε και οποτεδήποτε θέλουν. Ίσως οι γονείς τους να είναι τόσο απασχολημένοι ώστε δεν προσέχουν τι κάνουν τα παιδιά τους. Όπως και αν έχουν τα πράγματα, η Αγία Γραφή δείχνει ότι αυτή η προσέγγιση όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών δεν έχει επιτυχία. (Παροιμίες 29:15) Η έλλειψη αγάπης που βλέπεις στον κόσμο οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στους εγωκεντρικούς ανθρώπους που υπάρχουν σε αυτόν, πολλοί από τους οποίους ανατράφηκαν σε σπίτια χωρίς περιορισμούς.​—2 Τιμόθεο 3:1-5.

Αντί να ζηλεύεις τα νεαρά άτομα που έχουν το ελεύθερο να κάνουν ό,τι τους αρέσει, προσπάθησε να βλέπεις τους κανόνες των γονέων σου ως απόδειξη της αγάπης τους και του ενδιαφέροντός τους για εσένα. Επιβάλλοντας λογικούς περιορισμούς, μιμούνται τον Ιεχωβά Θεό, ο οποίος είπε στο λαό του: «Θα σου δώσω ενόραση και θα σε διδάξω την οδό στην οποία πρέπει να πηγαίνεις. Θα δώσω συμβουλή έχοντας το μάτι μου στραμμένο πάνω σου».​—Ψαλμός 32:8.

Ωστόσο, μερικές φορές μπορεί να νιώθεις ότι οι κανόνες των γονέων σου σε καταπιέζουν. Πώς μπορείς να βρεις λίγη ανακούφιση;

Επικοινωνία που Φέρνει Καλά Αποτελέσματα

Είτε θέλεις να αποκτήσεις περισσότερη ελευθερία είτε απλώς να μειώσεις την απογοήτευση που νιώθεις από τα όρια που σου θέτουν οι γονείς σου τώρα, το κλειδί είναι η καλή επικοινωνία. “Μα έχω προσπαθήσει να μιλήσω στους γονείς μου αλλά δεν υπάρχει αποτέλεσμα!” μπορεί να πουν κάποιοι. Αν νιώθεις και εσύ έτσι, αναρωτήσου: “Μήπως θα μπορούσα να βελτιώσω τις ικανότητές μου στην επικοινωνία;” Η επικοινωνία είναι ένα σημαντικό εργαλείο το οποίο μπορεί (1) να βοηθήσει τους άλλους να σε καταλάβουν ή (2) να βοηθήσει εσένα να καταλάβεις γιατί σου αρνούνται αυτό που θέλεις. Πράγματι, αν επιθυμείς προνόμια ενηλίκου, έπεται λογικά ότι θα πρέπει να μάθεις να επικοινωνείς με ωριμότητα. Πώς μπορείς να το καταφέρεις αυτό;

Μάθε να ελέγχεις τα συναισθήματά σου. Η καλή επικοινωνία προϋποθέτει αυτοσυγκράτηση. Η Αγία Γραφή αναφέρει: «Ο άφρονας αφήνει να εκδηλωθεί όλο του το πνεύμα, αλλά ο σοφός το διατηρεί ήρεμο ως το τέλος». (Παροιμίες 29:11) Γι’ αυτό, να αποφεύγεις τις γκρίνιες, τα μούτρα και τα παιδαριώδη πείσματα. Βέβαια μπορεί να θέλεις να κλείσεις την πόρτα με βρόντο ή να περιφέρεσαι στο σπίτι όλο νεύρα χτυπώντας τα πόδια σου στο πάτωμα, όταν οι γονείς σου σού επιβάλουν κάποιον περιορισμό. Ωστόσο, μια τέτοια συμπεριφορά θα οδηγήσει πιθανότατα σε περισσότερους κανόνες​—όχι σε περισσότερη ελευθερία.

Προσπάθησε να καταλάβεις την άποψη των γονέων σου. Η Τρέισι, μια Χριστιανή νεαρή που ζει σε μονογονεϊκή οικογένεια, λέει: «Ρωτάω τον εαυτό μου: “Τι προσπαθεί να πετύχει η μητέρα μου με τους κανόνες της;”» Σε ποιο συμπέρασμα καταλήγει; «Προσπαθεί να με βοηθήσει να γίνω καλύτερο άτομο». (Παροιμίες 3:1, 2) Αν δείχνεις τέτοιου είδους κατανόηση, αυτό μπορεί να σε βοηθήσει να επικοινωνείς αποτελεσματικά με τους γονείς σου.

Λόγου χάρη, ας υποθέσουμε ότι οι γονείς σου διστάζουν να σε αφήσουν να παρευρεθείς σε μια συγκεκριμένη παρέα. Αντί να λογοφέρεις μαζί τους, θα μπορούσες να ρωτήσεις: «Θέλετε να έρθει μαζί μου κάποιο ώριμο, έμπιστο άτομο;» Ίσως και πάλι οι γονείς σου να μην ικανοποιήσουν το αίτημά σου. Αλλά αν καταλάβεις τις ανησυχίες τους, έχεις περισσότερες πιθανότητες να προτείνεις μια εναλλακτική λύση που θα γίνει δεκτή.

Να ενισχύεις την εμπιστοσύνη που σου έχουν οι γονείς σου. Φαντάσου έναν άνθρωπο που χρωστάει χρήματα στην τράπεζα. Αν πληρώνει κανονικά τις οφειλές του, θα κερδίσει την εμπιστοσύνη της τράπεζας η οποία μπορεί μάλιστα να του δώσει μεγαλύτερη πίστωση στο μέλλον. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στο σπίτι. Οφείλεις στους γονείς σου την υπακοή σου. Αν αποδεικνύεσαι αξιόπιστο άτομο​—ακόμη και σε μικρά πράγματα​—οι γονείς σου θα σου δείξουν πιθανότατα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο μέλλον. Φυσικά, αν τους απογοητεύεις συνεχώς, δεν είναι καθόλου παράξενο να μειώσουν ή ακόμη και να διακόψουν εντελώς την «πίστωση» που σου προσφέρουν.

Όταν Παραβιαστεί Κάποιος Κανόνας

Αργά ή γρήγορα, θα αστοχήσεις κάπου​—μπορεί να μην κάνεις τις δουλειές που σου έχουν ανατεθεί στο σπίτι, να μιλήσεις παραπάνω από όσο πρέπει στο τηλέφωνο ή να γυρίσεις στο σπίτι αργότερα από ό,τι σου έχουν πει. (Ψαλμός 130:3) Έρχεται λοιπόν η στιγμή να αντιμετωπίσεις τους γονείς σου! Πώς θα καταφέρεις να μη γίνει η ήδη άσχημη κατάσταση ακόμη χειρότερη;

Πες την αλήθεια. Μην πεις κάποια ευφάνταστη ιστορία. Αν κάνεις κάτι τέτοιο, το μόνο που θα καταφέρεις θα είναι να υπονομεύσεις την όποια εμπιστοσύνη σού έχουν ακόμη οι γονείς σου. Έτσι λοιπόν, να είσαι ειλικρινής και ακριβής όσον αφορά τις λεπτομέρειες. (Παροιμίες 28:13) Μη δικαιολογήσεις ούτε να μικροποιήσεις αυτό που συνέβη. Επίσης, να θυμάσαι πάντα ότι «η απάντηση που δίνεται με πραότητα απομακρύνει την οργή».​—Παροιμίες 15:1.

Ζήτα συγνώμη. Το σωστό είναι να πεις ότι λυπάσαι για την ανησυχία, την απογοήτευση ή την επιπλέον εργασία που προκάλεσες, και αυτό ίσως να μειώσει την αυστηρότητα της τιμωρίας σου. Ωστόσο, η λύπη σου πρέπει να είναι ειλικρινής.

Δέξου τις συνέπειες. (Γαλάτες 6:7) Η πρώτη σου αντίδραση ίσως είναι να διαφωνήσεις για την τιμωρία, ιδιαίτερα αν αυτή φαίνεται άδικη. Το να αναλαμβάνεις, όμως, την ευθύνη των πράξεών σου αποτελεί σημάδι ωριμότητας. Το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι ίσως να προσπαθήσεις απλώς να ξανακερδίσεις την εμπιστοσύνη των γονέων σου.

Γράψε εδώ σε ποιο από τα παραπάνω τρία σημεία χρειάζεται να καταβάλεις μεγαλύτερη προσπάθεια. ․․․․․

Να θυμάσαι ότι οι γονείς σου έχουν την ευθύνη να ασκούν λογικό έλεγχο στις δραστηριότητές σου. Γι’ αυτό, η Γραφή μιλάει για «την εντολή του πατέρα σου» και «το νόμο της μητέρας σου». (Παροιμίες 6:20) Ωστόσο, δεν πρέπει να νιώθεις ότι οι κανόνες του σπιτιού θα καταστρέψουν τη ζωή σου. Αντιθέτως, αν υποτάσσεσαι στην εξουσία των γονέων σου, ο Ιεχωβά υπόσχεται ότι, μακροπρόθεσμα, τα πράγματα θα “πάνε καλά για εσένα”!​—Εφεσίους 6:1-3.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΘΕΜΑ ΣΤΟΝ 1ο ΤΟΜΟ, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

ΒΑΣΙΚΟ ΕΔΑΦΙΟ

«Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου . . . ώστε να πάνε καλά τα πράγματα για εσένα».​—Εφεσίους 6:2, 3.

ΕΙΣΗΓΗΣΗ

Αν θέλεις να σου δώσουν οι γονείς σου μεγαλύτερη ελευθερία, πρέπει πρώτα να αποδείξεις με συνέπεια ότι συμμορφώνεσαι με τους κανόνες τους. Όταν αποδείξεις την υπακοή σου, τότε υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να ικανοποιήσουν εκείνοι τα αιτήματά σου.

ΓΝΩΡΙΖΕΣ ΟΤΙ . . . ;

Οι έρευνες δείχνουν πως οι νεαροί των οποίων οι γονείς επιβάλλουν κανόνες από αγάπη έχουν περισσότερες πιθανότητες να διαπρέψουν στις σπουδές τους, να έχουν καλές σχέσεις με τους άλλους και να είναι ευτυχισμένοι.

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ!

Αν παραβιάσω κάποιον κανόνα του σπιτιού, θα πω ․․․․․

Μπορώ να ενισχύσω την εμπιστοσύνη που μου έχουν οι γονείς μου με το να ․․․․․

Αυτό που θα ήθελα να ρωτήσω το γονέα (τους γονείς) μου σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα είναι ․․․․․

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΨΗ ΣΟΥ;

● Γιατί μπορεί ορισμένες φορές να φαίνονται οι γονείς σου υπερπροστατευτικοί;

● Γιατί μερικές φορές αντιδράς υπερβολικά στους περιορισμούς;

● Πώς μπορείς να βελτιώσεις την επικοινωνία σου με τους γονείς σου;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 183]

«Όταν είσαι νεαρός, νομίζεις πως τα ξέρεις όλα. Όταν, λοιπόν, οι γονείς σου σού βάζουν περιορισμούς, είναι εύκολο να εκνευριστείς μαζί τους. Αλλά οι κανόνες τους είναι πράγματι για το καλό μας».​—Μέγκαν

[Πλαίσιο στη σελίδα 186]

Πρόκειται Πράγματι για Διακρίσεις;

Έχεις αναρωτηθεί ποτέ: “Μα γιατί δεν μας μεταχειρίζονται οι γονείς μας όλους με τον ίδιο ακριβώς τρόπο;” Αν ναι, σκέψου το εξής: Δεν είναι πάντα δίκαιη η ίση μεταχείριση ούτε είναι η δίκαιη μεταχείριση πάντα ίση. Στην πραγματικότητα, το ζήτημα είναι: Παραμελούνται οι δικές σου ανάγκες; Παραδείγματος χάρη, όταν χρειάζεσαι τη συμβουλή, τη βοήθεια ή την υποστήριξη των γονέων σου, είναι πρόθυμοι εκείνοι να σου την προσφέρουν; Αν ναι, μπορείς να πεις στ’ αλήθεια ότι είσαι θύμα αδικίας; Εφόσον εσύ και τα αδέλφια σου είστε ξεχωριστά άτομα με διαφορετικές ανάγκες, είναι απλώς αδύνατον για τους γονείς σου να σας μεταχειρίζονται όλους πάντοτε με τον ίδιο τρόπο. Αυτό ακριβώς κατάλαβε με τον καιρό η Μπεθ. Τώρα, σε ηλικία 18 ετών, λέει: «Ο αδελφός μου και εγώ είμαστε δύο διαφορετικοί άνθρωποι και χρειαζόμαστε διαφορετική μεταχείριση. Κοιτάζοντας στο παρελθόν, δεν μπορώ να πιστέψω πως δεν το καταλάβαινα αυτό όταν ήμουν μικρότερη».

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 189]

Φύλλο Εργασίας

Μίλησε στους Γονείς Σου!

Τα προηγούμενα δύο κεφάλαια ασχολήθηκαν με το πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις την κριτική των γονέων σου και τους κανόνες του σπιτιού. Τι μπορεί να γίνει αν πιστεύεις ότι οι γονείς σου είναι πολύ αυστηροί στον έναν ή και στους δύο αυτούς τομείς; Πώς μπορείς να ανοίξεις συζήτηση μαζί τους γύρω από αυτό το θέμα;

● Διάλεξε κάποια στιγμή που να μην έχεις ένταση και οι γονείς σου να μην είναι πολύ απασχολημένοι.

● Μίλησε με ειλικρίνεια, αλλά χωρίς να καθοδηγείσαι από τα συναισθήματά σου. Δείξε στους γονείς σου τον οφειλόμενο σεβασμό.

Αν πιστεύεις ότι οι γονείς σου είναι υπερβολικά επικριτικοί, θα μπορούσες να πεις: «Προσπαθώ πολύ να κάνω το σωστό, αλλά είναι δύσκολο όταν νιώθω ότι μου κάνετε συνέχεια κριτική. Μπορούμε να μιλήσουμε για αυτό;»

Γράψε παρακάτω πώς θα άνοιγες εσύ συζήτηση με τους γονείς σου γύρω από αυτό το θέμα.

․․․․․

✔ΕΙΣΗΓΗΣΗ: Χρησιμοποίησε το Κεφάλαιο 21 για να σπάσεις τον πάγο. Ίσως οι γονείς σου να είναι πρόθυμοι να συζητήσουν μαζί σου αυτό το κεφάλαιο.

Αν πιστεύεις ότι οι γονείς σου δεν σου δίνουν αρκετή ελευθερία, θα μπορούσες να πεις: «Θα ήθελα να δείξω μεγαλύτερη υπευθυνότητα ώστε κάποια στιγμή να μπορώ να έχω περισσότερη ελευθερία. Ποιες νομίζετε ότι είναι οι ελλείψεις μου;»

Γράψε παρακάτω πώς θα μπορούσες να ανοίξεις εσύ συζήτηση με τους γονείς σου γύρω από αυτό το θέμα.

․․․․․

✔ΕΙΣΗΓΗΣΗ: Ανασκόπησε το Κεφάλαιο 3 στον 1ο Τόμο. Έχει τίτλο «Πώς Μπορώ να Κάνω τους Γονείς Μου να μου Δώσουν Μεγαλύτερη Ελευθερία;» Κατόπιν γράψε σε ένα χαρτί τις όποιες ερωτήσεις ίσως σου δημιουργήθηκαν γύρω από αυτά που διάβασες.

[Εικόνα στη σελίδα 184, 185]

Η υπακοή στους κανόνες των γονέων σου μοιάζει με την πληρωμή ενός χρέους στην τράπεζα​—όσο μεγαλύτερη αξιοπιστία δείχνεις τόσο μεγαλύτερη είναι η εμπιστοσύνη (ή η πίστωση) από μέρους τους