Η Αντίληψη Εισχωρεί στις Ανατολικές Θρησκείες
«Ανέκαθεν πίστευα ότι η αθανασία της ψυχής ήταν μια οικουμενική αλήθεια την οποία αποδέχονταν όλοι οι άνθρωποι. Γι’ αυτόν το λόγο έμεινα έκπληκτος όταν έμαθα ότι εξέχοντες διανοούμενοι τόσο της Ανατολής όσο και της Δύσης επιχείρησαν με ζήλο να αντικρούσουν αυτή την πεποίθηση. Τώρα αναρωτιέμαι πώς ενσωματώθηκε η αντίληψη για την αθανασία στις Ινδουιστικές πεποιθήσεις».—ΕΝΑΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΑΝΑΤΡΑΦΗΚΕ ΩΣ ΙΝΔΟΥΙΣΤΗΣ.
1. Γιατί μας ενδιαφέρει η γνώση γύρω από την ανάπτυξη και τη διάδοση του δόγματος περί αθανασίας του ανθρώπου στις διάφορες θρησκείες;
ΠΩΣ εισχώρησε στον Ινδουισμό και σε άλλες θρησκείες της Ανατολής η αντίληψη ότι ο άνθρωπος έχει αθάνατη ψυχή; Το ερώτημα ενδιαφέρει ακόμη και άτομα στη Δύση τα οποία μπορεί να μην είναι εξοικειωμένα με αυτές τις θρησκείες, εφόσον αυτή η δοξασία επηρεάζει την άποψη που έχουν όλοι για το μέλλον. Επειδή η διδασκαλία για την αθανασία του ανθρώπου είναι ο κοινός παρονομαστής των περισσότερων θρησκειών σήμερα, το να γνωρίζουμε πώς αναπτύχθηκε αυτή η ιδέα μπορεί πράγματι να προάγει καλύτερη κατανόηση και επικοινωνία.
2. Γιατί είναι η Ινδία αξιοσημείωτη πηγή θρησκευτικής επιρροής στην Ασία;
2 Ο Νίνιαν Σμαρτ, καθηγητής θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ στη Βρετανία, παρατηρεί: «Το σημαντικότερο κέντρο θρησκευτικής επιρροής στην Ασία είναι η Ινδία. Αυτό δεν αληθεύει απλώς και μόνο επειδή αυτή η χώρα είναι η κοιτίδα πολλών θρησκευμάτων—του Ινδουισμού, του Βουδισμού, του Ζαϊνισμού, του Σιχισμού, κτλ.—αλλά επειδή ένα από αυτά, ο Βουδισμός, έφτασε στο σημείο να επηρεάζει βαθιά τον πολιτισμό σχεδόν ολόκληρης της Ανατολικής Ασίας». Πολλοί πολιτισμοί που επηρεάστηκαν με αυτόν τον τρόπο «εξακολουθούν να θεωρούν την Ινδία πνευματική τους πατρίδα», λέει ο Ινδουιστής μελετητής Νικιλάναντ. Πώς, λοιπόν, άρχισε να εισχωρεί αυτή η διδασκαλία της αθανασίας στην Ινδία και σε άλλα μέρη της Ασίας;
Ο Ινδουισμός Διδάσκει τη Μετενσάρκωση
3. Σύμφωνα με έναν ιστορικό, ποιοι είναι πιθανό να έφεραν την αντίληψη της μετεμψύχωσης στην Ινδία;
3 Τον έκτο αιώνα Π.Κ.Χ., ενώ ο Πυθαγόρας και οι μαθητές του στην Ελλάδα προωθούσαν τη θεωρία της μετεμψύχωσης, Ινδουιστές σοφοί, οι οποίοι ζούσαν στις όχθες του Ινδού και του Γάγγη στην Ινδία, ανέπτυσσαν την ίδια ιδέα. Η ταυτόχρονη εμφάνιση αυτής της δοξασίας «στον ελληνικό κόσμο και στην Ινδία σίγουρα δεν ήταν τυχαία», λέει ο ιστορικός Άρνολντ Τόινμπι. «Μια πιθανή κοινή πηγή [επιρροής]», τονίζει ο Τόινμπι, «ήταν οι Ευρασιάτες νομάδες, οι οποίοι εισέδυσαν τον 8ο και τον 7ο αιώνα π.Χ. στην Ινδία, στη νοτιοδυτική Ασία, στις στέπες κατά μήκος της βόρειας ακτής της Μαύρης Θάλασσας, καθώς και στη Βαλκανική Χερσόνησο και στη χερσόνησο της Ανατολίας». Οι ευρασιατικές φυλές που μετανάστευσαν προφανώς έφεραν μαζί τους στην Ινδία την αντίληψη της μετεμψύχωσης.
4. Γιατί βρήκε απήχηση η ιδέα της μετεμψύχωσης στους Ινδουιστές σοφούς;
4 Ο Ινδουισμός είχε ξεκινήσει στην Ινδία πολύ νωρίτερα, όταν έφτασαν εκεί οι Άριοι περίπου το 1500 Π.Κ.Χ. Ευθύς εξαρχής, ο Ινδουισμός υποστήριζε ότι η ψυχή ήταν ξέχωρη από το σώμα και συνέχιζε να ζει μετά το θάνατο. Γι’ αυτό, οι Ινδουιστές ασκούσαν προγονολατρία και άφηναν έξω φαγητό για να το καταναλώσουν οι ψυχές των νεκρών. Αιώνες αργότερα, όταν η αντίληψη της μετεμψύχωσης έφτασε στην Ινδία, πρέπει να βρήκε απήχηση στους Ινδουιστές σοφούς οι οποίοι είχαν καταπιαστεί με το παγκόσμιο πρόβλημα του κακού και των παθημάτων που υφίστανται οι άνθρωποι. Συνδυάζοντάς την με το λεγόμενο νόμο του Κάρμα, το νόμο της αιτίας και του αποτελέσματος, οι Ινδουιστές σοφοί ανέπτυξαν τη θεωρία της μετενσάρκωσης, σύμφωνα με την οποία η αξία και η αναξιότητα σε μια ζωή ανταμείβονται ή τιμωρούνται στην επόμενη.
5. Σύμφωνα με τον Ινδουισμό, ποιος είναι ο ύστατος στόχος της ψυχής;
5 Υπήρχε, όμως, μια ακόμη ιδέα η οποία επηρέασε τη διδασκαλία του Ινδουισμού για την ψυχή. «Φαίνεται να αληθεύει ότι, την ίδια ακριβώς εποχή κατά την οποία διατυπώθηκε η θεωρία της μετεμψύχωσης και του κάρμα, ή ακόμη νωρίτερα», λέει η Εγκυκλοπαίδεια της Θρησκείας και της Ηθικής (Encyclopædia of Religion and Ethics), «άρχισε να διαμορφώνεται . . . μια ακόμη ιδέα σε κάποιο μικρό κύκλο διανοουμένων στη Β. Ινδία—η φιλοσοφική ιδέα του Βράχμαν-Άτμαν [του υπέρτατου και αιώνιου Βράχμαν, της ύστατης πραγματικότητας]». Αυτή η αντίληψη συνδυάστηκε με τη θεωρία της μετενσάρκωσης για να καθορίσει τον ύστατο στόχο των Ινδουιστών—την απελευθέρωση από τον κύκλο των μετεμψυχώσεων προκειμένου να γίνει κανείς ένα με την ύστατη πραγματικότητα. Κατά τους Ινδουιστές, αυτό επιτυγχάνεται με το να επιδιώκει κάποιος να έχει κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά και ειδική γνώση για τον Ινδουισμό.
6, 7. Τι πιστεύουν οι Ινδουιστές σήμερα σχετικά με το Υπερπέραν;
6 Με αυτόν τον τρόπο, οι Ινδουιστές σοφοί διαμόρφωσαν το δόγμα της μετενσάρκωσης συνδυάζοντας την αντίληψη της μετεμψύχωσης με το νόμο του Κάρμα και την ιδέα του Βράχμαν. Ο Οκτάβιο Πας, νομπελίστας ποιητής και τέως πρέσβης του Μεξικού στην Ινδία, γράφει: «Καθώς διαδιδόταν ο Ινδουισμός, το ίδιο συνέβαινε και με μια αντίληψη . . . η οποία είναι ζωτικής σημασίας στο Βραχμανισμό, στο Βουδισμό και σε άλλες ασιατικές θρησκείες: τη μετεμψύχωση σε διαδοχικές υπάρξεις».
7 Το δόγμα της μετενσάρκωσης είναι η βασική διδασκαλία του σημερινού Ινδουισμού. Ο Ινδουιστής φιλόσοφος Νικιλάναντ λέει: «Κάθε πιστός Ινδουιστής έχει την πεποίθηση ότι η απόκτηση αθανασίας δεν αποτελεί προνόμιο μερικών εκλεκτών, αλλά εγγενές δικαίωμα όλων».
Ο Κύκλος των Γεννήσεων στο Βουδισμό
8-10. (α) Πώς ορίζει ο Βουδισμός την ύπαρξη; (β) Πώς εξηγεί ένας Βουδιστής μελετητής την αναγέννηση;
8 Ο Βουδισμός ιδρύθηκε στην Ινδία περίπου το 500 Π.Κ.Χ. Σύμφωνα με τη Βουδιστική παράδοση, ο Βουδισμός ιδρύθηκε από έναν Ινδό πρίγκιπα ονόματι Σιντάρτα Γκαουτάμα, ο οποίος έγινε γνωστός ως Βούδας αφού έλαβε φώτιση. Εφόσον προήλθε από τον Ινδουισμό, οι διδασκαλίες του μοιάζουν με εκείνες του Ινδουισμού. Σύμφωνα με το Βουδισμό, η ύπαρξη είναι ένας συνεχής κύκλος γεννήσεων και θανάτων, και όπως και στον Ινδουισμό, η κατάσταση του κάθε ατόμου στην παρούσα ζωή του ορίζεται από τις πράξεις του στην προηγούμενη ζωή του.
9 Αλλά ο Βουδισμός δεν ορίζει την ύπαρξη λέγοντας ότι υπάρχει μια ατομική ψυχή η οποία ζει μετά το θάνατο. «[Ο Βούδας] θεωρούσε ότι η ανθρώπινη ψυχή είναι μια φευγαλέα σειρά διακοπτόμενων ψυχολογικών καταστάσεων, οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους μόνο μέσω της επιθυμίας», παρατήρησε ο Άρνολντ Τόινμπι. Ωστόσο, ο Βούδας πίστευε ότι κάτι—κάποια κατάσταση ή δύναμη—μεταβιβάζεται από τη μια ζωή στην άλλη. Ο Δρ Βαλπόλα Ράχουλα, ένας Βουδιστής μελετητής, εξηγεί:
10 «Το κάθε ον δεν είναι παρά ένας συνδυασμός φυσικών και διανοητικών δυνάμεων ή ενεργειών. Αυτό που ονομάζουμε θάνατος είναι η ολική παύση των λειτουργιών του φυσικού σώματος. Μήπως όλες αυτές οι δυνάμεις και οι ενέργειες σταματούν παντελώς όταν παύουν οι λειτουργίες του σώματος; Ο Βουδισμός λέει: “Όχι”. Η θέληση, η βούληση, η επιθυμία, η δίψα για ύπαρξη, για διάρκεια, για συνεχή πολλαπλασιασμό, είναι μια τεράστια δύναμη που κινεί ολόκληρες ζωές, ολόκληρες υπάρξεις, ακόμη και ολόκληρο τον κόσμο. Αυτή είναι η μεγαλύτερη δύναμη, η μεγαλύτερη ενέργεια που υπάρχει στον κόσμο. Σύμφωνα με το Βουδισμό, αυτή η δύναμη δεν σταματάει όταν παύουν οι λειτουργίες του σώματος, όταν δηλαδή επέρχεται ο θάνατος· αντίθετα, συνεχίζει να εκδηλώνεται με μια άλλη μορφή παρέχοντας μια νέα ύπαρξη, και αυτό λέγεται αναγέννηση».
11. Ποια άποψη έχουν οι Βουδιστές για το Υπερπέραν;
11 Η άποψη των Βουδιστών για το Υπερπέραν είναι η εξής: Η ύπαρξη είναι αιώνια εκτός και αν το άτομο πετύχει τον τελικό στόχο, τη Νιρβάνα, δηλαδή την απελευθέρωση από τον κύκλο των γεννήσεων. Η Νιρβάνα δεν είναι ούτε μια κατάσταση αιώνιας ευδαιμονίας ούτε μια κατάσταση ενότητας με την ύστατη πραγματικότητα. Είναι απλώς μια κατάσταση ανυπαρξίας—ο «τόπος χωρίς θάνατο» ο οποίος υπάρχει πέρα από την ατομική ύπαρξη. Το Ένατο Νέο Κολεγιακό Λεξικό του Γουέμπστερ (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) ορίζει τη «Νιρβάνα» ως «τόπο ή κατάσταση λήθης σε σχέση με τις μέριμνες, τον πόνο ή την εξωτερική πραγματικότητα». Αντί να επιζητούν την αθανασία, οι Βουδιστές ενθαρρύνονται να την υπερβούν φτάνοντας στη Νιρβάνα.
12-14. Πώς μεταδίδουν οι διάφορες μορφές του Βουδισμού την αντίληψη της αθανασίας;
12 Καθώς ο Βουδισμός διαδόθηκε σε διάφορα μέρη της Ασίας, προσάρμοσε τις διδασκαλίες του στις τοπικές πεποιθήσεις. Για παράδειγμα, ο Βουδισμός Μαχαγιάνα, η μορφή που επικρατεί στην Κίνα και στην Ιαπωνία, πιστεύει στους ουράνιους μποντισάτβα, δηλαδή μελλοντικούς Βούδες. Οι μποντισάτβα αναβάλλουν τη Νιρβάνα τους επί αμέτρητες ζωές προκειμένου να υπηρετήσουν τους άλλους και να τους βοηθήσουν να τη φτάσουν. Επομένως, κάποιος μπορεί να επιλέξει να παραμείνει στον κύκλο των γεννήσεων ακόμη και μετά την επίτευξη της Νιρβάνα.
13 Μια άλλη προσαρμογή η οποία άσκησε μεγάλη επιρροή στην Κίνα και στην Ιαπωνία είναι το δόγμα για την Αγνή Γη στη Δύση, το οποίο δημιούργησε ο Βούδας Αμιτάμπα, ή αλλιώς Αμίντα. Όσοι επικαλούνται το όνομα του Βούδα με πίστη αναγεννιούνται στην Αγνή Γη, δηλαδή στον παράδεισο, όπου οι συνθήκες συντελούν περισσότερο στην απόκτηση της τελικής φώτισης. Τι προέκυψε από αυτή τη διδασκαλία; Ο καθηγητής Σμαρτ, ο οποίος αναφέρθηκε νωρίτερα, εξηγεί: «Δεν είναι αφύσικο το ότι τα μεγαλεία του παραδείσου, τα οποία περιγράφονται παραστατικά σε μερικά κείμενα Μαχαγιάνα, έφτασαν στο σημείο να αντικαταστήσουν τη νιρβάνα στη φαντασία του λαού ως ο υπέρτατος στόχος».
14 Ο θιβετιανός Βουδισμός συμπεριλαμβάνει άλλα τοπικά στοιχεία. Για παράδειγμα, το θιβετιανό βιβλίο των νεκρών περιγράφει τη μοίρα του ατόμου στο ενδιάμεσο στάδιο πριν αναγεννηθεί. Οι νεκροί λέγεται ότι εκτίθενται στο λαμπρό φως της ύστατης πραγματικότητας, και όσοι δεν είναι ικανοί να αντέξουν το φως δεν αποκτούν απελευθέρωση αλλά αναγεννιούνται. Είναι φανερό ότι ο Βουδισμός, με τις διάφορες μορφές του, μεταδίδει την αντίληψη της αθανασίας.
Η Προγονολατρία στο Σιντοϊσμό της Ιαπωνίας
15-17. (α) Πώς αναπτύχθηκε η λατρεία των προγονικών πνευμάτων στο Σιντοϊσμό; (β) Γιατί αποτελεί θεμελιώδες δόγμα του Σιντοϊσμού η πίστη στην αθανασία της ψυχής;
15 Υπήρχε κάποια θρησκεία στην Ιαπωνία πριν από την άφιξη του Βουδισμού τον έκτο αιώνα Κ.Χ. Ήταν μια θρησκεία χωρίς όνομα, και αποτελούνταν από πεποιθήσεις οι οποίες συνδέονταν με τα ήθη και τα έθιμα του λαού. Ωστόσο, μετά την εισχώρηση του Βουδισμού, προέκυψε η ανάγκη να διαφοροποιηθεί η ιαπωνική θρησκεία από την εισαγόμενη. Έτσι εμφανίστηκε η ονομασία «Σιντοϊσμός», που σημαίνει «η οδός των θεών».
16 Τι πίστευαν αρχικά οι Σιντοϊστές σχετικά με το Υπερπέραν; Όταν ξεκίνησαν οι ρυζοκαλλιέργειες σε υγρότοπους, «η καλλιέργεια σε υγρότοπους κατέστησε αναγκαίο να δημιουργηθούν καλά οργανωμένες και σταθερές κοινωνίες», εξηγεί η Εγκυκλοπαίδεια Κοντάνσα της Ιαπωνίας (Kodansha Encyclopedia of Japan), «και αναπτύχθηκαν αγροτικές τελετουργίες οι οποίες αργότερα έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στο Σιντοϊσμό». Ο φόβος για τις απελθούσες ψυχές ώθησε αυτόν τον αρχαίο λαό να επινοήσει τελετουργίες για να τις κατευνάσει. Έτσι αναπτύχθηκε η λατρεία των προγονικών πνευμάτων.
17 Σύμφωνα με τις πεποιθήσεις των Σιντοϊστών, η «απελθούσα» ψυχή εξακολουθεί να διατηρεί την προσωπικότητά της αλλά είναι κηλιδωμένη εξαιτίας του θανάτου. Όταν η οικογένεια του νεκρού κάνει επιμνημόσυνες τελετές, τότε η ψυχή εξαγνίζεται μέχρι που τελικά απαλλάσσεται από κάθε κακία και αποκτάει έναν ειρηνικό και καλοκάγαθο χαρακτήρα. Με τον καιρό, το προγονικό πνεύμα ανέρχεται στη θέση προγονικής ή προστάτιδας θεότητας. Λόγω της συνύπαρξής του με το Βουδισμό, ο Σιντοϊσμός αφομοίωσε ορισμένες Βουδιστικές διδασκαλίες, περιλαμβανομένου και του δόγματος για τον παράδεισο. Επομένως, διαπιστώνουμε ότι η πίστη στην αθανασία αποτελεί θεμελιώδες δόγμα του Σιντοϊσμού.
Η Αθανασία στον Ταοϊσμό, η Προγονολατρία στον Κομφουκιανισμό
18. Ποια είναι η Ταοϊστική άποψη για την αθανασία;
18 Ο Ταοϊσμός ιδρύθηκε από τον Λάο-τσε, ο οποίος λέγεται ότι έζησε στην Κίνα τον έκτο αιώνα Π.Κ.Χ. Σύμφωνα με τον Ταοϊσμό, ο σκοπός της ζωής είναι η εναρμόνιση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων με το Τάο—την οδό της φύσης. Η Ταοϊστική άποψη για την αθανασία μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: Το Τάο είναι η κυβερνώσα αρχή στο σύμπαν. Το Τάο δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος. Όταν ζει κάποιος σε αρμονία με το Τάο, συμμετέχει σε αυτό και γίνεται αιώνιος.
19-21. Σε ποιες προσπάθειες οδήγησαν οι εικασίες των Ταοϊστών;
19 Στην προσπάθειά τους να γίνουν ένα με τη φύση, οι Ταοϊστές με τον καιρό έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αιωνιότητά της και την ικανότητά της να ανανεώνεται. Υπέθεσαν ότι αν κάποιος ζει σε αρμονία με το Τάο, δηλαδή την οδό της φύσης, θα μπορούσε ίσως να διεισδύσει στα μυστικά της φύσης και να γίνει άτρωτος όσον αφορά τις σωματικές βλάβες, τις αρρώστιες, ακόμη και το θάνατο.
20 Οι Ταοϊστές άρχισαν να πειραματίζονται με το στοχασμό, με αναπνευστικές ασκήσεις και με τη διατροφή, πράγματα τα οποία υποτίθεται ότι μπορούσαν να επιβραδύνουν τη φθορά του σώματος και το θάνατο. Σύντομα άρχισαν να κυκλοφορούν θρύλοι σχετικά με αθάνατους οι οποίοι μπορούσαν να πετούν στα σύννεφα, να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται όποτε ήθελαν, και οι οποίοι ζούσαν σε ιερά βουνά ή σε απομακρυσμένα νησιά επί αμέτρητα χρόνια και τρέφονταν με τη δροσιά ή με μαγικά φρούτα. Η κινεζική ιστορία αναφέρει ότι το 219 Π.Κ.Χ., ο αυτοκράτορας Τσιν Σι Χουάνγκ-Τι έστειλε με ένα στόλο 3.000 αγόρια και κορίτσια για να βρουν το θρυλικό νησί Π’ενγκ-λάι, δηλαδή την κατοικία των αθάνατων, προκειμένου να φέρουν πίσω το βότανο της αθανασίας. Περιττεύει βέβαια να πούμε ότι δεν γύρισαν με το ελιξήριο.
21 Η αναζήτηση της αιώνιας ζωής οδήγησε τους Ταοϊστές στον πειραματισμό με την παρασκευή χαπιών αθανασίας μέσω της αλχημείας. Κατά την άποψη του Ταοϊσμού, η ζωή είναι αποτέλεσμα της ένωσης των αντίθετων δυνάμεων γιν και γιανγκ (θηλυκού και αρσενικού). Έτσι, με το να λιώνουν οι αλχημιστές μολύβι (σκούρο, δηλαδή γιν) και υδράργυρο (ανοιχτόχρωμο, δηλαδή γιανγκ), μιμούνταν τη διαδικασία της φύσης και νόμιζαν ότι το προϊόν που παραγόταν θα ήταν κάποιο χάπι αθανασίας.
22. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της Βουδιστικής επιρροής στη θρησκευτική ζωή της Κίνας;
22 Τον έβδομο αιώνα Κ.Χ., ο Βουδισμός επιχείρησε να εισχωρήσει στη θρησκευτική ζωή της Κίνας. Το αποτέλεσμα ήταν ένα κράμα στοιχείων που προέρχονταν από το Βουδισμό, τον πνευματισμό και την προγονολατρία. «Τόσο ο Βουδισμός όσο και ο Ταοϊσμός», λέει ο καθηγητής Σμαρτ, «έδωσαν σάρκα και οστά στις πεποιθήσεις περί μεταθανάτιας ζωής, οι οποίες ήταν κάπως ασαφείς στην προγονολατρία των αρχαίων Κινέζων».
23. Ποια ήταν η θέση του Κομφούκιου ως προς την προγονολατρία;
23 Ο Κομφούκιος, ένας άλλος διακεκριμένος σοφός που έζησε στην Κίνα τον έκτο αιώνα Π.Κ.Χ. και του οποίου η φιλοσοφία αποτέλεσε τη βάση του Κομφουκιανισμού, δεν σχολίασε εκτενώς το Υπερπέραν. Αντίθετα, τόνισε τη σπουδαιότητα της ηθικής αγαθότητας και της κοινωνικά αποδεκτής συμπεριφοράς. Ήταν, όμως, ευνοϊκά διακείμενος προς την προγονολατρία και έθετε μεγάλη έμφαση στην τήρηση των τελετουργιών και των ιεροτελεστιών που σχετίζονταν με τα πνεύματα των εκλιπόντων προγόνων.
Άλλες Ανατολικές Θρησκείες
24. Τι διδάσκει ο Ζαϊνισμός σχετικά με την ψυχή;
24 Ο Ζαϊνισμός ιδρύθηκε στην Ινδία τον έκτο αιώνα Π.Κ.Χ. Ο ιδρυτής του, ο Μαχαβίρα, δίδαξε ότι όλα τα ζωντανά πλάσματα έχουν αιώνιες ψυχές και ότι η σωτηρία της ψυχής από τα δεσμά του Κάρμα μπορεί να επιτευχθεί μόνο με υπερβολική αυταπάρνηση και αυτοπειθαρχία, καθώς και με αυστηρή εφαρμογή της αποχής από τη βία προς όλα τα πλάσματα. Οι Ζαϊνιστές διακρατούν αυτές τις πεποιθήσεις μέχρι σήμερα.
25, 26. Ποιες Ινδουιστικές πεποιθήσεις υπάρχουν και στο Σιχισμό;
25 Η Ινδία είναι επίσης η κοιτίδα του Σιχισμού, μιας θρησκείας την οποία ακολουθούν 19 εκατομμύρια άνθρωποι. Αυτή η θρησκεία πρωτοεμφανίστηκε το 16ο αιώνα όταν ο Γκουρού Νάνακ αποφάσισε να συγχωνεύσει τα καλύτερα στοιχεία του Ινδουισμού και του Ισλαμισμού και να δημιουργήσει μια ενωμένη θρησκεία. Ο Σιχισμός υιοθέτησε τις Ινδουιστικές πεποιθήσεις σχετικά με την αθανασία της ψυχής, τη μετενσάρκωση και το Κάρμα.
26 Σαφώς, η πεποίθηση ότι η ζωή συνεχίζεται μετά το θάνατο του σώματος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των περισσότερων Ανατολικών θρησκειών. Τι θα πούμε, όμως, για το Χριστιανισμό, τον Ιουδαϊσμό και τον Ισλαμισμό;
[Χάρτης στη σελίδα 10]
(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο.)
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΣΙΑ
ΚΑΣΜΙΡ
ΘΙΒΕΤ
ΚΙΝΑ
ΚΟΡΕΑ
ΙΑΠΩΝΙΑ
Μπανάρας
ΙΝΔΙΑ
Μπουντ Γκαγιά
ΜΙΑΝΜΑΡ
ΤΑΫΛΑΝΔΗ
ΣΡΙ ΛΑΝΚΑ
ΚΑΜΠΟΤΖΗ
ΙΑΒΑ
3ος ΑΙΩΝΑΣ Π.Κ.Χ.
1ος ΑΙΩΝΑΣ Π.Κ.Χ.
1ος ΑΙΩΝΑΣ Κ.Χ.
4ος ΑΙΩΝΑΣ Κ.Χ.
6ος ΑΙΩΝΑΣ Κ.Χ.
7ος ΑΙΩΝΑΣ Κ.Χ.
Ο Βουδισμός επηρέασε όλη την Ανατολική Ασία
[Εικόνα στη σελίδα 9]
Η μετενσάρκωση είναι η βασική διδασκαλία του Ινδουισμού
[Εικόνα στη σελίδα 11]
Ζώντας σε αρμονία με τη φύση, ο Ταοϊστής προσπαθεί να γίνει αιώνιος
[Εικόνα στη σελίδα 12]
Ο Κομφούκιος ήταν ευνοϊκά διακείμενος προς την προγονολατρία