ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ της Σκοπιάς
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
της Σκοπιάς
Ελληνική
  • ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ
  • ΕΚΔΟΣΕΙΣ
  • ΣΥΝΑΘΡΟΙΣΕΙΣ
  • yb81 σ. 34-143
  • Ελ Σαλβαντόρ

Δεν υπάρχει διαθέσιμο βίντεο για αυτή την επιλογή.

Λυπούμαστε, υπήρξε κάποιο σφάλμα στη φόρτωση του βίντεο.

  • Ελ Σαλβαντόρ
  • Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 1981
  • Υπότιτλοι
  • ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ
  • ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
  • ΕΝΑΡΞΙΣ ΤΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ
  • ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΠΟΥ ΒΑΠΤΙΣΘΗΚΑΝ
  • ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
  • ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΕΡΓΟ ΣΤΗ ΣΑΝΤΑ ΑΝΑ
  • ΝΕΟΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ
  • ΕΝΑΝΤΙΩΣΙ ΣΤΗ ΣΑΝΤΑ ΑΝΑ
  • ΤΟ ΕΡΓΟ ΠΡΟΧΩΡΕΙ
  • ΜΕΡΙΚΟΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΦΕΥΓΟΥΝ, ΑΛΛΟΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ
  • ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΙΣ ΤΟΥ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ
  • ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
  • ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΗ ΣΑΝΤΑ ΑΝΑ
  • ΤΟ ΕΡΓΟ ΑΡΧΙΖΕΙ ΣΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ
  • Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
  • ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΟΥ 1950
  • ΕΠΙΤΥΧΕΙΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
  • ΑΙΘΟΥΣΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΟΣ ΟΙΚΟΣ
  • Ο ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΚΑΙΓΕΤΑΙ
  • ΔΙΟΡΘΩΣΙΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
  • ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΙ ΤΩΝ ΓΑΜΩΝ
  • ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΙ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΑΠΟ ΠΟΡΤΑ ΣΕ ΠΟΡΤΑ
  • ΟΙ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΥΤΥΧΕΙΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ
  • ΝΕΟΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΣΕΡΧΩΝΤΑΙ
  • ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΥΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ
  • ΕΡΓΟ ΣΕ ΑΝΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ
  • ΤΟ ΑΓΓΕΛΜΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΠΡΟΣΕΛΚΥΕΙ ΤΟΥΣ ΝΕΑΡΟΥΣ
  • Η ΕΠΙΣΚΕΨΙ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΦΡΑΝΤΣ
  • ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΠΟ ΤΑ ΦΙΛΜΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ
  • ΝΕΟ ΚΤΙΡΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
  • ΤΟ ΕΛ ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΙ ΤΟΥ
  • ΕΚΤΙΜΗΣΙ ΓΙΑ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ
  • ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΕΡΓΟ
  • ΜΙΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΚΑΤΑΝΙΚΗΣΙ ΤΟΥ ΔΙΩΓΜΟΥ ΣΥΝΑΞΙ ΤΩΝ ΠΡΟΒΑΤΩΝ
  • ΚΑΤΑΝΙΚΗΣΙ ΤΗΣ ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ
  • ΑΦΙΕΡΩΣΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
  • Ο ΒΑΛΤΑΣΑΡ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΑΡΤΥΣ
  • ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
  • ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ
  • ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙΟΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ
  • ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΧΡΗΣΙ ΤΟΥ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ
  • ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ
  • ΜΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΙ ΑΠΟΤΥΓΧΑΝΕΙ
  • ΟΙ ΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΣΚΑΠΑΝΕΩΝ ΑΥΞΑΝΟΥΝ
  • Ο ΠΡΩΤΟΣ ΣΑΛΒΑΝΤΟΡΙΑΝΟΣ ΓΑΛΑΑΔΙΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ
  • ΕΝΑΣ ΝΕΑΡΟΣ ΔΙΝΕΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ
  • ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟ 1957
  • ΣΥΝΕΛΕΥΣΙ ΣΕ ΝΕΟ ΜΕΡΟΣ
  • ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙ
  • ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
  • Η ΚΕΦΑΛΗ ΜΙΑΣ ΘΕΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΕΘΑΙΝΕΙ
  • ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΟΥΣΟΥΛΟΥΤΑΝ
  • ΣΑΛΒΑΝΤΟΡΙΑΝΟΙ ΠΑΡΑΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ
  • ΑΠΟ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΣΕ ΓΟΝΕΙΣ
  • ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΤΟ 1959
  • ΜΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΥ ΕΦΕΡΕ ΕΥΛΟΓΙΕΣ
  • ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΝΕΟΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ
  • Η ΔΡΑΣΙ ΤΩΝ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΑΡΠΟΦΟΡΕΙ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΝΑΤΑΡΑΧΕΣ
  • Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΕΛ ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ
  • ΠΛΗΓΜΑ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
  • ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ
  • ΘΕΤΟΝΤΑΣ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΠΡΩΤΑ
  • ΕΝΙΣΧΥΣΙ ΤΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ
  • ΣΧΟΛΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ
  • ΝΕΟΙ ΥΠΗΡΕΤΕΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
  • ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΙ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
  • ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΩΝ ΘΑΡΡΑΛΕΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝ
  • ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
  • ΝΕΑ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ
  • ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΒΟΗΘΗΣΕ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ
  • Ο ΜΙΛΤΩΝ ΧΕΝΣΕΛ ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΜΕΝΟΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ
  • ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
  • ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΗΝ «ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ»
  • ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΟΥ 1966
  • ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
  • ΠΟΤΕ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΙΗΣΟΥΣ
  • ΚΙ’ ΑΛΛΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΠΟΥ ΕΚΤΙΜΗΘΗΚΕ
  • ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΟΥ 1967
  • ΝΕΟΣ ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
  • ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΕΠΕΚΤΑΣΙΣ
  • ΑΙΦΝΙΔΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ
  • ΚΙ’ ΑΛΛΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΝΑ ΥΠΗΡΕΤΗΣΟΥΝ
  • ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΟΙ ΤΥΦΛΟΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΔΟΥΝ
  • Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ 100 ΩΡΩΝ
  • ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ
  • ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΤΟ 1970
  • ΘΑΥΜΑΣΤΗ ΑΥΞΗΣΙΣ
  • ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΝΕΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ
  • Η ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ
  • ΜΙΑ ΑΞΙΑΓΑΠΗΤΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
  • ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ
  • Η ΑΥΞΗΣΙΣ ΕΠΙΤΑΧΥΝΕΤΑΙ
  • ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΙ
  • ΟΙ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΠΡΟΩΘΟΥΝ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΙ
  • ΠΡΩΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΝΕΙ ΑΛΛΑΓΕΣ
  • ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ
  • ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
  • ΠΡΟΤΑΣΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ
  • ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΝΕΩΝ ΣΧΟΛΩΝ
  • ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΕΛ ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ
  • ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΤΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ
  • ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΙΑΣ ΤΑΣΕΩΣ
  • ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ «ΖΩΣΑ ΕΛΠΙΣ»
  • ΝΕΑ ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ
  • ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΤΑΡΑΧΗ
  • ΑΔΕΛΦΟΙ ΦΟΝΕΥΟΝΤΑΙ
  • ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΧΑΙΤΙΣΙ ΤΗΣ ΒΙΑΣ
  • ΠΩΣ ΠΕΡΝΑΕΙ Ο ΛΑΟΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ
Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 1981
yb81 σ. 34-143

Ελ Σαλβαντόρ

Ήταν η 24 Φεβρουαρίου 1945. Τόπος: το αεροδρόμιο της πόλεως του Μεξικού. Ο ιεραπόστολος τραβούσε ανυπόμονα τα χέρια του καθίσματός του καθώς το μικρό ελικοφόρο αεροπλάνο έτρεχε πάνω στο διάδρομο. Καθισμένοι στις απέναντι θέσεις ήταν ο πρόεδρος της Εταιρίας Σκοπιά, Νάθαν Χ. Νορρ και ο αντιπρόεδρος Φρέντερικ Γ. Φραντς. Ο Νορρ είπε στον ιεραπόστολο ότι αν τραβούσε λίγο πιο δυνατά, το αεροπλάνο θ’ απογειωνόταν γρήγορα. Αργότερα όταν το αεροπλάνο πετούσε, του είπε ότι δεν χρειαζόταν να τραβάει άλλο το κάθισμα γιατί οι προσπάθειές του είχαν ανταμειφθή.

Ο ιεραπόστολος ήταν ο Ρόσκο Α. Στόουν. Συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Χίλντα, πήγαινε σ’ ένα διορισμό στο εξωτερικό, στη μικρή στενόμακρη χώρα του Ελ Σαλβαντόρ, στην Κεντρική Αμερική. Το ζεύγος επρόκειτο ν’ αρχίση μια ωργανωμένη προσπάθεια να διακηρύξη το ευαγγέλιο της Βασιλείας στους τότε 1.500.000 περίπου κατοίκους εκείνων των 20.700 τετραγωνικών μέτρων ηλιόλουστης τροπικής γης.

Οι Στόουνς συνώδευσαν τους Αδελφούς Νορρ και Φραντς μόνο ως τη Γουατεμάλα. Ύστερα από τέσσερις μέρες το ζεύγος των ιεραποστόλων πήρε το αεροπλάνο που τους έφερε στο Ελ Σαλβαντόρ. Εδώ ανακάλυψαν μια χώρα με όμορφες ηφαιστειακές λίμνες, με ηφαίστεια αδρανή και εν ενεργεία, με φυτείες καφέ, με απέραντες πεντακάθαρες ακτές και με υπαίθριες αγορές που πρόσφεραν εξωτικά γι’ αυτούς φρούτα, όπως μάνγκο, παπάγια, μαμέα και μούσμουλα.

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

Ο επίσκοπος της Εταιρίας Σκοπιάς στο Μεξικό είχε παρακαλέσει δύο ενδιαφερόμενα άτομα στην πρωτεύουσα, στο Σαν Σαλβαντόρ, να συναντήσουν τους Στόουνς στο αεροδρόμιο. Τους είχε πει να κρατούν ψηλά την Ισπανική έκδοσι της «Σκοπιάς» ώστε να τους αναγνωρίσουν. Αλλ’ οι Στόουνς έφθασαν τρεις μέρες νωρίτερα απ’ ό,τι τους περίμεναν, κι’ έτσι κανένας δεν βρισκόταν στο αεροδρόμιο να τους υποδεχθή. Βρήκαν το Ελ Σαλβαντόρ σε κατάστασι πολιορκίας, χωρίς ελευθερία του τύπου. Ο πρόεδρος Οσμίν Αγκουίρ ανέλαβε την εξουσία με τη βία και γίνονταν απεργίες σε πολλά υπουργεία της κυβερνήσεως.

Επειδή το αεροδρόμιο του Σαν Σαλβαντόρ ήταν γύρω στα 10 χιλιόμετρα έξω από την πόλι, οι Στόουνς πήραν ένα ταξί. Ακριβώς τη στιγμή που ο οδηγός σταμάτησε για έρευνα στην άκρη της πόλεως, ακούστηκε μια δυνατή έκρηξη. Αστυνομικοί έτρεξαν προς το ταξί με τα όπλα στραμμένα στα κεφάλια των Στόουνς. Ο οδηγός αναστατωμένος είπε στους αστυνομικούς να μην ανησυχούν γιατί κάποιο λάστιχο θα πρέπει να έσκασε.

Αφού πέρασε αυτή η κρίσις, το ταξί πέρασε μέσα από βοϊδάμαξες, παιδιά, μικροπωλητές ως το κέντρο της πόλεως. Σ’ όλους τους δρόμους κοντά στο Εθνικό Ανάκτορο υπήρχαν πολυβόλα. Καθώς οι Στόουνς παρουσίαζαν τα πιστοποιητικά τους σ’ έναν αξιωματικό της μεταναστεύσεως, τον άκουσαν να μουρμουρίζη για τους Προτεστάντες ιεραποστόλους που έρχονται εδώ κάτω στην Καθολική πατρίδα τους. Εν τούτοις τους δόθηκε άδεια παραμονής για έξη μήνες.

Οι Στόουνς νοίκιασαν ένα σπιτάκι δύο δωματίων με μια περιτοιχισμένη αυλή. Δεν υπήρχαν εγκαταστάσεις για μαγείρεμα εκτός από μια σόμπα για κάρβουνα. Το νερό και το ηλεκτρικό παρείχοντο με περιορισμούς και μόνο σε ωρισμένες ώρες. Οι γύπες, που αφθονούν στην πόλι, βοηθούσαν στην αποκομιδή των σκουπιδιών. Κούρνιαζαν στον τοίχο γύρω από την αυλή και παρακολουθούσαν· το λιγώτερο που μπορεί να πη κανείς είναι ότι η παρουσία τους ήταν λίγο καταθλιπτική.

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Όταν οι Στόουνς έφθασαν στο Ελ Σαλβαντόρ αγνοούσαν ένα μέρος από τη θρησκευτική ιστορία της νέας τους πατρίδας. Τότε ουσιαστικά όλοι οι κάτοικοι ήσαν κατ’ όνομα Καθολικοί. Αλλ’ οι Καθολικοί στο Ελ Σαλβαντόρ είχαν μορφές λατρείας διαφορετικές από κείνες που έχουν οι Καθολικοί στη Βόρεια Αμερική. Γιατί; Διότι οι Σαλβαντοριανοί κάνουν τελετουργίες των Ινδιάνων προγόνων τους αναμειγμένες με τις τελετουργίες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Να πώς ένας ιστορικός περιέγραψε τη θρησκευτική κατάστασι στην Κεντρική Αμερική:

«Ειδικά στις Ινδιάνικες πόλεις οι τελετουργίες της Εκκλησίας φαίνονταν αδιάσπαστα ενωμένες με τις αρχαίες μορφές ειδωλολατρίας. Μπορεί με βεβαιότητα να λεχθή ότι σε πολλές κοινότητες στις (Ισπανικές) αποικίες, η Ρωμαιοκαθολική θρησκεία είχε διασπασθή και είχε χάσει πολύ από την Ευρωπαϊκή της σημασία με το να βάλη μέσα της πολλές μη Χριστιανικές συνήθειες.»—«Περιληπτική Ιστορία της Λατινικής Αμερικής,» Γουίλγκους και ντ’ Έκα.

Είναι ενδιαφέρον να λεχθή ότι ο ιστορικός Σαντιάγκο Μπαρμπαρένα, στο έργο του «Αρχαία Ιστορία της Κατακτήσεως του Ελ Σαλβαντόρ, δήλωσε ότι, όταν οι Ισπανοί έφθασαν στην Αμερική, οι Ινδιάνοι είχαν ήδη έναν αρχιερέα ή πάπα που τον ωνόμαζαν Παπαχουα-κίν. Οι κατακτητές δεν μπορούσαν να εξηγήσουν αυτό το γεγονός καθώς και τις πολλές άλλες ομοιότητες με τη θρησκεία τους. Αργότερα οι χρονικογράφοι εσκεμμένα απόφυγαν τη χρήσι αυτού του όρου για να μη συγχέεται ο Ινδιάνος πάπας με τον Ρωμαίο ποντίφηκα.

Οι Στόουνς αντιλήφθηκαν γρήγορα ότι ο λαός γενικά γνώριζε λίγα ή και τίποτα από τη Γραφή. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι απ’ αυτούς δεν είχαν δη ποτέ μια Γραφή, πόσο μάλλον να την διαβάσουν. Επειδή ποτέ δεν είχαν διδαχθή, λίγοι γνώριζαν κάτι για τις απαιτήσεις που είχε ο Θεός από τους Χριστιανούς. Έτσι, σύμφωνα με επίσημες εκθέσεις, περισσότερες από 50 τοις εκατό όλων των γεννήσεων στο Ελ Σαλβαντόρ καταχωρούνταν σαν νόθες.

Οι ίδιοι οι Καθολικοί ιερείς έδιναν παράδειγμα ανηθικότητας. Ένας κυβερνήτης του Ελ Σαλβαντόρ, ο Ρουμπέν Ροζάλες, είπε αργότερα: «Γνωρίζω ότι ένας ιερεύς στην Κοχουτεπέκε, όπου συνήθως έμενα, ζούσε παράνομα με μια γυναίκα. Αυτό το γνώριζαν όλοι. Είχε μάλιστα κάμει και γιους μαζί της. Κι’ εγώ δικαιολογούσα τη διαγωγή μου σκεπτόμενος, ‘Γιατί εμείς να ζούμε διαφορετικά από τους ιερείς;’» Πραγματικά αυτή ήταν μια χώρα που χρειαζόταν ν’ ακούση το άγγελμα της Βασιλείας!

ΕΝΑΡΞΙΣ ΤΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ

Τρεις μέρες μετά την άφιξη των Στόουνς, δηλαδή τότε που κανονικά έπρεπε να φθάσουν, ο Ρόσκο και η γυναίκα του Χίλντα πήγαν στο αεροδρόμιο. Εκεί βρήκαν έναν άνδρα και μια γυναίκα, πλάι-πλάι, που ο άνδρας κρατούσε ψηλά ένα αντίτυπο του περιοδικού «Ελ Τσεντινέλα» των Αντβεντιστών, και η γυναίκα του μια «Σκοπιά». Αργότερα οι Στόουνς άρχισαν να μελετούν τη Γραφή μαζί τους. Ο άνδρας δεν έκανε καμμία πρόοδο, αλλ’ η γυναίκα σε λίγες εβδομάδες άρχισε να συνοδεύη τη Χίλντα στην υπηρεσία του αγρού. Ύστερα από δυο μέρες, όμως, ζήτησε από την Αδελφή Στόουν την πληρωμή της. Όταν έμαθε πώς ο Ιεχωβά αμείβει τον λαό του που τον υπηρετεί, σταμάτησε τη μελέτη της και την υπηρεσία και δεν ξαναφάνηκε ποτέ.

Οι Στόουνς ήσαν οι πρώτοι Μάρτυρες που έζησαν στο Ελ Σαλβαντόρ, μολονότι τέσσερις ή πέντε άλλοι προηγουμένως είχαν κάνει κάποια διανομή εντύπων της Εταιρίας. Στις 28 Μαρτίου, ένα μόνο μήνα μετά την άφιξή τους, οι Στόουνς συναθροίσθηκαν με δύο άτομα για να εορτάσουν την Ανάμνησι. Κατόπιν, στις 9 Απριλίου 1945, όταν οι Αδελφοί Νορρ και Φραντς πέρασαν από το Ελ Σαλβαντόρ καθώς επέστρεφαν από τη Νότια Αμερική, 10 περίπου Σαλβαντοριανοί ήσαν στο αεροδρόμιο για να τους συναντήσουν. Στο τέλος του 1945, έφθασαν άλλοι έξη ιεραπόστολοι—ο Μάριον και η Κορντέλια Μπάρτζερ, η Γκλάντυς Ουίλσων, η Μάργκεριτ Στόβερ, η Ρουθ Πράις και η Ντόροθυ Τόμπσον.

ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΠΟΥ ΒΑΠΤΙΣΘΗΚΑΝ

Καθώς οι απόφοιτοι Γαλααδίτες έφερναν δραστήρια το άγγελμα του Ιεχωβά στους ανθρώπους, πολλοί άρχισαν να έρχωνται στις συναθροίσεις. Μερικοί από τους πρώτους Γαλααδίτες απόφοιτους έχουν μια φωτογραφία ενός ηλικιωμένου άνδρα που βαπτίζεται. Το όνομά του ήταν Αντώνιο Μολίνα Τσότο. Ο αδελφός Στόουν μελέτησε με τον Αντώνιο που ήταν τότε 69 χρόνων. Εκείνο το ίδιο έτος, το 1945, ήταν το πρώτο άτομο που συμβόλισε την αφιέρωσί του και βαπτίσθηκε στο Ελ Σαλβαντόρ.

Μεταξύ των πρώτων Σαλβαντοριανών που έγιναν Μάρτυρες ήσαν και ο Ερμίνιο Ραμιρέθ και η γυναίκα του. Οι Στόουνς μελετούσαν μαζί τους σχεδόν κάθε τρεις μέρες, και ύστερα από 15 περίπου μέρες ο αδελφός Στόουν πήρε μαζί του τον Ερμίνιο στην υπηρεσία του αγρού. Πήγαιναν σαν μόνιμοι σύντροφοι από τη μια άκρη της πόλεως στην άλλη, διανέμοντας Γραφικά έντυπα και κάνοντας επισκέψεις σε ενδιαφερόμενα άτομα. Ο αδελφός Ραμιρέθ, που είναι τώρα πρεσβύτερος, θυμάται με μεγάλη αγάπη εκείνες τις μέρες πριν από 35 περίπου χρόνια.

Η Μάργκεριτ Στόβερ βρήκε τον Ιοακίν Σαρμιέντο που δίδασκε τσαγγαρική σ’ ένα αναμορφωτήριο αγοριών. Σχεδόν αμέσως αυτός άρχισε να παρακολουθή συναθροίσεις. Στην πρώτη του συνάθροισι άκουσε να γίνονται διευθετήσεις για υπηρεσία αγρού την επόμενη Κυριακή. Ήρθε και ετοιμάσθηκε για το έργο. Μετά απ’ αυτό ο Ιοακίν και ο αδελφός Στόουν ήσαν συχνά σύντροφοι στην υπηρεσία.

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Στις 30 Απριλίου 1946 έφθασαν στο Ελ Σαλβαντόρ για ν’ αρχίσουν την υπηρεσία τους οι Ραίημοντ και Ντέλλα Μέιπλς, η Γουινόνα Φερθ και η Έβελυν Χιλλ. Έτσι λίγο περισσότερο από ένα χρόνο μετά την άφιξη των Στόουνς, υπήρχαν τώρα 10 απόφοιτοι Γαλααδίτες που εργάζονταν στο Ελ Σαλβαντόρ, γιατί οι Μπάρτζερς είχαν φύγει για λόγους υγείας. Αυτή η ομάδα ιεραποστόλων περίμενε ανυπόμονα την επίσκεψι των αδελφών Νορρ και Φραντς κατά την οποία ιδρύθηκε ένα τμήμα της Εταιρίας στο Ελ Σαλβαντόρ τον Μάιο του 1946, και ο Αδ. Ρόσκο Στόουν υπηρέτησε σαν πρώτος υπηρέτης τμήματος.

Η επίσκεψις κορυφώθηκε όταν 66 άτομα συγκεντρώθηκαν στην αυλή του ιεραποστολικού οίκου για ν’ ακούσουν την ομιλία που έδωσε ο Αδ. Νορρ με θέμα «Ευφράνθητε Έθνη.» Τέσσερα άτομα βαπτίσθηκαν. Έτσι ο Μάιος του 1946 βρήκε 24 ανθρώπους να ψάλλουν τους αίνους του Ιεχωβά—14 ευαγγελιζομένους της «ομάδος», όπως λέγονταν τότε οι εκκλησίες, και 10 ιεραποστόλους.

ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΕΡΓΟ ΣΤΗ ΣΑΝΤΑ ΑΝΑ

Τον Ιούνιο του 1946 έφθασαν ο Λέο Μάχαν με τη γυναίκα του Εσθήρ, μαζί με την Μίλντρεντ Όλσον και την Έβελυν Τράμπερτ. Ο διορισμός τους ήταν στη Σάντα Άνα, τη δεύτερη σε μέγεθος πόλι του Ελ Σαλβαντόρ. Βρίσκεται στην καρδιά της ζώνης του καφέ στο δυτικό μέρος της χώρας. Η πόλις αυτή έγινε ο τόπος της πρώτης επεκτάσεως της ιεραποστολικής δράσεως έξω από την πόλι Σαν Σαλβαντόρ. Την πρώτη μέρα βρέθηκε ένα κατάλληλο σπίτι για να χρησιμοποιηθή σαν ιεραποστολικός οίκος.

Εδώ επικρατούσε αγραμματωσύνη. Έτσι, συχνά οι ιεραπόστολοι με τα φτωχά Ισπανικά τους, έπρεπε να διαβάζουν οι ίδιοι την «κάρτα μαρτυρίας» με το τυπωμένο άγγελμά της. Συχνά αυτό απλώς προκαλούσε ένα βλέμμα αμηχανίας στο πρόσωπο του οικοδεσπότη. Η διάθεσις εντύπων ήταν αρκετά εύκολη, αλλά η δυσκολία στη γλώσσα έκανε δύσκολη τη διεξαγωγή Γραφικών μελετών. Το πρόβλημα αυτό βελτιώθηκε λίγο όταν οι αδελφές Ουίλσων και Στόβερ εστάλησαν στη Σάντα Άνα για να βοηθήσουν τους νέους ιεραποστόλους στη γλώσσα. Με την εμμονή στο έργο κηρύγματος, άρχισαν να βρίσκουν ανθρώπους που διψούσαν για Γραφική αλήθεια.

Ένα τέτοιο άτομο ήταν η Λεονόρ Εσκομπάρ. Άρχισε μια Γραφική μελέτη και ύστερα από τέσσερις περίπου μήνες άρχισε να πηγαίνει στην υπηρεσία αγρού. Πριν από λίγα χρόνια, σε ηλικία 91 χρόνων, διεξήγε ακόμη τέσσερις Γραφικές μελέτες την εβδομάδα και δαπανούσε 30 ώρες τον μήνα στο έργο κηρύγματος. Τώρα καθώς η ηλικία της πλησιάζει τα 100 χρόνια, παραμένει μια πιστή λάτρης του Ιεχωβά. Πιστεύει ότι η δραστηριότης στην υπηρεσία την βοήθησε να έχη καλύτερη υγεία και να αισθάνεται ακόμη πιο γερή παρά πριν γνωρίση την αλήθεια.

Η Ρόζα Ασέντσιο, μια Βαπτίστρια, άκουσε ότι οι ιεραπόστολοι στη Σάντα Άνα πουλούσαν ένα βιβλίο για τη Γραφή και εκδήλωσε ενδιαφέρον ν’ αγοράση ένα. Ύστερα από λίγον καιρό μια από τις φίλες της έφερε την Μίλντρεντ Όλσον στο σπίτι της με το βιβλίο «Η Αλήθεια Θέλει Σας Ελευθερώσει.» Την επόμενη εβδομάδα η Μίλντρεντ άρχισε να μελετάη μαζί της. Ύστερα από τέσσερις μόνο μελέτες προσκλήθηκε να συνοδεύση την Μίλντρεντ στην υπηρεσία του αγρού. Η πρόοδός της ήταν γρήγορη και βαπτίσθηκε στις 6 Ιουνίου 1947. Τον επόμενο χρόνο η Ρόζα έγινε η πρώτη τακτική σκαπανεύς στη Σάντα Άνα.

Με τον δεύτερο μήνα κηρύγματος στη Σάντα Άνα νέα άτομα άρχισαν να παρακολουθούν συναθροίσεις με τους ιεραποστόλους. Γρήγορα σχηματίσθηκε μια εκκλησία. Τον Ιανουάριο του 1947 η Έβελυν Χίλλ και η σύντροφός της Γουινόνα Φέρθ εστάλησαν από το Σαν Σαλβαντόρ για να βοηθήσουν στη Σάντα Άνα. Συγχρόνως, τρεις απόφοιτοι της έκτης τάξεως της Γαλαάδ, ο Γουώλτερ και η Ιόνε Γουίσσμαν και η Μαίρη Τάτσιακ τις αντικατέστησαν στο Σαν Σαλβαντόρ.

ΝΕΟΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Στις αρχές του 1947 αγοράσθηκε στη Λεωφόρο Νορθ Τουέλφθ στη γωνία του Πάρκου Σέντενερυ ένα νέο σπίτι για τα γραφεία του τμήματος και για ιεραποστολικό οίκο στο Σαν Σαλβαντόρ. Είχε πέντε υπνοδωμάτια, που σχημάτιζαν τρεις πλευρές γύρω από μια αυλή, και ένα τοίχο ύψους 3 μέτρων στην άλλη πλευρά. Στην αυλή υπήρχαν δένδρα μάνγκο, λεμονιές, νεραντζιές, συκιές και λίγοι φοίνικες. Ήταν πραγματικά πολύ εξωτικό και συναρπαστικό να μαζεύης ο ίδιος τα φρούτα σου.

Οι εκκλησιαστικές συναθροίσεις γίνονταν στο διάδρομο έξω από κάποιο από τα υπνοδωμάτια. Καμμιά φορά μερικοί που έφθαναν νωρίς για τις συναθροίσεις τραβούσαν τις κουρτίνες που κρέμονταν στα παράθυρα των υπνοδωματίων και κουβέντιαζαν εύθυμα με κάποια ιεραπόστολο που ακόμη περιποιόταν το πρόσωπό της ή έκανε άλλες προσωπικές προετοιμασίες για τις συναθροίσεις. Ήταν δύσκολο να συνηθίση κανείς σ’ αυτή την έλλειψι ησυχίας αλλά σιγά-σιγά οι αδελφές προσαρμόσθηκαν και σ’ αυτό.

Οι ευκολίες του σπιτιού περιλάμβαναν μια μεγάλη θερμάστρα για ξύλα με πλευρές από ψημένο πηλό. Αγοράσθηκαν φορτία χλωρών ξύλων και αποθηκεύθηκαν εωσότου ξεραθούν αρκετά για να καούν. Δεν έλειπαν και οι συγκινήσεις όταν καμμιά φορά μεγάλες αράχνες και άλλα τροπικά έντομα που ήταν χωμένα στα ξύλα, τρύπωναν μέσα στα υπνοδωμάτια και χώνονταν σε κανένα παπούτσι ή σε κανένα φόρεμα. Μολονότι αυτό συνέβαινε συχνά, τα δαγκώματα ήσαν σπάνια και χωρίς σοβαρές συνέπειες.

Το μαγείρεμα και το ζέσταμα του νερού πάνω σ’ αυτή την πρόχειρη σόμπα ήταν ζήτημα λεπτής ισορροπίας. Όταν ήταν η μέρα μιας ιεραποστόλου να μαγειρέψει, έπρεπε να σηκωθή στις πέντε το πρωί, ν’ ανάψη τη φωτιά για να ζεστάνη το νερό και να ετοιμάση το πρόγευμα στις επτά η ώρα. Οι εγκαταστάσεις του λουτρού αποτελούνταν από ένα μεγάλο τσιμεντένιο τεπόζιτο γεμάτο νερό. Το νερό το παίρναμε από κει με μια κουτάλα καμωμένη από κολοκύθα και το ρίχναμε πάνω στο σώμα μας.

Από τ’ άλλο μέρος όμως δεν έλειπαν καθημερινά οι συγκινητικές πείρες. Αυτές διατηρούσαν τους ιεραποστόλους χαρούμενους στην καρδιά και επισκίαζαν τις μικρότερες δυσκολίες. Πολλοί από τους σπόρους που σπάρθηκαν τότε παρήγαγαν και άλλους ευαγγελιζομένους που ακόμα υπηρετούν πιστά τον Ιεχωβά ύστερα από τόσα χρόνια.

ΕΝΑΝΤΙΩΣΙ ΣΤΗ ΣΑΝΤΑ ΑΝΑ

Η Εβελυν Χιλλ και η Γουινόνα Φερθ διωρίσθηκαν στη Σάντα Άνα ακριβώς τον καιρό που έπρεπε για να συμμετάσχουν στις προετοιμασίες για την πρώτη συνέλευσι περιοχής που θα γινόταν εκεί στις 21-23 Μαρτίου 1947.Ένα πλήθος από 475 παραβρέθηκε για να ακούση τη δημόσια διάλεξι. «Μακάριοι, οι Ειρηνοποιοί». Γι’ αυτή την ευκαιρία οι καθολικοί ιερείς αντιλήφθηκαν την παρουσία μας και το έργο μας.

Την Κυριακή, 30 Μαρτίου, οι ιερείς ωργάνωσαν μια διαδήλωσι εναντίον μας. Μοίρασαν φέιγ-βολάν σ’ ολόκληρη την πόλι. Ένα απ’ αυτά έλεγε:

«Ω φίλοι της Σάντα Άνα, ας προσευχώμαστε στον Άγιο Μιχαήλ να μάς προστατεύη από τις προδοτικές μεθόδους του Διαβόλου που έχει ενσαρκωθή στους μάρτυρές του μέσα στην πόλι μας της Σάντα Άνα. Στο Ελ Σαλβαντόρ έρχονται οι προσεκτικοί ‘Αταλάγιαζ’ (Σκοπιές) για να κατοικήσουν στη χώρα μας αναζητώντας προσήλυτους και αυτό είναι πολύ λογικό, γιατί ο Θείος Σαμ και ο Διάβολος πηγαίνουν χέρι-χέρι.»

Εκείνη την Κυριακή είχε συναθροισθή μια μικρή ομάδα στον ιεραποστολικό οίκο για την εβδομαδιαία μελέτη της «Σκοπιάς». Ξαφνικά πέρασαν τρέχοντας μερικά παιδιά, ρίχνοντας μεγάλες πέτρες μέσα από την ανοιχτή πόρτα. Παρά λίγο να χτυπήσουν μερικούς αδελφούς. Κατόπιν ήρθε η διαδήλωσις που την ωδηγούσαν ιερείς. Πολλοί μετέφεραν πυρσούς κι’ άλλοι τις σεβαστές τους εικόνες. Γρήγορα η πόρτα του ιεραποστολικού οίκου κλείσθηκε, και για δυο ώρες την λιθοβολούσαν. Πάνω από τους λιθοβολισμούς που έκαναν κρότο σαν πολυβόλο, ακουγόταν η ψαλμωδία «Ζήτω η Παρθένα!» και, «Θάνατος στον Ιεχωβά» Γύρω στις 11 μ.μ. οι αδελφοί μπόρεσαν να φύγουν ασφαλείς για τα σπίτια τους.

Αυτό το επεισόδιο χρησίμευσε για να δοθή δημοσιότητα στο έργο κηρύγματος και να κάνη τους ανθρώπους περίεργους να γνωρίσουν τους Μάρτυρες καλύτερα. Οι ευαγγελιζόμενοι διαφημίζονταν οπουδήποτε πήγαιναν αφού οι ιερείς είχαν δώσει οδηγίες στους ανθρώπους να φωνάζουν «Αταλάγια» όποτε τους έβλεπαν. Επίσης επίεσαν τα παιδιά αυτών που συναναστρέφονταν τους Μάρτυρες να παρακολουθούν την εκκλησία, μολονότι αυτά τα παιδιά πήγαιναν σε δημόσια σχολεία.

Η εμμονή των Μαρτύρων έκανε βαθειά εντύπωσι στο λαό της Σάντα Άνα. Περίμεναν ότι θα έφευγαν μόλις πουλούσαν όλα τους τα έντυπα. Αλλά πόσο εξεπλάγησαν όταν διαπίστωσαν ότι έκαναν επανεπισκέψεις εκεί που είχε εκδηλωθή ενδιαφέρον για να δείξουν στους ανθρώπους πώς να χρησιμοποιούν τις εκδόσεις που είχαν πάρει! Ανάμεσα σ’ αυτούς που δέχθηκαν την αλήθεια ήσαν τρεις τυφλοί που έγιναν πολύ δραστήριοι ευαγγελιζόμενοι.

Την Κυριακή 6 Απριλίου ήταν η Ανάμνησις και 104 άτομα συγκεντρώθηκαν για να την εορτάσουν. Στο τέλος του υπηρεσιακού έτους 1947 υπήρχαν 48 ευαγγελιζόμενοι στη Σάντα Άνα, που ήταν μια καλή αύξησις για το διάστημα του ενός χρόνου και λίγο περισσότερο από τότε που έφθασαν οι ιεραπόστολοι τον Ιούνιο του 1946.

ΤΟ ΕΡΓΟ ΠΡΟΧΩΡΕΙ

Τον Αύγουστο του 1947 ζητήθηκε από τον Ρόσκο Στόουν να πάη στο Σαν Μιγκουέλ για ν’ αρχίση εκεί το έργο κηρύγματος. Ο αδελφός Μάχαν μεταφέρθηκε από τη Σάντα Άνα στο Σαν Σαλβαντόρ για να γίνη ο υπηρέτης τμήματος. Γρήγορα κατόπιν οι Στόουνς γύρισαν στις Ηνωμένες Πολιτείες κι’ έτσι η επέκτασις του έργου στο Σαν Μιγκουέλ έπρεπε να περιμένη για κάποιο μελλοντικό καιρό.

Εν τούτοις το έργο κηρύγματος εξακολούθησε να προχωρή. Ο Ιοακίν Σαρμιέντο, επί παραδείγματι, ανέλαβε την πρωτοβουλία να δίνη δημόσιες ομιλίες, ακόμη και πριν βαπτισθή. Τη νύχτα πριν από την πρώτη του ομιλία την πέρασε σ’ ένα νοσοκομείο περιμένοντας τη γέννησι του γιου του Ιοακίν του Νεωτέρου. στις 6 το πρωί γεννήθηκε ο μικρός του γιος, και ο Ιοακίν πήγε σπίτι, έφαγε το πρωινό του, και κατόπιν βγήκε στην υπηρεσία αγρού κάνοντας επανεπισκέψεις και προσκαλώντας τούς ανθρώπους στην ομιλία του εκείνο το απόγευμα. Έτσι στις 4 το απόγευμα, 40 άτομα παραβρέθηκαν για να τον ακούσουν να μιλάη πάνω στο θέμα «Παγκόσμια Ειρήνη—Από Ποιον;» Εκείνος ο μικρός γιος που ήλθε στον κόσμο τότε το 1947 είναι σήμερα πρεσβύτερος και καλός δημόσιος ομιλητής και υπηρετεί σε μια από τις εκκλησίες του Σαν Σαλβαντόρ.

ΜΕΡΙΚΟΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΦΕΥΓΟΥΝ, ΑΛΛΟΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ

Οι αρρώστιες έκαναν θραύσι στους ιεραποστόλους, αναγκάζοντας πολλούς να φύγουν από το Ελ Σαλβαντόρ. Προς το τέλος του 1947 οι τάξεις των ιεραποστόλων από 17 που υπηρετούσαν εκεί το προηγούμενο έτος, ελαττώθηκαν τώρα στους πέντε. Για να συμπληρωθή το κενό εστάλη στο Ελ Σαλβαντόρ σαν υπηρέτης τμήματος ο Τσαρλς Μπηντλ, ένας Γαλααδίτης απόφοιτος που υπηρετούσε στη Γουατεμάλα.

Ο αδελφός Μπηντλ είχε ένα εξαιρετικά πολυάσχολο πρόγραμμα. Διηύθυνε τη συνάθροισι υπηρεσίας στο Σαν Σαλβαντόρ την Πέμπτη, και την Παρασκευή ταξίδευε στη Σάντα Άνα για να διευθύνη κι’ εκεί τη συνάθροισι υπηρεσίας. Για ένα διάστημα ακολουθούσε αυτό το πρόγραμμα κάθε εβδομάδα. Έτσι, μαζί με την υπηρεσία του σαν υπηρέτης Τμήματος υπηρετούσε και σαν υπηρέτης εκκλησίας τόσο για την εκκλησία του Σαν Σαλβαντόρ όσο και της Σάντα Άνα, και ως υπηρέτης του ιεραποστολικού οίκου στο Σαν Σαλβαντόρ.

Το Νοέμβριο του 1948 έφθασαν η Σαρλότ Μπόουεν και η Τζούλια Κλόγκστον και διωρίσθηκαν στην περιοχή Σαν Γιασίντο του Σαν Σαλβαντόρ. Οι ιεραπόστολοι αυτοί εκτιμήθηκαν πάρα πολύ γιατί προηγουμένως είχαν εργασθή σε Ισπανόφωνες περιοχές στο Τέξας και στην πόλι του Μεξικού. Έφθασαν ακριβώς έγκαιρα για να παραστούν μάρτυρες σε μια επανάστασι που έγινε τον Δεκέμβριο. Τη μια στιγμή τα καταστήματα ήσαν ανοιχτά και οι εργασίες γίνονταν όπως συνήθως, και την επόμενη στιγμή όλες οι δουλειές είχαν σταματήσει και φαινόταν πως όλοι έτρεχαν κάπου. Ένα πραξικόπημα αντικατέστησε την κυβέρνησι του Προέδρου Καστανιέντα Κάστρο.

ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΙΣ ΤΟΥ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ

Το κήρυγμα της Βασιλείας μέσω του ραδιοφώνου άρχισε τον Ιανουάριο του 1949. Ένας πολιτικός μηχανικός διέθεσε τον ραδιοφωνικό του σταθμό YSLL στους Μάρτυρες για μια ώρα κάθε Κυριακή βράδυ. Ο αδελφός Μπηντλ εγκαινίασε την «Ώρα της Σκοπιάς» δίνοντας την ομιλία «Οι Πράοι Θα Κληρονομήσουν τη Γη.» Κατόπιν εσύστησε στους ακροατές του ραδιοφώνου την «Οικογένεια Λοπέζ».

Στις επόμενες εβδομάδες το κοινό μπορούσε ν’ ανοίγη το ραδιόφωνο στην υποθετική οικογένεια Λοπέζ και ν’ ακούη το άγγελμα της Βασιλείας που εξεταζόταν μέσω της εκπαιδεύσεως που γινόταν στην οικιακή Γραφική μελέτη. Στις Γραφικές συζητήσεις χρησιμοποιούνταν βιβλία όπως «Η Αλήθεια Θέλει Σας Ελευθερώσει,» «Έστω ο Θεός Αληθής,» «Αυτή Εστίν η Αιώνιος Ζωή,» καθώς και άρθρα της «Σκοπιάς». Σ’ αυτές τις εκπομπές παρουσιαζόταν πώς η οικογένεια Λοπέζ άρχισε να πηγαίνη στις τοπικές συναθροίσεις στην Αίθουσα Βασιλείας. Τελικά δέχθηκαν την αλήθεια, βαπτίσθηκαν και μάλιστα άρχισαν να συμμετέχουν στο κήρυγμα της Βασιλείας. Το ακροατήριο έκανε πολλά σχόλια για τη ζωή της οικογενείας Λοπέζ.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Τον Μάρτιο του 1949 αγοράσθηκε νέο κτίριο για τον ιεραποστολικό οίκο και τα γραφεία του Τμήματος. Οι αδελφές Τόμπσον, Ουίλσων, Τάτσιακ, Στόβερ, Πράις, Μπόουεν, και Κλόγκστον, μαζί με τον αδελφό Μπηντλ, μετακόμισαν σ’ αυτό το σύγχρονο οίκημα από μπετόν με πέντε υπνοδωμάτια στη γωνία της οδού Κάμπος και της Λεωφόρου Δημοκρατίας της Κούβας. Οι συναθροίσεις γίνονταν σε μια κεντρική σκεπαστή αυλή. Μια από τις γειτόνισσες του νέου ιεραποστολικού οίκου ήταν η Μαρία Λουίζα Ρέγες, που δέχθηκε μια Γραφική μελέτη από μια από τις ιεραποστόλους και αργότερα ήρθε στην αλήθεια.

Τον ίδιο μήνα Μάρτιο έγινε στο Σαν Σαλβαντόρ μια συνέλευσις περιοχής. Οι συναθροίσεις για τις δύο πρώτες μέρες έγιναν στην αυλή του παλαιού ιεραποστολικού οίκου στο Πάρκο Σέντενερυ. Αλλά για την Κυριακή χρησιμοποιήθηκε ένα ωραίο κοινοτικό σχολικό κτίριο και 210 άτομα ήρθαν ν’ ακούσουν τη δημόσια ομιλία, και μέσα σ’ αυτούς ήσαν 42 που είχαν ταξιδέψει από τη Σάντα Άνα. Τον επόμενο μήνα 157 συγκεντρώθηκαν για να εορτάσουν την Ανάμνησι στο Σαν Σαλβαντόρ.

ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΗ ΣΑΝΤΑ ΑΝΑ

Τον Ιούλιο του 1949 οι αδελφοί στη Σάντα Άνα έγιναν άλλη μια φορά στόχος επιθέσεως από την Καθολική Ιεραρχία. Η εκκλησία δημοσίευσε μερικά πολύ δηκτικά άρθρα εναντίον του έργου μας. Αλλ’ αντί για γεγονότα, έγραψε ψεύδη και ο λαός της Σάντα Άνα είχε μια μοναδική ευκαιρία να το διαπιστώση αυτό ένα μήνα αργότερα. Ένα από τα άρθρα έλεγε ότι μόνο τρεις φτωχοί τυφλοί είχαν γίνει Μάρτυρες του Ιεχωβά. Το άρθρο κατέληγε μ’ αυτή την ακόλουθη συγκεχυμένη νουθεσία για τους Καθολικούς λαϊκούς, «Μη ξεχνάτε ότι είναι καλύτερο να μη μάθετε ποτέ Αγγλικά παρά να πάτε στην κόλασι επειδή εγκαταλείψατε την Εκκλησία.»

Ένα μήνα αργότερα, τον Αύγουστο, έγινε μια δεύτερη συνέλευσις περιοχής στη Σάντα Άνα. Αλλ’ εκτός από τους τρεις τυφλούς, υπήρχαν πολλοί άλλοι που συμμετείχαν στη διανομή προσκλήσεων και έφεραν πινακίδες που διαφήμιζαν τη δημόσια διάλεξι «Το Μόνο Φως.» Κάπου 50 επισκέπτες ήρθαν για τη συνέλευσι από το Σαν Σαλβαντόρ. Συνολικά παραβρέθηκαν 188 για ν’ ακούσουν την Κυριακή τη δημόσια διάλεξι στην τοπική Αίθουσα Βασιλείας. Οι γύρω γείτονες το βρήκαν ασφαλώς πολύ παράξενο που τρεις τυφλοί μπορούσαν να έχουν τόσο μεγάλη συντροφιά!

Αργότερα το 1949 ήλθαν στο Ελ Σαλβαντόρ τέσσερις ακόμη ιεραπόστολοι από τη 10η τάξι της Γαλαάδ, οι Τίλλμαν και Ζοζεφίν Χάμφρεϋ μαζί με τη Βίβιαν Ουλ και την αδελφή της Γκλόρια Μπάουερτ. Προσωρινά εστάλησαν να εργασθούν στη Σάντα Άνα.

ΤΟ ΕΡΓΟ ΑΡΧΙΖΕΙ ΣΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ

Στο τέλος του 1949 αποφασίσθηκε ν’ αρχίση το έργο κηρύγματος στο Σαν Μιγκουέλ. Οι τέσσερις νέοι ιεραπόστολοι εστάλησαν εκεί, και ιδρύθηκε ένας νέος ιεραποστολικός οίκος.

Το Σαν Μιγκουέλ είναι η τρίτη σε μέγεθος πόλις της χώρας. Απέχει 50 χιλιόμετρα από τον Ειρηνικό Ωκεανό και βρίσκεται 460 μέτρα χαμηλότερα από την πρωτεύουσα με πολύ λίγα δέντρα για σκιά. Η ζέστη είναι πολύ μεγάλη στο μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Στη διάρκεια της εξάμηνης εποχής ξηρασίας, οι άνεμοι φέρνουν στα σπίτια πολλή σκόνη και άλλες ακαθαρσίες. Αλλ’ αυτοί οι ιεραπόστολοι ήταν δυνατοί στο πνεύμα και ενέμειναν παρ’ όλες αυτές τις συνθήκες.

Η πόλις έχει μεγάλο θρησκευτικό ιστορικό παρελθόν. Στη διάρκεια της «Αγίας Εβδομάδος» οι λιθόστρωτοι δρόμοι γεμίζουν από μακρές πομπές ανθρώπων που βαστάζουν πυρσούς και ψέλνουν καθώς ακολουθούν τις εικόνες τους. Στην αρχή πηγαίνουν οι εικόνες της Μαρίας και του Ιωσήφ, κατόπιν του Ιησού που σέρνει ένα μεγάλο ξύλινο σταυρό, και κατόπιν μια εικόνα του Ιησού σ’ ένα περίτεχνα σκαλισμένο κουτί από ξύλο και γυαλί, που δείχνει στα χέρια του και στα πόδια του τις ματωμένες τρύπες από τα καρφιά.

Οι ιεραπόστολοι ήσαν από τους πρώτους Αγγλο-Σάξωνες που έζησαν στο Σαν Μιγκουέλ. Όταν κάποιος αδελφός πήγαινε εκεί να δώση μια δημόσια διάλεξι, η αυλή του ιεραποστολικού τους οίκου ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Σε λίγο 30 ή 40 έρχονταν στις συναθροίσεις. Την Κυριακή, 6 Μαΐου 1951, καθώς ο Αδελφός Χάμφρεϋ τελείωνε τη συνάθροισι με προσευχή, ένας δυνατός σεισμός συγκλόνισε το πλίθινο σπίτι τους. Όταν τελείωσε την προσευχή του και ύψωσε τα μάτια του, διαπίστωσε ότι οι μόνοι που είχαν μείνει στην αυλή ήσαν οι ιεραπόστολοι. Οι υπόλοιποι, όπως ήταν η συνήθεια, έτρεξαν στο δρόμο.

Την επόμενη μέρα μάθαμε ότι οι πόλεις Χουκουάπα, Τσιναμέκα, Μπερλίν και Σαντιάγκο ντε Μαρία είχαν υποστή σοβαρές ζημιές. Στη Χουκουάπα οι άνθρωποι είχαν τρέξει στην εκκλησία για να προσευχηθούν. Πολλοί βρέθηκαν μέσα στους χοντρούς πλίθινους και χωματένιους τοίχους της εκκλησίας, πνιγμένοι από τη σκόνη όταν κατάρρευσαν οι τοίχοι. Μια τεράστια εκστρατεία πρώτων βοηθειών άρχισε. Οι πρόσφυγες στεγάσθηκαν σε σχολικά κτίρια στο Σαν Μιγκουέλ και μερικοί μεταφέρθηκαν στο Σαν Σαλβαντόρ.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

Ένα άτομο που μελετούσε με τους Μάρτυρες έπαθε κάποιο ατύχημα και πήγε στο Νοσοκομείο Ροζάλες στο Σαν Σαλβαντόρ. Γρήγορα άρχισε να μιλάη για την αλήθεια σε όποιον συναντούσε. Ύστερ’ από λίγο άκουσε από διαδόσεις ότι και κάποιος άλλος κήρυττε το ίδιο άγγελμα στο τμήμα των φυματικών. Αυτό το είπε στην ιεραπόστολο Γκλάντυς Ουίλσων. Φαντασθήτε την έκπληξί της όταν βρήκε τον Λούις Σαλίνας και πέντε άλλα ενδιαφερόμενα άτομα. Μελετούσαν άπληστα τις εκδόσεις της Εταιρίας και καταχάρηκαν όταν είδαν τους Μάρτυρες του Ιεχωβά.

Η Γκλάντυς άρχισε αμέσως μια μελέτη μέσα στο τμήμα φυματικών με 50 παρευρισκομένους! Οι αρχικοί έξη έκαμαν έξοχη πρόοδο και έδιναν μαρτυρία στους άλλους 200 ασθενείς στο τμήμα. Μερικοί απ’ αυτούς τους ασθενείς πέθαναν. Άλλοι όμως βγήκαν από το νοσοκομείο κι’ εξακολούθησαν κάπου αλλού τη Χριστιανική τους πρόοδο.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΟΥ 1950

Οι ιεραπόστολοι ήσαν ευτυχείς όταν άκουσαν ότι ο Αδελφός Νορρ είχε δώσει άδεια σ’ όλους τους ιεραποστόλους, εκτός εκείνων που είχαν έρθει στο τέλος του 1949, να παραβρεθούν στη διεθνή συνέλευσι στο Στάδιο Γιάνκη της Νέας Υόρκης. Οι αδελφοί του Σαλβαντόρ ήσαν ευτυχείς ν’ αναλάβουν την ευθύνη για την φροντίδα όλων των συναθροίσεων και των Γραφικών μελετών των ιεραποστόλων όσον καιρό θ’ απουσίαζαν. Και τα κατάφεραν θαυμάσια. Επί μήνες κατόπιν οι αδελφοί προλόγιζαν τις πείρες με τα λόγια «Όταν οι ιεραπόστολοι είχαν φύγει κι’ εγώ φρόντιζα τις μελέτες τους ή τα καθήκοντα της υπηρεσίας τους. . .» και κατόπιν συνέχιζαν για να πουν πώς ο Ιεχωβά τούς είχε ευλογήσει στις προσπάθειές τους. Η συνεργασία όλων των τοπικών αδελφών τον καιρό εκείνο ήταν ασφαλώς συγκινητική για τους ιεραποστόλους όταν επέστρεψαν.

Το υπηρεσιακό έτος 1950 επέτυχαν ένα νέο ανώτατο όριο 250 διαγγελέων της Βασιλείας, συμπεριλαμβανομένων και των 18 ιεραποστόλων. Με την ίδρυσι της εκκλησίας στο Σαν Μιγκουέλ, υπήρχαν τέσσερις εκκλησίες του λαού του Ιεχωβά στο Ελ Σαλβαντόρ.

ΕΠΙΤΥΧΕΙΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Ένας από τους στόχους για το νέο υπηρεσιακό έτος ήταν να ενισχυθή η εκκλησία του Σαν Μιγκουέλ στα ανατολικά. Και ποιος καλύτερος τρόπος υπήρχε για να γίνη αυτό από το να γίνη εκεί μια συνέλευσις; Έτσι το Νοέμβριο του 1950 έγινε σ’ αυτή τη ζεστή πόλι μια συνέλευσις περιοχής. Όλοι καταχάρηκαν όταν είδαν 13 άτομα να κάνουν δημόσια την αφιέρωσί τους με το βάπτισμα στο νερό για να πράττουν το θέλημα του Ιεχωβά.

Για πολλούς το σκηνικό ήταν ασυνήθιστο: Δύο ιεραπόστολοι βάδιζαν με δυσκολία στα βαθειά λασπόνερα του Ρίο Γκράντε όπου τα ψάρια γλιστρούσαν αθόρυβα, και από πάνω έκραζαν σμήνη άγριων παπαγάλων, καθώς γινόταν ένα ήσυχο και εύτακτο βάπτισμα. Τι διαφορά από τα πομπώδη τελετουργικά βαπτίσματα των εκκλησιών!

Τον Απρίλιο 1951 έγινε άλλη μια συνέλευσις περιοχής, αυτή τη φορά στα δυτικά. Το μέρος ήταν το ωραίο Εθνικό Θέατρο της Σάντα Άνα. Πάνω από 200 μάρτυρες συνέρρευσαν στην πόλι, και 1300 γέμισαν ασφυκτικά το θέατρο για ν’ ακούσουν τη δημόσια ομιλία, «Επιβίωσις από το Τέλος του Κόσμου.»

ΑΙΘΟΥΣΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΟΣ ΟΙΚΟΣ

Απολαύσαμε επίσης αυξήσεις και στην πρωτεύουσα, στο Σαν Σαλβαντόρ. Εκεί, όμως, οι αδελφοί χρειάζονταν μεγαλύτερο χώρο για να συναθροίζωνται. Αλλά τα περισσότερα μέρη που θα χωρούσαν την εκκλησία κόστιζαν από 120 έως 160 δολλάρια τον μήνα, πράγμα που υπερέβαινε τις οικονομικές δυνατότητες των αδελφών. Με τον καιρό ενοικιάσθηκε μια μεγάλη αίθουσα σε όροφο στο εμπορικό κέντρο της πόλεως στη γωνία της Έκτης Οδού και της Νότιας Πρώτης Λεωφόρου. Καθώς η εκκλησία πλήθαινε, αφαιρέθηκαν τοίχοι για να υπάρχη περισσότερος χώρος για όλους που ανταποκρίνονταν στο άγγελμα της Βασιλείας. Το έτος 1951 ήταν έτος σημαντικής αυξήσεως για το Ελ Σαλβαντόρ, αφού έφθασαν ένα ανώτατο όριο 321 διαγγελέων της Βασιλείας σ’ επτά εκκλησίες.

Συγχρόνως με τη μεταφορά που έγινε στη νέα Αίθουσα Βασιλείας, μεταφέρθηκε και ο ιεραποστολικός οίκος και τα γραφεία του τμήματος στη γωνία της Δυτικής 23ης Οδού και της Βόρειας Πρώτης Λεωφόρου. Αυτός ο οίκος είχε πέντε άνετα υπνοδωμάτια κι’ ένα ευρύχωρο γραφείο, τραπεζαρία, κουζίνα, κελάρι, κι’ ένα μικρό καθιστικό. Υπήρχαν επίσης τρία λουτρά. Εδώ βρήκαν οι ιεραπόστολοι την πρώτη σύγχρονη διευκόλυνσι, ένα πλυντήριο. Αγοράσθηκε για 10 μόνο δολλάρια από κάποιον που έκανε Γραφική μελέτη μ’ έναν ιεραπόστολο. Όλοι ήσαν ευχαριστημένοι για τη λευκότητα των σεντονιών τους και ήσαν ευτυχείς να μη χρησιμοποιούν πια τις μικρές τους σκάφες.

Χρησιμοποιείτο ακόμη ένα παλιό ξύλινο ψυγείο με πάγο. Η ιεραπόστολος που έπρεπε να μαγειρέψη τη μέρα εκείνη, έπρεπε να σηκωθή στις 5 το πρωί για να προλάβη τον παγοπώλη για την καθημερινή αγορά 20 κιλών πάγου. Αλλά αργότερα και το ψυγείο αυτό καταργήθηκε. Αντικαταστάθηκε από ένα ηλεκτρικό ψυγείο που μπόρεσαν ν’ αγοράσουν οι ιεραπόστολοι. Έτσι άρχισε να εφοδιάζεται ο ιεραποστολικός οίκος με σύγχρονες ευκολίες.

Ο ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΚΑΙΓΕΤΑΙ

Στις 8 Αυγούστου 1951, έπιασε φωτιά το Εθνικό Θέατρο στο Σαν Σαλβαντόρ. Οι τεράστιες φλόγες έφταναν πέρα από το δρόμο και αγκάλιαζαν τον παλαιό καθεδρικό ναό. Χιλιάδες άνθρωποι με κομμένη ανάσα παρακολουθούσαν καθώς τα 80χρονα ξύλα του υπερώου άρχιζαν να σιγοκαίγωνται. Κάποιος που ήθελε να παραστήση τον ήρωα, ώρμησε στη στέγη και άνοιξε μια τρύπα, πράγμα που δημιούργησε το ρεύμα αέρος που χρειαζόταν για να φουντώση η φωτιά. Γρήγορα ο ναός λαμπάδιαζε σαν υψικάμινος.

Μέσα σε 40 λεπτά το κάποτε ψηλό οικοδόμημα χτισμένο σε αποικιακό ρυθμό είχε γίνει στάχτη. Πολλοί πιστοί δάκρυζαν. Μερικοί είχαν διακινδυνεύσει τη ζωή τους για να σώσουν την εικόνα του Ιησού, που την τοποθέτησαν στα σκαλοπάτια του Εθνικού Ανακτόρου μπροστά από το ολοκαύτωμα. Σύμφωνα με τον Ψαλμό 115, πολλοί Μάρτυρες χρησιμοποίησαν το γεγονός ότι η εικόνα δεν μπόρεσε να φύγη μόνη της από το ναό, για να τονίσουν την ανικανότητα αυτών των εικόνων.

Η Καθολική Εκκλησία ζήτησε από την κυβέρνησι χρήματα για να κτίσουν ένα νέο καθεδρικό ναό. Ένας από τους κύριους αντιτιθέμενους στο αίτημα της Εκκλησίας ήταν ένας νέος μηχανικός, ο Βαλτάσαρ Πέρλα. Με την απομάκρυνσί του από την επιτροπή που χειριζόταν το ζήτημα, η Εκκλησία νίκησε και τελικά η κυβέρνησι συνεισέφερε στην Εκκλησία ένα εκατομμύριο κολόνες (400.000 δολλάρια, ΗΠΑ). Επιπλέον, η Εκκλησία ζήτησε τη συνεισφορά του λαού για να την βοηθήση να χρηματοδοτήση την κατασκευή και ζητήθηκε απ’ όλους τους εργάτες της χώρας να συνεισφέρουν ένα μεροκάματο. Τώρα, ύστερα από 30 σχεδόν χρόνια, ο καθεδρικός ναός είναι ακόμη ημιτελής, και η Εκκλησία εξακολουθεί να ζητάη οικονομική ενίσχυσι για την αποπεράτωσί του.

ΔΙΟΡΘΩΣΙΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Το υπηρεσιακό έτος 1952 άρχισε με μια συνέλευσι περιοχής στο Σαν Σαλβαντόρ, όπου 640 παραβρέθηκαν στη δημόσια ομιλία στο Θέατρο Φόλλιζ. Στους αριθμούς η οργάνωσις αύξανε, αλλά συγχρόνως κάτι δεν πήγαινε καλά. Τι ήταν αυτό;

Ένας ειδικός εκπρόσωπος της Εταιρίας, ο αδελφός Τ.Χ. Ζίμπενλιστ, επισκέφθηκε το Ελ Σαλβαντόρ τον Ιανουάριο του 1952. Αφού ανασκόπησε την κατάστασι, εντόπισε γρήγορα το πρόβλημα. Πολλά ζευγάρια συζούσαν χωρίς να είναι νόμιμα παντρεμένα και είχαν γίνει δεκτοί σαν διαγγελείς της Βασιλείας. Αυτό λυπούσε το άγιο πνεύμα.

Έτσι ο αδελφός Ζίμπενλιστ έκανε ομιλίες στο Σαν Σαλβαντόρ στην Σαλτσουάπα και στον Σαν Μιγκουέλ τονίζοντας κάθε φορά την ανάγκη να νομιμοποιηθούν οι γάμοι. Σχολιάζοντας την κατάστασι, η έκθεσι από το Ελ Σαλβαντόρ στο «Βιβλίο του Έτους 1953 των Μαρτύρων του Ιεχωβά» παραδέχεται:

«Διαπιστώσαμε ότι είχαμε αποκοιμηθή!. . . Φοβόμαστε πολύ μήπως χάσουμε την ποσότητα, και αυτό έβλαπτε την ποιότητα της οργανώσεώς μας, αλλά από την 1η Φεβρουαρίου 1952, όλα τα άτομα που δεν ζούσαν σύμφωνα με τη Γραφή δεν θα μπορούσαν να υπολογισθούν σαν Μάρτυρες του Ιεχωβά εωσότου τακτοποιούσαν τον γάμο τους. Εκείνοι που ειλικρινά μετάνοιωσαν και άλλαξαν την πορεία τους δεν απεκόπησαν, αλλά βοηθήθηκαν στα προβλήματά τους. Μερικές φορές έπρεπε να σπάσουμε το κεφάλι μας για να βρούμε λύσι λόγω των τρομερά περίπλοκων καταστάσεων. Η έκθεσις του Ελ Σαλβαντόρ για τον Φεβρουάριο έδειχνε μια μείωσι κατά 100 ευαγγελιζομένους από το τελευταίο ανώτατο όριό μας, αλλά ήμαστε αποφασισμένοι να ξεκαθαρίσουμε το ζήτημα. . .

«Πέρασαν ο Μάρτιος, ο Απρίλιος και ο Μάιος, και όλοι αισθανόμαστε καλύτερα. Υπήρχε ένα ωραίο, καθαρό συναίσθημα σ’ ολόκληρη την οργάνωσι. Όλα τα παλιά παράσιτα είχαν απομακρυνθή. Οι σωστοί ευαγγελιζόμενοι είχαν τακτοποιήσει τη ζωή τους, και μπορούσαμε πραγματικά να αισθανώμαστε πάνω στο έργο το πνεύμα και την ευλογία του Ιεχωβά. Εργαζόμαστε σκληρά όπως και προηγουμένως. Ναι αλλά τώρα βλέπαμε και την ανταμοιβή· βλέπαμε τα αποτελέσματα. . .

«Οι ευαγγελιζόμενοί μας, βέβαια, είχαν ελαττωθή σε αριθμό, αλλά το σύνολο των ωρών δεν μίκραινε αλλά μάλλον μεγάλωνε. Οι ευαγγελιζόμενοι ήσαν θαυμάσιοι· εργάζονταν πιο συστηματικά και έκαναν περισσότερες επανεπισκέψεις και διεξήγαν περισσότερες μελέτες από κάθε προηγούμενη φορά στην ιστορία της χώρας. Δεν χρειαζόμαστε καθόλου αυτούς που έφυγαν απλώς νομίζαμε ότι τους χρειαζόμαστε. Δεν είχαμε διακρίνει ότι εκείνο που ήταν σπουδαίο ήταν η αφιέρωσι στον Ιεχωβά και όχι η αφιέρωσι σ’ ένα έργο.»

ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΙ ΤΩΝ ΓΑΜΩΝ

Η πρώτη που υπέστη τις συνέπειες της νέας αποφάσεως ήταν η Ρόζα Ασέντσιο, η πρώτη τοπική σκαπανεύς στη Σάντα Άνα. Ζούσε χωρίς νόμιμο γάμο μ’ έναν μουσικό της Εθνικής Στρατιωτικής Ορχήστρας, τον Βιρτζίλιο Μοντέρο, που κι’ αυτός ήταν ένας βαπτισμένος Μάρτυς. Τι θα έκαναν;

Η Ρόζα εξηγεί: «Γνωρίζαμε ότι διαπράτταμε σφάλμα, αλλ’ απλώς περιμέναμε κάποιος να μάς το πη.»

Έτσι διέκοψαν αμέσως τις σχέσεις τους, και άρχισαν να τακτοποιούν τη ζωή τους σύμφωνα με τη Γραφική διάταξι. Χρειάσθηκαν τέσσερα ολόκληρα χρόνια για να πάρη ο Βιρτζίλιο διαζύγιο από την προηγούμενη γυναίκα του, και κατόπιν να βγάλη τα απαιτούμενα πιστοποιητικά για να νυμφευθή τη Ρόζα. Τελικά παντρεύτηκαν νόμιμα και συμβόλισαν την αφιέρωσί τους στον Ιεχωβά με δεύτερο βάπτισμα σε νερό. Αργότερα ο Βιρτζίλιο απόλαυσε την ευλογία του Ιεχωβά σαν επίσκοπος σε μια εκκλησία στο Σαν Σαλβαντόρ και για ένα διάστημα υπηρέτησε σαν επίσκοπος περιοχής. Οι αδελφοί τους στο Ελ Σαλβαντόρ τούς αγαπούσαν και τούς εκτιμούσαν πολύ ως τον θάνατό τους.

Το ζήτημα αυτό της τακτοποιήσεως της ζωής για Χριστιανική υπηρεσία ήταν εύκολο να λέγεται αλλά δυσκολώτερο να εφαρμοστή στις περισσότερες περιπτώσεις. Εν τούτοις, πολλοί έκαναν όλες τις ενέργειες που χρειαζόταν για να ικανοποιηθούν οι Γραφικές απαιτήσεις. Έτσι η εκστρατεία των γάμων κέρδισε δύναμι και οι υπάλληλοι στο Δημαρχείο εντυπωσιάσθηκαν καθώς οι ιεραπόστολοι έφερναν το ένα ζευγάρι μετά το άλλο, μαζί και τα παιδιά τους, για να νομιμοποιήσουν τους γάμους τους.

Ο δήμαρχος του Σαν Σαλβαντόρ είπε κάποτε στη Μαίρη Τάτσιακ: «Εσείς διδάξτε τους, και κατόπιν φέρτε τους απλώς σε μένα κι’ εγώ θα τους παντρεύω.» Κι’ αυτό ακριβώς έκαναν οι ιεραπόστολοι. Ένα μικρό αγόρι, όταν άκουσε τον πατέρα του να μιλάη για γάμο, είπε: «Θα παντρευτής τη μητέρα μου, δεν είναι έτσι;»

Μια μέρα, καθώς η Μαίρη Τάτσιακ εργαζόταν από πόρτα σε πόρτα, συνάντησε μια μητέρα στην Κολόνια Λα Ράμπιντα που δέχθηκε μια Γραφική μελέτη. Με τον καιρό, τόσο η γυναίκα όσο και ο σύντροφός της, Ραμόν Αργκουέτα, έγιναν ζηλωτές στη μελέτη τους και έρχονταν τακτικά στις συναθροίσεις. Όταν η Μαίρη τους ρώτησε αν ήσαν παντρεμένοι, ο Ραμόν είπε: «Όχι, είμαστε ακριβώς σαν τον Αδάμ και την Εύα, ζούμε απλώς μαζί χωρίς να είμαστε παντρεμένοι.»

Η Μαίρη όμως τους εξήγησε ότι ο Αδάμ και η Εύα ήσαν παντρεμένοι από τον Ιεχωβά. Όταν το έμαθαν αυτό θέλησαν να νομιμοποιήσουν κι’ αυτοί το γάμο τους. Τότε άρχισε η διαδικασία για να συγκεντρώσουν τα πιστοποιητικά γεννήσεως για τους ίδιους και για τα τέσσερα παιδιά τους. Επειδή δεν μπορούσαν να βρουν το πιστοποιητικό για τον Ραμόν αναγκάσθηκαν να επισκεφθούν έναν ιατροδικαστή για να του δώσει μια επίσημη εκτίμησι της ηλικίας του. Όταν ο γιατρός είδε τη Μαίρη, τη ρώτησε τι συγγένεια είχε μ’ αυτούς τους ανθρώπους. «Είναι αδελφοί μου,» είπε η Μαίρη. Ο γιατρός κούνησε μόνο το κεφάλι του και είπε: «Έχετε πραγματικά μια αδελφωσύνη στη θρησκεία σας.»

Το «Βιβλίο του Έτους 1953» έκανε τα εξής σχόλια γι’ αυτές τις προσπάθειες να βοηθήσουν τους ανθρώπους να νομιμοποιήσουν τον γάμο τους: «Η φήμη μας για τους υψηλούς ηθικούς κανόνες έγινε παντού γνωστή. Άρχισε να προσελκύη τους ανθρώπους αντί να τους απωθή. Υπεύθυνοι άνθρωποι στον κόσμο το παρατηρούσαν αυτό και μάς επαινούσαν.»

ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΙ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΑΠΟ ΠΟΡΤΑ ΣΕ ΠΟΡΤΑ

Επίσης, στη διάρκεια της επισκέψεώς του, ο αδελφός Ζίμπενλιστ έδειξε πώς να διαβάζουν στις πόρτες λίγα εδάφια απ’ ευθείας μέσα από τη Γραφή αντί να δίνουν στον οικοδεσπότη να διαβάση την κάρτα μαρτυρίας. Οι ιεραπόστολοι το εφήρμοσαν αυτό όταν ο αδελφός επισκέφθηκε το Σαν Μιγκουέλ. Ακούσθηκαν πολλές εκφράσεις ικανοποιήσεως, όπως: «Αισθάνομαι ότι πραγματικά δίδαξα κάτι τους ανθρώπους, έστω κι’ αν δεν παίρνουν έντυπα.» Σε λίγο διάστημα όλοι οι ευαγγελιζόμενοι στο Ελ Σαλβαντόρ διδάχθηκαν να χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο στην υπηρεσία τους.

ΟΙ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΥΤΥΧΕΙΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ

Όταν η οργάνωσι ήταν μικρή, οι αδελφοί πραγματικά απέβλεπαν στις τριήμερες συνελεύσεις περιοχής. Ειδικά για τους ιεραποστόλους ήταν καιροί συντροφιάς. Αυτό αλήθευε για τη συνέλευσι στο Σαν Μιγκουέλ τον Μάιο του 1952.

Μετά το πρόγραμμα της ημέρας, οι 22 ιεραπόστολοι μαζεύτηκαν όλοι στον ιεραποστολικό οίκο στο Σαν Μιγκουέλ και κοιμήθηκαν εκεί άλλοι σε ράντζα κι’ άλλοι σε πολυθρόνες, οπουδήποτε μπορούσαν να βρουν μέρος. Για αερισμό άνοιξαν τις πόρτες που έβλεπαν στην αυλή. Πριν πάνε για ύπνο, οι ιεραπόστολοι, ενθουσιασμένοι από τη δράσι της ημέρας, είπαν πείρες από την υπηρεσία αγρού, τι απόλαυσαν από το πρόγραμμα, τι είχε συμβή στο μαγειρείο, και άλλα. Πολλά αστεία προκαλούσαν γέλια με την καρδιά ωσότου μερικοί από τους κουρασμένους παρακαλούσαν για λίγη ησυχία. Κατόπιν, όταν η συνέλευσι τελείωνε, όλη η ομάδα των ιεραποστόλων θα πήγαινε μαζί σε κάποιο θέαμα ή κάπου για να φάνε. Υπήρχαν πραγματικά οικογενειακά αισθήματα ανάμεσά τους.

Την τελευταία μέρα της συνελεύσεως του Σαν Μιγκουέλ ήταν συγκινητικό να βλέπης να έχουν συγκεντρωθή 800 άτομα στο Εθνικό Θέατρο για ν’ ακούσουν τη δημόσια ομιλία «Ποια Θρησκεία Θα Επιζήση από την Παγκόσμια Κρίσι;» Ένα άλλο κύριο χαρακτηριστικό της συνελεύσεως ήταν το βάπτισμα. Ένα από τα 41 άτομα που βαπτίσθηκαν ήταν και ο Ραμόν Αργκουέτα, που λίγο πριν είχε κατορθώσει να νομιμοποιήση το γάμο του. Ο Ραμόν θυμάται ακόμη πως φυσούσε τον καπνό από το τσιγάρο που κάπνιζε καθώς πήγαινε για βάπτισμα. Ένας άλλος υποψήφιος, που κι’ αυτός κάπνιζε, του είπε: «Αυτό είναι το τελευταίο μας τσιγάρο.» Από τότε ο Ραμόν ποτέ δεν ξανακάπνισε.

Ύστερα από ένα χρόνο βαπτίσθηκε και η γυναίκα του Ραμόν, η Ιουλία. Αργότερα δυο από τα παιδιά τους δαπάνησαν χρόνια στην ολοχρόνια υπηρεσία. Ο γιος τους Βίκτωρ Γουώρρεν αφού συμμετέσχε στο έργο του ειδικού σκαπανέως και στην υπηρεσία περιοχής, ήταν ο πρώτος Σαλβαντοριανός αδελφός που υπηρέτησε στο τμήμα.

Η επόμενη συνέλευσι περιοχής προγραμματίσθηκε για τη Σάντα Άνα το Νοέμβριο του 1952. Αλλά η Σαλβαντοριανή κυβέρνησι εκήρυξε κατάστασι πολιορκίας και όλα τα πολιτικά δικαιώματα ανεστάλησαν για 60 μέρες. Όπως είπαν, οι Κομμουνιστές είχαν καταστρώσει σχέδια για να καταλάβουν την εξουσία. Ο διαχειριστής του Εθνικού Θεάτρου εκρατείτο στην αστυνομία, που σήμαινε ότι οι αδελφοί δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το θέατρο.

Οι αδελφοί, εν τούτοις, δεν σταμάτησαν τις προσπάθειες. Ασχολήθηκαν να βρουν κάποιο άλλο μέρος για τη συνέλευσι. Τρεις προταθείσες τοποθεσίες ακυρώθηκαν διαδοχικά λόγω φόβου των ιδιοκτητών. Τότε, ακριβώς μια εβδομάδα πριν από τη συνέλευσι, η κυβέρνησι ακύρωσε την απαγόρευσι και τα πολιτικά δικαιώματα αποκαταστάθηκαν. Έτσι το Σάββατο 700 άτομα ήρθαν στο θέατρο για ν’ ακούσουν τη δημόσια ομιλία. Αργότερα την ίδια μέρα 19 συμβόλισαν την αφιέρωσί τους στον Ιεχωβά Θεό με βάπτισμα.

ΝΕΟΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΣΕΡΧΩΝΤΑΙ

Ανάμεσα σ’ εκείνους που τον καιρό αυτό ανταποκρίθηκαν στην αλήθεια ήταν και η Μάουρα Φλόρες. Είχε εντυπωσιασθή, από την ενότητα που εκδήλωναν οι Μάρτυρες, κάτι που δεν είχε δη στην Αντβεντιστική θρησκεία. Άρχισε να παρακολουθή τακτικά τις συναθροίσεις μαζί με το εννιάχρονο αγόρι της. Αργότερα ο γιος της Μάριο, δαπάνησε πολλά χρόνια στην υπηρεσία ειδικού σκαπανέως, και αργότερα πήγε στη Γαλαάδ. Κατόπιν υπηρέτησε για χρόνια στο έργο περιοχής στο Ελ Σαλβαντόρ. Τώρα αυτός και η γυναίκα του είναι σ’ έναν ιεραποστολικό οίκο στο Σαν Μιγκουέλ.

Έπειτα ήταν κι’ ο Φρεντερίκο Ντελ Τσιντ που ήρθε από το χωριό Τεγιουετεπέκε για να βρη δουλειά στο Σαν Σαλβαντόρ. Συνάντησε τον Ερνέστο Πορτίλλο και, στη διάρκεια μιας συζητήσεως για την ανοικοδόμησι του καθεδρικού ναού, ο Φρεντερίκο εξέφρασε τη λύπη του που ο Ερνέστος είχε εγκαταλείψει την Εκκλησία. Ο Ερνέστος του έδωσε ένα αντίτυπο του περιοδικού «Σκοπιά».

Την επόμενη Κυριακή οι δυο τους ξανασυναντήθηκαν. Ο Φρεντερίκο εντυπωσιασμένος απ’ αυτά που είχε διαβάσει, ζήτησε από τον Ερνέστο μια Γραφική μελέτη. Όταν ο Φρεντερίκο πήγε πίσω στην οικογένειά του στη Τεγιουετεπέκε μπόρεσε να κάνη όλους να ενδιαφερθούν για τη μελέτη της Γραφής. Γρήγορα ο Φρεντερίκο και άλλα πέντε μέλη της οικογενείας βαπτίσθηκαν. Όλ’ αυτά τα χρόνια απόλαυσε την αγάπη και τον σεβασμό των αδελφών και τώρα υπηρετεί σαν πρεσβύτερος.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ο Άντζελ Μοντάλβο, ένας μουσικός, έδειξε ενδιαφέρον όταν ένας ειδικός σκαπανεύς του έδωσε μαρτυρία. Το ενδιαφέρον του ήταν τόσο μεγάλο ώστε πούλησε την κιθάρα του, που ήταν το μόνο μέσον για να κερδίζη τα απαραίτητα για τη ζωή, κι’ αγόρασε μια Γραφή. Έκανε καλή πρόοδο και βαπτίσθηκε το 1953. Ο Άντζελ εργάσθηκε αρκετά χρόνια σαν ειδικός σκαπανεύς, και τώρα υπηρετεί σαν πρεσβύτερος στην εκκλησία Σογιαπάνγκο Οριέντε.

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΥΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ

Λόγω ασθενειών και άλλων αιτιών, επτά ιεραπόστολοι εγκατέλειψαν τη χώρα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα το 1953. Πήραν μαζί τους γλυκές αναμνήσεις και μόνιμες εντυπώσεις. Η Μάργκεριτ Στόβερ που είχε έρθει σχεδόν οκτώ χρόνια πριν, δηλαδή το 1945, δυσκολεύτηκε πολύ να ξεχάση τις κηδείες καθώς προχωρούσαν προς το νεκροταφείο, καθώς και τους πενθούντες που ακολουθούσαν τους νεκροθάφτες οι οποίοι μετέφεραν την κάσα στους ώμους τους.

Πολλές φορές οι πενθούντες ακολουθούσαν μια μικρή άσπρη κάσα. Μια μέρα η Μάργκεριτ και η Μαίρη Τάτσιακ πήγαν κι’ αγόρασαν μια τέτοια κάσα για το μωρό μιας φίλης. Βοήθησαν να βάλουν το μωρό μέσα στην κάσα και κατόπιν βοήθησαν να το μεταφέρουν στο νεκροταφείο. Αυτές ήσαν συνηθισμένες πείρες για τους ιεραποστόλους.

Τον Μάρτιο του 1953 η Τζέην Κάμπελ καλωσορίσθηκε σαν αντικαταστάτρια, ειδικά από έναν αδελφό. Είχε έρθει από τη Γουατεμάλα για να παντρευτή τον υπηρέτη τμήματος, τον Τσαρλς Μπηντλ. Η Τζέην διωρίσθηκε να εργάζεται με την εκκλησία του Σαν Γιασίντο.

Γρήγορα οι ιεραπόστολοι σχεδίαζαν για άλλη μια φορά να παρακολουθήσουν μια διεθνή συνέλευσι στη Νέα Υόρκη και οι Σαλβαντοριανοί αδελφοί είχαν πάλι την ευκαιρία να φροντίζουν για τις οργανωτικές δραστηριότητες κατά την απουσία τους. Μια από τις ιεραποστόλους στο Σαν Μιγκουέλ, η Ρουθ Πράις, είπε: «Δεν είχα χρήματα να παρακολουθήσω τη συνέλευσι. Τότε μια μέρα πήρα ένα γράμμα από τους ιεραποστόλους στο Σαν Σαλβαντόρ που έλεγε ότι αν μπορούσα να τακτοποιήσω να πάω με κάποιο αυτοκίνητο από το Μαϊάμι στη Νέα Υόρκη, αυτοί θα μου αγόραζαν ένα αεροπορικό εισιτήριο για να φθάσω στο Μαϊάμι. Περιττό να σας πω, ότι το δέχτηκα και ήμουν ευγνώμων στον Ιεχωβά που είχα τόσο θερμούς φίλους ανάμεσα στους ιεραποστόλους.» Έτσι όλοι οι ιεραπόστολοι κατάφεραν να παρακολουθήσουν αυτή τη δεύτερη συνέλευσι στο Στάδιο Γιάνκη το καλοκαίρι του 1953.

ΕΡΓΟ ΣΕ ΑΝΕΠΕΞΕΡΓΑΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ

Το 1953 οι ευαγγελιζόμενοι του Σαν Σαλβαντόρ άρχισαν να επισκέπτωνται τη μικρή πόλι του Σαν Χουάν Τάλπα, γύρω στα 32 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα. Ταξίδευαν με λεωφορείο, αλλά το τελευταίο μέρος της διαδρομής έπρεπε να γίνη με τα πόδια. Αυτές οι εκδρομές ήταν γεμάτες συγκινήσεις.

Κάποτε, λόγω της τρομερής ζέστης, οι αδελφοί αποφάσισαν να κολυμπήσουν σ’ ένα μικρό ποτάμι. Η ιδέα φάνηκε έξοχη εωσότου τα μυρμήγκια άρχισαν να δαγκώνουν τις αδελφές που άλλαζαν για να φορέσουν τα μαγιώ τους. Τι ανακούφισι όταν βρήκαν προστασία μέσα στο νερό!

Σ’ εκείνη την περίπτωσι έπιασαν γαρίδες και, ενώ ο όμιλος εργαζόταν στην υπηρεσία, ένας συγγενής ενός αδελφού στο Σαν Χουάν Τάλπα ετοίμασε τις γαρίδες. Οι ιεραπόστολοι κοιτούσαν καθώς οι άλλοι καταβρόχθιζαν τις γαρίδες ολόκληρες. Με έκπληξι μια από τις ιεραποστόλους είδε ότι η μεγαλύτερη γαρίδα είχε ετοιμασθή ειδικά γι’ αυτήν αλλ’ όπως ήταν με το κεφάλι, τις κεραίες και τα μάτια. Δεν μπορούσε να κάνη τίποτα άλλο από του να καταβροχθίση το ειδικό δώρο της, ολόκληρο μαζί με το σκληρό κέλυφος, και κατώρθωσε να το κάνη αυτό με λίγη αγωνία.

Αυτές οι επισκέψεις στο Σαν Χουάν Τάλπα δημιούργησαν αρκετές Γραφικές μελέτες και αρκετά άτομα ήρθαν στην αλήθεια, συμπεριλαμβανομένου και ενός μαθητού του δημοτικού σχολείου, του Ραούλ Μοράλες. Οι γονείς του για να τον εμποδίσουν να πηγαίνη στις συναθροίσεις του έδιναν να κάνη πολλή δουλειά. Αλλ’ αυτός τελείωνε γρήγορα τη δουλειά και πήγαινε στη συνάθροισι. Τελικά άρχισε να πηγαίνη στην υπηρεσία αγρού, και με τον καιρό έγινε ειδικός σκαπανεύς και τελικά επίσκοπος περιοχής.

Ένα άλλο απόμερο μέρος που το επισκέπτονταν οι αδελφοί του Σαν Σαλβαντόρ ήταν το Σάντο Ντομίνγκο, όπου μερικές οικογένειες είχαν πετάξει έξω τους ιερείς. Αργότερα ο δήμαρχος αυτής της πόλεως γνώρισε την αλήθεια, βαπτίσθηκε και υπηρέτησε σαν προεδρεύων επίσκοπος. Άλλα μέρη στα οποία έγιναν επισκέψεις εκείνες τις πρώτες μέρες και που τώρα έχουν εκκλησίες είναι η Κεσαλτεπέκε, το Σαν Σεμπαστιάν και το Λος Πλάνες ντε Ρέντερος, μια λοφώδης περιοχή νότια της πρωτεύουσας. Εκεί είναι πολύ δροσερά και πολλοί πετυχημένοι επιχειρηματίες από την πόλι πηγαίνουν εκεί και φτιάχνουν τα σπίτια τους. Τώρα υπάρχουν εκεί μια ωραία Αίθουσα Βασιλείας και μια ανθούσα εκκλησία από διαγγελείς της Βασιλείας.

Το 1953 παρακολούθησαν την Ανάμνησι στο Ελ Σαλβαντόρ 515 άτομα και ο αριθμός των εκκλησιών αυξήθηκε σε 10.

ΤΟ ΑΓΓΕΛΜΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΠΡΟΣΕΛΚΥΕΙ ΤΟΥΣ ΝΕΑΡΟΥΣ

Ο Ροντρίγκο Γκουεβάρα άρχισε να παίρνη τακτικά τη «Σκοπιά και το «Ξύπνα!» από τους ιεραποστόλους σε μια γωνιά ενός δρόμου στο Σαν Σαλβαντόρ. Ήθελε ο γιος του, ο Γιόργκε, να πάρη μια καλή εκπαίδευσι, και ήταν άγρυπνος να του αγοράζει ο,τιδήποτε θα τον βοηθούσε. Παράγγειλε επίσης τα βιβλία «Έστω ο Θεός Αληθής» και «Η Αλήθεια Θέλει Σας Ελευθερώσει» για τον δωδεκάχρονο γιο του. Με τον καιρό, ο Ροντρίγκο έφερε τον γιο του στην Αίθουσα και τον σύστησε στους αδελφούς. Αυτός άρχισε να παρακολουθή τακτικά και γράφτηκε στη Θεοκρατική Σχολή.

Το άγγελμα της Βασιλείας είλκυσε τον Γιόργκε, και τον επόμενο χρόνο βαπτίσθηκε. Στη διάρκεια της Θεοκρατικής του σταδιοδρομίας είχε μερικά ξεσπάσματα. Ένα βράδυ προσβλήθηκε, όταν ο υπηρέτης σχολής του έδωσε μάλλον αυστηρή συμβουλή ύστερα από την ομιλία του. Ο Γιόργκε πέταξε την Γραφή του στο πάτωμα με αγανάκτησι, και αποφάσισε να μη ξαναγυρίση ποτέ στην Αίθουσα. Αλλά την επόμενη εβδομάδα αποφάσισε να ξανάρθη και να ζητήση συγγνώμη από τον αδελφό. Καθώς έμπαινε, ο υπηρέτης σχολής έσπευσε προς το μέρος του και του ζήτησε συγγνώμην. Η στενή συναναστροφή του Γιόργκε με τη θεοκρατική οικογένεια του πρόσφερε αυτό που εστερείτο στη μοναχική του ζωή· ο πατέρας του ήταν πάντα απασχολημένος, μολονότι του έδινε χρήματα για τα έξοδά του και το φαγητό του. Και η μητέρα του και άλλα μέλη της οικογενείας του ζούσαν πολύ μακριά.

Η ΕΠΙΣΚΕΨΙ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΦΡΑΝΤΣ

Μια εξαιρετική έκπληξι ήταν η επίσκεψι του αδελφού Φ. Γ. Φραντς το φθινόπωρο του 1953. Ήταν ο κύριος ομιλητής στη Συνέλευσι της Κοινωνίας του Νέου Κόσμου που έγινε στο Ελ Σαλβαντόρ από τις 13 ως τις 18 Οκτωβρίου. Οι αδελφοί συγκινήθηκαν που τον άκουσαν να δίνη τις κύριες ομιλίες που είχαν δοθή λίγους μήνες πριν στην τεράστια διεθνή συνέλευσι στο Στάδιο Γιάνκη της Νέας Υόρκης. Προς μεγάλη χαρά όλων, 1.225 ήρθαν στο Εθνικό Θέατρο στο Σαν Σαλβαντόρ για ν’ ακούσουν τη δημόσια διάλεξι «Μετά τον Αρμαγεδδώνα—Ο Νέος Κόσμος του Θεού.» Η ομιλία μεταδιδόταν συγχρόνως και από έναν τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΠΟ ΤΑ ΦΙΛΜΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του 1954 ήταν η προβολή για το κοινό της ταινίας «Η Κοινωνία του Νέου Κόσμου σε Δράσι.» Πραγματικά αύξησε την εκτίμησι των αδελφών για την οργάνωσι του Ιεχωβά. Στο λιμάνι της Ακαχούτλα, με πληθυσμό 3.000 ατόμων, προσφέρθηκε δωρεάν ένα θέατρο, μαζί με διαφήμισι μιας ώρας από τα μεγάφωνα. Το αποτέλεσμα ήταν ότι παρευρέθηκαν 400 άτομα και πολλοί ελκύσθηκαν στην αλήθεια. Μια οικογένεια ζήτησε να την επισκεφθή κάποιος επειδή ήθελαν να γίνουν Μάρτυρες του Ιεχωβά. Τώρα υπάρχει μια αρκετά μεγάλη εκκλησία στην Ακαχούτλα. Τέτοιες πείρες ήσαν συχνές μετά από την προβολή της ταινίας σ’ όλα τα μέρη της χώρας.

ΝΕΟ ΚΤΙΡΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Το Δεκέμβριο του 1954, ο Αδελφός Νορρ επισκέφθηκε το Ελ Σαλβαντόρ άλλη μια φορά. Εκείνο τον καιρό βρισκόταν υπό κατασκευή ένα νέο κτίριο για τα Γραφεία του τμήματος στη γωνία της Βόρειας Τρίτης Λεωφόρου και της οδού Κάρλος. Είναι ενδιαφέρουσα η ιστορία της ανεγέρσεως αυτού του κτιρίου.

Το 1949 η Ντόροθυ Τόμπσον επισκέφθηκε την Πωλίνα ντε Πέρλα, τη γυναίκα του γνωστού αρχιτέκτονα που είχε εναντιωθή στην Καθολική Εκκλησία για την ανοικοδόμησι του καθεδρικού ναού. Ενώ η Πωλίνα έλουζε τον μικρό της γιο Βαλτάσαρ τον νεώτερο, η Ντόροθυ της έδινε μαρτυρία. Μολονότι εκδήλωσε ενδιαφέρον, η επαφή μαζί της χάθηκε όταν μετακόμισε σε άλλη γειτονιά.

Αργότερα η Πωλίνα ξαναβρέθηκε από την Σαρλότ Μπόουεν και δέχθηκε μια μελέτη. Ο άνδρας της, ο Βαλτάσαρ ο πρεσβύτερος, ήταν τότε υφυπουργός στην κυβέρνησι του Προέδρου Όσκαρ Οσόριο. Ο Βαλτάσαρ ήθελε να βελτιώση τα Αγγλικά του, κι’ έτσι έβαλε τη γυναίκα του να παρακαλέση την Σαρλότ αν θα μπορούσε να του δώση μερικά ιδιαίτερα μαθήματα της Αγγλικής γλώσσας. Στη διάρκεια αυτών των μαθημάτων, η Σαρλότ του μιλούσε για τη Γραφή και την αληθινή θρησκεία. Τελικά ο Βαλτάσαρ ενδιαφέρθηκε τόσο πολύ ώστε παρακάλεσε τη Σαρλότ να μελετήση μαζί του τη Γραφή στα Ισπανικά.

Η κυβέρνησι του Προέδρου Οσόριο είχε προβλήματα με την Καθολική Εκκλησία. Γι’ αυτό ο Βαλτάσαρ υπέδειξε ότι ο τρόπος για να πολεμήσουν τους Καθολικούς ήταν να στρέψουν τους Προτεστάντες εναντίον τους. Σύστησαν στον πρόεδρο να βοηθήση τους Προτεστάντες. Αυτός συμφώνησε, αλλ’ από πού ν’ αρχίση; Ο Βαλτάσαρ προσκάλεσε τον Τσαρλς Μπηντλ και τη Σαρλότ να μιλήσουν με τον Πρόεδρο Οσόριο. Στη διάρκεια της συναντήσεώς τους μπόρεσαν να δώσουν στον πρόεδρο μια καλή μαρτυρία για τη βασιλεία του Θεού. Σχημάτισε μια πολύ ευνοϊκή εντύπωσι απ’ όσα άκουσε και προθυμοποιήθηκε να βοηθήση τους Μάρτυρες.

Ο Βαλτάσαρ, μολονότι δεν είχε ακόμη δεχτή απόλυτα την αλήθεια, εκδήλωσε την επιθυμία να σχεδιάση και να κτίση ένα κτίριο για το Τμήμα των Μαρτύρων του Ιεχωβά χωρίς καμμιά αμοιβή. Τα σχέδιά του υποβλήθηκαν στην Εταιρία Σκοπιά στο Μπρούκλυν για έγκρισι.

Έτσι ο Αδελφός Νορρ, τον Δεκέμβριο του 1954 στεκόταν στο μέρος της ανεγέρσεως, περιβαλλόμενος από τους τοίχους του ισογείου και από τον σιδερένιο σκελετό, και έδωσε μια σύντομη ομιλία που την μετέφραζε στα Ισπανικά ο αδελφός Μπηντλ. Είπε πως ήλπιζε ότι το κτίριο θα ήταν γρήγορα πολύ μικρό για να εξυπηρετή επαρκώς το έργο της Βασιλείας στο Ελ Σαλβαντόρ. Αυτά όμως τα σχόλια φαινόντουσαν πολύ πρόωρα αφού το κτίριο θα είχε έξη υπνοδωμάτια, μια τραπεζαρία, μια αίθουσα υποδοχής, μια κουζίνα, ένα κελάρι, ένα πλυσταριό, ένα γραφείο και μια αποθήκη, και επί πλέον μια Αίθουσα Βασιλείας για 300 περίπου άτομα και ακόμη χώρο στην ταράτσα για πρόσθετα υπνοδωμάτια.

ΤΟ ΕΛ ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ ΑΛΛΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΙ ΤΟΥ

Στη διάρκεια που ο Οσόριο ήταν πρόεδρος η χώρα άρχισε ν’ αναπτύσσεται εντυπωσιακά. Έγιναν νέοι νόμοι που παρείχαν κοινωνικές ασφαλίσεις. Επίσης εφαρμόσθηκαν νόμοι για ελάχιστα όρια μισθών. Κατασκευάσθηκε μια νέα παραλιακή λεωφόρος που έκανε ευκολώτερη την επικοινωνία με τα λιμάνια, όπως είναι η Ακαχούτλα, και παρείχαν μια εντυπωσιακή πανοραμική θέα για τους τουρίστες. Αλλαγές στους τραπεζικούς νόμους έκαναν τις συνθήκες πιο ευνοϊκές για επενδύσεις και για την ίδρυσι νέων επιχειρήσεων. Το αποτέλεσμα ήταν ότι δημιουργήθηκε μια μεγάλη μεσαία τάξι και οι συνθήκες διαβιώσεως για πολλούς βελτιώθηκαν.

Σκοπός του Προέδρου Οσόριο, όταν ανάλαβε την εξουσία το 1950, ήταν να καταργήση τα πολλαπλά οικήματα όπου ολόκληρες φτωχές οικογένειες ήσαν αναγκασμένες να στοιβάζωνται σ’ ένα μόνο δωμάτιο. Μολονότι αυτός ο στόχος δεν πραγματοποιήθηκε πλήρως, εν τούτοις το Ινστιτούτο Αστικής Στεγάσεως άρχισε μία συστηματική εκστρατεία για το χτίσιμο τετραόροφων πολυκατοικιών καθώς και μονοκατοικιών, που μπορούσαν να τα’ αγοράσουν ή να τα νοικιάσουν από την κυβέρνησι άτομα με χαμηλό εισόδημα.

Έτσι στη δεκαετία του 1950 το Ελ Σαλβαντόρ άλλαξε πολύ απ’ ό,τι ήταν όταν έφτασαν οι πρώτοι ιεραπόστολοι. Άρχισαν να εμφανίζωνται διαρκώς και περισσότερα αυτοκίνητα. Νέα λεωφορεία αντικατέστησαν τους παλιούς «πράσινους δράκοντες», πολλοί από τους οποίους ήσαν φορτηγά με ξύλινο σκελετό και πρόχειρα καθίσματα. Οι βιτρίνες ήσαν γεμάτες από διάφορα αντικείμενα για να τραβούν το ενδιαφέρον των αγοραστών, και νέα εργοστάσια φύτρωναν παντού.

ΕΚΤΙΜΗΣΙ ΓΙΑ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ

Στη διάρκεια της επισκέψεως του Αδελφού Νορρ έγινε μια συνέλευσι στην Αίθουσα της Εργατικής Ομοσπονδίας. Η δημόσια ομιλία «Η Αγάπη του Θεού Έρχεται προς Σωτηρία στην Κρίσι του Ανθρώπου,» διαφημίστηκε ευρύτατα. Η οικογένεια Μοράλες στο Σαν Χουάν Τάλπα έμαθε για τη συνέλευσι, και ο νεαρός Ραούλ ήταν αποφασισμένος να την παρακολουθήση. Σηκώθηκε στις τρεις το πρωί και περπάτησε περισσότερο από 32 χιλιόμετρα ως το Σαν Σαλβαντόρ για να παρακολουθήση τη συνέλευσι και ήταν ένας από τους 572 που άκουσαν τη δημόσια ομιλία. Όταν γύρισε σπίτι, ήταν περισσότερο από κάθε άλλη φορά αποφασισμένος να εξακολουθή να επιδιώκη πνευματικά πράγματα.

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΕΡΓΟ

Το Δεκέμβριο του 1954 έφθασαν δυο νέα ιεραποστολικά ζευγάρια, ο Πωλ και η Μύριελ Κοκόνις και ο Ντάνιελ και η Τζόαν Έλντερ. Ο Πωλ και η Μύριελ διωρίσθηκαν αμέσως στον ιεραποστολικό οίκο στο Σαν Μιγκουέλ. Λίγο αργότερα, όμως, οι ιεραπόστολοι στο Σαν Μιγκουέλ ειδοποιήθηκαν ότι ο οίκος θα μεταφερόταν στον Σαντιάγκο ντε Μαρία. Αυτή η μετακίνησι έγινε για ν’ αρχίση το έργο κηρύγματος και σ’ άλλες περιοχές.

Οι ιεραπόστολοι κήρυτταν όχι μόνο στο Σαντιάγκο ντε Μαρία αλλά και στα γύρω χωριά. Έπαιρναν το λεωφορείο στις έξη το πρωί και συνήθως γύριζαν πίσω με το τελευταίο λεωφορείο το βράδυ. Την Κυριακή το απόγευμα γινόταν μια μελέτη «Σκοπιάς» στην Τσιναμέκα, κι’ όταν οι ιεραπόστολοι γύριζαν το βράδυ, ωδηγούσαν άλλη μια μελέτη στο Σαντιάγκο ντε Μαρία. Μια άλλη μέρα της εβδομάδας κήρυτταν στην Ουσουλουτάν, στη Μπερλίν και στην Αλεγκρία. Σ’ αυτά τα μέρη εκδηλώθηκε πολύ ενδιαφέρον, και αργότερα, όταν ο ιεραποστολικός οίκος μεταφέρθηκε αλλού, εστάλησαν ειδικοί σκαπανείς σε μερικές απ’ αυτές τις πόλεις για να φροντίσουν για τους ενδιαφερόμενους.

Επίσης, στην αρχή του 1955, ο ιεραποστολικός οίκος της Σάντα Άνα μεταφέρθηκε στο Σονσονάτε. Έτσι τον καιρό αυτό υπήρχε μια δυνατή ομάδα ιεραποστόλων που εργαζόταν από τους ιεραποστολικούς οίκους Αουατσαπάν, του Σαντιάγκο ντε Μαρία, του Σονσονάτε, και βέβαια, του Σαν Σαλβαντόρ.

ΜΙΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Πίσω στο 1951 ένας νεαρός άνδρας στο Σαντιάγκο Τεξακουάνγκος που λεγόταν Χουάν Πένια άρχισε να μελετάη με θέρμη τη Γραφή. Βαπτίσθηκε το 1952, και λίγο αργότερα άρχισε το έργο σκαπανέως. Με τον καιρό διωρίσθηκε υπηρέτης εκκλησίας στο Σαντιάγκο Τεξακουάνγκος. Σ’ αυτή μόνο την εκκλησία βαπτίσθηκαν είκοσι άτομα με τα οποία μελετούσε ο Χουάν. Και μόνο η οικογένειά του αποτελούσε μια πολυάριθμη εκκλησία. Ο παππούς του Χουάν, ο Αβραάμ Πένια, έκτισε ένα νέο σπίτι από μπετόν για να υπάρχη μια πιο ευρύχωρη Αίθουσα Βασιλείας.

Δεν πρέπει να νομίζη κανείς ότι αυτή η ενέργεια της οικογένειας Πένια έγινε από κάποια στιγμιαία παρόρμησι, ότι ήταν μια συναισθηματική αντίδρασι. Αυτοί ήσαν πάντοτε πολύ θρήσκοι, και το σπίτι τους είχε χρησιμοποιηθή από την Καθολική Εκκλησία σαν φυλαχτήριο για τις εικόνες της. Η γυναίκα του Αβραάμ, η Λουγκάρντα, είχε γύρω στις 20 εικόνες πάνω σ’ ένα χαμηλό τραπέζι, και κάθε βράδυ διέθετε μια ώρα για να τις λατρεύη και να προσκυνάη μπροστά τους. Αλλ’ όταν οι σπόροι της αλήθειας φυτεύθηκαν, ο Αβραάμ κάλεσε μια οικογενειακή συγκέντρωσι σ’ ένα χωράφι για ν’ αποφασίσουν αν οι υπεύθυνοι αρχηγοί της οικογένειας συμφωνούσαν με την απόφασι να εγκαταλείψουν την Καθολική Εκκλησία. Όλοι συμφώνησαν κι’ έτσι προχώρησαν σε δράσι.

Ο Αβραάμ αγόρασε ένα καινούργιο στέισιον βάγκον, που ωδηγούσαν οι γιοι του σε εκδρομές σ’ άλλες πόλεις. Αυτά δεν ήταν ταξίδια αναψυχής· γίνονταν με σκοπό να φέρουν το ευαγγέλιο της Βασιλείας και σ’ άλλα μέρη. Μερικές φορές η οικογένεια έμενε εκεί δυο και τρεις μέρες. Ο αδελφός Μπηντλ, που συνήθως πήγαινε μαζί σ’ εκείνα τα ταξίδια, έκανε δημόσιες ομιλίες τα βράδυα. Αυτό έγινε στο Σονσονάτε κι’ εντοπίσθηκαν πολλά ενδιαφερόμενα άτομα. Όταν το 1955 ιδρύθηκε εκεί ο ιεραποστολικός οίκος, οι ιεραπόστολοι ανάλαβαν να φροντίζουν για τους ενδιαφερομένους.

ΚΑΤΑΝΙΚΗΣΙ ΤΟΥ ΔΙΩΓΜΟΥ ΣΥΝΑΞΙ ΤΩΝ ΠΡΟΒΑΤΩΝ

Μόλις οι ιεραπόστολοι άρχισαν το έργο τους στο Σονσονάτε, οι Ιταλό-Αμερικανοί ιερείς άρχισαν μια εκστρατεία μίσους και εναντιώσεως εναντίον τους. Ο αρχηγός αυτής της ομάδος καυτηρίαζε κάθε βράδυ στο 15λεπτο ραδιοφωνικό του πρόγραμμα τούς Μάρτυρες του Ιεχωβά ελπίζοντας ότι θα ξεσήκωνε εναντίον τους την κοινή γνώμη. Μολονότι αυτοί οι ιερείς είχαν κερδίσει πολλούς φίλους από τον λαό λόγω των φιλελευθέρων τρόπων τους, μερικοί από τους καλύτερούς τους φίλους τούς είπαν να «αφήσουν ήσυχους» τους Μάρτυρες.

Οι ιερείς όμως δεν άκουσαν, προχώρησαν και αφώρισαν τον ιδιοκτήτη του ιεραποστολικού οίκου, επειδή δεν έδιωξε τους Μάρτυρες από το σπίτι του. Ο ιδιοκτήτης, που ήταν ένα από τα εξέχοντα άτομα στο Σονσονάτε, δεν εκφοβιζόταν εύκολα. Ήδη, η εντύπωσίς του από την Καθολική Εκκλησία και τους ιερατικούς αντιπροσώπους της δεν ήταν πολύ καλή, και τώρα γινόταν ακόμη χειρότερη. Ούτε και η γυναίκα του φάνηκε να αναστατώθηκε από την απόφασι του αφορισμού. Μ’ αυτή την πράξι οι ιερείς έχασαν πολύ από το γόητρό τους στο λαό και ο διωγμός νικήθηκε. Οι ιεραπόστολοι εξακολούθησαν πιστά να φέρουν το άγγελμα της ζωής στους ανθρώπους, και σήμερα υπάρχει μια δραστήρια εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά σ’ αυτή την πόλι.

Προβατοειδή άτομα φανερώθηκαν επίσης και στην Αουατσαπάν. Ένας νεαρός μαθητής γυμνασίου θεάθηκε μια μέρα να κάθεται έξω από την εκεί Αίθουσα Βασιλείας και ν’ ακούη τη συνάθροισι. Το όνομά του ήταν Πέντρο Γκουρρέρο. Ήταν ένας κοντός νεαρός που θα ζύγιζε πιθανόν λιγώτερο από 36 κιλά. Όταν τον ρώτησαν τι ήθελε, είπε ότι έψαχνε να βρη τους Μάρτυρες. Από τότε άρχισε να παρακολουθή τακτικά τις συναθροίσεις και δέχθηκε μια μελέτη με τον Τίλμαν Χάμφρεϋ. Το 1958 βαπτίσθηκε, και εξακολούθησε ν’ απολαμβάνη πολλά προνόμια στην οργάνωσι, περιλαμβανομένης και της υπηρεσίας του υπηρέτου περιοχής.

ΚΑΤΑΝΙΚΗΣΙ ΤΗΣ ΣΥΝΗΘΕΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Αρκετά άτομα με προβατοειδή διάθεσι συνήθιζαν να καπνίζουν. Ένας απ’ αυτούς ήταν ένας ηλικιωμένος που λεγόταν Ντανιέλ Ζαλντάνια που ζούσε απέναντι από τον ιεραποστολικό οικο στην Αυατσαπάν. Ήταν μανιώδης καπνιστής, και τον ενοχλούσε που δεν μπορούσε να κόψη το κάπνισμα. Η Μαίρη Νόζαλ, η ιεραπόστολος που μελετούσε μαζί του, του είπε να συγκεντρωθή στη Γραφική μελέτη του κι’ αργότερα θα αποφάσιζε τι θάκανε με το κάπνισμα.

Ένα βράδυ ο Ντανιέλ ήρθε στη Μαίρη με καλά νέα. Τελικά είχε κόψει το κάπνισμα! Βαπτίσθηκε το 1956, και τα τελευταία 15 χρόνια κάνει έργο σκαπανέως. Τι ωραίο παράδειγμα! Μολονότι είναι γέρος και υποφέρει από την υγεία του, βάζει τα συμφέροντα της Βασιλείας πρώτα στη ζωή του.

Τον ίδιο περίπου καιρό η Μαίρη Νόζαλ βρήκε δυο αδελφές, τη Χουάνα και την Ερμίνια Εσκομπάρ. Εκτός του ότι ήσαν βαθιά βουτηγμένες στον πνευματισμό, ήσαν επίσης και μανιώδεις καπνίστριες. Η μια απ’ αυτές έβαζε στο αυτί της ένα τσιγάρο για να τα’ ανάψη αμέσως μόλις τελείωνε αυτό που κάπνιζε. Είχαν επίσης έναν ολόκληρο τοίχο του σπιτιού σκεπασμένο με εικόνες που τις σέβονταν πολύ. Αλλά με τον καιρό, αυτές οι δυο αδελφές κατέβασαν τις εικόνες, σταμάτησαν το κάπνισμα και αποχωρίσθηκαν τελείως από τον πνευματισμό. Έγινε συνηθισμένο θέαμα να τις βλέπη κανείς και τις δύο στις συνελεύσεις περιοχής και περιφερείας να βοηθούν πιστά στην κουζίνα και στο πλύσιμο των πιάτων.

ΑΦΙΕΡΩΣΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Τον Ιούνιο του 1955 περατώθηκε το νέο κτίριο του τμήματος στο Σαν Σαλβαντόρ. Δαπανήθηκαν πολλές ώρες σκληρής εργασίας για να γίνη αυτό το άνετο κτίριο για κατοικία, γραφεία και Αίθουσα Βασιλείας. Η Τζέην Μπηντλ έγραψε:

«Ζούσαμε δυο ή τρία μόνο τετράγωνα από το μέρος που χτιζόταν το κτίριο. Όταν ο άνδρας μου και ο Βαλτάσαρ άλειφαν την ταράτσα με πίσσα και έβαζαν όλα τα καλώδια, τούς πηγαίναμε εκεί το φαγητό. Μερικές φορές εργάζονταν 14 ώρες την ημέρα για να τελειώσουν τη δουλειά. Όταν έφτιαχναν τις καρέκλες, ήταν εδώ και ο Κούρτις Σμέντσταντ, και πώς εργάζονταν για να φτιάξουν τα σιδερένια κομμάτια των καθισμάτων και να τα συγκολλήσουν. Έκαναν πεντακόσια καθίσματα. Εμείς οι κοπέλλες ιεραπόστολοι εργαστήκαμε δραστήρια για να καθαρίσουμε το κτίριο και να ράψουμε τις κουρτίνες και να ετοιμάσουμε το κάθε πράγμα για την αφιέρωσι του κτιρίου.»

Ο αδελφός Τζων Πάρκερ ήρθε από τη Γουατεμάλα για να κάνη την ομιλία της αφιερώσεως. Σ’ εκείνη την περίπτωσι ο Βαλτάσαρ εξέπληξε όλους λέγοντας, «ο Ιεχωβά Θεός είναι υπεύθυνος για το κτίριο.» Αυτή ήταν η πρώτη φορά που εκδήλωσε την πίστι του στον Ιεχωβά σαν την Υπέρτατη Εξουσία. Πολλοί ήρθαν για να δουν το κτίριο και ν’ απολαύσουν το παγωτό που προσφέρθηκε σ’ όλους τους επισκέπτες. Την επόμενη μέρα ο αδελφός Πάρκερ έδωσε τη δημόσια ομιλία «Υπερνίκησις των Φόβων Αυτής της Γενεάς.»

Ο ΒΑΛΤΑΣΑΡ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΑΡΤΥΣ

Λίγο μετά την αποπεράτωσι του Τμήματος, ο Βαλτάσαρ Πέρλα πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες με πρόσκλησι της κυβερνήσεως των Ηνωμένων Πολιτειών. Όταν ήταν στη Νέα Υόρκη, είδε μια διαφήμισι για μαθήματα δι’ αλληλογραφίας σχετικά με το Καθολικό δόγμα. Σκέφθηκε ότι αυτή ήταν μια ευκαιρία να δη τι δίδασκε η Καθολική Εκκλησία για τη Βασιλεία, που ήταν το Γραφικό θέμα το οποίο ειδικά τον είλκυε. Πλήρωσε 200 δολλάρια για όλη τη σειρά μαθημάτων· αυτό περιλάμβανε και δυο χαρτοκιβώτια με βιβλία και βιβλιάρια.

Πήγε αμέσως στο ξενοδοχείο του και τις επόμενες τρεις μέρες έκανε συγκρίσεις ανάμεσα σ’ αυτά τα έντυπα και τη Γραφή. Τελικά έφθασε στο συμπέρασμα ότι η Καθολική θρησκεία δεν συμφωνούσε με τις Γραφικές διδασκαλίες. Επειδή η εργασία του τον έφερνε σε διάφορα μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου ήταν δυνατόν, αναζητούσε την Αίθουσα Βασιλείας.

Στο Κολόμπο του Οχάιο έκανε την αφιέρωσί του στον Ιεχωβά, και αργότερα, σε μια συνέλευσι στη Νέα Υόρκη συμβόλισε την αφιέρωσί του με βάπτισμα. Όπως λέει, δεν ήταν ιδιαίτερα οι δογματικές διδασκαλίες που τον είλκυσαν στους Μάρτυρες, αλλά η Χριστιανική διαγωγή τους. Είχε εντυπωσιασθή από την ευτυχία στους γάμους τους, όπως ο γάμος του Τσάρλς και της Τζέην Μπηντλ. Ήθελε τα παιδιά του να μεγαλώσουν και ν’ απολαύσουν αυτή την ευτυχία. Όταν το 1960 ο αδελφός Κούρτις Σμέντσταντ έφυγε από το Ελ Σαλβαντόρ, ο Βαλτάσαρ έγινε υπηρέτης πόλεως του Σαν Σαλβαντόρ.

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Τον Οκτώβριο του 1955 ο Σαούλ Ντε Λεόν, ένας νεαρός σκαπανεύς από τη Σάντα Άνα, διωρίσθηκε υπηρέτης περιοχής στη θέσι του Αντόλιν Καστίλλο Πένια που είχε γίνει άπιστος. Κατόπιν τον Ιανουάριο του 1955 σχηματίσθηκε μια δεύτερη περιοχή, και ο αδελφός Σμέντσταντ έγινε και πάλι υπηρέτης περιοχής.

ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

Τον Μάιο του 1956 η Κρίσσι Ουίλσων και η Φλώρενς Ενεβόλντσεν ενώθηκαν με τις τάξεις των ιεραποστόλων φέρνοντας μαζί τους το νέο φίλμ της Εταιρίας «Η Ευτυχία της Κοινωνίας του Νέου Κόσμου.» Μολονότι έξω υπήρχε ακόμη το φως της ημέρας, οι ιεραπόστολοι σκοτείνιασαν αμέσως το χωλ για να το δουν. Επειδή ο Κούρτις Σμέντσταντ, ένας απόφοιτος της 14ης τάξεως της Γαλαάδ, είχε αυτοκίνητο, πήρε το φίλμ από τόπο σε τόπο και το πρόβαλε σε εκατοντάδες άτομα που ήσαν γεμάτα από εκτίμησι. Ο Κούρτις λέει μια πείρα στο βόρειο μέρος της χώρας.

«Έπρεπε να περάσουμε μέσα από ιδιωτική ιδιοκτησία για να πάμε σ’ άλλη πόλι. Οι ιδιοκτήτες εισέπρατταν κάποιο αντίτιμο απ’ εκείνους που χρησιμοποιούσαν τον δρόμο τους. Αφήσαμε το αυτοκίνητο μας εκεί στη φάρμα του ιδιοκτήτη, κι’ έπρεπε να ταξιδέψουμε με άλογο. Συμφωνήσαμε να πληρώσουμε στην επιστροφή. Κατά μήκος του δρόμου μπορέσαμε να προβάλουμε το φίλμ σε μεγάλα πλήθη.

«Όταν γυρίσαμε στο αγρόκτημα, τα νέα για το φιλμ είχαν φθάσει στους ιδιοκτήτες και δεν μας άφηναν να φύγουμε αν δεν δείχναμε και σ’ αυτούς την ταινία. Καθώς ήταν ακόμη μέρα, έτρεξαν και συγκέντρωσαν όλους τους εργάτες, γύρω στους 75, και μας στρίμωξαν όλους σ’ ένα μικρό δωμάτιο, κλείνοντας τις πόρτες και τα παράθυρα για να σκοτεινιάση. Μπορείτε να φαντασθήτε τι μπάνιο κάναμε στον ιδρώτα. Κι’ όμως κανείς δεν έφυγε, κι’ όλοι ήσαν πολύ ενθουσιασμένοι. Όταν ζήτησα να πληρώσουμε που χρησιμοποιήσαμε τον δρόμο τους, ο διαχειριστής αρνήθηκε, λέγοντας ότι αυτοί μάλλον έπρεπε να μας πληρώσουν. Αφήσαμε και πολλά έντυπα.»

ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙΟΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ

Πολλοί από τους νέους ιεραποστόλους εξακολούθησαν να δοκιμάζουν το σοκ για τον διαφορετικό τρόπο ζωής που αντιμετωπίζουν όταν μετακινούνται σε μια άλλη χώρα. Η Φλώρενς Ενεβόλντσεν και η Κρίσσι Ουίλσων διωρίσθηκαν στο Σαν Σαλβαντόρ. Η Φλώρενς θυμάται:

«Στην πρώτη μας συνάθροισι τις μόνες λέξεις που καταλάβαμε σ’ ολόκληρες τις δυο ώρες ήταν «Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά.» Αυτές τις λέξεις χρησιμοποίησε ο Τσαρλς Μπηντλ στα τελικά του σχόλια. Την επόμενη Κυριακή βγήκαμε στην υπηρεσία αγρού μ’ έναν όμιλο που περιλάμβανε και την Έβελυν Χιλλ. Η Έβελυν έκανε υπομονητικά τη μεταφράστρια ανάμεσα στους τοπικούς αδελφούς και σ’ εμάς.

«Εκείνο το πρωί εργασθήκαμε σ’ ένα ιδιαίτερα ακάθαρτο ‘μεζόν’ (οίκημα για αρκετές οικογένειες). Η Κρίσσι είδε μερικές τεράστιες κατσαρίδες, που της έκαναν μεγάλη εντύπωσι, κι’ αυτό, μαζί με άλλες συνθήκες, της προξένησαν μια μικρή αδιαθεσία. Μια κυρία της πρόσφερε ένα ποτήρι νερό μ’ ένα Άλκα Σέλτζερ. Επειδή την είχαν ειδοποιήσει για το νερό, αρνήθηκε να το πιη. Έτσι το ήπιε η άλλη αδελφή που ήταν μαζί της για να μη προσβληθή η οικοδέσποινα. Οι ευαγγελιζόμενοι μάς ωδήγησαν με καλωσύνη πίσω στον ιεραποστολικό οίκο, μολονότι γνωρίζαμε το δρόμο να γυρίσουμε. Αλλ’ επειδή δεν μιλούσαμε πολλά Ισπανικά δεν μπορούσαμε να συνεννοηθούμε καλά για να τους το πούμε.»

Καθώς έρχονταν νέοι ιεραπόστολοι, οι παλαιότεροι συχνά έφευγαν. Μερικές φορές αυτό γινόταν για να παντρευτούν. Η Σαρλότ Μπόουεν, που είχε υπηρετήσει επτά χρόνια στο Ελ Σαλβαντόρ αρραβωνιάστηκε με τον Άλμπερτ Σρέντερ μετά τις Ευρωπαϊκές συνελεύσεις του 1955. Στην αρχή του 1956 άρχισε το νέο διορισμό της στη Νέα Υόρκη και εργάσθηκε στο Αγρόκτημα της Βασιλείας. Σήμερα ο αδελφός Σρέντερ είναι μέλος του Κυβερνώντος Σώματος και η Σαρλότ και ο 22 ετών γιος τους, Ιούδας Μπέν, εργάζονται τώρα στο Μπέθελ του Μπρούκλυν.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΧΡΗΣΙ ΤΟΥ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ

Επίσης το 1956 ο ραδιοφωνικός σταθμός YSAX άρχισε να μεταδίδη το πρόγραμμα «Πράγματα για τα Οποία Σκέπτονται οι Άνθρωποι,» που ετοίμαζαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Οι εκπομπές αυτές συνεχίσθηκαν για τρία χρόνια εωσότου η Καθολική Εκκλησία αγόρασε τον σταθμό, οπότε και οι εκπομπές διακόπηκαν. Πολλοί άνθρωποι ελκύσθηκαν στην αλήθεια μέσω αυτών των ραδιοφωνικών εκπομπών.

ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ

Στη συνέλευσι περιοχής τον Αύγουστο - Σεπτέμβριο του 1956 στο Σαν Σαλβαντόρ, παρουσιάσθηκε μια αίτησι διαμαρτυρίας για την κακομεταχείρισι των Μαρτύρων του Ιεχωβά στη Ρωσία. Γύρω στις 500 φωνές ενώθηκαν για να εγκρίνουν αυτή την αίτησι που απευθυνόταν στους Σοβιετικούς αξιωματούχους. Αντίγραφα αυτής της αιτήσεως δόθηκαν στις εφημερίδες στο Ελ Σαλβαντόρ. Αρκετές από τις εφημερίδες δημοσίευσαν ένα τμήμα της ή ολόκληρη την αίτησι. Επίσης μεταδόθηκε από μερικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς. Έτσι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στο Ελ Σαλβαντόρ βρήκαν την ευκαιρία να εκδηλώσουν την αγάπη τους για τους αδελφούς τους στη Ρωσία.

ΜΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΙ ΑΠΟΤΥΓΧΑΝΕΙ

Στη συνέλευσι περιοχής στο χωριό Αρμενία τον Δεκέμβριο του 1956 στο πρόγραμμα περιλαμβανόταν και η προβολή της ταινίας της Εταιρίας «Η Ευτυχία της Κοινωνίας του Νέου Κόσμου.» Επρόκειτο να προβληθή σε μια μεγάλη αίθουσα που θα χωρούσε τους ανθρώπους που αναμένονταν. Αλλά με κάποιο τρόπο, ο Καθολικός ιερεύς στο χωριό Αρμενία κατώρθωσε να μπη στην αίθουσα και να κόψη τα ηλεκτρικά καλώδια. Ο Αδελφός Μπηντλ πήγε να μιλήση στον ιδιοκτήτη γι’ αυτό το πρόβλημα και, καθώς συζητούσε, αντιλήφθηκε τον παπά κρυμμένο πίσω από μια κουρτίνα. Είπε στον παπά να βγη έξω κι’ αυτός δειλά-δειλά υπάκουσε.

Ήταν πια πολύ αργά για να γίνουν οι αναγκαίες επισκευές ώστε να προβληθή η ταινία στη νοικιασμένη αίθουσα. Αλλά οι αδελφοί διευθέτησαν να την προβάλουν σ’ ένα άσπρο σοβαντισμένο τοίχο, έξω στο δρόμο. Το αποτέλεσμα ήταν ότι πολύ περισσότεροι άνθρωποι είδαν την ταινία απ’ όσους θα την έβλεπαν μέσα στην αίθουσα.

ΟΙ ΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΣΚΑΠΑΝΕΩΝ ΑΥΞΑΝΟΥΝ

Ο Άντζελ Μοντάλβο, ο μουσικός που είχε πουλήσει την κιθάρα του για ν’ αγοράση μια Γραφή, υπηρετούσε τώρα σαν ειδικός σκαπανεύς στο ίδιο αυτό χωριό Αρμενία. Σύντροφός του ήταν ο Ραούλ Μοράλες, ο νεαρός που είχε πάει με τα πόδια από το χωριό του το Σαν Χουάν στην Τάλπα για να παρακολουθήση την πρώτη του συνέλευσι στο Σαν Σαλβαντόρ. Είναι ενδιαφέρον το πώς έγινε σκαπανεύς.

Μετά το βάπτισμά του το 1955 ο Ραούλ δεν καταλάβαινε τι εσήμαινε σκαπανεύς. Έτσι, όταν ο Τσαρλς Μπηντλ, βλέποντας πόσο δραστήριος ήταν στην υπηρεσία, τον ρώτησε αν ήταν σκαπανεύς, ο Ραούλ δεν ήξερε τι να πη. Ο Τσαρλς του εξήγησε ότι ο σκαπανεύς δαπανά 100 ώρες κάθε μήνα στο έργο κηρύγματος. Τότε ο Ραούλ απάντησε, «Αν αυτό σημαίνει το να είναι κανείς σκαπανεύς, υποθέτω ότι εγώ είμαι.»

Αφού εισήλθε και τυπικά στις τάξεις των σκαπανέων, ο Ραούλ πήρε τον πρώτο του διορισμό για το Κοχουτεπέκε τον Ιανουάριο του 1956. Αργότερα το ίδιο έτος πήγε στο χωριό Αρμενία για να εργασθή με τον αδελφό Μοντάλβο.

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΣΑΛΒΑΝΤΟΡΙΑΝΟΣ ΓΑΛΑΑΔΙΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ

Ο νεαρός επίσκοπος περιοχής από τη Σάντα Άνα, ο Σαούλ ντε Λεόν, ήταν το πρώτο άτομο από το Ελ Σαλβαντόρ που φοίτησε στη Σχολή Γαλαάδ. Οι ιεραπόστολοι τον βοήθησαν να προετοιμαστή διδάσκοντάς τον την Αγγλική γλώσσα. Προσκλήθηκε το 1957 στην 31η τάξι και αποφοίτησε τον επόμενο χρόνο. Αυτό άφησε ένα κενό στην περιοχή. Ο Ραούλ Μοράλες εκλέχτηκε να τον αντικαταστήση και άρχισε να υπηρετή τον Σεπτέμβριο του 1957.

ΕΝΑΣ ΝΕΑΡΟΣ ΔΙΝΕΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ

Ο νεαρός Γιόργκε Γκουεβάρα που είχε πετάξει τη Γραφή του στο πάτωμα με αγανάκτησι κάποτε που του είχε δώσει συμβουλή ο υπηρέτης Θεοκρατικής Σχολής, έκανε έξοχη πνευματική πρόοδο. Όταν ήταν μόλις 16 χρόνων, έδωσε την πρώτη δημόσια ομιλία του πάνω στο θέμα της εξελίξεως. Το 1957 αποφοίτησε από το Λύκειο. Η μητέρα του και τα’ αδέλφια του ήρθαν από το Ελ Χορμιγκουέρο, ένα χωριό 140 χμ. ανατολικά του Σαν Σαλβαντόρ, για να παραστούν στην αποφοίτησί του.

Ο Γιόργκε, από πολύ καιρό αισθανόταν μνησικακία για την οικογένειά του, κατηγορώντας τους για την μοναξιά που πέρασε όταν ήταν μικρός. «Αν δεν ήμουν ένας Μάρτυς,» λέει ο Γιόργκε, «ποτέ δεν θα ξαναμιλούσα στην οικογένειά μου.» Τώρα, όμως, άρχισε να τους δίνη μαρτυρία. Μολονότι ήσαν μέλη μιας Προτεσταντικής αιρέσεως, τον άκουσαν προσεκτικά. Έγιναν διευθετήσεις να τούς επισκεφθή ο Σαούλ ντε Λεόν, που υπηρετούσε σαν επίσκοπος περιοχής και αυτό που βρήκε τον άφησε έκπληκτο.

Υπήρχαν πέντε άτομα που είχαν αποφασίσει να γίνουν Μάρτυρες του Ιεχωβά με το να διαβάσουν απλώς τα έντυπα που τούς είχε δώσει ο Γιόργκε. Ο αδελφός Σαούλ ντε Λεόν τους βάπτισε και ένα πλήθος από 75 άτομα παραβρέθηκαν στο βάπτισμα, κι’ έτσι δόθηκε μια καλή μαρτυρία. Από τότε κι’ άλλα μέλη από την οικογένεια του Γιόργκε Γκουεβάρα έμαθαν την αλήθεια κι’ έκαναν το βήμα του βαπτίσματος και συνεχίζουν πιστοί στην υπηρεσία του Ιεχωβά.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟ 1957

Το 1957 αποπερατώθηκε ένα σύνθετο κτίριο για Αίθουσα Βασιλείας και για ιεραποστολικό οίκο στην Σάντα Ανίτα, μια συνοικία στη νότια άκρη του Σαν Σαλβαντόρ. Λίγο μετά την άφιέρωσί του τον Οκτώβριο, έφθασαν στο Ελ Σαλβαντόρ οι Γαλααδίτες απόφοιτοι Φρέντερικ και Ντόροθυ Μπάουερς, και Κέννεθ και Βιρτζίνια Κίζελ. Οι Κίζελς, μαζί με την Κρίσσι Ουίλσων και την Φλώρενς Ενεβόλντσεν, διωρίσθηκαν στο νέο ιεραποστολικό οίκο στη Σάντα Ανίτα. Η Φλώρενς γράφει: «Μετακομίσαμε στο νέο οίκο στη διάρκεια μιας τροπικής καταιγίδας. Το νερό έμπαινε στο σπίτι από παντού. Γι’ αρκετές μέρες βγάζαμε τα νερά έξω με τους κουβάδες.»

Στη διάρκεια του 1957 σχηματίσθηκαν δυο νέες εκκλησίες κι’ έτσι το σύνολό τους στο Ελ Σαλβαντόρ έφθασε τις 12. Υπήρχαν επίσης 46 ολοχρόνιοι ευαγγελιζόμενοι, περιλαμβανομένων και των 21 ιεραποστόλων, που εργάζονταν σε απομονωμένες περιοχές. Οι ιεραποστολικοί οίκοι στο Σαντιάγκο ντε Μαρία και στο Αουατσαπάν έκλεισαν στη διάρκεια του έτους αυτού και οι εκκλησίες ανατέθηκαν στη φροντίδα ειδικών σκαπανέων.

Μια άλλη ωραία συνέλευσις περιοχής έγινε στο Σονσονάτε το 1957. Το μέρος της συνελεύσεως ήταν το παλιό Δημαρχείο. Στην πίσω αυλή υπήρχε ένας τσιμεντένιος λάκκος γύρω στα 3 τ.μ. που είχε βάθος 75 εκατοστά. Εκεί βαπτίσθηκαν 47 άτομα.

ΣΥΝΕΛΕΥΣΙ ΣΕ ΝΕΟ ΜΕΡΟΣ

Τον Φεβρουάριο του 1958 επισκέφθηκαν το Ελ Σαλβαντόρ για μια συνέλευσι ο επίσκοπος ζώνης Ώμπρεϋ Μπίβενς και ο Μ. Γ. Χένσελ από το Μπέθελ του Μπρούκλυν. Το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετώπιζαν οι αδελφοί ήταν η εξεύρεσι κατάλληλου χώρου για τη συγκέντρωσι. Τις προηγούμενες φορές είχε χρησιμοποιηθή η Αίθουσα των Εργατών στο Σαν Σαλβαντόρ, αλλ’ αυτή τώρα ήταν πολύ μικρή για να χωρέση όλους αυτούς που περιμέναμε. Η λύσι του προβλήματος δεν άργησε να έρθη.

Ο Βίκτωρ Ρετσίνος, ένας φιλικός γείτονας που ζούσε στη βόρεια πλευρά του κτιρίου του τμήματος, παρακολουθούσε τις κινήσεις των αδελφών και τους θαύμαζε. Μια μέρα, ενώ συζητούσε με τον αδελφό Μπηντλ, πρόσφερε γενναιόδωρα την ιδιοκτησία του για τη συνέλευσι. Το μεγάλο οικόπεδό του είχε ένα φυσικό κοίλωμα που το είχαν σκάψει για κάποιο άλλο σχέδιο, και σκιαζόταν από πολλά δέντρα σε κατάλληλες θέσεις.

Πολλοί αδελφοί βοήθησαν να καθαρισθούν οι θάμνοι, κι’ έτσι έμεινε ένα καθαρό, ευχάριστο αμφιθέατρο. Επειδή η δημόσια ομιλία είχε τίτλο «Το Νέο Άσμα για τους Ανθρώπους Καλής Θελήσεως,» κατασκευάσθηκε ένας χαμηλός φράχτης μπροστά από τη σκηνή που έμοιαζε με πεντάγραμμο μουσικής, με μουσικές νότες τους πασσάλους. Ήταν χρωματισμένος χρυσαφί και ήταν πολύ όμορφος. Αρκετές μεγάλες ανθισμένες ποϊνσεττίες συμπλήρωναν τη διακόσμησι.

Η καφετέρια εγκαταστάθηκε σ’ ένα μικρό οίκημα στο πίσω μέρος του κτήματος. Πολλά από τα φαγητά ετοιμάζονταν στο κτίριο του τμήματος και μεταφέρονταν μέσα από το δρόμο στο απέναντι μέρος που ήταν η καφετήρια. Στο τέλος της συνελεύσεως, καθένας σήκωσε την καρέκλα του, την έβαλε στο κεφάλι του, και την μετέφερε στο απέναντι μέρος του δρόμου στην Αίθουσα Βασιλείας, στα Γραφεία του τμήματος. Πολλοί είπαν πως ποτέ δεν είχαν δη τόσο χαρούμενη συνεργασία.

ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙ

Ανάμεσα στους 61 που συμβόλισαν την αφιέρωσί τους με το βάπτισμα σ’ αυτή τη συνέλευσι ήταν κι’ ένας αδελφός από την Λα Ουνιόν που ήταν μισο-Αραβικής καταγωγής. Ήταν ο πρώτος από τους πολυάριθμους Άραβες κατοίκους που έγινε Μάρτυς. Τη Δευτέρα μετά τη συνέλευσι ο αδελφός Μπηντλ ειδοποιήθηκε από έναν ειδικό σκαπανέα στην Λα Ουνιόν ότι το λεωφορείο στο οποίο βρίσκονταν οι αδελφοί έπαθε κάποιο ατύχημα. Τρεις αδελφοί σκοτώθηκαν επί τόπου, κι’ ανάμεσά τους και ο νεοβαπτισμένος.

Δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια των αδελφών καθώς συγκεντρώθηκαν στον τόπο του δυστυχήματος και μάζευαν τις σημειώσεις από τη συνέλευσι, τα υμνολόγια και άλλα πράγματα από τα συντρίμμια. Όταν ο αδελφός Μπηντλ έφθασε στη Λα Ουνιόν ήταν πολύ αργά για να κάνη ομιλία κηδείας γιατί το πλήθος βρισκόταν ήδη στο νεκροταφείο για την ταφή. Οι ειδικοί σκαπανείς αισθάνθηκαν βαθιά τον χαμό των αγαπητών τους αδελφών που ήσαν καρποί των κόπων τους.

ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Την άνοιξι του 1958 συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια στη διάρκεια των οποίων ο αδελφός Μπηντλ είχε αναλάβει την αποκλειστική σχεδόν εποπτεία της δράσεως των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Ελ Σαλβαντόρ. Για μεγάλο διάστημα αυτός εκτελούσε τα καθήκοντα του υπηρέτου περιοχής και περιφερείας, καθώς και του επισκόπου εκκλησίας, υπηρέτου του ιεραποστολικού οίκου και του ανθρώπου για όλα τα θελήματα. Είχε επιβλέψει την κατασκευή του κτιρίου του τμήματος καθώς και της Αιθούσης Βασιλείας και ιεραποστολικού οίκου στη Σάντα Ανίτα. Οι πιέσεις όλων αυτών των ευθυνών άφησαν επάνω του τα σημάδια τους τόσο σωματικά όσο και διανοητικά, και χρειαζόταν κάποια ανάπαυσι. Έτσι τον Απρίλιο του 1958 διωρίσθηκε υπηρέτης τμήματος ο αδελφός Φρέντερικ Μπάουερς. Τον μήνα εκείνο παραβρέθηκαν στην Ανάμνησι 1.295 άτομα σε 13 εκκλησίες και το ανώτατο όριο ευαγγελιζομένων έφθασε τους 460.

Η ΚΕΦΑΛΗ ΜΙΑΣ ΘΕΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΕΘΑΙΝΕΙ

Τον Απρίλιο του 1958 πέθανε σε βαθιά γεράματα ο Αβραάμ Πένια, ο πρεσβύτερος. Η γυναίκα του Λουγκάρντα ήταν τον καιρό εκείνο 85 ετών. Είχαν μάθει την αλήθεια μόλις πέντε χρόνια πριν. Λίγο πριν από το θάνατό του, ο Αβραάμ κάλεσε κοντά του όλα τα παιδιά του και τους συμβούλεψε να συνεχίσουν πιστά την αφιέρωσί τους στον Ιεχωβά. Με την Λουγκάρντα είχε αποκτήση 17 παιδιά, αλλά μόνο επτά ζούσαν τον καιρό εκείνο.

Οι συναθροίσεις εξακολούθησαν να γίνωνται στο σπίτι των Πένια. Ως το 1971 είχαν βαπτισθή συνολικά 28 μέλη αυτής της οικογένειας. Εκείνο το έτος πέθανε και η Λουγκάρντα σε ηλικία 97 ετών. Είχε παραμείνει πιστή, και ως τον καιρό του θανάτου της η αλήθεια ήταν καθαρή στο νου της.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΟΥΣΟΥΛΟΥΤΑΝ

Το 1958 ο Κάρλος Ρέγιες, μέλος της Εθνικής Φρουράς, άρχισε να μελετάη την Γραφή και απ’ όσα μάθαινε υποκινήθηκε να παντρευτή τη Ρόζα, τη γυναίκα με την οποία συζούσε. Επειδή εγκατέλειψε την στρατιωτική ζωή, βρέθηκε σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάστασι, αλλά η πνευματική του κατάστασι εξακολούθησε να βελτιώνεται. Τον ίδιο χρόνο βαπτίσθηκαν ο ίδιος και η Ρόζα. Τον επόμενο χρόνο έγιναν σκαπανείς και διωρίσθηκαν στην Ουσουλουτάν, αφού πούλησαν τα έπιπλά τους για να μπορέσουν να μετακινηθούν εκεί. Έτσι μπήκαν τα θεμέλια για να δημιουργηθή μια εκκλησία, αρχίζοντας με έξη μόνο ευαγγελιζομένους. Τώρα υπάρχουν πάνω από 90 ευαγγελιζόμενοι που κηρύττουν το ευαγγέλιο στην Ουσουλουτάν.

ΣΑΛΒΑΝΤΟΡΙΑΝΟΙ ΠΑΡΑΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ

Μέχρι το 1958 μόνο τρεις ή τέσσερις Σαλβαντοριανοί είχαν παραβρεθή σε συνελεύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά τώρα καθώς πλησίαζε ο καιρός για τη Διεθνή Συνέλευσι Θείον Θέλημα στη Νέα Υόρκη, ο ενθουσιασμός μεγάλωνε. Συνολικά 53 από το Ελ Σαλβαντόρ μπόρεσαν να κάνουν αυτό το ταξίδι.

Νοικιάσθηκε ένα αεροπλάνο για τη Φλόριδα, όπου υποδέχθηκαν τους αδελφούς ο Κούρτις Σμέντσταντ και η Λετίτσια Ροζάλες, η πρώην σύζυγος του Συνταγματάρχη Όσκαρ Όσόριο. Θα θυμάστε ότι ο Όσκαρ ήταν πρόεδρος του Ελ Σαλβαντόρ όταν ο Βαλτάσαρ Πέρλα άρχισε να μελετάη με τους Μάρτυρες. Ο Βαλτάσαρ είχε προσπαθήσει εντατικά να βοηθήση τον Όσκαρ να προοδεύση στην αλήθεια, αλλά ο Όσκαρ ήταν ανίκανος ν’ αντισταθή στην έλξι της κοσμικής πολιτικής. Εν τούτοις, η Τζέην Μπήντλ μελέτησε με τη Λετίτσια, η οποία όταν τελικά πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες προώδευσε στην αλήθεια και βαπτίσθηκε. Ήταν πολύ ευτυχισμένη που βρέθηκε στο αεροδρόμιο για να συναντήση τους συμπατριώτες της.

Η Λετίτσια αποχαιρέτησε τους αδελφούς καθώς επιβιβάζονταν στο λεωφορείο που είχαν νοικιάσει για να τους μεταφέρη στη Νέα Υόρκη. Ο Τσαρλς Μπηντλ πήγε μαζί τους για να τούς βοηθήση αν στη διαδρομή παρουσιαζόταν κανένα πρόβλημα. Στη συνέλευσι χάρηκαν που ήσαν μαζί με αδελφούς απ’ όλο τον κόσμο, καθώς και με τον Σαούλ ντε Λεόν, που φοιτούσε τον καιρό εκείνο στη Σχολή Γαλαάδ.

Πολλοί Σαλβαντοριανοί αδελφοί εργάσθηκαν σε εθελοντικές υπηρεσίες και μερικοί γύρισαν σπίτι τους με ένα κατάλογο φίλων από άλλες χώρες με τους οποίους συνέχισαν να αλληλογραφούν. Ο Πέντρο Αγκουίλαρ, ένας ειδικός σκαπανεύς από την Λα Ουνιόν, βρήκε αυτή την αλληλογραφία τόσο ενδιαφέρουσα ώστε αργότερα πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες και νυμφεύθηκε μια αδελφή με την οποία αλληλογραφούσε. Ο Ραούλ Μοράλες αντιμετώπισε την ίδια απόφασι, αλλά είπε ότι φοβόταν να φέρη ένα ξένο κορίτσι στο Ελ Σαλβαντόρ. Ίσως να συνέβαινε, είπε, όπως με τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα που δεν μπορείς να βρης εύκολα ανταλλακτικά τους. Αποφάσισε να συνεχίση την υπηρεσία του στο Ελ Σαλβαντόρ όπου η ανάγκη για διαγγελείς της Βασιλείας ήταν μεγαλύτερη.

Αυτή η συνέλευσι έκανε μεγάλη έντύπωσι στους αδελφούς, και οι διάνοιές τους και οι καρδιές τους έφεραν ανεξάλειπτες εντυπώσεις από την αγάπη, την αρμονία και την ενότητα της Κοινωνίας του Νέου Κόσμου. Σε μια ειδική συγκέντρωσι όλων που ήσαν παρόντες στη Συνέλευσι από το Ελ Σαλβαντόρ σ’ ένα ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης, η Τζέην Μπηντλ τους ανακοίνωσε ότι αυτή και ο Τσάρλς θα εγίνοντο σύντομα γονείς. Αυτό εσήμαινε ότι θα έπρεπε να εγκαταλείψουν τον ιεραποστολικό οίκο. Αποφάσισαν, όμως να παραμείνουν στο Ελ Σαλβαντόρ.

ΑΠΟ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΣΕ ΓΟΝΕΙΣ

Το φθινόπωρο του 1958 οι Μπηντλς ήταν απασχολημένοι προσπαθώντας να βρουν κατοικία έξω από τον ιεραποστολικό οίκο. Μια μέρα η Τζέην σταμάτησε στην αγορά για να μιλήση σε μια Μάρτυρα, την Πάουλα Μαρτινέζ που πουλούσε εκεί πατάτες. Η Τζέην εξηγεί τι συνέβη:

«Κάθισα σ’ ένα μικρό σκαμνί πίσω από τους σάκκους με τις πατάτες. Η Πάουλα ήξερε ότι περίμενα μωρό κι’ έτσι είπα ότι θα φεύγαμε από τον ιεραποστολικό οίκο και ψάχναμε για κάποιο σπίτι για να μείνουμε. Εξεπλάγη όταν άκουσε ότι έπρεπε να φύγουμε από τον ιεραποστολικό οίκο. Της εξήγησα ότι οι αδελφοί συνεισφέρουν τα χρήματά τους για τον αποκλειστικό σκοπό να γίνη το έργο του κηρύγματος. Γι’ αυτό κανείς που συντηρεί οικογένεια, κι’ έτσι δεν μπορεί να δώση όλο τον καιρό του στη δράσι του κηρύγματος, δεν έχει το δικαίωμα να πιάνη μια θέσι στον ιεραποστολικό οίκο. Χαμογέλασε πλατιά και είπε, ‘Τι θαυμάσια οργάνωσι έχομε!’ Πιστεύω πραγματικά πως το γεγονός ότι μάς ‘έβγαλαν έξω’, σαν να λέγαμε, αύξησε την εκτίμησί της για την οργάνωσι.

«Όταν αρχίσαμε να έχουμε οικογένεια, ο Τσαρλς έπρεπε να βρη κάποια κοσμική εργασία για να συντηρούμεθα, όπως κάνουν οι περισσότεροι αδελφοί. Αυτή η κοινή κατάστασι μάς βοήθησε να δημιουργήσωμε ωρισμένη στενή σχέσι με τους αδελφούς την οποία δεν είχαμε προηγουμένως. Τα κοινά προβλήματα και οι δυσκολίες μάς ένωσαν μαζί με δεσμούς που δεν είχαμε προηγουμένως σαν ιεραπόστολοι.»

Τον καιρό εκείνο και η Τζέση Σμέντσταντ ανακοίνωσε ότι αυτή και ο Κούρτις θ’ αποκτούσαν παιδί. Οι Μπηντλς βρήκαν εκείνο το φθινόπωρο ένα όμορφο διαμέρισμα. Η ιδιοκτήτρια Λετίτσια Ροζάλες ήταν ακόμη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και οι Σμέντσταντ επίσης βρήκαν ένα σπίτι κοντά στα γραφεία του τμήματος και ο Συνταγματάρχης Οσόριο, ο πρώην πρόεδρος του Ελ Σαλβαντόρ, έδωσε σε κάθε οικογένεια λίγα έπιπλα για ν’ αρχίσουν το νοικοκυριό τους.

Τον Ιανουάριο του 1959 ο Ρόναλντ και η Γλάντυς Ας από την 25η τάξι της Γαλαάδ διωρίσθηκαν στο Ελ Σαλβαντόρ. Μεταφέρθηκαν στον ιεραποστολικό οίκο της Σάντα Τέκλα, και σύντομα μετά ανακοίνωσαν ότι περίμεναν παιδί. Θα γύριζαν τώρα στο σπίτι τους στον Καναδά ύστερα από επτά μόνο μήνες στον διορισμό τους;

Επειδή είχαν πολύ λίγη πείρα με τον λαό και τη γλώσσα, ήταν πραγματικά δύσκολο να πάρουν κάποια απόφασι. Ύστερα από τετράμηνη αναζήτησι εργασίας, ο Ρόναλντ κατάφερε να βρη μια εργασία που την διατηρεί ως σήμερα. Εξακολουθούν να συνδέωνται με την εκκλησία της Σάντα Τέκλα και βοηθούν τους ιεραποστόλους να ενισχύσουν την εκκλησία εκεί.

ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΤΟ 1959

Το 1959 προγραμματίσθηκαν δύο συνελεύσεις περιοχής, μια για την περιοχή που υπηρετούσε ο Σαούλ Ντε Λεόν από τότε που γύρισε από τη Γαλαάδ, και η άλλη για την περιοχή που υπηρετούσε ο Ραούλ Μοράλες. Κατόπιν οι σκέψεις στράφηκαν στη συνέλευσι περιφερείας. Τον προηγούμενο χρόνο η συνέλευσις έγινε στο οικόπεδο απέναντι από το γραφείο του τμήματος. Αυτόν τον χρόνο βρέθηκε μια θαυμάσια θέσι που οι αδελφοί δεν την είχαν σκεφθή προηγουμένως. Ήταν το νέο κοινοτικό κτίριο σε μια νέα οικιστική περιοχή σ’ ένα από τα προάστια του Ελ Σαλβαντόρ που ονομαζόταν Μοντσερράτ.

Ο τέως πρόεδρος Οσόριο έδειξε ακόμη μια φορά τη γενναιοδωρία του προς τους Μάρτυρες του Ιεχωβά στέλνοντας ένα σφαγμένο μοσχάρι σαν δώρο για την καφετήρια. Στη συνέλευσι αυτή συγκεντρώθηκαν 748 άτομα για τη δημόσια ομιλία «Όταν ο Θεός Μιλεί Ειρήνη σ’ Όλα τα Έθνη,» που την εκφώνησε ο Αδελφός Μπάουερς.

Μια νεαρή τοιχογράφος, η Βιολέττα Μπονίλλα ντε Τσεβάλλος, με την οποία μελετούσε η Τζέην Μπηντλ, προσφέρθηκε να βοηθήση στη διακόσμησι της σκηνής. Η Βιολέττα είχε κάνει πασίγνωστες διακοσμήσεις σε εθνικά μνημεία, καθώς και τοιχογραφίες στο σπίτι του προέδρου και σ’ άλλα κυβερνητικά κτίρια. Χρησιμοποίησε σαν μοντέλο την εικόνα στη «Σκοπιά» της 15ης Απριλίου 1959, σελίς 228, που έδειχνε υμνητές του Ιεχωβά από ανθρώπους όλων των φυλών. Οι τοιχογραφίες που ζωγράφισε φωτογραφήθηκαν από τις εφημερίδες και την τηλεόρασι και προκάλεσαν πολλά σχόλια. Η Βιολέττα ήταν μια από τους 61 που βαπτίσθηκαν σ’ αυτή τη συνέλευσι.

ΜΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΥ ΕΦΕΡΕ ΕΥΛΟΓΙΕΣ

Η Τσέλια ντε Λιέβανο ήταν γραμματεύς του Βαλτάσαρ Πέρλα όταν αυτός ήταν στην κυβέρνησι. Για αρκετό καιρό είχε προσπαθήσει να την κάνη να ενδιαφερθή για μια Γραφική μελέτη, αλλά χωρίς αποτελέσματα. Παρακάλεσαν μια ιεραπόστολο να της δώση μερικά μαθήματα Αγγλικής, και μετά απ’ αυτά τα μαθήματα η ιεραπόστολος της έδινε μαρτυρία. Με τον καιρό άρχισε μία Γραφική μελέτη, και η Τσέλια άρχισε να παρακολουθή συνάθροισι και να πηγαίνη στην υπηρεσία αγρού. Τελικά βαπτίσθηκε στην συνέλευσι περιφερείας το 1959.

Ο σύζυγος της Τσέλια, ο Κάρλος, είχε εναντιωθή, κυρίως λόγω της πίστεώς του στην εξέλιξι. Την πήγε μάλιστα σ’ έναν Ιησουίτη ιερέα για να την πείση ότι η νέα της θρησκεία ήταν εσφαλμένη. Με τη νεοαποκτημένη της Γραφική γνώσι, η Τσέλια όχι μόνο υπερασπίσθηκε τη νέα της θρησκεία αλλά επίσης απέδειξε ότι ο Καθολικός ιερέας είχε άδικο. Έτσι το 1961 ο Κάρλος Λιέβανο ενώθηκε με τη γυναίκα του σαν ένας βαπτισμένος μάρτυς του Ιεχωβά. Από τότε είναι και οι δύο δραστήριοι να λέγουν την αλήθεια σ’ άλλους.

Σ’ όλη τους τη ζωή οι Λιέβανος είχαν μάθει να αγωνίζωνται για επαγγελματική ανάδειξι, και είχαν επιτύχει πολύ προς αυτή την κατεύθυνσι. Όταν αποφάσισαν να γίνουν Μάρτυρες του Ιεχωβά, οι κοσμικοί φίλοι τους τούς είπαν ότι τώρα θ’ αποτύγχαναν στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία και σ’ οτιδήποτε άλλο ασχολούντο, γιατί είχαν εγκαταλείψει την Καθολική Εκκλησία. Αλλά όπως εξηγούν οι Λιέβανος: «κοιτάζοντας πίσω, μπορούμε να δούμε με εκτίμησι τις αναρίθμητες ευλογίες που λάβαμε από το χέρι του Ιεχωβά.»

ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΝΕΟΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ

Ο Σεπτέμβριος του 1959 ήταν ένας σημαντικός μήνας στη ζωή τεσσάρων νεαρών κοριτσιών: της Γουίνιφρεντ Σκοττ, της Πατρίτσια Χάνκοκ και της Ζαν Άνγουιν από την Αγγλία, και της Τύρα Μιλλς από τη Νότια Αφρική. Αυτές οι πρόσφατες απόφοιτες από τη Σχολή Γαλαάδ χάρηκαν να δουν πολλούς ιεραποστόλους που τις περίμεναν στο αεροδρόμιο για να τις υποδεχθούν. Κατόπιν άλλοι έξη ιεραπόστολοι απόφοιτοι της 34ης τάξεως έγιναν με χαρά δεκτοί στο Ελ Σαλβαντόρ την 5η Μαΐου 1960.

Το σκηνικό ήταν εντελώς διαφορετικό από εκείνο που υπήρχε όταν είχαν φθάσει οι πρώτοι ιεραπόστολοι. Καθώς το αεροπλάνο τους των γραμμών ΤΑΝ προσγειωνόταν στον ομαλό διάδρομο, οι νέοι ιεραπόστολοι είδαν ένα μικρό αλλά καλοκατασκευασμένο αεροδρόμιο. Η διαδρομή προς την πρωτεύουσα δεν ήταν πια ζήτημα συγκλονιστικό, αλλά ταξίδευαν με άνεσι σε μια λεωφόρο με τέσσερις λουρίδες κυκλοφορίας, και απολάμβαναν τη θέα της νέας τους πατρίδας. Έτσι γνώρισαν το Ελ Σαλβαντόρ οι Σάμουελ και Ντελόρες Στάγκο, Λέοναρντ και Χίλζα Σίμκους, και Πωλ και Μαίριλυν Γουώλτχαρντ. Ακριβώς την επόμενη μέρα άρχισαν τα μηνιαία ενδεκάωρα μαθήματα για να μάθουν τη γλώσσα.

Η ΔΡΑΣΙ ΤΩΝ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΚΑΡΠΟΦΟΡΕΙ

Το έργο των ιεραποστόλων εξακολούθησε να καρποφορή. Η Φλώρενς Ενεβόλντσεν, πριν πάη στην Κόστα Ρίκα να παντρευτή τον Τσαρλς Σέλντον, άρχισε να μελετάη με την Μπέσι ντε Κάνιας, που είχε ένα μαγαζάκι στη νότια άκρη του Σαν Σαλβαντόρ. Ο σύζυγος της Μπέσι, ο Έκτωρ, της εναντιωνόταν από την αρχή. Αλλά τον καιρό που η Φλώρενς ανέθεσε την μελέτη στην Κρίσσι Ουίλσων, ο Έκτωρ είχε αρχίσει να διαβάζη κάπου - κάπου τα περιοδικά. Τόσο αυτός όσο και η Μπέσι σύντομα βαπτίσθηκαν, και ο Έκτωρ υπηρετεί τώρα σαν πρεσβύτερος σε μία από τις εκκλησίες που συναθροίζονται στην Αίθουσα Βασιλείας στο κτίριο του τμήματος.

Επίσης το 1960, η Κρίσσι Ουίλσων συνάντησε τον Όσκαρ Ζελέγια Λοπέζ που ήταν τότε 17 ετών. Η Κρίσσι και όποια άλλη αδελφή την συνώδευε, εκάθονταν πάνω σε πέτρες έξω από μια μικρή καλύβα όπου κοιμόταν η οικογένεια. Ο Όσκαρ δεν έλειψε ούτε από μια μελέτη είτε έβρεχε είτε έκανε λιακάδα. Η Κρίσσι θυμάται ακόμη πολλά Κυριακάτικα απογεύματα που καθόταν κάτω από μια ομπρέλλα και έκανε τη μελέτη ενώ έπεφτε ραγδαία βροχή. Κι’ ο Όσκαρ, επίσης, υπηρετεί τώρα σαν πρεσβύτερος σε μια από τις εκκλησίες του Σαν Σαλβαντόρ.

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΝΑΤΑΡΑΧΕΣ

Τον Σεπτέμβριο του 1960 οι μαθητές των κολλεγίων ενώθηκαν σε ανταρσία κατά της κυβερνήσεως. Αυτό ανάγκασε τον Πρόεδρο, Συνταγματάρχη Χοζέ Μαρία Λέμους, να παραιτηθή από την προεδρία και τον επόμενο μήνα να εγκαταλείψη τη χώρα. Σχηματίσθηκε κυβέρνησι με έξη άνδρες που ωνομάσθηκε «Χούντα». Έγιναν μερικές αψιμαχίες στους δρόμους και σε μια περίπτωσι ανέτρεψαν ένα λεωφορείο για να το χρησιμοποιήσουν για οδόφραγμα. Ύστερα από λίγες μέρες τα πράγματα ησύχασαν αλλά η πόλις εμφάνιζε μερικές πληγές επειδή ταραχοποιοί είχαν διατρέξει την πόλι, πυροβολώντας τα δημόσια ρολόγια που ανήκαν στην πόλι ή σε εμπορικές επιχειρήσεις. Πέρασαν χρόνια για να επισκευασθούν ή να αντικατασταθούν μερικά απ’ αυτά.

Το έργο της μαρτυρίας δεν επηρεάσθηκε πολύ απ’ όλα αυτά, αλλά κρίθηκε καλύτερο για τους ιεραποστόλους να εργασθούν στο σπίτι για λίγες μέρες εωσότου σταματήσουν οι φήμες για βιαιότητες. Τότε ήταν που ο Βαλτάσαρ έκανε τις τελευταίες του προσπάθειες να βοηθήση τον συνταγματάρχη Όσκαρ Όσόριο να έλθη στην αλήθεια. Όταν όμως ο Όσκαρ πήγε να ζήση στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι μελέτες του διακόπηκαν. Ποτέ δεν ανανεώθηκαν, και πέθανε το 1969 χωρίς πραγματικά να κάνη πολλά πράγματα με τις Βιβλικές αλήθειες που είχε μάθει. Η κατάστασι, όμως, ήταν διαφορετική μ’ έναν άλλον πρώην ηγέτη του Ελ Σαλβαντόρ. Είναι ενδιαφέρον να εξετάσουμε τις προσπάθειές του να κυβερνήση τη χώρα.

Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΕΛ ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ

Ένα μέλος της εξαμελούς Χούντας που άρχισε να κυβερνά το Ελ Σαλβαντόρ τον Οκτώβριο του 1960 ήταν και ο Ρουμπέν Ροζάλες. Ήταν ένας στρατιωτικός ηγέτης που πρωταγωνίστησε στην εκδίωξι της κυβερνήσεως του Λέμους. Στην ουσία, είχε τον πλήρη έλεγχο του προγραμματισμού και της εκτελέσεως του στρατιωτικού μέρους της ανατροπής. Η νέα Χούντα πίστευε ότι θα μπορούσε να βελτιώση τις συνθήκες στο Ελ Σαλβαντόρ. Αλλά, όπως εξηγεί ο Ρουμπέν, τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως περίμεναν:

«Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως σχεδιάζαμε. Λίγο μετά την άνοδό μας στην εξουσία με κάλεσε ο αρχιεπίσκοπος. Είπε ότι ήθελε να μιλήση ιδιαιτέρως στη Χούντα, και ότι η συζήτησίς μας έπρεπε να μείνη μυστική.

«Στην ουσία, ο αρχιεπίσκοπος μάς είπε: Είσθε μια νέα κυβέρνησις κι’ εγώ είμαι σε θέσι να σας υποστηρίξω από τον άμβωνα. Σε αντάλλαγμα κι’ εσείς μπορείτε να μάς υποστηρίξετε.

«Γνωρίζαμε για ποιο πράγμα μάς μιλούσε. Από τα διαθέσιμα αρχεία γνωρίζαμε ότι τα Καθολικά θρησκευτικά ιδρύματα έπαιρναν οικονομική ενίσχυσι από την προηγούμενη κυβέρνησι. Ο αρχιεπίσκοπος προφανώς ενδιαφερόταν να συνεχισθή η ενίσχυσι της Εκκλησίας από τη νέα μας κυβέρνησι.

«Ήμουν Καθολικός, αλλά μπορούσα να διακρίνω ότι μια τέτοια μεροληπτική μεταχείρισι δεν ήταν κατάλληλη· δεν ήταν συνταγματική. Τα άλλα μέλη της κυβερνήσεως συμφώνησαν. Έτσι και οι έξη αρνηθήκαμε να χορηγήσουμε στην Καθολική Εκκλησία οικονομική ενίσχυσι. Ο αρχιεπίσκοπος φανερά αναστατώθηκε και υπαινίχθηκε ότι θα μετανοιώναμε για την απόφασί μας.

«Σύντομα άρχισε μια εκστρατεία από τους άμβωνες. Οι ιερείς διαβεβαίωναν ότι η κυβέρνησί μας ήταν φιλο-Καστρική και φιλο-Κομμουνιστική. Είχαμε μαγνητοφωνήσει αυτές τις ομιλίες κι’ έτσι γνωρίζαμε τις κατηγορίες που μάς απόδιδαν. Αλλά πιστεύαμε ότι θα κάναμε περισσότερο κακό παρά καλό αν απαγορεύαμε αυτή την εκστρατεία, επειδή η Καθολική Εκκλησία είχε μεγάλη επιρροή σε πολλούς.

«Γρήγορα φάνηκαν τα δυσάρεστα αποτελέσματα πάνω στην κυβέρνησί μας. Άρχισαν υποψίες για τον πολιτικό μας προσανατολισμό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησύχησαν και έπαυσαν να μάς αναγνωρίζουν. Αλλά ποια ήσαν τα γεγονότα;

«Με τον καιρό οι κατηγορίες από την Εκκλησία αποδείχθηκαν αβάσιμες και οι Ηνωμένες Πολιτείες ξανάδωσαν την αναγνώρισί τους. Οι Τάιμς» της Νέας Υόρκης της 1ης Δεκεμβρίου 1960, έγραψαν:

«’Η τάσι να βλέπουμε τον κομμουνισμό και τη νέα μόδα του «Φιντελισμού» σε κάθε προσπάθεια πολιτικής και κοινωνικής αλλαγής στη Λατινική Αμερική, είναι επικίνδυνη. . .

«’Τα τρία πολιτικά μέλη της Χούντας, παρά τις αόριστες κατηγορίες για «Φιντελισμό», είναι φιλελεύθεροι και δημοκράτες. . . Και οι έξη ανδρες έχουν δώσει το λόγο τους για ένα δημοκρατικό πρόγραμμα και αξίζει να τους δοθή κάθε ευκαιρία για ν’ αποδείξουν την καλή τους θέλησι.’

«Παρά την απόδειξι της αθωότητάς μας, είχε ήδη γίνει μεγάλη ζημιά στην αξιοπιστία μας από την εκκλησιαστικοκινούμενη εκστρατεία δυσφημήσεως. Και όταν ο στρατός έμαθε για την πρόθεσι της Χούντας να τον βγάλη έξω από τις πολιτικές διαμάχες, άρχισε κι’ αυτός να αντιτίθεται στη Χούντα. Έτσι τον επόμενο χρόνο η νέα μας εξαμελής κυβέρνησι ανατράπηκε και αντικαταστάθηκε από άλλη κυβέρνησι.»

Ο Ρουμπέν Ροζάλες πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες κι’ εγκαταστάθηκε στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας. Εκεί ύστερα από λίγα χρόνια, έμαθε την αλήθεια και βαπτίσθηκε τον Αύγουστο του 1969. Ολόκληρη η οικογένειά του μαζί με μερικούς συγγενείς στο Ελ Σαλβαντόρ, έγιναν επίσης Μάρτυρες. Τώρα εδώ και πολλά χρόνια υπηρετεί σαν πρεσβύτερος, και μοιράζεται με άλλους την μοναδική αληθινή ελπίδα για τον τρόπο που θα πραγματοποιηθη μια καλή κυβέρνησι.

ΠΛΗΓΜΑ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Η δράσι στο έργο περιοχής δέχθηκε πλήγμα όταν ο αδελφός Ραούλ Μοράλες άφησε το έργο περιοχής τον Αύγουστο του 1960. Για λίγο καιρό ταλαντευόταν ανάμεσα στην επιθυμία να πάη στη Γαλαάδ και στην επιθυμία να νυμφευθή. Τον Ιανουάριο του 1961 νυμφεύθηκε την Αντρέα Λάτσο, μια νεαρή αδελφή στην εκκλησία της Σάντα Ανίτα.

Τον ίδιο περίπου καιρό, ο άλλος επίσκοπος περιοχής στη χώρα, ο Σαούλ Ντε Λεόν, διέπραξε ανηθικότητα με μια έγγαμη ιεραπόστολο. Με τον καιρό, όμως, μεταστράφηκαν από την κακή πορεία τους, και τώρα είναι και πάλι μέλη της καθαρής οργανώσεως του Ιεχωβά. Έτσι μέσα σε λίγους μήνες και οι δυο περιοχές έχασαν τους επισκόπους των περιοχής. Έτσι εξελέγη ο ιεραπόστολος Φόι Μπράιεν, που η γυναίκα του είχε πεθάνει πριν λίγους μήνες από μια σπάνια μορφή κολίτιδος, ν’ αντικαταστήση τον Σαούλ Ντε Λεόν στη μια περιοχή. Και ο Πέντρο Γκουερέρο, ο νεαρός που πριν από χρόνια ερχόταν και καθόταν έξω από την Αίθουσα Βασιλείας στην Αουαττσαπάν, αντικατέστησε τον Ραούλ στην άλλη περιοχή.

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ

Στην αρχή του 1961 ο Ώμπρεϋ Μπίβενς έκανε μια επίκαιρη επίσκεψι σαν υπηρέτης ζώνης. Ύστερα από λίγο κι ο αδελφός Νορρ ξαναεπισκέφθηκε το Ελ Σαλβαντόρ. Του σύστησαν τον Ραούλ Μοράλες, και ο Ραούλ με την γυναίκα του περιλήφθηκαν στο κατάλογο των ειδικών σκαπανέων. Διωρίσθηκαν στη Σάντα Άνα. Στον καιρό αυτών των επισκέψεων διορίσθηκε ο Σάμουελ Στάγκο να αντικαταστήση τον αδελφό Μπάουερς σαν επίσκοπος τμήματος, από την 1η Απριλίου 1961.

ΘΕΤΟΝΤΑΣ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΠΡΩΤΑ

Οι παρευρεθέντες στην Ανάμνησι του 1961 έφθασαν τους 1.878, δηλαδή 300 περισσότεροι από τον προηγούμενο χρόνο. Επίσης τον μήνα εκείνο φθάσαμε ένα νέο ανώτατο όριο από 638 διαγγελείς της Βασιλείας. Αυτή η θαυμάσια αύξησι, έγινε εν μέρει δυνατή με το σκληρό έργο ατόμων όπως ήταν η Αντόνια Κοντρέρας, μια δασκάλα που ασχολείτο με το κήρυγμα του ευαγγελίου στην πόλι Χουαγιούα από το 1958.

Το 1961 η Αντόνια αποφάσισε ν’ αφήση το κοσμικό της επάγγελμα και να εισέλθη στις τάξεις των σκαπανέων. Ήταν έτσι η πρώτη Σαλβαντοριανή ευαγγελιζόμενη που άφησε μια επαγγελματική σταδιοδρομία χάριν της ολοχρόνιας υπηρεσίας. Η Αντόνια ανταμείφθηκε πλούσια για τις προσπάθειές της και την θυσία της. Τώρα, ύστερα από 20 χρόνια, βρίσκεται ακόμη στην υπηρεσία σκαπανέως και πολλοί γνώρισαν την αλήθεια λόγω των επιμελών προσπαθειών της. Αργότερα μια από τις Γραφικές της μελέτες έγινε σύντροφός της στο έργο σκαπανέως.

ΕΝΙΣΧΥΣΙ ΤΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ

Τον Δεκέμβριο του 1961 έγινε η Περιφερειακή Συνέλευσι Ενωμένοι Λάτρεις. Για μια ακόμη φορά χρησιμοποιήθηκε η ιδιοκτησία του κ. Ρετσίνος, απέναντι από το κτίριο του Τμήματος. Ο ενθουσιασμός ήταν μεγάλος καθώς 1.200 άτομα ήρθαν ν’ ακούσουν την ομιλία «Όταν Όλα τα Έθνη θα Ενωθούν Κάτω Από τη Βασιλεία του Θεού» που εκφωνήθηκε από τον αδελφό Στάγκο.

Τον επόμενο Μάρτιο ο Αδελφός Νορρ επισκέφθηκε ακόμη μια φορά το Ελ Σαλβαντόρ. Συνολικά 1.130 ήρθαν ν’ ακούσουν τη δημόσια ομιλία του στο Εθνικό Γυμναστήριο του Σαν Σαλβαντόρ. Αυτό είναι ένα ωραίο σύγχρονο γυμναστήριο με χωρητικότητα μέχρι 11.000 θέσεων. Είναι χτισμένο σε αμφιθεατρική μορφή χωρίς υποστυλώματα για την οροφή. Αυτό ήταν ένα μέρος που οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στο Ελ Σαλβαντόρ επρόκειτο να το γνωρίσουν καλά.

ΣΧΟΛΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ

Από την αρχή ακόμη του χρόνου, στις 5 Φεβρουαρίου 1962, άρχισε στα γραφεία του Τμήματος του Ελ Σαλβαντόρ, η πρώτη τάξι της Σχολής Διακονίας της Βασιλείας. Οι επίσκοποι εκκλησίας, οι επίσκοποι περιοχής, οι ειδικοί σκαπανείς και οι ιεραπόστολοι παρακολούθησαν τη Σχολή και πήραν πολύτιμες οδηγίες. Τελικά όλοι οι ιεραπόστολοι είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τα μαθήματα. Ο αδελφός Δαβίδ Χίμπσμαν, επίσκοπος Τμήματος στη Γουατεμάλα, είχε έρθει για τέσσερις μήνες για να διδάξη στις τρεις πρώτες τάξεις. Όταν ο αδελφός Νορρ έκανε την επίσκεψί του τον Μάρτιο, τότε άρχιζε η δεύτερη τάξι, κι’ έτσι ήταν μια ακόμη χαρά για τους σπουδαστές να τον συναντήσουν.

Οι διευθετήσεις για την λειτουργία της Σχολής ήταν κάτι νέο για όλους, αλλά όλοι άρχισαν τη δουλειά και τα πράγματα εξελίχθηκαν ομαλά. Είχε ληφθή μέριμνα εκ των προτέρων για την εξεύρεσι σπιτιών για να κοιμηθούν οι σπουδαστές. Οι εκκλησίες στο Σαν Σαλβαντόρ ανταποκρίθηκαν πρόθυμα και διέθεσαν καταλύματα, και μερικοί σπουδαστές κοιμήθηκαν στο πάνω πάτωμα της Αιθούσης Βασιλείας. Εκείνοι που κοιμήθηκαν στην Αίθουσα είχαν αναλάβει την φροντίδα να πηγαίνουν στην αγορά και να βοηθούν στην ετοιμασία του προγεύματος. Έτσι έπρεπε να σηκώνωνται πολύ νωρίς το πρωί και καμία φορά δημιουργούντο ενοχλητικές καταστάσεις σαν την ακόλουθη.

Ένας αδελφός που είχε όρισθή γι’ αυτές τις πολύ πρωινές δουλειές βρέθηκε κλειδωμένος έξω από το σπίτι όταν γύρισε νωρίς από την αγορά. Δεν ήθελε να χτυπήση το κουδούνι για να μη ξυπνήση τον αδελφό Νορρ. Γι’ αυτό άρχισε να χτυπάη ελαφρά το παράθυρο ενός υπνοδωματίου, φωνάζοντας το όνομα της Κρίσσι Ουίλσων και ζητώντας της ν’ ανοίξη την εξώπορτα. Αυτό όμως που δεν ήξερε ήταν ότι η Κρίσσι είχε δώσει το δωμάτιό της στον αδελφό Νορρ. Ο αδελφός Νορρ ξύπνησε από τα χτυπήματα και άρχισε να λέη μια λέξι που είχε μάθει στα Ισπανικά ελπίζοντας να φοβίση αυτόν που κτυπούσε για να φύγη. Φώναξε πολλές φορές, «βάμονος» (πάμε), νομίζοντας ότι εσήμαινε «φύγε». Η μόνη αναφορά που έγινε γι’ αυτό το συμβάν στο πρόγευμα εκείνο το πρωί ήταν τα σχόλια του αδελφού Νορρ ότι μερικά πολύ περίεργα πράγματα συμβαίνουν σ’ αυτό το σπίτι.

Τα πρώτα γεύματα που ετοιμάσθηκαν για τους σπουδαστές ήσαν μάλλον μια δοκιμασία για μερικούς απ’ αυτούς. Μερικοί είχαν συνηθίσει να παίρνουν το φαγητό από το πιάτο χρησιμοποιώντας ένα κομμάτι μπομπότα αντί για μαχαιροπήρουνο. Αλλά, ύστερα από λίγο, συνήθισαν τα μαχαιροπήρουνα. Άλλοι δεν μπορούσαν να συνηθίσουν το είδος του φαγητού που μαγείρευαν οι αδελφές ιεραπόστολοι. Εν πάση περιπτώσει κανείς δεν αρρώστησε ούτε πέθανε από πείνα, και τα παράπονα ήσαν λίγα.

Μια ιεραπόστολος προσκάλεσε τους σπουδαστές να την ακολουθήσουν για να δουν τα αξιοθέατα της πρωτεύουσας. Έτσι όσοι ήταν από χωριά μπόρεσαν να δουν μερικά από τα ενδιαφέροντα σημεία. Άλλοι ιεραπόστολοι, με την βοήθεια δύο ή τριών σπουδαστών, έκαναν με τη σειρά τη μπουγάδα. Όλοι απασχολούντο είτε σε εργασία είτε σε μελέτη, και με τη συνεργασία όλων αναπτύχθηκε ένα ωραίο πνεύμα συντροφιάς.

Ο Ραούλ Μοράλες είχε ειδικό λόγο για να θυμάται τη Σχολή Διακονίας της Βασιλείας. Η γυναίκα του, η Αντρέα, άρχισε τα μαθήματα στον τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης της, και γέννησε το κοριτσάκι τους, την Δωροθέα, πριν τελειώση η τάξι. Έτσι η μικρή Δωροθέα είχε ένα θεοκρατικό ξεκίνημα. Είναι φυσικό, λοιπόν, να την βλέπη κανείς ύστερα από 18 χρόνια να υπηρετή πιστά τον Ιεχωβά σαν ειδική σκαπανεύς.

ΝΕΟΙ ΥΠΗΡΕΤΕΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Το 1962 η χώρα είχε και πάλι ανάγκη υπηρετών περιοχής. Ο Φόι Μπράιεν νυμφεύθηκε την Μαρίνα Βιντάουρρε μια νεαρή αδελφή από την εκκλησία του Σογιαπάνγκο. Και η οικογένεια του Πέντρο Γκουερρέρο, που υπηρετούσε στην άλλη περιοχή από τον Αύγουστο του 1960, πλήθαινε τόσο γρήγορα που η γυναίκα του, η Αμέρικα, δεν μπορούσε πια να είναι ειδική σκαπανεύς και συγχρόνως να φροντίζη για τα παιδιά. Ο αδελφός Χίμπσμαν, που τον καιρό αυτό δίδασκε στη Σχολή Διακονίας της Βασιλείας, πρότεινε δυο αδελφούς από τη Γουατεμάλα. Ήταν πολύ ζηλωτές, πρόθυμοι να μαθαίνουν και αρκετά ικανοί, μολονότι δεν είχαν πείρα στο έργο περιοχής.

Έτσι στις 31 Μαΐου 1962 ήρθαν στο Ελ Σαλβαντόρ ο Μάρκο Ρολάντο Μοράλες και ο Χουάν Ματσαριέγκος και έμειναν προσωρινά στον ιεραποστολικό οίκο. Εκπαιδεύθηκαν για λίγες εβδομάδες στο έργο περιοχής και κατόπιν συνέχισαν μόνοι τους.

ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΙ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Το καλοκαίρι του 1962 οι αδελφοί Μοράλες και Ματσαριέγκος ανέλαβαν για πρώτη φορά τις προετοιμασίες συνελεύσεων. Στα ανατολικά, προγραμματίσθηκε μια συνέλευσις στο Σαν Μιγκουέλ, και στα δυτικά μια άλλη για το Σονσονάτε. Ο Χουάν Ματσαριέγκος δεν μπορούσε να βρη στο Σονσονάτε ένα κατάλληλο μέρος για τη συνέλευσι. Το μόνο μέρος που του άρεσε ήταν ένα σχολείο, αλλά ποτέ ως τότε δεν είχαν χρησιμοποιηθή σχολεία για συνελεύσεις περιοχής στο Ελ Σαλβαντόρ. Ο Χουάν άρχισε τις ενέργειες και μίλησε στο διευθυντή του σχολείου και κατόπιν, στον υπεύθυνο των σχολείων στο Σονσονάτε. Είπαν στον Χουάν να πάρη άδεια από το Γραφείο Προμηθειών και Σχολικών Κτιρίων στο Σαν Σαλβαντόρ. Η άδεια για τη χρησιμοποίησι του σχολείου δόθηκε κι’ έτσι διευθετήθηκε ένα πρόγραμμα συνελεύσεως.

Αλλά, λίγο πριν από τη συνέλευσι, ο Χουάν πήγε να δη το σχολείο, και ο διευθυντής του είπε ότι οι Μάρτυρες δεν θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν γιατί η άδεια είχε ανακληθή. Ο Χουάν έτρεξε στο Σαν Σαλβαντόρ όπου του είπαν ότι το σχολείο δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθή λόγω εναντιώσεως των κληρικών. Έτσι άρχισε να ψάχνη για άλλο κατάλληλο μέρος αλλά χωρίς επιτυχία.

Έτσι ο Χουάν αποφάσισε να αγωνισθή για τη χρήσι του σχολείου και να εμπιστευθή στον Ιεχωβά να τον βοηθήση. Τηλεφώνησε στον Υπουργό Παιδείας και ζήτησε ακρόασι, αλλά του την αρνήθηκαν γιατί ο υπουργός ήταν πολύ απασχολημένος. Αλλά ο Χουάν δεν παραιτήθηκε· δακτυλογράφησε ένα ωραίο γράμμα στον υπουργό, προσευχήθηκε για την καθοδηγία του Ιεχωβά, έβαλε τα καλύτερα ρούχα του και πήγε στο σπίτι του υπουργού το Σάββατο το πρωί, μια εβδομάδα πριν από τη συνέλευσι. Έτσι κατώρθωσε να πάρη ακρόασι για την επόμενη Τρίτη.

Την Τρίτη ο Χουάν μίλησε σ’ ένα κατώτερο υπάλληλο του υπουργού. Του είπε ότι η απόφασις θα έβγαινε την επόμενη μέρα. Ο Χουάν διέθεσε την Τετάρτη στο Σονσονάτε προετοιμαζόμενος για τη συνέλευσι, και μια ιεραπόστολος πήγε στο υπουργείο να πάρη την απόφασι. Πόσο ευτυχής ήταν ο Χουάν όταν πήρε το τηλεγράφημα, «Το Υπουργείο χορηγεί άδεια να χρησιμοποιήσωμε το σχολείο.»

Ο διευθυντής του σχολείου έδωσε στον Χουάν τα κλειδιά του σχολείου και την άδεια να χρησιμοποιήσουν οτιδήποτε εχρειάζοντο. Συνολικά 420 ήρθαν ν’ ακούσουν τη δημόσια ομιλία εκείνη την Κυριακή. Μετά τη συνέλευσι ο διευθυντής απορούσε για το πόσο καθαρό είχαν αφήσει το σχολείο και ρώτησε πότε θα ξαναείχαν οι Μάρτυρες συνέλευσι εκεί. Αργότερα ο Υπουργός Παιδείας έγραψε: «Με χαρά σάς χορηγούμε την άδεια να χρησιμοποιείτε τις εγκαταστάσεις των σχολείων διότι αναγνωρίζουμε την ευταξία σας και την καθαριότητά σας.»

ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΩΝ ΘΑΡΡΑΛΕΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝ

Λίγο μετά το τέλος αυτής της συνελεύσεως άρχισαν προετοιμασίες για την Περιφερειακή Συνέλευσι των Θαρραλέων Διακόνων που θα γινόταν από τις 31 Αυγούστου ως τις 2 Σεπτεμβρίου 1962. Υπογράφηκε ένα συμβόλαιο για τη χρησιμοποίησι του Εθνικού Θεάτρου στο Σαν Σαλβαντόρ και μέσω του ραδιοφώνου και των εφημερίδων ενθαρρύνθηκε το κοινό να παρευρεθή. Έπειτα, λίγο πριν από τη συνέλευσι, το συμβόλαιο ξαφνικά ακυρώθηκε. Ευτυχώς, έγιναν διευθετήσεις να χρησιμοποιηθή και πάλι το Εθνικό Γυμναστήριο, που, με τους άνετους χώρους του για καφετήρια, μπαρ και τουαλέτες είναι ιδανικό μέρος για συνελεύσεις. Συνολικά 1.545 παραβρέθηκαν στη δημόσια ομιλία.

Από τότε κι’ έπειτα οι συνελεύσεις περιφερείας ωργανώθηκαν καλύτερα. Ο Βαλτάσαρ Πέρλα ήταν ο επίσκοπος συνελεύσεως, και άλλοι Σαλβαντοριανοί αδελφοί επίσης άρχισαν να αναλαμβάνουν ευθύνες. Οι ιεραπόστολοι δεν μπορούσαν πια να χειρίζωνται όλα τα πράγματα που περιλαμβάνονται σ’ αυτές τις μεγαλύτερες συνελεύσεις. Το Γυμναστήριο αφέθηκε σε τόσο καλή κατάστασι ώστε οι Μάρτυρες ήσαν ευπρόσδεκτοι να ξαναχρησιμοποιήσουν τις εγκαταστάσεις του στα επόμενα χρόνια.

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Ο Σάμουελ Στάγκο και ο Μάρκο Ρολάντο Μοράλες προσκλήθηκαν να παρακολουθήσουν τη δεκάμηνη εκπαίδευσι στη σχολή Γαλαάδ το 1963. Έφυγαν τον Ιανουάριο για τη Νέα Υόρκη, και ο Λέοναρντ Σίμκους ανέλαβε τα καθήκοντα του υπηρέτου τμήματος. Λόγω μεταγενεστέρων εξελίξεων αυτός ο διορισμός έγινε μόνιμος. Τον καιρό εκείνο έγινε δημόσια γνωστό ότι, πριν από λίγα χρόνια, ο Αδελφός Στάγκο είχε διαπράξει ανηθικότητα. Έτσι απομακρύνθηκε από υπηρέτης τμήματος και αποκόπηκε.

Η γυναίκα του Σάμουελ, η Ντελόρες, συνέχισε το έργο ειδικού σκαπανέως στο Σαν Σαλβαντόρ, και ο Σάμουελ ξαναγύρισε πιστά κοντά της και παρακολουθούσε όλες τις συναθροίσεις. Ύστερα από ένα χρόνο επανεντάχθηκε προς χαρά όλων των αδελφών. Από τότε τόσο αυτός όσο και η Ντελόρες υπήρξαν πραγματικά ενισχυτική βοήθεια στη Χριστιανική οργάνωσι στο Ελ Σαλβαντόρ, και ο Σάμουελ υπηρετεί τώρα ως μέλος της επιτροπής του τμήματος.

Καθώς τελείωνε το 1963 οι διάνοιες των αδελφών εστράφησαν ακόμη μια φορά σε προσυνελευσιακό έργο. Η συνέλευσι «Αιώνιον Ευαγγέλιον» επρόκειτο να γίνη στο Εθνικό Γυμναστήριο στις 26 ως 29 Δεκεμβρίου. Συνολικά βαπτίσθηκαν εκεί 25 άτομα και 1.340 παρακολούθησαν τη δημόσια ομιλία που έκανε ο Βαλτάσαρ Πέρλα.

ΝΕΑ ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

Το 1964 προβλήθηκε στο Ελ Σαλβαντόρ η νέα ταινία της Εταιρίας «Διακήρυξις του Αιωνίου Ευαγγελίου σ’ Όλο τον Κόσμο.» Η ταινία δείχνει την κοινή προέλευσι όλων των ψεύτικων θρησκειών. Αυτή η προβολή ήταν πολύ κατάλληλη για το Ελ Σαλβαντόρ γιατί εδώ αφθονεί η ψευδής λατρεία. Ήταν εύκολο να δουν θεατές τον δεσμό μεταξύ της λατρείας που κάνουν οι εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου και της αρχαίας Βαβυλωνιακής θρησκείας.

Είναι ενδιαφέρον ότι το Ελ Σαλβαντόρ έχει εκκλησάκια και ναούς όπου τιμώνται τουλάχιστον 14 διάφορες Παναγίες, όπως η Παναγία του Τράνζιτο, η Παναγία της Καντελάρια, η Παναγία της Γουαδελούπης και άλλες. Υπάρχουν, βέβαια, και πολλά εκκλησάκια και βωμοί αφιερωμένοι απλώς στην Παναγία.

ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΒΟΗΘΗΣΕ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ

Καθώς η Τζούλια Κλόγκστον επισκεπτόταν ραδιοφωνικούς σταθμούς για να κάνη διευθετήσεις για τη διαφήμισι των συνελεύσεων, συνάντησε τον Ραφαέλ Καστελάνος, διευθυντή του ραδιοφωνικού σταθμού YSU, με τον οποίον άρχισε μια Γραφική μελέτη. Στην πρώτη μελέτη ο Ραφαέλ έδωσε στην Τζούλια ένα αντίτυπο του συγγράμματος του Λεκόντ Ντυ Νουί «Το ανθρώπινο Πεπρωμένο» και είπε: «Αυτό πιστεύω τώρα. Κύταξε τι μπορείς να κάνης με μένα.»

Αυτό συνέβη τον Μάρτιο του 1964. Ο Ραφαέλ και η γυναίκα του ήσαν δυο από τους 2.853 που παρακολούθησαν την εορτή της Αναμνήσεως τον ίδιο μήνα. Τον Μάιο διάθεσε στην Εταιρία χρόνο στον σταθμό YSU για το πρόγραμμα «Πράγματα για τα Οποία Σκέπτονται οι Άνθρωποι.» Επίσης, ο σταθμός άρχισε να μεταδίδη ανακοινώσεις κάθε φορά που έπρεπε να διαφημισθή μια συνέλευσις ή μια ειδική συνάθροισις. Με τον καιρό, αυτό το ζευγάρι και τα δυο τους αγόρια βαπτίσθηκαν.

Ο ΜΙΛΤΩΝ ΧΕΝΣΕΛ ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΜΕΝΟΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

Η Συνέλευσις Περιφερείας «Καρποφορία του Πνεύματος» έγινε τον Φεβρουάριο του 1965 στο Εθνικό Γυμναστήριο. Ως τότε οι αδελφοί είχαν αρχίσει να θεωρούν το μέρος αυτό σαν την «Αίθουσα Βασιλείας μας μια φορά το χρόνο.» Τον καιρό εκείνο επισκεπτόταν το Ελ Σαλβαντόρ σαν επίσκοπος Ζώνης ο αδελφός Μίλτων Χένσελ από τα κεντρικά γραφεία του Μπρούκλυν, και έκανε τη δημόσια ομιλία «Ειρήνη στους Ανθρώπους Ευδοκίας ή Αρμαγεδδών—Ποιο;» Συνολικά 2.416 άκουσαν την ομιλία, δηλαδή χίλιοι περισσότεροι από το ανώτατο όριο των παρευρεθέντων στην προηγούμενη συνέλευσι περιφερείας που είχε γίνει τον Δεκέμβριο του 1963.

ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

Ο επίσκοπος περιοχής Χουάν Ματσαριέγκος προσκλήθηκε στην 40η τάξι της Γαλαάδ, και ο Χουάν Ντε Ντίος Πένια ανάλαβε την περιοχή του. Επίσης το 1965 ο Βαλτάσαρ Πέρλα, ο γιος, άρχισε ν’ απολαμβάνη περισσότερα προνόμια θεοκρατικής υπηρεσίας. Είχαν περάσει πολλά χρόνια από τότε που η μητέρα του Πωλίνα είχε μάθει την αλήθεια. Τον Ιούλιο ο νεαρός Βαλτάσαρ έγινε δεκτός στο Μπέθελ του Μπρούκλυν, όπου υπηρετεί ακόμη πιστά. Από τον Δεκέμβριο του 1978, ο Χερνάν Πένια, ένα μέλος της οικογένειας Πένια από το Σαντιάγκο Τεξακουάνγκος, υπηρετεί επίσης στο Μπέθελ του Μπρούκλυν.

Το 1965 ένα νέο ανώτατο όριο 2.914 ατόμων παρευρέθηκαν στην Ανάμνησι, και ο αριθμός των διαγγελέων της Βασιλείας έφθασε τους 961.

ΣΕΙΣΜΟΣ ΤΗΝ «ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ»

Στις αρχές κάθε Μαΐου οι αγορές στο Ελ Σαλβαντόρ προσφέρουν μια μεγάλη ποικιλία φρούτων για να μπορούν οι άνθρωποι να διακοσμούν τους ξύλινους σταυρούς τους για την Ημέρα του Σταυρού, που την γιορτάζουν πολλοί Καθολικοί στο Σαν Σαλβαντόρ και στα περίχωρα στις 3 Μαΐου. Αλλά στις 4 π.μ. της 3ης Μαΐου του 1965 συνέβη κάτι που άλλαξε όλα τους τα σχέδια. Το «Λίμπρο Ντε Όρο» (Βιβλίο του Χρυσού) που εκδίδεται από τη «Λα Πένσα Γκράφικα» εξηγεί:

«Στις 4 π.μ. σήμερα ο πιο δυνατός σεισμός που καταγράφηκε τα τελευταία 46 χρόνια συγκλόνισε την πρωτεύουσα και τις πόλεις Ιλοπάνγκο, Σογιαπάνγκο, Μεξικάνος, Βίλλα Ντελκάντο, Σάντο Τόμας, Σαν Μάρκος και άλλα γειτονικά μέρη. Η έντασι των δονήσεων ήταν 7.5 βαθμοί· η Επιτροπή Εθνικής Ανάγκης άρχισε πλήρη δράσι.»

Εκατοντάδες πλιθόσπιτων έγιναν ερείπια. Ο σεισμός δημιούργησε τέτοιες δονήσεις που νόμιζες ότι ένα φορτηγό τραίνο περνούσε μέσα από το σπίτι. Ακόμη και στα σπίτια που δεν γκρεμίστηκαν, τα μπουκάλια, τα μπιμπελό, τα βάζα, οι πίνακες και τα τζάμια έσπασαν. Πάνω από εκατό άτομα πέθαναν και πολλές εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Είμαστε ευγνώμονες που κανένας αδελφός δεν τραυματίσθηκε σοβαρά. Και το κτίριο του Τμήματος έπαθε μόνο μερικές ρωγμές στα επιχρίσματα.

Ένα ζευγάρι ιεραποστόλων είχε ακούσει ότι όταν γίνη σεισμός θα πρέπει να συρθής κάτω από το κρεβάτι. Αλλά έμοιαζαν σαν στρουθοκάμηλοι όταν προσπάθησαν να το κάνουν αυτό γιατί μόνο τα κεφάλια τους χωρούσαν κάτω από το κρεβάτι. Μετά από τις πρώτες δονήσεις, ένας άλλος ιεραπόστολος έτρεξε στην τραπεζαρία και πήρε όλα τα πιάτα από το ντουλάπι και τα άπλωσε προσεκτικά στο πάτωμα για να μη σπάσουν. Ο επόμενος ιεραπόστολος που πήγε στην τραπεζαρία νόμισε πως ο σεισμός είχε στοιβάσει ωραία τα πιάτα πάνω στο πάτωμα, χωρίς να σπάση κανένα.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΟΥ 1966

Πάνω από 300 ξένοι από 13 χώρες επισκέφθηκαν το Ελ Σαλβαντόρ για να παρακολουθήσουν τη διεθνή συνέλευσι «Οι Υιοί της Ελευθερίας του Θεού», στις 10-14 Δεκεμβρίου. Και πάλι η συνέλευσις έγινε στο Εθνικό Γυμναστήριο. Το ραδιόφωνο, η τηλεόρασις και οι εφημερίδες συνεργάσθηκαν, ως συνήθως, κι’ έδωσαν μεγάλη δημοσιότητα.

Ο Φρέντ Φραντς έδωσε την ομιλία «Κηρύξατε Ελευθερία στους Αιχμαλώτους» την πρώτη μέρα σε 1.640 ακροατές. Αφού στη χώρα υπήρχαν μόνο 995 Μάρτυρες, ήταν φανερό ότι και πολλοί άλλοι από τον λαό εκτιμούσαν την συνέλευσι. Κατόπιν όταν ο Αδελφός Φραντς έδωσε την δημόσια ομιλία «Η Χιλιετηρίδα του Ανθρώπου Κάτω Από τη Βασιλεία του Θεού», με 4.780 παρόντες, οι καρδιές των αδελφών πλημμύρισαν χαρά. Την Κυριακή το βράδυ ακόμη περισσότεροι—4.989—ξαναήρθαν να δουν το συγκινητικό δράμα για την υπομονή του Ιερεμία.

Στη διάρκεια του δράματος ο Αδελφός Φραντς καθόταν στις ασκέπαστες θέσεις. Ένας επισκέπτης, χωρίς να ξέρη σε ποιον μιλάει, τον ρώτησε ποιος ήταν αυτός ο Φ. Γ. Φραντς για τον οποίον είχε γίνει τόση διαφήμισις. Το άτομο εξέφρασε μερικές διαφορές με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, και ο Αδελφός Φραντς του απάντησε με Γραφικούς λόγους για τις δοξασίες μας. Κατόπιν, λίγο πριν από το τέλος του προγράμματος, ο Αδελφός Φραντς έφυγε για να διευθύνη τον τελικό ύμνο και την προσευχή. Ο άνθρωπος αισθάνθηκε μεγάλη έκπληξι όταν ανακάλυψε ότι το άτομο που καθόταν πλάι του στο ακροατήριο ήταν ο Αδελφός Φραντς. Κατόπιν αυτός ο άνθρωπος είπε σε πολλούς ότι μόνο ανάμεσα στους Μάρτυρες του Ιεχωβά θα μπορούσατε να βρήτε ένα άτομο με τέτοια θέσι ευθύνης που να είναι τόσο ταπεινό.

Πάντοτε υπήρχε πολύ κοινό στις συνελεύσεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Μερικές φορές οι παρευρισκόμενοι ήσαν διπλάσιοι ή τριπλάσιοι από τον αριθμό των Μαρτύρων, αλλ’ αυτή τη φορά η αναλογία ξεπέρασε τους τέσσερις προς ένα! Επειδή πολλοί από τους επισκέπτες από άλλες χώρες είχαν καταλύσει στο μοντέρνο ξενοδοχείο Ιντερκοντινένταλ, μπόρεσε να χρησιμοποιηθή η ωραία κολυμβητική πισίνα του για το βάπτισμα.

Διευθετήθηκαν περιοδείες για να δουν οι επισκέπτες εκπρόσωποι στη συνέλευσι μερικές από τις λίμνες και τα ηφαίστεια του Ελ Σαλβαντόρ. Μερικοί λυπήθηκαν που δεν μπορούσαν να διαθέσουν χρόνο για ν’ αναπαυθούν και να κολυμπήσουν στην όμορφη, ηφαιστειακή Λίμνη Κοατεπέκε. Αλλά χάρηκαν που φωτογράφισαν αυτό το γαλάζιο ζαφειρένιο στολίδι, με την πετρωμένη λάβα του που εξείχε μέσα από την ήρεμη επιφάνεια για να σχηματίση μικρά νησιά. Επίσης, οι φτέρες και τα άλλα τροπικά φυτά της χώρας γοήτευσαν τους ταξιδιώτες.

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Στη διάρκεια της συνελεύσεως έγινε σκέψις για το σχηματισμό μιας τρίτης περιοχής, γιατί το Ελ Σαλβαντόρ είχε τώρα 20 εκκλησίες και αρκετούς μεμονωμένους ομίλους. Έτσι τον Ιανουάριο του 1967 διωρίσθηκε επίσκοπος περιοχής ο ιεραπόστολος Μάρβιν Ροθ. Προστέθηκε στους αδελφούς Μοράλες και Ματσαριέγκος, που φρόντιζαν για τις δυο άλλες περιοχές. Ο αριθμός των παρευρεθέντων στην Ανάμνησι που ήταν 3.363 το 1967 έδειξε πόσο θαυμάσια προοπτική υπήρχε για αύξησι.

ΠΟΤΕ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΙΗΣΟΥΣ

Λίγο καιρό μετά τη συνέλευσι ο ραδιοφωνικός σταθμός YSEB έθεσε το ερώτημα, πότε γεννήθηκε ο Ιησούς. Καθώς κατέφθαναν πάρα πολλές παρατηρήσεις, ο σταθμός εξεπλάγη με τη διαφορά απόψεων. Αυτό που νόμιζαν ότι θα ήταν μια απλή ερώτησι με μια απλή απάντησι κατέληξε σε μια πολύ περίπλοκη κατάστασι.

Μια μέρα ένας εκπρόσωπος του ραδιοφωνικού σταθμού επισκέφθηκε το γραφείο της Εταιρίας και παρακάλεσε να πάη κάποιος και να κάνη μια σύντομη ομιλία από το ραδιόφωνο πάνω σ’ αυτό το θέμα. Αυτός ο διορισμός ανατέθηκε στον νεαρό επίσκοπο περιοχής, Χουάν Ματσαριέγκος. Προσκλήθηκαν επίσης ο Καθολικός αρχιεπίσκοπος μ’ έναν ιερέα κι’ έναν Προτεστάντη λειτουργό. Κάθε κληρικός μίλησε για λίγα λεπτά, αλλά ακόμη κι’ ο αρχιεπίσκοπος και ο ιερέας δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν για το πότε γεννήθηκε ο Ιησούς. Κανείς τους δεν ανάφερε τη Γραφή στις απαντήσεις τους.

Όταν δόθηκε το μικρόφωνο στον αδελφό Ματσαριέγκος, μίλησε για 30 λεπτά κι’ έδειξε από τη Γραφή γιατί ο Ιησούς θα πρέπει να γεννήθηκε γύρω στην 1 Οκτωβρίου του έτους 2 π. Χ. Στάλθηκαν πολλά γράμματα στον σταθμό που ζητούσαν περισσότερες πληροφορίες και με τον τρόπο αυτό άρχισαν μερικές Γραφικές μελέτες. Ένα γράμμα προερχόταν από ένα ιερέα που ο αδελφός Ματσαριέγκος κατόρθωσε να εντοπίση και να επισκεφθή.

ΚΙ’ ΑΛΛΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΠΟΥ ΕΚΤΙΜΗΘΗΚΕ

Το Ξύπνα! της 8 Αυγούστου 1967, γράφοντας για τη διεθνή συνέλευσι του Δεκεμβρίου 1966, είχε ένα άρθρο με τον τίτλο, «Το Ελ Σαλβαντόρ—Ένα Κόσμημα των Τροπικών.» Σε πολλούς Μάρτυρες αυτό δημιούργησε ενδιαφέρον να έρθουν εδώ και να υπηρετήσουν εκεί που η ανάγκη για διαγγελείς της Βασιλείας είναι μεγαλύτερη. Ο Τζων Τρέηερ και η σύζυγός του έφθασαν σχεδόν ταυτόχρονα με πέντε νέους ιεραποστόλους από την 44η τάξι της Γαλαάδ—την Κόντσα Ντοράντες, τη Χουανίτα Αλαρκόν, την Ελίζαμπεθ Ναβίσκι, και τους Ρίτσαρντ και Σάντρα Μπράιαν.

Τον Οκτώβριο του 1968 ο Τζων Τρέηερ άρχισε το έργο σκαπανέως με τη γυναίκα του Μπέττυ, και τον Απρίλιο 1969 διωρίσθηκε επίσκοπος σε μια εκκλησία στο Σαν Σαλβαντόρ. Μιλώντας για τις αλλαγές που έπρεπε να κάνη, ο Τζων είπε πριν από λίγα χρόνια.

«Η μεγαλύτερη δυσκολία για μένα ήταν η γλώσσα, ενώ για την Μπέττυ ήταν που άφησε τα παιδιά, έστω και αν ήσαν ενήλικα. Η μετάβασις σε διαφορετικές συνθήκες ζωής ήταν κι’ αυτό ένα πρόβλημα, και η ζέστη μάς ενοχλούσε. Αλλά κερδίσαμε τη χαρά βοηθώντας να οργανώσουμε μια νέα εκκλησία και εργαζόμενοι στις συνελεύσεις και στην οικοδόμησι και διατήρησι Αιθουσών Βασιλείας. Ναι, είμαστε πραγματικά ευτυχισμένοι που ήρθαμε!»

Τον Ιανουάριο του 1968 έφθασαν οι Τσαρλς και Ελέανορ Τέυλορ μαζί με τα παιδιά τους Μπάρρυ και Μόνικα. Με τον καιρό η οικογένεια εστάλη στην Απόπα, ένα χωριό στα βόρεια της πρωτεύουσας. Ο όμιλος των εκεί 15 ευαγγελιζομένων ήταν πολύ ευτυχισμένος που είχαν τους Τέυλορ μαζί τους. Λίγο αργότερα ιδρύθηκε μια εκκλησία και ο Τσάρλς διωρίσθηκε επίσκοπος εκκλησίας. Τον Απρίλιο του 1971 ήταν πολυάσχολος κάνοντας διευθετήσεις για μια συνέλευσι περιοχής στην Απόπα. Σχετικά με την υπηρεσία τους, ο Τσάρλς είπε:

«Μια οικογένεια σαν τη δική μας μπορεί συχνά να υπηρετήση με τρόπο που δεν μπορούν να το κάνουν οι ιεραπόστολοι της Εταιρίας. Επί παραδείγματι, οι ιεραπόστολοι γενικά δεν έχουν αυτοκίνητα για να βοηθήσουν ομίλους που έχουν τρομερή ανάγκη από ώριμους αδελφούς. Έτσι, σαν οικογένεια μπορούμε εκ πείρας να πούμε ότι ειδικές ευλογίες περιμένουν εκείνους που επιθυμούν να ρίξουν τα δίχτυα τους σε ξένα νερά όπου η ανάγκη είναι μεγαλύτερη.»

Λίγο μετά την άφιξί τους στο Ελ Σαλβαντόρ το 1968, οι Τέυλορς απόκτησαν και τρίτο παιδί, που τώρα προοδεύει σε σωματική και πνευματική ωριμότητα. Η Μόνικα παντρεύτηκε και ζει ευτυχισμένη στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ η υπόλοιπη οικογένεια υπηρέτησε τους αδελφούς στην Απόπα ως πέρσι, οπότε, για οικονομικούς λόγους, επέστρεψε κι’ αυτή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην Απόπα υπάρχουν τώρα δυο εκκλησίες κι’ έχουν τη δική τους Αίθουσα Βασιλείας.

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΤΟΥ 1967

Για την Περιφερειακή Συνέλευσι «Μαθήτευσις», που έγινε τον Δεκέμβριο στο Εθνικό Γυμναστήριο, 3.005 παραβρέθηκαν για τη δημόσια ομιλία που έδωσε ο Βαλτάσαρ Πέρλα. Με άρθρα και φωτογραφίες στις εφημερίδες και με την τηλεόρασι διαφημίσθηκαν τα Βιβλικά δράματα εβδομάδες πριν από τη συνέλευσι.

Οι Σαλβαντοριανοί αδελφοί παίρνουν στα σοβαρά τα δράματα και δείχνουν μεγάλη εκτίμησι στο προνόμιο να έχουν κάποιο ρόλο σ’ αυτά. Ασκούνται πιστά επί εβδομάδες πριν από κάθε συνέλευσι. Και γίνονται μεγάλες προσπάθειες ώστε τα κοστούμια να μοιάζουν με τα πραγματικά των Βιβλικών χρόνων. Χωρίς αμφιβολία αυτές οι προσπάθειες είναι ένας από τους λόγους που τόσο πολλοί παραβρίσκονται στις συνελεύσεις περιφερείας.

ΝΕΟΣ ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Το 1968 οι μεταναστευτικές αρχές ειδοποίησαν τους ιεραποστόλους για τους νέους κανονισμούς. Αν ήθελαν οι ιεραπόστολοι να μείνουν στη χώρα ύστερα από πέντε χρόνια, θα έπρεπε να πληρώσουν 800 δολλάρια για την άδεια να γίνουν μόνιμοι κάτοικοι. Αλλιώς θα έπρεπε να εγκαταλείψουν τη χώρα. Ο επίσκοπος τμήματος Λέοναρντ Σίμκους και η γυναίκα του ήσαν ήδη στο Ελ Σαλβαντόρ πάνω από πέντε χρόνια, κι’ έτσι ειδοποιήθηκαν ότι έπρεπε να φύγουν. Ο Λέοναρντ κατώρθωσε να παρατείνη την παραμονή τους για έναν ακόμη χρόνο. Ύστερα απ’ αυτό η Εταιρία τούς έδωσε οδηγίες να φύγουν και να πάνε στη Γουατεμάλα όπου θα μπορούσαν να συνεχίσουν το ιεραποστολικό τους έργο.

Έτσι, την άνοιξι του 1968, ο Μάρκο Ρολάντο Μοράλες ειδοποιήθηκε ν’ αντικαταστήση τον αδελφό Σίμκους σαν επίσκοπος τμήματος από την 1η Ιουνίου 1968. Ο Χουάν Ντε Ντίος Πένια διωρίσθηκε ν’ αντικαταστήση τον αδελφό Μοράλες στο έργο περιοχής.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΕΠΕΚΤΑΣΙΣ

Οι παρευρεθέντες στην Ανάμνησι το 1968 έφθασαν τούς 4.027, δηλαδή 664 περισσότεροι από τον προηγούμενο χρόνο. Επίσης τον Απρίλιο του 1968 σχηματίσθηκε η έβδομη εκκλησία στο Σαν Σαλβαντόρ. Αυτό έγινε στην περιοχή Βίλλα Ντελγκάντο, που τώρα ονομάζεται Τσιουντάντ Ντελγκάντο. Η εκκλησία αποτελείτο από 29 ευαγγελιζομένους που συναθροίζοντο στο σπίτι του Χοζέ Μοντόγια. Σαν επίσκοπος εκκλησίας διωρίσθηκε ο νέος επίσκοπος τμήματος αδελφός Μοράλες. Επειδή οι περισσότεροι αδελφοί εδώ ήσαν νέοι στην αλήθεια, τα περισσότερα μέρη της συναθροίσεως τα χειριζόταν στην αρχή ο αδελφός Μοράλες, κι’ επί πλέον φρόντιζε για τα βιβλία, τα περιοδικά και τους τομείς. Βαθμιαία όμως, οι αδελφοί άρχισαν να αναλαμβάνουν περισσότερες ευθύνες στην εκκλησία.

Στη διάρκεια του 1968 το έργο κηρύγματος άρχισε να επεκτείνεται σε πολλές διάφορες περιοχές. Ο αδελφός και η αδελφή Στάγκο συγκέντρωσαν τις προσπάθειές τους στη μικρή κοινότητα του Σαν Ραμόν, που βρίσκεται στην πλαγιά του ηφαιστείου Σαν Σαλβαντόρ. Τον καιρό εκείνο δεν υπήρχαν εκεί διαγγελείς της Βασιλείας.

Ο αδελφός Στάγκο έκανε μια επανεπίσκεψι στον ιδιοκτήτη του μεγαλύτερου καταστήματος στο Σαν Ραμόν, που η γυναίκα του είχε πάρει μερικά έντυπα. Ο άνθρωπος αυτός, ο Χοζέ Σαβέζ, είχε ένα πολύ βίαιο χαρακτήρα και πάρα πολλές κακές συνήθειες. Είχε όμως κάποιο σπινθήρα σεβασμού για τον Λόγο του Θεού. Έτσι διευθετήθηκε μια μελέτη. Με τον καιρό οι κακές συνήθειες του Χοζέ αντικαταστάθηκαν με καλές, κι’ άρχισε να παρακολουθή τις συναθροίσεις. Τώρα έξη από τα μέλη της οικογενείας του έχουν βαπτισθή, κι’ ο Χοζέ είναι πρεσβύτερος σε μια από τις εκκλησίες του Σαν Ραμόν.

Η αδελφή Στάγκο άρχισε μια μελέτη με την Ντομιτίλα Παζ, την αδελφή της Άννα Πάζ και τον χωρίς επίσημο γάμο σύζυγο της Ντομιτίλα, τον Ιζαμπέλ Εσκομπάρ. Δεν γνώριζε τότε ότι αυτές οι γυναίκες ήσαν κόρες του αδελφού Μαρτίν Παζ, που είχε πεθάνει το 1960 αφού είχε αρνηθή να του κάνουν μετάγγισι αίματος. Τώρα αυτές οι γυναίκες έκαναν γρήγορη πρόοδο στην αλήθεια. Με τον καιρό η Άννα έγινε σκαπανεύς, κι’ αργότερα υπηρέτησε σαν ειδική σκαπανεύς. Η Ντομιτίλα και ο Ιζαμπέλ παντρεύτηκαν επίσημα και τώρα συνταυτίζονται με την εκκλησία στο Σαν Ραμόν. Γρήγορα κι’ άλλα μέλη της οικογενείας έμαθαν την αλήθεια. Πόσο ευτυχισμένος θα είναι ο Μαρτίν Παζ όταν εγερθή από τον ύπνο στον τάφο και δη όλα τα μέλη της οικογενείας του να υπηρετούν τον Ιεχωβά.

Τον Δεκέμβριο 1968 η Περιφερειακή Συνέλευσις «Αγαθά Νέα για Όλα τα Έθνη» έγινε και πάλι στο Εθνικό Γυμναστήριο, με 4.500 παρόντες στη δημόσια ομιλία και 109 άτομα βαπτίσθηκαν. Αυτό ήταν κάτι το συγκινητικό για έξη νέους ιεραποστόλους που ήρθαν στην χώρα τον Νοέμβριο.

ΑΙΦΝΙΔΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ

Στη Σκοπιά της 15ης Φεβρουαρίου 1968, που διαφήμιζε τις Συνελεύσεις Περιφερείας «Αγαθά Νέα για Όλα τα Έθνη», είχε γίνει η δήλωσις ότι προγραμματιζόταν κάτι που «θα έχη σοβαρή επίδρασι στο έργο που θα γίνη τα ερχόμενα χρόνια.» Ένας απ’ αυτούς που έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον ν’ ακούσουν τι μπορούσε να είναι αυτό, ήταν ο Τσαρλς Μπηντλ. Αφού είχε υπηρετήσει για πολλά χρόνια σαν υπηρέτης Τμήματος, είχε βρη εργασία στο Ελ Σαλβαντόρ, και με την Τζέην είχαν αποκτήσει τώρα τρία παιδιά, τη Σάντρα, τον Τσαρλς τον νεώτερο, και τη Σούζυ.

Όταν αναχώρησε η πρώτη ιεραπόστολος για τη συνέλευσι περιφερείας στην Καλιφόρνια, ο Τσαρλς την αποχαιρέτησε και της ανέθεσε να του στείλη αμέσως τα νέα. Κι’ αυτό πραγματικά έκανε η ιεραπόστολος, αλλά, πριν φθάσουν τα νέα για το βιβλίο «Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνια Ζωή» και για το εξάμηνο πρόγραμμα μελέτης, ο Τσαρλς Μπηντλ είχε ταφή στο γενικό νεκροταφείο του Σαν Σαλβαντόρ. Ο θάνατός του στις 7 Ιουλίου 1968, ήταν αιφνίδιος και συγκλόνισε όλους τους αδελφούς. Πέθανε ύστερα από μόλυνσι από ένα αγκάθι ψαριού που μπήκε στο χέρι του κι’ αφού του έκαναν αντιτετανικές ενέσεις. Μερικοί ακούσθηκαν να λένε «Χάσαμε τον μπαμπά μας».

Η κηδεία έγινε στην Αίθουσα Βασιλείας του Τμήματος, που ο ίδιος ο Τσαρλς είχε βοηθήσει να χτισθή πριν από 13 χρόνια. Ο αδελφός Πέρλα έκανε την ομιλία κηδείας. Παραβρέθηκαν περισσότεροι από 500, μολονότι δεν είχαν περάσει ούτε 12 ώρες από τότε που είχε πεθάνει ο Τσαρλς.

Στα νεκροταφεία του Ελ Σαλβαντόρ υπάρχουν πολλά μνήματα έξοχων αδελφών που περιμένουν ν’ αναστηθούν μετά τον Αρμαγεδδώνα. Τότε οι επιζώντες θα έχουν το μεγαλειώδες προνόμιο ν’ απολαύσουν τη συντροφιά τους ακόμη μια φορά στην εκτέλεσι του εκπαιδευτικού έργου του Ιεχωβά.

ΚΙ’ ΑΛΛΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΝΑ ΥΠΗΡΕΤΗΣΟΥΝ

Επειδή οι συνελεύσεις περιοχής το 1968 είχαν τονίσει την υπηρεσία εκεί όπου η ανάγκη για διαγγελείς της Βασιλείας ήταν μεγαλύτερη, έφθασαν σε σύντομο διάστημα στο Ελ Σαλβαντόρ περίπου 400 γράμματα γι’ αυτό το ζήτημα. Αδελφοί έγραψαν από την Ευρώπη, τη Βόρειο Αμερική και από διάφορα νησιά. Επειδή, όμως, μόνο πολύ ειδικευμένοι τεχνίτες μπορούσαν να βρουν εργασία στο Ελ Σαλβαντόρ, οι περισσότεροι από κείνους που θα έρχονταν έπρεπε να έχουν κάποιο εισόδημα από το εξωτερικό. Έτσι το 1969 οκτώ οικογένειες έκαναν πατρίδα τους το Ελ Σαλβαντόρ, περιλαμβανομένων των Τρέηερς και των Τέυλορς που είχαν έρθη λίγο νωρίτερα. Αυτοί οι αδελφοί και οι οικογένειές τους βοήθησαν να δυναμώσουν οι εκκλησίες και η παρουσία τους εκτιμήθηκε πολύ. Από τότε, όμως, πολλοί αναγκάσθηκαν να φύγουν.

ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΟΙ ΤΥΦΛΟΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΔΟΥΝ

Με την απόκτησι του βιβλίου «Αλήθεια» το έργο άρχισε να προχωρή πιο γρήγορα. Οι ενδιαφερόμενοι βοηθούντο να πάρουν μια απόφασι πολύ συντομώτερα. Ένας απ’ αυτούς ήταν ένας τυφλός που λεγόταν Φιλαντέλφο Αλβαράντο, με τον οποίον μελετούσε ο Σαμ Στάγκο. Γρήγορα άρχισε να συμμετέχη στην υπηρεσία αγρού, βαπτίσθηκε, και άρχισε μια Γραφική μελέτη με τα εγγόνια του που άρχισαν να παρακολουθούν συναθροίσεις μαζί του. Με τον καιρό ο Φιλαντέλφο χειριζόταν και μέρη στη Θεοκρατική Σχολή και στη συνάθροισι υπηρεσίας.

Τον ίδιο περίπου καιρό η Ντελόρες Στάγκο πρόσφερε το βιβλίο «Αλήθεια» σε μια κυρία που της είπε: «Θα το ήθελα το βιβλίο αλλά θα μου ήταν άχρηστο. Είμαι τυφλή.» Η Ντελόρες προθυμοποιήθηκε να της διαβάζη το βιβλίο και η κυρία αυτή, η Βικτώρια Καρίας, ευχαριστήθηκε γι’ αυτό. Καθώς η μελέτη προχωρούσε, η Βικτώρια είπε: «Προηγουμένως έκλαιγα διαρκώς και ήμουν λυπημένη. Αλλά τώρα έχω πραγματική ελπίδα, χάρις στον Ιεχωβά.»

Άρχισε να συνταυτίζεται με την εκκλησία της Ζακαμίλ, μαζί με τον τυφλό Φιλαντέλφο. Γρήγορα και οι δυο ήσαν ευτυχισμένοι διαγγελείς της Βασιλείας, συμμετέχοντας στην υπηρεσία αγρού, συνομιλούντες με τους αδελφούς στις συναθροίσεις και ενθαρρύνοντες ο ένας τον άλλον στις Χριστιανικές τους δραστηριότητες.

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ 100 ΩΡΩΝ

Τον Ιούλιο του 1969 το Ελ Σαλβαντόρ είχε δυσκολίες με τη γειτονική του Ονδούρα, φαινομενικά γύρω από ένα ποδοσφαιρικό αγώνα. Εκείνον περίπου τον καιρό πολλοί από τους αδελφούς έφευγαν για να παρακολουθήσουν τις συνελεύσεις «Επί Γης Ειρήνη» στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια μεγάλη αποστολή πήγε στη συνέλευσι της Νέας Υόρκης. Κατόπιν οι δυσκολίες με την Ονδούρα μεταβλήθηκαν σε πόλεμο. Στις 14 Ιουλίου το Ελ Σαλβαντόρ βομβάρδισε την Ονδούρα και Ονδουριανά αεροπλάνα ήρθαν να βομβαρδίσουν το Ελ Σαλβαντόρ και όλη η ηλεκτροδότησις διακόπηκε. Ένας από τους ιεραποστόλους έγραψε:

«Μετά τον βομβαρδισμό του αεροδρομίου σταμάτησε η άφιξις αεροπλάνων και δεν υπήρχε ταχυδρομείο. Οι αδελφοί τηλεφωνούσαν συνεχώς για τις συναθροίσεις και ο Χουάν Ντε Ντίος Πένια διευθέτησε να γίνωνται τα’ απογεύματα. . . Βάλαμε τις αρχειοθήκες πίσω από την εξώπορτα των γραφείων γιατί ήσαν πολύ βαριές και κρύψαμε τα χρήματα του Τμήματος, όταν ακούσθηκαν φήμες πως Ονδουριανά αεροπλάνα είχαν ρίξει αλεξιπτωτιστές.»

Υπήρχαν τόσες φήμες που δεν ήξερε κανείς τι να πιστέψη. Την τέταρτη μέρα οι μάχες σταμάτησαν όταν η Οργάνωσις των Αμερικανικών Κρατών απείλησε να μποϋκοτάρη τον Σαλβαντοριανό καφέ. Οι υπολογισμοί για τους νεκρούς έφθαναν τις χιλιάδες. Υπήρχαν επίσης πολλές ιστορίες για αγριότητες κι’ από τα δύο μέρη.

Χιλιάδες πρόσφυγες γύριζαν από την Ονδούρα στο Ελ Σαλβαντόρ, και μαζί μ’ αυτούς και μερικοί Σαλβαντοριανοί αδελφοί που ζούσαν στην Ονδούρα. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς είχαν χάσει τα υλικά τους πράγματα. Ανάμεσα σ’ αυτούς που γύρισαν ήταν κι’ ο Μάριο Φλόρες, που είχε υπηρετήσει στο έργο περιοχής στην Ονδούρα μετά την αποφοίτησί του από τη Γαλαάδ. Σύντομα μετά την επιστροφή του νυμφεύθηκε μια αδελφή που είχε συναντήσει στη Γαλαάδ, και διωρίσθηκαν στο έργο περιοχής στο Ελ Σαλβαντόρ.

Ο πόλεμος ήταν πραγματικά μια θλιβερή πείρα. Μόλις, όμως, οι αδελφοί άρχισαν να επιστρέφουν από τη συνέλευσι, εκείνοι που είχαν μείνει στη χώρα άρχισαν να ηρεμούν και να συγκεντρώνωνται σ’ όλα τα αγαθά νέα που έφεραν οι αδελφοί.

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ

Ο υπηρέτης Τμήματος Ρολάντο Μοράλες νυμφεύθηκε και το 1969 αντικαταστάθηκε από τον Ντομενίκ Πικκόνε. Ο Ντομενίκ και η γυναίκα του Έλσα είχαν αποφοιτήσει από την 23η τάξι της Γαλαάδ και υπηρετούσαν στο Μαρόκο. Ο Ντομενίκ ήταν εκεί υπηρέτης Τμήματος πριν απελαθή τον Μάιο του 1969. Επειδή δεν μπορούσαν να γυρίσουν από τη συνέλευσι της Νέας Υόρκης στο Μαρόκο, διωρίσθηκαν στο Ελ Σαλβαντόρ όπου έφθασαν στις 31 Οκτωβρίου 1969.

Ο αδελφός Πικκόνε ήταν το πρώτο άτομο που υπηρετούσε στο Ελ Σαλβαντόρ με προηγούμενη πείρα σαν υπηρέτης Τμήματος. Εγνώριζε επίσης τη γλώσσα και τα ήθη της χώρας γιατί είχε υπηρετήσει στην Ισπανία και την Πορτογαλία πριν πάη στο Μαρόκο. Μια από τις πρώτες του ασχολίες ήταν η προετοιμασία της Συνελεύσεως Περιφερείας «Επί Γης Ειρήνη» τον Ιανουάριο του 1970. Έγινε και πάλι στο Εθνικό Γυμναστήριο όπου 3.850 συγκεντρώθηκαν ν’ ακούσουν τη δημόσια ομιλία «Η Πλησιάζουσα Χιλιετής Ειρήνη.»

Λίγες μόνο εβδομάδες προηγουμένως, στις 16 Δεκεμβρίου 1969, άρχισαν εργασίες για την επέκτασι του κτιρίου του Τμήματος. Κατά την κατασκευή του πριν από 15 χρόνια ο Αδελφός Νορρ είχε προβλέψει την αύξησι των διαγγελέων της Βασιλείας που θα απαιτούσε την επέκτασι του κτιρίου. Κι’ ο καιρός αυτός τελικά είχε φθάσει.

Προστέθηκαν τρία νέα δωμάτια στον όροφο, και ξαναχρωματίσθηκε ολόκληρο το ισόγειο. Επίσης αγοράσθηκε το οικόπεδο στα βόρεια του κτιρίου που είχε διαστάσεις 11X27 μ. και που επέτρεπε στην ιδιοκτησία του Τμήματος να φθάση ως την γωνία του δρόμου.

ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΤΟ 1970

Τον Οκτώβριο και Νοέμβριο του 1970 οι τρεις περιοχές που αποτελούντο από 25 εκκλησίες έκαναν τις συνελεύσεις τους στο Σονσονάτε, στο Σαν Μιγκουέλ και στο Σογιαπάνγκο, με σύνολο παραβρεθέντων 2.909 ο Ραούλ Μοράλες υπηρέτησε σαν επίσκοπος περιφερείας σ’ αυτές τις συνελεύσεις, και ο Μάριο Φλόρες, ο Χουάν Ματσαριέγκος και ο Χουάν Ντε Ντίος Πένια, ήσαν επίσκοποι περιοχής. Συνολικά 83 άτομα βαπτίσθηκαν. Ένας επισκέπτης σε μια από τις συνελεύσεις ήταν ο πρεσβευτής Τσιανγκ Κάι-σεκ στο Ελ Σαλ-βαντόρ που εκείνο τον καιρό μελετούσε τη Γραφή με ένα Μάρτυρα.

Τον Δεκέμβριο έγινε η ογδόη συνέλευσις περιφερείας στο Εθνικό Γυμναστήριο. Τον μήνα εκείνο ο αριθμός των ευαγγελιζομένων στην υπηρεσία αγρού έφθασε τους 1.785. Αλλά ο αριθμός των παραβρεθέντων στη συνέλευσι για να δουν το δράμα «Η Αγάπη Είναι ο Τέλειος Δεσμός της Ενότητας» έφθασε τους 5.322. Αυτό ήταν το μεγαλύτερο ακροατήριο που είχαν ποτέ απολαύσει οι Σαλβαντοριανοί αδελφοί σε οποιαδήποτε συνέλευσι. Και 4.072 παραβρέθησαν για τη δημόσια ομιλία «Διάσωσις της Ανθρώπινης Φυλής—με τον Τρόπο της Βασιλείας», που εκφώνησε ο αδελφός Πικκόνε. Οι πολλοί αδελφοί που είχαν έρθει από άλλες χώρες για να υπηρετήσουν στο Ελ Σαλβαντόρ βοήθησαν σε διάφορες εργασίες ώστε όλοι ν’ απολαύσουν πιο άνετα κι’ ελεύθερα τη συνέλευσι.

ΘΑΥΜΑΣΤΗ ΑΥΞΗΣΙΣ

Το 1971 η αύξησις του αριθμού των εκκλησιών και μεμονωμένων ομίλων απαιτούσε τη δημιουργία μιας τέταρτης περιοχής. Στη διάρκεια του έτους ο μέσος όρος ευαγγελιζομένων για κάθε μήνα ήταν 1.949, δηλαδή πάνω από 400 περισσότεροι από τον προηγούμενο χρόνο. Αυτό εσήμαινε ότι οι μισοί περίπου ευαγγελιζόμενοι στο Ελ Σαλβαντόρ είχαν γίνει Μάρτυρες τα τελευταία πέντε χρόνια—από το 1966—όταν υπήρχαν μόνο 995 ευαγγελιζόμενοι!

Στις 9 Απριλίου 1971, 7.924 άτομα γιόρτασαν την Ανάμνησι. Αυτό εσήμαινε ότι κατά μέσο όρο πάνω από 230 άτομα συναθροίσθηκαν σε καθεμιά από τις 34 εκκλησίες στη χώρα. Απ’ όλα αυτά τα άτομα μόνο δύο συμμετείχαν στα εμβλήματα για να δείξουν ότι είχαν την ουράνια ελπίδα να συμμετάσχουν με τον Χριστό στη διακυβέρνησι της γης.

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΝΕΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

Οι αυξήσεις σε ευαγγελιζομένους απαιτούσαν τη δημιουργία νέων εκκλησιών, και αδελφοί που είχαν έρθη να υπηρετήσουν όπου η ανάγκη είναι μεγαλύτερη είχαν μεγάλη συμμετοχή στο έργο. Μια εκκλησία σχηματίσθηκε στην Σαλτσουάπα. Ο Τσάρλς Τέυλορ διωρίσθηκε επίσκοπος εκκλησίας στη νέα εκκλησία της Απόπα, και ο Τζόζεφ Μάκλουπ, ένας πρώην ιεραπόστολος που είχε υπηρετήσει στη Βολιβία, διωρίσθηκε επίσκοπος σε μια νέα εκκλησία στο Σαν Σαλβαντόρ. Επίσης ο Ρόμπερτ Γουλφ που είχε εγκαταλείψει μια επιχείρησι στη Νέα Υόρκη για να έρθη στο Ελ Σαλβαντόρ με τη γυναίκα του, την Έντελ, διωρίσθηκε βοηθός επισκόπου εκκλησίας σε μια εκκλησία στην πρωτεύουσα. Τον Μάρτιο του 1971 διαιρέθηκε η αυξανόμενη εκκλησία στη Σάντα Άνα. Ο όμιλος στη Ζουαγιούα είχε μεγαλώσει αρκετά και έγινε εκκλησία, και μια άλλη εκκλησία σχηματίσθηκε στο Ελ Πλατανάρ κοντά στο Σαν Μιγκουέλ.

Δόθηκε επίσης προσοχή σε μεμονωμένους ομίλους ευαγγελιζομένων. Ο Τζων Τρέηερ άφησε το 1971 την πρωτεύουσα για να βοηθήση τον όμιλο στην Κοχουτεπέκε, μια πόλι ανατολικά του Σαν Σαλβαντόρ. Δόθηκε επίσης προσοχή στους ευαγγελιζομένους στο Σαν Σεμπαστιάν και στο Ιλομπάσκο, με αποτέλεσμα να σχηματισθούν εκεί εκκλησίες. Τώρα οι Μάρτυρες του Ιεχωβά επισκέπτονται τακτικά τους ανθρώπους εκεί.

Οι Σαλβαντοριανοί αδελφοί αγαπούν και εκτιμούν πολύ τους αδελφούς που είχαν έρθει να υπηρετήσουν εδώ από άλλες περιοχές. Με τη διάθεσι του χρόνου τους, τα εφόδιά τους και τη γεμάτη ζήλο δράσι τους στην υπηρεσία αγρού εξυπηρέτησαν πολλές ανάγκες εδώ.

Η ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ

Τον Μάρτιο του 1967 ο Φιντέλ Σάνσεζ Χερνάντεζ έγινε πρόεδρος του Ελ Σαλβαντόρ. Λίγο αργότερα η νεαρή κόρη του Μαρίνα άρχισε να ερευνά να μάθη την αλήθεια για τον Θεό. Ας ακούσουμε από την ίδια πώς συνέβη αυτό:

«Μεγάλωσα σε μια άθρησκη ατμόσφαιρα, όπου η ψεύτικη θρησκεία είχε πια ξεσκεπασθή. Ούτε ο πατέρας μου ούτε η μητέρα μου είχαν οποιοδήποτε δεσμό με την Καθολική Εκκλησία εξ αιτίας της προηγούμενης προσωπικής τους πείρας με την Εκκλησία.

«Ο πατέρας μου ανάλαβε την προεδρία όταν ήμουν 13 χρόνων, και θυμάμαι πως οι πιο εξέχοντες κληρικοί, όπως επίσκοποι και καρδινάλιοι, ήθελαν να έχουν στενή σχέσι με την οικογένειά μας. Επρόκειτο όμως αυτό να μάς βοηθήσει πνευματικά; Η μητέρα μου είπε πολύ ειλικρινά ότι θα παρακολουθούσε τις εκκλησιαστικές τελετουργίες μόνο αν θα είχαν σχέσι με τις κρατικές υποθέσεις. Ο κλήρος ποτέ δεν έδειξε ενδιαφέρον να μας βοηθήση πνευματικά. Εμφανίζοντο μόνο όταν γινόταν καμμιά πολιτική εκστρατεία ή όταν παρουσιαζόταν κανένα εθνικό πρόβλημα.

«Είχα εκπαιδευθή να μην εμπιστεύωμαι κανένα. Και αποδείχθηκε ότι είχα δίκιο γι’ αυτή τη δυσπιστία, όταν ένα βράδυ έγινε απόπειρα ν’ ανατρέψουν τον πατέρα μου από πρόεδρο. Ήμουν η μόνη από την οικογένεια που βρισκόμουν το βράδυ εκείνο σπίτι με τον πατέρα μου όταν άρχισαν οι πυροβολισμοί. Πραγματικά δοκίμασα τον φόβο του θανάτου καθώς οι σφαίρες σχεδόν με χτύπησαν. Παρακάλεσα τον Θεό να με βοηθήση, γιατί πίστευα στην ύπαρξί του. Υποσχέθηκα πιστά πως αν έβγαινα ζωντανή απ’ αυτό το κακό, θα έψαχνα να τον βρω και να τον γνωρίσω.»

Η Μαρίνα δεν μπορούσε να πάη στους κληρικούς για καθοδήγησι γιατί γνώριζε προσωπικά πόσο αυτοί ήσαν μπλεγμένοι στην πολιτική. Και τώρα έγιναν μεσολαβητές ανάμεσα στην κυβέρνησι και τους στασιαστές. Αυτό την απογοήτευσε βαθιά. Πού θα μπορούσε να στραφή για βοήθεια; Συναναστράφηκε για λίγο με διάφορες Προτεσταντικές αιρέσεις και με μερικούς Εβραίους, αλλά δεν βρήκε τον Θεό. Τότε η Μαρίνα και ο αρραβωνιαστικός της δέχθηκαν μια μελέτη με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Σήμερα, σαν ευτυχισμένο παντρεμένο ζευγάρι, είναι πολύ ευγνώμονες που βρίσκονται ανάμεσα στον λαό του Ιεχωβά όπου μπορούν να υπηρετούν τον Θεό με τους πνευματικούς αδελφούς τους σε μια ατμόσφαιρα γνήσιας εμπιστοσύνης.

ΜΙΑ ΑΞΙΑΓΑΠΗΤΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Το 1971 ο Τζόζεφ και η Νάνσυ Τρέμπλεη, με τα δυο τους παιδιά Τζέννιφερ και Τόνυ, ήρθαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες για να υπηρετήσουν στο Ελ Σαλβαντόρ. Ο Τζο, πριν μάθη την αλήθεια, είχε εργασθή σαν χορογράφος στη Νέα Υόρκη, και είχε πάει στην Καλιφόρνια να επισκεφθή την οικογένειά του που ήταν Μάρτυρες του Ιεχωβά. Εκεί είχε την ευκαιρία να μιλήση και με άλλους Μάρτυρες, και παρατήρησε ότι η δική του οικογένεια δεν ζούσε σύμφωνα μ’ αυτά που δίδασκαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Έτσι αποφάσισε να ερευνήση. Αυτό που ανακάλυψε ήταν κάποιος «σκοπός στη ζωή.»

Η αλήθεια άγγιξε την καρδιά του Τζο και τηλεφώνησε στον εργοδότη του στη Νέα Υόρκη και παραιτήθηκε από την εργασία του. Όλη τη δραστηριότητα, τις ιδέες και τον χρόνο που προηγουμένως είχε δαπανήσει σε κοσμικές επιδιώξεις τις αφιέρωσε τώρα σε πνευματικές επιδιώξεις. Μαζί με τη γυναίκα του αποφάσισαν να είναι απασχολημένοι πνευματικά, κι’ έτσι να προστατευθούν από το πνεύμα του κόσμου. Έτσι έγινε και ήρθαν στο Ελ Σαλβαντόρ.

Μερικοί θυμούνται καλά που κάποτε ο Τζο ρώτησε πόσο επίδομα δίνουν στους ειδικούς σκαπανείς. Όταν του είπαν το ποσό, απάντησε: «Μα αυτό δεν θα έφτανε ούτε για τις ελιές που βάζω στο κοκτέηλ μου». Δεν αντιλαμβανόταν καλά τότε ότι οι μέρες των κοκτέηλς και των ελιών έφθαναν στο τέλος τους. Τώρα, ύστερα από εννιά χρόνια υπηρεσίας σκαπανέως, κατασκευής Αιθουσών Βασιλείας και φροντίδας για ευθύνες σε συνελεύσεις, ο ζήλος και ο ενθουσιασμός του Τζό δεν ελαττώθηκαν. Στον τωρινό του διορισμό στην Μεταπάν, βοήθησε πρόσφατα στην οικοδόμησι μιας νέας Αίθουσας Βασιλείας.

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ

Από την αρχή του το 1945, το έργο κηρύγματος και μαθητεύσεως από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, γινόταν χωρίς νομική αναγνώρισι. Αλλά το 1972, ιδρύθηκε στο Ελ Σαλβαντόρ ο «Σύλλογος των Μαρτύρων του Ιεχωβά.» Σαν νομικό όργανο χρησιμεύει στο να επιτευχθή ο σκοπός ώστε οι κάτοικοι της χώρας να γνωρίσουν τον Ιεχωβά και να γίνουν αληθινοί Χριστιανοί.

Μέσω του Συλλόγου, οι Μάρτυρες μπορούν ν’ αγοράζουν ακίνητα για Αίθουσες Βασιλείας, για συνελεύσεις και για ιεραποστολικούς οίκους. Στα χρόνια που πέρασαν χτίσθηκαν στη χώρα πολλές ωραίες Αίθουσες Βασιλείας, περιλαμβανομένης και μιας στο Σαν Μάρκος. Για την Αίθουσα αυτή λατομήθηκαν βράχοι από ένα κατακόρυφο σχεδόν οικόπεδο, και μ’ αυτές τις πέτρες μαζί με ενίσχυσι σιδηροκατασκευής κατασκευάσθηκαν οι τοίχοι. Μέχρι σήμερα υπάρχουν 42 Αίθουσες Βασιλείας στο όνομα του Συλλόγου, καθώς και μια αίθουσα συνελεύσεων, και ιεραποστολικοί οίκοι στη Σάντα Άνα και στο Σαν Μιγκουέλ.

Ο Αλεξάντρο Λακάγιο, ένας από τους πέντε νέους ιεραποστόλους που έφθασαν στις 5 Μαΐου του 1972, ήταν αυτός που έβαλε στο μυαλό των αδελφών την ιδέα να χτίσουν ένα νέο ιεραποστολικό οίκο και μια Αίθουσα Βασιλείας στο Σαν Μιγκουέλ. Τον Αύγουστο του 1974 ο νέος οίκος που εφάπτεται στη Αίθουσα Βασιλείας ήταν έτοιμος για χρήσι. Είναι ένα άνετο σπίτι με τρία υπνοδωμάτια, κουζίνα, λίβινγκ ρουμ, αυλή και μεγάλη είσοδο. Στο Σαν Μιγκουέλ, που το έργο προχωρούσε αργά, υπάρχουν τώρα τέσσερις εκκλησίες.

Η ΑΥΞΗΣΙΣ ΕΠΙΤΑΧΥΝΕΤΑΙ

Είδαμε πολλές φορές πώς η δραστηριότητα των Μαρτύρων του Ιεχωβά έγινε πασίγνωστη στο Ελ Σαλβαντόρ. Το αποτέλεσμα ήταν ότι συχνά οι παρόντες στις συναθροίσεις και στις συνελεύσεις ήσαν τριπλάσιοι και τετραπλάσιοι από τα άτομα που πραγματικά ήσαν μάρτυρες. Τώρα στις αρχές της δεκαετίας του 1970 πολλά απ’ αυτά τα άτομα που συναναστρέφοντο τους Μάρτυρες έκαναν την αφιέρωσί τους στον Ιεχωβά, άρχισαν να κηρύττουν το άγγελμα της Βασιλείας και βαπτίσθηκαν.

Το 1973 ο μέσος όρος των διαγγελέων της Βασιλείας έφθασε τους 2.854, σχεδόν 1000 περισσότεροι απ’ όσοι το 1971. Αλλά πραγματικά καταπληκτικές αυξήσεις επρόκειτο ν’ ακολουθήσουν. Το 1974 ο μέσος όρος ευαγγελιζομένων πήδησε στους 4.065—με ανώτατο όριο 4.535—και 1.509 βαπτίσθηκαν! Αλλά οι αυξήσεις δεν σταμάτησαν.

Τον επόμενο χρόνο βαπτίσθηκαν άλλοι 1.612, και ο αριθμός των ευαγγελιζομένων έφθασε σ’ ένα μέσο όρο 5.124! Έτσι για δεύτερο χρόνο στη σειρά, η αύξησις ξεπέρασε αρκετά τους 1.000 εύαγγελιζομένους! Κατόπιν το 1976, βαπτίσθηκαν ακόμη 984. Επίσης ο αριθμός των διαγγελέων της Βασιλείας ανέβηκε το έτος εκείνο σ’ ένα μέσο όρο 5.632 κάθε μήνα!

Έτσι σε τρία μόνο χρόνια βαπτίσθηκαν 4.105 άτομα. Και ο αριθμός των Μαρτύρων στο Ελ Σαλβαντόρ σχεδόν διπλασιάσθηκε και από 2.854 έφθασε τους 5.632!

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΙ

Όπως μπορείτε να φαντασθήτε, αυτή η τρομερή αύξησις δημιούργησε πιέσεις πάνω στην οργάνωσι να επεκταθή ώστε να φροντίζη για όλους τους νέους. Σ’ ένα μόνο χρόνο—από το 1972 ως το 1973—ο αριθμός των εκκλησιών αυξήθηκε από 36 σε 68. Τον επόμενο χρόνο προστέθηκαν άλλες 23 εκκλησίες, και το 1976 υπήρχαν 118 εκκλησίες στη χώρα. Έτσι σε τέσσερα μόνο χρόνια ο αριθμός των εκκλησιών υπερτριπλασιάσθηκε και από 36 έφθασε τις 118! Ασφαλώς υπήρχε ανάγκη να δοθή πνευματική βοήθεια στους νέους που ήρθαν στην οργάνωσι.

Καθώς ο αριθμός των εκκλησιών μεγάλωνε, υπήρχε ανάγκη για περισσότερες περιοχές, κι’ επομένως για ικανούς αδελφούς να υπηρετήσουν σαν επίσκοποι περιοχής. Έτσι ο Σάμουελ Στάγκο και ο Κάρλος Ρέγιες, ο πρώην Εθνοφρουρός που πριν από πολλά χρόνια είχε βοηθήσει στον σχηματισμό της εκκλησίας στην Ουσουλουτάν, διωρίσθηκαν στην υπηρεσία περιοχής. Λόγω της γρήγορης αυξήσεως οι νέοι επίσκοποι περιοχής δεν ήσαν πάντα άνδρες με μακρά πείρα στην αλήθεια.

Επί παραδείγματι, λίγο πριν από το 1970, η Γκλάντυς Ρομέρο κατώρθωσε να κάνη τον άνδρα της Σαούλ να ενδιαφερθή για τη μελέτη της Γραφής. Και όταν τελικά πείσθηκε ότι είχε βρη την αλήθεια, την αγκάλιασε ολοκάρδια. Βαπτίσθηκε το 1970, και τον Φεβρουάριο του 1971 ήταν τακτικός σκαπανεύς. Το 1975 διωρίσθηκε στην υπηρεσία περιοχής.

Χρειαζόταν όμως να προστεθούν κι’ άλλες περιοχές. Αλλά ποιοι θα μπορούσαν να υπηρετήσουν σαν περιοδεύοντες εκπρόσωποι της Εταιρίας; Η απάντησι ήταν ο Κάρλος Βιλλανουέβα και ο Ρομπέρτο Γκούτσμαν, δυο νεαροί ειδικοί σκαπανείς. Την πείρα που τους έλειπε την συμπλήρωναν με την πιστότητα και τη σκληρή εργασία. Σήμερα υπάρχουν στο Ελ Σαλβαντόρ 137 εκκλησίες και 23 όμιλοι που είναι διηρημένες σε οκτώ περιοχές.

ΟΙ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΠΡΟΩΘΟΥΝ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΙ

Οι συνελεύσεις περιφερείας και οι διεθνείς συνελεύσεις εξακολούθησαν να γίνωνται στο Εθνικό Γυμναστήριο στο Σαν Σαλβαντόρ. Αυτές οι ετήσιες συνάξεις ήσαν πολύ διεγερτικές για τους αδελφούς ώστε να προωθήσουν το έργο τους κηρύγματος και μαθητεύσεως για τη Βασιλεία. Στη συνέλευσι «Θεία Κυβέρνησις» το 1972 δόθηκαν περισσότερες πληροφορίες για τη νέα διευθέτησι για την εκκλησιαστική διοίκησι από ένα «πρεσβυτέριο», και όχι από έναν «υπηρέτη εκκλησίας». Τώρα, ύστερα από οκτώ χρόνια, υπάρχουν συνολικά 182 πρεσβύτεροι στη χώρα. Αφού αυτό σημαίνει ότι αναλογεί ένας περίπου πρεσβύτερος κατά μέσο όρο σε κάθε εκκλησία, μπορείτε να δήτε ότι υπάρχει ακόμη μεγάλη ανάγκη για ώριμη και ικανή βοήθεια στο Ελ Σαλβαντόρ.

Η Διεθνής Συνέλευσις «Θεία Νίκη» στο Εθνικό Γυμναστήριο τον Δεκέμβριο του 1973 ήταν η πιο ενισχυτική που είχε γίνει ως τότε. Ως τον καιρό εκείνο, ο μεγαλύτερος αριθμός διαγγελέων της Βασιλείας που είχαν δώσει έκθεσι μέσα σ’ ένα οποιονδήποτε μήνα ήταν 3.310. Έτσι πόσους μπορούσαμε να περιμένωμε ότι θα παραβρίσκοντο σ’ αυτή τη συνέλευσι; Ένα εκπληκτικό σύνολο από 10.788 άτομα συνωστίσθηκε στο γυμναστήριο! Αλλά υπήρχε και μια μεγαλύτερη έκπληξις. Στο βάπτισμα, 1.046 άτομα που είχαν αφιερώσει τη ζωή τους να κάνουν το θέλημα του Θεού, παρουσιάσθηκαν για να το συμβολίσουν αυτό δημοσίως. Ο αριθμός αυτός ήταν το ένα τρίτο των ευαγγελιζομένων του έτους αυτού. Πραγματικά ο θερισμός ήταν μεγάλος!

Τι θα έφερνε η Συνέλευσις Περιφερείας «Θείος Σκοπός»; Είχε προγραμματισθή για τον Δεκέμβριο του 1974, και πάλι στο Εθνικό Γυμναστήριο. Θα χωρούσε εκεί όλος ο κόσμος; Η εορτή της Αναμνήσεως τον Απρίλιο έδειξε τι έπρεπε να περιμένουμε. Στην εορτή εκείνη οι παρόντες ήσαν 15.836, διπλάσιοι σχεδόν από όσους ήσαν παρόντες πριν τρία χρόνια για την Ανάμνησι του θανάτου του Χριστού. Για την δημόσια ομιλία της συνελεύσεως «Τα Ανθρώπινα Σχέδια Αποτυγχάνουν καθώς ο Σκοπός του Θεού Επιτυγχάνει», το γυμναστήριο ήταν υπερπλήρες πάνω από τη χωρητικότητά του, με 12.125 παρόντες. Ασφαλώς ήταν φανερό ότι ο σκοπός του Θεού επιτυγχάνει σχετικά με τη μαθήτευσι στο Ελ Σαλβαντόρ.

ΠΡΩΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΑΝΕΙ ΑΛΛΑΓΕΣ

Ανάμεσα στους 1.000 και πλέον που βαπτίσθηκαν στη συνέλευσι «Θεία Νίκη» το 1973 ήταν και ο Ατίλιο Γκάρτσια Πριέτο. Ήταν μέλος στην κυβέρνησι του Προέδρου Οσόριο πριν από 18 χρόνια, τον ίδιο καιρό που κι’ ο Βαλτάσαρ Πέρλα υπηρετούσε στην κυβέρνησι του Οσόριο. Όταν ο Βαλτάσαρ έγινε Μάρτυς, ο Ατίλιο είχε σκεφθή: «Αυτός ο άνθρωπος θα πρέπει να είναι τρελλός.» Τώρα πιστεύει ότι μάλλον ο ίδιος θα πρέπει να ήταν τρελλός!

Όταν ο Ατίλιο έγινε ένας δραστήριος δούλος του Ιεχωβά, διεξήγε μέχρι και 12 Γραφικές μελέτες. Τώρα υπηρετεί σαν πρεσβύτερος σε μια εκκλησία του Σαν Σαλβαντόρ. Το 1975 τιμήθηκε σαν ο διανοούμενος άνδρας του έτους στο Ελ Σαλβαντόρ. Στην ομιλία του που εδέχετο την απονομή είπε ότι η επιθυμία του ήταν πάντοτε να δημιουργήση έναν καλύτερο κόσμο. Και κατόπιν, με την χρήσι Γραφικών εδαφίων έδειξε σ’ όλους τους παρόντες, περιλαμβανομένου και του προέδρου και του υπουργικού συμβουλίου του, ότι μόνο η βασιλεία του Θεού θα μπορούσε να το πετύχη αυτό.

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

Τώρα που το Εθνικό Γυμναστήριο έγινε πολύ μικρό, πού θα μπορούσαν να γίνωνται οι ετήσιες συνελεύσεις περιφερείας; Επειδή το γυμναστήριο ήταν τόσο ιδεώδες μέρος γι’ αυτές τις συνάξεις, αποφασίσθηκε να γίνουν δύο χωριστές συγκεντρώσεις στο ίδιο μέρος για τις Συνελεύσεις Περιφερείας «Θεία Κυριαρχία» το 1975 στη διάρκεια δύο διαφορετικών εβδομάδων. Οι εκκλησίες στο Σαν Σαλβαντόρ έκαναν τη συνέλευσί τους τη μια εβδομάδα και οι εκκλησίες έξω από την πρωτεύουσα έκαναν τη δική τους μια άλλη εβδομάδα. Πόσο ευτυχείς ήσαν οι αδελφοί όταν έμαθαν ότι ο Αδελφός Νορρ θα ήταν μαζί τους σ’ αυτές τις συνάξεις!

Οι παρόντες εκεί δεν μπορούσαν να γνωρίζουν ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που τους επισκεπτόταν ο Αδελφός Νορρ. Απόλαυσαν πέρα για πέρα τη συντροφιά του, και ποτίσθηκαν με τις ωραίες πνευματικές συμβουλές του στη συνάθροισι των ιεραποστόλων και σ’ άλλες περιπτώσεις στη διάρκεια της διαμονής του. Λιγώτερο από δύο χρόνια αργότερα, στις 8 Ιουνίου 1977, πέθανε από καρκίνο.

Για τη συνέλευσι παρακάλεσαν τον αδελφό Τρέμπλεη να ετοιμάση μια κατάλληλη σκηνή. Με τη βοήθεια των αδελφών της εκκλησίας της Αουατσαπάν όπου εργαζόταν σαν ειδικός σκαπανεύς, χρησιμοποίησε κόντρα πλακέ και άφθονη φαντασία κι’ εδημιούργησε ένα ωραίο άσπρο ανάκτορο πάνω στη σκηνή. Πάνω από το ανάκτορο ήταν ο θρόνος και το στέμμα του Μεγάλου Κυριάρχου. Πόσο κατάλληλο ήταν αυτό για να παρασταθή η θέσις του Ιεχωβά Θεού πάνω απ’ όλο το σύμπαν! Ένα συνολικό ακροατήριο 15.025 και για τις δύο συνελεύσεις απόλαυσε πλήρως το πρόγραμμα.

Αφού οι δύο συγκεντρώσεις σημείωσαν τόση επιτυχία, οι αδελφοί διευθέτησαν να γίνουν τρεις το 1976. Έτσι η Συνέλευσις Περιφερείας «Θεία Υπηρεσία» του 1976 προγραμματίσθηκε να γίνη στη Σάντα Άνα, στο Σαν Μιγκουέλ και στο Σαν Σαλβαντόρ. Με τον τρόπο αυτό άνθρωποι απ’ όλα τα μέρη της χώρας θα είχαν την ευκαιρία να λάβουν έξοχη πνευματική τροφή και συναναστροφή με μεγαλύτερη άνεσι. Ο αριθμός των παρευρεθέντων έφθασε τους 13.203. Μολονότι αυτό ήταν μια μείωσι από 2.000 περίπου από την προηγούμενη συνέλευσι, εκπροσωπούσε ακόμη το διπλάσιο και πλέον των ευαγγελιζομένων στη χώρα που το 1976 έφθασε ένα ανώτατο όριο από 6.010 ευαγγελιζομένους.

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΙΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Η αύξησις της οργανώσεως απαιτούσε κι’ άλλη επέκτασι των εγκαταστάσεων του τμήματος. Όπως σημειώσαμε προηγουμένως, το 1970 είχε άγορασθή μια λουρίδα οικοπέδου μπροστά από το κτίριο. Για λίγο καιρό χρησίμευε σαν ωραία πράσινη πρασιά σπαρμένη με λίγα λουλούδια, που ομόρφαινε ακόμη περισσότερο το κτίριο του τμήματος. Αλλά στη διάρκεια της επισκέψεως του εκπροσώπου των κεντρικών γραφείων Ρόμπερτ Γουώλλεν το 1975, εξετάσθηκε η δυνατότητα να χρησιμοποιηθή αυτό το οικόπεδο για να μεγαλώση το κτίριο.

Το 1976 έγιναν τα σχέδια της επεκτάσεως και εγκρίθηκαν. Με εθελοντική εργασία και με τη συνεργασία όλων, η προσθήκη έγινε με τη μισή δαπάνη απ’ ό,τι είχε υπολογισθή. Ο Τζων Τρέηερ και ο Βιτσέντε Βαλνταρράμα, ένας αδελφός που υπηρετούσε στην Αουατσαπάν όπου η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη, εργάσθηκαν ολοχρόνια σ’ αυτό το έργο.

Έτσι το 1977 η νέα προσθήκη ήταν έτοιμη για χρήσι. Τι χαρά είχαμε να μεταφέρωμε το γραφείο από το στριμωγμένο διαμέρισμα στο ευρύχωρο καλοαεριζόμενο τμήμα! Βγάλαμε τα έντυπα από τα χώλ, τα υπνοδωμάτια και τα λουτρά και τα τοποθετούσαμε εύτακτα στην ευρύχωρη αποθήκη. Με την αλλαγή αυτή, ακόμη και ο οίκος φαινόταν νέος.

Το Δεκέμβριο του 1977, στη Συνέλευσι Περιφερείας «Χαρωποί Εργάτες», ο Μίλτων Χένσελ του Κυβερνώντος Σώματος έκανε την ομιλία αφιερώσεως της επεκτάσεως του κτιρίου του τμήματος. Γι’ άλλη μια φορά η συνέλευσις διαιρέθηκε σε δύο συγκεντρώσεις που έγιναν στο Εθνικό Στάδιο στο Έλ Σαλβαντόρ. Τη φορά αυτή το σύνολο των παρευρεθέντων ήταν 13.615. Μολονότι αυτό ήταν κάτω από το ανώτατο όριο παρευρεθέντων πριν από δύο χρόνια, πολύ περισσότερα άτομα συνταυτίζοντο τώρα με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά σ’ όλη τη χώρα. Αυτό φάνηκε από την έξοχη παρακολούθησι της Αναμνήσεως τον Μάρτιο του 1978 που έφθασε τους 21.285 παρόντες.

ΠΡΟΤΑΣΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ

Σ’ όλα αυτά τα χρόνια ήταν εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν κατάλληλα μέρη για τις συνελεύσεις περιοχής. Μερικές περιοχές ήσαν υποχρεωμένες να κάνουν ως και πέντε μικρές συνελεύσεις λόγω ελλείψεως αρκετά μεγάλου χώρου που θα χωρούσε όλους. Ειδικά στην εποχή των βροχών, που ήταν αναγκαίο να βρεθή μέρος που να προστατεύεται από την κακοκαιρία, ήταν δύσκολο να βρεθή χώρος συνελεύσεως. Τα σχολεία ήσαν πια πολύ μικρά γι’ αυτές τις συνελεύσεις κι’ επιπλέον οι εγκαταστάσεις τους δεν ήσαν πάντοτε καλές. Η ακόλουθη πείρα δείχνει το είδος των προβλημάτων που αντιμετωπίσθηκαν.

Κάποτε όταν οι αδελφοί συγκεντρώθηκαν για το πρόγραμμα μιας συνελεύσεως, η στρατιωτική μπάντα κατέλαβε τις θέσεις μπροστά από τη σκηνή κι’ άρχισε να παίζη τον εθνικό ύμνο. Εκείνο το πρωινό του Σαββάτου ομάδες μαθητών συγκεντρώθηκαν για κάποιο μουσικό πρόγραμμα. Φαίνεται ότι κάποιος από τους δασκάλους που δεν του άρεσε που οι αδελφοί χρησιμοποιούσαν το σχολείο, είχε διευθετήσει να ελθη η στρατιωτική μπάντα και να παίξη μουσική για τις τάξεις. Ύστερα από μια περίπου ώρα η μπάντα έφυγε και τα παιδιά ξεκίνησαν σιγά-σιγά για τα σπίτια τους. Κατόπιν άρχισε με κατάλληλο τρόπο το πρόγραμμα συνελεύσεως με ύμνο προς αίνο του Ιεχωβά και προσευχή. Αυτό είναι ένα μόνο παράδειγμα για τις δοκιμασίες που αντιμετωπίζουν οι αδελφοί μας για να προμηθεύουν κάθε εξάμηνο αυτές τις πνευματικές ευωχίες.

Τι θα μπορούσε να γίνη; Θα ήταν λογικό ή δυνατό να χτίσουμε μια αίθουσα συνελεύσεων στο Ελ Σαλβαντόρ αφού λειτουργούσαν τώρα οκτώ περιοχές.

Το ζήτημα αυτό συζητήθηκε με τον Αδελφό Χένσελ όταν μάς επισκέφθηκε για τη συνέλευσι «Χαρωποί Εργάτες». Κατόπιν η ιδέα αυτή παρουσιάσθηκε γραπτώς στο Κυβερνών Σώμα. Είχε ήδη αρχίσει έρευνα για οικόπεδο σε λογική τιμή. Με τον καιρό ένας αδελφός από το Ελ Σαλβαντόρ πρόσφερε ένα οικόπεδο που είχε μέσα δικό του νερό κοντά στη λίμνη Ιλοπάνγκο. Ήταν αρκετά μεγάλο και η τιμή ήταν λογική. Πολλοί αδελφοί έκαναν γενναιόδωρες συνεισφορές για να γίνη η αγορά και ν’ αρχίση το έργο.

Ποια ήταν η απάντησις από το Κυβερνών Σώμα των Μαρτύρων του Ιεχωβά; Τα ερωτήματά τους ήσαν: Θα υποστηρίξουν οι αδελφοί Στο Ελ Σαλβαντόρ αυτό το έργο; Θα μπορέσουν να πληρώσουν το δάνειο που ζητούσαν; Το ζήτημα παρουσιάσθηκε κατόπιν με επιστολή στα μέλη του Συλλόγου και στις εκκλησίες. Οι εκκλησίες αποκρίθηκαν μ’ ένα δυνατό «Ναι!» Έτσι αποφασίσθηκε να γίνη πλήρης εξέτασις του σχεδίου και ν’ αποβλέψουμε στον Ιεχωβά για κατεύθυνσι πάνω σ’ αυτό το ζήτημα.

ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΝΕΩΝ ΣΧΟΛΩΝ

Μετά τη συνέλευσι «Χαρωποί Εργάτες» τον Δεκέμβριο του 1977 έγιναν σχέδια για μια νέα Σχολή Διακονίας της Βασιλείας και για μια ειδική σχολή για σκαπανείς. Ήδη από το 1962 λειτουργούσε μια σχολή Διακονίας της Βασιλείας. Κατά περιοδικά διαστήματα, προσκαλούντο να την παρακολουθήσουν αδελφοί που είχαν ευθύνες στις εκκλησίες. Στη διάρκεια του 1978 όλοι οι πρεσβύτεροι και οι διακονικοί υπηρέτες στη χώρα παρακολούθησαν αυτή τη νέα 15ωρη σειρά διδασκαλίας. Εκπαιδευτές ήσαν η τετραμελής επιτροπή του τμήματος μαζί με άλλους δύο κατάλληλους αδελφούς. Με την ταυτόχρονη λειτουργία τριών σχολών, όλοι μπόρεσαν να παρακολουθήσουν τη σχολή μέσα σ’ ένα μήνα.

Μόλις τελείωσε αυτή η σχολή άρχισε η σχολή για σκαπανείς. Ως τα μέσα Ιουνίου 1977 όλοι οι σκαπανείς στο Ελ Σαλβαντόρ που υπηρετούσαν σαν σκαπανείς τουλάχιστον για ένα χρόνο είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν αυτή τη δεκαήμερη σειρά μαθημάτων. Οι σκαπανείς στο Ελ Σαλβαντόρ ήσαν πραγματικά ευγνώμονες στον Ιεχωβά γι’ αυτή τη έξοχη προμήθεια που έδωσε ο Ιεχωβά μέσω της οργανώσεως

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΕΛ ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ

Με το πέρασμα των χρόνων, το Ελ Σαλβαντόρ είχε αρχίσει ν’ αλλάζη όψι, ακόμη δε και έθιμα. Ένας λόγος ήταν η αύξησις του πληθυσμού που από 1.100. 000 το 1945 έφθασε γύρω στα 5.000.000 το 1980. Ειδικά στην πρωτεύουσα, τα παλιά πλιθόσπιτα αντικαταστάθηκαν με σύγχρονα από τσιμεντόλιθους. Παντού άρχισαν να εμφανίζωνται νέες επεκτάσεις. Οι εργασίες έγιναν περισσότερες, ακόμη και οι μισθοί άρχισαν ν’ ανεβαίνουν. Πολλοί άνθρωποι άρχισαν να εγκαταλείπουν τις αγροτικές περιοχές για να βρουν εργασία στις πόλεις.

Με το καιρό το Σαν Σαλβαντόρ έφθασε να μοιάζη με μια σύγχρονη Βόρειο-Αμερικανική πόλι. Στη δεκαετία του 1960 το χάμπουργκερ θεωρείτο αυστηρά «Βορειοαμερικανική» τροφή και την εύρισκε κανείς σε λίγα μόνο μέρη που τροφοδοτούσαν τους τουρίστες. Αλλά στο τέλος της δεκαετίας του 1970, μέρη ταχείας εξυπηρετήσεως για φαγητό, όπως του «Μακ Ντόναλντς» ή του «Χάρντης» ήσαν ανθούσες επιχειρήσεις, προσφέροντας χάμπουργκερς με τηγανητές πατάτες τόσο στους τουρίστες όσο και στους ντόπιους. Φύτρωσαν πάρκα αναψυχής σε διάφορα μέρη της πόλεως για ν’ ανταγωνισθούν τις εργασίες που προηγουμένως περιορίζονταν σε μέρη τουριστικά όπως το τροπικό πάρκο που λέγεται «Λος Κόρρος», και οι λίμνες Κοατεπέκε και Ιλοπάνγκο. Κατασκευάσθηκε ένα τελεφερίκ που έπαιρνε πελάτες από τη νοτιανατολική πλευρά του Σαν Σαλβαντόρ και τους ανέβαζε στην κορφή του όρους Σαν Τζακίντο. Εκεί μπορούσε να βρη κανείς αναψυχή στο πάρκο διασκεδάσεως, ή απλώς ν’ απολαύση τη μεγαλειώδη άποψι της πόλεως. Ασφαλώς υπήρχαν άφθονα πράγματα για ψυχαγωγία.

Αλλά θα πρέπει να έχη κανείς αρκετά χρήματα για ν’ απολαύση αυτά τα πράγματα, γιατί οι τιμές ανέβηκαν στα υψη. Για παράδειγμα, η τυπική πουπούζα, που γίνεται από αλεσμένο καλαμποκάλευρο σαν στρογγυλές τηγανίτες με μια στρώση τυρί, κρέας ή φασόλια ανάμεσα, ακρίβηνε τουλάχιστον τέσσερις ή πέντε φορές από την τιμή που είχε στη δεκαετία του 1960. Και για να προσφέρης στην οικογένεια την τυπική πουπούζα, τηγανητές πατάτες και καφέ, απαιτείται τώρα ένα μεγάλο μέρος από τον οικογενειακό προϋπολογισμό.

Επίσης, νέοι λεωφόροι και διαπλατυνθέντες δρόμοι πήραν τα μέρη που υπήρχαν χαμόσπιτα που στέγαζαν για χρόνια χιλιάδες φτωχούς ανθρώπους. Με την κατασκευή του νέου αεροδρομίου «Ελ Σαλβαντόρ» που βρίσκεται 35 χιλιόμετρα νότια του Σαν Σαλβαντόρ, κατασκευάσθηκε μια νέα λεωφόρος με τέσσερις λουρίδες κυκλοφορίας για να είναι ευπρόσιτο το αεροδρόμιο στον κόσμο. Πίσω, στις αρχές της δεκαετίας του 1960 τ’ αυτοκίνητα ήσαν μια πολυτέλεια που την απολάμβαναν οι λίγοι εκλεκτοί, αλλά στο τέλος της δεκαετίας του 1970 γέμιζαν την πόλι σαν τα μυρμήγκια βουίζοντας καθώς πηγαινοέρχονταν στους δρόμους. Μόνο στους σχετικά πιο ήσυχους δρόμους έξω από την πόλι μπορούσε ο οδηγός να βρη λίγη ξεκούρασι.

Επίσης έχει αλλάξει και η θρησκευτική ατμόσφαιρα στη χώρα. Στο παρελθόν οι Προτεσταντικοί όμιλοι αποτελούσαν την μειοψηφία και οι Καθολικοί τους κρατούσαν στο περιθώριο. Αλλά τα τελευταία χρόνια ο κόσμος έχει αηδιάσει με την ανάμιξι του κλήρου στην πολιτική, και πολλοί αναζητούν κάτι άλλο. Έτσι πολλοί άνθρωποι εγκατέλειψαν την Καθολική Εκκλησία και ακολούθησαν τους πολυάριθμους ευαγγελικούς ομίλους που ξεφύτρωσαν τα τελευταία χρόνια. Το γεγονός όμως είναι πως ούτε ο Καθολικισμός ούτε ο Προτεσταντισμός ικανοποίησε τους ανθρώπους που θέλουν ειλικρινά να μάθουν την αλήθεια!

Σιγά-σιγά ο θρησκευτικός φανατισμός του παρελθόντος αντικαθίσταται από τη θρησκευτική απάθεια που έχει αμυδρή μόνο ομοιότητα με την αληθινή Χριστιανοσύνη. Ο Καθολικισμός, για ν’ αναχαιτίση τον κατήφορο που έχει πάρει, άρχισε να αναμιγνύη τις θρησκευτικές του συνήθειες με τις συνήθειες αιρετικών ομίλων, και σε πολλά μέρη κατήργησε τη χρήσι των εικόνων. Οι αλλαγές, τόσο οι θρησκευτικές όσο και οι άλλες, έχουν επηρεάσει τη ζωή των ανθρώπων. Ιδιαίτερα από το 1975 η επιθυμία για απολαύσεις και η περιφρόνησις των νόμων του Θεού και του ανθρώπου άρχισε ν’ αποδίδη τους κακούς καρπούς της.

Ποια ήταν η επίδρασις πάνω στη Χριστιανική Εκκλησία; Οι ακόλουθες παρατηρήσεις από το τμήμα του Ελ Σαλβαντόρ είναι σημαντικές:

«Ακόμη κι’ εκείνοι που ακολουθούν του δρόμο της αληθινής Χριστιανοσύνης έχουν επηρεασθή. Μερικοί αδελφοί εγκατέλειψαν τα Χριστιανικά τους προνόμια στην εκκλησία γιατί τους εμπόδιζαν στις άλλες προσωπικές τους επιδιώξεις. Άλλοι πήγαν σε άλλες χώρες με σκοπό ν’ αυξήσουν την οικονομική τους θέσι.

«Επίσης, γίνεται διαρκώς δυσκολότερο να κάνεις τους νεαρούς να ενδιαφερθούν στο ν’ αφιερώσουν τη ζωή τους στην ολοχρόνια υπηρεσία του Ιεχωβά. Η κοσμική εργασία και οι σπουδές αρχίζουν να παραμερίζουν την υπηρεσία της Βασιλείας, και ο χρόνος και η ενεργητικότητα που προηγουμένως εδαπανώντο στην υπηρεσία του Ιεχωβά και των συνανθρώπων τώρα σπαταλώνται για την ικανοποίησι των προσωπικών επιθυμιών. Αληθινά αυτοί οι σύγχρονοι καιροί εισπράττουν τον φόρο τους από κείνους που προφανώς δεν είχαν την αλήθεια στην καρδιά τους ή που από έλλειψι αγρυπνίας έχασαν την πίστι τους και την εμπιστοσύνη τους στις υποσχέσεις του Ιεχωβά.»

Βέβαια, η μεγάλη πλειονότητα του λαού του Θεού στο Ελ Σαλβαντόρ διατήρησαν την πνευματική τους δύναμι. Συνέχισαν με ζήλο το έργο τους κηρύγματος και μαθητεύσεως, και εξακολουθούν ν’ απολαμβάνουν μεγαλειώδη καρποφορία από τους κόπους τους.

ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΤΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ

Στη διάρκεια του 1978 επετεύχθη ένα νέο ανώτατο όριο από διαγγελείς της Βασιλείας στο Ελ Σαλβαντόρ. Με τέτοια αύξησι φαινόταν ότι το Εθνικό Γυμναστήριο θα ήταν χρήσιμο μόνο για συνελεύσεις περιοχής. Έπρεπε να βρεθή ένας μεγαλύτερος χώρος. Τελευταία είχαν γίνει βελτιώσεις στο Εθνικό Στάδιο της Φλορ Μπλάνκα, που βρίσκεται λίγα μόνο τετράγωνα πιο πέρα από το γυμναστήριο. Έτσι, αυτός ήταν ο τόπος για τη Διεθνή Συνέλευσι «Νικηφόρος Πίστις» στις 27-31 Δεκεμβρίου 1978.

Επειδή το μεγαλύτερο μέρος του σταδίου είναι ακάλυπτο, το πρόγραμμα γινόταν τ’ απογεύματα και τα βράδια. Τα πρωινά ήσαν αφιερωμένα για υπηρεσία αγρού και για προγράμματα για τους επισκέπτες. Σ’ αυτά περιλαμβάνοντα μερικές φορές και χαρακτηριστικοί τοπικοί χοροί. Μολονότι ο αριθμός των αλλοδαπών επισκεπτών ήταν πολύ μικρότερος απ’ ό,τι στην προηγούμενη διεθνή συνέλευσι το 1973, αυτοί που συμμετείχαν στην υπηρεσία αγρού το πρωί της Παρασκευής ασφαλώς ήταν μια υποκίνησις για τους τοπικούς αδελφούς. Πολλοί εδώ μιλούν ακόμη για τον ωραίο καιρό που πέρασαν στην υπηρεσία με τους αδελφούς τους και τις αδελφές τους από άλλες χώρες.

Κύριος ομιλητής σ’ αυτή τη διεθνή συνέλευσι ήταν ο Γκραντ Σούτερ από το Κυβερνών Σώμα. Μολονότι δεν μιλάει Ισπανικά, οι αδελφοί ενισχύθηκαν με την παρουσία του και τα λόγια του που μεταφράζοντο στα Ισπανικά. Ο ανώτατος αριθμός των παρευρεθέντων έφθασε τους 11.109 και βαπτίσθηκαν συνολικά 470 άτομα.

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΙΑΣ ΤΑΣΕΩΣ

Στους μήνες ακριβώς πριν από τη συνέλευσι «Νικηφόρος Πίστις» τον Δεκέμβριο του 1978, ο αριθμός τών διοιγγελέων της Βασιλείας σημείωνε ελάττωσι. Αυτό ανησυχούσε πολλούς αδελφούς. Αλλά η διεθνής συνέλευσις προμήθευσε ακριβώς την ενθάρρυνσι που χρειαζόταν. Έτσι τον Ιανουάριο του 1979 φθάσαμε ένα νέο ανώτατο όριο από 6.058 εύαγγελιζομένους στη χώρα. Κι’ από τότε συνεχίζεται μία σταθερή αύξησι.

Στη διάρκεια του 1979 έγιναν συνολικά 22 συνελεύσεις περιοχής με σύνολο παρευρεθέντων 24.794. και τον Οκτώβριο ο αριθμός των διαγγελέων της Βασιλείας έφθασε τους 6.528. Κατόπιν, τον Νοέμβριο, οι αδελφοί πήραν κι’ άλλη έξοχη ενθάρρυνσι από την επίσκεψι του επισκόπου ζώνης Άλμπερτ Σρέντερ του Κυβερνώντος Σώματος. Οι εκκλησίες προσκλήθηκαν σε μια ειδική ομιλία του αδελφού Σρέντερ στο αμφιθέατρο της Διεθνούς Εκθέσεως στο Σαν Σαλβαντόρ. Τι έκπληξις ήταν να δούμε ένα ακροατήριο από 7.127 εκείνο το ωραίο βράδυ κάτω από ένα έναστρο ουρανό!

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ «ΖΩΣΑ ΕΛΠΙΣ»

Περίπου ένα μήνα αργότερα, από 29 Δεκεμβρίου ως 1 Ιανουαρίου, η συνέλευσις «Ζώσα Ελπίς» χρησίμευσε σαν μια περαιτέρω υποκίνησις για τους αδελφούς να παραμείνουν στερεοί στην απόφασί τους να υπηρετούν τον Ιεχωβά. Η συνέλευσις έγινε και πάλι στο Στάδιο Φλορ Μπλάνκα στο Σαν Σαλβαντόρ. Το ενθουσιώδες πνεύμα που είχαν επιδείξει οι αδελφοί στη διάρκεια του έτους ήταν φανερό καθώς άρχιζε η οργάνωσις της συνελεύσεως. Το ανώτατο όριο των παρευρεθέντων ήταν 11.939, ήτοι 830 περισσότεροι από τους παρόντες στη διεθνή συνέλευσι του προηγούμενου χρόνου.

Μολονότι στη χώρα υπήρχε αναταραχή, μέσα στο στάδιο όλα ήσαν ήσυχα. Αλλά οι κίνδυνοι απ’ έξω φαίνονται καθαρά απ’ αυτό που συνέβη στο νεαρό αδελφό που έπαιζε το ρόλο του ορφανού παιδιού στο βραδινό δράμα. Είχε βγη έξω να περπατήση λίγο μ’ έναν άλλο αδελφό. Καθώς γύριζε στο στάδιο για να φορέση τη στολή του για το δράμα, τον πλησίασε ένας άνδρας που έβγαλε ένα μαχαίρι και του ζήτησε ό,τι πράγματα είχε. Μολονότι ο αδελφός του έδωσε το ρόλοι του, τα χρήματα κι’ ό,τι άλλο είχε χωρίς καμμιά αντίστασι, τον μαχαίρωσε στην πλάτη. Του περιποιήθηκαν το τραύμα του στο τμήμα πρώτων βοηθειών στη συνέλευσι, και του είπαν να πάη αμέσως για ιατρική εξέτασι. Αυτός, όμως, χωρίς να πη τίποτα σε κανένα, ντύθηκε ήσυχα για το δράμα και έπαιξε με πόνους το μέρος του μπροστά στους θεατές που δεν ήξεραν τίποτα για τον τραυματισμό του.

Το έγκλημα και η βία έγιναν συνηθισμένα πράγματα εδώ καθώς τα πολιτικά προβλήματα άρχισαν να διαιρούν τη χώρα. Μολονότι αναμέναμε ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα για τη συνέλευσι, όλα τελείωσαν καλά, και οι αδελφοί γύρισαν στα σπίτια τους χωρίς μεγάλη δυσκολία.

ΝΕΑ ΑΙΘΟΥΣΑ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΝ

Ένα κύριο σημείο της συνελεύσεως «Ζώσα Ελπίς» ήταν η ανακοίνωσις ότι η επόμενη σειρά συνελεύσεων περιοχής θα γινόταν κυρίως στη νέα αίθουσα συνελεύσεων που ήταν υπό κατασκευή κοντά στη λίμνη Ιλοπάνγκο. Από τότε που είχε γίνει η πρότασις για την αίθουσα το 1977, πολλοί αδελφοί είχαν αφιερώσει χρόνο και κόπο δωρεάν για να γίνη το έργο. Όπως σε κάθε ανθρώπινο έργο, αντιμετωπίσθηκαν προβλήματα, αλλά τελικά υπερπηδήθηκαν.

Ολόκληρες εκκλησίες δαπανούσαν κατά καιρούς τις Κυριακές τους για να βοηθήσουν στην κατασκευή. Οι αδελφοί συνεισέφεραν γενναιόδωρα για ν’ αγορασθούν οικοδομικά υλικά και να πληρωθούν οι εργάτες που έκαναν τις εργασίες που δεν μπορούσαν να κάνουν οι αδελφοί. Ακόμη και άτομα που δεν ήσαν Μάρτυρες του Ιεχωβά έδειξαν προθυμία να βοηθήσουν. Έτσι δικαιολογημένα, το στάδιο αντήχησε από χειροκροτήματα όταν ανακοινώθηκε ότι εγίνοντο σχέδια για να χρησιμοποιηθή η αίθουσα σε λίγους μήνες.

Με γελαστά πρόσωπα το ένα λεωφορείο μετά το άλλο φορτωμένο με αδελφούς και αδελφές έφθανε για την πρώτη συνέλευσι περιοχής στην αίθουσα την 1η Μαρτίου 1980. Απομένουν ακόμη πολλά να γίνουν για να τελειώση το κτίριο, αλλά αν κρίνουμε από την μέχρι τώρα συνεργασία και την απόδειξι ότι το πνεύμα του Ιεχωβά υποστηρίζει αυτό το έργο, υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύωμε ότι οι εργασίες γρήγορα θα συμπληρωθούν προς αίνο του Ιεχωβά.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΤΑΡΑΧΗ

Στο τέλος του 1979, η πολιτική αναταραχή απείλησε να εξελιχθή σε γενικό εμφύλιο πόλεμο, παρόμοιο με την πρόσφατη σύγκρουσι στη Νικαράγουα που κόστισε 30.000 ανθρώπινες ζωές. Τον Οκτώβριο ο πρόεδρος του Ελ Σαλβαντόρ, Στρατηγός Κάρλος Χουμπέρτα Ρομέρο, εκδιώχθηκε βίαια από το αξίωμά του και αντικαταστάθηκε από μια πενταμελή χούντα.

Πολλοί έλπιζαν ότι αυτή η εξέλιξις θα έβαζε τέρμα στα επεισόδια βίας που είχαν κοστίσει εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές στη χώρα στη διάρκεια του έτους. Η βία όμως μάλλον κλιμακώθηκε. Επαναστατικές ομάδες κατέλαβαν εκκλησίες, πρεσβείες, κυβερνητικά και άλλα κτίρια και συνέλαβαν πολλά άτομα σαν ομήρους. Συχνά αθώοι άνθρωποι, περιλαμβανομένων και μερικών αδελφών μας έπεσαν στα χέρια αδίστακτων ατόμων.

Επί παραδείγματι, μια νεαρή αδελφή βρέθηκε όμηρος μαζί με μια ομάδα ομήρων που ήταν όλοι άνδρες. Επέδειξε μεγάλο θάρρος και χρησιμοποίησε την ευκαιρία να δώση μαρτυρία τόσο σ’ εκείνους που είχαν καταλάβει το κτίριο όπου εργαζόταν όσο και στους συνομήρους της. Ύστερα από λίγες μέρες αφέθηκαν ελεύθεροι σώοι. Οι άλλοι όμηροι που εκρατούντο μαζί της είπαν ότι οι προσευχές και η πνευματική δύναμις αυτού του κοριτσιού τούς βοήθησαν ν’ αντέξουν στη δοκιμασία. Τι έξοχο παράδειγμα θάρρους έδωσε αυτή η αδελφή για να την μιμηθούν κι’ άλλοι!

Οι δολοφονίες και οι βομβαρδισμοί ήσαν καθημερινά συμβάντα. Οι επιχειρηματίες, λόγω φόβου, εγκατέλειπαν τη χώρα μαζικά. Ο Ντάγκλας Μπέρναρντ, ένας Αμερικανός επιχειρηματίας είπε ότι «ικανοί ηγέτες τόσο από τη δημόσια όσο και την ιδιωτική ζωή φεύγουν καθημερινά. Περιμένουν στη σειρά έξω από την πρεσβεία των Η.Π.Α. από τις τέσσερις το πρωί περιμένοντας θεώρησι διαβατηρίων. Οι πιο ωργανωμένοι επιχειρηματίες φεύγουν με ομίλους αναζητώντας νέους τομείς δράσεως στην Παραγουάη, στο Εκουαντόρ ή στη Βολιβία. Άφησαν το Ελ Σαλβαντόρ».

Έτσι οι επιχειρήσεις και τα εργοστάσια κλείνουν και οι άνθρωποι αναζητούν μ’ οποιοδήποτε δυνατό τρόπο να μετατρέψουν το τοπικό χρήμα σε ξένο νόμισμα που να μπορή να μεταφερθή σ’ άλλες χώρες. Όσο αυτό εξακολουθεί, οι εργασίες σπανίζουν και συγχρόνως οι τιμές φθάνουν στα ύψη. Αυτό κατέληξε σε μια ατμόσφαιρα φόβου και εγκλήματος.

Καταστήματα όπως του Μακ Ντόναλτς αισθάνθηκαν τη βία. Μια ομάδα διέταξε όλους τους ανθρώπους να βγουν έξω από ένα απ’ αυτά τα καταστήματα, έχυσαν ολόγυρα βενζίνη και το έκαψαν ως τα θεμέλια. Έρριξαν βόμβες σε τράπεζες, έκαψαν σουπερμάρκετς και λεωφορεία και εκτέλεσαν ανθρώπους στις εργασίες τους, στα σπίτια τους και στους δρόμους.

Οι κυβερνητικές και αστυνομικές δυνάμεις εργάσθηκαν σκληρά προσπαθώντας να εμποδίσουν τους εξτρεμιστές να αναλάβουν τον έλεγχο. Αυτό αφήνει τον κοινό λαό εντελώς απροστάτευτο από εκείνους που παίρνουν το νόμο στα χέρια τους. Ο νόμος και η τάξις έχουν εξαφανισθή από το Ελ Σαλβαντόρ. Επί παραδείγματι πολλοί αρνούνται να σταματήσουν στα κόκκινα φώτα της κυκλοφορίας γιατί πολλούς τους ληστεύουν καθώς κάθονται στ’ αυτοκίνητά τους περιμένοντας ν’ αλλάξη το φως, ή κι’ ακόμη χειρότερο, τους παίρνουν τα’ αυτοκίνητά τους δια της βίας.

Σε πολλά μικρά μαγαζιά κι επιχειρήσεις πολλές φορές λένε «δώστε μας τα λεφτά σας αλλιώς θα σας κάψουμε το μαγαζί.» Οι άνθρωποι έμαθαν ν’ αφήνουν τα ρολόγια τους, πολύτιμα έγγραφα και τα περισσότερα χρήματά τους στο σπίτι όταν θα πρέπει να περπατήσουν στους δρόμους. Δεν είναι ασυνήθιστο να βγάλη ένας κλέφτης ένα μαχαίρι μέσα στο λεωφορείο και να σας πη, μπροστά σ’ όλους τους άλλους, να του παραδώσετε όλα σας τα χρήματα.

ΑΔΕΛΦΟΙ ΦΟΝΕΥΟΝΤΑΙ

Λίγο καιρό μετά την επικράτησι της χούντας τον Οκτώβριο του 1979, φάνηκε πως η κατάστασις χειροτέρευε. Δυο από τους αδελφούς μας, ο Γιόργκε και ο Εουτζένιο Βάσκουεζ, διακονικοί υπηρέτες στην εκκλησία Σαν Χουάν Οπίκο, αποφάσισαν να μαζέψουν καφέ για να έχουν αρκετά χρήματα να παρακολουθήσουν την πλησιάζουσα Συνέλευσι Περιφερείας «Ζώσα Ελπίς» τον Δεκέμβριο. Είχαν έργασθή σ’ αυτή τη φυτεία για μια εβδομάδα περίπου όταν άρχισαν να διακρίνουν ότι πολλοί από τους συλλέκτες δεν ενδιαφέροντα και πολύ για τη συλλογή του καφέ. Δαπανούσαν τον περισσότερο χρόνο τους μιλώντας για τις κοινωνικές αδικίες και την ανάγκη κάποιας αλλαγής. Οι αδελφοί μας έμεναν απομονωμένοι ασχολούμενοι με τη συλλογή του καφέ.

Τη Δευτέρα, 17 Δεκεμβρίου 1979, πολλοί από τους εργάτες εξεπλάγησαν με την ανακοίνωσι ότι δεν θα τους επέτρεπαν να συλλέξουν καφέ. Τη μέρα εκείνη η φυτεία καταλήφθηκε από αγρότες που υποστηρίζοντο από ένοπλους αντάρτες. Ανάγκασαν δια της βίας τους 1500 συλλέκτες καφέ να μην εργασθούν στις φυτείες και τους έβαλαν να σκάβουν ορύγματα. Την επόμενη μέρα έφθασαν ένοπλες δυνάμεις με στρατιώτες και τανκς και ζήτησαν από τους αντάρτες να παραδοθούν. Όταν οι αντάρτες απάντησαν με πυροβολισμούς τότε οι ένοπλες δυνάμεις άνοιξαν πυρ.

Η μάχη κράτησε δυόμιση ώρες κι’ ερήμωσε τη φυτεία. Παντού υπήρχαν πτώματα νέων και γέρων πάνω στη γη σαν σκορπισμένα φύλλα. Οι δυο αδελφοί μας ήσαν ανάμεσα στους νεκρούς. Αυτοί που επέζησαν διηγήθηκαν κατόπιν πώς οι αδελφοί είχαν αρνηθή να πάρουν όπλα και επέμεναν στην πλήρη ουδετερότητα. Γι’ αυτό τους στιγμάτισαν σαν δειλούς και τους έστειλαν στη φωτιά της μάχης.

Οι σύζυγοι και οι φίλοι των θυμάτων δεν είχαν ιδέα για το τι συνέβη στους αγαπημένους τους. Άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες ότι τους είχαν χώσει όλους σ’ ένα κοινό τάφο. Δέκα μέρες αργότερα βρέθηκαν 26 πτώματα κάτω από ένα χωμάτινο σωρό, αλλά ήταν αγνώριστα. Ύστερα από έρευνα επί ώρες, βρέθηκαν τα πτώματα του Γιόργκε και του Εουτζίνιο.

Ήταν τραγικό που οι γυναίκες αυτών των δύο αδελφών αφού έμειναν χωρίς τη βοήθεια και την προστασία του αρχηγού της οικογενείας, έπεσαν και θύματα αναίσχυντων κλεφτών που ήθελαν να τους αρπάξουν την παραγωγή τους. Αλλά η εκκλησία έσπευσε να τις βοηθήση. Όταν άρχισε η συνέλευσις περιφερείας ήσαν παρόντες οι αδελφοί αυτής της εκκλησίας και μαζί τους και οι δυο χήρες αδελφές.

Σε μια άλλη περίπτωσι, τον Μάρτιο του 1980, ένας πρεσβύτερος σε μια από της εκκλησίες του Σαν Σαλβαντόρ, δεν εμφανίσθηκε σπίτι του τη συνηθισμένη του ώρα. Ήταν το βράδυ για τη Θεοκρατική Σχολή και τη συνάθροισι υπηρεσίας και πάντοτε φρόντιζε να επιστρέφη εγκαίρως τα βράδια της Παρασκευής. Αλλά το βράδυ εκείνο δεν φάνηκε σπίτι του ούτε και τα’ άλλα βράδια όλης της επόμενης εβδομάδας. Η οικογένειά του και οι Χριστιανοί αδελφοί του έψαξαν παντού για να βρουν κάποιο ίχνος του αλλά εις μάτην. Μια εβδομάδα αργότερα το πτώμα του βρέθηκε μαζί με το πτώμα ενός συνεργάτη του.

Παραμένει ακόμη μυστήριο γιατί σκότωσαν έτσι ανελέητα τον αδελφό μας. Ήταν καλά γνωστό ότι δεν αναμιγνυόταν στις πολιτικές υποθέσεις της χώρας. Τι ευλογία είναι να έχωμε τη βέβαιη ελπίδα της αναστάσεως, και να γνωρίζωμε ότι ο Ιεχωβά σκοπεύει να ξαναδώση ζωή σε τέτοιους πιστούς δούλους!

ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΧΑΙΤΙΣΙ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

Τον Μάρτιο του 1980 η κυβέρνησις εκήρυξε κατάστασι ανάγκης και περιώρισε ωρισμένα δικαιώματα. Σαν συνέπεια, φαίνεται ότι σταμάτησαν οι καταλήψεις δημοσίων κτιρίων. Το ίδιο μπορεί να λεχθή και για τις πορείες διαμαρτυρίας από ανατρεπτικά στοιχεία, που αποτελούσαν κίνδυνο για όλες τις επιχειρήσεις στο δρόμο της πορείας τους. Αλλά η κατάστασις ανάγκης δεν έβγαλε τη βία από τις καρδιές των ανθρώπων, πράγμα που φαίνεται απ’ αυτά που διαπράττουν κάτω από το κάλυμμα του σκότους ή των προσωπίδων.

Στις 24 Μαρτίου του 1980, δολοφονήθηκε ο Καθολικός αρχιεπίσκοπος Όσκαρ Αρνούλφο Ρομέρο και Γκαλντάμεζ, καθώς εκτελούσε τη λειτουργία. Αυτό έδωσε τον σπινθήρα για περαιτέρω έκρηξι της βίας και του φόβου. Το βράδυ εκείνο πολλά κτίρια στη χώρα συγκλονίσθηκαν από εκρήξεις βομβών. Ένας από τους αδελφούς μας, καθώς πήγαινε στο έργο από πόρτα σε πόρτα, έπεσε στα χέρια μιας ομάδας αναρχικών που τον απείλησαν με θάνατο αν δεν ακολουθούσε την ομάδα τους. Παρέμεινε σταθερός και, αφού τον εκακοποίησαν βάναυσα, τελικά τον απέλυσαν.

Στις 30 Μαρτίου χιλιάδες λαού κατέκλυσαν το πάρκο μπροστά από τον Καθεδρικό ναό στο Σαν Σαλβαντόρ για την κηδεία του Καθολικού αρχιεπισκόπου. Ξαφνικά καθώς ο ειδικός εκπρόσωπος του πάπα γι’ αυτή την περίπτωσι μιλούσε στα πλήθη, η πυρπόλισις των αυτοκινήτων και οι πυροβολισμοί έσπειραν τον πανικό στο μέρος αυτό. Καθολικοί ποδοπατούσαν Καθολικούς καθώς προσπαθούσαν να βρουν μέρος ασφαλείας. Οι νεκροί και οι τραυματίες δείχνουν πόσο σοβαρά είναι τα πολιτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα του Ελ Σαλβαντόρ, όπου η θυσία της ζωής δεν υπολογίζεται καθόλου προκειμένου να επιτευχθούν πολιτικοί σκοποί.

ΠΩΣ ΠΕΡΝΑΕΙ Ο ΛΑΟΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ

Ανάμεσα σ’ όλη αυτή την αναταραχή ο λαός του Ιεχωβά στο Ελ Σαλβαντόρ συνεχίζει την πορεία του και δεν αφήνει αυτή την κατάστασι να τους εμποδίση να παρακολουθούν τις συνελεύσεις, τις εκκλησιαστικές συναθροίσεις και να εκτελούν την υπηρεσία τους έξω στον αγρό. Και μάλιστα, καταβάλλουν ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια στην υπηρεσία του Θεού. Όπως έγραψε ένας από τους ιεραποστόλους σ’ ένα μέλος της οικογένειας Μπέθελ στο Μπρούκλυν τον Μάιο του 1980:

«Όλοι μας έχομε συνηθίσει ν’ ακούμε τους πυροβολισμούς και τις βόμβες, και δεν ταραζόμαστε τώρα τόσο πολύ. Οι εφημερίδες τα παρουσιάζουν πάντοτε πιο τραγικά απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Βέβαια πολλοί αδελφοί τηλεφωνούν για να δουν αν ματαιώθηκαν ή όχι οι συναθροίσεις, αλλά εμείς πάντοτε τις κάνουμε.»

Έτσι τη μέρα μετά τις βιαιότητες στην κηδεία του αρχιεπισκόπου, ο λαός του Ιεχωβά και οι φίλοι τους συγκεντρώθηκαν σε πρωτοφανή αριθμό για την Ανάμνησι. Ενώ ο κόσμος γενικά φοβόταν να μένη στους δρόμους, 27.319 άτομα με κίνδυνο της ζωής τους ήρθαν στη συνάθροισι μετά τη δύσι του ηλίου τη Δευτέρα στις 31 Μαρτίου. Δηλαδή ήρθαν πάνω από 5.000 περισσότεροι από κάθε άλλη εορτή της Αναμνήσεως στο Ελ Σαλβαντόρ!

Επίσης οι αδελφοί δείχνουν ζήλο παρηγορώντας καταθλιμμένους ανθρώπους εδώ με το μόνο αληθινό άγγελμα ελπίδας, τη βασιλεία του Θεού. Τον Ιανουάριο φθάσαμε ένα νέο ανώτατο όριο από 6.655 διαγγελείς. Ακολούθησε ο Φεβρουάριος με 6.690, ο Μάρτιος με 6.721 και ο Απρίλιος με 7.000, και πάνω από 8.000 Γραφικές μελέτες που διεξάγονται κάθε μήνα με ενδιαφερόμενα άτομα. Η προοπτική για θεοκρατική αύξησι φαίνεται διαρκώς λαμπρότερη καθώς η προοπτική αυτού του κόσμου διαρκώς σκοτεινιάζει.

Χιλιάδες έπαιξαν κάποιο μέρος στην 35χρονη θεοκρατική ιστορία στο Ελ Σαλβαντόρ, και στο διάστημα αυτό πολλά άτομα ήρθαν και έφυγαν. Χωρίς αμφιβολία οι αλλαγές θα συνεχισθούν καθώς ο λαός του Ιεχωβά συνεχίζει την υπηρεσία του. Υπάρχει απόλυτη εμπιστοσύνη στον Ιεχωβά ο οποίος στο εδάφιο Ρωμαίους 8:28 υπόσχεται ότι κάνει τα έργα του να συνεργούν για το καλό εκείνων που τον αγαπούν. Μέσω του προφήτου του Ησαΐα, ο Ιεχωβά υπόσχεται: «Το ελάχιστον θέλει γίνει χίλια· και το ολιγοστόν ισχυρόν έθνος· εγώ ο Κύριος θέλω επιταχύνει τούτο κατά τον καιρόν αυτού.»—Ησ. 60:22.

Οι δυο Μάρτυρες που ήρθαν στο Ελ Σαλβαντόρ στις 24 Φεβρουαρίου 1945, έγιναν αληθινά χιλιάδες καθώς το ευαγγέλιο κηρύττεται πλατιά στο Ελ Σαλβαντόρ από τους 7.156 διαγγελείς της Βασιλείας που ανάφεραν το έργο τους τον Μάιο του 1980. Όλοι αυτοί που είχαν το προνόμιο να συμμετάσχουν σ’ αυτό το έργο είναι βαθιά ευγνώμονες στον Ιεχωβά, και αποβλέπουν σ’ αυτόν για περαιτέρω ευλογίες καθώς θα γράφεται θεοκρατική ιστορία στο μέλλον.

[Χάρτης στη σελίδα 37]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΕΛ ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ

ΓΟΥΑΤΕΜΑΛΑ

ΟΝΔΟΥΡΑ

ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ

Μεταπάν

Τεξισκεπέκε

Σάντα Άνα

Σαλτσουάπα

Σαν Γιασίντο

Τεγιουεπέκε

Αουατσαπάν

Κασαλτέπεκε

Ιλομπάσκο

Ζουαγιούα

Αρμενία

Σογιαπάνγκο

Απόπα

Κοχουτεπέκε

Σονσονάτε

ΣΑΝ ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ

Σαν Σεμπαστιάν

Σάντο Ντομίνγκο

Σαν Ραμόν

Ακαχούτλα

Σαν Μάρκος

Λίμνη Ιλοπάνγκο

Σαντιάγκο Τεξακουάγκος

Σαν Χουάν Τάλπα

Μπερλίν

Σαντιάγκο ντε Μαρία

Σαν Μιγκουέλ

Ουσουλουτάν

Λα Ουνιόν

[Εικόνα στη σελίδα 36]

Λίθινα λείψανα χρονολογούμενα από το 2000 π.Χ. που φέρουν σύμβολα σταυρού, εξωρύχθηκαν στο Ελ Σαλβαντόρ

[Εικόνα στη σελίδα 40]

Αντώνιο Μολίνα Τσότο, 69 ετών· ο πρώτος από το Ελ Σαλβαντόρ που έγινε ένας αφιερωμένος Μάρτυς

[Εικόνα στη σελίδα 44]

Αράχνη του Σαλβαντόρ, σε σύγκρισι μεγέθους με το χάρακα μετρήσεως και το χέρι του ανθρώπου

[Εικόνα στη σελίδα 47]

Ο Τσαρλς Μπηντλ, απόφοιτος της Γαλάδ που ανέλαβε την ηγεσία στο έργο της βασιλείας στο Ελ Σαλβαντόρ για πολλά χρόνια

[Εικόνα στη σελίδα 48]

Τζούλια Κλόγκστον (αριστερά) και Σαρλότ Μπόουεν Σρέντερ, απόφοιτοι της Γαλαάδ διωρισμένες στο Σαν Σαλβαντόρ· και οι δύο υπηρετούν τώρα στο Μπέθελ του Μπρούκλυν

[Εικόνα στη σελίδα 66]

Βαλτάσαρ Πέρλα, ένας κυβερνητικός επίσημος που έγινε Μάρτυς· ο γιος του Βαλτάσαρ ο νεώτερος, υπηρετεί τώρα στο Μπέθελ του Μπρούκλυν

[Εικόνα στη σελίδα 71]

Αβραάμ Πένια, ένας ηλικιωμένος οικογενειάρχης με δυο από τους γιους του. Υπήρξε μια ενθάρυνσις για την οικογένειά του η επιδίωξις από μέρους του της αληθινής λατρείας

[Εικόνα στη σελίδα 79]

Ραούλ Μοράλες, ο οποίος σαν νεαρός έδειξε εξέχουσα εκτίμησι για τα πνευματικά πράγματα, και αργότερα απόλαυσε πολλά προνόμια υπηρεσίας

[Εικόνα στη σελίδα 84]

Η αδελφή Λουγκάρντα Πένια, μετά τον θάνατο του συζύγου της Αβραάμ, έμεινε πιστή μέχρι του θανάτου της σε ηλικία 97 ετών

[Εικόνα στη σελίδα 92]

Ο αρχιεπίσκοπος σε προσωπική συνάντησι με μέλη της κυβερνήσεως, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται ο Ρουμπέν Ροζάλες (πέμπτος από δεξιά) ο οποίος τώρα είναι Μάρτυς του Ιεχωβά

[Εικόνα στη σελίδα 101]

Το Εθνικό Γυμναστήριο του Σαν Σαλβαντόρ που χρησιμοποιείται συχνά για συνελεύσεις Μαρτύρων

[Εικόνα στη σελίδα 104]

Σκηνή από τον σεισμό στο Ελ Σαλβαντόρ—Μάιος 1965

[Εικόνα στη σελίδα 115]

Ο Ντομενίκ Πικκόνε έγινε υπηρέτης τμήματος το 1969 και τώρα υπηρετεί σαν συντονιστής τμήματος

[Εικόνα στη σελίδα 127]

Το κτίριο του τμήματος στο Σαν Σαλβαντόρ με την καινούργια προσθήκη του μπροστά

[Εικόνα στη σελίδα 136]

Νέα αίθουσα συνελεύσεων κτίστηκε κοντά στη Λίμνη Ιλοπάνγκο. Η πρώτη συνέλευσις έγινε εδώ τον Μάρτιο του 1980

    Ελληνικές Εκδόσεις (1950–2025)
    Αποσύνδεση
    Σύνδεση
    • Ελληνική
    • Κοινή Χρήση
    • Προτιμήσεις
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Όροι Χρήσης
    • Πολιτική Απορρήτου
    • Ρυθμίσεις Απορρήτου
    • JW.ORG
    • Σύνδεση
    Κοινή Χρήση