Στους μήνες που ακολούθησαν, ο Χιτόσι απογοητεύτηκε από τις επαγγελματικές του προοπτικές. Για παράδειγμα, σε κάποια συνέντευξη εργασίας, δήλωσε ότι δεν θα έκανε τίποτα ανέντιμο. Το άτομο που του έπαιρνε συνέντευξη ανέφερε: «Ο τρόπος σκέψης σου είναι παράξενος!» Η οικογένεια και οι φίλοι του Χιτόσι τον παρότρυναν να παραμείνει σταθερός στην απόφασή του να είναι έντιμος, αλλά εκείνος άρχισε να έχει αμφιβολίες. Λόγου χάρη, είπε: «Αναρωτιόμουν αν ήταν καλή ιδέα να είμαι έντιμος λόγω της πίστης μου».

Η εμπειρία του Χιτόσι αποτελεί δυσάρεστη υπενθύμιση του ότι δεν εκτιμούν όλοι την εντιμότητα. Στην πραγματικότητα, ίσως μάλιστα μερικοί τη θεωρούν μειονέκτημα, ιδιαίτερα στον επιχειρηματικό κόσμο. «Με περιβάλλουν ανέντιμοι άνθρωποι», είπε μια εργαζόμενη στη Νότια Αφρική, «και μερικές φορές η πίεση να συμβιβαστώ είναι πολύ μεγάλη».

Μια ευρέως διαδεδομένη μορφή ανεντιμότητας σήμερα είναι το ψέμα. Πριν από μερικά χρόνια, κάποια μελέτη του ψυχολόγου Ρόμπερτ Σ. Φέλντμαν στο Πανεπιστήμιο Άμερστ της Μασαχουσέτης έδειξε ότι το 60 τοις εκατό των ενηλίκων λένε ψέματα τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια μιας δεκάλεπτης συζήτησης. «Το αποτέλεσμα μας εξέπληξε πολύ», αναφέρει ο Φέλντμαν. «Δεν περιμέναμε να είναι το ψέμα τόσο συνηθισμένο στην καθημερινή ζωή». Δεν είναι άραγε παράξενο ότι, ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι απεχθάνονται να τους λένε ψέματα, το ψέμα είναι μια από τις πιο διαδεδομένες συνήθειες;

Γιατί το ψέμα, η κλοπή και άλλες μορφές ανεντιμότητας είναι τόσο συνηθισμένες σήμερα; Πώς επηρεάζει η ανεντιμότητα το σύνολο της κοινωνίας; Και το σημαντικότερο, πώς θα καταφέρουμε εμείς να μην παγιδευτούμε από αυτές τις ανέντιμες συνήθειες;

Συμφωνείτε με την παραπάνω δήλωση; Όπως η Σαμάνθα, όλοι μας αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις από καιρό σε καιρό. Το πώς αντιδρούμε σε καταστάσεις που μας βάζουν στον πειρασμό να ενεργήσουμε ανέντιμα αποκαλύπτει ποιες αξίες θεωρούμε πολύτιμες. Για παράδειγμα, αν αυτό που μας νοιάζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι το να περισώσουμε το γόητρό μας, πιθανότατα θα βλέπουμε την ανεντιμότητα απλώς ως ένα ακόμα μέσο για να πετύχουμε αυτόν τον στόχο. Ωστόσο, όταν η αλήθεια έρθει στο φως, η ανεντιμότητα προκαλεί συχνά αρνητικές συνέπειες. Εξετάστε τα ακόλουθα:

Η ΑΝΕΝΤΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΤΗΝ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ

Οι σχέσεις οικοδομούνται με βάση την εμπιστοσύνη. Όταν δύο άνθρωποι εμπιστεύονται ο ένας τον άλλον, αισθάνονται ασφάλεια και σιγουριά. Η εμπιστοσύνη όμως δεν προκύπτει από τη μια στιγμή στην άλλη. Οικοδομείται όταν οι άνθρωποι περνούν χρόνο μαζί, επικοινωνούν με ειλικρίνεια και ενεργούν με ανιδιοτέλεια. Ωστόσο, η εμπιστοσύνη μπορεί να κλονιστεί ακόμα και από μία πράξη ανεντιμότητας. Και όταν γκρεμιστεί, είναι πολύ δύσκολο να οικοδομηθεί ξανά.

Σας έχει εξαπατήσει ποτέ κάποιος που θεωρούσατε καλό σας φίλο; Αν ναι, πώς νιώσατε; Πιθανότατα νιώσατε πληγωμένοι, ακόμα και προδομένοι. Είναι απόλυτα κατανοητό. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανεντιμότητα μπορεί να καταστρέψει το θεμέλιο πολύτιμων σχέσεων.

Η ΑΝΕΝΤΙΜΟΤΗΤΑ ΓΕΝΝΑΕΙ ΑΝΕΝΤΙΜΟΤΗΤΑ

Κάποια μελέτη του Ρόμπερτ Ίνις, καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, αποκάλυψε ότι «η ανεντιμότητα είναι όντως μεταδοτική». Ως εκ τούτου, θα μπορούσε να παρομοιαστεί με έναν ιό​—όσο πιο συχνή είναι η επαφή σας με ανέντιμα άτομα, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να «μολυνθείτε» και εσείς οι ίδιοι.

Πώς θα αποφύγετε την παγίδα της ανεντιμότητας; Η Αγία Γραφή μπορεί να σας βοηθήσει. Παρακαλούμε εξετάστε μερικές Γραφικές αρχές.

Στην Αγία Γραφή, η λέξη του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου η οποία σε κάποιες περιπτώσεις αποδίδεται με τύπους της λέξης «έντιμος» αναφέρεται σε «κάτι που είναι από τη φύση του καλό». Μεταδίδει επίσης την έννοια πως κάτι είναι ωραίο από ηθική άποψη.

Οι Χριστιανοί παίρνουν στα σοβαρά τα θεόπνευστα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Θέλουμε να συμπεριφερόμαστε έντιμα σε όλα». Τι περιλαμβάνει αυτό;

Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ

Οι περισσότεροι άνθρωποι κοιτάζουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη κάθε πρωί πριν βγουν από το σπίτι. Γιατί; Επειδή θέλουν να είναι η εμφάνισή τους όσο καλύτερη γίνεται. Αλλά υπάρχει κάτι πολύ πιο σημαντικό από ένα ωραίο κούρεμα ή τα μοντέρνα ρούχα. Στην πραγματικότητα, ο εσωτερικός μας άνθρωπος μπορεί είτε να προσθέσει στην εξωτερική μας εμφάνιση είτε να αφαιρέσει από αυτήν.

Ο Λόγος του Θεού αναγνωρίζει με ειλικρίνεια ότι έχουμε την τάση να κάνουμε το κακό. «Η τάση της καρδιάς του ανθρώπου είναι κακή από τη νεότητά του», λέει το εδάφιο Γένεση 8:21. Συνεπώς, για να είμαστε έντιμοι πρέπει να αγωνιζόμαστε ενάντια στις έμφυτες αμαρτωλές μας τάσεις. Ο απόστολος Παύλος περιέγραψε παραστατικά τον δικό του αγώνα ενάντια στην αμαρτία, λέγοντας: «Διότι βρίσκω ευχαρίστηση στο νόμο του Θεού σύμφωνα με τον άνθρωπο ο οποίος είμαι εσωτερικά, αλλά βλέπω στα μέλη μου έναν άλλον νόμο που πολεμάει ενάντια στο νόμο της διάνοιάς μου και με οδηγεί αιχμάλωτο στο νόμο της αμαρτίας ο οποίος υπάρχει στα μέλη μου».​—Ρωμαίους 7:22, 23.

Για παράδειγμα, όταν η καρδιά μας μάς ωθεί να κάνουμε κάτι κακό και νιώθουμε έντονα την τάση να ενεργήσουμε ανέντιμα, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να υποκύψουμε στις παρορμήσεις της καρδιάς μας. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η επιλογή είναι δική μας. Επιλέγοντας να απορρίψουμε μια κακή σκέψη, θα παραμένουμε έντιμοι παρά την ανεντιμότητα που μας περιβάλλει.

ΚΕΡΔΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΑΧΗ

Προκειμένου να είμαστε έντιμοι, χρειαζόμαστε έναν ισχυρό κώδικα ηθικής. Αλλά δυστυχώς, πολλοί αφιερώνουν περισσότερο χρόνο για να αποφασίσουν ποιον “κώδικα ντυσίματος” προτιμούν, παρά για να κάνουν σκέψεις γύρω από κάποιον κώδικα ηθικής για τον εαυτό τους. Ως αποτέλεσμα, δικαιολογούν όση ανεντιμότητα εξυπηρετεί τις περιστάσεις τους. Το βιβλίο Μια Έντιμη Ματιά στην Ανεντιμότητα το θέτει ως εξής: «Ουσιαστικά, εξαπατούμε μέχρι του σημείου που μας επιτρέπει να διατηρούμε την εικόνα ενός σχετικά έντιμου ατόμου». Ωστόσο, υπάρχει άραγε κάποιο αξιόπιστο πρότυπο που μπορεί να μας βοηθήσει να αποφασίσουμε τον βαθμό στον οποίο είναι αποδεκτή​—αν είναι καν αποδεκτή—​η ανεντιμότητα; Ευτυχώς, υπάρχει.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν διαπιστώσει ότι η Γραφή καλύπτει πλήρως αυτή την ανάγκη. Περιέχει έναν κώδικα ηθικής που δεν συγκρίνεται με κανέναν άλλον. (Ψαλμός 19:7) Δίνει αξιόπιστη καθοδήγηση σε ζητήματα όπως είναι η οικογενειακή ζωή, η εργασία, η ηθική και η πνευματικότητα. Έχει αντέξει στον χρόνο. Οι νόμοι και οι αρχές της εφαρμόζονται σε όλες τις εθνότητες, τις φυλές και τους λαούς. Εμβαθύνοντας στη Γραφή, στοχαζόμενοι όσα λέει και εφαρμόζοντας τις συμβουλές της μπορούμε να εκπαιδεύσουμε την καρδιά μας να είναι έντιμη και δίκαιη.

Ωστόσο, δεν αρκεί μόνο η απόκτηση ακριβούς γνώσης για τη Γραφή προκειμένου να κερδίσουμε τη μάχη με την ανεντιμότητα. Εξάλλου, ζούμε σε έναν ηθικά ξεπεσμένο κόσμο ο οποίος μας πιέζει να αποδεχόμαστε τα διεφθαρμένα πρότυπά του. Γι’ αυτό χρειάζεται να προσευχόμαστε στον Θεό για τη βοήθεια και την υποστήριξή του. (Φιλιππησίους 4:6, 7, 13) Κάνοντάς το αυτό, θα έχουμε το θάρρος να υπερασπιζόμαστε το σωστό και να είμαστε έντιμοι σε όλα.

ΑΝΤΑΜΟΙΒΕΣ ΤΗΣ ΕΝΤΙΜΟΤΗΤΑΣ

Ο Χιτόσι, ο οποίος αναφέρθηκε στο εισαγωγικό άρθρο, ωφελήθηκε από τη φήμη που είχε ως έντιμος υπάλληλος. Ο τωρινός του εργοδότης εκτιμάει την εντιμότητά του. «Είμαι ευγνώμων», λέει ο Χιτόσι, «επειδή κατάφερα να βρω μια δουλειά η οποία μου επιτρέπει να διατηρώ καθαρή συνείδηση».

Υπάρχουν και άλλοι που έχουν διαπιστώσει το ίδιο. Εξετάστε μερικά παραδείγματα ατόμων που ωφελήθηκαν από την εφαρμογή της Γραφικής αρχής να «συμπεριφερόμαστε έντιμα σε όλα».

• Καθαρή Συνείδηση

  

  «Παράτησα το σχολείο στα 13 μου για να δουλέψω με κλέφτες. Ως αποτέλεσμα, εξασφάλιζα το 95 τοις εκατό του εισοδήματός μου με ανέντιμα μέσα. Αργότερα παντρεύτηκα, και μαζί με τον άντρα μου αρχίσαμε να μελετάμε τη Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Μάθαμε ότι ο Ιεχωβάa Θεός μισεί τις ανέντιμες συνήθειες, και έτσι αποφασίσαμε να αλλάξουμε τρόπο ζωής. Το 1990 αφιερώσαμε τη ζωή μας στον Ιεχωβά και βαφτιστήκαμε ως Μάρτυρες του Ιεχωβά.​—Παροιμίες 6:16-19.

  «Κάποτε το σπίτι μου ήταν γεμάτο κλοπιμαία, αλλά όχι πια. Αυτό μου επιτρέπει να απολαμβάνω καθαρή συνείδηση. Όταν αναλογίζομαι τα πολλά χρόνια που ζούσα ανέντιμα, είμαι ευγνώμων στον Ιεχωβά για το μεγάλο του έλεος. Κάθε βράδυ πηγαίνω για ύπνο νιώθοντας μεγάλη ικανοποίηση επειδή ξέρω ότι τώρα ευαρεστώ τον Ιεχωβά».​—Σέριλ, Ιρλανδία.

  

  «Όταν το αφεντικό μου έμαθε ότι είχα αρνηθεί να δωροδοκηθώ από έναν πιθανό πελάτη, μου είπε: “Χάρη στον Θεό σου είσαι τόσο αξιόπιστος! Είμαστε πραγματικά πολύ χαρούμενοι που σε έχουμε στην εταιρία μας”. Το να είμαι έντιμος σε όλα μού δίνει τη δυνατότητα να έχω καθαρή συνείδηση ενώπιον του Ιεχωβά Θεού. Μου επιτρέπει επίσης να βοηθάω την οικογένειά μου και άλλους να κάνουν το ίδιο».​—Σόνι, Χονγκ Κονγκ.

• Ειρήνη Διάνοιας

  

  «Εργάζομαι ως βοηθός διοίκησης σε μια πολυεθνική τράπεζα. Σε αυτόν τον χώρο, η εντιμότητα συχνά παραμερίζεται για χάρη του κέρδους. Η άποψη που επικρατεί είναι: “Τι πειράζει λίγη ανεντιμότητα αφού φέρνει κέρδος και ωφελεί την οικονομία;” Αλλά με το να είμαι έντιμος έχω ειρήνη διάνοιας. Είμαι αποφασισμένος να παραμείνω έντιμος και να αντιμετωπίσω οποιεσδήποτε συνέπειες ίσως προκύψουν. Οι εργοδότες μου ξέρουν ότι δεν λέω ψέματα ούτε σε εκείνους αλλά ούτε και για εκείνους».​—Τομ, Ηνωμένες Πολιτείες.

• Αυτοσεβασμός

  

  «Ο προϊστάμενός μου με παρότρυνε να πω ψέματα για κάποιες προμήθειες που έλειπαν, αλλά εγώ αρνήθηκα. Όταν τελικά βρέθηκαν οι κλέφτες, ο εργοδότης μου με ευχαρίστησε για την εντιμότητά μου. Το να είναι κάποιος έντιμος σε έναν ανέντιμο κόσμο απαιτεί θάρρος. Αλλά στο τέλος, μπορούμε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό των άλλων».​—Καόρι, Ιαπωνία.

Καθαρή συνείδηση, ειρήνη διάνοιας και αυτοσεβασμός​—τέτοιες ανταμοιβές δείχνουν ότι όντως αξίζει να είναι κάποιος έντιμος. Δεν συμφωνείτε;