Αγία Γραφή—Γιατί Τόσες Μεταφράσεις;

Γιατί υπάρχουν τόσες μεταφράσεις της Αγίας Γραφής σήμερα; Πιστεύετε ότι οι καινούριες μεταφράσεις βοηθούν στην κατανόηση της Γραφής ή τη δυσκολεύουν; Αν μάθετε πώς προέκυψαν οι μεταφράσεις της Γραφής, θα είστε σε θέση να τις αποτιμήσετε σωστά.

Πρώτα από όλα, όμως, ποιος έγραψε αρχικά τη Γραφή και πότε;

ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ

Η Γραφή χωρίζεται συνήθως σε δύο τμήματα. Το πρώτο έχει 39 βιβλία τα οποία περιέχουν «ιερές εξαγγελίες του Θεού». (Ρωμαίους 3:2) Ο Θεός ενέπνευσε πιστούς ανθρώπους να γράψουν αυτά τα βιβλία σε μια μακρά χρονική περίοδο—σε διάστημα περίπου 1.100 ετών, από το 1513 Π.Κ.Χ. έως λίγο μετά το 443 Π.Κ.Χ. Έγραψαν κυρίως στην εβραϊκή, γι’ αυτό και ονομάζουμε αυτό το τμήμα Εβραϊκές Γραφές, γνωστές και ως Παλαιά Διαθήκη.

Το δεύτερο τμήμα έχει 27 βιβλία, τα οποία είναι επίσης “ο λόγος του Θεού”. (1 Θεσσαλονικείς 2:13) Ο Θεός ενέπνευσε πιστούς μαθητές του Ιησού Χριστού να γράψουν αυτά τα βιβλία σε μια πολύ πιο σύντομη περίοδο—σε διάστημα σχεδόν 60 ετών, από το 41 Κ.Χ. περίπου έως το 98 Κ.Χ. Έγραψαν κυρίως στην ελληνική, γι’ αυτό και ονομάζουμε αυτό το τμήμα Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, γνωστές και ως Καινή Διαθήκη.

Όλα μαζί αυτά τα 66 θεόπνευστα βιβλία αποτελούν την Αγία Γραφή—το άγγελμα του Θεού για την ανθρωπότητα. Αλλά γιατί έγιναν οι μεταφράσεις της Γραφής; Δείτε τρεις βασικούς λόγους.

Για να μπορούν οι άνθρωποι να τη διαβάζουν στη μητρική τους γλώσσα.
Για να αφαιρεθούν τα λάθη των αντιγραφέων και να αποκατασταθεί το αρχικό κείμενό της.
Για να εκσυγχρονιστεί η γλώσσα της.

Ας εξετάσουμε τι ρόλο έπαιξαν αυτοί οι παράγοντες σε δύο από τις πρώτες μεταφράσεις.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΒΔΟΜΗΚΟΝΤΑ

Περίπου 300 χρόνια πριν από την εποχή του Ιησού, Ιουδαίοι λόγιοι άρχισαν να μεταφράζουν τις Εβραϊκές Γραφές σε μια άλλη γλώσσα—την ελληνική. Η μετάφραση αυτή έγινε γνωστή ως Μετάφραση των Εβδομήκοντα. Γιατί δημιουργήθηκε; Για να βοηθήσει τους πολλούς Ιουδαίους που δεν μιλούσαν πλέον εβραϊκά αλλά ελληνικά να παραμείνουν προσκολλημένοι στα «άγια συγγράμματά» τους.—2 Τιμόθεο 3:15.

Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα βοήθησε επίσης εκατομμύρια μη Ιουδαίους ελληνόφωνους να μάθουν τι διδάσκει η Αγία Γραφή. Πώς; «Από τα μέσα του πρώτου αιώνα», λέει ο καθηγητής Γ. Φ. Χάουαρντ, «αυτή έγινε η Γραφή της Χριστιανικής Εκκλησίας, της οποίας οι ιεραπόστολοι πήγαιναν από συναγωγή σε συναγωγή “αποδεικνύοντας με εδάφια ότι ο Μεσσίας ήταν ο Ιησούς”». (Πράξεις 17:3, 4· 20:20) Αυτός ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους πολλοί Ιουδαίοι σύντομα «έχασαν το ενδιαφέρον τους για τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα», όπως αναφέρει ο Βιβλικός λόγιος Φ. Φ. Μπρους.

Καθώς οι μαθητές του Ιησού λάβαιναν σταδιακά τα βιβλία των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών, τα ένωναν με τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα η οποία περιείχε τις Εβραϊκές Γραφές, και έτσι προέκυψε η ολοκληρωμένη Αγία Γραφή που έχουμε εμείς σήμερα.

Η ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΒΟΥΛΓΑΤΑ

Περίπου 300 χρόνια μετά την ολοκλήρωση της Γραφής, ο θρησκευτικός λόγιος Ιερώνυμος παρήγαγε μια λατινική μετάφραση της Γραφής, η οποία τελικά έγινε γνωστή ως η λατινική Βουλγάτα. Εφόσον υπήρχαν ήδη λατινικές μεταφράσεις σε διάφορες μορφές, γιατί χρειαζόταν μία ακόμη; Ο Ιερώνυμος ήθελε να διορθώσει «εσφαλμένες αποδόσεις, οφθαλμοφανή λάθη και αδικαιολόγητες προσθήκες και παραλείψεις», λέει η Διεθνής Στερεότυπη Εγκυκλοπαίδεια της Βίβλου (The International Standard Bible Encyclopedia).

Ο Ιερώνυμος διόρθωσε πολλά από αυτά τα λάθη. Αλλά μετέπειτα οι θρησκευτικοί ηγέτες έκαναν ό,τι χειρότερο θα μπορούσαν να κάνουν! Χαρακτήρισαν τη λατινική Βουλγάτα ως τη μόνη εγκεκριμένη μετάφραση της Γραφής, και αυτό δεν άλλαξε για αιώνες! Αντί να βοηθάει τους απλούς ανθρώπους να καταλάβουν τη Γραφή, η Βουλγάτα τη μετέτρεψε σε κλειστό βιβλίο, επειδή ύστερα από κάποιο διάστημα οι περισσότεροι δεν ήξεραν λέξη στα λατινικά.

ΠΛΗΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΚΑΙΝΟΥΡΙΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ

Στο μεταξύ, συνέχισαν να παράγονται μεταφράσεις της Γραφής, όπως η φημισμένη συριακή Πεσίτα η οποία άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως τον πέμπτο αιώνα Κ.Χ. Αλλά μόλις τον 14ο αιώνα ξανάρχισαν οι προσπάθειες για να γίνει η Γραφή διαθέσιμη στη γλώσσα του απλού λαού.

Στα τέλη του 14ου αιώνα στην Αγγλία, ο Τζον Ουίκλιφ πρωτοξεκίνησε τη διαδικασία απεγκλωβισμού από τη λαβή μιας νεκρής γλώσσας παράγοντας τη Γραφή στην αγγλική, μια γλώσσα την οποία οι άνθρωποι στη χώρα του καταλάβαιναν πραγματικά. Λίγο αργότερα, οι τυπογραφικές μέθοδοι του Ιωάννη Γουτεμβέργιου έδωσαν στους Βιβλικούς λογίους τη δυνατότητα να παραγάγουν και να διανείμουν καινούριες μεταφράσεις της Γραφής σε πολλές και διάφορες ζωντανές γλώσσες σε όλη την Ευρώπη.

Όταν πλήθυναν οι μεταφράσεις στην αγγλική, κάποιοι σκεπτικιστές αμφισβήτησαν το αν υπάρχει ανάγκη να παράγονται διαφορετικές μεταφράσεις στην ίδια γλώσσα. Ο Άγγλος κληρικός Τζον Λιούις, που έζησε τον 18ο αιώνα, έγραψε: «Η γλώσσα γερνάει και γίνεται ακατανόητη, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να επανεξετάζουμε τις παλιές Μεταφράσεις και να τις κάνουμε να μιλούν τη Γλώσσα της εποχής, ώστε να τις κατανοεί η σύγχρονη γενιά».

Σήμερα, οι Βιβλικοί λόγιοι είναι σε καλύτερη θέση από ποτέ να επανεξετάσουν τις παλιότερες μεταφράσεις. Έχουν πολύ σαφέστερη κατανόηση των αρχαίων Βιβλικών γλωσσών και έχουν στη διάθεσή τους πολύτιμα αρχαία Βιβλικά χειρόγραφα που ανακαλύφτηκαν τα πρόσφατα χρόνια. Αυτά βοηθούν να καθοριστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια το πρωτότυπο κείμενο της Γραφής.

Επομένως, οι καινούριες Βιβλικές μεταφράσεις είναι πολύ χρήσιμες. Βέβαια, για κάποιες από αυτές χρειάζεται να είμαστε επιφυλακτικοί.a Αλλά αν εκείνοι που παράγουν μια καινούρια μετάφραση της Γραφής υποκινούνται από γνήσια αγάπη για τον Θεό, το έργο τους μας ωφελεί πολύ.

Για να διαβάσετε τη Γραφή στη γλώσσα σας στο διαδίκτυο ή στη φορητή σας συσκευή, επισκεφτείτε το www.jw.org/el. Επιλέξτε ΕΚΔΟΣΕΙΣ > ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ.

a Βλέπε το άρθρο «Πώς Μπορείτε να Επιλέξετε μια Καλή Μετάφραση της Αγίας Γραφής;» στο τεύχος 1 Μαΐου 2008 αυτού του περιοδικού.

ΤΟ ΙΕΡΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΗ ΓΡΑΦΗ

Το θεϊκό όνομα σε σπάραγμα χειρογράφου της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα από την εποχή του Ιησού

Η Αγία Γραφή—Μετάφραση Νέου Κόσμου χρησιμοποιεί το ιερό όνομα του Θεού, το όνομα Ιεχωβά, και στις Εβραϊκές Γραφές και στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Οι περισσότερες σύγχρονες Γραφές δεν το χρησιμοποιούν. Στη θέση του έχουν τη λέξη «Κύριος». Σύμφωνα με κάποιους μεταφραστές, ένας λόγος που το κάνουν αυτό είναι ότι το προσωπικό όνομα του Θεού, το οποίο αντιπροσωπεύεται από το Τετραγράμματο (ΓΧΒΧ), δεν εμφανιζόταν πουθενά στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα των Εβραϊκών Γραφών. Αληθεύει όμως αυτό;

Στα μέσα του 20ού αιώνα, ανακαλύφτηκαν μερικά πολύ παλιά σπαράγματα της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα που χρονολογούνται από την εποχή του Ιησού. Αυτά περιέχουν το ιερό όνομα του Θεού γραμμένο με εβραϊκούς χαρακτήρες. Από ό,τι φαίνεται, οι αντιγραφείς αφαίρεσαν αργότερα το θεϊκό όνομα και το αντικατέστησαν με τη λέξη «Κύριος». Η Μετάφραση Νέου Κόσμου έχει αποκαταστήσει το θεϊκό όνομα στη δικαιωματική του θέση μέσα στις Γραφές.

ΕΧΕΙ ΑΛΛΟΙΩΘΕΙ Η ΓΡΑΦΗ;

Ρόλος της Νεκράς Θαλάσσης από το βιβλίο του Ησαΐα ηλικίας 2.000 ετών. Η ομοιότητά του με το σημερινό κείμενο της Γραφής είναι εξαιρετική

Όπως είναι φυσικό, οι Βιβλικοί αντιγραφείς έκαναν λάθη. Ωστόσο, ούτε ένα από αυτά δεν αλλοίωσε τη Γραφή. «Κανένα θεμελιώδες δόγμα της Χριστιανικής πίστης δεν στηρίζεται σε αμφισβητούμενη απόδοση του κειμένου».—Η Βίβλος μας και τα Αρχαία Χειρόγραφα (Our Bible and the Ancient Manuscripts).

Οι Ιουδαίοι αντιγραφείς έκαναν τα λιγότερα λάθη. «Οι Ιουδαίοι γραμματείς των πρώτων Χριστιανικών αιώνων αντέγραφαν επανειλημμένα το κείμενο των Εβραϊκών Γραφών με απαράμιλλη πιστότητα».—Επανεξέταση των Ρόλων της Νεκράς Θαλάσσης (Second Thoughts on the Dead Sea Scrolls).

Λόγου χάρη, ένας ρόλος του Ησαΐα που βρέθηκε μεταξύ των Ρόλων της Νεκράς Θαλάσσης είναι αρχαιότερος κατά 1.000 χρόνια από τα κείμενα που ήταν ως τότε διαθέσιμα. Τι έδειξε η σύγκρισή του με το κείμενο που έχουμε σήμερα; «Σε ελάχιστα σημεία προστίθεται ή παραλείπεται μια λέξη».—Το Βιβλίο—Μια Ιστορία της Βίβλου (The Book. A History of the Bible).

Τα λάθη που έκαναν οι λιγότερο σχολαστικοί αντιγραφείς—για παράδειγμα, αντιμετάθεση γραμμάτων, λέξεων ή φράσεων—μπορούν πλέον να εντοπίζονται εύκολα και να διορθώνονται. «Καμιά άλλη αρχαία συλλογή κειμένων στον κόσμο δεν έχει τόσο άφθονες αποδείξεις για την κειμενική της ακρίβεια όσο η Καινή Διαθήκη».—Τα Βιβλία και οι Περγαμηνές (The Books and the Parchments).

«Οι πιστοί που έχουν αμφιβολίες μπορούν να νιώθουν ήσυχοι επειδή ακόμη και οι πιο αρχαίοι βιβλικοί πάπυροι από την Αίγυπτο έχουν σχεδόν απόλυτη ομοιότητα με το κείμενο που έχει φτάσει σε εμάς περνώντας από τα αμέτρητα σκριπτόρια και τυπογραφεία της Ευρώπης».—Το Βιβλίο—Μια Ιστορία της Βίβλου.

Έχει αλλοιωθεί λοιπόν η Γραφή; Φυσικά και όχι!