Αποστρέφεστε τη Φιλοδοξία;
ΕΧΕΤΕ την ικανότητα να λαμβάνετε ηγεσία; Αν ναι, μπορείτε να ωφελήσετε πολύ τους άλλους. Οι άνθρωποι εκτιμούν εκείνον που μπορεί να οργανώνη τα ζητήματα με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχη μια ομαλή, αποτελεσματική λειτουργία.
Αλλά μολονότι η ικανότης της ηγεσίας μπορεί να είναι μια ευλογία, συχνά κάτι την μετατρέπει σε παγίδα. Ο ένοχος γι’ αυτή την κατάστασι είναι η φιλοδοξία, που σημαίνει «πόθο ή υπερβολική επιθυμία για προαγωγές, τιμή, ανωτερότητα, δύναμι ή επιτυχίες.»
Η επιθυμία να επιτύχωμε διάκρισι είναι πολύ ισχυρή. Ακόμη και άτομα που θα έπρεπε να ήσαν παραδείγματα σε διαγωγή, παγιδεύθηκαν απ’ αυτήν. Επί παραδείγματι, ο Ιησούς είπε σχετικά με ωρισμένους θρησκευτικούς ηγέτας των ημερών του: «Προσέχετε από των γραμματέων, οίτινες θέλουσι να περιπατώσιν εστολισμένοι και αγαπώσιν ασπασμούς εν ταις αγοραίς και πρωτοκαθεδρίας εν ταις συναγωγαίς και τους πρώτους τόπους εν τοις δείπνοις.» (Λουκ. 20:46) Ακόμη και οι μαθηταί του Ιησού σε ωρισμένες περιπτώσεις έπεσαν θύματα της φιλοδοξίας των. Σχετικά με μια απ’ αυτές τις περιπτώσεις διαβάζομε: «Και ήλθεν εις Καπερναούμ· και ότε εισήλθεν εις την οικίαν, ηρώτα αυτούς· Τι διελογίζεσθε καθ’ οδόν προς αλλήλους; Οι δε εσιώπων διότι καθ’ οδόν διελέχθησαν προς αλλήλους τις είναι μεγαλήτερος.»—Μάρκ. 9:33, 34· Λουκ. 22:24.
ΟΙ ΚΑΚΟΙ ΚΑΡΠΟΙ ΤΗΣ ΦΙΛΟΔΟΞΙΑΣ
Η περίπτωσις του αρχαίου Ισραηλίτου στρατηγού Ιωάβ δείχνει τα οδυνηρά αποτελέσματα στα οποία μπορεί να οδηγήση η φιλοδοξία. Ο Ιωάβ με ύπουλο τρόπο εφόνευσε τον Αβενήρ και τον Αμασά. Αυτό συνέβη επειδή επωφθαλμιούσε τη θέσι του στρατηγού του Βασιλέως Δαβίδ. (2 Σαμ. 3:26, 27· 20:8-10, 23) Όταν ο βασιλεύς εγήρασε και ασθένησε, ο Ιωάβ ενώθηκε με τον γυιο του Δαβίδ, τον Αδωνία, σε μια συνωμοσία για ν’ αναλάβη την εξουσία του θρόνου. (1 Βασ. 1:18, 19) Όταν η συνωμοσία απέτυχε και ο Σολομών έγινε βασιλεύς, ο Ιωάβ εγκατέλειψε τον Αδωνία. Εν τούτοις, αυτό το φιλόδοξο σχέδιο δεν είχε κανένα καλό αποτέλεσμα, διότι ο Ιωάβ βρήκε ένα άδοξο θάνατο μέσω εκτελέσεως στην αρχή της βασιλείας του Σολομώντος.—1 Βασ. 2:5, 6, 29-34.
Ίσως έχετε παρατηρήσει πολλούς φιλόδοξους ανθρώπους ν’ αποκτούν υψηλές διοικητικές θέσεις. Ωφελούν αυτοί πραγματικά τους συνανθρώπους των; Ίσως να συμφωνήσετε με τις παρατηρήσεις ενός θεοπνεύστου Βιβλικού συγγραφέως: «Είναι κακόν το οποίον είδον υπό τον ήλιον, λάθος, λέγω προερχόμενον από του εξουσιαστού· ότι ο άφρων βάλλεται εις μεγάλας αξίας, οι δε πλούσιοι [δηλαδή, εκείνοι που μπορεί να θεωρούνται κατάλληλοι για εξουσία], κάθηνται εν ταπεινώ τόπω. Είδον δούλους εφ’ ίππων και άρχοντας περιπατούντας ως δούλους επί της γης.»—Εκκλησ. 10:5-7.
Οι σαπροί καρποί της κακής διαχειρίσεως των ανθρωπίνων υποθέσεων από φιλόδοξα άτομα αναφέρονται πολύ καλά στο εδάφιο Εκκλησιαστής 4:1: «Τότε εγώ εστράφην και είδον πάσας τας αδικίας τας γινομένας υπό τον ήλιον· και ιδού, δάκρυα των αδικούμενων, και δεν υπήρχεν εις αυτούς ο παρηγορών· η δε δύναμις ήτο εν τη χειρί των αδικούντων αυτούς· και δεν υπήρχεν εις αυτούς ο παρηγορών.» Δεν γίνεται αυτή η κατάστασις περισσότερο φανερή σήμερα;
ΔΙΑΚΡΑΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΑΠΟΨΙ
Ποια είναι η άποψίς σας σχετικά με την απόκτησι υπεροχής, διακρίσεων ή εξουσίας; Η Αγία Γραφή μπορεί να σας βοηθήση ν’ αναπτύξετε μια υγιή άποψι. Πώς;
Κατ’ αρχήν, η Αγία Γραφή δείχνει ότι ο φιλόδοξος αγώνας για να προωθηθή το άτομο είναι απλώς απώλεια χρόνου. Ο θεόπνευστος συγγραφεύς που αναφέρθηκε προηγουμένως παρετήρησε: «Προσέτι εγώ εθεώρησα πάντα μόχθον και πάσαν επίτευξιν έργου, ότι διά τούτο ο άνθρωπος φθονείται υπό του πλησίον αυτού· και τούτο ματαιότης και θλίψις πνεύματος.» (Εκκλησ. 4:4) Δεν είναι σοφό ν’ αποφεύγωμε μια τέτοια μάταιη πορεία; Ίσως έχετε παρατηρήσει ότι τα άτομα που είναι πολύ φιλόδοξα υπόκεινται περισσότερο σε κινδύνους της υγείας των λόγω εντάσεως, όπως είναι οι καρδιακές προσβολές. Πραγματικά, είναι υγιής η Γραφική συμβουλή: «Καλήτερον μία δραξ πλήρης αναπαύσεως παρά δύο πλήρεις μόχθου και θλίψεως πνεύματος.»—Εκκλησ. 4:6.
Η ανεξέλεγκτη επιθυμία για αναγνώρισι ή υπεροχή είναι επικίνδυνη επίσης από πνευματική άποψι, διότι ο Θεός λέγει: «Αλαζονείαν και αυθάδειαν . . . εγώ μισώ.» (Παροιμ. 8:13) Η φιλοδοξία βλάπτει όχι μόνο εκείνον που είναι δούλος σ’ αυτήν, αλλά κι εκείνους τους οποίους αυτός συναναστρέφεται. Γι’ αυτό τον λόγο, ο Βιβλικός συγγραφεύς Ιάκωβος συμβούλευσε τους Χριστιανούς του πρώτου αιώνος: «Εάν όμως έχητε εν τη καρδία υμών φθόνον πικρόν και φιλονεικίαν, [ιδιοτελή φιλοδοξίαν, ΜΝΚ] μη κατακαυχάσθε [ότι είσθε σοφοί] και ψεύδεσθε κατά της αληθείας. Η σοφία αύτη δεν είναι άνωθεν καταβαίνουσα, αλλ’ είναι επίγειος, ζωώδης, δαιμονιώδης. Διότι όπου είναι φθόνος και φιλονεικία, εκεί ακαταστασία και παν αχρείον πράγμα.»—Ιακ. 3:14-16.
Κάτι που δείχνει την «ακαταστασία» που μπορεί να φέρη η φιλοδοξία, είναι το γεγονός ότι δέκα απόστολοι του Ιησού «ήρχισαν να αγανακτώσι περί Ιακώβου και Ιωάννου» όταν αυτοί οι δύο εζήτησαν να έχουν τις πιο εξέχουσες θέσεις δίπλα στον Ιησού, στην ουράνια βασιλεία του Θεού. (Μάρκ. 10:41) Αργότερα, φιλόδοξοι άνθρωποι δημιούργησαν διαιρέσεις στη Χριστιανική εκκλησία. Βαθμιαίως αυτό ωδήγησε σε μια γενική αποστασία από την αληθινή Χριστιανική πίστι. (Πράξ. 20:29, 30· 2 Πέτρ. 2:1-3) Επιθυμείτε να υιοθετήσετε μια στάσι που μπορεί να προξενήση τόσο πολλή βλάβη;
ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΔΟΞΙΑΣ
Γιατί τόσοι πολλοί γίνονται θύματα της φιλοδοξίας; Επειδή είναι μια «υπερβολική επιθυμία» για υπεροχή και αναγνώρισι, η φιλοδοξία αποτελεί ένα τύπο πλεονεξίας. Ο Ιησούς είπε: «Έσωθεν εκ της καρδίας των ανθρώπων εξέρχονται . . . πλεονεξίαι, . . . βλέμμα πονηρόν, . . . υπερηφανία.» (Μάρκ. 7:21, 22) Ο απόστολος Παύλος ρίχνει περισσότερο φως στην πηγή του προβλήματος λέγοντας: «Εγώ δε είμαι σαρκικός, πεπωλημένος υπό την αμαρτίαν. Βλέπω . . . εν τοις μέλεσί μου άλλον νόμον αντιμαχόμενον εις τον νόμον του νοός μου και αιχμαλωτίζοντά με εις τον νόμον της αμαρτίας, τον όντα εν τοις μέλεσί μου.»—Ρωμ. 7:14, 23.
Βασικά, αυτό που προωθεί τη φιλοδοξία είναι η κληρονομημένη αμαρτία, η οποία κάνει τους ανθρώπους να έχουν την τάσι να βλέπουν τα ζητήματα από ιδιοτελή άποψι και να τους κάμη έτσι να γίνωνται υψηλόφρονες.—Ρωμ. 3:23· 5:12.
ΠΡΟΩΘΕΙΤΕ ΤΗ ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ;
Είναι πιθανόν η φιλοδοξία να μη κυριαρχή στη ζωή σας. Αλλά μπορεί να την προωθήτε σεις στους άλλους. Πώς θα μπορούσε να συμβή αυτό;
Ας εξετάσωμε τη Γραφική αφήγησι για τον Αδάμ και την Εύα. Η Εύα εγνώριζε την εντολή του Θεού να μη φάγη από τον καρπό του δένδρου της γνώσεως του καλού και του κακού. Προφανώς δεν αισθανόταν περιωρισμένη απ’ αυτή τη θεία απαγόρευσι. Όταν ερωτήθηκε από τον όφι, η Εύα δεν παραπονέθηκε για τον περιορισμό, αλλά απήντησε επαναλαμβάνοντας απλώς την εντολή του Θεού: «Από του καρπού των δένδρων του παραδείσου δυνάμεθα να φάγωμεν από δε του καρπού του δένδρου, το οποίον είναι εν μέσω του παραδείσου, είπεν ο Θεός, Μη φάγητε απ’ αυτού, μηδέ εγγίσητε αυτόν, δια να μη αποθάνητε.»—Γεν. 3:2, 3.
Κατόπιν, ο Σατανάς ή Διάβολος, μέσω του όφεως, ενεφύτευσε επιδέξια τον σπόρο της φιλοδοξίας στη διάνοια της Εύας, λέγοντάς της: «Δεν θέλετε βεβαίως αποθάνει· αλλ’ εξεύρει ο Θεός, ότι καθ’ ην ημέραν φάγητε απ’ αυτού, θέλουσιν ανοιχθή οι οφθαλμοί σας, και θέλετε είσθαι ως θεοί, γνωρίζοντες το καλόν και το κακόν.»—Γεν. 3:4, 5.
Το να είναι ‘ως θεός,’ ικανή ν’ αποφασίζη για τον εαυτό της τι είναι καλό και τι κακό, αντί να δέχεται την κρίσι του Θεού γι’ αυτά τα ζητήματα, αυτό πραγματικά είλκυσε την Εύα. Πού ωδήγησε η φιλοδοξία της Εύας να κερδίση πλήρη ανεξαρτησία από τον Θεό; «Και είδεν η γυνή, ότι το δένδρον ήτο καλόν εις βρώσιν, και ότι ήτο αρεστόν εις τους οφθαλμούς, και επιθυμητόν το δένδρον ως δίδον γνώσιν· και λαβούσα εκ του καρπού αυτού, έφαγε· και έδωκε και εις τον άνδρα αυτής μεθ’ εαυτής, και αυτός έφαγε.» (Γεν. 3:6) Σ’ αυτή την περίπτωσι, η ιδιοτελής φιλοδοξία έκαμε τόσο τον Αδάμ και την Εύα, όσο και τους αγεννήτους απογόνους των, να υπόκεινται στον θάνατο.—Γεν. 3:19· Ρωμ. 5:12.
Τι μπορεί να λεχθή για σας; Είναι πιθανόν να μην παροτρύνετε άμεσα κάποιον να παραβιάση τον νόμο του Θεού. Εν τούτοις, είναι πιθανόν να προωθήτε τη φιλοδοξία στους άλλους. Είναι λογικό οι άνθρωποι να εκτιμούν ιδιαίτερα τα μέλη της οικογενείας των, τους συγγενείς των και τους στενούς των φίλους. Αλλά τα άτομα που επιθυμούν να ευχαριστούν τον Θεό πρέπει να προσέχουν να μην αποδίδουν υπερβολικές ικανότητες στα προσφιλή των άτομα. Αυτό θα ωδηγούσε στο ν’ αποκτήση το άτομο πολύ μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, πράγμα το οποίο προωθεί τη φιλοδοξία.
Επί παραδείγματι, τι θα λεχθή για το αν κάποιος παρώτρυνε τον γαμήλιο σύντροφό του ή κάποιο άλλο μέλος της οικογενείας του να σκεφθή ότι έχει ιδιαίτερα προσόντα για την ευθύνη του επισκόπου μέσα στη Χριστιανική εκκλησία; Πόσο τραγικό θα ήταν αν ένα άτομο εγίνετο αλαζονικό και άρχιζε ν’ απαιτή από τους άλλους να δεχθούν την αξιολόγησι που κάνει αυτός για τον εαυτό του και τα προσόντα του! Πολύ λογικά η ίδια η Αγία Γραφή προειδοποιεί: «Ο άνθρωπος όστις κολακεύει τον πλησίον αυτού, εκτείνει δίκτυον έμπροσθεν των βημάτων αυτού.» (Παροιμ. 29:5) Αυτή η κολακεία θα μπορούσε να γίνη εμπόδιο αντί να βοηθήση τις προσπάθειες ενός Χριστιανού ο οποίος ‘ορέγεται επισκοπήν.’ (1 Τιμ. 3:1) Οι Γραφές απαιτούν να είναι οι πρεσβύτεροι μέσα στη Χριστιανική εκκλησία ‘σώφρονες,’ πράγμα που σημαίνει ότι δεν πρέπει να ‘υψηλοφρονούν’ αλλά να ‘σωφρονούν.’—1 Τιμ. 3:2· Ρωμ. 12:3.
ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ;
Εφόσον οι άνθρωποι είναι αμαρτωλοί λόγω κληρονομικότητος, είναι αδύνατον ν’ αποφύγη κανείς την υποδούλωσι στις φιλόδοξες τάσεις; Προφανώς όχι, διότι η Αγία Γραφή συμβουλεύει τους θεοφοβούμενους ανθρώπους ν’ αντιστέκονται σ’ αυτές τις αμαρτωλές τάσεις. (Ρωμ. 6:12) Μολονότι απαιτείται εγκράτεια, εν τούτοις, το ν’ αποφύγετε τη φιλοδοξία δεν είναι κάτι πέρα από τις ικανότητές σας. Θα διακρίνετε ότι είναι ιδιαίτερα υποβοηθητικό να καλλιεργήτε την πνευματική στάσι που εκτίθεται στους Φιλιππησίους 2:3, 4: «Μη πράττοντες μηδέν εξ αντιζηλίας ή κενοδοξίας, αλλ’ εν ταπεινοφροσύνη θεωρούντες αλλήλους υπερέχοντας εαυτών. Μη αποβλέπετε έκαστος τα εαυτού, αλλ’ έκαστος και τα των άλλων.»
Επομένως, η φιλοδοξία είναι κάτι εντελώς αντιγραφικό. Οι ρίζες της είναι βαθειά ριζωμένες στην ανθρώπινη αμαρτωλότητα και στο αλαζονικό πνεύμα αυτού του κόσμου. Αντί να αυτοεξυψωνώμεθα με φιλόδοξο τρόπο, η Αγία Γραφή μάς συμβουλεύει να προσφέρωμε ταπεινή υπηρεσία στους άλλους. Αυτό είναι το πνεύμα με το οποίο οι Χριστιανοί άνδρες ενθαρρύνονται ‘να ορέγωνται επισκοπήν.’—1 Τιμ. 3:1· 1 Πέτρ. 5:1-3.
Ανάμεσα στα πολλά οφέλη που προκύπτουν αν ακολουθούμε αυτή τη Γραφική συμβουλή είναι αυτό που αναφέρεται στον Εκκλησιαστή 5:12: «Ο ύπνος του εργαζομένου [του υπηρετούντος, ΜΝΚ] είναι γλυκύς, είτε ολίγον φάγη, είτε πολύ.» Μ’ έναν όμοιο τρόπο το ανιδιοτελές άτομο απολαμβάνει την αγάπη και την εκτίμησι των συντρόφων του, αντί την περιφρόνησί των. Και ακόμη πιο σπουδαίο είναι ότι ‘ο υπηρετών’ κερδίζει την εύνοια του Ιεχωβά Θεού. Δεν είναι αυτοί ισχυροί λόγοι για ν’ αποστρεφώμεθα τη φιλοδοξία;