1. Τι είναι γνωστό για την αρχαία Νινευή;

‘Η ΕΞΑΓΓΕΛΙΑ κατά της Νινευή’. (Ναούμ 1:1, ΜΝΚ) Η προφητεία του Ναούμ αρχίζει μ’ αυτά τα δυσοίωνα λόγια. Αλλά, γιατί έκανε ο προφήτης αυτή την καταδικαστική διακήρυξη; Τι είναι γνωστό για την αρχαία Νινευή; Η ιστορία της συνοψίζεται από τον Ναούμ σε 3 λέξεις: ‘πόλις των αιμάτων’. (3:1) Δυο υψώματα στην ανατολική όχθη του ποταμού Τίγρη, απέναντι από τη σύγχρονη πόλη Μοσούλη στο βόρειο Ιράκ, δείχνουν ότι εκεί βρισκόταν η αρχαία Νινευή. Ήταν πολύ καλά οχυρωμένη με τείχη και τάφρους, και ήταν η πρωτεύουσα της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας στο τελευταίο μέρος της ιστορίας της. Η πόλη, όμως, ήρθε σε ύπαρξη στις μέρες του Νεβρώδ, ο οποίος ήταν ‘«κραταιός κυνηγός εναντίον του Ιεχωβά». . . . Αυτός μπήκε στην Ασσυρία και άρχισε να οικοδομεί τη Νινευή’. (Γέν. 10:9-11, ΜΝΚ) Επομένως, η Νινευή είχε κακή αρχή. Έγινε ιδιαίτερα ξακουστή στη διάρκεια της βασιλείας του Σαργών, του Σενναχειρείμ, του Εσαραδδών και του Ασσουρμπανιπάλ, στην τελευταία περίοδο της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας. Με πολέμους και κατακτήσεις, η Νινευή πλούτισε από τα λάφυρα και απέκτησε φήμη για την αμείλικτη και απάνθρωπη μεταχείριση που επιφύλασσαν οι κυβερνήτες της στα πλήθη των αιχμαλώτων.a Ο Κ. Γ. Σεράμ, στη σελίδα 266 του βιβλίου του Θεοί, Τάφοι και Λόγιοι (Gods, Graves and Scholars) (1954), λέει: «Η Νινευή χαράχτηκε στη συνείδηση της ανθρωπότητας μόνο για τους φόνους, τις λεηλασίες, την καταπίεση και την καταπάτηση των αδυνάτων· για τους πολέμους και την κάθε είδους σωματική βία· για τα όσα έκανε μια αιμοσταγής δυναστεία κυβερνητών, οι οποίοι, ασκώντας τρομοκρατία, δεν άφηναν το λαό να σηκώσει κεφάλι και οι οποίοι συχνά εξοντώνονταν από αντιπάλους πιο θηριώδεις από τους ίδιους».

2. Τι είδους θρησκεία είχε η Νινευή;

² Τι είναι γνωστό για τη θρησκεία της Νινευή; Εκεί λατρευόταν ένα πάνθεο πολυάριθμων θεών, πολλούς από τους οποίους τους είχαν πάρει από τη Βαβυλώνα. Οι κυβερνήτες της επικαλούνταν αυτούς τους θεούς, όταν πήγαιναν να καταστρέψουν και να αφανίσουν, ενώ οι άπληστοι ιερείς της προωθούσαν τις κατακτητικές εκστρατείες της πόλης, αποβλέποντας σε πλούσιες αμοιβές από τα λάφυρα. Στο βιβλίο του Αρχαίες Πόλεις (Ancient Cities) (1886, σελίδα 25) ο Γ. Μπ. Ράιτ λέει: «Λάτρευαν τη δύναμη και προσεύχονταν μόνο σε κολοσσιαία πέτρινα είδωλα—λιοντάρια και ταύρους των οποίων τα πελώρια άκρα, τα αετίσια φτερά και τα ανθρώπινα κεφάλια ήταν σύμβολα δύναμης, θάρρους και νίκης. Ο πόλεμος ήταν η απασχόληση του έθνους και οι ιερείς υποκινούσαν ακατάπαυστα πολέμους. Συντηρούνταν σε μεγάλο βαθμό από τα λάφυρα της νίκης, από τα οποία τους παραχωρούσαν πάντοτε ένα καθορισμένο ποσοστό, πριν πάρουν οι άλλοι το μερίδιό τους, γιατί αυτή η φυλή λεηλατών ήταν υπερβολικά θρησκευόμενη».

3. (α) Από ποια άποψη είναι κατάλληλη η σημασία του ονόματος του Ναούμ; (β) Σε ποια περίοδο ανήκει η προφητεία του Ναούμ;

³ Η προφητεία του Ναούμ, μολονότι μικρή, έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Τα μόνα που γνωρίζουμε για τον ίδιο τον προφήτη περιέχονται στο αρχικό εδάφιο: «Βιβλίον της οράσεως Ναούμ του Ελκοσαίου». Το όνομά του (στην εβραϊκή, Ναχούμ) σημαίνει «Παρηγορητής». Ασφαλώς, το άγγελμά του δεν ήταν καθόλου παρηγορητικό για τη Νινευή, αλλά, για τον αληθινό λαό του Θεού, σήμαινε σίγουρη και διαρκή απαλλαγή από έναν αδυσώπητο και ισχυρό εχθρό. Είναι, επίσης, παρηγορητικό το ότι ο Ναούμ δεν κάνει μνεία των αμαρτημάτων του δικού του λαού. Μολονότι δεν είναι γνωστό πού ακριβώς βρίσκεται η τοποθεσία Ελκός, φαίνεται πιθανό ότι η προφητεία γράφτηκε στον Ιούδα. (Ναούμ 1:15) Όταν ο Ναούμ κατέγραψε την προφητεία του, η πτώση της Νινευή, η οποία έλαβε χώρα το 632 Π.Κ.Χ., ήταν γεγονός που θα γινόταν στο μέλλον, και ο Ναούμ παραβάλλει το γεγονός αυτό με την πτώση της Νω Αμμών (Θήβες, στην Αίγυπτο), που έλαβε χώρα λίγο νωρίτερα. (3:8) Συνεπώς, ο Ναούμ πρέπει να έγραψε την προφητεία του κάπου μέσα σ’ αυτή την περίοδο.

4. Ποια χαρακτηριστικά γίνονται εμφανή στο ύφος με το οποίο είναι γραμμένο το βιβλίο του Ναούμ;

⁴ Το ύφος του βιβλίου είναι χαρακτηριστικό. Δεν έχει περιττές λέξεις. Το σθένος του και ο ρεαλισμός του αρμόζουν στο γεγονός ότι αποτελεί μέρος των θεόπνευστων συγγραμμάτων. Το βιβλίο του Ναούμ διακρίνεται από περιγραφική, συναισθηματική και συναρπαστική γλώσσα, από επιβλητικές εκφράσεις, σαφείς εξεικονίσεις, καθώς επίσης από παραστατική και εντυπωσιακή φρασεολογία. (1:2-8, 12-14· 2:4, 12· 3:1-5, 13-15, 18, 19) Το μεγαλύτερο μέρος του 1ου κεφαλαίου φαίνεται να είναι γραμμένο σε ποιητική μορφή, ως ακροστιχίδα. (1:8, υποσημείωση στη ΜΝΚ) Το ύφος του Ναούμ το πλουτίζει το γεγονός ότι ασχολείται μ’ ένα και μοναδικό θέμα. Ο ίδιος νιώθει απόλυτη αποστροφή για τον ύπουλο εχθρό του Ισραήλ. Δεν βλέπει παρά μόνο την καταδίκη της Νινευή.

5. Τι αποδεικνύει την αυθεντικότητα της προφητείας του Ναούμ;

⁵ Η αυθεντικότητα της προφητείας του Ναούμ αποδεικνύεται από την ακρίβεια της εκπλήρωσής της. Στην εποχή του Ναούμ, ποιος άλλος εκτός από έναν προφήτη του Ιεχωβά θα τολμούσε να προβλέψει ότι η υπερήφανη πρωτεύουσα της ασσυριακής παγκόσμιας δύναμης θα υφίστατο ρήγματα στις ‘πύλες των ποταμών’, ότι το παλάτι της θα διαλυόταν και ότι η ίδια επρόκειτο ‘να εκκενωθεί και να εκτιναχθεί και να ερημωθεί’; (2:6-10) Τα γεγονότα που επακολούθησαν έδειξαν ότι η προφητεία ήταν πράγματι θεόπνευστη. Τα χρονικά του Βαβυλώνιου βασιλιά Ναβοπολάσσαρ περιγράφουν την άλωση της Νινευή από τους Μήδους και τους Βαβυλώνιους: «Την πόλη [την κατάντησαν] λόφους ερειπίων και σω[ρούς (χαλασμάτων) . . .]».b Τόσο πλήρης ήταν η καταστροφή της Νινευή ώστε ακόμη και η τοποθεσία της ξεχάστηκε επί πολλούς αιώνες. Μερικοί επικριτές έφτασαν μάλιστα στο σημείο να χλευάζουν την Αγία Γραφή σ’ αυτό το θέμα, λέγοντας ότι ουδέποτε υπήρξε η Νινευή.

6. Ποια πράγματα έχουν ανακαλυφθεί στην τοποθεσία της αρχαίας Νινευή τα οποία τεκμηριώνουν την ακρίβεια του βιβλίου του Ναούμ;

⁶ Κι όμως, ως περαιτέρω απόδειξη της αυθεντικότητας του βιβλίου του Ναούμ, η τοποθεσία της Νινευή βρέθηκε, και άρχισαν εκεί ανασκαφές το 19ο αιώνα. Υπολογίστηκε ότι θα έπρεπε να εκσκαφούν εκατομμύρια τόνοι χώμα για να φανεί πλήρως η πόλη. Τι έφεραν στο φως οι ανασκαφές στη Νινευή; Πολλά πράγματα που υποστηρίζουν την ακρίβεια της προφητείας του Ναούμ! Για παράδειγμα, τα μνημεία της και οι επιγραφές της πιστοποιούν τις ωμότητές της, και υπάρχουν υπολείμματα από τεράστια αγάλματα φτερωτών ταύρων και λιονταριών. Δεν είναι παράξενο που ο Ναούμ την αποκάλεσε «κατοικητήριον των λεόντων»!—2:11.c

7. Τι υποστηρίζει την κανονικότητα του βιβλίου του Ναούμ;

⁷ Η κανονικότητα του βιβλίου του Ναούμ καταδεικνύεται από το γεγονός ότι οι Ιουδαίοι το αποδέχονται ως μέρος της θεόπνευστης Γραφής. Το βιβλίο είναι σε πλήρη αρμονία με την υπόλοιπη Αγία Γραφή. Η προφητεία διατυπώνεται εν ονόματι του Ιεχωβά, για του οποίου τις ιδιότητες και την υπεροχή δίνει πειστική μαρτυρία.

ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΝΑΟΥΜ

8. Ποια καταδίκη αναγγέλλεται για τη Νινευή, αλλά ποια καλά νέα για τον Ιούδα;

⁸ Η εξαγγελία του Ιεχωβά κατά της Νινευή (1:1-15). ‘Ο Ιεχωβά είναι Θεός που απαιτεί αποκλειστική αφοσίωση και εκδικείται’. Με τα λόγια αυτά ο προφήτης προλογίζει την ‘εξαγγελία κατά της Νινευή’. (1:1, 2, ΜΝΚ) Μολονότι ο Ιεχωβά είναι μακρόθυμος, παρατηρήστε τον τώρα καθώς εκδηλώνει την εκδίκησή του με ανεμοστρόβιλο και θύελλα. Τα βουνά σείονται, οι λόφοι διαλύονται και η γη τρέμει. Ποιος μπορεί να σταθεί μπροστά στην έξαψη της οργής του; Εντούτοις, ο Ιεχωβά είναι φρούριο για «τους ελπίζοντας επ’ αυτόν». Αλλά η Νινευή είναι καταδικασμένη. Θα εξολοθρευτεί με πλημμύρα και «θλίψις δεν θέλει επέλθει εκ δευτέρου». (1:9) Ο Ιεχωβά θα εξαλείψει παντελώς το όνομά της και τους θεούς της. Θα τη θάψει. Αναζωογονητική αντίθεση αποτελούν τα καλά νέα για τον Ιούδα! Τι λένε αυτά; Ένας κήρυκας ειρήνης τούς καλεί να γιορτάσουν τις γιορτές τους και να αποδώσουν τις ευχές τους, γιατί ο εχθρός, «ο εξολοθρευτής [αχρείος, ΜΝΚ]», είναι καταδικασμένος. ‘Ολοτελώς θα αποκοπεί’.—1:15.

9. Ποια προφητική περιγραφή της ήττας της Νινευή μάς δίνεται;

⁹ Προφητική περιγραφή της καταστροφής της Νινευή (2:1–3:19). Ο Ναούμ προκαλεί χλευαστικά τη Νινευή να ενδυναμωθεί για να αντιμετωπίσει ‘τον κατασυντρίβοντα’ που επέρχεται. Ο Ιεχωβά θα ‘αποστρέψει [συγκεντρώσει, ΜΝΚ]’ ξανά τους δικούς του, ‘τη δόξα του Ιακώβ και του Ισραήλ’. Δείτε την ασπίδα και την κόκκινη περιβολή των δυνατών αντρών του και τα πύρινα σιδερένια εξαρτήματα ‘της άμαξάς του τη μέρα της προετοιμασίας του!’ Πολεμικές άμαξες «θέλουσι θορυβείσθαι [θα τρέχουν τρελά, ΜΝΚ]» στους δρόμους, σαν αστραπές. (2:2-4) Τώρα μας δίνεται μια προφητική περιγραφή της μάχης. Οι Νινευίτες σκοντάφτουν και σπεύδουν να υπερασπίσουν τα τείχη, αλλά μάταια. Οι πύλες των ποταμών ανοίγουν, το παλάτι διαλύεται και οι δούλες στενάζουν και χτυπούν τα στήθη τους. Δίνεται διαταγή να σταθούν οι άντρες που έχουν τραπεί σε φυγή, αλλά κανένας δεν γυρίζει πίσω. Η πόλη λαφυραγωγείται και ερημώνεται. Οι καρδιές διαλύονται. Πού είναι τώρα αυτό το κατοικητήριο των λιονταριών; Το λιοντάρι έχει γεμίσει τη σπηλιά του με θηράματα για τους σκύμνους του, αλλά ο Ιεχωβά διακηρύττει: «Ιδού, εγώ είμαι εναντίον σου». (2:13) Ναι, ο Ιεχωβά θα κατακάψει την πολεμική μηχανή της Νινευή, θα στείλει ρομφαία να καταφάγει τους σκύμνους της και θα εξολοθρεύσει το θήραμά της από τη γη.

10. Ως τι εκτίθεται η Νινευή, και πώς περιγράφεται περαιτέρω το τέλος της;

¹⁰ «Ουαί εις την πόλιν των αιμάτων· . . . είναι πλήρης ψεύδους και αρπαγής». Ακούστε τα μαστίγια που σκίζουν τον αέρα και το κροτάλισμα των τροχών. Δείτε τα άλογα που ορμούν, τα άρματα που αναπηδούν, τους ιππείς πάνω στα άλογά τους, τη φλόγα της ρομφαίας και την αστραπή της λόγχης—και κατόπιν, το σωρό των πτωμάτων. «Δεν είναι τέλος των πτωμάτων». (3:1, 3) Γιατί; Επειδή εκείνη παγίδευσε έθνη με τις πορνείες της και οικογένειες με τις μαγείες της. Δεύτερη φορά ο Ιεχωβά διακηρύττει: «Ιδού, εγώ είμαι εναντίον σου». (3:5) Η Νινευή θα εκτεθεί ως μοιχαλίδα και θα ερημωθεί· δεν θα έχει καλύτερη τύχη από τη Νω Αμμών (Θήβες), που την αιχμαλώτισε η Ασσυρία. Τα οχυρά της είναι σαν ώριμα σύκα, που «εάν σεισθώσι, θέλουσι βεβαίως πέσει εις το στόμα του τρώγοντος». (3:12) Οι πολεμιστές της είναι σαν γυναίκες. Τίποτα δεν μπορεί να σώσει τη Νινευή από τη φωτιά και τη ρομφαία. Οι «μεγιστάνες [φύλακές, ΜΝΚ]» της θα φύγουν σαν σμήνος από ακρίδες σε ηλιόλουστη μέρα και ο λαός της θα διασκορπιστεί. Ο βασιλιάς της Ασσυρίας θα γνωρίσει ότι δεν υπάρχει ανακούφιση ούτε ίαση από τη συντριβή αυτή. Όλοι όσοι ακούν την είδηση θα χειροκροτήσουν, επειδή όλοι έχουν υποφέρει από την κακία της Ασσυρίας.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ

11. Ποιες θεμελιώδεις Βιβλικές αρχές καταδεικνύονται παραστατικά στο βιβλίο του Ναούμ;

¹¹ Η προφητεία του Ναούμ καταδεικνύει παραστατικά μερικές θεμελιώδεις Βιβλικές αρχές. Οι πρώτες λέξεις του οράματος επαναλαμβάνουν για ποιο λόγο έδωσε ο Θεός τη δεύτερη από τις Δέκα Εντολές: ‘Ο Ιεχωβά είναι Θεός που απαιτεί αποκλειστική αφοσίωση’. Αμέσως μετά, ο ίδιος κάνει γνωστό πως είναι σίγουρο ότι ‘θα εκδικηθεί τους εναντίους του’. Η αμείλικτη υπερηφάνεια της Ασσυρίας και οι ειδωλολατρικοί θεοί της δεν μπόρεσαν να τη σώσουν από την εκτέλεση της κρίσης του Ιεχωβά. Μπορούμε να έχουμε την πεποίθηση ότι, παρόμοια, στον ορισμένο καιρό ο Ιεχωβά θα απονείμει δικαιοσύνη σε όλους τους πονηρούς. ‘Ο Ιεχωβά είναι μακρόθυμος και μέγας την ισχύν, και ουδόλως θέλει αθωώσει τον ασεβή’. Έτσι, με την εξολόθρευση της κραταιάς Ασσυρίας, εξυψώνεται η δικαιοσύνη και η υπεροχή του Ιεχωβά. Πράγματι, η Νινευή «εξεκενώθη και εξετινάχθη και ηρημώθη».—1:2, ΜΝΚ· 1:3· 2:10.

12. Ποια αποκατάσταση αναγγέλλει ο Ναούμ, και πώς μπορεί να συνδεθεί η προφητεία του με την ελπίδα για τη Βασιλεία;

¹² Σε αντίθεση με την ‘πλήρη αποκοπή’ της Νινευή, ο Ναούμ αναγγέλλει την αποκατάσταση ‘της δόξας του Ιακώβ και του Ισραήλ’. Επίσης, ο Ιεχωβά στέλνει ευχάριστες ειδήσεις στο λαό του: «Ιδού, επί των ορέων οι πόδες του ευαγγελιζομένου, του κηρύττοντος ειρήνην». Αυτές οι ειδήσεις για ειρήνη έχουν σχέση με τη Βασιλεία του Θεού. Πώς το ξέρουμε; Αυτό γίνεται φανερό επειδή ο Ησαΐας χρησιμοποιεί την ίδια φράση, προσθέτοντας όμως και τα εξής λόγια: «Του ευαγγελιζομένου αγαθά, του κηρύττοντος σωτηρίαν, του λέγοντος προς την Σιών, Ο Θεός σου βασιλεύει»! (Ναούμ 1:15· 2:2· Ησ. 52:7) Αργότερα, ο απόστολος Παύλος στο εδάφιο Ρωμαίους 10:15 εφαρμόζει αυτή τη φράση σ’ εκείνους που αποστέλλει ο Ιεχωβά ως Χριστιανούς κήρυκες των καλών νέων. Αυτοί διακηρύττουν ‘τα καλά νέα της βασιλείας’. (Ματθ. 24:14) Σύμφωνα με τη σημασία του ονόματός του, ο Ναούμ δίνει πολλή παρηγοριά σε όλους όσοι επιζητούν την ειρήνη και τη σωτηρία που φέρνει η Βασιλεία του Θεού. Όλοι αυτοί θα διαπιστώσουν σίγουρα ότι ‘ο Ιεχωβά είναι αγαθός, οχύρωμα εν ημέρα θλίψεως, για τους ελπίζοντας επ’ αυτόν’.—Ναούμ 1:7.

[Υποσημειώσεις]

Βιβλίο της Γραφής Αριθμός 35—Αββακούμ

Συγγραφέας: Αββακούμ

Τόπος Συγγραφής: Ιούδας

Ολοκλήρωση Συγγραφής: περ. 628 Π.Κ.Χ. (;)

1. Ποιες ύψιστες αλήθειες τονίζονται στην προφητεία του Αββακούμ;

Ο ΑΒΒΑΚΟΥΜ είναι ακόμη ένας από τους λεγόμενους μικρούς προφήτες των Εβραϊκών Γραφών. Όμως, το θεόπνευστο όραμα που είδε και η θεόπνευστη εξαγγελία που έκανε οπωσδήποτε δεν είναι μικρής σημασίας για το λαό του Θεού. Η ενθαρρυντική καθώς και ενισχυτική προφητεία του στηρίζει τους δούλους του Θεού σε καιρούς έντασης. Το βιβλίο τονίζει δυο ύψιστες αλήθειες: Ο Ιεχωβά Θεός είναι ο Παγκόσμιος Κυρίαρχος και οι δίκαιοι ζουν μέσω πίστης. Επίσης, το σύγγραμμα αυτό χρησιμεύει ως προειδοποίηση γι’ αυτούς που εναντιώνονται στους δούλους του Θεού καθώς και για εκείνους που ισχυρίζονται υποκριτικά ότι είναι λαός του. Θέτει ένα πρότυπο ισχυρής πίστης στον Ιεχωβά, ο οποίος αξίζει κάθε αίνο.

2. Ποιες πληροφορίες δίνονται για το συγγραφέα, τον Αββακούμ;

² Το βιβλίο του Αββακούμ αρχίζει ως εξής: «Η όρασις, την οποίαν είδεν Αββακούμ ο προφήτης». (Αββακ. 1:1) Ποιος ήταν αυτός ο προφήτης Αββακούμ (στην εβραϊκή, Χαβακούκ), του οποίου το όνομα σημαίνει «Ένθερμος Εναγκαλισμός»; Δεν δίνεται καμιά πληροφορία σχετικά με την καταγωγή, τη φυλή, τη ζωή ή το θάνατο του Αββακούμ. Δεν μπορεί να λεχθεί κατηγορηματικά αν ήταν Λευίτης μουσικός του ναού, μολονότι έχει υποστηριχθεί κάτι τέτοιο με βάση την κατακλείδα του βιβλίου: «Εις τον πρώτον μουσικόν επί Νεγινώθ».

3. Ποιες καταστάσεις που επηρέαζαν τον Ιούδα βοηθούν να προσδιοριστεί πότε γράφτηκε το βιβλίο του Αββακούμ;

³ Πότε έκανε ο Αββακούμ τις προφητικές του εξαγγελίες; Η κατακλείδα που αναφέρθηκε παραπάνω καθώς και τα λόγια ‘ο Ιεχωβά είναι εν τω ναώ τω αγίω αυτού’ δείχνουν ότι ο ναός της Ιερουσαλήμ υπήρχε ακόμη. (2:20) Αυτό, σε συνάρτηση με το άγγελμα της προφητείας, υποδηλώνει ότι η προφητεία διατυπώθηκε λίγο καιρό πριν από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 607 Π.Κ.Χ. Αλλά πόσα έτη πριν; Πρέπει να διατυπώθηκε μετά τη βασιλεία του θεοφοβούμενου Βασιλιά Ιωσία, 659-629 Π.Κ.Χ. Η ίδια η προφητεία δίνει κάποια ένδειξη, γιατί προλέγει μια ενέργεια την οποία ο λαός του Ιούδα δεν θα πίστευε ακόμη κι αν τους τη διηγούνταν. Ποια ήταν αυτή η ενέργεια; Ήταν το ότι ο Θεός θα ήγειρε τους Χαλδαίους (Βαβυλώνιους) για να τιμωρήσει τον άπιστο Ιούδα. (1:5, 6) Κάτι τέτοιο θα ταίριαζε στο πρώτο μέρος της βασιλείας του ειδωλολάτρη Βασιλιά Ιωακείμ, μια εποχή που η απιστία και η αδικία οργίαζαν στον Ιούδα. Τον Ιωακείμ τον είχε τοποθετήσει στο θρόνο ο Φαραώ Νεχαώ, και το έθνος βρισκόταν στη σφαίρα επιρροής της Αιγύπτου. Λόγω αυτών των καταστάσεων, ο λαός θα νόμιζε πως είχε λόγους να μην πιστεύει ότι υπήρχε πιθανότητα να γίνει εισβολή από τη Βαβυλώνα. Αλλά, ο Ναβουχοδονόσορ νίκησε τον Φαραώ Νεχαώ στη μάχη του Χαρκεμίς το 625 Π.Κ.Χ., συντρίβοντας έτσι τη δύναμη της Αιγύπτου. Συνεπώς, η προφητεία θα πρέπει να εξαγγέλθηκε πριν συμβεί αυτό. Άρα λοιπόν, οι ενδείξεις συγκλίνουν προς την αρχή της βασιλείας του Ιωακείμ (που άρχισε το 628 Π.Κ.Χ.), πράγμα που σημαίνει ότι ο Αββακούμ ήταν σύγχρονος του Ιερεμία.

4. Τι αποδεικνύει ότι το βιβλίο του Αββακούμ είναι θεόπνευστο;

⁴ Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε αν το βιβλίο είναι θεόπνευστο; Οι αρχαίοι κατάλογοι των Εβραϊκών Γραφών επιβεβαιώνουν την κανονικότητα του βιβλίου του Αββακούμ. Μολονότι δεν αναφέρουν ονομαστικά το βιβλίο, είναι φανερό ότι το περιλαμβάνουν στους ‘δώδεκα Μικρούς Προφήτες’ που αναφέρουν, γιατί χωρίς τον Αββακούμ αυτοί δεν θα ήταν 12. Ο απόστολος Παύλος αποδεχόταν ότι η προφητεία είναι μέρος της θεόπνευστης Γραφής και παραθέτει αυτούσιο το εδάφιο Αββακούμ 1:5, λέγοντας ότι αυτό είναι «λαληθέν υπό των προφητών». (Πράξ. 13:40, 41) Στις επιστολές του αναφέρεται αρκετές φορές στο βιβλίο αυτό. Ασφαλώς, η εκπλήρωση των όσων είπε ο Αββακούμ κατά του Ιούδα και της Βαβυλώνας καταδεικνύει ότι αυτός ήταν αληθινός προφήτης του Ιεχωβά, εν ονόματι και για τη δόξα του οποίου μίλησε.

5. Αναφέρετε περιληπτικά τα περιεχόμενα του βιβλίου του Αββακούμ.

⁵ Το βιβλίο του Αββακούμ αποτελείται από 3 κεφάλαια. Τα πρώτα 2 κεφάλαια είναι διάλογος μεταξύ του συγγραφέα και του Ιεχωβά. Μιλούν για τη δύναμη των Χαλδαίων, καθώς και για τη θλίψη που περιμένει το βαβυλωνιακό έθνος, το οποίο πολλαπλασιάζει κάτι που δεν του ανήκει, αποκτά αθέμιτα κέρδη για τον οίκο του, οικοδομεί μια πόλη με αιματοχυσία και λατρεύει γλυπτά. Το 3ο κεφάλαιο μιλάει για τη μεγαλοπρέπεια του Ιεχωβά κατά τη μέρα της μάχης, και το δραματικό του ύφος είναι απαράμιλλο σε δύναμη και ζωντάνια. Το κεφάλαιο αυτό είναι προσευχή σε μορφή έμμετρου θρήνου και έχει χαρακτηριστεί «ένα από τα λαμπρότερα και μεγαλειωδέστερα ολόκληρης της εβραϊκής ποίησης».a

ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΑΒΒΑΚΟΥΜ

6. Ποια είναι η κατάσταση στον Ιούδα, και γι’ αυτό ποια καταπληκτική ενέργεια θα κάνει ο Ιεχωβά;

⁶ Ο προφήτης κράζει στον Ιεχωβά (1:1–2:1). Η απιστία του Ιούδα έχει εγείρει ερωτήματα στο νου του Αββακούμ. ‘Έως πότε, Ιεχωβά, θέλω κράζει, και δεν θέλεις εισακούει;’ ρωτάει. ‘Δια τι είναι αρπαγή και αδικία έμπροσθέν μου;’ (1:2, 3) Ο νόμος έχει αδρανήσει, ο πονηρός καταδυναστεύει τον δίκαιο και εκφέρεται διεστραμμένη κρίση. Εξαιτίας αυτής της κατάστασης, ο Ιεχωβά θα κάνει κάποια ενέργεια που θα προκαλέσει κατάπληξη, θα κάνει κάτι που ο λαός ‘δεν θα το πιστέψει, αν και θα του το διηγηθούν’. Στην πραγματικότητα, εκείνος ‘εξεγείρει τους Χαλδαίους’! Είναι όντως τρομακτικό το όραμα που δίνει ο Ιεχωβά παρουσιάζοντας αυτό το άγριο έθνος να επέρχεται γοργά. Αυτό το έθνος είναι αφιερωμένο στην ‘αρπαγή [βία, ΜΝΚ]’ και συνάγει αιχμαλώτους «ως άμμον». (1:5, 6, 9) Τίποτα δεν θα σταθεί εμπόδιο στο δρόμο του, ούτε καν οι βασιλιάδες και οι άρχοντες, επειδή γελάει με όλους αυτούς. Κυριεύει κάθε οχύρωμα. Όλα αυτά επέρχονται ως κρίση και έλεγχος από τον Ιεχωβά, ‘τον Άγιο’. (1:12) Ο Αββακούμ περιμένει άγρυπνα να μιλήσει ο Θεός.

7. Πώς παρηγορεί ο Ιεχωβά τον Αββακούμ;

⁷ Το όραμα των πέντε ουαί (2:2-20). Ο Ιεχωβά απαντάει: «Γράψον την όρασιν και έκθεσον αυτήν επί πινακιδίων». Ακόμη κι αν φαίνεται ότι αργεί να εκπληρωθεί, το όραμα θα βγει οπωσδήποτε αληθινό. Ο Ιεχωβά παρηγορεί τον Αββακούμ με τα εξής λόγια: «Ο δε δίκαιος θέλει ζήσει δια της πίστεως αυτού». (2:2, 4) Ο αλαζονικός εχθρός δεν θα πετύχει το στόχο του, παρ’ όλο που συνεχίζει να συνάγει γύρω του έθνη και λαούς. Αυτοί είναι εκείνοι που θα πουν εναντίον του την παροιμία των πέντε ουαί:

8, 9. Εναντίον ποιου είδους ατόμων εκτοξεύονται οι 5 ουαί του οράματος;

⁸ «Ουαί εις τον πληθύνοντα το μη εαυτού». Ο ίδιος θα λαφυραγωγηθεί. Θα υποστεί αρπαγή «εξ αιτίας των αιμάτων των ανθρώπων και της αδικίας της γης». (2:6, 8) «Ουαί εις τον πλεονεκτούντα πλεονεξίαν κακήν δια τον οίκον αυτού». Το ότι εξολόθρευσε πολλούς λαούς θα κάνει μέχρι και τις πέτρες και τα ξύλα του σπιτιού του να φωνάξουν. (2:9) «Ουαί εις τον οικοδομούντα πόλιν εν αίμασι». Οι λαοί του θα μοχθήσουν μόνο και μόνο για να καταλήξουν στη φωτιά και στη ματαιότητα, διακηρύττει ο Ιεχωβά. ‘Διότι η γη θέλει είσθαι πλήρης της γνώσεως της δόξης του Ιεχωβά, καθώς τα ύδατα σκεπάζουσι την θάλασσαν’.—2:12, 14.

⁹ ‘Ουαί σ’ αυτόν που με θυμό κάνει τον πλησίον του να μεθύσει, για να θεωρήσει τη γύμνωσή του’. Ο Ιεχωβά θα τον κάνει να πιει από το ποτήρι που έχει στο δεξί Του χέρι, αντικαθιστώντας τη δόξα με ατιμία, «εξ αιτίας των αιμάτων των ανθρώπων και της αδικίας της γης». Τι ωφελεί το γλυπτό τον κατασκευαστή του—δεν είναι άφωνοι όλοι αυτοί οι άχρηστοι θεοί; (2:15, 17) «Ουαί εις τον λέγοντα προς το ξύλον, Εξεγείρου· εις τον άφωνον λίθον, Σηκώθητι. Αυτό θέλει διδάξει». Αντίθετα μ’ αυτούς τους άψυχους θεούς, ‘ο Ιεχωβά είναι εν τω ναώ τω αγίω αυτού· σιώπα ενώπιον αυτού, πάσα η γη’!—2:19, 20.

10. Ποια φοβερή δράση συνοδεύει την εμφάνιση του Ιεχωβά τη μέρα της μάχης;

¹⁰ Ο Ιεχωβά τη μέρα της μάχης (3:1-19). Σε μια ευλαβική προσευχή, ο Αββακούμ αφηγείται παραστατικά τη φοβερή δράση του Ιεχωβά. Μόλις εμφανίστηκε ο Ιεχωβά, «εκάλυψεν ουρανούς η δόξα αυτού, και της αινέσεως αυτού ήτο πλήρης η γη». (3:3) Η λάμψη του ήταν σαν το φως, και μπροστά του πήγαινε «ο θάνατος [λοιμός, ΜΝΚ]». Στάθηκε και ‘διαμέτρησε [έσεισε, ΜΝΚ]’ τη γη, κάνοντας τα έθνη να ‘διαλυθούν [αναπηδήσουν, ΜΝΚ]’ και τα αιώνια βουνά να συντριφθούν. Ο Ιεχωβά βγήκε ιππεύοντας ως κραταιός πολεμιστής με γυμνό τόξο και με άμαξες σωτηρίας. Τα βουνά και η άβυσσος αναταράχθηκαν. Ο ήλιος και η σελήνη στάθηκαν, και φαινόταν το φως από τα βέλη του και η λάμψη από τη λόγχη του, καθώς διερχόταν τη γη και καταπατούσε με θυμό τα έθνη. Εξήλθε για να σώσει το λαό του και τον χρισμένο του, και για να αποκαλύψει το θεμέλιο των ασεβών, «έως βάθους».—3:13.

11. Πώς επηρεάζει το όραμα τον Αββακούμ, αλλά τι είναι αποφασισμένος να κάνει εκείνος;

¹¹ Ο προφήτης συνταράσσεται απ’ αυτό το όραμα που δείχνει πόσο κραταιό είναι το προηγούμενο έργο του Ιεχωβά και πόσο κραταιά είναι η επερχόμενη δράση του, η οποία θα σείσει ολόκληρο τον κόσμο. «Ήκουσα, και τα εντόσθιά μου συνεταράχθησαν· τα χείλη μου έτρεμον εις την φωνήν· η σαθρότης εισήλθεν εις τα οστά μου, και υποκάτω μου έλαβον τρόμον· πλην εν τη ημέρα της θλίψεως θέλω αναπαυθή [πρέπει να περιμένω ήσυχα τη μέρα της συμφοράς, ΜΝΚ], όταν αναβή κατά του λαού ο μέλλων να εκπορθήση αυτόν». (3:16) Εντούτοις, ο Αββακούμ είναι αποφασισμένος, άσχετα με τους άσχημους καιρούς που θα επέλθουν—δεν θα ανθήσουν οι συκιές, δεν θα καρποφορήσουν τα αμπέλια, δεν θα υπάρχουν ποίμνια στις μάντρες—να εξακολουθήσει ‘να ευφραίνεται εις τον Ιεχωβά και να χαίρεται εις τον Θεό της σωτηρίας του’. Τελειώνει τον ύμνο της έκστασής του με τα εξής λόγια: ‘Ιεχωβά ο Θεός είναι η δύναμίς μου, και θέλει κάμει τους πόδας μου ως των ελάφων· και θέλει με κάμει να περιπατώ επί τους υψηλούς τόπους μου’.—3:19.

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΩΦΕΛΙΜΟ

12. Ποιες ωφέλιμες εφαρμογές του εδαφίου Αββακούμ 2:4 έκανε ο Παύλος;

¹² Ο απόστολος Παύλος, αναγνωρίζοντας ότι η προφητεία του Αββακούμ είναι ωφέλιμη για διδασκαλία, παρέθεσε από το 2ο κεφάλαιο, 4ο εδάφιο, σε 3 διαφορετικές περιπτώσεις. Ο Παύλος, όταν τόνισε ότι τα καλά νέα είναι δύναμη του Θεού για τη σωτηρία όλων εκείνων που έχουν πίστη, έγραψε στους Χριστιανούς της Ρώμης: «Διότι δι’ αυτού αποκαλύπτεται η δικαιοσύνη του Θεού εκ πίστεως εις πίστιν, καθώς είναι γεγραμμένον· Ο δε δίκαιος θέλει ζήσει εκ πίστεως». Όταν έγραψε στους Γαλάτες, ο Παύλος τόνισε το σημείο ότι η ευλογία έρχεται μέσω πίστης: «Ότι δε ουδείς δικαιούται δια του νόμου ενώπιον του Θεού, είναι φανερόν, διότι ο δίκαιος θέλει ζήσει εκ πίστεως». Επίσης, ο Παύλος έγραψε στην προς Εβραίους επιστολή του ότι οι Χριστιανοί πρέπει να εκδηλώνουν ζωντανή πίστη, πίστη που διαφυλάττει την ψυχή, και αναφέρθηκε πάλι στα λόγια που είπε ο Ιεχωβά στον Αββακούμ. Ωστόσο, ο Παύλος δεν παραθέτει μόνο τα λόγια του Αββακούμ, «ο δε δίκαιος θέλει ζήσει εκ πίστεως», αλλά και τα λόγια που λέει πιο κάτω ο ίδιος, κατά την ελληνική Μετάφραση των Εβδομήκοντα: «Εάν τις συρθή οπίσω, η ψυχή μου δεν ευαρεστείται εις αυτόν». Κατόπιν, συνοψίζει λέγοντας: Εμείς είμαστε «εκ των πιστευόντων προς σωτηρίαν της ψυχής».—Ρωμ. 1:17· Γαλ. 3:11· Εβρ. 10:38, 39.

13. Τι τονίζει, όσον αφορά τις κρίσεις του Θεού, η ακριβής εκπλήρωση των προφητειών του Αββακούμ κατά του Ιούδα και της Βαβυλώνας;

¹³ Η προφητεία του Αββακούμ είναι σήμερα ιδιαίτερα ωφέλιμη για τους Χριστιανούς που χρειάζονται δύναμη. Διδάσκει εμπιστοσύνη στον Θεό. Επίσης, είναι ωφέλιμη για να προειδοποιηθούν άλλα άτομα για τις κρίσεις του Θεού. Το προειδοποιητικό μάθημα είναι δυνατό: Μη νομίζετε ότι οι κρίσεις του Θεού αργούν πολύ να εκπληρωθούν· θα ‘επαληθευτούν οπωσδήποτε’. (Αββακ. 2:3, ΜΝΚ) Η προφητεία που έλεγε ότι τον Ιούδα θα τον κατέστρεφε η Βαβυλώνα βγήκε πράγματι αληθινή, και η ίδια η Βαβυλώνα όντως κυριεύθηκε, όταν οι Μήδοι και οι Πέρσες κατέλαβαν την πόλη το 539 Π.Κ.Χ. Τι προειδοποίηση για να πιστεύουμε τα λόγια του Θεού! Γι’ αυτό, ο απόστολος Παύλος θεώρησε ότι ήταν ωφέλιμο να παραθέσει από το βιβλίο του Αββακούμ όταν προειδοποίησε τους Ιουδαίους των ημερών του να μην είναι άπιστοι: «Βλέπετε λοιπόν μη επέλθη εφ’ υμάς το λαληθέν υπό των προφητών· Ίδετε, οι καταφρονηταί, και θαυμάσατε και αφανίσθητε, διότι έργον εγώ εργάζομαι εν ταις ημέραις υμών, έργον, εις το οποίον δεν θέλετε πιστεύσει, εάν τις διηγηθή εις εσάς». (Πράξ. 13:40, 41· Αββακ. 1:5, Ο΄) Οι άπιστοι Ιουδαίοι δεν έδωσαν προσοχή στον Παύλο, όπως δεν είχαν πιστέψει την προειδοποίηση του Ιησού για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ· υπέστησαν τις συνέπειες της απιστίας τους όταν τα στρατεύματα της Ρώμης ερήμωσαν την Ιερουσαλήμ το 70 Κ.Χ.—Λουκ. 19:41-44.

14. (α) Πώς ενθαρρύνει η προφητεία του Αββακούμ τους Χριστιανούς σήμερα να διακρατούν ισχυρή πίστη; (β) Όπως αναφέρεται στην προφητεία, ποια χαρωπή πεποίθηση μπορούν να έχουν τώρα όσοι αγαπούν τη δικαιοσύνη;

¹⁴ Έτσι και σήμερα η προφητεία του Αββακούμ ενθαρρύνει τους Χριστιανούς να διακρατούν ισχυρή πίστη, ενώ ζουν σ’ έναν κόσμο γεμάτο βία. Τους βοηθάει να διδάσκουν άλλους και να απαντούν στο ερώτημα που απασχολεί ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο: Θα εκδικηθεί ο Θεός τους πονηρούς; Προσέξτε και πάλι τα λόγια της προφητείας: «Πρόσμεινον αυτήν· διότι βεβαίως θέλει ελθεί, δεν θέλει βραδύνει». (Αββακ. 2:3) Ό,τι αναταραχές κι αν συμβούν στη γη, το χρισμένο υπόλοιπο των κληρονόμων της Βασιλείας θα θυμάται τα λόγια του Αββακούμ σχετικά με τις προηγούμενες πράξεις εκδίκησης του Ιεχωβά: «Εξήλθες εις σωτηρίαν του λαού σου, εις σωτηρίαν του χριστού σου». (3:13) Πράγματι, ο Ιεχωβά εδώ και πάρα πολύ καιρό είναι «ο Άγιός» τους και ο ‘Ισχυρός’, ο οποίος θα ελέγξει τους άδικους και θα δώσει ζωή σ’ εκείνους που αγκαλιάζει με αγάπη. Όλοι όσοι αγαπούν τη δικαιοσύνη μπορούν να ευφραίνονται λόγω της Βασιλείας του και της κυριαρχίας του, λέγοντας: ‘Εγώ όμως θέλω ευφραίνεσθαι εις τον Ιεχωβά, θέλω χαίρει εις τον Θεόν της σωτηρίας μου. Ο Ιεχωβά ο Θεός είναι η δύναμίς μου’.—1:12· 3:18, 19.