Ας Λαβαίνουμε Πρόνοια για τα Αγαπημένα μας Πρόσωπα

Η ΘΛΙΒΕΡΗ ιστορία της Άνι παρουσιάστηκε πρόσφατα σε μια αφρικανική εφημερίδα. Ο σύζυγος της Άνι ήταν επιχειρηματίας. Πέθανε το 1995, αφήνοντας πίσω του 15 οχήματα, αρκετούς τραπεζικούς λογαριασμούς, περίπου 4.000 δολάρια (περ. 1,1 εκατ. δρχ.) σε μετρητά, ένα κατάστημα, ένα μπαρ και ένα σπίτι με τρεις κρεβατοκάμαρες. Αυτό που δεν άφησε ήταν μια διαθήκη.

Όπως αναφέρεται, ο κουνιάδος της Άνι άρπαξε την περιουσία και τα χρήματα και υποχρέωσε αυτήν και τα έξι παιδιά της να φύγουν από το σπίτι τους. Έχοντας χάσει τα πάντα, η ίδια και τα παιδιά της ζουν τώρα με τον αδελφό της. Τέσσερα από τα παιδιά αναγκάστηκαν να σταματήσουν το σχολείο, εφόσον δεν υπάρχουν χρήματα για τα δίδακτρα ούτε για τις σχολικές στολές.

Η Άνι προσέφυγε σε ένα ανώτερο δικαστήριο, το οποίο αποφάνθηκε ότι θα έπρεπε να της επιστραφεί μέρος της περιουσίας, περιλαμβανομένου και ενός οχήματος. Αλλά τίποτα δεν επιστράφηκε. Αυτή πρέπει τώρα να ξαναπάει στο δικαστήριο προσπαθώντας να πάρει δικαστική εντολή η οποία θα υποχρεώνει τον κουνιάδο της να συμμορφωθεί με την απόφαση του ανώτερου δικαστηρίου.

Γιατί Πρέπει να Σκεφτείτε το Θάνατο;

Η ιστορία της Άνι δείχνει παραστατικά τι μπορεί να συμβεί όταν ένας οικογενειάρχης δεν λαβαίνει κάποια πρόνοια σκεπτόμενος το ενδεχόμενο του θανάτου του. Πεθαίνοντας, όλοι οι άνθρωποι “αφήνουν σε άλλους το βιος τους”. (Ψαλμός 49:10) Επιπλέον, οι νεκροί δεν μπορούν να ασκήσουν κανέναν έλεγχο στο τι θα γίνει με τα αποκτήματά τους. (Εκκλησιαστής 9:5, 10) Για να έχει κάποιος λόγο όσον αφορά το τι θα απογίνουν τα υπάρχοντά του, πρέπει να διευθετήσει τα ζητήματα πριν από το θάνατό του.

Αν και όλοι γνωρίζουμε ότι μπορεί να πεθάνουμε απροσδόκητα, πολλοί άνθρωποι δεν προνοούν για τα αγαπημένα τους πρόσωπα που θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται στη ζωή. Μολονότι η εξέτασή μας θα επικεντρωθεί σε ορισμένους πολιτισμούς της Αφρικής, παρόμοια προβλήματα υπάρχουν και σε άλλα μέρη του κόσμου.

Το αν θα πάρετε μέτρα για τη διάθεση της περιουσίας σας σε περίπτωση θανάτου σας είναι προσωπικό ζήτημα. (Γαλάτες 6:5) Ωστόσο, κάποιος θα μπορούσε να ρωτήσει: “Γιατί άραγε κάποιος, ενώ φροντίζει και μεριμνά για τη γυναίκα του και τα παιδιά του όσο είναι ζωντανός, μπορεί να μην προνοεί για την ευημερία τους σε περίπτωση που πεθάνει;” Ένας κύριος λόγος είναι ότι στους περισσότερους από εμάς δεν αρέσει να σκεφτόμαστε το ενδεχόμενο του θανάτου μας, πολύ δε περισσότερο να προνοούμε σκεπτόμενοι το θάνατο. Στην πραγματικότητα, δεν μπορούμε να προβλέψουμε την ημέρα του θανάτου μας, όπως λέει και η Αγία Γραφή: «Δεν γνωρίζετε ποια θα είναι η ζωή σας αύριο. Διότι είστε ομίχλη που εμφανίζεται για λίγο και κατόπιν εξαφανίζεται».—Ιακώβου 4:14.

Το να λαβαίνουμε κάποια πρόνοια σκεπτόμενοι το ενδεχόμενο του θανάτου είναι πρακτικό. Δείχνει επίσης στοργικό ενδιαφέρον για εκείνους που θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται στη ζωή. Αν δεν διευθετήσουμε εμείς τις υποθέσεις μας, θα το κάνουν άλλοι αυτό. Άνθρωποι τους οποίους ποτέ δεν γνωρίζαμε ίσως πάρουν αποφάσεις για τα υπάρχοντά μας και για τις διευθετήσεις σχετικά με την κηδεία μας. Σε μερικές χώρες, το κράτος είναι αυτό που αποφασίζει σε τέτοιες περιπτώσεις ποιος θα πάρει τα χρήματα και την περιουσία μας. Σε άλλα μέρη, αποφασίζουν οι συγγενείς, και αυτές οι αποφάσεις πολλές φορές συνοδεύονται από διαμάχες οι οποίες υποθάλπουν ένα κλίμα εχθρότητας μέσα στην οικογένεια. Επιπλέον, αυτό που θα αποφασιστεί μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο που θα επιθυμούσαμε εμείς.

Αρπαγή της Περιουσίας

Η χήρα είναι εκείνη που υποφέρει περισσότερο όταν πεθάνει ο σύζυγός της. Εκτός από τη θλίψη που της δημιουργεί η απώλεια του συντρόφου της, πολλές φορές πέφτει θύμα αρπαγής της περιουσίας. Αυτό περιγράφτηκε παραπάνω στην περίπτωση της Άνι. Οι αιτίες για την αρπαγή της περιουσίας έχουν εν μέρει να κάνουν με το πώς μπορεί να θεωρούνται οι γυναίκες. Σε μερικούς πολιτισμούς, η σύζυγος ενός άντρα δεν θεωρείται μέρος της οικογένειάς του. Κατά μία έννοια είναι μια ξένη η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να γυρίσει στην οικογένειά της ή να ξαναπαντρευτεί και να γίνει μέρος κάποιας άλλης οικογένειας. Αντίθετα, υπάρχει η άποψη ότι οι αδελφοί, οι αδελφές και οι γονείς ενός άντρα δεν θα τον εγκαταλείψουν ποτέ. Αν εκείνος πεθάνει, η οικογένειά του πιστεύει ότι τα αποκτήματά του ανήκουν σε αυτούς, όχι στη σύζυγό του και στα παιδιά του.

Οι σύζυγοι που δεν εκμυστηρεύονται δικά τους ζητήματα στις γυναίκες τους ενθαρρύνουν αυτή τη νοοτροπία. Ο Μάικ συζητούσε τις επιχειρηματικές του υποθέσεις μόνο με τους αδελφούς του. Αυτοί γνώριζαν ποια ήταν τα περιουσιακά του στοιχεία, αλλά η γυναίκα του γνώριζε πολύ λίγα πράγματα. Όταν εκείνος πέθανε, οι αδελφοί του ήρθαν σε αυτήν και απαίτησαν τα χρήματα από μια πληρωμή την οποία ανέμενε ο σύζυγός της. Εκείνη δεν είχε καν ιδέα για αυτήν. Κατόπιν, της άρπαξαν τα φωτοτυπικά μηχανήματα και τις γραφομηχανές που της είχε αγοράσει ο άντρας της. Τελικά, οι αδελφοί του της πήραν το σπίτι και όλα όσα υπήρχαν σε αυτό. Εκείνη η χήρα και η μικρή της κόρη υποχρεώθηκαν να φύγουν, παίρνοντας μαζί τους μόνο τα ρούχα τους.

«Οι Δύο θα Γίνουν Μία Σάρκα»

Οι Χριστιανοί σύζυγοι αγαπούν τις γυναίκες τους και τις θεωρούν άξιες εμπιστοσύνης. Τέτοιου είδους άντρες λαβαίνουν σοβαρά υπόψη τη Γραφική συμβουλή: «Έτσι πρέπει να αγαπούν οι σύζυγοι τις γυναίκες τους, όπως τα δικά τους σώματα». Αυτοί οι άντρες συμφωνούν επίσης με τη θεόπνευστη δήλωση: «Ο άνθρωπος θα αφήσει τον πατέρα του και τη μητέρα του και θα προσκολληθεί στη σύζυγό του, και οι δύο θα γίνουν μία σάρκα».—Εφεσίους 5:28, 31.

Οι θεοσεβείς σύζυγοι συμφωνούν επίσης με τον Χριστιανό απόστολο Παύλο, ο οποίος έγραψε: «Ασφαλώς, αν κάποιος δεν προμηθεύει για τους δικούς του, και ειδικά για εκείνους που είναι μέλη του σπιτικού του, έχει απαρνηθεί την πίστη και είναι χειρότερος από έναν άπιστο». (1 Τιμόθεο 5:8) Σε αρμονία με αυτή την αρχή, αν ένας Χριστιανός σύζυγος σχεδίαζε κάποιο μεγάλο ταξίδι, θα βεβαιωνόταν ότι η οικογένειά του θα λάβαινε την απαραίτητη φροντίδα ενόσω εκείνος θα βρισκόταν μακριά. Παρόμοια, δεν είναι άραγε λογικό να προνοεί κάποιος για τη σύζυγό του και τα παιδιά του σε περίπτωση θανάτου του; Το να έχει προετοιμαστεί κάποιος για μια απροσδόκητη τραγωδία είναι, όχι μόνο πρακτικό, αλλά και στοργικό.

Έθιμα Κηδείας

Οι Χριστιανοί σύζυγοι πρέπει να εξετάσουν και μια άλλη πτυχή αυτού του ζητήματος. Επιτείνοντας τη θλίψη της χήρας για την απώλεια του συντρόφου της, των αποκτημάτων, και ίσως ακόμη και των παιδιών της, μερικές κοινωνίες τής επιβάλλουν να εκτελέσει παραδοσιακές τελετουργίες πένθους. Η εφημερίδα Δε Γκάρντιαν (The Guardian) της Νιγηρίας επισημαίνει με λύπη ότι σε μερικές περιοχές η παράδοση απαιτεί να κοιμηθεί η χήρα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο μαζί με τη σορό του συζύγου της. Σε άλλα μέρη, δεν επιτρέπεται στις χήρες να φύγουν από το σπίτι τους για μια περίοδο πένθους σχεδόν έξι μηνών. Όλο αυτό το διάστημα, δεν πρέπει να κάνουν μπάνιο, και ακόμη και το να πλένουν τα χέρια τους πριν ή μετά τα γεύματα απαγορεύεται.

Τέτοιου είδους έθιμα δημιουργούν προβλήματα, ιδιαίτερα για τις Χριστιανές χήρες. Η επιθυμία που έχουν να ευαρεστούν τον Θεό τις υποκινεί να αποφεύγουν έθιμα τα οποία δεν εναρμονίζονται με τις διδασκαλίες της Αγίας Γραφής. (2 Κορινθίους 6:14, 17) Ωστόσο, μια χήρα μπορεί να υποστεί διωγμό επειδή δεν συμμορφώνεται με αυτά τα έθιμα. Ίσως μάλιστα αναγκαστεί να φύγει για να σώσει τη ζωή της.

Λήψη Νομικών Μέτρων

Η Αγία Γραφή λέει σοφά: «Τα σχέδια του επιμελή οδηγούν αναμφίβολα σε όφελος». (Παροιμίες 21:5) Τι σχέδια μπορεί να κάνει ένας οικογενειάρχης; Στις περισσότερες κοινωνίες είναι δυνατόν να συντάξει κάποιος μια διαθήκη ή να ετοιμάσει ένα έγγραφο το οποίο να δηλώνει πώς πρέπει να διανεμηθεί η περιουσία του σε περίπτωση που πεθάνει. Σε αυτό μπορεί να συμπεριλαμβάνονται λεπτομέρειες σχετικά με τις διευθετήσεις για την κηδεία. Το έγγραφο μπορεί επίσης να ορίζει τι πρέπει να κάνει ο γαμήλιος σύντροφος (ή να μην κάνει) σε σχέση με τα έθιμα της κηδείας και του πένθους.

Μια γυναίκα ονόματι Λία έχασε το σύζυγό της το 1992. Η ίδια λέει: «Έχω πέντε παιδιά—τέσσερα κορίτσια και ένα αγόρι. Ο σύζυγός μου ήταν άρρωστος επί κάποιο χρονικό διάστημα προτού πεθάνει. Ακόμη όμως και προτού αρρωστήσει, συνέταξε ένα έγγραφο που ανέφερε ότι η επιθυμία του ήταν να πάνε σε εμένα και στα παιδιά όλα του τα αποκτήματα. Αυτό περιλάμβανε τα χρήματα από την ασφάλεια, το αγρόκτημα, τα ζώα που είχαμε στο αγρόκτημα, καθώς και το σπίτι. Υπέγραψε τη διαθήκη και την έδωσε σε εμένα. . . . Μετά το θάνατο του συζύγου μου, οι συγγενείς ήθελαν μερίδιο από την κληρονομιά που άφησε. Εγώ τους επισήμανα ότι ο άντρας μου είχε αγοράσει το αγρόκτημα με δικά του χρήματα και ότι δεν είχαν κανένα δικαίωμα να διεκδικούν οτιδήποτε. Όταν είδαν τη γραπτή διαθήκη, την αποδέχτηκαν».

Συζήτηση των Ζητημάτων με την Οικογένεια

Αν ένα άτομο δεν μιλάει με την οικογένειά του για τις πεποιθήσεις και τις επιθυμίες του, μπορεί να ανακύψουν προβλήματα. Προσέξτε την περίπτωση ενός άντρα του οποίου οι συγγενείς επέμεναν να γίνει η ταφή του στο χωριό σε αρμονία με το τοπικό έθιμο. Η χήρα του και τα παιδιά του, όταν απειλήθηκε η ζωή τους, αναγκάστηκαν να αφήσουν το σώμα του στους άλλους συγγενείς του. Η χήρα του λέει με θλίψη: «Αν ο σύζυγός μου είχε πει έστω και σε έναν από τους θείους του ή τα ξαδέλφια του πώς ήθελε να ταφεί, η οικογένειά του δεν θα επέμενε να τηρηθούν οι παραδοσιακές τους συνήθειες όσον αφορά την κηδεία».

Σε μερικές κοινωνίες, μια προφορική συμφωνία είναι τόσο δεσμευτική όσο και ένα έγγραφο. Αυτό συμβαίνει σε μέρη της Σουαζιλάνδης, όπου οι πεποιθήσεις πολλών ανθρώπων ενθαρρύνουν την τήρηση παραδόσεων για την κηδεία και το πένθος. Γνωρίζοντάς το αυτό, ένας Χριστιανός ονόματι Ισαάκ συγκάλεσε μια συνάντηση με τους συγγενείς του, οι οποίοι δεν ήταν Μάρτυρες του Ιεχωβά, και συζήτησε μαζί τους τι ήθελε να γίνει μετά το θάνατό του. Τους είπε ποιος έπρεπε να πάρει συγκεκριμένα υλικά αποκτήματα και εξήγησε καθαρά πώς έπρεπε να διεξαχθεί η κηδεία του. Μετά το θάνατό του, τα πράγματα έγιναν σύμφωνα με τις επιθυμίες του. Ο Ισαάκ τάφηκε με Χριστιανικό τρόπο και η σύζυγός του είχε καλή φροντίδα.

Προστατέψτε την Οικογένειά Σας

Το τι θα κάνετε εσείς για να προστατέψετε την οικογένειά σας σε περίπτωση θανάτου σας είναι προσωπικό ζήτημα, αλλά ένας Χριστιανός ονόματι Έντουαρντ λέει: «Έχω κάνει ασφάλεια ζωής και τα χρήματα θα πάνε στα οχτώ μέλη της οικογένειάς μου. Η σύζυγός μου είναι συνδικαιούχος στον τραπεζικό μου λογαριασμό. Έτσι, αν πεθάνω, μπορεί να πάρει χρήματα από το λογαριασμό. . . . Έχω μια διαθήκη η οποία καλύπτει την οικογένειά μου. Αν πεθάνω, ό,τι αφήσω θα πάει στη σύζυγό μου και στα παιδιά μου. Έκανα τη διαθήκη μου πριν από πέντε χρόνια. Τη συνέταξε ένας δικηγόρος, και η σύζυγός μου και ο γιος μου έχουν ένα αντίγραφο. Στη διαθήκη μου όρισα ότι οι άλλοι συγγενείς μου δεν θα πρέπει να παρέμβουν στην κηδεία μου. Εγώ ανήκω στην οργάνωση του Ιεχωβά. Συνεπώς, ακόμη και αν μόνο ένας ή δύο Μάρτυρες είναι διαθέσιμοι για να διεξαγάγουν την κηδεία μου, αυτό θα είναι αρκετό. Το έχω συζητήσει με τους άλλους συγγενείς μου».

Από μια άποψη, το να κάνετε τέτοιες διευθετήσεις αποτελεί δώρο για την οικογένειά σας. Ασφαλώς, το να λαβαίνετε κάποια πρόνοια σκεπτόμενοι το ενδεχόμενο του θανάτου σας δεν είναι σαν να κάνετε δώρο σοκολατάκια ή μια ανθοδέσμη. Ωστόσο, δείχνουν την αγάπη σας. Αποδεικνύουν ότι θέλετε να “προμηθεύετε για εκείνους που είναι μέλη του σπιτικού σας” ακόμη και όταν δεν θα είστε πια μαζί τους.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 21]

Ο Ιησούς Προνόησε για τη Μητέρα Του

«Κοντά δε στο ξύλο του βασανισμού του Ιησού στέκονταν η μητέρα του και η αδελφή της μητέρας του, καθώς και η Μαρία, η σύζυγος του Κλωπά, και η Μαρία η Μαγδαληνή. Ο Ιησούς, λοιπόν, βλέποντας τη μητέρα του και το μαθητή τον οποίο αυτός αγαπούσε να στέκεται εκεί κοντά, είπε στη μητέρα του: “Γυναίκα, να ο γιος σου!” Κατόπιν είπε στο μαθητή: “Να η μητέρα σου!” Και από εκείνη την ώρα ο μαθητής [ο Ιωάννης] την πήρε στο σπίτι του».—Ιωάννης 19:25-27.

[Εικόνα στη σελίδα 22]

Πολλοί Χριστιανοί ενεργώντας με περίσκεψη κάνουν νομικές ενέργειες για να προστατέψουν την οικογένειά τους