Αγγίζουμε Καρδιές με την Τέχνη της Πειθούς
ΠΟΛΛΟΙ άνθρωποι αντιμετωπίζουν τη λέξη «πειθώ» με καχυποψία. Αυτή μπορεί να φέρνει στο μυαλό κάποιου ένα φορτικό πωλητή ή μια διαφήμιση που αποσκοπεί στο να παραπλανήσει ή να παρασύρει τον καταναλωτή. Ακόμη και στην Αγία Γραφή, η ιδέα της πειθούς μερικές φορές έχει αρνητικές προεκτάσεις, υποδηλώνοντας διαφθορά ή παραπλάνηση. Λόγου χάρη, ο Χριστιανός απόστολος Παύλος έγραψε στους Γαλάτες: «Τρέχατε καλά. Ποιος σας εμπόδισε να συνεχίσετε να υπακούτε στην αλήθεια; Αυτή η πειθώ δεν είναι από Εκείνον που σας καλεί». (Γαλάτες 5:7, 8) Ο Παύλος προειδοποίησε επίσης τους Κολοσσαείς να μην επιτρέπουν σε κανέναν “να τους ξεγελάει με πειστικά επιχειρήματα”. (Κολοσσαείς 2:4) Τέτοιου είδους πειθώ βασίζεται σε έξυπνα επιχειρήματα τα οποία στηρίζονται σε ψεύτικα θεμέλια.
Εντούτοις, στη δεύτερη επιστολή του προς τον Τιμόθεο, ο απόστολος Παύλος χρησιμοποίησε την ιδέα της πειθούς με διαφορετική έννοια. Έγραψε τα εξής: «Να παραμένεις στα πράγματα τα οποία έμαθες και πείστηκες να πιστεύεις, γνωρίζοντας από ποιους τα έμαθες». (2 Τιμόθεο 3:14) Το ότι “πείστηκε να πιστεύει” δεν σημαίνει ότι ο Τιμόθεος παραπλανήθηκε από τη μητέρα του και τη γιαγιά του, μέσω των οποίων έμαθε τις Γραφικές αλήθειες.—2 Τιμόθεο 1:5.a
Ενώ βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό στη Ρώμη, ο Παύλος έδωσε πλήρη μαρτυρία σε πολλούς, «μιλώντας με πειστικά επιχειρήματα σε αυτούς σχετικά με τον Ιησού τόσο από το νόμο του Μωυσή όσο και από τους Προφήτες, από το πρωί ως το βράδυ». (Πράξεις 28:23) Μήπως παραπλανούσε ο Παύλος το ακροατήριό του; Φυσικά όχι! Επομένως, είναι σαφές ότι η πειθώ δεν είναι πάντα κάτι κακό.
Όταν χρησιμοποιείται με θετική σημασία, το ρήμα πείθω του Κειμένου σημαίνει ότι αλλάζω τη γνώμη κάποιου μέσω ισχυρών, λογικών επιχειρημάτων. Ένας δάσκαλος, λοιπόν, μπορεί να οικοδομήσει πάνω σε Γραφικό θεμέλιο, χρησιμοποιώντας πειθώ για να ενσταλάξει σε άλλους πεποίθηση για τη Γραφική αλήθεια. (2 Τιμόθεο 2:15) Πράγματι, αυτό ήταν ένα γνώρισμα της διακονίας του Παύλου. Ακόμη και ο Δημήτριος ο αργυροχόος, ο οποίος θεωρούσε λανθασμένες τις Χριστιανικές διδασκαλίες, έκανε την εξής παρατήρηση: «Όχι μόνο στην Έφεσο, αλλά σε όλη σχεδόν την περιφέρεια της Ασίας, αυτός ο Παύλος έπεισε ένα αρκετά μεγάλο πλήθος και τους έκανε να αλλάξουν γνώμη, λέγοντας ότι δεν είναι θεοί αυτοί που φτιάχνονται από χέρια».—Πράξεις 19:26.
Χρησιμοποιώντας Πειθώ στη Διακονία
Ο Ιησούς Χριστός παρήγγειλε στους ακολούθους του: «Πηγαίνετε, λοιπόν, και κάντε μαθητές από όλα τα έθνη, βαφτίζοντάς τους στο όνομα του Πατέρα και του Γιου και του αγίου πνεύματος, διδάσκοντάς τους να τηρούν όλα όσα σας έχω παραγγείλει. Και εγώ είμαι μαζί σας όλες τις ημέρες μέχρι την τελική περίοδο του συστήματος πραγμάτων». (Ματθαίος 28:19, 20) Σε πάνω από 230 χώρες, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά υπακούν σε αυτή την εντολή. Κάθε μήνα στη διάρκεια του υπηρεσιακού έτους 1997, διεξήγαν κατά μέσο όρο 4.552.589 οικιακές Γραφικές μελέτες παγκόσμια.
Αν έχετε το προνόμιο να διεξάγετε κάποια οικιακή Γραφική μελέτη, ίσως μπορείτε να προβλέψετε κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις στις οποίες θα απαιτηθεί να χρησιμοποιήσετε την τέχνη της πειθούς. Λόγου χάρη, υποθέστε ότι στην επόμενη μελέτη σας θα ανακύψει κάποιο ερώτημα σχετικά με την Τριάδα. Τι θα κάνετε αν γνωρίζετε ότι ο σπουδαστής σας πιστεύει σε αυτό το δόγμα; Θα μπορούσατε να του δώσετε κάποιο έντυπο το οποίο εξετάζει αυτό το ζήτημα. Αφού το διαβάσει, ίσως διαπιστώσετε ότι έχει πειστεί πως ο Θεός και ο Ιησούς δεν είναι το ίδιο πρόσωπο. Αν όμως παραμένουν μερικά ερωτήματα, πώς μπορείτε να τα χειριστείτε;
Ακούστε προσεκτικά. Αυτό θα σας βοηθήσει να καταλάβετε τι ακριβώς πιστεύει ο σπουδαστής σας γύρω από ένα δεδομένο ζήτημα. Παραδείγματος χάρη, αν ο σπουδαστής σας πει: «Πιστεύω στην Τριάδα», θα μπορούσατε να αρχίσετε αμέσως μια Γραφική συζήτηση για να καταρρίψετε αυτό το δόγμα. Αλλά υπάρχουν διάφορες πεποιθήσεις όσον αφορά την Τριάδα. Ο σπουδαστής σας μπορεί να πιστεύει κάτι εντελώς διαφορετικό από εκείνο που εσείς θα ορίζατε ως δόγμα της Τριάδας. Το ίδιο μπορεί να λεχθεί και για άλλες πεποιθήσεις, όπως είναι η μετενσάρκωση, η αθανασία της ψυχής και η σωτηρία. Γι’ αυτό, ακούστε προσεκτικά προτού μιλήσετε. Μην κάνετε εικασίες γύρω από το τι πιστεύει ο σπουδαστής.—Παροιμίες 18:13.
Κάντε ερωτήσεις. Μερικές από αυτές θα μπορούσαν να είναι οι εξής: “Πίστευες ανέκαθεν στην Τριάδα; Έκανες ποτέ μια επισταμένη μελέτη γύρω από τα όσα λέει η Αγία Γραφή για αυτό το θέμα; Αν ο Θεός ήταν μέρος μιας τριάδας, τότε δεν θα μας το έλεγε αυτό ξεκάθαρα και άμεσα ο Λόγος του, η Αγία Γραφή;” Καθώς διδάσκετε το σπουδαστή, να σταματάτε κατά διαστήματα για να κάνετε ερωτήσεις όπως οι εξής: “Σου φαίνονται λογικά τα όσα έχουμε εξετάσει μέχρι στιγμής;” “Συμφωνείς με αυτή την εξήγηση;” Με την επιδέξια χρήση ερωτήσεων, περιλαμβάνετε και το σπουδαστή στη διαδικασία της μάθησης. Δεν θα πρέπει απλώς να σας ακούει καθώς εξηγείτε ένα θέμα.
Χρησιμοποιήστε λογικά επιχειρήματα. Για παράδειγμα, εξετάζοντας το δόγμα της Τριάδας, θα μπορούσατε να πείτε στο σπουδαστή σας: “Όταν ο Ιησούς βαφτίστηκε, ήρθε μια φωνή από τον ουρανό η οποία είπε: «Εσύ είσαι ο Γιος μου ο αγαπητός». Αν ήταν πραγματικά ο Θεός πάνω στη γη και βαφτιζόταν, θα έκανε τη φωνή του να φαίνεται ότι έρχεται από τον ουρανό ώστε να ακουστούν εκείνα τα λόγια στη γη; Δεν θα ήταν αυτό παροδηγητικό; Θα έκανε ο Θεός, «που δεν μπορεί να πει ψέματα», κάτι τόσο απατηλό;”—Λουκάς 3:21, 22· Τίτο 1:1, 2.
Τα λογικά επιχειρήματα που παρουσιάζονται με διακριτικό τρόπο είναι συχνά πολύ αποτελεσματικά. Εξετάστε το παράδειγμα μιας γυναίκας την οποία θα ονομάσουμε Μπάρμπαρα. Μια ολόκληρη ζωή πίστευε ότι ο Ιησούς ήταν ο Θεός και ότι αποτελούσε μέρος μιας τριάδας η οποία περιλάμβανε και το άγιο πνεύμα. Αλλά κάποτε ένας Μάρτυρας του Ιεχωβά τής είπε ότι ο Θεός και ο Ιησούς είναι δύο ξεχωριστά πρόσωπα και της έδειξε εδάφια τα οποία υποστήριζαν τα λεγόμενά του.b Η Μπάρμπαρα δεν μπορούσε να αντικρούσει την Αγία Γραφή. Παράλληλα, ένιωθε απογοητευμένη. Σε τελική ανάλυση, το δόγμα της Τριάδας ήταν κάτι που αγαπούσε.
Με υπομονή, ο Μάρτυρας παρουσίασε λογικά επιχειρήματα στην Μπάρμπαρα. «Αν προσπαθούσες να με διδάξεις ότι δύο πρόσωπα είναι ίσα», ρώτησε, «ποια οικογενειακή σχέση θα χρησιμοποιούσες ως παράδειγμα;» Εκείνη σκέφτηκε λίγο και κατόπιν απάντησε: «Μπορεί να χρησιμοποιούσα δύο αδέλφια». «Ακριβώς», απάντησε ο Μάρτυρας. «Ίσως μάλιστα τα δίδυμα. Αλλά με το να μας διδάξει να βλέπουμε τον Θεό ως τον Πατέρα και τον εαυτό του ως τον Γιο, ποιο μήνυμα μετέδιδε ο Ιησούς;» «Κατάλαβα», απάντησε η Μπάρμπαρα, ανοίγοντας διάπλατα τα μάτια της. «Περιγράφει τον έναν ως μεγαλύτερο και πιο ισχυρό σε εξουσία».
«Ναι», απάντησε ο Μάρτυρας, «και ιδιαίτερα οι Ιουδαίοι που άκουγαν τον Ιησού, οι οποίοι ζούσαν σε πατριαρχική κοινωνία, μπορούσαν να οδηγηθούν σε αυτό το συμπέρασμα». Για να εντυπώσει περισσότερο αυτό το σημείο, ο Μάρτυρας κατέληξε ως εξής: «Αν εμείς καταφέραμε να βρούμε ένα τόσο ταιριαστό παράδειγμα για να διδάξουμε τι σημαίνει ισότητα—το παράδειγμα με τα αδέλφια ή με τα δίδυμα—ασφαλώς ο Ιησούς, ο Μεγάλος Δάσκαλος, θα μπορούσε να είχε κάνει το ίδιο. Αντ’ αυτού, χρησιμοποίησε τους όρους “πατέρας” και “γιος” για να περιγράψει τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στον ίδιο και στον Θεό».
Τελικά, η Μπάρμπαρα κατάλαβε το σημείο και το δέχτηκε. Η καρδιά της αγγίχτηκε μέσω της τέχνης της πειθούς.
Να Λαβαίνετε Υπόψη τα Συναισθήματα
Οι ισχυρά “οχυρωμένες” θρησκευτικές πεποιθήσεις συχνά περιλαμβάνουν ένα στοιχείο συναισθηματισμού. Εξετάστε την περίπτωση της Έντνα, μιας πιστής Καθολικής. Οι έφηβοι εγγονοί της τής προσκόμισαν ξεκάθαρες Γραφικές αποδείξεις που καταδείκνυαν ότι ο Θεός και ο Ιησούς δεν είναι το ίδιο πρόσωπο. Η Έντνα κατάλαβε τα όσα άκουσε. Εντούτοις, ευγενικά αλλά και σταθερά δήλωσε: «Πιστεύω στην αγία Τριάδα».
Ίσως και εσείς να είχατε κάποια παρόμοια εμπειρία. Πολλοί θεωρούν τα δόγματα της θρησκείας τους μέρος της ίδιας τους της οντότητας. Για να πειστούν τέτοια άτομα που κάνουν Γραφική μελέτη, απαιτείται κάτι παραπάνω από ψυχρή λογική ή ίσως από μια σειρά εδαφίων που αποδεικνύουν ότι η άποψη του ατόμου είναι εσφαλμένη. Μπορεί κάποιος να χειριστεί με επιτυχία τέτοιες καταστάσεις αν εξισορροπήσει την τέχνη της πειθούς με τη συμπόνια. (Παράβαλε Ρωμαίους 12:15· Κολοσσαείς 3:12.) Είναι γεγονός ότι ο αποτελεσματικός δάσκαλος θα πρέπει να έχει ισχυρές πεποιθήσεις. Λόγου χάρη, ο Παύλος χρησιμοποίησε εκφράσεις όπως «είμαι πεπεισμένος» και «γνωρίζω και είμαι πεπεισμένος σύμφωνα με τον Κύριο Ιησού». (Ρωμαίους 8:38· 14:14) Εντούτοις, όταν εκφράζουμε τις πεποιθήσεις μας, δεν θα πρέπει να παίρνουμε ένα δογματικό ύφος, σαν να αυτοδικαιωνόμαστε, ούτε θα πρέπει να είμαστε σαρκαστικοί ή να υποβιβάζουμε τους άλλους καθώς παρουσιάζουμε τις Γραφικές αλήθειες. Ασφαλώς, δεν θέλουμε ούτε να θίξουμε ούτε να προσβάλουμε το σπουδαστή.—Παροιμίες 12:18.
Είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να σεβόμαστε τις πεποιθήσεις του σπουδαστή και να αναγνωρίζουμε το δικαίωμα που έχει να τις διακρατεί. Το κλειδί είναι η ταπεινοφροσύνη. Ο δάσκαλος που είναι ταπεινός δεν αισθάνεται ότι είναι εκ φύσεως ανώτερος από το σπουδαστή του. (Λουκάς 18:9-14· Φιλιππησίους 2:3, 4) Η πειθώ που χρησιμοποιείται με θεοσεβή τρόπο περιλαμβάνει ταπεινοφροσύνη, η οποία στην ουσία λέει: “Ο Ιεχωβά, δείχνοντάς μου έλεος, με βοήθησε να το διακρίνω αυτό. Επίτρεψέ μου να το μοιραστώ μαζί σου”.
Στους συγχριστιανούς του στην Κόρινθο, ο Παύλος έγραψε: «Τα όπλα του πολέμου μας δεν είναι σαρκικά, αλλά δυνατά από τον Θεό για ανατροπή ισχυρά οχυρωμένων πραγμάτων. Διότι ανατρέπουμε διαλογισμούς και κάθε υψηλό πράγμα που υψώνεται εναντίον της γνώσης του Θεού· και αιχμαλωτίζουμε κάθε σκέψη για να την κάνουμε υπάκουη στον Χριστό». (2 Κορινθίους 10:4, 5) Σήμερα, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά χρησιμοποιούν το Λόγο του Θεού για να ανατρέψουν ισχυρά “οχυρωμένα” ψεύτικα δόγματα καθώς και βαθιά χαραγμένες συνήθειες και χαρακτηριστικά που Τον δυσαρεστούν. (1 Κορινθίους 6:9-11) Καθώς το κάνουν αυτό, οι Μάρτυρες θυμούνται ότι ο Ιεχωβά υπήρξε στοργικός και υπομονετικός μαζί τους. Πόσο ευτυχισμένοι νιώθουν που έχουν το Λόγο του, την Αγία Γραφή, και που χρησιμοποιούν αυτό το ισχυρό μέσο για να ξεριζώσουν ψεύτικες διδασκαλίες και να αγγίξουν καρδιές με την τέχνη της πειθούς!
[Υποσημειώσεις]
a Βλέπε το άρθρο «Ευνίκη και Λωίδα—Υποδείγματα στην Παροχή Εκπαίδευσης», στις σελίδες 7-9 αυτού του τεύχους της Σκοπιάς.
b Βλέπε Ιωάννης 14:28· Φιλιππησίους 2:5, 6· Κολοσσαείς 1:13-15. Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε το ειδικό βιβλιάριο Πρέπει να Πιστεύετε στην Τριάδα;, το οποίο είναι έκδοση της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά.
[Πλαίσιο στη σελίδα 23]
Πώς να Αγγίξετε την Καρδιά του Σπουδαστή Σας
◻ Να προσεύχεστε για την κατεύθυνση του Ιεχωβά ώστε να αγγίξετε την καρδιά του ατόμου που κάνει Γραφική μελέτη.—Νεεμίας 2:4, 5· Ησαΐας 50:4.
◻ Να διακρίνετε τι πιστεύει ο σπουδαστής και γιατί μπορεί να ελκύεται από κάποια ψεύτικη πεποίθηση.—Πράξεις 17:22, 23.
◻ Με καλοσυνάτο, υπομονετικό τρόπο, να αναπτύσσετε λογικά, Γραφικά επιχειρήματα διατηρώντας συγχρόνως κοινή βάση.—Πράξεις 17:24-34.
◻ Αν είναι δυνατόν, να εντυπώνετε Γραφικές αλήθειες με αποτελεσματικά παραδείγματα.—Μάρκος 4:33, 34.
◻ Να δείχνετε στο σπουδαστή τα οφέλη που προκύπτουν όταν κάποιος δέχεται την ακριβή γνώση από την Αγία Γραφή.—1 Τιμόθεο 2:3, 4· 2 Τιμόθεο 3:14, 15.