είναι ένα από τα διακριτικά γνωρίσματα των τελευταίων ημερών. Ο απόστολος Παύλος προειδοποίησε: «Πρέπει να αντιληφθείς ότι στις τελευταίες ημέρες οι καιροί θα είναι γεμάτοι κίνδυνο. Οι άνθρωποι θα γίνουν εντελώς εγωκεντρικοί . . . Θα τους λείπει τελείως η ευγνωμοσύνη».—2 Τιμόθεο 3:1, 2, Φίλιπς (Phillips).

Σε άλλες περιπτώσεις, τη θέση της ευγνωμοσύνης παίρνει η κολακεία. Οι εκφράσεις ευγνωμοσύνης προέρχονται από την καρδιά, χωρίς πρόθεση για προσωπικό κέρδος. Εντούτοις, η κολακεία, η οποία είναι συνήθως ανειλικρινής και υπερβολική, μπορεί να έχει ως απώτερο κίνητρο την αναρρίχηση ή την απολαβή κάποιων προσωπικών ωφελειών. (Ιούδα 16) Τέτοια μελιστάλακτα λόγια, εκτός του ότι παραπλανούν αυτόν που τα δέχεται, τείνουν να είναι αποτέλεσμα υπερηφάνειας και υπεροψίας. Ποιος θα ήθελε, λοιπόν, να πέσει θύμα ανειλικρινούς κολακείας; Η γνήσια ευγνωμοσύνη, όμως, φέρνει πράγματι αναζωογόνηση.

Το άτομο που εκφράζει ευγνωμοσύνη ωφελείται από αυτό. Η ζεστασιά την οποία νιώθει χάρη στην ευγνωμοσύνη που έχει στην καρδιά του συμβάλλει στη δική του ευτυχία και ειρήνη. (Παράβαλε Παροιμίες 15:13, 15.) Και εφόσον η ευγνωμοσύνη είναι θετική ιδιότητα, προστατεύει το άτομο από αρνητικά συναισθήματα όπως ο θυμός, η ζήλια και η μνησικακία.

«Αποδειχτείτε Ευγνώμονες»

Η Αγία Γραφή μάς προτρέπει να καλλιεργούμε το πνεύμα της ευγνωμοσύνης. Ο Παύλος έγραψε: «Σε σχέση με το καθετί να κάνετε ευχαριστήριες προσευχές. Διότι αυτό είναι το θέλημα του Θεού σε ενότητα με τον Χριστό Ιησού σχετικά με εσάς». (1 Θεσσαλονικείς 5:18) Και ο Παύλος συμβούλεψε τους Κολοσσαείς: «Η ειρήνη του Χριστού ας κυριαρχεί στις καρδιές σας . . . Και αποδειχτείτε ευγνώμονες». (Κολοσσαείς 3:15) Πολλοί ψαλμοί περιέχουν εκφράσεις ευχαριστιών, πράγμα που δείχνει ότι η εγκάρδια ευγνωμοσύνη είναι θεοσεβής αρετή. (Ψαλμός 27:4· 75:1) Είναι σαφές ότι ο Ιεχωβά Θεός ευαρεστείται όταν εκδηλώνουμε ευγνωμοσύνη σε καθημερινά ζητήματα της ζωής.

Ποιοι παράγοντες, όμως, σε αυτόν τον αχάριστο κόσμο καθιστούν δύσκολο το να καλλιεργούμε το πνεύμα της ευγνωμοσύνης; Πώς μπορούμε να εκδηλώνουμε στάση ευγνωμοσύνης στην καθημερινή ζωή; Αυτά τα ερωτήματα θα εξεταστούν στο επόμενο άρθρο.

Να Καλλιεργείτε το Πνεύμα της Ευγνωμοσύνης

ΕΝΑΣ γιατρός στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης σώζει τη ζωή της Μαρί που βρέθηκε σε κρίσιμη κατάσταση. Η 50χρονη Μαρί, όμως, ούτε ευχαριστεί το γιατρό ούτε πληρώνει το λογαριασμό της. Τι χαρακτηριστικό παράδειγμα αγνωμοσύνης!

Η Αγία Γραφή αναφέρει ότι κάποτε ο Ιησούς, ενώ έμπαινε σε κάποιο χωριό, συνάντησε δέκα ανθρώπους οι οποίοι είχαν μια τρομερή αρρώστια, τη λέπρα. Αυτοί φώναξαν προς εκείνον με δυνατή φωνή: «Ιησού, Δάσκαλε, ελέησέ μας!» Ο Ιησούς τούς παρήγγειλε: «Πηγαίνετε και δείξτε τον εαυτό σας στους ιερείς». Οι λεπροί δέχτηκαν την υπόδειξή του και, ενώ βρίσκονταν καθ’ οδόν, άρχισαν να βλέπουν και να νιώθουν ότι η υγεία τους αποκαταστάθηκε.

Οι εννιά από τους λεπρούς που θεραπεύτηκαν συνέχισαν το δρόμο τους. Αλλά ο άλλος λεπρός, ένας Σαμαρείτης, επέστρεψε για να βρει τον Ιησού. Αυτός ο πρώην λεπρός αίνεσε τον Θεό και, μόλις βρήκε τον Ιησού, έπεσε στα πόδια του ευχαριστώντας τον. Απαντώντας ο Ιησούς είπε: «Δεν καθαρίστηκαν οι δέκα; Πού είναι, λοιπόν, οι άλλοι εννιά; Δεν βρέθηκε κανείς να επιστρέψει και να δώσει δόξα στον Θεό, παρά μόνο αυτός ο αλλοεθνής;»—Λουκάς 17:11-19.

Ένα σημαντικό μάθημα κρύβεται πίσω από το ερώτημα: «Πού είναι, λοιπόν, οι άλλοι εννιά;» Όπως και η Μαρί, οι εννιά λεπροί εκδήλωσαν μια σοβαρή αδυναμία—δεν έδειξαν ευγνωμοσύνη. Τέτοιου είδους αγνωμοσύνη είναι πολύ συνηθισμένη σήμερα. Για ποιο λόγο;

Η Βασική Αιτία της Αγνωμοσύνης

Βασικά η αγνωμοσύνη πηγάζει από την ιδιοτέλεια. Σκεφτείτε τους πρώτους μας ανθρώπινους γονείς, τον Αδάμ και την Εύα. Ο Ιεχωβά τούς δημιούργησε με θεϊκές ιδιότητες και τους έδωσε οτιδήποτε χρειάζονταν για να είναι ευτυχισμένοι—μεταξύ άλλων, ένα όμορφο παραδεισένιο σπίτι, τέλειο περιβάλλον και εργασία που είχε νόημα και έφερνε ικανοποίηση. (Γένεση 1:26-29· 2:16, 17) Εντούτοις, όταν βρέθηκαν κάτω από την πίεση που άσκησε πάνω τους ο Σατανάς κάνοντας έκκληση στην ιδιοτέλειά τους, ως αντρόγυνο έδειξαν ανυπακοή και ανταπέδωσαν στον Ιεχωβά περιφρόνηση για τις ευεργεσίες του.—Γένεση 3:1-5· Αποκάλυψη 12:9.

Σκεφτείτε, επίσης, τον αρχαίο Ισραήλ, τον οποίο είχε διαλέξει ο Θεός ως ειδική του ιδιοκτησία. Πόσο ευγνώμονες θα πρέπει να ήταν όλοι οι Ισραηλίτες γονείς τη νύχτα της 14ης Νισάν του 1513 Π.Κ.Χ.! Εκείνη την αξιομνημόνευτη νύχτα, ο άγγελος του Θεού θανάτωσε «κάθε πρωτότοκο στη γη της Αιγύπτου», αλλά προσπέρασε τα σπίτια των Ισραηλιτών που είχαν το κατάλληλο σημάδι. (Έξοδος 12:12, 21-24, 30) Επίσης, όταν ελευθερώθηκαν από το στρατό του Φαραώ στην Ερυθρά Θάλασσα, με καρδιά γεμάτη ευγνωμοσύνη, “ο Μωυσής και οι γιοι του Ισραήλ άρχισαν να ψάλλουν στον Ιεχωβά”.—Έξοδος 14:19-28· 15:1-21.

Παρ’ όλα αυτά, λίγες μόνο εβδομάδες αφότου έφυγαν από την Αίγυπτο, «ολόκληρη η σύναξη των γιων του Ισραήλ άρχισε να γογγύζει». Πόσο γρήγορα έπεσαν στην παγίδα της αγνωμοσύνης! Νοσταλγούσαν τις στιγμές που “κάθονταν δίπλα στα τσουκάλια με το κρέας και έτρωγαν ψωμί μέχρι χορτασμού”, πράγματα που είχαν απολαύσει στην Αίγυπτο, τη γη της δουλείας τους. (Έξοδος 16:1-3) Ασφαλώς, η ιδιοτέλεια εμποδίζει την καλλιέργεια και την εκδήλωση ευγνωμοσύνης.

Ως απόγονοι του αμαρτωλού Αδάμ, όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται με μια φλέβα ιδιοτέλειας και ρέπουν προς την αγνωμοσύνη. (Ρωμαίους 5:12) Η αχαριστία αποτελεί επίσης μέρος του ιδιοτελούς πνεύματος που διακατέχει τους ανθρώπους αυτού του κόσμου. Όπως και ο αέρας που αναπνέουμε, αυτό το πνεύμα υπάρχει παντού και μας επηρεάζει. (Εφεσίους 2:1, 2) Χρειάζεται, λοιπόν, να καλλιεργήσουμε την τάση της εκδήλωσης ευγνωμοσύνης. Πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό;

Ο Στοχασμός Είναι Επιτακτικός!

Το Τρίτο Νέο Διεθνές Λεξικό του Γουέμπστερ (Webster’s Third New International Dictionary) ορίζει την ευγνωμοσύνη ως εξής: «Η κατάσταση του να είναι κάποιος ευγνώμων: ένα αίσθημα θέρμης και φιλίας απέναντι σε κάποιον ευεργέτη το οποίο παρακινεί το άτομο να ανταποδώσει τη χάρη». Ένα αίσθημα δεν γεννιέται ούτε χάνεται αυτομάτως· πρέπει να πηγάζει αβίαστα από το εσωτερικό του ατόμου. Η ευγνωμοσύνη περιλαμβάνει περισσότερα από την απλή εκδήλωση καλών τρόπων και δεν είναι απλώς μια ετικέτα· προέρχεται από την καρδιά.

Πώς μπορούμε να μάθουμε να νιώθουμε ευγνωμοσύνη από καρδιάς; Η Αγία Γραφή αποδίδει μεγάλο μέρος αυτών που νιώθουμε στο τι επιλέγουμε να σκεφτόμαστε. (Εφεσίους 4:22-24) Για να μάθουμε να νιώθουμε ευγνώμονες θα πρέπει πρώτα να στοχαζόμαστε με εκτίμηση τα καλά πράγματα που λαβαίνουμε. Σε αρμονία με αυτό, ο Δρ Γουέιν Γ. Ντάιερ, ο οποίος εργάζεται στον τομέα της ψυχικής υγείας, λέει: «Δεν μπορείτε να έχετε ένα συναίσθημα χωρίς πρώτα να έχετε κάνει κάποια σκέψη».

Πάρτε για παράδειγμα το ζήτημα της ευγνωμοσύνης για τη δημιουργία που μας περιβάλλει. Όταν κοιτάτε έναν κατάμεστο από άστρα ουρανό κάποια ανέφελη νύχτα, πώς αισθάνεστε για μια τέτοια εμπειρία; Ο Βασιλιάς Δαβίδ εξέφρασε με τα εξής λόγια το δέος που ένιωθε: «Όταν βλέπω τους ουρανούς σου, τα έργα των δαχτύλων σου, τη σελήνη και τα άστρα που ετοίμασες, τι είναι ο θνητός άνθρωπος και τον θυμάσαι, ή ο γιος του χωματένιου ανθρώπου και τον φροντίζεις;» Και μέσα στη σιωπή της νύχτας, τα άστρα μιλούσαν στον Δαβίδ, εμπνέοντάς τον να γράψει: «Οι ουρανοί διακηρύττουν τη δόξα του Θεού, και για το έργο των χεριών του μιλάει το εκπέτασμα». Γιατί συγκινούσαν τόσο βαθιά τον Δαβίδ οι έναστροι ουρανοί; Ο ίδιος απαντάει: «Στοχάστηκα όλες τις ενέργειές σου· έκανα πρόθυμα μέλημά μου το έργο των χεριών σου».—Ψαλμός 8:3, 4· 19:1· 143:5.

Ο γιος του Δαβίδ, ο Σολομών, εκτιμούσε και αυτός την αξία τού να κάνει σκέψεις γύρω από τα θαύματα της δημιουργίας. Λόγου χάρη, σχετικά με το ρόλο που παίζουν τα σύννεφα της βροχής στην αναζωογόνηση της γης μας, έγραψε: «Όλοι οι χείμαρροι χύνονται στη θάλασσα, όμως η θάλασσα δεν γεμίζει. Στον τόπο όπου χύνονται οι χείμαρροι, εκεί επιστρέφουν για να εκχυθούν». (Εκκλησιαστής 1:7) Έτσι, όταν οι βροχές και οι ποταμοί έχουν αναζωογονήσει τη γη, τα νερά τους ανακυκλώνονται επιστρέφοντας από τους ωκεανούς στα σύννεφα. Πώς θα ήταν αυτή η γη χωρίς αυτόν τον καθαρισμό και την ανακύκλωση του νερού; Πόσο ευγνώμων θα πρέπει να ένιωθε ο Σολομών καθώς έκανε αυτές τις σκέψεις!

Ο άνθρωπος που είναι ευγνώμων θεωρεί επίσης πολύτιμη τη σχέση του με τα μέλη της οικογένειάς του, τους φίλους του και τους γνωστούς του. Οι δικές τους πράξεις καλοσύνης δεν διαφεύγουν της προσοχής του. Καθώς σκέφτεται με εκτίμηση τέτοιες πράξεις, νιώθει ευγνωμοσύνη στην καρδιά.

Πώς να Εκφράζουμε Ευγνωμοσύνη

Πόσο απλή είναι η λέξη «ευχαριστώ»! Είναι τόσο εύκολο να την πούμε. Και οι ευκαιρίες για να το κάνουμε αυτό είναι άφθονες. Πόσο αναζωογονητικό είναι ένα θερμό και ειλικρινές Ευχαριστώ σε κάποιον που κρατάει την πόρτα για να περάσουμε ή σκύβει να πιάσει κάτι που μας έπεσε! Το άκουσμα αυτής της λέξης μπορεί να κάνει ευκολότερη και πιο ανταμειφτική την εργασία του υπαλλήλου στο κατάστημα, της σερβιτόρας στο εστιατόριο ή του ταχυδρόμου.

Ένας εύκολος τρόπος να εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας για διάφορες πράξεις καλοσύνης είναι το να στέλνουμε ευχαριστήριες κάρτες. Πολλές από τις κάρτες που υπάρχουν στα καταστήματα εκφράζουν τέτοια αισθήματα με όμορφο τρόπο. Αλλά δεν θα ήταν όμορφο να προσθέσετε το προσωπικό σας στοιχείο γράφοντας εσείς οι ίδιοι μερικά λόγια εκτίμησης; Μερικοί προτιμούν μάλιστα να μην αγοράζουν τυπωμένες κάρτες, στέλνοντας αντ’ αυτού ένα προσωπικό μήνυμα.—Παράβαλε Παροιμίες 25:11.

Εκείνοι που αξίζουν περισσότερο την ευγνωμοσύνη μας είναι κατά πάσα πιθανότητα οι πιο δικοί μας άνθρωποι, οι οικείοι μας. Η Αγία Γραφή λέει για την άξια σύζυγο: «Ο ιδιοκτήτης της σηκώνεται και την επαινεί». (Παροιμίες 31:28) Δεν συμβάλλουν άραγε σε ένα περιβάλλον ειρήνης και ικανοποίησης στην οικογένεια οι εγκάρδιες εκφράσεις ευχαριστιών ενός συζύγου προς τη σύζυγό του; Και δεν χαίρεται επίσης ο σύζυγος όταν επιστρέφει στο σπίτι και η σύζυγός του τον υποδέχεται με θέρμη και εκτίμηση; Αυτές τις ημέρες, οι πιέσεις που δέχεται ο γάμος είναι πολλές, και όταν συσσωρεύονται πιέσεις είναι εύκολο να εξαφθούν τα πνεύματα. Το άτομο που έχει την τάση να δείχνει ευγνωμοσύνη είναι πρόθυμο να κάνει παραχωρήσεις και είναι ταχύ στο να παραβλέπει και να συγχωρεί.

Οι νεαροί, επίσης, χρειάζεται να συναισθάνονται την ανάγκη να απευθύνουν στους γονείς τους εγκάρδιες εκφράσεις εκτίμησης. Ασφαλώς, οι γονείς δεν είναι τέλειοι, αλλά αυτός δεν είναι λόγος να είστε αγνώμονες για όσα έχουν κάνει για εσάς. Η αγάπη και η προσοχή που σας έχουν δείξει από τον καιρό της γέννησής σας δεν μπορούν να αγοραστούν με χρήματα. Αν σας έχουν διδάξει τη γνώση του Θεού, τότε έχετε έναν επιπρόσθετο λόγο να είστε ευγνώμονες.

«Οι γιοι είναι κληρονομιά από τον Ιεχωβά», δηλώνει το εδάφιο Ψαλμός 127:3. Έτσι, οι γονείς θα πρέπει να αναζητούν ευκαιρίες για να επαινούν τα παιδιά τους αντί να τους γκρινιάζουν διαρκώς για ασήμαντα ζητήματα. (Εφεσίους 6:4) Και τι προνόμιο είναι να βοηθούν τους νέους που είναι υπό τη φροντίδα τους να καλλιεργούν το πνεύμα της ευγνωμοσύνης!—Παράβαλε Παροιμίες 29:21.

Ευγνώμονες στον Θεό

Ο Ιεχωβά Θεός είναι ο Δότης “κάθε καλού δώρου και κάθε τέλειου δωρήματος”. (Ιακώβου 1:17) Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το δώρο της ζωής, εφόσον οτιδήποτε έχουμε ή οποιοδήποτε σχέδιο κάνουμε θα είναι ανώφελο αν χάσουμε τη ζωή μας. Οι Γραφές μάς παροτρύνουν να θυμόμαστε ότι «[στον Ιεχωβά Θεό] είναι η πηγή της ζωής». (Ψαλμός 36:5, 7, 9· Πράξεις 17:28) Για να καλλιεργήσουμε μια καρδιά ευγνωμοσύνης απέναντι στον Θεό, χρειάζεται να στοχαζόμαστε γύρω από τις γενναιόδωρες προμήθειές του οι οποίες συντηρούν τη ζωή μας από φυσική και πνευματική άποψη. (Ψαλμός 1:1-3· 77:11, 12) Μια τέτοια καρδιά θα μας υποκινεί να δείχνουμε εκτίμηση με λόγια και με πράξεις.

Η προσευχή είναι ένας προφανής τρόπος για να εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας στον Θεό. Ο ψαλμωδός Δαβίδ διακήρυξε: «Πολλά έκανες εσύ, Ιεχωβά Θεέ μου, ναι, τα θαυμαστά σου έργα και τις σκέψεις σου σχετικά με εμάς· κανείς δεν συγκρίνεται με εσένα. Αν ήθελα να μιλήσω και να πω για αυτά, είναι περισσότερα από όσα μπορώ να διηγηθώ». (Ψαλμός 40:5) Είθε να υποκινούμαστε να εκφραζόμαστε με παρόμοιο τρόπο.

Επίσης, ο Δαβίδ ήταν αποφασισμένος να δείχνει στον Θεό την εκτίμησή του με τα λόγια του προς τους άλλους. Ο ίδιος είπε: «Θα σε εξυμνώ, Ιεχωβά, με όλη μου την καρδιά· θα διακηρύττω όλα τα θαυμαστά σου έργα». (Ψαλμός 9:1) Το να μιλάμε σε άλλους σχετικά με τον Θεό, το να εκφραζόμαστε μεταδίδοντάς τους την αλήθεια από το Λόγο του, είναι προφανώς ο καλύτερος τρόπος για να του δείχνουμε την ευγνωμοσύνη μας. Και αυτό θα μας βοηθάει να είμαστε πιο ευγνώμονες σε άλλους τομείς της ζωής.

«Όποιος προσφέρει ευχαριστία ως θυσία του, αυτός με δοξάζει· και όποιον ακολουθεί καθορισμένη οδό θα τον κάνω να δει σωτηρία», λέει ο Ιεχωβά. Είθε να δοκιμάζετε τη χαρά που προέρχεται από το να δείχνετε εγκάρδια ευγνωμοσύνη προς αυτόν.—Ψαλμός 50:23· 100:2.

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Η ζωή είναι δώρο από τον Θεό. Να προσθέτετε το προσωπικό σας στοιχείο