Ελεύθερη Εκφώνηση

ΜΠΟΡΕΙ να έχετε εργαστεί σκληρά για την ομιλία σας. Μπορεί να έχετε πληροφοριακό υλικό. Η λογική των επιχειρημάτων σας μπορεί να είναι σωστή. Μπορεί να είστε σε θέση να την εκφωνήσετε με ευχέρεια. Αν όμως η προσοχή των ακροατών σας δεν είναι αμέριστη—ακούν μόνο αποσπάσματα των όσων λέτε επειδή η διάνοιά τους περιπλανιέται συχνά σε άλλα πράγματα—πόσο αποτελεσματική είναι η παρουσίασή σας; Αν δυσκολεύονται να προσηλώσουν τη διάνοιά τους στην ομιλία, πόσο πιθανό είναι να αγγίξετε την καρδιά τους;

Ποια μπορεί να είναι η ρίζα του προβλήματος; Ίσως συμβάλλουν διάφοροι παράγοντες. Ο πιο συχνός είναι ότι η εκφώνηση της ομιλίας δεν είναι ελεύθερη. Με άλλα λόγια, ο ομιλητής συμβουλεύεται πολύ συχνά τις σημειώσεις του ή έχει ένα υπερβολικά επίσημο ύφος εκφώνησης. Αυτά τα προβλήματα, ωστόσο, συνδέονται άμεσα με τον τρόπο προετοιμασίας της ομιλίας.

Αν πρώτα γράψετε ολόκληρη την ομιλία σας και μετά προσπαθήσετε να τη μεταφέρετε σε σχέδιο, πιθανότατα θα διαπιστώσετε ότι είναι δύσκολο να την εκφωνήσετε ελεύθερα. Γιατί; Επειδή έχετε επιλέξει ακριβώς τις λέξεις που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε. Ακόμη και αν χρησιμοποιείτε το σχέδιο για την εκφώνηση, θα προσπαθείτε να θυμηθείτε τις λέξεις που χρησιμοποιήσατε στο αρχικό κείμενο της ομιλίας. Όταν κάτι γράφεται στο χαρτί, η γλώσσα είναι πιο επίσημη και η διατύπωση των προτάσεων πιο περίπλοκη από ό,τι στην καθημερινή ομιλία. Η εκφώνησή σας θα το αντικατοπτρίζει αυτό.

Αντί να γράφετε λεπτομερώς την ομιλία, δοκιμάστε τις ακόλουθες εισηγήσεις: (1) Διαλέξτε ένα θέμα και τις κύριες πτυχές του ζητήματος τις οποίες πρόκειται να χρησιμοποιήσετε κατά την ανάπτυξη του θέματος. Για μια σύντομη ομιλία, δύο κύρια σημεία ίσως αρκούν. Μια μεγαλύτερη ομιλία ίσως να έχει τέσσερα ή πέντε. (2) Κάτω από κάθε κύριο σημείο, γράψτε τα βασικά εδάφια που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε κατά την ανάπτυξή του, καθώς και τα παραδείγματά σας και τα βασικά επιχειρήματα. (3) Σκεφτείτε πώς θα ξεκινήσετε την ομιλία. Θα μπορούσατε μάλιστα να γράψετε μια δυο προτάσεις. Επίσης, σχεδιάστε τον επίλογό σας.

Η προετοιμασία για την εκφώνηση είναι πολύ σημαντική. Αλλά μην ετοιμάσετε την ομιλία λέξη προς λέξη, με σκοπό να την απομνημονεύσετε. Στον ελεύθερο λόγο, η προετοιμασία για την εκφώνηση θα πρέπει να δίνει την έμφαση, όχι στις λέξεις, αλλά στις ιδέες που θέλετε να εκφράσετε. Θα πρέπει να ανασκοπείτε αυτές τις ιδέες ώσπου να σας έρχονται εύκολα στο μυαλό η μία μετά την άλλη. Αν έχετε διαρρυθμίσει λογικά και έχετε σχεδιάσει προσεκτικά τη δομή της ομιλίας σας, δεν θα είναι δύσκολο να το πετύχετε αυτό, οπότε κατά την εκφώνηση οι ιδέες θα σας έρχονται αβίαστα και εύκολα.

Σκεφτείτε τα Οφέλη. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα της ελεύθερης εκφώνησης είναι ότι θα μιλάτε με απλό τρόπο στον οποίο ανταποκρίνονται πιο άμεσα οι άλλοι. Η εκφώνησή σας θα είναι πιο ζωντανή και συνεπώς πιο ενδιαφέρουσα για το ακροατήριό σας.

Αυτή η μέθοδος ομιλίας σάς επιτρέπει να έχετε τη μέγιστη οπτική επαφή με τους ακροατές σας, κάτι που βελτιώνει την επικοινωνία σας με αυτούς. Εφόσον δεν θα εξαρτάστε από τις σημειώσεις σας για τη διατύπωση της κάθε πρότασης, οι ακροατές σας θα έχουν εντονότερα την αίσθηση ότι κατέχετε καλά το θέμα σας και ότι πιστεύετε ειλικρινά όσα λέτε. Επομένως, αυτός ο τύπος εκφώνησης προσφέρεται για θερμή και συνομιλητική παρουσίαση, για ομιλίες που βγαίνουν από την καρδιά και αγγίζουν την καρδιά.

Η ελεύθερη εκφώνηση επιτρέπει επίσης την ευελιξία. Η ύλη δεν είναι τόσο αυστηρά καθορισμένη ώστε να μην μπορείτε να κάνετε προσαρμογές. Υποθέστε ότι πρόκειται να κάνετε μια ομιλία και ότι το πρωί της ημέρας κατά την οποία θα την εκφωνήσετε ακούτε μια σημαντική είδηση που συνδέεται άμεσα με το θέμα σας. Δεν θα ήταν κατάλληλο να αναφερθείτε σε αυτήν; Ίσως πάλι, καθώς μιλάτε, συνειδητοποιείτε ότι υπάρχουν πολλά παιδιά σχολικής ηλικίας στο ακροατήριο. Πόσο καλό θα ήταν να προσαρμόσετε τα παραδείγματά σας, καθώς και την εφαρμογή που κάνετε, ώστε να τα βοηθήσετε να κατανοήσουν πώς επηρεάζει η ύλη τη δική τους ζωή!

Ένα άλλο πλεονέκτημα της ελεύθερης εκφώνησης είναι ότι η διάνοιά σας βρίσκεται σε εγρήγορση. Όταν το ακροατήριό σας δείχνει εκτίμηση και ανταποκρίνεται, γίνεστε και εσείς οι ίδιοι πιο ενθουσιώδεις και έτσι αναπτύσσετε εκτενέστερα τις ιδέες ή αφιερώνετε χρόνο για να επαναλάβετε ορισμένα σημεία για έμφαση. Αν παρατηρείτε ότι το ενδιαφέρον του ακροατηρίου μειώνεται, μπορείτε να κάνετε κάτι για να υπερνικήσετε αυτό το πρόβλημα αντί απλώς να μιλάτε σε άτομα που το μυαλό τους βρίσκεται αλλού.

Αποφύγετε τις Παγίδες. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η ελεύθερη εκφώνηση κρύβει και κάποιες πιθανές παγίδες. Μία από αυτές είναι η τάση για υπέρβαση των χρονικών ορίων. Αν παρεμβάλλετε πάρα πολλές πρόσθετες ιδέες κατά τη διάρκεια της ομιλίας, πιθανόν να έχετε πρόβλημα στην τήρηση του χρόνου. Μπορείτε να το αποφύγετε αυτό σημειώνοντας στο σχέδιό σας πόσο χρόνο πρέπει να πάρει το κάθε τμήμα της ομιλίας. Στη συνέχεια, τηρήστε αυτό το χρονοδιάγραμμα αυστηρά.

Ένας άλλος κίνδυνος, ιδιαίτερα για έμπειρους ομιλητές, είναι η υπερβολική αυτοπεποίθηση. Καθώς έχουν συνηθίσει να εκφωνούν ομιλίες δημόσια, ορισμένοι ίσως διαπιστώνουν ότι δεν είναι δύσκολο να μαζεύουν στα γρήγορα μερικές ιδέες και να γεμίζουν τον προσδιορισμένο χρόνο. Αλλά η ταπεινοφροσύνη και η αναγνώριση του γεγονότος ότι συμμετέχουμε σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο οποίο ο ίδιος ο Ιεχωβά είναι ο Μεγάλος Εκπαιδευτής θα πρέπει να μας υποκινούν να προσεγγίζουμε τον κάθε διορισμό με προσευχή και να προετοιμαζόμαστε καλά.—Ησ. 30:20· Ρωμ. 12:6-8.

Αυτό που ίσως προξενεί μεγαλύτερη ανησυχία σε πολλούς ομιλητές οι οποίοι δεν έχουν πείρα στην ελεύθερη εκφώνηση είναι μήπως ξεχάσουν τι ήθελαν να πουν. Μην επιτρέπετε σε αυτό το ενδεχόμενο να σας αποτρέψει από την ελεύθερη εκφώνηση η οποία αποτελεί ένα βήμα προόδου όσον αφορά την αποτελεσματική ομιλία. Να προετοιμάζεστε καλά και να αποβλέπετε στον Ιεχωβά για τη βοήθεια που παρέχει το πνεύμα του.—Ιωάν. 14:26.

Άλλοι ομιλητές διστάζουν να δοκιμάσουν την ελεύθερη εκφώνηση επειδή ανησυχούν υπερβολικά για τη διατύπωση. Είναι αλήθεια ότι μια ομιλία που εκφωνείται ελεύθερα μπορεί να μην έχει την ποιοτική επιλογή λέξεων και τη γραμματική ακρίβεια που έχει η ομιλία από χειρόγραφο, αλλά το ευχάριστο, συνομιλητικό ύφος το αντισταθμίζει αυτό και με το παραπάνω. Οι άνθρωποι ανταποκρίνονται πιο άμεσα σε ιδέες διατυπωμένες με λέξεις τις οποίες καταλαβαίνουν εύκολα και με προτάσεις που δεν είναι περίπλοκες. Αν προετοιμάζεστε καλά, οι κατάλληλες φράσεις θα σας έρχονται φυσιολογικά, όχι επειδή τις έχετε απομνημονεύσει, αλλά επειδή έχετε ανασκοπήσει επαρκώς τις ιδέες. Και αν χρησιμοποιείτε καλή γλώσσα στις καθημερινές σας συνομιλίες, θα σας έρχεται φυσιολογικά να κάνετε το ίδιο και όταν είστε στο βήμα.

Τι Είδους Σημειώσεις να Χρησιμοποιείτε. Με τον καιρό και με εξάσκηση, θα μπορείτε ίσως να περιορίζετε το σχέδιό σας σε λίγες μόνο λέξεις για κάθε σημείο της ομιλίας σας. Αυτά, καθώς και τις παραπομπές των εδαφίων που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε, μπορείτε να τα γράφετε σε μια κάρτα ή σε ένα χαρτί, το οποίο θα συμβουλεύεστε εύκολα. Για τη διακονία αγρού, στις περισσότερες περιπτώσεις θα απομνημονεύετε ένα απλό σχέδιο. Αν έχετε κάνει έρευνα για ένα θέμα που θα συζητήσετε σε κάποια επανεπίσκεψη, μπορεί να γράψετε μερικές σύντομες σημειώσεις σε ένα χαρτί και να το βάλετε μέσα στις σελίδες της Γραφής σας. Ή μπορεί απλώς να χρησιμοποιήσετε ένα σχέδιο από τα «Γραφικά Θέματα για Συζήτηση» ή ύλη από το βιβλίο Πώς να Συζητάτε Λογικά από τις Γραφές ως βάση για τη συζήτησή σας.

Ωστόσο, αν σας έχουν ανατεθεί διάφορα μέρη στις συναθροίσεις εντός μερικών εβδομάδων, πιθανώς δε και κάποιες δημόσιες ομιλίες, ίσως διαπιστώσετε ότι χρειάζεστε πιο εκτενείς σημειώσεις. Γιατί; Για να μπορείτε να επαναφέρετε στο μυαλό σας την ύλη προτού χειριστείτε τον καθένα από αυτούς τους διορισμούς. Και πάλι όμως, αν στηρίζεστε πάρα πολύ στις σημειώσεις σας για τη διατύπωση κατά τη διάρκεια της εκφώνησης—κοιτάζοντάς τες κάθε τόσο σχεδόν σε κάθε πρόταση—θα χάσετε τα οφέλη της ελεύθερης εκφώνησης. Αν χρησιμοποιείτε εκτενείς σημειώσεις, να τις υπογραμμίζετε ώστε να μπορείτε να ανατρέχετε με ευκολία μόνο στις λίγες υπογραμμισμένες λέξεις και παραπομπές εδαφίων που απαρτίζουν το σχέδιο της ομιλίας σας.

Μολονότι η εκφώνηση των ομιλιών από έμπειρους ομιλητές πρέπει συνήθως να είναι κατά βάση ελεύθερη, ο συνδυασμός με άλλες μορφές εκφώνησης θα μπορούσε επίσης να έχει πλεονεκτήματα. Στον πρόλογο και στον επίλογο, όπου η καλή επαφή με το ακροατήριο πρέπει να συνδυάζεται με δυνατές, προσεκτικά διατυπωμένες δηλώσεις, μπορεί να είναι αποτελεσματικό να αποστηθίζετε λίγες προτάσεις. Στις περιπτώσεις όπου έχετε να αναφέρετε στοιχεία, αριθμούς, παραθέσεις ή εδάφια, θα ήταν κατάλληλο να τα διαβάσετε, κάτι που θα έχει βαθύτερη επίδραση.

Όταν μας Ζητούν μια Εξήγηση. Ορισμένες φορές μάς ζητούν να εξηγήσουμε τα πιστεύω μας χωρίς να έχουμε την ευκαιρία να προετοιμάσουμε τι θα πούμε. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν κάποιος στην υπηρεσία αγρού προβάλλει μια αντίρρηση. Παρόμοιες καταστάσεις μπορεί να ανακύψουν όταν βρισκόμαστε με συγγενείς, στην εργασία μας ή στο σχολείο. Κάποιοι αξιωματούχοι μπορεί επίσης να απαιτήσουν να τους εξηγήσουμε τα πιστεύω μας και τον τρόπο της ζωής μας. Οι Γραφές μάς παροτρύνουν: «Πάντοτε [να είστε] έτοιμοι για υπεράσπιση μπροστά σε όποιον σας ζητάει λόγο για την ελπίδα την οποία έχετε μέσα σας, κάνοντάς το αυτό όμως με πραότητα και βαθύ σεβασμό».—1 Πέτρ. 3:15.

Παρατηρήστε πώς αποκρίθηκαν ο Πέτρος και ο Ιωάννης στο Ιουδαϊκό Σάνχεδριν, κάτι που έχει καταγραφεί στα εδάφια Πράξεις 4:19, 20. Μέσα σε δύο μόλις προτάσεις, διευκρίνισαν τη θέση τους. Το έκαναν αυτό με τρόπο που ήταν κατάλληλος για το ακροατήριό τους—επισημαίνοντας ότι το ζήτημα το οποίο αντιμετώπιζαν οι απόστολοι το αντιμετώπιζε και το δικαστήριο. Αργότερα διατυπώθηκαν ψευδείς κατηγορίες εναντίον του Στεφάνου, ο οποίος οδηγήθηκε ενώπιον του ίδιου δικαστηρίου. Διαβάστε τη δυναμική, αυτοσχέδια απόκρισή του στα εδάφια Πράξεις 7:2-53. Πώς ταξινόμησε την ύλη του; Παρουσίασε τα γεγονότα με ιστορική αλληλουχία. Σε ένα κατάλληλο σημείο, άρχισε να τονίζει το στασιαστικό πνεύμα που επέδειξε το έθνος του Ισραήλ. Ολοκληρώνοντας, έδειξε ότι το Σάνχεδριν είχε εκδηλώσει το ίδιο πνεύμα επιδιώκοντας το θάνατο του Γιου του Θεού.

Όταν καλείστε εσείς να δώσετε αυτοσχέδια εξήγηση για τα πιστεύω σας, τι μπορεί να σας βοηθήσει να απαντήσετε αποτελεσματικά; Να μιμείστε τον Νεεμία, ο οποίος προσευχήθηκε σιωπηλά προτού απαντήσει σε μια ερώτηση που του υπέβαλε ο Βασιλιάς Αρταξέρξης. (Νεεμ. 2:4) Κατόπιν, διαμορφώστε γρήγορα ένα νοερό σχέδιο. Τα βασικά βήματα θα μπορούσαν να περιγραφούν ως εξής: (1) Διαλέξτε ένα δυο σημεία που πρέπει να περιλαμβάνει η εξήγηση (ίσως προτιμήσετε να χρησιμοποιήσετε σημεία από το βιβλίο Πώς να Συζητάτε Λογικά από τις Γραφές). (2) Αποφασίστε ποια εδάφια θα χρησιμοποιήσετε για να υποστηρίξετε αυτά τα σημεία. (3) Σκεφτείτε πώς θα ξεκινήσετε την εξήγησή σας με διακριτικότητα, ώστε να θέλει να σας ακούσει το άτομο που υπέβαλε την ερώτηση. Μετά αρχίστε να μιλάτε.

Όταν θα είστε υπό πίεση, θα θυμηθείτε τι πρέπει να κάνετε; Ο Ιησούς είπε στους ακολούθους του: «Μην ανησυχήσετε για το πώς ή σχετικά με τι θα μιλήσετε· διότι αυτό για το οποίο θα μιλήσετε θα σας δοθεί εκείνη την ώρα· διότι εκείνοι που μιλούν δεν είστε απλώς εσείς, αλλά το πνεύμα του Πατέρα σας είναι που μιλάει χρησιμοποιώντας εσάς». (Ματθ. 10:19, 20) Αυτό δεν σημαίνει ότι θα σας δοθούν τα θαυματουργικά «λόγια σοφίας» που δόθηκαν στους Χριστιανούς του πρώτου αιώνα. (1 Κορ. 12:8) Αλλά αν επωφελείστε τακτικά από την εκπαίδευση που παρέχει ο Ιεχωβά για τους υπηρέτες του στη Χριστιανική εκκλησία, το άγιο πνεύμα θα επαναφέρει στη μνήμη σας τις απαραίτητες πληροφορίες όποτε χρειαστεί.—Ησ. 50:4.

Αναμφισβήτητα, η ελεύθερη εκφώνηση μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική. Αν εφαρμόζετε αυτή τη μέθοδο τακτικά στους διορισμούς που σας ανατίθενται στην εκκλησία, τότε δεν θα σας είναι δύσκολο να δίνετε αυτοσχέδιες απαντήσεις όποτε χρειάζεται, εφόσον και στις απαντήσεις ισχύουν παρόμοιες γενικές αρχές. Μην είστε διστακτικοί. Το να μάθετε να μιλάτε ελεύθερα θα κάνει πιο αποτελεσματική τη συμμετοχή σας στη διακονία αγρού. Αν επιπλέον έχετε το προνόμιο να κάνετε ομιλίες στην εκκλησία, θα υπάρχουν πιο πολλές πιθανότητες να κρατάτε την προσοχή του ακροατηρίου και να αγγίζετε την καρδιά τους.